ALM & alternatieve beleggingen. Seminar IBS. 13 juni 2019 Martin Bakker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ALM & alternatieve beleggingen. Seminar IBS. 13 juni 2019 Martin Bakker"

Transcriptie

1 ALM & alternatieve beleggingen Seminar IBS 13 juni 2019 Martin Bakker

2 Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 2

3 Wie we zijn Ortec Finance nr. 1 in ALM-studies Onafhankelijk! 3

4 Klantenbasis NL Dienstverlening voor grote (institutionele) beleggers En ook steeds vaker voor NL stichtingen. Recente ALM-studies: Gelders landschap en kastelen African Parcs Foundation Administratiefonds Rotterdam Novum Bonifatius 4

5 Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 5

6 Stichtingen vs. Pensioenfondsen Belangrijke overeenkomsten Voldoende rendement halen op het vermogen om doelstellingen te halen Zeer lange beleggingshorizon Mogelijkheid om meer risico te nemen dan korte termijn beleggers Mogelijkheid om te profiteren van illiquiditeitspremie Belangrijke verschillen Pensioenfondsen hebben expliciete langlopende verplichtingen afdekken renterisico belangrijk (geldt niet voor stichtingen) Pensioenfondsen hebben te maken met veel wet- en regelgeving m.b.t. het beleggingsbeleid Stichtingen hebben meer vrijheid om zelf het beleggingsbeleid te bepalen 6

7 Ontwikkelingen beleggingsbeleid pensioenfondsen Ontwikkelingen pensioenfondsen Hoog/Laag risico: 20% / 80% (1994) 50% / 50% (2004 heden) Afdekken renterisico (niet relevant voor de meeste stichtingen) Search for yield binnen de vastrentende portefeuille Hypotheken Schuldpapier van opkomende landen (Emerging market debt) Bedrijfsobligaties met lagere rating (High Yield) Private debt Steeds meer diversificatie Regio: Van NL naar internationale beleggingen Alternatieve beleggingen (private equity, infrastructuur, private debt, ) 7

8 Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 8

9 Belang van ALM ALM = Asset Liability Management Zo goed mogelijk beleggen voor de korte- middellange en lange termijn Voldoende rendement om aan de doelstelling te voldoen Niet meer risico dan past binnen de risicohouding Inzicht krijgen in de dynamiek van het (beleggings)beleid t.b.v. gedegen besluitvorming Verantwoording / transparantie: Onderbouwing beleid door gedegen onderzoek ALM-studie 9

10 Voldoende rendement? 10

11 Voorbeeld resultaten huidig beleid 11 De haalbaarheid van het in stand houden van het reële vermogen na de onttrekkingen is met het huidige strategische beleggingsbeleid niet realistisch te noemen (30%)

12 Kan het huidige beleid aangescherpt worden? Risico 70% 50% 30% Gewenst gebied 12 Rendement

13 Aanpak STAP 1: Vaststellen doelstellingen en uitgangspunten STAP 2: Huidig beleid, inzicht in risico/rendement op ontwikkeling van het vermogen STAP 3: Inzicht in de gevolgen van alternatieve invullingen beleggingsbeleid STAP 4: Toetsen op robuustheid: Gevoeligheidsanalyses STAP 5: Rapportage en aanbeveling 13

14 Agenda 1. Wie zijn wij? 2. Stichtingen vs. Pensioenfondsen 3. ALM en scenario analyse 4. Alternatieve beleggingen in ALM-context 14

15 Waarom alternatieve beleggingen? Institutionele beleggers beleggen al decennia in alternatieve beleggingen NL pensioenfondsen hebben gemiddeld circa 8% alternatieve beleggingen in portefeuille Belangrijkste alternatieve beleggingen Private equity (4%) Infrastructuur (2%) Hedge Funds (2%) Private debt in opkomst Alternatieve beleggingen langzaam maar zeker toegankelijker voor minder grote beleggers 15

16 Waarom alternatieve beleggingen? Voordelen Waarom beleggen institutionele beleggers in alternatieve beleggingen? Aantrekkelijke verwachte rendementen Extra diversificatie (= stabilisatie) binnen de totale portefeuille Bescherming tegen een oplopende inflatie Meer neerwaartse bescherming in stress situaties dan bijvoorbeeld aandelen 16

17 Waarom alternatieve beleggingen? Nadelen Wat weerhoudt beleggers om in te stappen of verder uit te breiden? Kosten vaak substantieel hoger dan liquide alternatieven Veelal complexer, minder transparant en minder eenduidige waardering dan liquide alternatieven Illiquiditeit: Lastig om illiquide beleggingen voor de juiste prijs weer van de hand te doen als dat door omstandigheden nodig is Het rendement is meer dan bij liquide alternatieven - afhankelijk van de managerkeuze 17

18 Alternatieve beleggingen in ALM-context Kwaliteit en beschikbaarheid van historische data Wij hanteren zeer prudente uitgangspunten m.b.t. alternatieve beleggingen in ALM-studies Illiquiditeitspremie valt weg tegen extra kosten Volatiliteit o.b.v. transactiegegevens in plaats van going concern Conclusie ALM-studie: Allocatie (5% - 20%) alternatieve beleggingen voegt waarde toe 18

