Inhoudrisico s op sociale netwerksites

Transcriptie

1 Inhoudrisico s op sociale netwerksites i

2 is ico s Risico s op sociale netwerksites Inhoudsrisico s Contactrisico s Commerciële risico s Schokkende inhoud Foute inhoud Cyberpesten Ongewenste seksuele aandrang Privacy

3 Inleiding Sociale netwerksites zoals Facebook, Netlog,.. worden meer en meer gebruikt. Ze bieden dan ook zeer veel mogelijkheden op heel veel verschillende gebieden. Toch wekt de snelle groei in populariteit soms ongerustheid op met betrekking tot veiligheid en privacy. We lopen inderdaad enkele risico s bij het gebruik van sociale netwerksites, die in onderstaand schema samengevat staan 1 : In deze les gaan we de inhoudsrisico s in detail bekijken. We onderscheiden hier schokkende inhoud en foute inhoud. Maar wat bedoelen we daar juist mee? Op het einde van de les zouden jullie moeten begrijpen wat er juist bedoeld wordt met deze risico s op sociale netwerksites als Facebook, Netlog, en wat jullie kunnen doen om hier op een juiste manier mee om te gaan! 1 Vanderhoven, E., Schellens, T., & Valcke, M. (2014). Educational packages about the risks on social network sites: state of the art. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 3

4 Huiswerkopdracht Bekijk het profiel van Sexy_Julie. Los hierbij de vragen op. Duid dingen op het profiel aan om je antwoorden te verduidelijken en noteer je antwoord kort maar duidelijk op het vragenblad. Sexy_Julie vrouw 16 jaar Naam: Julie Kiekeboe Geboortedatum: 20/12/2002 Woonplaats: Tiensesteenweg, 205, 3000 Leuven adres: 1263 vrienden Thx Sofie! Bna gebuisd, ff gluren op u blad was mega! Vind ik leuk - Reageren - Delen - 18 minuten geleden in de buurt van gent 3 personen vinden dit leuk 6 Sofie de paashaas Np! Mooie kleedjes aan -75% Tot - 70% korting! Interesses: feesten, leuke jongens, modellenwerk, dansen, paardrijden Ik heb een hekel aan: koffi e en dikke mensen Over mezelf: Bruin haar, Blauwe ogen, 1m62, 44kg, Schoenmaat: 38 Liefdesstatus: op zoek 6 minuten geleden - Vind ik leuk Hahahahaha, Caroline heeft zich vandaag weer mega belachelyk gemaakt! Wat een kalf! Vind ik leuk - Reageren - Delen - 20 uur geleden 3 personen vinden dit leuk 6 Supah party gisteren! Enkel wat dipsy... Kortingen in de leukste café s van Leuven Mieke Vanelle vindt groep-aan leuk. Extra: SMS me op 0484/ Is fan van: Caroline het kalf, Ik wil een paard., Ik haat mijn leraar wiskunde!, Unicef, Quick Belgium, Justin Bieber, Mijn school is een topschool., Boe aan de wekker! Vind ik leuk - Reageren - Delen - zondag om 20:33 via mobiel 2 personen vinden dit leuk Sofie de paashaas ROFL, dipsy?! zondag om 22:57 - Vind ik leuk Jeroen Boets Zo giechelen da gij deed! Ni nrmaal!!!!! 18 uur geleden - Vind ik leuk 1 Schrijf een reactie... Verdien EXTRA CREDITS om de leukste SPELLETJES te spelen! Nog meer credits nodig? KOOP ZE HIER via sms, telefoon, kredietkaart, 4

5 Vragen bij het profiel 1 Lijkt alle informatie die je ziet juist en betrouwbaar? Wat wel, wat niet? 2 Denk je dat deze persoon is zoals ze zich voordoet? Waarom? 3 Staat er informatie op dit profiel die je schokkend vindt? Welke? 5

6 4 Staat er informatie op waarvan je denkt dat die schokkend kan zijn voor anderen? 5 Staat dergelijke informatie ook op jouw profiel? Wat zou jij wel/niet doen? Knip de volgende bladzijden uit je cursus uit op de stippellijn. Geef de uitgeknipte exemplaren aan een van je ouders, en vraag hem/haar om dezelfde opdracht uit te voeren. 6

