Steunpunt Milieu en Gezondheid Humane Biomonitoring Overzicht van uitgevoerde metingen

Transcriptie

1 Steunpunt Milieu en Gezondheid Humane Biomonitoring Overzicht van uitgevoerde metingen Polluent Lood Cadmium Mangaan Koper Thallium - loodhoudende verf - loden drinkwaterleidingen - ferro en non ferro industrie - in het verleden: loodhoudende benzine - non ferro industrie, schrootverwerkende industrie - in het verleden: huisvuilverbrandingsovens (bijv. verbranden van batterijen) en crematoria - industrie: metallurgie, chemische nijverheid, productie van glas, leer en textielindustrie, kunstmeststoffen - belangrijke component bij lassen - ontginning van koper - stortplaatsen, afvalverbranding - houtproductie - verbranden van fossiele brandstoffen - electronische industrie, minerale smeltovens, steenkoolcentrales, cement en baksteenindustrie Zware metalen - inademen van loodhoudend stof - in regio s met historische loodvervuiling (bijv. in buurt van industrie of van drukke verkeerswegen) kunnen loodpartikels neerslaan op de groenten en kan lood het drinkwater vervuilen - via roken of blootstelling aan passief roken - eten van groenten uit vervuilde gebieden (cadmium wordt opgenomen in de groenten) - inademen van cadmiumhoudend stof - inademen van mangaanhoudend stof in de buurt van industrie - lassers - inademen van koperhoudend stof - in sommige streken bevat het drinkwater hoge concentraties koper - roken of blootstelling aan passief roken - groenten en fruit gekweekt in de buurt van industrie waar thallium wordt verwerkt - bloedarmoede - negatieve invloed op de intelligentie bij kinderen - verstoring nierwerking - vruchtbaarheidsproblemen - verstoring nierwerking - verhoogde kans op osteoporose en botbreuken (voornamelijk longkanker) - lage concentraties zijn essentieel voor een goede gezondheid - bij langdurige, hoge blootstelling: hoofdpijn, misselijkheid, diarree, duizeligheid - langdurige blootsstelling is schadelijk voor het zenuwstelsel, hart, longen, lever en nieren Steunpunt Milieu en Gezondheid

2 Arseen Kwik PCB s DDT hexachlorobenzeen (HCB) - behandeling van hout - batterijen, conductoren, diodes - in het verleden gebruikt als pesticiden, dit is momenteel verboden - thermometers, kwikdamplampen, batterijen, elektrische schakelaars - amalgaam tandvullingen - bestrijding van schimmels - momenteel verboden - vroeger massaal gebruikt in transformatoren, condensatoren, verf, inkt, isolatiemateriaal - insectenverdelger - verboden in België sinds de jaren 70, maar momenteel nog toegelaten in landen met malaria - momenteel verboden - schimmelwerend middel voor planten, zaden, granen - vroeger gebruikt in productie van vuurwerk, munitie en rubber - vis is een belangrijke bron van arseen, maar het gaat hier om een niet toxische vorm van arseen - blootstelling aan toxisch arseen gebeurt via water, voeding en via de huid - vis is een belangrijke bron van kwik - amalgame tandvullingen geven kwik vrij in speeksel - lage blootstelling via lucht, water en voeding Persistente gechloreerde stoffen - Door ongelukken en vergissingen hebben PCB s de voedselketen vervuild. Aangezien ze vetoplosbaar zijn komen ze vooral voor in vetrijke voeding (vette vis, vlees, zuivel) - in de buurt van verbrandingsovens, crematoria kunnen PCB s voorkomen in de lucht - DDT is vetoplosbaar en heeft zich opgestapeld zoals vette vis, vlees, zuivel). - via water, bodem, stof komt de mens in contact met DDT resten van historische vervuiling - HCB is vetoplosbaar en heeft zich opgestapeld zoals vette vis, vlees, zuivel). - via water, bodem, stof komt de mens in contact met resten van HCB van historische vervuiling - huidaandoeningen en irritatie - verstoring van de nierfunctie Steunpunt Milieu en Gezondheid

