Studiedag NVFVG. Syndromen in beweging

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Studiedag NVFVG. Syndromen in beweging"

Transcriptie

1 Studiedag NVFVG Syndromen in beweging Donderdag 11 april 2013 Locatie: De Schakel, Oranjelaan 10 Nijkerk

2 Voorwoord Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten voor Verstandelijk Gehandicapten, de NVFVG, nodigt u met genoegen uit aanwezig te zijn op onze studiedag met als titel: Syndromen in beweging! Wij bedanken de leden van de voorbereidingscommissie die dit jaar weer een mooi programma hebben samengesteld. Syndromen in beweging! Een veelbelovende titel voor een veelbelovend programma. De fysiotherapeut VG is expert op het gebied van motoriek en ontwikkelingsachterstand. Bij vrijwel iedere interventie hebben wij te maken met een grote variëteit aan specifieke motorische kenmerken, gedrag en uiterlijke kenmerken. Deze kunnen karakteristiek zijn voor verschillende syndromen. Via een inleiding van de ontwikkelingsneurologie door prof. dr. A.F. Bos en een inleiding van prof. dr. R.C.M. Hennekam over genetica in het algemeen en syndromen in het bijzonder, zullen nieuwe inzichten over begeleiden van kinderen met het syndroom van Down worden toegelicht door dr. M.E. Weijerman. Daarnaast kunt u een keuze maken uit workshops waar specifieke kenmerken van verschillende syndromen aan bod zullen komen. Voor meer informatie over het programma verwijzen wij u graag naar de NVFVGsite. Hier vindt u ook de informatie en het digitale inschrijfformulier. De studiedag vindt plaats op donderdag 11 april 2013 in congrescentrum De Schakel in Nijkerk. Het belooft een interessante dag te worden, met een onderwerp dat ons allen bezig houdt. Aarzel niet en schrijf u snel in! Van harte welkom op de NVFVG-studiedag! Met vriendelijke groet, Bestuur NVFVG: Aleid Laan, Mariët Horsthuis, Marije Bunskoek, Lobke Klijzing en Annelies Huysse

3 Dagvoorzitter Dr. R. van Wijck (Ruud) Centum voor Bewegingswetenschappen, UMCG Plenaire inleiders Prof. Dr. A.F. Bos (Arend) Hoogleraar kindergeneeskunde, in het bijzonder neonatologie UMCG, Groningen Prof. Dr. R.C.M. Hennekam (Raoul) Kindergeneeskunde en Klinische Genetica, AMC, Amsterdam en Institute of Neurology, University College London, UK Dr. M.E. Weijerman (Michel) Kinderarts, Rijnland ziekenhuis locatie Leiderdorp Workshop inleiders 1. Down Syndroom Dhr. B. Bakker (Bert) Fysiotherapeut, BVK-docent, s Heerenloo, Ermelo 2. CHARGE syndroom Dhr. M. Salavati MSPT (Masoud) Kinderfysiotherapeut, Koninklijke Visio, Haren Mw. N. Corsten-Janssen Klinisch geneticus i.o./ promotieonderzoek naar CHARGE syndroom, UMCG Groningen 3. Foetaal Alcohol Syndroom Mw. D. Black Ph.D. (Diane) FAS Stichting Mw. M. Krijgsheld (Martha) FAS Stichting 4. Niet Aangeboren Hersenletsel Mw. Drs. M.C. Yntema (Monique) Gedragswetenschapper, De Noorderbrug

4 5. Prader Willi syndroom Dhr. Dr. L. van Vlimmeren (Leo) Kinderfysiotherapeut, senior onderzoeker, UMC St Radboud, Nijmegen 6. Rett syndroom Dhr. Dr. E.E.J. Smeets, MD (Eric) Kinderarts, erfelijke en aangeboren aandoeningen, MUMC, Maastricht Mw. M. van den Berg (Mariëlle) Orthopedisch chirurg, Rijswijk, voorzitter Rett Syndroom Vereniging 7. Williams syndroom Mw. Dr. A. Hagens (Annet) Klinisch geneticus, VU medisch centrum Amsterdam Programma-overzicht 9.00 Binnenkomst en registratie met koffie en thee 9.30 Opening door de dagvoorzitter, Dr. Ruud van Wijck 9.45 Ontwikkelingsneurologie, Prof. Dr. A.F. Bos Syndromen en Motoriek: Waar te beginnen?, Prof. Dr R.C.M. Hennekam Koffie en thee pauze e workshopronde Lunchpauze en ledenvergadering Nieuwe inzichten voor de begeleiding van kinderen met het syndroom van Down, Dr. M.E. Weijerman Koffie en thee pauze e workshopronde Plenaire afsluiting Borrel

5 Programma 9.00 Binnenkomst en registratie met koffie en thee 9.30 Opening door de dagvoorzitter, Dr. Ruud van Wijck 9.45 Ontwikkelingsneurologie, Prof. Dr. A.F. Bos De presentatie zal een overzicht geven over de betekenis van bevindingen uit het neurologisch onderzoek in de eerste levensmaanden. Vooral de observatie en analyse van spontane bewegingen van zuigelingen is een betrouwbare diagnostische methode voor het functioneren van het centrale zenuwstelsel, tot de leeftijd van circa 5 maanden. Het gaat daarbij om gegeneraliseerde bewegingen, zogenaamde general movements (GMs). Normale GMs worden gekenmerkt door complexiteit, variabiliteit en elegantie, afwijkende door het ontbreken daarvan. Aan het eind van de 2e maand post term krijgen de GMs een ander aspect, een zogenaamd fidgety karakter en worden normale GMs ook wel fidgety movements (FMs) genoemd. Het is een teken van een abnormale hersenfunctie, als FMs ontbreken dan wel veel te overdreven zijn wat betreft snelheid en amplitude. De kwaliteit van de GMs en FMs is diagnostisch voor het functioneren van de hersenen en daarbij ook tot op zekere hoogte voorspellend voor het latere motorisch en cognitief functioneren. Tijdens de presentatie worden voorbeelden van normale en afwijkende GMs gegeven, en een overzicht van de associatie met de latere ontwikkeling. Take home message: Bewegingspatronen bij jonge zuigelingen zijn een goede maat om in de vroege zuigelingen periode het functioneren van de hersenen te beoordelen Syndromen en Motoriek: Waar te beginnen?, Prof. Dr R.C.M. Hennekam Syndromen worden meestal beschreven als groepen van uiterlijke kenmerken die tezamen voorkomen en een enkele oorzaak hebben. Als de uiterlijke kenmerken echt uitzonderlijk zijn, wordt een syndroom alleen hierdoor al herkend. Veel vaker komt voor dat iemand met een syndroom ook een ontwikkelingsachterstand toont, en die ontwikkelingsachterstand de reden is dat iemand nader onderzocht wordt, waarbij de bijzondere kenmerken herkend worden.