19 19

20 Contact Martin Bakker Senior Consultant +31 (0) / +31 (0) Martin.bakker@ortec-finance.com Amsterdam Rotterdam Ortec Finance bv Boompjes XB Rotterdam The Netherlands Tel. +31 (0) Amsterdam Ortec Finance bv Naritaweg BP Amsterdam The Netherlands Tel. +31 (0) London Ortec Finance Ltd Suite 9.10, City Tower 40 Basinghall Street London,EC2V 5DE United Kingdom Tel. +44 (0) Pfäffikon Ortec Finance AG Poststrasse Pfäffikon SZ Switzerland Tel. +41 (0) Toronto Ortec Finance Canada Inc 250 University Avenue #200 Toronto, ON M5H 3E5 Canada Tel. +1 (0)

21 Disclaimer Dit rapport is zorgvuldig opgesteld met de beste beschikbare gegevens. Dit rapport kan informatie bevatten die is verstrekt door derden of afgeleid is van gegevens van derden en/of gegevens die mogelijk gecategoriseerd of anderszins gerapporteerd zijn afgaand op de instructies van de cliënt. Dit rapport is niet bedoeld als beleggingsadvies. Ortec Finance neemt geen verantwoordelijkheid voor de nauwkeurigheid, tijdigheid en volledigheid van dergelijke informatie. Ortec Finance aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de consequenties van investeringsbeslissingen die zijn gebaseerd op de informatie in dit rapport. Op al onze diensten en activiteiten zijn onze algemene voorwaarden van toepassing, die op geraadpleegd kunnen worden en op verzoek kosteloos toegestuurd kunnen worden.

Evalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden

Evalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden Evalueren van beleid onder huidige marktomstandigheden Introductie Veel pensioenfondsen zullen in de eerste maanden van 2016 een significante daling in de dekkingsgraad hebben ondervonden, die te wijten

Nadere informatie

Validatie handboek 2016 en asset management. Johan Conijn, 8 november 2017

Validatie handboek 2016 en asset management. Johan Conijn, 8 november 2017 Validatie handboek 2016 en asset management Johan Conijn, 8 november 2017 Onderwerpen 1. Validatie Handboek 2016 2. Marktwaarde: waar is het voor? 3. Van theorie naar weerbarstige praktijk 4. Rode draad:

Nadere informatie

ETF s: koersen liquiditeitsrisico. Martin van der Schans, Patrick Tuijp, Paul van t Zelfde

ETF s: koersen liquiditeitsrisico. Martin van der Schans, Patrick Tuijp, Paul van t Zelfde T ETF s: koersen liquiditeitsrisico Martin van der Schans, Patrick Tuijp, Paul van t Zelfde E F ETF s combineren de goede eigenschappen van open-end fondsen en closed-end fondsen. ETF s bieden de belegger

Nadere informatie

Met AM naar optimaal complexbeleid. Juni 2018

Met AM naar optimaal complexbeleid. Juni 2018 Met AM naar optimaal complexbeleid Juni 2018 1 Maasdelta Groep is een middelgrote woningcorporatie met kantoren in Maassluis, Hellevoetsluis en Spijkenisse. Maasdelta heeft 175 medewerkers in dienst en

Nadere informatie

Oktober 2015 Ortec Finance. Algemeen pensioenfonds

Oktober 2015 Ortec Finance. Algemeen pensioenfonds Algemeen Pensioenfonds Oktober 2015 Ortec Finance 1 / 7 Wat is een Algemeen Pensioenfonds? Een Algemeen Pensioenfonds (APF) onderscheidt zich van de bestaande pensioenuitvoerders door de mogelijkheid om

Nadere informatie

Tips en tricks WALS/FMP. Corporatiedag maart

Tips en tricks WALS/FMP. Corporatiedag maart Tips en tricks WALS/FMP Corporatiedag 2017 9 maart Inhoud 1. Introductie 2. WALS/FMP binnen de organisatie 3. Actualiteiten 4. Invoer en controlemogelijkheden 5. Afsluiting 2 Introductie 3 WALS/FMP binnen

Nadere informatie

Financiële gevolgen extra betaalbare huurwoningen. Johan Conijn & Erik-Jan van der Goes 11 oktober 2016

Financiële gevolgen extra betaalbare huurwoningen. Johan Conijn & Erik-Jan van der Goes 11 oktober 2016 Financiële gevolgen extra betaalbare huurwoningen Johan Conijn & Erik-Jan van der Goes 11 oktober 2016 Content 1. Inleiding... 3 2. De modelomgeving... 3 3. De uitkomsten van de basisvariant... 4 4. De

Nadere informatie

Insights. Jaarkalender. Special: Corporate Global Risk Management. Pagina 3. Pagina 9. Ortec Finance Insights voor Pensioenfondsen - Maart 2016

