Psychisch Welzijn in patiëntenzorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Psychisch Welzijn in patiëntenzorg"

Transcriptie

1 Expertisecentrum Patiëntenzorg Lanceringsevenement 03 december 2012 ALM KdG Expertisecentrum PSYCHISCH WELZIJN IN PATIËNTENZORG Erik Franck, PhD Hoofd Expertisecentrum Patiëntenzorg, KdG Vakgroep Verpleegkunde en Vroedkunde, UA Patiëntenzorg Patiëntenzorg is een complex gegeven Met de afgelopen 30 jaar een enorme evolutie patiëntenzorg (Mental) health problems do not affect three or four out of every five persons but one out of one Dr. William Menninger - p.3 Raymond Vahan Damadian, 1977: Eerste full body MRI scan - p.5 - p.6 1

2 105cm 55cm 33 jaar later - p.7 33 jaar later en 50cm smaller! - p.8 Evolutie in de patiëntenzorg Dit kan niet zonder aandacht voor psychisch welzijn Prevalentie van angstproblemen bij een MRI onderzoek: 25% rapporteert angstsymptomen 15% vertoont ernstige claustrofobie 14,3% wordt gesedeerd (Thorpe et al., 2008; Murphy & Brunberg, 1997) Belang van Psychisch welzijn in patiëntenzorg Wondheling: Relatie stress en wondheling: r=-.42, p<.01) (Walburn et al., 2009) Korte relaxatie-procedure (45min + cd 3 dagen voor en 7 na operatie): Interventiegroep hogere hydroxyproline afzetting (t(43)=2.2, p=.03) (Broadbent et al., 2012) Borstkanker: Preoperatieve 2 sessies psychosociale interventie: bloedanalyses tonen geen interferon-γ (IFN-γ) onderdrukking in interventiegroep (Larson et al., 2000) - p.10 En wat met de toenemende vergrijzing van onze bevolking? Ook deze doelgroep heeft bijzondere noden inzake psychisch welzijn in patiëntenzorg Cfr. PWO Project Kristin Slachmuylders (KdG) fysieke fixatie Patiëntenzorg First, we create conditions that lead to burnout of nurses, and then we incur higher costs from their absenteeism. The price can be measured in both human and financial terms. Doris Grinspun, Ontario Nurses Association - p.11 2

3 Evolutie in de patiëntenzorg En wat met de impact van deze evolutie op de hulpverleners werkzaam in de patiëntenzorg? Momenteel loopt de levensloopprevalentie van burnout in de zorg op tot 40% (Alexander, 2009) Belang van Psychisch welzijn in patiëntenzorg Patiëntveiligheid: Hoewel drukte in luchtruim de afgelopen 15 jaar is verdubbeld, Is het aantal ongelukken NIET toegenomen Psychologie in de luchtvaart SAMENWERKING & COMMUNICATIE - p.13 - p.14 I have control You have control Evoluties in Patiëntenzorg Onze gezondheidszorg wordt complexer Acute aandoeningen zijn vandaag niet langer lethaal maar krijgen een chronisch karakter Mensen leven langer Maar wat is het gevolg van deze toegenomen complexiteit? - p.15 Complexere Patiëntenzorg Heeft een impact op - p.17 Onderzoek binnen de hogeschool Hogescholendecreet gewijzigd door flexibiliseringsdecreet Art. 190bis Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek Praktijkgerelateerd: i.s.m. het werkveld en met een duidelijke outcome voor het werkveld - p.18 3

4 Onderzoek binnen het departement gezondheidszorg Sedert 2004 al heel wat projectmatig wetenschappelijke onderzoekservaring opgebouwd (dankzij Christine Ceulemans) Verleden PWO-projecten: Malnutritie (Bart Geurden) Fysieke fixatie I & II (Kristin Slachtmuylders) Achterhoofddecubitus (Nancy Van Genechten & Mark Willekens) Postnatale gewichtsevolutie (Lore Wellens, Kathleen Biesmans, Cathleen Gavel) Kwetsbaar zwanger (Christine Ceulemans) Expertisecentrum: een middel om krachten te bundelen Vanuit één thema Een onderzoekslijn uitbouwen Met een vast team Om op termijn nog meer expertise op te bouwen Uit onderzoek En terug te geven o.v.v. dienstverlening - p.19 - p.20 Expertisecentrum: een middel om krachten te bundelen In samenwerking met het werkveld U dus! Opleiding Verpleegkunde Onderwijs Onderwijsgroep Welzijn, Onderwijs en Gezondheid Opleiding Vroedkunde Maatschappelijke dienstverlening Expertisecentrum Psych Welz Patz Onderzoek - p.21 - p.22 KdG Expertisecentrum Psychisch Welzijn in Patiëntenzorg Patiëntenzorg: Thema is het psychisch welzijn van patiënten in de zorg 2 PIJLERS Hulpverleners: Thema is het psychisch welzijn van hulpverleners in de zorg Onderzoek en dienstverlening binnen het Expertisecentrum Lopende onderzoeken PTSS bij pas bevallen vrouwen Individuele kwetsbaarheid voor burnout bij Maar ook verpleeg- en vroedkundigen Informatienoden omtrent seksualiteit na gynaecologische kanker Toekomstig opdrachtonderzoek onderzoek: Preventie van PTSS door HRV-training Veerkracht is verhogen mogelijk! bij verpleegkundigen met een kwetsbaarheid Communicatie tijdens urgenties Seksualiteit en urologische kanker - p.23 - p.24 4