7 Opdracht ouders Dit is het online profiel van Sexy_Julie. Gelieve bijhorende vragen op te lossen. Duid dingen op het profiel aan om je antwoorden te verduidelijken en noteer je antwoord kort maar duidelijk op het vragenblad. Sexy_Julie vrouw 16 jaar Naam: Julie Kiekeboe Geboortedatum: 20/12/2002 Woonplaats: Tiensesteenweg, 205, 3000 Leuven adres: 1263 vrienden Thx Sofie! Bna gebuisd, ff gluren op u blad was mega! Vind ik leuk - Reageren - Delen - 18 minuten geleden in de buurt van gent 3 personen vinden dit leuk 6 Sofie de paashaas Np! Mooie kleedjes aan -75% Tot - 70% korting! Interesses: feesten, leuke jongens, modellenwerk, dansen, paardrijden Ik heb een hekel aan: koffi e en dikke mensen Over mezelf: Bruin haar, Blauwe ogen, 1m62, 44kg, Schoenmaat: 38 Liefdesstatus: op zoek 6 minuten geleden - Vind ik leuk Hahahahaha, Caroline heeft zich vandaag weer mega belachelyk gemaakt! Wat een kalf! Vind ik leuk - Reageren - Delen - 20 uur geleden 3 personen vinden dit leuk 6 Supah party gisteren! Enkel wat dipsy... Kortingen in de leukste café s van Leuven Mieke Vanelle vindt groep-aan leuk. Extra: SMS me op 0484/ Is fan van: Caroline het kalf, Ik wil een paard., Ik haat mijn leraar wiskunde!, Unicef, Quick Belgium, Justin Bieber, Mijn school is een topschool., Boe aan de wekker! Vind ik leuk - Reageren - Delen - zondag om 20:33 via mobiel 2 personen vinden dit leuk Sofie de paashaas ROFL, dipsy?! zondag om 22:57 - Vind ik leuk Jeroen Boets Zo giechelen da gij deed! Ni nrmaal!!!!! 18 uur geleden - Vind ik leuk 1 Schrijf een reactie... Verdien EXTRA CREDITS om de leukste SPELLETJES te spelen! Nog meer credits nodig? KOOP ZE HIER via sms, telefoon, kredietkaart, 7

8 Vragen bij het profiel 1 Lijkt alle informatie die je ziet juist en betrouwbaar? Wat wel, wat niet? 2 Denk je dat deze persoon is zoals ze zich voordoet? Waarom? 3 Staat er informatie op dit profiel die je schokkend vindt? Welke? 4 Staat er informatie op waarvan je denkt dat die schokkend kan zijn voor anderen? 5 Staat dergelijke informatie ook op jouw profiel? Wat zou jij wel/niet doen? 8

9 Opdracht samen Vergelijk samen met één van je ouders je antwoorden met zijn/haar antwoorden. 1 Waarover hebben jullie dezelfde mening? 2 Waarover verschillen jullie van mening? 3 Hoe komt dit denk je (bespreek met je ouder(s))? Ouders HANDTEKENING Handtekening van één van de ouders: Ik bevestig dat ik deze opdracht samen met mijn kind, (naam) gemaakt heb. 9

10 Opdracht stellingenspel Akkoord of niet akkoord? Geef voor elke stelling aan of je akkoord bent of niet, en noteer kort waarom. 1 Op een sociaal netwerk kan je jezelf voordoen als iemand anders. 2 De informatie die je vindt op een sociaal netwerk, is niet altijd juist of betrouwbaar. 3 Ik hou er wel van om een vettige foto van mezelf op mijn profiel te zetten. 4 Via sociale netwerksites worden jongeren met allerlei schokkende zaken geconfronteerd. 10

