STICHTING R.K. PEUTERSPEELZALEN BELEIDSPLAN

Transcriptie

1 STICHTING R.K. PEUTERSPEELZALEN BELEIDSPLAN RKPZ Augustinus RKPZ De Rakkertjes

2 Inleiding Voor u ligt het beleidsplan van de Stichting R.K. Peuterspeelzalen gevestigd te Culemborg. In dit beleidsplan worden de beleidsuitgangspunten en de algemene werkwijze in de r.-k. peuterspeelzalen beschreven. Voornaamste doel is het algemeen beleid, de pedagogische visie en de dagelijkse praktijk in samenhang globaal te beschrijven. Door het gebruik van een methodische aanpak om de voortgang van de ontwikkeling van de peuter te begeleiden en te volgen wordt de continuïteit en de werkwijze gewaarborgd in het belang van de ons toevertrouwde peuters. Voor de ouders betekent het beleidsplan dat de kwaliteit in algemene zin beschreven staat, de aanpak herkenbaar, betrouwbaar en toetsbaar is. Onze identiteit vormt een wezenlijk onderdeel van de pedagogische aanpak en is daarnaast mede herkenbaar aan de activiteiten die voortvloeien uit onze levensbeschouwelijke inspiratie. De kwaliteit van de begeleiding van de peuters wordt gewaarborgd door professioneel personeel; peuterspeelzaalleidsters, intern begeleider, onderwijsassistenten en gekwalificeerde hulpouders. J.C.J. van Zutphen, Algemeen directeur Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 1

3 Inhoud Inleiding... 1 Inhoud... 2 Doelstelling... 3 Identiteit... 4 Pedagogisch klimaat Kring... 5 Creatief... 5 Spelen... 6 Zorg Professioneel... 7 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE)... 7 Groepsgrootte... 7 Veiligheid... 8 Praktische informatie Inschrijven... 9 Programma... 9 Brengen... 9 Afscheid nemen Eten en drinken Verjaardag/afscheid Toiletbezoek Ouderparticipatie Betrokkenheid Klachtenregeling Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 2

4 Doelstelling Wij stellen ons tot doel kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar, in een voor hen veilige en vertrouwde omgeving onder deskundige leiding één of meerdere dagdelen in hun gehele ontwikkeling te begeleiden en te stimuleren, daarbij uitgaande van de christelijke normen en waarden in de rooms-katholieke traditie. We begeleiden en stimuleren op een zo adequaat mogelijke wijze peuters in hun ontwikkeling. Een ontwikkeling die gericht is op de ontplooiing van talenten, de eigen identiteit, weerbaarheid en zelfredzaamheid. We bereiken dit door voldoende goed gekwalificeerd personeel in te zetten en onze peuterspeelzalen onderdeel te laten zijn van de zorgstructuur van de basisschool waaraan zij zijn gekoppeld. We streven naar een ononderbroken begeleiding en ontwikkeling van het kind. Een goede relatie met ouders is daarbij onontbeerlijk. Daarnaast is een professionele overdracht van relevante gegevens van instanties die de peuter al begeleid hebben of na ons begeleiden van belang. Daarbij kan gedacht worden aan o.a. consultatiebureau, kinderopvang, project Speel Mee, basisonderwijs Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 3

5 Identiteit Kenmerken R.-K. identiteit Deze kenmerken zijn opgesteld als leidraad voor onze r.-k. peuterspeelzalen en basisscholen. Deze worden vanzelfsprekend door het personeel vertaald naar de leeftijdsgroep en de specifieke situatie in de speelzaal of groep van de basisschool. 1. Gemeenschapszin: Gemeenschapszin komt tot uiting in gezamenlijk vieren of stilstaan bij belangwekkende gebeurtenissen. Het waar mogelijk betrekken van ouders bij de voorbereiding, uitvoering en opvoering van activiteiten draagt bij tot dat gemeenschappelijke gevoel van saamhorigheid. Gezamenlijk de dag beginnen wordt belangrijk geacht (samen bidden, stilstaan bij actuele gebeurtenissen, gedichtje, liedje, reguliere gebeden). De wijze waarop de dagopening gestalte wordt gegeven relateren aan onze inspiratiebron. Vanuit diezelfde gedachte moeten reguliere gebeden ook inhoudelijke betekenis krijgen. Samen vieren is een wezenlijk onderdeel van de katholieke traditie. De katholieke feesten krijgen dus speciale aandacht, waarbij de inhoud van het feest belangrijker is dan de vorm. 2. Waarden en normen: In het informatieboekje, de schoolgids en het in-take gesprek verschaffen we duidelijkheid over de identiteit van de peuterspeelzaal. De kracht van (bijbel)verhalen gebruiken we om waarden en normen voor de kinderen naar deze tijd te vertalen. Onze identiteit is niet zo zeer een methode, maar een levensstijl. Het personeel heeft daarin een voorbeeldfunctie Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 4