5 Dienstverlening Team Aanbod uitbouwen inzake verworven expertise uit onderzoek Topics: Vorming levensreddende vaardigheden in de verloskunde: communicatie Coaching in de zorg Vorming preventie van burnout Vorming en coaching rond communicatie en samenwerking in teams - p.25 Erik Franck Verpleegkundige Psycholoog, Ph.D. Hoofd Expertisecentrum Christine Ceulemans Socioloog Departementaal coördinator onderzoek - p.26 Team Samenwerkingsverbanden Sarah De Schepper Verpleegkundige, MSc Onderzoeker PTSS Saar Van Pottelberghe Psycholoog Onderzoeker gynaecologische kanker Nina Geuens Vroedvrouw, MSc Onderzoeker Burnout - p.27 - p.28 Samen naar een gezonde (psychische) toekomst Dank voor uw interesse in ons Expertisecentrum En uw aanwezigheid! Wij hebben er alvast zin in! - p.29 - p.30 5

6 Programma Retentiebeleid in de zorg: hoe kunnen we verpleegkundigen langer in de zorg houden? Frank Vander Sijpe, Director HR Research Securex Group Impact psychisch welzijn van de zorgverlener op patiëntenzorg Prof. Dr. Peter van Bogaert, Voorzitter Vakgroep Verpleegkunde en Vroedkunde, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Universiteit Antwerpen Patiëntenzorg binnen ZNA Dr. Bruno Holthof, voorzitter en CEO Ziekenhuis Netwerk Antwerpen Hoe het bemiddelingsgericht werken in de zorg een meerwaarde kan zijn Luc Van Bauwel, coördinator dienst bemiddeling, coaching en psychosociale ondersteuning GZA - p.31 6

Wat is belangrijk in teamwork? 16/02/2016. Human factors in de zorg. HUMAN FACTORS in HEALTHCARE

Wat is belangrijk in teamwork? 16/02/2016. Human factors in de zorg. HUMAN FACTORS in HEALTHCARE HUMAN FACTORS in HEALTHCARE Human factors in de zorg Prof. dr. Erik Franck Centre for Research and Innovation in Care (CRIC) Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Uantwerpen Expertisecentrum

Nadere informatie

Sarah De Schepper Leen Roes

Sarah De Schepper Leen Roes Sarah De Schepper Leen Roes CRM Jaarlijks 1.500 vermijdbare overlijdens - Vermijdbare sterfte: 1/20 overlijdens - Vermijdbare schade: 30.000/jaar - Oorzaak: 70% niet-technische vaardigheden And so it

Nadere informatie

DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK

DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK DE MEERWAARDE VAN VERPLEEG EN VROEDKUNDIG ONDERZOEK VOOR DE PRAKTIJK Katrien Beeckman, PhD Cel wetenschappelijk onderzoek, departement verpleeg- en vroedkunde UZ Brussel Docent Erasmushogeschool Brussel

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Keuzevrijheid: enkele cijfers 27/11/2014. Baby Friendly Hospital Initiative: een evaluatie in Vlaanderen

Keuzevrijheid: enkele cijfers 27/11/2014. Baby Friendly Hospital Initiative: een evaluatie in Vlaanderen Vrouwen kiezen voor kunstvoeding met respect in een borstvoedingsstimulerende omgeving Hoe pakken we dit best aan? Drs. Kathleen Biesmans Drs. Tinne Vercauteren Prof. dr. Erik Franck 1. Keuzevrijheid:

Nadere informatie

Kennis en expertise Centrum klinische wondzorg. Prevalentie van wonden in Europa en België

Kennis en expertise Centrum klinische wondzorg. Prevalentie van wonden in Europa en België Kennis en expertise Centrum klinische wondzorg. Prevalentie van wonden in Europa en België Luc Gryson Coördinator WOUND-Ex expertisecentrum van HUBrussel Moeilijk te helen wonden De prevalentie van moeilijk

Nadere informatie

Burn-out preventie op de werkvloer

Burn-out preventie op de werkvloer Burn-out preventie op de werkvloer Burn-out = steeds werkgerelateerd! Relevant cijfermateriaal Op vijf jaar tijd is uitval door depressie en burn-out in België toegenomen met 32% Tussen 2005 en 2015 is

Nadere informatie

BACHELOR IN DE VERPLEEGKUNDE VRIJSTELLINGEN ACADEMIEJAAR 2013 2014

BACHELOR IN DE VERPLEEGKUNDE VRIJSTELLINGEN ACADEMIEJAAR 2013 2014 BACHELOR IN DE VERPLEEGKUNDE VRIJSTELLINGEN ACADEMIEJAAR 2013 2014 1 Inleiding 2 2 Instelling : Universiteit 3 2.1 Opleiding PSYCHOLOGIE 3 2.2 Opleiding REVAKI 4 3 instelling Hogeschool 5 3.1 Opleiding

Nadere informatie

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen Innovatie in mondzorg voor kwetsbare groepen Maandag 16 maart 2015 Maatschappelijke Tandheelkunde Universiteit Gent- Universitair Ziekenhuis JVO & LDV - 18 maart 2015 1 Maatschappelijke Mondzorg, Vakgroep

Nadere informatie

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere

Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women. Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere Psychological Determinants of Absenteeism at Work by Pregnant Women Psychologische determinanten van uitval uit het arbeidsproces door zwangere vrouwen: Onderzoek naar de relatie tussen angst, depressieve

Nadere informatie

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent

een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg 1. Research 2. Project: het buddy-model 1. Wetenschappelijk

Nadere informatie

Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013

Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ruth Mangroe,MSc 20 maart 2013 Ontwikkelingen binnen de gezondheidszorg hebben direct invloed op de wijze waarop men verwacht dat de praktische dienstverlening zal worden uitgevoerd of geboden. Dat de

Nadere informatie

Postgraduaat. Verpleegkundige in de huisartsenpraktijk. Studiegebied gezondheidszorg campus Kortrijk

Postgraduaat. Verpleegkundige in de huisartsenpraktijk. Studiegebied gezondheidszorg campus Kortrijk Postgraduaat Verpleegkundige in de huisartsenpraktijk Studiegebied gezondheidszorg campus Kortrijk Hedendaagse evoluties/uitdagingen (1/2) De eerste lijn = een zorglandschap in volle evolutie Toenemende

Nadere informatie

Monitoring quality of End-of-Life Care in Flanders

Monitoring quality of End-of-Life Care in Flanders SBO-praktijkseminarie IWT-SBO de MELC studie Monitoring quality of End-of-Life Care in Flanders door Prof dr Luc Deliens (VUB) Medisch socioloog HL Publieke Gezondheid en Palliatieve Zorg Coördinator MELC

Nadere informatie

Burn-out Definitie, wetgeving en aanpak

Burn-out Definitie, wetgeving en aanpak Burn-out Definitie, wetgeving en aanpak In de beperking toont zich eerst de ware meester (Goethe) Inhoud BURN OUT: DEFINITIE NIEUWIGHEDEN IN DE WETGEVING 3 PREVENTIEVE AANPAK 4 AZERTIE: INTEGRALE AANPAK

Nadere informatie

Symposium woondag 6/12

Symposium woondag 6/12 Mobiel Team Symposium woondag 6/12 Sociaal project welzijn en gezondheid in de provincie Antwerpen : Preventie van thuisloosheid van mensen met een psychiatrische problematiek in regio Mechelen-Lier Multiteam

Nadere informatie

Werkgerichte interventies bij psychische klachten

Werkgerichte interventies bij psychische klachten Werkgerichte interventies bij psychische klachten Dr. Karen Nieuwenhuijsen voor Arbeid en Gezondheid, AMC Goed Gestemd aan het werk, 20 maart 2013 Inhoud I. Psychische aandoeningen en problemen in werk

Nadere informatie

Stad Antwerpen. Perinatale regierol ECK De Kraamvogel vzw. Veerle Decorte Vroedvrouw Coördinator