11 5 Grove taal op internet hoort er nu eenmaal bij. Iedereen doet het, dus ik ook. Een voorbeeld Dit is een afbeelding van een toepassing op Facebook. Met deze toepassing kan je een krantenartikel plaatsen op het profiel van iemand van je vrienden. In dit krantenartikel wordt gedetailleerd beschreven hoe die vriend omkwam in een ongeluk. Je kan verschillende details opgeven, zoals de kleur van de wagen, het jeugdhuis waarin die persoon vaak vertoeft, de plaats waar hij/zij woont,... Op deze manier wordt het krantenartikel nog geloofwaardiger. De persoon in kwestie ziet dit artikel over zijn eigen dood verschijnen op zijn profiel, net als alle bezoekers van het profiel. Grappig? Leerrijk? Of eerder schokkend? Over deze toepassing is veel tumult ontstaan. Sommige mensen vonden het heel grappig. De oprichter van de toepassing, had de bedoeling om jongeren veiliger te doen rijden. Zeer leerrijk, zo zeiden zij. Maar vele mensen vonden het bericht te schokkend. Zij vonden het ongepast om dergelijke krantenartikels te plaatsen. Omdat het bericht zo realistisch is, zouden bezoekers van het profiel immers kunnen denken dat dit echt gebeurd was, en dat deze persoon echt overleden was. 11

12 Samengevat We kunnen in dit voorval in ieder geval de inhoudsrisico s onderscheiden die gepaard gaan met het online plaatsen van informatie op sociale netwerksites, zoals we ze besproken hebben in deze cursus: 1 Foute informatie: Niet alles wat je op sociale netwerksites tegenkomt, is per definitie waar. Kijk maar naar het voorbeeld hierboven. Het is daarom altijd belangrijk je bronnen te controleren. Wie heeft dit bericht gepost? Waarom? Zijn er andere bronnen die deze informatie bevestigen? Dit is ook van toepassing op hoe mensen zich voordoen: op een sociale netwerksite kan iedereen zich voordoen als iemand anders. Dit kan zeer onschuldig zijn. Zo durven verlegen mensen vaak meer op een sociale netwerksite en zal iedereen liever zijn positieve punten in de verf zetten. Maar het kan ook een heel fout beeld scheppen. Meer nog, mensen kunnen bewust een heel andere identiteit aannemen en zo anderen misleiden. Ook hier is het belangrijk goed op te letten! 2 Schokkende informatie: Sommige dingen kunnen voor de ene schokkend zijn, voor de andere niet. Let daarom steeds op wat je post en denk na of dit misschien schokkend zou kunnen zijn voor anderen, ook al is dit misschien niet schokkend voor jezelf! Als je zelf informatie zou tegenkomen die je schokkend vindt, kan je dit altijd melden aan een volwassene, of via een rapporteer -knop, die bij de meeste sociale netwerksites wordt aangeboden (bv bij foto s, berichten,..). Je kan ook een mailtje sturen naar clicksafe@childfocus.org of surfen naar waar je misdrijven op of via internet (kinderporno, ongewenste reclame,..) kan melden. 12

13 Wat te d oen? Voor je iets gelooft, controleer je Zijn er andere bronnen die deze informatie bevestigen?! Wie heeft dit bericht gepost? Waarom? Let steeds op wat je post en anderen, ook al is dit misschien niet schokkend voor jezelf! of dit misschien schokkend zou kunnen zijn voor Als je zelf informatie zou tegenkomen die je schokkend vindt, kan je dit altijd aan een volwassene, of via een rapporteer -knop die bij de meeste sociale netwerksites wordt aangeboden. Je kan ook een smsje sturen naar 0470/ (childfocus). Zij zullen dan zo snel mogelijk contact met je opnemen via telefoon of mail. Voor deze of andere algemene problemen kan je ook een mailtje sturen naar of surfen naar waar je misdrijven op of via internet (kinderporno, ongewenste reclame,..) kan melden. 13

14 Notities 14 Not itie s

15 Colofon ISBN: In aanvraag NUR: In aanvraag Bestel- & informatieadres: Vakgroep Onderwijskunde, Henri Dunantlaan 2, 9000 Gent Omslag: BS Productions, Groot-Bijgaarden Vormgeving & opmaak: Cox Jael Druk: BS Productions, Groot-Bijgaarden Auteurs Vakgroep Onderwijskunde Ellen Vanderhoven, Tammy Schellens & Martin Valcke Gedeeltelijk gebaseerd op lespakketten van Childfocus ( Deze publicatie kwam tot stand met steun van het Strategic Basic Research (SBO) programma van het Vlaams agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT), in de context van het SPION-project. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. 15

16