6 Geleidelijk aan wordt duidelijk dat dit eigenlijk een te beperkt kijken naar mensen is. We weten inmiddels dat gedrag vaak een net zo belangrijk karakteristiek is van een syndroom als de uiterlijke kenmerken. Geregeld komt nu voor dat een syndroom louter op basis van het gedrag herkend wordt. Een nog onontgonnen gebied binnen de syndroom diagnostiek zijn kenmerken van motoriek. Een eerste eigen survey liet zien dat hierover binnen de genetica nauwelijks gepubliceerd is. Toch is het mijn persoonlijke ervaring dat ik bij tenminste een aantal syndromen specifieke motoriek kenmerken zie en betrek bij de diagnostiek. In deze voordracht zal ik in een notendop achtergrond geven over genetica in het algemeen en syndromen in het bijzonder. Ik zal een aantal voorbeelden geven van bijzonder gedrag en bijzondere motoriek die bij syndromen kunnen voorkomen. Er is de laatste paar jaar een sterke toename van mogelijkheden tot moleculaire diagnostiek die gedemonstreerd zal worden. Dit moet nadere onderzoeksmogelijkheden kunnen geven, en kunnen leiden tot een beter begrip van de achtergrond van de variaties in motoriek Koffie en thee pauze e workshopronde Lunchpauze en ledenvergadering

7 13.40 Nieuwe inzichten voor de begeleiding van kinderen met het syndroom van Down, Dr. M.E. Weijerman De prevalentie van het Down-syndroom in Nederland is 14 op de levendgeborenen; dit is bijna 1,5 maal hoger dan in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. In Nederland is de deelname aan prenatale screening laag ten opzichte van de rest van Europa. Het percentage zwangeren dat ouder is dan 36 jaar is toegenomen. Door vroege diagnostiek en behandeling van aangeboren hartafwijkingen is de mortaliteit van kinderen met het Downsyndroom gedaald. Hun levensverwachting is fors gestegen, maar er treedt wel andere comorbiditeit op de voorgrond. Een derde van de kinderen met Down-syndroom heeft een piepende ademhaling; er lijkt geen verband te zijn met astma en allergie. Het percentage moeders dat een kind met Down-syndroom borstvoeding geeft is laag (48%), ondanks het preventieve effect op coeliakie en infecties en de stimulerende werking op de spraaktaalontwikkeling. Kinderen met het Down-syndroom hebben lagere scores voor kwaliteit van leven op de domeinen longproblemen, maagproblemen, motoriek en communicatie. Gerichte medische begeleiding en screening op de specifieke comorbiditeit (hart, schildklier, longen, gehoor, visus) en gerichte begeleiding van de cognitieve en motorische ontwikkeling en de spraak-taalontwikkeling bij kinderen met Down-syndroom is zinvol Koffie en thee pauze e workshopronde Plenaire afsluiting Borrel

8 Workshop 1: Down Syndroom, kinderen, B. Bakker (Bert) Titel: Een speeddate met de BVK Jonge kinderen met het syndroom van Down hebben problemen met het innemen en handhaven van houdingen tegen de zwaartekracht. Dit leidt tot compensatoir bewegen, tot statische en symmetrische motoriek en tot een gebrekkige ontwikkeling van kwalitatieve motorische elementen. Met als gevolg een verminderde doelmatigheid van de motoriek en verminderde ontwikkelingskansen. Om doelgericht fysiotherapeutisch te kunnen handelen, is specifiek voor de doelgroep, de motorische test Basismotorische Vaardigheden van Kinderen met het syndroom van Down (BVK) ontwikkeld. De BVK is een motorisch meetinstrument en is zowel evaluatief en indicatief. Met de BVK krijg je inzicht in het proces van de motorische ontwikkeling en kunnen actuele fysiotherapeutische doelstellingen worden geformuleerd. Samen met het fysiotherapeutisch behandelingskader Fysiotherapie voor jonge kinderen met het syndroom van Down geeft de BVK de mogelijkheid tot een methodische en transparante fysiotherapeutische aanpak. Hierin zijn ouderinstructie en ouderparticipatie wezenlijke onderdelen. Tijdens de workshop gaan we met elkaar de BVK toepassen op een aantal videocasussen. Als u wilt mag u ook vooraf een eigen BVK test (op video) inbrengen die we tijdens de workshop met elkaar bespreken. Workshop 2: CHARGE Syndroom, M. Salavati (Masoud) en Drs. N. Corsten-Janssen (Nicole) Titel: Motorische en zintuiglijke ontwikkeling van een kind met CHARGE syndroom CHARGE is een acronym voor Colobomen (sluitingsdefect van het oog), Hartafwijkingen, Atresie van de choanen, Retardatie van de groei en/of ontwikkeling, Genitaal afwijkingen, Externe en interne afwijkingen van oor en evenwichtsorgaan. Inmiddels weten we dat daarnaast veel andere problemen bij kinderen met CHARGE syndroom kunnen voorkomen. Welke problemen een kind heeft en hoe ernstig die problemen zijn verschilt van kind tot kind.

9 Kinderen met CHARGE syndroom hebben naast lichamelijk problemen, vaak problemen met hun sensomotorische ontwikkeling. Er kunnen verschillende factoren van invloed zijn op de sensomotorische ontwikkeling van een kind met CHARGE syndroom. Zo belemmeren visuele en auditieve stoornissen het kind in het opdoen van allerlei ervaringen, zijn er door afwijkingen van het evenwichtsorgaan problemen met een aantal aspecten van de motorische ontwikkeling (bijv. statische en dynamische coördinatie), hebben kinderen vaak een minder optimale samenwerking tussen verschillende zintuigen (visueel, tast, spier- en peesgevoel, evenwicht, reuk en smaak) en een langere verwerkingstijd van prikkels. Daarnaast kunnen ook de verstandelijke beperking en gedragsproblemen van invloed zijn op de sensomotorische ontwikkeling. In deze workshop zullen na een algemene inleiding over CHARGE syndroom, de uiterlijke kenmerken, en verschillende aspecten van de sensomotorische ontwikkeling van kinderen met CHARGE syndroom aan bod komen. Workshop 3: Foetaal Alcohol Syndroom FAS, Dr. D. Black (Diane) en M. Krijgsheld (Martha) Titel workshop: Werken met kinderen met het Foetaal Alcohol Syndroom Doelstelling: Het foetaal alcohol syndroom herkennen en deze kinderen goed begeleiden. Werkvorm: Interactieve presentatie. Take home message: FAS kinderen hebben vaak problemen met fijne en grove motoriek, coördinatie, evenwicht, spierspanning, en sensorische integratie. Deze problemen beïnvloeden sociale ontwikkeling, omdat de kinderen niet de vaardigheden zoals fietsen en zwemmen onder de knie krijgen op dezelfde leeftijd als hun leeftijdsgenootjes. Ze kunnen niet stil zitten op school en worden moe bij het doen van normale taken. In wetenschappelijk onderzoek over FAS is verrassend weinig aandacht voor hun motorische ontwikkeling. De ervaring van ouders is echter dat bevordering van spiersterkte en coördinatie de kinderen helpt bij het uitvoeren van hun dagelijkse bezigheden. In deze presentatie geven wij een overzicht van wetenschappelijk onderzoek over de behandeling van FAS kinderen bij fysiotherapie. Maar wat waarschijnlijk meer relevant is wat ouders en fysiotherapeuten hebben ontdekt als behandeling die echt aanslaat.