Stad Antwerpen. Perinatale regierol ECK De Kraamvogel vzw. Veerle Decorte Vroedvrouw Coördinator H Stad Antwerpen Perinatale regierol ECK De Kraamvogel vzw Veerle Decorte Vroedvrouw Coördinator De Kraamvogel vzw o Ontstaan begin jaren 80 o Expertisecentrum Kraamzorg in elke Vlaamse provincie: 2003

Nadere informatie

Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam. WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0

Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam. WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0 Dr. Daantje Derks Associate Professor Erasmus University Rotterdam WERKEN IN DE TOEKOMST Performance Management 3.0 INTRODUCTIE Competitief voordeel Werknemers maken het verschil Innovatie Creativiteit

Nadere informatie

Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel

Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel Borstkliniek Voorkempen Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel Dr. Didier Verhoeven 9-12-2008 1 Programma Waarom borstklinieken?

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim.

Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim. Pesten op het werk en de invloed van Sociale Steun op Gezondheid en Verzuim. Bullying at work and the impact of Social Support on Health and Absenteeism. Rieneke Dingemans April 2008 Scriptiebegeleider:

Nadere informatie

Positieve gezondheid. Mini-symposium 31 maart 2017

Positieve gezondheid. Mini-symposium 31 maart 2017 Positieve gezondheid Mini-symposium 31 maart 2017 Inhoud Positieve gezondheid Wat voegt het toe? Methoden en interventies De rol van de Gezondheidspsycholoog Interventies in de praktijk: positieve Positieve

Nadere informatie

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en

Nadere informatie

De eerstelijnspsycholoog: naar een laagdrempelige psychologische hulpverlening voor Vlaanderen!

De eerstelijnspsycholoog: naar een laagdrempelige psychologische hulpverlening voor Vlaanderen! Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen Studiedag Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen De eerstelijnspsycholoog: naar een laagdrempelige psychologische hulpverlening voor Vlaanderen! Vrijdag

Nadere informatie

Parelcoaching. Leuven. Perinatale zorg versterken door lokale samenwerking

Parelcoaching. Leuven. Perinatale zorg versterken door lokale samenwerking Parelcoaching Leuven Perinatale zorg versterken door lokale samenwerking 1. Historiek Historiek 2004: Opstart Parelcoaching UZLeuven Voorzichtige opstart Parelnetwerk Leuven 2014 Parelnetwerk goeddraaiend

Nadere informatie

Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten binnen de multidisciplinaire praktijk

Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten binnen de multidisciplinaire praktijk TRANSCARE-pijn www.transcare.nl Transcare-pijn en de internationale onderzoeksgroep Pain in Motion organiseren een Symposium Chronische pijn als uitdaging: hedendaagse neurowetenschappelijke inzichten

Nadere informatie

E-fixatie: een e-learningpakket met vaardigheidstraining en discussie

E-fixatie: een e-learningpakket met vaardigheidstraining en discussie E-fixatie: een e-learningpakket met vaardigheidstraining en discussie WO Karel de Grote Hogeschool Slachmuylders K, MSc., Ceulemans C, MSc., Michiels I, MSc., Van Genechten N, MSc., Roosens J. MSc., Franck

Nadere informatie

De rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be

De rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be De rol van de psycholoog Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be Chronisch VermoeidheidsSyndroom Fukuda et al., 1994 Natuurlijk verloop 80% Costs 26% 17% 13% 8% 7 days 4 weeks 7 weeks 12 weeks 6

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ( )

Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ( ) Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (2012-2015) Consortium SWVG KU Leuven LUCAS, Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy Instituut voor Sociaal Recht Dienst Jeugdgezondheidszorg HIVA, Onderzoeksinstituut

Nadere informatie

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid

Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Zelfmanagement of toch positieve gezondheid? Een dissident geluid Dr. AnneLoes van Staa Kenniscentrum Zorginnovatie ZonMw Invitational Conference Positieve Gezondheid, Positieve psychologie en zelfmanagement

Nadere informatie

V.A.N.-TOP MINISTER JO VANDEURZEN 21 NOVEMBER 2015

V.A.N.-TOP MINISTER JO VANDEURZEN 21 NOVEMBER 2015 V.A.N.-TOP MINISTER JO VANDEURZEN 21 NOVEMBER 2015 ZORG IN EVOLUTIE 2 ZORG IN EVOLUTIE Professioneel gestuurde zorg Hospitalocentrisme Gezondheidszorg welzijn gescheiden Nadruk acute geneeskunde Aanbodgestuurde

