Handleiding Invullen ontwikkelingsperspectiefplan (OPP)

Transcriptie

1 Handleiding Invullen ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) Wat is een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP)? Een OPP geeft een inschatting van de ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling. Op basis van het instroomprofiel in relatie tot de bevorderende en belemmerende factoren van de leerling en zijn omgeving, wordt het uitstroomprofiel bepaald. In het OPP wordt alleen die informatie verwerkt die direct van invloed is op het onderwijsleerproces en de schoolprestaties. Voor wie wordt een OPP gemaakt? Het opstellen van een OPP is verplicht voor alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Dit geldt niet voor leerlingen die ondersteuning ontvangen vanuit de basisondersteuning. Wanneer de vergelijking wordt getrokken naar de ondersteuningsbehoeftenmatrix (OBM) kan het volgende gezegd worden: een OPP moet in ieder geval worden gemaakt bij matrixniveau drie en matrixniveau vier en mogelijk ook bij matrixniveau twee. Er zijn grofweg twee situaties waarin een OPP moet worden gemaakt: 1. Bij instroom vanuit po naar vo voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte 2. Bij zittende leerlingen (vo) met een ondersteuningsbehoefte In het praktijkonderwijs hebben alle leerlingen een OPP. Voor leerlingen in het vmbo met lwoo die geen extra ondersteuning krijgen, is een ontwikkelingsperspectief niet verplicht. Opbouw OPP 1. Instroomprofiel 2. Bevorderende en belemmerende factoren 3. Uitstroomprofiel 4. Handelingsdeel 1. Instroomprofiel Het instroomprofiel is de foto van de leerling op het moment dat het OPP gemaakt wordt. Op dat moment vul je de psychodiagnostische gegevens in en stel je de bevorderende en belemmerende factoren vast. Bij het invullen van de factoren worden alleen die factoren ingevuld die van invloed zijn op het te verwachten uitstroomprofiel. Het instroomprofiel wordt niet gewijzigd. Indien er echter dusdanige veranderingen in de foto zijn opgetreden dat het uitstroomprofiel aangepast dient te worden, dan formuleer je dit in de conclusie. Op basis van het instroomprofiel in relatie tot de bevorderende en belemmerende factoren van de leerling en zijn omgeving wordt het uitstroomprofiel bepaald Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 1 van 8

2 2. Bevorderende en belemmerende factoren Bij de onderbouwing van het uitstroomprofiel moeten de bevorderende en belemmerende factoren worden omschreven die van invloed zijn op het onderwijsleerproces. Het gaat hierbij om kindgebonden factoren én omgevingsfactoren die het onderwijsleerproces kunnen beïnvloeden en bepalen of een leerling een bepaalde uitstroombestemming kan bereiken. Deze factoren vormen belangrijke bouwstenen in de onderbouwing van de keuze die wordt gemaakt voor de te verwachten uitstroombestemming van de leerling. De factoren in het OPP komen (grotendeels) overeen met de domeinen van de ondersteuningsbehoeftenmatrix (OBM): Organisatie van het onderwijs: Organisatorische zaken en voorwaarden in de onderwijsomgeving die nodig zijn om een leerling deel te kunnen laten nemen aan het onderwijsleerproces. Leren leren: Op factorniveau bevat is dit domein opgebouwd uit 3 onderdelen: cognitieve factoren, leerontwikkeling en taak- en leerwerkgedrag. Sociaal en emotioneel functioneren Praktische redzaamheid Communicatie Een zesde factor die niet in de matrix terugkomt, is toegevoegd aan het OPP: Thuissituatie 3. Uitstroomprofiel Het uitstroomprofiel bestaat uit de onderdelen: a. Uitstroomperspectief b. Leerroute c. Uitstroombestemming d. Uitstroomniveau Uitleg: a. Het uitstroomprofiel wordt bepaald op basis van het instroomprofiel in relatie tot de bevorderende en belemmerende factoren. b. Uitstroomperspectief: gaat de leerling na het volgen van onderwijs op de huidige school naar: Vervolgonderwijs Arbeid Dagbesteding c. De leerroute betreft het onderwijsniveau waar de leerling onderwijs in volgt. d. De uitstroombestemming is de daadwerkelijke plek waar de leerling naar toe gaat. De uitstroombestemming zal gaande het onderwijsproces steeds verfijnder worden (bij aanvang van de school weet men immers vaak niet waar de leerling daadwerkelijk naar toe gaat). e. Het uitstroomniveau betreft het eindniveau waar naar toe gewerkt wordt. In veel gevallen zal dit gaan om het behalen van een bepaald diploma. Bij praktijkonderwijs zal het uitstroomniveau omschreven dienen te worden in termen van branche-gerichte certificaten en/of IVIO-certificaten Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 2 van 8

