ARCHIPEL. Lezen. Actueel. Mensen. Reizen. Interview met Alfred Birney Verhaal van Paula Gomes. Presidentsverkiezingen Euraziaten in Maleisië

Transcriptie

1 ARCHIPEL Het enige echte Indonesië magazine! Roots n Music reis In prijs verlaagd! Jaargang 11 Zomer ,95 Lezen Interview met Alfred Birney Verhaal van Paula Gomes Actueel Presidentsverkiezingen Euraziaten in Maleisië Mensen Java: doof zijn in Indonesië Papua: na de schok Reizen In het spoor van Joseph Conrad Wieteke van Dort op Sumatra )**+,#$"%-#&'! ((%(!! ""#$"% #&'((" Met bijdragen van: Rudy Kousbroek, Frans Lopulalan, Kees Schepel, Hans Vervoort, Kirsten Vos en Tineke Zwijgers

2 LEVEN Vogelkop, West Papoea Aardbevingen en naschokken Zorg en nazorg 36

3 Archipel Zomer 2009 Wouter Bronsgeest Op 4 januari 2009 begon de aarde te beven in de Vogelkop. Met een kracht van 7.8 op de schaal van Richter, en daarna een tweede beving van 7.6 op de schaal van Richter werd de aarde door elkaar geschud. Het epicentrum van deze beving lag landinwaarts 135 kilometer van Manokwari, één van de steden waar de Stichting Duurzame Samenleving (SDSP) contactpersonen heeft voor projecten in het binnenland. Wat kan een kleine ontwikkelingsorganisatie in een dergelijke situatie doen? Hulp bieden! S chade door de aardbeving en de naschokken Op het eerste gezicht is er door de weinige hoogbouw relatief weinig materiële schade in de stad. Vele huizen hebben echter scheuren in draagmuren en plafonds. Twee hotels in Manokwari zijn ingestort. Veel van de slachtoffers in deze hotels zijn personen die na de eerste beving weer naar binnen waren gegaan. In Manokwari komen 5 personen om het leven en vallen honderden gewonden. Het nieuws komt slechts sporadisch in de Westerse media. Op de site van de Amerikaanse geologische dienst zijn de bevingen wel goed te zien, evenals alle daaropvolgende bevingen in het gebied. De schokken gaan maanden vrijwel dagelijks door. Meer dan 125 schokken met een kracht van 5 en hoger op de schaal van Richter en vele kleinere schokken blijven in de stad en het binnenland voelbaar. Iedere keer is er gevaar voor aardverschuivingen en hoort men de aarde en de bergen donderen. Erger is de psychologische schade. De aanhoudende bevingen hebben grote angst veroorzaakt onder de mensen. Velen sliepen de eerste weken in tenten of onder zeilen en velen trokken naar de hoger gelegen delen van de stad uit angst voor tsunami s. De mensen in het binnenland hebben wekenlang buiten geslapen en durfden niet naar hun verderop gelegen tuinen te gaan. Het aantal zieken nam schrikbarend toe door het buiten slapen (malaria en luchtweginfecties), het eenzijdige eten (gebrek aan groenten uit de tuinen) en de verslechterde Tentenkamp in het binnenland kwaliteit van het rivierwater. Door vele aardverschuivingen stroomopwaarts werd het water troebel en raakte het verzadigd met zand. Hierdoor dreven dode vissen in de rivier. In januari regende het nauwelijks, waardoor het nieuw opgestelde reservoir voor regenwateropvang droog bleef staan. Er dreigde zelfs een tekort aan water. Het project had net een waterput gerealiseerd, waarmee de dreigende tekorten zijn opvangen. Zulke krachtige bevingen hebben zich niet eerder voorgedaan in deze regio. De bevolking in het binnenland begrijpt niet wat er gaande is en waarom de bevingen aanhouden. Men gespeculeert over instortende bergen, opensplijtende aarde en zelfs tsunami s. De angst dat de bevingen slechts een voorbode zijn van een nog grotere, allesvernietigende aardbeving is constant aanwezig. De formele organisaties en de eerste zorg In West Papoea zijn in verhouding weinig grote hulporganisaties vertegenwoordig.. In Jayapura zit het hoofdkantoor van UNICEF en dependances van het Rode Kruis zijn aanwezig in de steden. In het binnenland zijn geen contactposten voor deze organisaties. De samenwerking tussen de autoriteiten en de grotere hulporganisaties bleek zo minimaal dat de weinige hulp (bestaande uit tenten en voeding) zich beperkte tot het stedelijk gebied. De hulporganisaties vertrokken na drie dagen weer uit de stad en aan het binnenland werd niet gedacht. Voor de SDSP zijn twee vrijwilligers, Jurgen en Ellis Nagel, in West Papoea aanwezig om een tweede moeder- en kindzorgproject in het binnenland van de Vogelkop te moni- Ingestort hotel in Manokwari 37