10 Workshop 4: Niet Aangeboren Hersenletsel NAH, Drs. M.C. Yntema Titel workshop: Inleiding NAH en (mogelijk) bijkomende gedragsproblemen Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) is schade aan de hersenen die is ontstaan in de loop van iemands leven. Er is sprake van een breuk in de levenslijn als gevolg van traumatisch of niet traumatisch hersenletsel. De gevolgen van het letsel zijn groot en voor iedere persoon in meer of mindere mate aanwezig. De zichtbare gevolgen (fysiek, functionele beperkingen) zijn voor iedereen zichtbaar. Echter, de onzichtbare gevolgen van bijvoorbeeld een beroerte, zijn minder opvallend en komen soms pas na enige tijd (jaren) tot uiting. De geheugenproblematiek, planningsproblemen of ontremmingen in gedrag kan maken dat de persoon de grip op zijn eigen leven verliest. De impact van NAH is groot, niet alleen voor de persoon zelf maar tevens voor het netwerk. Doelstelling: Deelnemers nemen kennis van NAH, de oorzaken en gevolgen ervan en worden ingelicht over bijkomende gedragsproblemen. Werkvorm: Korte presentatie over basiskennis NAH, oorzaken en gevolgen. Daarnaast zal er veel ruimte zijn voor eigen inbreng, ervaringen en discussie. Take home message: Het onzichtbare zichtbaar gemaakt! Workshop 5: Prader Willi Syndroom, Dr L.A. van Vlimmeren (Leo) Titel: Prader Willi Syndroom; aspecten van motorische ontwikkeling en kinderfysiotherapie Doelstelling: informeren over de motorische ontwikkelingskarakteristieken van kinderen met Prader Willi Syndroom en de mogelijkheden van kinderfysiotherapie. Werkvorm: kort hoorcollege aan de hand van PP presentatie, gevolgd door interactief gedeelte met film met voorbeelden van kinderen met PWS en de interactie met kinderfysiotherapeuten. Take home message: Geduld, creativiteit en ouderparticipatie zijn essentieel bij de begeleiding van kinderen met PWS.

11 Workshop 6: Rett syndroom, Dr. E. Smeets (Eric) en M. van den Berg (Mariëlle) Titel: Rett syndroom: bewegen hoe doe je dat? Doelstelling: Rett syndroom is uniek in de menselijke pathologie. Zij bewegen heel graag maar kunnen vaak niet. Waar kan de therapeut op inspelen? Werkvorm: Dystonie, dyspraxie, ataxie en onwillekeurige bewegingen vormen de hoofdkenmerken van het neurologische beeld. Wat wordt hieronder verstaan? Hoe kan je ondersteunend werken? Take home message: maak van bewegen een reflex in de grondhouding tegenover een persoon met Rett syndroom. Workshop 7: Williams Syndroom, Dr. J.M. van Hagen (Annet) Titel: Weet wat mensen met Williams syndroom beweegt Mensen met Williams syndroom (WS) hebben een verstandelijke beperking en een bijzonder sociaal gedrag. Een groot gedeelte van de mensen met WS heeft een aangeboren hartafwijking. Kinderen met WS kunnen hypotoon zijn. Volwassenen met WS zijn daarentegen vaak hypertoon en kunnen contracturen ontwikkelen. Personen met WS hebben een opvallende manier van bewegen. Ook hebben ze vaak moeite om de trap af te lopen en aarzelen ze bij een verandering van ondergrond. Doelstelling: tijdens de workshop zal worden ingegaan op de neurologische en motorische verschijnselen die voor kunnen komen bij mensen met het Williams syndroom. Ook zal worden ingegaan op de (mogelijke) oorzaak van deze verschijnselen. Werkvorm: interactief aan de hand van casus. Take home message: bij mensen met het WS kunnen specifieke verschijnselen van het bewegingsapparaat voorkomen. Bij fysiotherapeutische begeleiding is inspelen op het bijzondere gedrag van deze mensen van belang.

12 Inschrijven U kunt zich online inschrijven via het inschrijfformulier op Inschrijven kan tot 4 april Inschrijvingen worden verwerkt op volgorde van binnenkomst. U ontvangt een badge en factuur begin april. Prijzen Leden van de NVFVG betalen 75,-, niet-leden 150,- voor deelname. Locatie De Schakel, Oranjelaan 10, 3862 CX Nijkerk Openbaar vervoer De Schakel is goed bereikbaar per trein. Het NS Station ligt op slechts 2 minuten lopen van De Schakel. NS Station Nijkerk is te bereiken met de stoptrein vanaf de intercity stations Amersfoort, Utrecht en Zwolle (2 x per uur). Parkeergelegenheid Op het terrein van de Schakel kunt u gratis parkeren. Tevens kunt u vrij parkeren in de aangrenzende woonwijk en bij het NS-station (P+R). Let op aan de Oranjelaan (doorgaande weg) kunt u gratis parkeren middels een parkeerschrijf (blauwe zone). Annuleren Bij annulering tot 4 april brengen wij 12,50 aan administratiekosten in rekening. Bij annulering na 4 april bent u het volledige bedrag verschuldigd. Annulering dient schriftelijk te geschieden, via congressecretariaat@kngf.nl Accreditatie Voor dit congres is accreditatie aangevraagd voor de deelregisters Algemeen Fysiotherapeut en Kinderfysiotherapie. Nadat uw badge op de studiedag is gescand, worden de accreditatiepunten automatisch bijgeschreven in het door u gekozen register.

Najaarscongres NVFG Broodnodig; NVFG najaarscongres over voeding en beweging bij ouderen

Najaarscongres NVFG Broodnodig; NVFG najaarscongres over voeding en beweging bij ouderen Najaarscongres NVFG Broodnodig; NVFG najaarscongres over voeding en beweging bij ouderen Vrijdag 27 september 2013 Golden Tulip Hotel Ampt van Nijkerk Nijkerk Voorwoord Het is algemeen bekend dat zowel

Nadere informatie

Samen zijn we sterker - Multidisciplinair werken

Samen zijn we sterker - Multidisciplinair werken Studiedag NVFVG Samen zijn we sterker - Multidisciplinair werken Donderdag 6 februari 2014 De Schakel Oranjelaan 10 Nijkerk Voorwoord Samen zijn we sterker - Multidisciplinair werken Het bestuur van de

Nadere informatie

Evidence based practice in de verstandelijk gehandicaptenzorg

Evidence based practice in de verstandelijk gehandicaptenzorg Congres NVFVG Evidence based practice in de verstandelijk gehandicaptenzorg Donderdag 9 april 2015 De Schakel Oranjelaan 10 Nijkerk Voorwoord Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Fysiotherapeuten

Nadere informatie

Uitnodiging voor de herhaling van de VOBZ-studiedag 2012. Het Hypotone kind..wie spant zich in?