3 4. Handelingsdeel In het handelingsdeel worden de doelen en acties geformuleerd die nodig zijn om het uitstroomprofiel te behalen. De doelen die worden opgesteld zijn jaardoelen. Het handelingsdeel moet één keer per jaar geëvalueerd worden en zo nodig aangepast aan de actuele situatie. Om de voortgang te bewaken, kan de school ervoor kiezen vaker dan één keer per jaar het handelingsdeel te evalueren. Er is een sterke relatie tussen het handelingsdeel van het OPP en de ondersteuningsbehoeftenmatrix (OBM). Daartoe komen de vijf domeinen in de OBM en het handelingsdeel overeen; organisatie van het onderwijs, leren leren, sociaal en emotioneel functioneren, praktische redzaamheid en communicatie. De OBM kent geen domein thuissituatie. De ondersteuningsbehoefte in de thuissituatie kan in overleg met de ouders en de leerling ingevuld worden. Wanneer in het OPP de doelen in het handelingsdeel SMARTI (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden en Inspirerend) worden geformuleerd, kan het OPP dienen als verantwoording van de in de OBM aangekruiste ondersteuningsbehoeftes. Communicatie met ouders In een op overeenstemming gericht overleg wordt de inhoud van het OPP met de ouders en de leerling besproken. Ouders tekenen voor gezien en afhankelijk van de leeftijd van de leerling tekent ook de leerling. Er is momenteel een wetswijziging in voorbereiding die ouders instemmingsrecht geeft op het OPP. Naar verwachting zal dit instemmingsrecht met ingang van augustus 2015 een feit gaan worden. Het handelingsdeel en het uitstroomprofiel worden jaarlijks met de ouders en de leerling geëvalueerd. Het uitstroomprofiel kan in de loop der jaren verder verfijnd worden. Indien de leerling een andere ontwikkeling doormaakt dan bij aanvang van de start van het ontwikkelingsperspectief werd verwacht, kan het uitstroomprofiel beargumenteerd bijgesteld worden. Het invullen van het OPP Het OPP wordt door de mentor en orthopedagoog ingevuld. Indien er geen orthopedagoog werkzaam is op school, kan de zorgcoördinator deze rol vervullen. Keep it simple : vul enkel die factoren in die daadwerkelijk van invloed zijn op het uitstroomprofiel. Probeer bij factoren kort en bondig te omschrijven, Bv.: zwakke concentratie of automatiseringsproblemen. Vul bij het handelingsdeel SMARTI 1 -geformuleerde doelen in. Een voorbeeldexemplaar van het OPP treft u hieronder aan. 1 SMARTI staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden en Inspirerend Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 3 van 8

4 Voorbeeld Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) Vul deze versie niet in, maar download de lege versie op Naam leerling : Geboortedatum : School : Klas : Niveau : (onderwijsniveau (PrO, vmbo-b/k/t + Lwoo?- havo-vwo) Vastgesteld in schooljaar : Opgesteld door : (mentor in samenwerking met orthopedagoog (evt. zorgcoördinator) 1. Instroomprofiel Schoolverloop Geef aan of er regulier of speciaal(basis)onderwijs is gevolgd, of er schoolwisselingen waren e/of doublures of afstroom naar een lager niveau. Didactisch startniveau PO-VO Afgenomen toets Datum afname Score Technisch lezen Spelling Begrijpend lezen Rekenen/wiskunde Woordenschat Cito-score Schooladvies (Pro-vmbo b/k/t- havo-vwo) VO Nederlands (Percentielscore cito (indien mogelijk), anders rapportcijfer) Engels Wiskunde Rekenen Intelligentie Gebruikt onderzoeksinstrument WISC-III/SON-R/WAIS-IV, (NIO) Datum afname TIQ-VIQ-PIQ Diagnose Diagnose (Medische diagnose, psychiatrische diagnose, leerstoornis) Vastgesteld door Datum vaststelling Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 4 van 8