Insights. Jaarkalender. Special: Corporate Global Risk Management. Pagina 3. Pagina 9. Ortec Finance Insights voor Pensioenfondsen - Maart 2016 Insights Pagina 3 Pagina 9 Special: Corporate Global Risk Management Welkom Pensioenfondsen hebben de afgelopen jaren belangrijke beslissingen genomen, onder meer over governance, de financiële opzet en

Nadere informatie

GLASS als economische scenario integrator

GLASS als economische scenario integrator GLASS als economische scenario integrator Maart 2019 1 a.s.r. is de Nederlandse verzekeringsmaatschappij voor alle verzekeringen. Met de merken a.s.r., De Amersfoortse, Ditzo, Europeesche Verzekeringen

Nadere informatie

Hoe brengen we de doelen van onze klanten in beeld binnen de kaders van de nieuwe regelgeving

Hoe brengen we de doelen van onze klanten in beeld binnen de kaders van de nieuwe regelgeving Hoe brengen we de doelen van onze klanten in beeld binnen de kaders van de nieuwe regelgeving Juni 2018 1 Liberté, égalité, fraternité Triodos Bank bestaat 35 jaar. Het doel van deze nog vrij jonge bank

Nadere informatie

SBI als voorbereiding op de meerjarenbegroting. December 2018

SBI als voorbereiding op de meerjarenbegroting. December 2018 SBI als voorbereiding op de meerjarenbegroting December 2018 1 Ymere is een woningcorporatie die actief is in de Metropoolregio Amsterdam (Amsterdam, Almere, Haarlem, Haarlemmermeer en Weesp). In deze

Nadere informatie

Met Ortec Finance naar een vooruitstrevende belastingorganisatie

Met Ortec Finance naar een vooruitstrevende belastingorganisatie Met Ortec Finance naar een vooruitstrevende belastingorganisatie Oktober 2018 1 De gemeente Amsterdam is met ruim 850.000 inwoners veruit de grootste gemeente van Nederland. Bij de Directie Belastingen

Nadere informatie

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2017

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2017 Rekenmodel IBW 2017 Handleiding Mei 2017 Inhoud Handleiding Rekenmodel IBW 2017... 3 1. Hoe gaat u aan de slag?... 4 2. Beschrijving tabbladen... 5 2.1. Algemeen... 5 2.1.1. Menu... 5 2.1.2. INF_DPI...

Nadere informatie

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2018

Rekenmodel IBW Handleiding Mei 2018 Rekenmodel IBW 2018 Handleiding Mei 2018 Inhoud Handleiding Rekenmodel IBW 2018... 3 1. Hoe gaat u aan de slag?... 4 2. Beschrijving tabbladen... 5 2.1. Algemeen... 5 2.1.1. Menu... 5 2.1.2. INF_DPI...

Nadere informatie

Ortec Finance TMS Handleiding aanlevering waarderingsgegevens validatieonderzoek 2018

Ortec Finance TMS Handleiding aanlevering waarderingsgegevens validatieonderzoek 2018 Ortec Finance TMS Handleiding aanlevering waarderingsgegevens validatieonderzoek 2018 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Objectgegevens... 4 2. Waarderingsparameters... 6 3. Marktwaarde... 8 Ortec Finance

Nadere informatie

VisualVest Testimonial

VisualVest Testimonial VisualVest Testimonial November 2018 1 Ortec Finance adviseert VisualVest sinds 2015 over de belangrijkste aspecten van de customer journey voor vermogensplanning. VisualVest is een digitale vermogensbeheerder,

Nadere informatie

Volledige controle over het waarderingsproces

Volledige controle over het waarderingsproces Volledige controle over het waarderingsproces 1 Woonlinie is een middelgrote woningstichting in de Bommelerwaard en het Land van Heusden en Altena. De woningstichting heeft ruim 4.100 woningen en zo n

Nadere informatie

Inzicht in de liquiditeitsbehoefte. Juli 2018

Inzicht in de liquiditeitsbehoefte. Juli 2018 Inzicht in de liquiditeitsbehoefte Juli 2018 1 Sinds 2008 maakt Woonveste dagelijks gebruik van Ortec Finance Treasury. Het pakket ondersteunt Woonveste om eenvoudig en overzichtelijk haar liquiditeitspositie

Nadere informatie

Verstandige investeringsbeslissingen Joost Eijsvogels Maarten van t Hek. De Corporatiedag 20 juni 2019

Verstandige investeringsbeslissingen Joost Eijsvogels Maarten van t Hek. De Corporatiedag 20 juni 2019 Verstandige investeringsbeslissingen Joost Eijsvogels Maarten van t Hek De Corporatiedag 20 juni 2019 Whitepaper: afwegingskader investeringen Wilt u meer weten over onze presentatie? Klik op onderstaande

Nadere informatie

Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering. Juni 2018

Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering. Juni 2018 Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering Juni 2018 1 Toegevoegde waarde variabele pensioenuitkering Onlangs is de Wet variabele pensioenuitkering aangenomen, waardoor deelnemers aan een premieovereenkomst