Nadere informatie

Symposium: Vermaatschappelijking en de vraag naar creativiteit en innovatie in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties

Symposium: Vermaatschappelijking en de vraag naar creativiteit en innovatie in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties Symposium: Vermaatschappelijking en de vraag naar creativiteit en innovatie in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties Jessica De Maeyer, Cis Dewaele, Sandra Beelen, Stijn Vandevelde,

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Margriet van Iersel MSc

Margriet van Iersel MSc Margriet van Iersel MSc Kenniscentrum ACHIEVE en Opleiding verpleegkunde Faculteit Gezondheid Hogeschool van Amsterdam Prof.dr. Paul Kirschner 1, Prof. Dr. Wilma Scholte op Reimer 2, Prof. Dr. Rien de

Nadere informatie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Fysieke fixatie van patiënten

Fysieke fixatie van patiënten Fysieke fixatie van patiënten Prevalentie en educatie Christine Ceulemans Dank! http://fixatie.kdg.be/kdg/dashboard/ Waarover spreken we? Fysieke fixatie wordt gedefinieerd als elk middel, materiaal of

Nadere informatie

ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN

ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN Prof. Dr. Inge Antrop Dr. Katrijn Brenning MSc. Lana De Clercq Prof. Dr. Sarah De Pauw Ph.D. Lisa Dieleman Prof. Dr. Patrick Luyten Ph.D. Elien Mabbe Dr.

Nadere informatie

Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP

Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP Zorgstrategisch Plan Vlaanderen Template voor een regionaal ZSP Inhoudstafel 1 Inleiding... 3 1.1 Doelstelling van het Regionaal Zorgstrategisch Plan... 3 1.2 Structuur van het Regionaal Zorgstrategisch

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Kennis van verpleegkundigen een probleem?

Kennis van verpleegkundigen een probleem? Kennis van verpleegkundigen een probleem? Jeroen Dikken Msc, BN jeroen.dikken@hu.nl Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Prof. dr. Marieke Schuurmans dr.

Nadere informatie

Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving. 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care

Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving. 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care 3rd Amsterdam Symposium on Palliative Care Palliative care in an aging society Palliatieve zorg in een ouder wordende samenleving Dinsdag 8 oktober 2013 Auditorium Vrije Universiteit Amsterdam Palliative

Nadere informatie

Duurzame inzetbaarheid en de rol van de zorg

Duurzame inzetbaarheid en de rol van de zorg Duurzame inzetaarheid en de rol van de zorg Romy Steeneek Duurzame inzetaarheid Zorgverleners: rol ij gezonder en langer kunnen werken Werk is een elangrijk deel van het leven Werk evordert welzijn Werk

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

De indeling van de sector Gezondheidszorg

De indeling van de sector Gezondheidszorg De indeling van de sector Gezondheidszorg Elke sector is opgedeeld in vijf tot acht subsectoren. Deze sector is ingedeeld in zeven subsectoren: 1 Geneeskunde 2 Verlos- en verpleegkunde 3 Tandheelkunde

Nadere informatie

Oncologisch Centrum Strategische doelstellingen ONCOLOGISCH CENTRUM ONCOLOGISCH HANDBOEK DEEL 1

Oncologisch Centrum Strategische doelstellingen ONCOLOGISCH CENTRUM ONCOLOGISCH HANDBOEK DEEL 1 Oncologisch Centrum Strategische doelstellingen ONCOLOGISCH CENTRUM ONCOLOGISCH HANDBOEK DEEL 1 OH_OC_deel 1_2017-2018 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Doelstellingen... 4 Het belang van het Oncologische Centrum

Nadere informatie

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:

Nadere informatie

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later

Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Het effect van obesitas tijdens de zwangerschap op de antropometrie van het kind drie tot zes jaar later Karolien Lagrin Master in de Verpleeg- en Vroedkunde Overgewicht en obesitas Wereldwijd gezondheidsprobleem

Nadere informatie

Visietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject

Visietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject Visietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject Huidige Partners: - Mariaziekenhuis ( gynaecologen-vroedvrouwen-sociale dienst) - Huisartsen regio - CKG/Amberbegeleiding - CIG De Zeshoek -

Nadere informatie

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Betere zorg voor patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden Prof. dr. Jany Rademakers NIVEL Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg CAPHRI Care and Public Health Research Institute

Nadere informatie

Vormen van patiënteneducatie: wat verkiest de patiënt?