Uitnodiging voor de herhaling van de VOBZ-studiedag 2012. Het Hypotone kind..wie spant zich in? Uitnodiging voor de herhaling van de VOBZ-studiedag 2012 Het Hypotone kind..wie spant zich in? Dinsdag 25 juni 2013 Plaats: UMC St. Radboud Hippocrates-zaal van het studiecentrum medische wetenschappen

Nadere informatie

Uitnodiging Samen sterk voor Syndromen

Uitnodiging Samen sterk voor Syndromen Uitnodiging Samen sterk voor Syndromen 2013 22 maart Congrescentrum Jaarbeurs Utrecht Samen sterk voor syndromen Welke stappen worden gevolgd? Welke taak is er weggelegd voor de jeugdarts? Hoe bekend ben

Nadere informatie

Counselen over Prenatale Screening Cursus voor verloskundig hulpverleners. Vrijdag 12 februari 2016 Costerzaal AMC

Counselen over Prenatale Screening Cursus voor verloskundig hulpverleners. Vrijdag 12 februari 2016 Costerzaal AMC Counselen over Prenatale Screening Cursus voor verloskundig hulpverleners Vrijdag 12 februari 2016 Costerzaal AMC Inleiding Cursus Counselen over Prenatale Screening Prenatale screening valt per 1 januari

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum Congres stoornis Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een AUTISMESPECTRUMSTOORNIS

Nadere informatie

Counselen over Prenatale Screening

Counselen over Prenatale Screening Counselen over Prenatale Screening Cursus voor verloskundig zorgverleners Woensdag 12 april 2017 Locatie: AMC, Costerzaal Cursus Counselen over Prenatale Screening Pagina 1 Inleiding Cursus Counselen over

Nadere informatie

Counselen over Prenatale Screening

Counselen over Prenatale Screening Counselen over Prenatale Screening Cursus voor verloskundig zorgverleners 29 september 2017 Locatie: AMC, Vrijzaal Cursus Counselen over Prenatale Screening Pagina 1 Inleiding Cursus Counselen over Prenatale

Nadere informatie

Uitnodiging voorjaarscongres Is defeceren te leren?

Uitnodiging voorjaarscongres Is defeceren te leren? Uitnodiging voorjaarscongres Is defeceren te leren? Vrijdag 22 maart 2013 Lokatie: Royal Tulip Heerlickheijd van Ermelo Voorwoord Is defeceren te leren? Op het voorjaarscongres 2013 staat dit keer de defecatieproblematiek

Nadere informatie

Dutch summary. Nederlandse samenvatting

Dutch summary. Nederlandse samenvatting Dutch summary Nederlandse samenvatting 127 Kinderen die te vroeg geboren worden, dat wil zeggen bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken, worden prematuren genoemd. Na de bevalling worden ernstig

Nadere informatie

Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie

Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie Dinsdag 15 en woensdag 16 december 2015 Cursus Praktische neuroanatomie en neuroradiologie Inleiding Ook dit jaar organiseren de afdeling anatomie en neurowetenschappen en de afdeling radiologie samen

Nadere informatie

DCD & SPINA BIFIDA EN KLINIMETRIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET EEN BEPERKING

DCD & SPINA BIFIDA EN KLINIMETRIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET EEN BEPERKING DCD & SPINA BIFIDA EN KLINIMETRIE BIJ KINDEREN EN JONGEREN MET EEN BEPERKING 24 en 25 mei 2012 Toelichting De Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met PAO Heyendael

Nadere informatie

FAS(D) Herkennen, Diagnostiek en Behandeling

FAS(D) Herkennen, Diagnostiek en Behandeling FAS(D) Herkennen, Diagnostiek en Behandeling Bijscholing Vrijdag 12 mei en 16 juni 2017 9.30-16.30 uur Gelre Ziekenhuis Apeldoorn zorgoplossingen FAS(D) herkennen, diagnostiek en behandeling Alcohol tijdens

Nadere informatie

Kinderen met bijzondere breinen

Kinderen met bijzondere breinen Kinderen met bijzondere breinen CONGRES 19 NOV 2015 JAARBEURS UTRECHT Disharmonische intelligentie, zintuiglijke prikkelverwerking, hoogbegaafdheid, auditieve informatieverwerking en werkgeheugen: niet

Nadere informatie

Wilhelmina Kinderziekenhuis. Uitnodiging. Symposium Kinderallergologie. Kennis in de praktijk! vrijdag 29 mei 2015 Locatie UMC Utrecht

Wilhelmina Kinderziekenhuis. Uitnodiging. Symposium Kinderallergologie. Kennis in de praktijk! vrijdag 29 mei 2015 Locatie UMC Utrecht Wilhelmina Kinderziekenhuis Uitnodiging Symposium Kinderallergologie Kennis in de praktijk! vrijdag 29 mei 2015 Locatie UMC Utrecht Geachte collega, Kinderartsen, dermatologen, KNO-artsen en diëtisten

Nadere informatie

Prikkelverwerking. Problemen met (sensorische) informatieverwerking bij kinderen en adolescenten CONGRES DINSDAG 11 OKTOBER 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN

Prikkelverwerking. Problemen met (sensorische) informatieverwerking bij kinderen en adolescenten CONGRES DINSDAG 11 OKTOBER 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN Prikkelverwerking Problemen met (sensorische) informatieverwerking bij kinderen en adolescenten CONGRES DINSDAG 11 OKTOBER 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN Prikkelverwerking Een goede prikkelverwerking is van

Nadere informatie

CONGRES 6 NOVEMBER 2014

CONGRES 6 NOVEMBER 2014 Prikkelverwerking CONGRES Prikkelverwerkingsstoornissen bij kinderen en adolescenten met ASS, ADHD, ODD, CD, OCD, angst en hoogbegaafdheid Postillion Bunnik Utrecht 6 NOVEMBER 2014 prof.dr. Pieter Duker

Nadere informatie

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT EXECUTIEVE FUNCTIES Kinderen en adolescenten met problemen met inhibitie, cognitieve controle, emotieregulatie, werkgeheugen, motivatie en zelfregulatie thuis en op school Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014

Nadere informatie

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk

Workshop Spiegeltherapie in de praktijk Workshop Spiegeltherapie in de praktijk vrijdag 15 april 2011 Erasmus MC, Rotterdam a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Nadere informatie

Symposium Actualiteiten JGZ

Symposium Actualiteiten JGZ Vrijdag 29 maart 2019 Symposium Actualiteiten JGZ Amsterdam UMC, locatie VUmc Inleiding Preventie bij jeugd heeft vele facetten. Van het ongeboren kind tot de jong volwassene, van voorkomen van ziekten

Nadere informatie

CEREBRALE PARESE. Locatie: Nemo Amsterdam

CEREBRALE PARESE. Locatie: Nemo Amsterdam CEREBRALE PARESE Locatie: Nemo Amsterdam Donderdag 26 en vrijdag 27 januari 2017 Toelichting De Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met Radboudumc Health Academy

Nadere informatie

Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis

Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis Kinderfysiotherapie in het St. Anna ziekenhuis Kinderfysiotherapie Binnen de afdeling fysiotherapie van het St. Anna Ziekenhuis bestaat ook de afdeling kinderfysiotherapie. De kinderfysiotherapeuten die

Nadere informatie

CEREBRALE PARESE. Locatie: Nemo Amsterdam

CEREBRALE PARESE. Locatie: Nemo Amsterdam CEREBRALE PARESE Locatie: Nemo Amsterdam Donderdag 26 en vrijdag 27 januari 2017 Toelichting De Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met Radboudumc Health Academy

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers

Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties. Informatie voor verwijzers Onderzoek en behandeling bij kinderen met visuele problemen door stoornissen in hersenfuncties Informatie voor verwijzers Zie jij wat ik zie? Kinderen met CVI Visuele problemen en beperkingen in het dagelijks

Nadere informatie

E-HEALTH @ DE VERLOSKUNDIGE PRAKTIJK. 21e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen

E-HEALTH @ DE VERLOSKUNDIGE PRAKTIJK. 21e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen E-HEALTH @ DE VERLOSKUNDIGE PRAKTIJK 21e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen Donderdag 11 oktober 2012 Toelichting PAO Heyendael organiseert op donderdag 11 oktober 2012 de cursus:

Nadere informatie

* deel deze informatie met uw eigen social network via bovenstaande buttons!