Nadere informatie

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017

STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017 STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking

Nadere informatie

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN

Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij ABTN Onderbouwing Prudent Person regel Bijlage O bij april 2017 Dit document heeft 5 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 BAC 11 april 2017 Nieuwe bijlage i Inhoudsopgave Strategisch beleggingsbeleid

Nadere informatie

Ervaringen met TMS. van Mozaïek Wonen. Ortec Finance Case Study

Ervaringen met TMS. van Mozaïek Wonen. Ortec Finance Case Study Ervaringen met TMS van Mozaïek Wonen Andre Mimpen: De grootste toegevoegde waarde tot op heden is meer inzicht. In waarde, in rendement en in informatie. Mozaïek Wonen is een middelgrote woningstichting

Nadere informatie

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel risicobeheer op 1 A4 2 november 2017 Armijn Eikelboom Financieel Risicobeheer op 1 A4 en in 5 stappen 1 Bepaal en controleer pijngrens en fijngrens 2 Bepaal en controleer omvang risicobudget

Nadere informatie

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico.

2. Spreiding verbetert effectief de verhouding tussen rendement en risico. Beleggingsbeginselen Spoorwegpensioenfonds 1. Rendement wordt behaald door het nemen van risico. Om de ambitie van SPF waar te maken is rendement op het belegd vermogen nodig. Sparen levert onvoldoende

Nadere informatie

Advies Commissie Parameters

Advies Commissie Parameters Advies Commissie Parameters Voorstel tot herziening van verwachte rendementen Sprenkels&Verschuren Maart 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011

Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg Beleggingsplan 2011 April 2011 ING Investment Management / ICS Inleiding Jaarlijks stelt het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg (Huntsman)

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur

Nadere informatie

Enquête uitslag: Professionalisering portefeuillesturing bij woningcorporaties April 2014

Enquête uitslag: Professionalisering portefeuillesturing bij woningcorporaties April 2014 Enquête uitslag: Professionalisering portefeuillesturing bij woningcorporaties April 2014 Enquête uitslag: Professionalisering portefeuillesturing bij woningcorporaties Het professionaliseren van portefeuillesturing

Nadere informatie

Als de Centrale Banken het podium verlaten

Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de Centrale Banken het podium verlaten Als de centrale banken het toneel verlaten 1. Zichtbaar economisch herstel 2. Het restprobleem 3. Onbekend terrein 4. Wat betekent dit voor asset allocatie? Zichtbaar

Nadere informatie

Vastgoed in ALM context

Vastgoed in ALM context Vastgoed in ALM context april 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Nieuw uitgevoerde ALM analyses... 4 2.1 Huidige economische basisset... 4 2.2 Direct OG in goed gespreide portefeuille... 5 2.3 Beursgenoteerd

Nadere informatie

Pensioenthema s Februari

Pensioenthema s Februari Pensioenthema s 2017 Pensioenthema s 2017 Inhoud P3 P4 P6 P8 P9 Introductie Vaste agenda Ontwikkelingen pensioenmarkt Globale ontwikkelingen & scenarioanalyse Trends 2 Introductie Pensioenfondsen staan

Nadere informatie

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen

ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen Samenhang en voorbeelden Ronald Janssen, Ortec Finance 1 Klant centraal stellen: Doelstelling Managen van de verwachtingen van onze cliënten Hoe kunnen we dat doen?

Nadere informatie

De zoektocht naar rendement en impact, gebaande paden worden verlaten.

De zoektocht naar rendement en impact, gebaande paden worden verlaten. De zoektocht naar rendement en impact, gebaande paden worden verlaten. Seminar IBS Capital Allies voor vermogensfondsen en fondsenwervende instellingen 13 juni 2019 Het zoeken naar rendement is van alle

Nadere informatie

Investment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK

Investment beliefs Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Investment beliefs 2017 Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK Mei 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Investment beliefs 2014...4 3. Investment beliefs 2017...6 2 1. Inleiding Tijdens de strategiedag

Nadere informatie

Ortec Finance Private Wealth Management Maart 2015

Ortec Finance Private Wealth Management Maart 2015 Ortec Finance Private Wealth Management Maart 2015 Introductie en doel Praktische vertaling van de handreiking inzake beleggingsbeleid Inbedden van het beleggingsbeleid in gehele beleggings(advies)proces

Nadere informatie

INSTITUTIONELE BELEGGERS ALS PARTIJEN VOOR DE PUBLIEKE SECTOR

INSTITUTIONELE BELEGGERS ALS PARTIJEN VOOR DE PUBLIEKE SECTOR INSTITUTIONELE BELEGGERS ALS PARTIJEN VOOR DE PUBLIEKE SECTOR Onno Steenbeek APG Asset Management & Erasmus School of Economics Dag van de Publieke Financiering Driebergen, 29 september 2016 1 STELLINGEN

Nadere informatie

Bericht 3 e kwartaal September 2014

Bericht 3 e kwartaal September 2014 Bericht 3 e kwartaal September 2014 Providence Capital NV is geregistreerd als beleggingsonderneming bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en legt zich onder meer toe op het verrichten van vermogensbeheer