Vormen van patiënteneducatie: wat verkiest de patiënt? Vormen van patiënteneducatie: wat verkiest de patiënt? Emelien Lauwerier, PhD. T 016 375 225 E emelien.lauwerier@khleuven.be http://www.healthcareresearch.be Prevalentie van chronische ziekten in België

Nadere informatie

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen Expertisecentrum E-QUAL Inhuldiging E-QUAL leerstoelen 20 november 2014 Expertisecentrum E-QUAL URL: fmw.hogent.be/e-qual Coördinator: dr. Jessica De Maeyer Opgericht in de loop van het AJ 2011-2012 Is

Nadere informatie

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker prof. dr. Judith Prins drs. Sanne vd Berg- dr. Marieke Gielissen dr. Nelleke Ottevanger Medische Psychologie UMC St Radboud Nijmegen 8 maart

Nadere informatie

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten

Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Vergrijzing en langer doorwerken: kansen voor arbeidshygiënisten Dr. Cécile Boot, gezondheidswetenschapper Universitair Hoofddocent Arbeid en Gezondheid Afdeling Sociale Geneeskunde VU medisch centrum

Nadere informatie

One Welfare: Animal Assisted Interventions

One Welfare: Animal Assisted Interventions One Welfare: Animal Assisted Interventions Startdocument 1. Achtergrond en aanleiding Animal Assisted Intervention (AAI) is een interventie bij mensen met een fysieke en/of mentale beperking met behulp

Nadere informatie

Vergrijzing en ontgroening van de bevolking. Leeftijdspiramide van de bevolking in Vlaanderen op 31/12/2020, per leeftijdsgroep

Vergrijzing en ontgroening van de bevolking. Leeftijdspiramide van de bevolking in Vlaanderen op 31/12/2020, per leeftijdsgroep 1 Demografie: vergrijzing en ontgroening van de bevolking Evolutie aantal studenten verpleegkunde/vroedkunde in België en Vlaanderen Nood aan verpleegkundigen in het werkveld Stellingen van studenten in

Nadere informatie

De multidisciplinaire richtlijn voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële GGZ

De multidisciplinaire richtlijn voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële GGZ De multidisciplinaire richtlijn voor de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de residentiële GGZ Kathleen De Cuyper 1, Tim Opgenhaffen 2, Tine Peeters 1, Inez Buyck 1, Johan Put 2, & Chantal

Nadere informatie

WELZIJN VAN ARTSEN: ZORG VOOR ZICHZELF & DREMPELS TOT HULP. Saartje Jooris, huisarts Eline Van Tilburgh, huisarts

WELZIJN VAN ARTSEN: ZORG VOOR ZICHZELF & DREMPELS TOT HULP. Saartje Jooris, huisarts Eline Van Tilburgh, huisarts WELZIJN VAN ARTSEN: ZORG VOOR ZICHZELF & DREMPELS TOT HULP Saartje Jooris, huisarts Eline Van Tilburgh, huisarts Er was eens Jaarlijks: Ø 25,53 / 1000 artsen Ø 20,23 / 1000 advocaten Ø 15,93 / 1000 dominees

Nadere informatie

MYMINDWORKS Quick Scan

MYMINDWORKS Quick Scan MYMINDWORKS Quick Scan MINDWORKS QUICK SCAN MEET DE MENTALE GEZONDHEID VAN JE MEDEWERKER, TEAM EN ORGANISATIE De MindWorks Quick Scan meet de mentale gezondheid van je medewerkers, je team en organisatie.

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie?

Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie? Secundaire en tertiaire aspecten van een welzijnsbeleid : Wat en Wie? Huget Désiron Eur.ergonome ergotherapeute Drs. Arbeid & Gezondheid ACT Désiron bvba Even voorstellen Arbeids Consulting Team Sinds

Nadere informatie

DE IMPACT VAN SAMENWERKING

DE IMPACT VAN SAMENWERKING DE IMPACT VAN SAMENWERKING Ir. Marcel Kloosterman 16 mei 2017 Programma Ontwikkelingen Voorbeelden van samenwerking IXA Polifysiek Amsterdam Data Science Playgrounds Projectaanvraag Smart Culture Leerpunten

Nadere informatie

LEER- & VEERKRACHT In je kracht op school

LEER- & VEERKRACHT In je kracht op school LEER- & VEERKRACHT In je kracht op school Welbevinden bevorder je door het versterken van eigenschappen en vaardigheden die samenhangen met fysieke en mentale gezondheid. Leer- & Veerkracht biedt een integrale