* deel deze informatie met uw eigen social network via bovenstaande buttons! * deel deze informatie met uw eigen social network via bovenstaande buttons! ACCREDITATIE Accreditatiebureau Verpleegkundig Specialisten Register (VSR) 6 punten - Scholing verpleegkundig specialist acute

Nadere informatie

Ik zie, jij ziet, wij zien... beeldvormend medisch onderzoek

Ik zie, jij ziet, wij zien... beeldvormend medisch onderzoek Ik zie, jij ziet, wij zien... beeldvormend medisch onderzoek Scholingen & Trainingen Datum: Dinsdag 12 mei 2015 Locatie: Jaarbeurs Utrecht Ik zie, jij ziet, wij zien... beeldvormend medisch onderzoek Datum:

Nadere informatie

congres Hoe autisme werkt! een voorzet op succesfactoren www.voorzet.nl dinsdag 4 juni 2013

congres Hoe autisme werkt! een voorzet op succesfactoren www.voorzet.nl dinsdag 4 juni 2013 congres Hoe autisme werkt! een voorzet op succesfactoren dinsdag 4 juni 2013 www.voorzet.nl Programma congres 4 juni 2013 10.00-10.05 Opening Dagvoorzitter Dhr. Karel Bootsman Arbeidsdeskundige bij TATA

Nadere informatie

3 e Up-to-date in erfelijke kanker. 14 maart 2013. Is het erfelijk? Oncologische themadag

3 e Up-to-date in erfelijke kanker. 14 maart 2013. Is het erfelijk? Oncologische themadag Oncologische themadag Is het erfelijk? Ewout Boesaard student 3 e Up-to-date in erfelijke kanker 14 maart 2013 Aanvang: 13.30 uur Locatie: Auditorium (route 296) UMC St Radboud Nijmegen De tijd staat niet

Nadere informatie

11 e TBV Congres Vrouw en werk

11 e TBV Congres Vrouw en werk 11 e TBV Congres Vrouw en werk Donderdag 21 november 2013 Media Plaza, Jaarbeurs Utrecht Thema vrouwen, gezondheid en arbeid uit verschillende invalshoeken: Arbeidsparticipatie en mobiliteit Verschillen

Nadere informatie

Allergologie en Klinische Immunologie 2014

Allergologie en Klinische Immunologie 2014 Hulstkamp gebouw 2014 Na een succesvol congres in 2012 en 2013 zal dit jaar het derde congres allergologie / klinische immunologie worden georganiseerd. Om zoveel mogelijk gelegenheid te geven voor verdere

Nadere informatie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie

Fysiotherapie voor kinderen. Afdeling Fysiotherapie 00 Fysiotherapie voor kinderen Afdeling Fysiotherapie 1 Spelenderwijs ontwikkelen kinderen hun zintuigen en motoriek. Meestal gaat dat goed en bijna ongemerkt. Maar bij sommige kinderen duurt het langer

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

Revalidatie bij gewrichtsziekten

Revalidatie bij gewrichtsziekten Revalidatie bij gewrichtsziekten Locatie: Reade, Amsterdam Donderdag 14 februari 2013 Toelichting De Nederlandse Vereniging voor Revalidatie Artsen (VRA) organiseert in samenwerking met PAO Heyendael op

Nadere informatie

EXECUTIEVE FUNCTIES. bij kinderen en adolescenten. Jaarbeurs Utrecht. De stand van zaken. Donderdag 27 juni 2013

EXECUTIEVE FUNCTIES. bij kinderen en adolescenten. Jaarbeurs Utrecht. De stand van zaken. Donderdag 27 juni 2013 EXECUTIEVE FUNCTIES bij kinderen en adolescenten Congres De stand van zaken Donderdag 27 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht EXECUTIEVE FUNCTIES De stand van zaken 2013 Executieve functies zijn de afgelopen jaren

Nadere informatie

Uitnodiging. 2e Symposium neuropsychologie Nieuwe SVT s in de klinische praktijk. Wanneer vrijdag 3 juni 2016 Waar Pieter van Foreestzaal (015)

Uitnodiging. 2e Symposium neuropsychologie Nieuwe SVT s in de klinische praktijk. Wanneer vrijdag 3 juni 2016 Waar Pieter van Foreestzaal (015) 2e Symposium neuropsychologie Nieuwe SVT s in de klinische praktijk Locatie Alkmaar Wanneer vrijdag 3 juni 2016 Waar Pieter van Foreestzaal (015) Uitnodiging There s a method to his madness. Shakespeare

Nadere informatie

Kijk op het jonge kind. Sabina Groen

Kijk op het jonge kind. Sabina Groen Kijk op het jonge kind Sabina Groen Kijk op het jonge kind Wie ben ik? Opleiding geneeskunde Maastricht 1989-1996 Kinder-en jeugdpsychiatrie AMC Kindergeneeskunde AMC Kinderrevalidatie Heliomare Opleiding

Nadere informatie

Doelgroep: Gynaecologen (io), Kinderartsen (io), Klinisch Genetici (io), Artsen Prenatale Geneeskunde

Doelgroep: Gynaecologen (io), Kinderartsen (io), Klinisch Genetici (io), Artsen Prenatale Geneeskunde Prenatale Geneeskunde voor de specialist: Aangeboren afwijkingen: het continuüm van prenatale en neonatale diagnostiek en behandeling 21 & 22 maart 2018 Erasmus MC Onderwijscentrum Doelgroep: Gynaecologen

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN

NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN Locatie: Sint Maartenskliniek, Nijmegen Donderdag 25 en vrijdag 26 september 2014 Toelichting De Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking

Nadere informatie

Masterclass, 18-22 weken Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO) 2016

Masterclass, 18-22 weken Structureel Echoscopisch Onderzoek (SEO) 2016 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a

Nadere informatie

ZOMERCURSUS VOOR BEDRIJFS- EN VERZEKERINGSARTSEN

ZOMERCURSUS VOOR BEDRIJFS- EN VERZEKERINGSARTSEN ZOMERCURSUS VOOR BEDRIJFS- EN VERZEKERINGSARTSEN Woensdag 2 t/m vrijdag 4 september 2015 bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde Toelichting PAO Heyendael organiseert, samen met de SGBO op woensdag 2 tot

Nadere informatie

Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie

Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie Congres Richtlijn Niet-aangeboren Hersenletsel en Arbeidsparticipatie Academisch Medisch Centrum, Amsterdam 16 februari 2012 Ieder jaar weer wordt een grote groep werknemers getroffen door niet aangeboren