Nadere informatie

Deutsche Bank Wealth Management 0

Deutsche Bank Wealth Management 0 0 Standaard risicoprofielen Bandbreedtes Vermogensbeheer Risico Profielen Conservative Core Growth Min Target Max Min Target Max Min Target Max Aandelen 0% 20% 40% 20% 40% 60% 40% 60% 80% Vastrentende

Nadere informatie

2013: de uitdaging blijft

2013: de uitdaging blijft 2013: de uitdaging blijft 2013: Het jaar van de slang Aan de andere kant van het spectrum in de dierenriem is de slang het symbool van yin energie (koel / wijfje). De slang is een wijs teken, dat raadselachtig

Nadere informatie

Ortec Finance Artikel. Financiële planning. Een integrale benadering van inkomensplanning en vermogensplanning met inzicht in risico.

Ortec Finance Artikel. Financiële planning. Een integrale benadering van inkomensplanning en vermogensplanning met inzicht in risico. Ortec Finance Artikel Financiële planning Een integrale benadering van inkomensplanning en vermogensplanning met inzicht in risico Oktober 2014 inleiding In wet en regelgeving wordt steeds meer nadruk

Nadere informatie

Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen

Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen Strategic Allocation Funds (SAF) Een alles-in-één propositie voor pensioenbeleggingen 10 januari 2016 Inhoud SAF: een alles-in-één propositie 3 Professionaliteit in pensioenbeleggen 3 SAF, voor wie? 3

Nadere informatie

Portefeuillekeuze voor lange-termijn beleggers met liquiditeitsrisico's. Joost Driessen 26 maart 2013

Portefeuillekeuze voor lange-termijn beleggers met liquiditeitsrisico's. Joost Driessen 26 maart 2013 Portefeuillekeuze voor lange-termijn beleggers met liquiditeitsrisico's Joost Driessen 26 maart 2013 Illiquide assets voor lange-termijn beleggers? David Swensen, CIO Yale endowment: "Accepting illiquidity

Nadere informatie

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER DNB SEMINAR UITBESTEDING Door: Oscar van Angeren I. Regulatory framework en II. Algemene contractuele aspecten 1 I. Regulatory framework Uitbestedingsregels pensioenfondsen: artikel 34 Pw en 12-14 BuPw.

Nadere informatie

De oplossing ligt niet in het heden

De oplossing ligt niet in het heden De oplossing ligt niet in het heden Op weg naar een evenwichtig beleggingsbeleid 1 november 2018 Stef Vermeulen AAG Actuarieel Advies & ALM Mijn boodschap voor vandaag Over de rol van de ALM-adviseur en

Nadere informatie

Rendement in een laagrentende omgeving

Rendement in een laagrentende omgeving Rendement in een laagrentende omgeving FIN bijeenkomst, 9 april 2015 Hendrik Zonnenberg (Multifund B.V.) Inhoud Lage verwachte lange termijn rendementen 3 Implicaties laag renderende omgeving 6 Impact

Nadere informatie

Pensioenhervormingen Nederland

Pensioenhervormingen Nederland Pensioenhervormingen Nederland Agenda Pensioenhervorming Nederland Overzicht huidige stelsel Consolidatie en introductie APF Nationale pensioendialoog Beoogde hervormingen beschikbare premie 2 Pensioenstelsel

Nadere informatie

Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds. Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017

Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds. Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017 Vastgoed in de portefeuille van een pensioenfonds Rob Courtens, vastgoedstrateeg - Blue Sky Group 10 oktober 2017 Inhoudsopgave 1. Strategische Asset Allocatie bij BSG 2. Diversificatie binnen de vastgoedportefeuille

Nadere informatie

VBA Congres. Zoektocht naar meer rendement (inkomen) uit vastrentende beleggingsportefeuilles. - Voor professionele beleggers -

VBA Congres. Zoektocht naar meer rendement (inkomen) uit vastrentende beleggingsportefeuilles. - Voor professionele beleggers - VBA Congres Zoektocht naar meer rendement (inkomen) uit vastrentende beleggingsportefeuilles - Voor professionele beleggers - Jelle van der Giessen ING Investment Management www.ingim.com Een tijdperk

Nadere informatie

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen

Pensioen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen. Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen Een nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen 14 De lijsten van pensioenfondsen met de hoogste en de laagste vermogensbeheerkosten die onder andere door Pensioen Pro en De Nederlandsche Bank (hierna:

Nadere informatie

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt. 1. Inleiding Investment beliefs zijn de overtuigingen waarop Bpf MITT het beleggingsbeleid wil baseren. De investment beliefs zijn voor het pensioenfonds belangrijke uitgangspunten en dienen als kader

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Nieuwegein, 28 september 2006 Agenda < Huidig Mandaat bij ING IM < Performance, Beleid en Vooruitzichten < Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak

De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen. LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak De LifeCycle Mix bij Mijn Pensioen LifeCycle Mix (LCM): online oplossing met maximale transparantie en gemak Gespecialiseerd team onderhoudt en ontwikkelt LCM WWW.INGIM.COM 2 ING INVESTMENT MANAGEMENT

Nadere informatie

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen?

Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? Hoe te beleggen onder Solvency II regelgeving t.a.v. verdiscontering verplichtingen? 1 Impact regelgeving t.a.v. beleggingsbeleid! "! # $ %&! $' (" ' )* + *! " &,!,, --- 2 Verdisconteringscurve: van economisch

Nadere informatie

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd

Risico pariteit -1- 1 Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd Risico pariteit Risico pariteit is een techniek die wordt ingezet om de risico s in een beleggingsportefeuille te reduceren. Sinds 2008 heeft risico pariteit om drie redenen veel aandacht gekregen: 1.

Nadere informatie

VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017

VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017 VBA RISICO- STANDAARDEN BELEGGINGEN 2017 Het rapport VBA Risicostandaarden Beleggingen 2017 bevat de aanbevelingen van VBA beleggingsprofessionals (VBA) met betrekking tot de te hanteren risicoparameters,

Nadere informatie

Scenarioplanning voor pensioenfondsen

Scenarioplanning voor pensioenfondsen Scenarioplanning voor pensioenfondsen Expected Returns 2013-2017 Pensioenbestuurders.nl Erasmus Universiteit Rotterdam, 14 mei 2013 Ronald Doeswijk, Chief Strategist Roderick Molenaar, Portfolio Strategist

Nadere informatie

Webinar Aegon PPI: Life Cycles

Webinar Aegon PPI: Life Cycles Webinar Aegon PPI: Life Cycles Chantal Hoet, Herialt Mens & Jacob Vijverberg Den Haag, 9 november 2017 Aegon PPI: Life Cycles 2 Agenda Vergelijkingsonderzoek Beleggingsresultaten Aegon PPI Verdeling beleggingen

Nadere informatie

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille

Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Bouw uw eigen beleggingsportefeuille Joost van Leenders, oktober 2013 Bouw uw eigen beleggigsportefeuille I oktober 2013 I 2 Agenda Strategisch versus tactisch beleggingsbeleid Spreiding, waarom ook alweer?

Nadere informatie

Alternatives vanuit een ALM perspectief

Alternatives vanuit een ALM perspectief Alternatives vanuit een ALM perspectief Inleiding Het doel van een ALM studie is om tot een integraal premie-, indexatie- en beleggingsbeleid te komen. Onder beleggingsbeleid werd, tot een aantal jaren

Nadere informatie

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015

Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Welkom bij het webinar over de beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI in het derde kwartaal van 2015 Bas Endlich Jacob Vijverberg 1 Marktontwikkelingen derde kwartaal 2015 Geen renteverhoging

Nadere informatie

Het gebruik van benchmarks bij ALM en risicomanagement

Het gebruik van benchmarks bij ALM en risicomanagement Het gebruik van benchmarks bij ALM en risicomanagement Tessa Kuijl, Loranne van Lieshout & Sacha van Hoogdalem INLEIDING Institutionele beleggers zijn veelal lange termijn beleggers met een lange termijn

Nadere informatie

De zoektocht naar rendement: een hernieuwde opleving van alternatives?

De zoektocht naar rendement: een hernieuwde opleving van alternatives? De zoektocht naar rendement: een hernieuwde opleving van alternatives? Nu de rente op obligaties volledig opgedroogd lijkt te zijn, staatsleningen en ook zelfs sommige bedrijfsleningen een negatieve rente

Nadere informatie

Doelbeleggen. Dirk van Ommeren, 5 maart 2015

Doelbeleggen. Dirk van Ommeren, 5 maart 2015 Doelbeleggen Dirk van Ommeren, 5 maart 2015 I 09/03/2015 I 2 Mijn financiële tijdslijn Doelbeleggen of doelsparen? 2025 2030 2035 EUR 15.000? EUR 25.000? EUR 35.000? I 09/03/2015 I 3 Doelbeleggen of doelsparen

Nadere informatie

Nedlloyd Pensioenfonds Beter in control bij alternatieve vastrentende waarden door samenwerking

Nedlloyd Pensioenfonds Beter in control bij alternatieve vastrentende waarden door samenwerking Nedlloyd Pensioenfonds Beter in control bij alternatieve vastrentende waarden door samenwerking Financial Investigator Zeist 19 juni 2017 Frans Dooren directeur Agenda Introductie Nedlloyd Pensioenfonds

Nadere informatie

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer

Wijs & van Oostveen VISIE Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie. drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Wijs & van Oostveen VISIE 2014 Robert Schuckink Kool Hoofd Beleggingsstrategie drs. Martijn Meijer Hoofd Vermogensbeheer Driebergen - Rijsenburg, 22 januari 2014 Programma Visie 2013 - Programma Robert

Nadere informatie

De toekomstbestendigheid van de vastgoedallocatie in de portefeuille IVBN / VBA / IPD vastgoedcongres, 1 oktober 2013, Nyenrode