3 dioxines gebromeerde vlamvertragers perfluorverbindingen ftalaten - dioxines komen vrij bij verbranding van afval, in uitlaatgassen, sigarettenrook, industriële processen - gebruikt om textiel, plastic, electronica, minder brandbaar te maken - gebruikt om producten water, en vetafstotend te maken, o.a. tefalpannen, kartonnen drinkbekers, bekleding van meubels, tapijten, - gebruikt in brandblusapparaten, schoonmaakmiddelen, cosmetica, filmmateriaal, - gebruikt om plastiek soepel te maken, o.a. in speelgoed, voedingsverpakking, medisch materiaal, vinylbekleding, medicatie, - bij verbrandingsprocessen (bijv. stoken van afval) kunnen dioxines ingeademd worden. - dioxines zijn vetoplosbaar en stapelen zich op zoals vette vis, vlees, zuivel) Gebromeerde vlamvertragers - gebromeerde vlamvertragers kunnen zich binden aan stofdeeltjes (bijv. afkomstig van tapijten, gordijnen, electronische aparaten) en op die manier ingeademd worden door de mens. - gebromeerde vlamvertragers zijn vetoplosbaar en stapelen zich op in de voedselketen (vooral vetrijke voeding zoals vette vis, vlees, zuivel). Perfluorverbindingen - perfluors komen in de voeding terecht via gebruik van (beschadigde) tefalpan, drinkbekers, - perfluors kunnen zich binden aan stofdeeltjes (bijv. afkomstig van tapijten, meubels, ) en op die manier ingeademd worden door de mens. - perfluors stapelen zich op in de voedselketen (vooral vis). Weekmakers in plastiek - ftalaten komen in de voeding terecht via het verpakkingsmateriaal (migratie van plastiek naar voeding) - ftalaten uit de omgeving kunnen zich binden aan stofdeeltjes en ingeademd worden (schildklier en geslachtshormonen) (schildklier en geslachtshormonen) - schadelijk voor hart en bloedvaten Steunpunt Milieu en Gezondheid

4 bisfenol A PAK s benzeen organofosfaatpesticiden - gebruikt in productie van plastiek, o.a. onbreekbare flessen (flessen voor babyvoeding), tafelbestek, producten voor microgolfovens, - als coating, o.a. in drankverpakking, blik, karton, Bisfenol A - bisfenol A komen via gebruiksartikelen (o.a. verpakkingsmateriaal) in de voeding terecht PAK s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) - PAK s komen vrij bij verbranding, o.a. - inademen van lucht bij verbrandingsprocessen in sigarettenrook, uitlaatgassen, (sigaretten, uitlaat, rook, ) kachels, open haard, bosbrand, - eten van zwart verbrande voeding - zwart verbrande delen van voeding - eten van gefermenteerde voeding (o.a. barbecue, verbrande korsten,.) - gefermenteerde voeding, o.a. whisky, jenever, pickles,. Benzeen - solvent, o.a. in verf, detergent, lijm,. - uitlaatgassen - petrochemische en chemische industrie - insecticiden met brede werking, o.a. chlorpyrfos, diazinion, dichlorvos, malathion, - inademen van dampen van verf, lijm, - inademen van sigarettenrook - inademen van verkeersuitlaat - inademen van lucht in buurt van (petro) chemische industrie, stortplaatsen, verbrandingsovens,. Pesticiden - blootstelling via de voeding (resten op landbouwgewassen) - inademing bij gebruik in eigen tuin en in huis - schadelijk voor de lever - schadelijk voor hart en bloedvaten - bloedarmoede - verminderde weerstand tegen infecties ; mogelijk in verband te brengen met de ziekte van Parkinson Steunpunt Milieu en Gezondheid

5 para dichloorbenzeen (2,5 DCP) musks triclosan parabenen - bestrijding van motten, schimmels en meeldauw - in mottenballen, luchtverfrissers, toiletblokjes - synthetische geurstoffen, gebruikt in detergenten, wasverzachters, luchtverfrissers, zepen, make up, parfum, - bacteriedodende en schimmelwerende stof, gebruikt in cosmetica, textiel, schoenen, schoonmaakmiddelen, verpakkingsmateriaal - antimicrobiële bewaarmiddelen in voeding (E214 E219), geneesmiddelen, cosmetica en toiletartikelen - blootstelling via de voeding (resten op landbouwgewassen) - inademing bij gebruik in eigen tuin en in huis Persoonlijke hygiene producten - huidcontact bij gebruik van cosmetica en verzorgingsproducten - inademing bij gebruik van verzorgingsproducten, parfums, luchtverfrissers, - inname via voeding (voornamelijk vis) - huidcontact bij gebruik van cosmetica, verzorgingsproducten, textiel, schoenen, - inademing bij gebruik van verzorgingsproducten - inname via de voeding (migratie van verpakkingsmateriaal) - huidcontact bij gebruik van cosmetica en toiletartikelen - inname via de voeding (o.a. in vleeswaren, gebak, dieetsupplementen) en medicatie - schadelijk voor de luchtwegen - schadelijk voor de lever ; schadelijk voor de vruchtbaarheid - kunnen huidallergie veroorzaken Steunpunt Milieu en Gezondheid