Nadere informatie

REGELGEVING EN ETHIEK IN DE MEDISCHE PRAKTIJK

REGELGEVING EN ETHIEK IN DE MEDISCHE PRAKTIJK REGELGEVING EN ETHIEK IN DE MEDISCHE PRAKTIJK Medische fouten, incidenten en meldingsplicht voor specialisten en AIOS Vrijdag 8 juni 2012 Toelichting PAO Heyendael organiseert op 8 juni 2012 de cursus

Nadere informatie

implantologie 2019 nsoi post academisch onderwijs implantologie

implantologie 2019 nsoi post academisch onderwijs implantologie de essentie nsoi post academisch onderwijs implantologie de essentie WAT ALLE PRAKTIJKMEDEWERKERS MOETEN LEREN ZIEN EN WETEN NSOI CURSUSSEN OP LOCATIE: DE KENNIS KOMT NAAR U TOE! Praktijkgerichte cursus

Nadere informatie

Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom

Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom Upside Down Team Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom Kinderen met het Downsyndroom hebben een verhoogd risico op bepaalde lichamelijke afwijkingen. Om deze op tijd te herkennen en te behandelen,

Nadere informatie

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg

Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Invitational Conference Lectoraat Acute Intensieve Zorg Omgaan met (on)macht in de acute intensieve zorg Leren van ervaringen Donderdag 14 oktober 2010 te Nijmegen Inleiding Iedere hulpverlener ervaart

Nadere informatie

BACK TO NORMAL OF BACK TO LIFE? Sub-acute en chronische individuele zorg na NAH

BACK TO NORMAL OF BACK TO LIFE? Sub-acute en chronische individuele zorg na NAH BACK TO NORMAL OF BACK TO LIFE? Sub-acute en chronische individuele zorg na NAH Vrijdag 13 maart 2015 Toelichting PAO Heyendael organiseert op vrijdag 13 maart 2015 de cursus: BACK TO NORMAL OF BACK TO

Nadere informatie

Derde Jaarcongres Zorgprogramma-ontwikkeling en e-health door klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen UITNODIGING vrijdag 25 november 2011

Derde Jaarcongres Zorgprogramma-ontwikkeling en e-health door klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen UITNODIGING vrijdag 25 november 2011 Derde Jaarcongres voor klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen Zorgprogramma-ontwikkeling en e-health door klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen UITNODIGING vrijdag 25 november 2011

Nadere informatie

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST Motivatie Wat weten we over de rol van motivatie bij kinderen en adolescenten met ADHD, ASS, gedragsproblemen, rekenproblemen en faalangst? CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST motivatie

Nadere informatie

EMOTIEREGULATIE. Jaarbeurs Utrecht. Boosheid, verdriet en angst bij kinderen en adolescenten met ASS, ODD, ADHD, depressie en borderline

EMOTIEREGULATIE. Jaarbeurs Utrecht. Boosheid, verdriet en angst bij kinderen en adolescenten met ASS, ODD, ADHD, depressie en borderline EMOTIEREGULATIE Boosheid, verdriet en angst bij kinderen en adolescenten met ASS, ODD, ADHD, depressie en borderline Congres Dinsdag 26 november 2013 Jaarbeurs Utrecht prof.dr. Bram Orobio de Castro prof.dr.

Nadere informatie

DE ROL VAN DE LOGOPEDIST BIJ NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN (NMA)

DE ROL VAN DE LOGOPEDIST BIJ NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN (NMA) DE ROL VAN DE LOGOPEDIST BIJ NEUROMUSCULAIRE AANDOENINGEN (NMA) Donderdag 13 december 2012 Toelichting PAO Heyendael organiseert in samenwerking met de sectie logopedie van de afdeling Revalidatie op 13

Nadere informatie

Because we care!! Tiende Symposium Neonatologie. Waar doen we het eigenlijk voor? Maandag 17 maart 2014

Because we care!! Tiende Symposium Neonatologie. Waar doen we het eigenlijk voor? Maandag 17 maart 2014 Tiende Symposium Neonatologie Maandag 17 maart 2014 Waar doen we het eigenlijk voor? Because we care!! Een dag waar verschillende patiëntencategorieën aan bod komen: Kinderen na asfyxie, extreem vroege

Nadere informatie

Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019

Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Rob Giel Onderzoekcentrum Programma Symposium RGOc Netwerk Ouderenpsychiatrie 2019 Dinsdag 7 mei 2019 9.30-17.00 uur Het Kasteel, Groningen Info Depressie-Plus: de vele kleuren van depressie bij ouderen

Nadere informatie

implantologie 2017 nsoi post academisch onderwijs implantologie

implantologie 2017 nsoi post academisch onderwijs implantologie implantologie 2017 de essentie nsoi post academisch onderwijs implantologie implantologie 2017 de essentie WAT ALLE PRAKTIJKMEDEWERKERS MOET LEREN ZIEN EN WETEN NSOI CURSUSSEN OP LOCATIE: DE KENNIS KOMT

Nadere informatie

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN

ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN ANGST, DWANG EN TICSTOORNISSEN BIJ KINDEREN 10 maart 2015 CONGRES Regardz WTC Arnhem Angst, dwang en ticstoornissen Angst, dwang en tics komen bij meer dan 10% van alle kinderen en adolescenten voor. Maar

Nadere informatie

Kijk op het jonge kind

Kijk op het jonge kind Kijk op het jonge kind Sabina Groen kinderrevalidatiearts 18 juni 2015 Naam presentator Wie ben ik? Opleiding tot revalidatiearts Groningen 2000-2004 Vroegbehandeling en voortgezet onderwijs Vogellanden,

Nadere informatie

4 e Reanimatie Congres

4 e Reanimatie Congres www.reanimatieraad.nl 4 e Reanimatie Congres Woensdag 30 mei 2007 te Ede Programma Basale Reanimatie Primair bedoeld voor Instructeurs Eerste Hulp 09.30 Opening: Basale Reanimatie F. van Marion Voorzitter:

Nadere informatie

Sensorische informatieverwerking

Sensorische informatieverwerking Sensorische informatieverwerking Algemeen De zintuigen spelen in de ontwikkeling een grote rol. Ieder mens ontvangt door middel van zijn zintuigen informatie over de buitenwereld en over het eigen lichaam.

Nadere informatie

Acute zorg anders 2012

Acute zorg anders 2012 Acute Zorgregio Oost organiseert in samenwerking met regionale partners het symposium Acute zorg anders 2012 communicatie en samenwerking in de acute zorgketen donderdag 8 maart 2012 congrescentrum Triavium,

Nadere informatie

Hilde Geurts, Wendy Peerlings, Reinout Wiers, Mariët van der Molen Saskia van der Oord en Walter Ma hys

Hilde Geurts, Wendy Peerlings, Reinout Wiers, Mariët van der Molen Saskia van der Oord en Walter Ma hys Slim maar... KINDEREN EN ADOLESCENTEN MET ZWAKKE EXECUTIEVE FUNCTIES CONGRES 16 JUNI 2015 ANTROPIA DRIEBERGEN Hilde Geurts, Wendy Peerlings, Reinout Wiers, Mariët van der Molen Saskia van der Oord en Walter

Nadere informatie

6e Scholing PALLIATIEVE ZORG. Intuïtie, wijsheid of wetenschap?