De toekomstbestendigheid van de vastgoedallocatie in de portefeuille IVBN / VBA / IPD vastgoedcongres, 1 oktober 2013, Nyenrode De toekomstbestendigheid van de vastgoedallocatie in de portefeuille IVBN / VBA / IPD vastgoedcongres, 1 oktober 2013, Nyenrode Drs. ing. Norbert Bol Drs. Tjeerd Tromp Agenda 2 Introductie onderzoek Norbert

Nadere informatie

Op weg naar individueel vermogensbeheer

Op weg naar individueel vermogensbeheer Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Op weg naar individueel vermogensbeheer 30 januari 2018 Lenneke Roodenburg & Henk Sytze Meerema Zeist Inhoudsopgave Op weg naar individueel vermogensbeheer

Nadere informatie

Alternatieve Beleggingen

Alternatieve Beleggingen Alternatieve Beleggingen Hoe alternatief zijn zij? Fons Lute Managing Director Alternative Strategies 25 september 2009 Wat is PGGM? Uitvoeringsorganisatie voor pensioenfondsen Pf Zorg & Welzijn Pf Architecten

Nadere informatie

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen

Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Deelnemersbrochure Mijn Pensioen 2014 Stichting Pensioenfonds Gasunie Vermogen opbouwen via Mijn Pensioen Een unieke pensioenoplossing: Pensioenopbouw op maat; Altijd online inzage in uw vermogensopbouw.

Nadere informatie

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis

Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Waarom onze beleggingsstrategie staat als een huis Het strategisch beleggingsplan van ABP is stapsgewijs opgebouwd. De strategie is gebaseerd op vier pijlers: 1) de doelstelling van ABP 2) beleggingsovertuigingen

Nadere informatie

Search for Yield versus Capital

Search for Yield versus Capital Search for Yield versus Capital De huidige situatie op de financiële markten zorgt voor een uitdagende zoektocht naar rendement voor institutionele beleggers. Verzekeraars en pensioenfondsen hebben verplichtingen

Nadere informatie

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016

Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Welkom bij webinar over beleggingsresultaten van de Life Cycle Fondsen van Aegon PPI over het eerste kwartaal 2016 Bas Endlich Jacob Vijverberg Lex Solleveld 1 Marktontwikkelingen eerste kwartaal 2016

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/- 100.000 aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies

Nadere informatie

Overzicht standaard risicoprofielen. November 2016

Overzicht standaard risicoprofielen. November 2016 Overzicht standaard risicoprofielen November 2016 Standaard risicoprofielen Beleggingsadvies Risicoprofielen Cautious Conservative Core Growth Max Growth Min Target Max Min Target Max Min Target Max Min

Nadere informatie

Pensioenen en Financiële planning. Congres "Grip op je vermogen" 20 april 2012 Den Haag

Pensioenen en Financiële planning. Congres Grip op je vermogen 20 april 2012 Den Haag Pensioenen en Financiële planning Tom Steenkamp Congres "Grip op je vermogen" 20 april 2012 Den Haag Wat is belangrijk voor beleggen voor uw pensioen? 1. Keuzes moeten simpel zijn, er moeten er niet te

Nadere informatie

When Dutch pension funds sneeze all investors catch a cold: 1. Inleiding

When Dutch pension funds sneeze all investors catch a cold: 1. Inleiding When Dutch pension funds sneeze all investors catch a cold: Over de gevolgen van het nieuwe financiële toetsingskader voor pensioenfondsen in Nederland 1. Inleiding In december 2014 schreven wij over het

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/09/016 Het NN First Class Return Fund behaalde dit kwartaal,9% De groei in opkomende markten werd breder gedragen Wereldwijde aandelen

Nadere informatie

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds

Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds Case study: voorbeeld van een strategisch risicomanagementproces bij Philips Pensioenfonds VBA ALM congres 6 november 2014 Philips Pensioenfonds Philips Pensioenfonds in een notedop Beleggingen Verplichtingen

Nadere informatie

Wijziging beleggingsmogelijkheden

Wijziging beleggingsmogelijkheden Wijziging beleggingsmogelijkheden Aanvullende PensioenRekening & Pre-pensioen Rekening (SPJNL) Ed Vermeulen Robeco Accountmanager Institutional Clients Leiden, mei 2010 1 Agenda Doelstelling Pensioenregeling

Nadere informatie

Beoordelingsrapport door beleggingsmatch.nl

Beoordelingsrapport door beleggingsmatch.nl Beoordelingsrapport door beleggingsmatch.nl Beoordeeld Laaken Vermogensbeheer Datum 27 maart 2017 Beoordelingsrapport 2 Organisatie 17 / 18 Kosten 17 / 18 Beleggingsbeleid 18 / 18 Risicobeleid 18 / 18

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Arthur van der Wal Matthijs Claessens 30 september 2010 www.ingim.com Agenda Huidig mandaat bij ING IM Performance, beleid en vooruitzichten

Nadere informatie

Expected Returns. Lukas Daalder, CIO Robeco Investment Solutions Amsterdam November 2015