Nadere informatie

Health & Balance programma in Portugal

Health & Balance programma in Portugal Health Balance programma in Portugal Een programma voor uw werknemers ter preventie van een burn-out en bevordering van re-integratie na een burn-out Health Balance in Portugal Stress op de werkplek en

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Derks & Derks Adviseurs in human talent voor de gezondheidszorg

Derks & Derks Adviseurs in human talent voor de gezondheidszorg Derks & Derks Adviseurs in human talent voor de gezondheidszorg Werving Selectie Assessment Loopbaanbegeleiding Coaching Detachering Interim HR Research Derks & Derks adviseurs in human talent Werving

Nadere informatie

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces

Nadere informatie

Samenwerken aan integratie. Titeltekst

Samenwerken aan integratie. Titeltekst Samenwerken aan integratie Titeltekst Samenwerken aan integratie 1. W13 2. Vluchtelingen en wonen 3. Vluchtelingen en werk 4. Vluchtelingen en scholing 5. Vluchtelingen en sociale participatie W13 W13

Nadere informatie

Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie

Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie Prof. dr. Ivan BAUTMANS Afstudeerrichting Geriatrische Revalidatie I Bautmans http://www.who.int/ageing VERGRIJZING Levensverwachting in jaren op verschillende leeftijden, Vlaams Gewest, 2003. Mannen Vrouwen

Nadere informatie

DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG

DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG DE TOEKOMST VAN PALLIATIEVE PATIENTENZORG Prof dr Wouter WA Zuurmond Vrije Universiteit Medisch Centrum Medisch Direkteur Hospice Kuria Amsterdam 1 BEHANDELING PIJN MEER DAN ALLEEN PIJNBEHANDELING PALLIATIEVE

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Echte innovatie van de ouderenzorg vraagt om paradigmaverandering!

Echte innovatie van de ouderenzorg vraagt om paradigmaverandering! Echte innovatie van de ouderenzorg vraagt om paradigmaverandering! Prof. dr. Raymond TCM Koopmans, Hoogleraar Ouderengeneeskunde, in het bijzonder de langdurige zorg De vergrijzing ( verzilvering ) De

Nadere informatie

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer

Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,

Nadere informatie

Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren. Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen 28 mei 2015

Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren. Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen 28 mei 2015 Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen 28 mei 2015 Opdracht De Minister van Volksgezondheid adviseren over een toekomstgerichte beroepenstructuur

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

VAKGROEP <... > ONDERZOEKSGROEP <... >

VAKGROEP <... > ONDERZOEKSGROEP <... > VAKGROEP ONDERZOEKSGROEP EEN BETERE KWALITEIT VAN LEVEN VOOR MELANOOMPATIËNTEN STADIUM IV EN HUN NAASTBETROKKENEN DOOR VERBETERINGEN VAN PROCESSEN IN HET DIENSTVERLENINGSNETWERK Prof. P.

Nadere informatie

Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum

Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) -adviescentrum Kennemer Gasthuis Wat is de POP-poli? POP staat voor Psychiatrie - Obstetrie (verloskunde)

Nadere informatie

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

Onderwijs en opleiding in de palliatieve zorg. Luc Deliens

Onderwijs en opleiding in de palliatieve zorg. Luc Deliens Antwerpen 29 November 2018 Onderwijs en opleiding in de palliatieve zorg Advies vd KAGB 2017 Luc Deliens luc.deliens@vub.ac.be www.endoflifecare.be Palliatieve zorg in beweging Nieuwe zorgmodellen: gespecialiseerde

Nadere informatie

Werk, participatie en gezondheid

Werk, participatie en gezondheid Werk, participatie en gezondheid Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC Coordinator academische werkplaats CEPHIR ism Dr Merel Schuring Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg,

Nadere informatie

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en

Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen. Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Moderatie van de Big Five Persoonlijkheidsfactoren op de Relatie tussen Gepest worden op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten en Ziekteverzuim Moderation of the Big Five Personality Factors on

Nadere informatie

Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018 Vitaal door preventie

Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018 Vitaal door preventie Bedrijfsgeneeskundige Dagen 2018 Vitaal door preventie Doel vanmiddag: Even opwarmen PAK JE TELEFOON EN GA NAAR WEBSITE: www.kahoot.it Of scan de QR code: PerfectFit@Work: Gezondheid en welzijn zijn het

Nadere informatie

Positive Education Psychology

Positive Education Psychology Positive Education Psychology (2013 onderwijsvlaanderen.be) In landen met een sterke sociale segregatie in het onderwijs heeft de sociale achtergrond van de leerlingen een grotere invloed op het kennisniveau