5 2. Factoren Vul alleen de factoren in die daadwerkelijk van invloed (kunnen) zijn op het te verwachten uitstroomprofiel. Organisatie van het onderwijs Noodzakelijke voorzieningen/aanpassingen in een gebouw (rolstoelvriendelijk, lift, stille werkruimte), roosteraanpassingen, klassengrootte, lesmaterialen, etc. Leren leren Cognitieve factoren (intelligentie, concentratie, denken, geheugen, taal); Leerontwikkeling (positieve of negatieve resultaten bij overige vakken, leerproblemen (dyslexie, dyscalculie, sterke punten bij het leren, didactische ontwikkeling niet passend bij cognitief niveau); taak- en leerwerkgedrag (motivatie, tempo, planning, doorzettingsvermogen, zelfstandigheid, nauwkeurig werken, huiswerk attitude) Sociaal- en emotioneel functioneren Faalangst, emotionele instabiliteit, zelfvertrouwen, open/gesloten, trauma, agressie/boosheid, stil, druk, onverantwoordelijk gedrag, pest, wordt gepest, omgang met autoriteit, beïnvloedbaar, omgaan met kritiek Praktische redzaamheid Afhankelijk van gebruik van hulpmiddelen om zichzelf te verplaatsen, hulpmiddelen voor zien/horen/schrijven, probleemoplossingsvaardigheden, ADL-ondersteuning, medicatiegebruik, assistentie bij (praktijk)vakken Communicatie Spraak-/taalproblemen, afhankelijk van hoor-/spraak apparatuur Thuissituatie Echtscheiding, ziekte/handicap binnen of om het gezin, overlijden binnen of om het gezin, agressie binnen het gezin, financiële problemen, ouder/brus in detentie, gezinsvoogd, pedagogische vaardigheden ouders, ondersteuningsmogelijkheden thuis Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 5 van 8

6 Extra ondersteuning door externen (bv. remedial teaching, logopedie, fysiotherapie, ergotherapie, faalangstreductietraining, psychotherapie, speltherapie) Instantie/ begeleider Begeleiding gestart d.d. Frequentie van de begeleiding Verzuim (ook contact leerplichtzaken vermelden) Primair onderwijs : Voortgezet onderwijs : 3. Uitstroomprofiel Uitstroomperspectief: waar gaat Vervolgonderwijs de leerling aan het einde van de Arbeid school naar toe Dagbesteding Leerroute Praktijkonderwijs/leerwerktraject/ vmbo b/k/t/havo/vwo Uitstroombestemming De daadwerkelijke vervolgplek, bijv. ROC -3 zorg en welzijn Rijn IJssel, rechten, Radboud universiteit (deze kan dus pas later worden ingevuld) Uitstroomniveau Certificaten of diploma IVIO-certificaten/branche-gerichte certificaten/vmbo-k diploma/ havo diploma Onderbouwing uitstroomprofiel en tijdsbestek op basis van het integratieve beeld: Houd de onderbouwing kort en bondig Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 6 van 8

7 4. Handelingsdeel Het handelingsdeel is opgesteld/ bijgesteld d.d.: Stel alleen doelen op voor de factoren die beïnvloedbaar zijn. Organisatie van het onderwijs Leren leren Begin: : Sociaal- en emotioneel functioneren Begin : Praktische redzaamheid Begin : Communicatie Begin : Thuissituatie Begin : Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 7 van 8

8 Inbreng/ zienswijze ouders en/ of leerling Met ouders/verzorgers/leerling besproken door : D.d. : Handtekening ouders/ verzorgers voor gezien Handtekening leerling voor gezien Handtekening schoolfunctionaris Evaluatie ontwikkelingsperspectief d.d. : Het ontwikkelingsperspectief moet minimaal 1x per jaar geëvalueerd worden. Het instroomprofiel wordt niet gewijzigd. Het handelingsdeel pas je indien nodig aan. Conclusie (beredeneerd op basis van de ervaringen, opbrengsten en geboden ondersteuning): Bijstelling handelingsdeel: Ja Nee Handleiding OPP SWV VO VSO Nijmegen e.o. Pagina 8 van 8