6e Scholing PALLIATIEVE ZORG. Intuïtie, wijsheid of wetenschap? 6e Scholing PALLIATIEVE ZORG Intuïtie, wijsheid of wetenschap? Donderdag 13 maart 2014 Toelichting Het Radboudumc, IKNL en PAO Heyendael organiseren op 13 maart 2014 voor de zesde maal de scholing PALLIATIEVE

Nadere informatie

Scholingsbijeenkomst NIPT

Scholingsbijeenkomst NIPT Scholingsbijeenkomst NIPT Scholingsbijeenkomst NIPT Stichting Prenatale Screening Zuidwest Nederland 6 maart 2017 Programma 18.00 uur Ontvangst met koffie en thee 18.30 uur Opening dhr. B.T. Vermeulen

Nadere informatie

Kinderen met bijzondere breinen

Kinderen met bijzondere breinen Kinderen met bijzondere breinen Niet elk kinderbrein werkt hetzelfde. Wat weten we over de verschillen? En belangrijker: hoe kunnen we met de verschillen omgaan? Thuis en op school? herhaling COngreS 16

Nadere informatie

Uitnodiging voorjaarscongres De overactieve blaas de baas

Uitnodiging voorjaarscongres De overactieve blaas de baas Uitnodiging voorjaarscongres De overactieve blaas de baas Vrijdag 20 april 2012 Lokatie: Regardz Heerlickheijd van Ermelo Voorwoord Ongeveer 8% van de Nederlanders vanaf 20 jaar kampt met plasklachten

Nadere informatie

PAO-H NASCHOLING VOOR HUISARTSEN

PAO-H NASCHOLING VOOR HUISARTSEN UTRECHT PAO-H NASCHOLING VOOR HUISARTSEN GEACCREDITEERD Maag Darm Lever Vrijdag 13 februari 2015 Broederplein in Zeist Maag, Darm, Lever: groot en klein leed Inleiding Hoe staat het nu met het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

www.prenatalescreening.nl

www.prenatalescreening.nl Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. De informatie is bedoeld voor aanstaande ouders die meer willen weten over deze aandoening, omdat zij overwegen de combinatietest te laten

Nadere informatie

Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking. van verschillende kanten belicht

Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking. van verschillende kanten belicht Uitnodiging Landelijke Studiedag / Algemene Ledenvergadering FVG 31 mei 2012 De Schakel, Oranjestraat 10, 3862 CX Nijkerk Fysiotherapie bij mensen met een verstandelijke beperking van verschillende kanten

Nadere informatie

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL SCHOLINGEN PEDI-NL De PEDI-NL is de Nederlandse vertaling en bewerking van Pediatric Evaluation of Disability Inventory. Met de PEDI kan de mate van zelfstandigheid in het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten

Nadere informatie

TEGEN DE DRAAD IN. Ontwikkelingen op het gebied van verloskundige zorg op maat. 24e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen

TEGEN DE DRAAD IN. Ontwikkelingen op het gebied van verloskundige zorg op maat. 24e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen TEGEN DE DRAAD IN Ontwikkelingen op het gebied van verloskundige zorg op maat 24e Nijmeegse nascholingsdag voor verloskundigen en huisartsen Donderdag 8 oktober 2015 Toelichting PAO Heyendael organiseert,

Nadere informatie

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking.

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool

Nadere informatie

JAARCONGRES HARTVAATHAG 2015

JAARCONGRES HARTVAATHAG 2015 HartVaatHAG 2015 voor alle huisartsen JAARCONGRES HARTVAATHAG 2015 HVZ update met een blik in de toekomst Vrijdag 25 september 2015 Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor Huisartsen (i.o.) en kaderhuisartsen.

Nadere informatie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie

UITNODIGING: Hogescholen dag Opleiding Fysiotherapie UITNODIGING: Hogescholen dag Evidence-based Onderwijs Geachte collegae, De opleiding Fysiotherapie van de nodigt U van harte uit voor hogescholen dag naar aanleiding van haar 100 jarig bestaan op vrijdag

Nadere informatie

ZOMERCURSUS. bedrijfs- en verzekeringsartsen. Woensdag 31 augustus t/m vrijdag 2 september 2016. bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde

ZOMERCURSUS. bedrijfs- en verzekeringsartsen. Woensdag 31 augustus t/m vrijdag 2 september 2016. bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde ZOMERCURSUS bedrijfs- en verzekeringsartsen Woensdag 31 augustus t/m vrijdag 2 september 2016 bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde Toelichting PAO Heyendael organiseert, samen met de SGBO op woensdag 31

Nadere informatie

Symposium. Aanleiding

Symposium. Aanleiding Februari 2015 Symposium Aanleiding Parkinson is een ziekte met vele gezichten, verschijnselen en een variabel beloop, terwijl zich ook nog eens vele veranderingen voordoen gedurende het leven met de ziekte.

Nadere informatie

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!

Cerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil! Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke

Nadere informatie

Geen keurslijf, maar ruimte voor eigen keuzes. 2e Cardiovasculair Risicomanagement Congres. De nieuwe multidisciplinaire richtlijn

Geen keurslijf, maar ruimte voor eigen keuzes. 2e Cardiovasculair Risicomanagement Congres. De nieuwe multidisciplinaire richtlijn 2e Cardiovasculair Risicomanagement Congres De nieuwe multidisciplinaire richtlijn Woensdag 20 juni 2012, ReeHorst te Ede Geen keurslijf, maar ruimte voor eigen keuzes Platform Uitnodiging Geachte collega,

Nadere informatie

Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3

Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3 Downsyndroom In dit informatieblad leest u meer over Downsyndroom. Pagina 1 van 3 Wat is Downsyndroom? Downsyndroom is een aangeboren aandoening. Het wordt veroorzaakt door een extra chromosoom. Chromosomen

Nadere informatie

Kennis, het hart van de transgenderzorg

Kennis, het hart van de transgenderzorg Donderdag 9 mei 2019 Kennis, het hart van de transgenderzorg Vrije Universiteit, Amsterdam Voorwoord Toekomstbestendige transgenderzorg op maat, met minder lange wachttijden, geleverd door deskundige professionals

Nadere informatie

implantologie 2018 VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COMPLICATIES nsoi post academisch onderwijs implantologie

implantologie 2018 VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COMPLICATIES nsoi post academisch onderwijs implantologie he het vervolg VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COMPLICATIES nsoi post academisch onderwijs implantologie het vervolg VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN COMPLICATIES PERIODIEK ONDERHOUD: VOORWAARDE VOOR LANGDURIG

Nadere informatie

De jeugd van tegenwoordig

De jeugd van tegenwoordig ACT CONGRES De jeugd van tegenwoordig Verbonden of verdwaald? Veel Nederlandse jongeren geven hun leven een dikke voldoende. Zo blijkt gelukkig uit cijfers van het CBS. Toch geldt dit helaas niet voor