Nadere informatie

Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten

Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten Mindfulness voor mensen met longkanker en naasten De diagnose longkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op. Niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten. Uit wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Het begrijpelijk communiceren van een gezondheidsrisico

Het begrijpelijk communiceren van een gezondheidsrisico Het begrijpelijk communiceren van een gezondheidsrisico Dr. Olga Damman Dr. Maaike van den Haak Nina Bogaerts, Msc Amber van der Meij, Bsc Prof.dr. Danielle Timmermans Quality of Care EMGO Institute for

Nadere informatie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie

INHOUD WORKSHOP. Introductie Korte informatie over interventies. Interactieve discussie INHOUD WORKSHOP Introductie Korte informatie over interventies Pathways and Resources for Engagement and Participation (PREP), Partnering 4 Change (P4C), Children s Meaningful Activities and Participation

Nadere informatie

Mindfulness en kanker

Mindfulness en kanker Mindfulness en kanker Else Bisseling 3 oktober 2015 augustus 2014 00 maand 0000 Mindfulness (Kabat-Zinn, 1990; Teasdale, Segal & Williams, 1995) Aandacht geven aan wat we van moment tot moment doen en

Nadere informatie

Competent in zorg voor personen met dementie. Ook jouw zorg?

Competent in zorg voor personen met dementie. Ook jouw zorg? expertisecentrum d mentie Competent in zorg voor personen met dementie. Ook jouw zorg? DINSDAG 21 APRIL 2009 VLAAMS PARLEMENT/BRUSSEL Vlaanderen Competent in zorg voor personen met dementie De zorg voor

Nadere informatie

Studiedag psychosociaal welzijn bij medische/psychosociale hulpverleners. Siwha, ambulancedienst - Haven Van Antwerpen

Studiedag psychosociaal welzijn bij medische/psychosociale hulpverleners. Siwha, ambulancedienst - Haven Van Antwerpen Studiedag psychosociaal welzijn bij medische/psychosociale hulpverleners Siwha, ambulancedienst - Haven Van Antwerpen Kennismaking Siwha vzw Siwha vzw Hulpposten Haven van Antwerpen Acute medische hulpverlening

Nadere informatie

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal

Modererende Rol van Seksuele Gedachten. Moderating Role of Sexual Thoughts. C. Iftekaralikhan-Raghubardayal Running head: momentaan affect en seksueel verlangen bij vrouwen 1 De Samenhang Tussen Momentaan Affect en Seksueel Verlangen van Vrouwen en de Modererende Rol van Seksuele Gedachten The Association Between

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Congres ziekenhuispsychiatrie

Congres ziekenhuispsychiatrie Congres ziekenhuispsychiatrie Het belang van integrale zorg psychiatrie & somatiek belicht vanuit de visie van de zorgverzekeraar 7 november 2013 Anouk Mateijsen Regio manager, Achmea Divisie Zorg & Gezondheid

Nadere informatie

Polsslag. Samenvatting. Probleem om aan te pakken: Context. Doelen. Aansluiting bij de werkelijkheid. Vaardigheden

Polsslag. Samenvatting. Probleem om aan te pakken: Context. Doelen. Aansluiting bij de werkelijkheid. Vaardigheden Polsslag Samenvatting Age category 9-12 jaar Topic Gegevens en statistieken Total duration 535 minutes Leerlingen verkennen de polsslag in verschillende situaties. Ze creëren een meetinstrument om hun

Nadere informatie

FACTSHEET. Gezondheid en natuur

FACTSHEET. Gezondheid en natuur FACTSHEET Gezondheid en natuur M. van Santvoort Oktober 2014 Inleiding Waarom deze factsheet over gezondheid en natuur? Veel mensen geven aan dat zij zich ontspannen voelen in de natuur. Dit is een beleving

Nadere informatie

This item is the archived peer-reviewed author-version of:

This item is the archived peer-reviewed author-version of: This item is the archived peer-reviewed author-version of: Reactie op Houding van de algemene bevolking ten opzichte van (ex- )psychiatrische patiënten ; resultaten van NEMESIS-2 Reference: Catthoor Kirsten,

Nadere informatie

Ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren in de palliatieve zorg in Vlaanderen. Kathleen Leemans

Ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren in de palliatieve zorg in Vlaanderen. Kathleen Leemans Ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren in de palliatieve zorg in Vlaanderen Kathleen Leemans Ism. Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen Onderzoekers Kathleen Leemans, Onderzoeker Luc Deliens, Promotor Joachim

Nadere informatie