4 toren. Zij constateerden in januari dat de dependance van het Rode Kruis en de lokale organisatie JASOIL wel tenten, rijst, indomie en babyvoeding hadden klaarstaan, maar dat zij niet beschikten over de middelen om te brengen waar het nodig was. Informatie over de situatie in het binnenland bereikte de autoriteiten niet omdat districtshoofden uit het binnenland in de stad verbleven en er geen verdere communicatielijnen zijn. De SDSP vrijwilligers hebben alle zeilen bijgezet om de hulpverlening naar het binnenland van de Vogelkop te organiseren. Vijf dagen na de eerste bevingen werd een MAF vliegtuig (Mission Aviation Fellowship) gecharterd om 300 kilo medicijnen het binnenland in te brengen. Jurgen is in het binnenland gebleven om vanuit Senopi de hulp aan dorpen in de districten Senopi, Myah en Kebar te coördineren. Ellis bleef in Manokwari om hulporganisaties te informeren en materiaal te verzamelen voor vervoer per vliegtuig of jeep naar het binnenland. Al snel werd een tweede vlucht geregeld via AMA (American Medical Association) om tenten, medicijnen en voedsel te brengen naar het dorpje Pabuan te brengen. Dit dorpje was onbereikbaar geworden door aardverschuivingen. De jeep van het project, die mede door de MIVA is gefinancierd, heeft extra ritten gemaakt met hulpgoederen. Daarnaast is een tweede jeep gehuurd, zodat ook de delegatie van het Rode Kruis de gelegenheid kreeg om data te verzamelen over de medische situatie in het binnenland. De nazorg Na de eerste hulpactiviteiten heeft een klein team het dorp Ciakwah in het district Myah bezocht na verontrustende berichten over vele zieken. Na anderhalve dag lopen werd Traumaverwerking past ook in het hulpprogramma het dorp bereikt en heeft het team twee dagen in het dorp gebivakkeerd. Door de mantri (verpleger) zijn alle zieken behandeld. Er zijn ploegen, spades en zaden afgegeven om de mensen te bewegen hun tuinen weer in te gaan en hun normale leven voor zover mogelijk weer op te pakken. Het project van de SDSP in Senopi voorziet met steun van onder andere Wilde Ganzen en NCDO in het opknappen De jeep van het project maakt overuren 38

5 Archipel Zomer 2009 De jeugd kan weer naar school van een polikliniek. Net na de eerste aardbevingen werd de kliniek operationeel. Niet dat alles al af was, maar de verpleger en zuster konden in ieder geval spreekuur houden. Door de aanwezigheid van de vrijwilligers in zowel Senopi als Manokwari, is in korte tijd veel gebeurd. De contacten met de lokale organisaties in Manokwari zijn aangehaald, het netwerk is groter geworden. Dat heeft tevens een positief effect op de bevolking: zo heeft de delegatie van het Rode Kruis zich in Senopi ook gericht op traumaverwerking. Het project voorziet ook in de bouw van een gastenverblijf dat tegelijkertijd dient als verblijfplaats voor gezondheidswerkers. Samen met het dorp wordt gewerkt aan agrarische projecten in de vorm van tuintjes, waarvan de oogst met behulp van de projectauto afgezet wordt op de markt in Manokwari. Ook worden varkens en koeien aangekocht voor het dorp en wordt er veel aandacht besteed aan educatie en het maken van waterputten. Het blijft niet bij een hulpinfuus, maar de gemeenschap wordt werkelijk meer zelfvoorzienend en er wordt aan de basis gewerkt: gezonde voeding en schoon drinkwater. Tot slot Hulp in het binnenland van Papoea: daar waar het grootste deel van de Papoea bevolking woont. Dat is waar hulp het hardst nodig is, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het percentage van kindersterfte, dat op 33% ligt. In geval van calamiteiten wordt de situatie van het moeilijk bereikbare binnenland extra duidelijk, maar blijkt ook hoe twee vrijwilligers en een kleine hulporganisatie het verschil kunnen maken. De slechte infrastructuur in West Papoea is vooralsnog een belemmering voor de lokale bevolking om mee te gaan in de ontwikkelingen om hen heen op de manier die zij zelf kiezen en die bij hen past. Een projectvoorstel van de SDSP Hulpgoederen worden verdeeld voor het binnenland is al meer dan eens afgewezen door hulporganisaties met als reden dat men in het binnenland geen internet heeft en geen Engels spreekt. Een mooi voorbeeld van hoe hard hulp nodig is. Hulp die de SDSP geeft met maatschappelijk betrokken donateurs, instellingen en bedrijven. Meer weten over de SDSP? Zie 39