Nadere informatie

Stroomlijnen van lymfoedeem

Stroomlijnen van lymfoedeem Stroomlijnen van lymfoedeem Lymfologische zorg voor Verpleegkundigen Vrijdag 14 juni 2013 Deventer Ziekenhuis Doelgroep: Oncologieverpleegkundigen, Mammacareverpleegkundigen, Nurse Prac oners Mammacare/Oncologie

Nadere informatie

Julius Academy. COPD Ketenzorg. Uitnodiging voor het congres. 8 e nationale congres op 12 februari 2015 Locatie: UMC Utrecht

Julius Academy. COPD Ketenzorg. Uitnodiging voor het congres. 8 e nationale congres op 12 februari 2015 Locatie: UMC Utrecht Julius Academy Uitnodiging voor het congres COPD Ketenzorg 8 e nationale congres op 12 februari 2015 Locatie: UMC Utrecht Samen sterk voor COPD Op veel verschillende manieren trachten professionals, managers,

Nadere informatie

een systematische cursus ultrageluid in de verloskunde & gynaecologie

een systematische cursus ultrageluid in de verloskunde & gynaecologie een systematische cursus ultrageluid in de verloskunde & gynaecologie voor de intramuraal werkende (arts) echoscopist (de tweede dag ook facultatief vervolg AIOS-cursus) 20 en 21 november 2006 Auditorium

Nadere informatie

Congres Leerproblemen

Congres Leerproblemen ? bij kinderen Congres Leerproblemen en adolescenten DINSDAG 15 NOVEMBER 2016 DRIEBERGEN Leerproblemen Leerstoornissen en -problemen komen helaas vrij veel voor. Ongeveer een op de vijf kinderen of adolescenten

Nadere informatie

SCHOOLARTS. Bernd van der Haar. Het is belangrijk dat uw kind de schoolarts bezoekt.

SCHOOLARTS. Bernd van der Haar. Het is belangrijk dat uw kind de schoolarts bezoekt. Februari 2013 Vanaf vandaag heeft de externe nieuwsbrief een naam: TREFPUNT. Deze naam is bedacht door Linda, één van onze collega's. Een leuke naam met als achterliggende gedachte dat wij als school samen

Nadere informatie

CEREBRALE PARESE. Locatie: Passenger Terminal Amsterdam (Oseven)

CEREBRALE PARESE. Locatie: Passenger Terminal Amsterdam (Oseven) CEREBRALE PARESE Locatie: Passenger Terminal Amsterdam (Oseven) Donderdag 30 en vrijdag 31 januari 2014 Toelichting De Nederlandse Vereniging voor Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met

Nadere informatie

Zelfregulatie. bij kinderen en CONGRES 10 APRIL 2018

Zelfregulatie. bij kinderen en CONGRES 10 APRIL 2018 Zelfregulatie bij kinderen en adolescenten CONGRES 10 APRIL 2018 Zelfregulatie Snel afgeleid zijn, woedeaanvallen, moeite om te plannen, huiswerk weer vergeten... Sommige kinderen hebben meer moeite dan

Nadere informatie

Charge syndroom. Bohn Stafleu Van Loghum. Federatie van Ouderverenigingen W A T K U N J E D O E N O M H E T K I N D

Charge syndroom. Bohn Stafleu Van Loghum. Federatie van Ouderverenigingen W A T K U N J E D O E N O M H E T K I N D Charge syndroom E E N B R O C H U R E V O O R O U D E R S E N B E L A N G S T E L L E N D E N N A D E D I A G N O S E. W A T K U N J E D O E N O M H E T K I N D E E N G O E D E T O E K O M S T T E G E

Nadere informatie

THEMADAG HUIDZIEKTEN VAN DE ZWANGERE EN DE NEONAAT. 7 maart Kinepolis, Antwerpen

THEMADAG HUIDZIEKTEN VAN DE ZWANGERE EN DE NEONAAT. 7 maart Kinepolis, Antwerpen THEMADAG HUIDZIEKTEN VAN DE ZWANGERE EN DE NEONAAT 7 maart 2015 Kinepolis, Antwerpen NASCHOLINGSCURSUS HUIDZIEKTEN VAN DE ZWANGERE EN DE NEONAAT De themadagcommissie van de Stichting stalige Nascholing

Nadere informatie

Meer informatie over de inhoud van het onderzoek en de eventuele aanmeldingsprocedure vindt u in de bijlage.

Meer informatie over de inhoud van het onderzoek en de eventuele aanmeldingsprocedure vindt u in de bijlage. Groningen, januari 2017 Geachte ouder of verzorger, Door middel van deze brief willen we u en uw kind graag uitnodigen deel te nemen aan ons onderzoek: Normering van de Infant Motor profile (IMP) en de

Nadere informatie

ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN

ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN implantologie 2018 de bovenbouw ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN nsoi post academisch onderwijs implantologie implantologie 2018 de bovenbouw ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN NSOI CURSUSSEN

Nadere informatie

Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline

Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness in de praktijk Congres Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness Mindfulness mag zich de laatste

Nadere informatie

Zorg voor inwoners. Uitnodiging. Jaarvergadering en congres 2010 Vereniging Zuid-Hollandse Gemeenten (VZHG) 28 mei 2010, Oegstgeest

Zorg voor inwoners. Uitnodiging. Jaarvergadering en congres 2010 Vereniging Zuid-Hollandse Gemeenten (VZHG) 28 mei 2010, Oegstgeest Zorg voor inwoners Uitnodiging Jaarvergadering en congres 2010 Vereniging Zuid-Hollandse Gemeenten (VZHG) 28 mei 2010, Oegstgeest beeld: cb shootings Uitnodiging Jaarvergadering en congres 2010 Vereniging

Nadere informatie

Aangeboren doofblindheid

Aangeboren doofblindheid Aangeboren doofblindheid Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met beperkingen in zien en horen sinds de geboorte of vlak daarna Saskia Damen Mijkje Worm Bartiméus wil kennis en ervaring over de

Nadere informatie

Intelligentie CONGRES 28 NOVEMBER 2017 DE JAARBEURS UTRECHT

Intelligentie CONGRES 28 NOVEMBER 2017 DE JAARBEURS UTRECHT Intelligentie CONGRES 28 NOVEMBER 2017 DE JAARBEURS UTRECHT Intelligentie Intelligentie blijft een lastig concept. Wat is het precies? Hoe meet je het? Wat zegt een lage IQscore over iemands intelligentie?

Nadere informatie

De immunologie van de allergologie

De immunologie van de allergologie 5e Symposium Kinderallergologie De immunologie van de allergologie Vrijdag 5 april 2019 Locatie Inn Style Maarssen Geachte collega s, Dit jaar een feestelijk symposium! Het 1e lustrum voor het landelijke

Nadere informatie

Upside Down Team. Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom Hoofddorp

Upside Down Team. Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom Hoofddorp Upside Down Team Voor ouders van kinderen met het Downsyndroom Hoofddorp Kinderen met het Downsyndroom hebben een hoger risico op sommige lichamelijke afwijkingen. Om deze op tijd te herkennen en te behandelen,

Nadere informatie

ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN

ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN de bovenbouw ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN nsoi post academisch onderwijs implantologie de bovenbouw ALLE FACETTEN VAN KRONEN OP IMPLANTATEN NSOI CURSUSSEN OP LOCATIE: DE KENNIS KOMT NAAR U TOE!

Nadere informatie