Expected Returns. Lukas Daalder, CIO Robeco Investment Solutions Amsterdam November 2015 Expected Returns Lukas Daalder, CIO Amsterdam November 2015 Sophisticated model ontwikkeld voor voorspelling rendement aandelen Geannualiseerd rendement eerste twee jaar : +13,0%... Werkwijze 5 jaars outlook

Nadere informatie

Perspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke

Perspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke Perspectief Mid Year Update Economie & Beleggingsstrategie Ineke Valke Serious Money. Taken Seriously. Actuele stand van zaken Repressie houdt aan Verbeteringen en verslechteringen in Zuid-Europa Regelingen

Nadere informatie

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy investment academy Welkom bij de Investment Academy OpleIdIngen voor pensioenfondsbestuurders In 2013 investment academy Investment Academy Kennis en deskundigheid met u delen BNP Paribas Investment Partners

Nadere informatie

RISICOSTANDAARDEN BELEGGINGEN 2018 CFA SOCIETY VBA NETHERLANDS

RISICOSTANDAARDEN BELEGGINGEN 2018 CFA SOCIETY VBA NETHERLANDS RISICOSTANDAARDEN BELEGGINGEN 2018 CFA SOCIETY VBA NETHERLANDS Het rapport CFA Society VBA Netherlands bevat de aanbevelingen van CFA Society VBA Netherlands met betrekking tot de te hanteren risicoparameters,

Nadere informatie

NN First Class Return Fund

NN First Class Return Fund NN First Class Return Fund Fonds onder de loep Alle cijfers zijn per 30/09/015 Het NN First Class Return Fund verloor in het derde kwartaal 9,6% Het kwartaal werd gekenmerkt door winstnemingen na een positieve

Nadere informatie

Ortec Finance. Tips & Trucs Gebruikersdag 19 juni 2012

Ortec Finance. Tips & Trucs Gebruikersdag 19 juni 2012 Ortec Finance Tips & Trucs Gebruikersdag 19 juni 2012 Tips en trucs Algemene tips - Werkmethode - Status - Afschermen gebruik - Sneltoetsen Inhoudelijke tips - Gebruik - Rapporten - Vastgoed - Balans 2

Nadere informatie

Beoordelingsrapport. Finner. Beoordeeld Doelbeleggen. Datum 17 juni Finner

Beoordelingsrapport. Finner. Beoordeeld Doelbeleggen. Datum 17 juni Finner Beoordelingsrapport Finner Beoordeeld Doelbeleggen Datum 17 juni 2019 Beoordelingsrapport 2 Organisatie 17 / 20 Kostenbeleid 20 / 20 Beleggingsbeleid 18 / 20 Risicobeleid 20 / 20 Onze beoordeling Finner

Nadere informatie

Bijlage 1: Berekening van de risicowijzer

Bijlage 1: Berekening van de risicowijzer Bijlage 1: Berekening van de risicowijzer De risicomaatstaf die voor de berekening van de risicowijzer wordt gebruikt is de standaarddeviatie van de rendementen. Deze risicomaat kent beperkingen, maar

Nadere informatie

integratie van illiquiditeit in de Strategische Asset Allocatie

integratie van illiquiditeit in de Strategische Asset Allocatie integratie van illiquiditeit in de Strategische Asset Allocatie Jack Julicher, Chief Investment Officer a.s.r. Oktober 2017 opzet van de presentatie 1. wat is liquiditeit? 2. premie voor illiquide beleggingen

Nadere informatie

Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder?

Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder? Hoe meet je de beleggingsperformance van een pensioenuitvoerder? Jack Borremans, LNBB actuarissen + pensioenconsultants www.lnbb.nl @lnbb_nl Initiatiefnemer van Penformance In samenwerking met AF Advisors

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Algemene Vergadering van Deelnemers. 26 juni 2018

Algemene Vergadering van Deelnemers. 26 juni 2018 Algemene Vergadering van Deelnemers 26 juni 2018 1 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling agenda 3. Verslag Algemene Vergadering van Deelnemers d.d. 20 juni 2017 4. Jaarverslag 2017 5. Herbenoemingen bestuur

Nadere informatie

Risicoprofielen. Het belang van een passend risicoprofiel. HOF HOORNEMAN BANKIERS NV Risicoprofielen 1

Risicoprofielen. Het belang van een passend risicoprofiel. HOF HOORNEMAN BANKIERS NV Risicoprofielen 1 Risicoprofielen Het belang van een passend risicoprofiel HOF HOORNEMAN BANKIERS NV Risicoprofielen 1 Hof Hoorneman Bankiers is een onafhankelijke vermogensbeheerder met een bankvergunning. Wij hebben als

Nadere informatie

Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014

Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014 Wat te doen met je pensioen? Grip op je Vermogen - Dirk van Ommeren - 3 oktober 2014 2 Pensioen: turen naar de vrijheid 50 jaar lang werken we toe naar ons pensioen Dan willen we onafhankelijk zijn En

Nadere informatie