6 Pedagogisch klimaat Het pedagogisch klimaat dat wij willen bewerkstelligen is gebaseerd op drie pijlers: zingeving (levensbeschouwelijke identiteit), geborgenheid (gemeenschapszin) en (onderwijskundige) structuur. Wij vinden een peuterspeelzaal een aanvulling op de thuissituatie. De speelzaal is zo aangekleed en verzorgd dat het kind zich snel veilig en geborgen voelt. De inrichting en het materiaal nodigt uit tot spelen en stimuleert de ontwikkeling. Voor kind en ouder bestaat de mogelijkheid om andere kinderen en ouders te ontmoeten. We werken bewust met een vaste tijdsindeling. Dit geven wij aan door middel van de dagritme kaarten die op een centrale plaats in het lokaal hangen. Het op tijd brengen en halen van de kinderen is daarbij belangrijk voor de rust in de groep. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan is het gewenst dat ouders dit vooraf kenbaar maken. De activiteiten zijn gericht op de bij de ontwikkeling van de bij de peuterfase behorende zelfredzaamheid, sociaal emotionele vaardigheden, motoriek en spraak- taalontwikkeling. Voorbeelden daarvan zijn o.a. spelen en opruimen, zelf je jas aandoen, kinderen stimuleren enerzijds voor zichzelf op te komen anderzijds zichzelf aan een groepsactiviteit ondergeschikt te maken, omgaan met emoties, vertellen, luisteren, prentenboeken bekijken. Dit alles in een setting waarin de peuter leren vooral als spelen ervaart. Kring Met het zingen van het kringlied wordt de kringactiviteit gestart, waarbij kinderen zelf de stoelen in een kring zetten. In de kringactiviteit neemt het kringgesprek een belangrijke plaats in. Dit gaat op peuterniveau over kleine en grote (levens)problemen, zoals vakantie, kleding, knuffels, geboorte en dood, en veelal aangedragen door de kinderen zelf. Met de kring gesprekjes wordt de peuter de gelegenheid gegeven om te vertellen, maar ook geleerd naar elkaar te luisteren, geduld te betrachten en om te gaan met uitgestelde aandacht. De leidster leest altijd (prentenboek) voor. Voorlezen wordt gezien als een goede stimulans voor de spraak- en taalontwikkeling, voor de fantasie en voor de concentratie. De prentenboeken en verhalen sluiten aan bij het thema dat behandeld wordt. Thema s gekozen uit de methode Piramide of rondom algemene thema s, zoals Kerstmis, Sinterklaas, moederdag, enz.). In dit kader zijn er ook contacten met de bibliotheek. Na het voorlezen is het tijd voor het zingen van liedjes, eventueel met bewegingen erbij. Creatief Het spelmateriaal van de peuterspeelzaal is weloverwogen aangeschaft. Het helpt en stimuleert het kind zich te ontwikkelen. Alles heeft een vaste plaats, zodat het kind het zelfstandig kan pakken en ook weer opruimen. Het spelmateriaal geeft aansluiting bij de thema s van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Door de inrichting van het lokaal worden peuters gestimuleerd zelfstandig of in samenspel (creatieve) activiteiten te ondernemen. Dagelijks wordt met de peuters gericht gewerkt met activiteiten waarbij knutselen, plakken, verven, prikken, kleuren, enz. aan bod komen. Het werk sluit aan bij het thema dat wordt behandeld in de methode Piramide of bij algemene thema s, zoals Kerstmis, Sinterklaas, moederdag, enz.) Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 5

7 Spelen Verschillende aspecten van de ontwikkeling van elk kind kunnen in het vrije spel tot ontplooiing komen. Op de peuterspeelzaal gebeurt dit onder begeleiding van de leidster, hulpouder, onderwijsassistente of stagiaire. Op de peuterspeelzaal zijn diverse speel- en spelmaterialen aanwezig dat aansluit op de cognitieve ontwikkeling van de peuters, de grove en de fijne motoriek prikkelt en de fantasie stimuleert. Voor de leidster is het vrije spel ook een moment om de kinderen te observeren. Vrij spel kent ook conflictmomenten tussen peuters. De leidster kijkt eerst of de kinderen het zelf kunnen oplossen. Gebeurt dit niet of niet bevredigend, dan grijpt de leidster in en probeert door middel van praten het kind te stimuleren het conflict zelf op te lossen. Voor het buiten spelen beschikt de peuterspeelzaal over een eigen speelplaats en eigen speelmateriaal, zoals schommel, glijbaan, fietsjes, loopauto s, stoepkrijt e.d. Wij proberen iedere dag naar buiten te gaan. Bij slecht weer wordt gebruik gemaakt van het speellokaal van de basisschool. Bij spelen hoort opruimen. In de VVE methode Piramide wordt daar ook aandacht aan besteed. Het opruimen wordt begeleid met het zingen van een liedje, om te benadrukken dat dit minder aantrekkelijke onderdeel van spelen ook gezellig kan zijn Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 6

8 Zorg Professioneel De leidsters zijn opgeleid om vroegtijdige achterstanden te signaleren en adequate begeleiding aan te bieden. Om de doorgaande lijn in de ontwikkeling te bevorderen is een goed contact met andere organisaties die (eventueel) betrokken zijn bij het kind van belang, zoals consultatiebureau, het project Speel Mee, Kinderopvang aanbieders, medici, maatschappelijk werk en primair onderwijs. Bij de inschrijving verlenen ouders in principe toestemming in het belang van de begeleiding van hun kind contact te hebben met die externen. Vanzelfsprekend nadat ouders daarover zijn geïnformeerd. Onze peuterspeelzalen zijn verbonden aan een r.k-basisschool, zodat de deskundigheid van de intern begeleider zo nodig kan worden betrokken. Bij (herhaald) opvallend gedrag, (vermeende) afwijking in de ontwikkeling, opvallende toetsresultaten, enz. worden de ouders ingelicht. Misschien zijn er omstandigheden thuis die opvallend gedrag kunnen veroorzaken of vertoont het kind thuis hetzelfde gedrag en kan in overleg worden uitgevonden wat de beste gezamenlijke aanpak is. Na overleg met de ouders kan de intern begeleider van de basisschool of een extern deskundige worden geraadpleegd voor advies over de (extra) begeleiding. Het consultatiebureau geeft opvoedingsadviezen en eventueel kan ook het infopunt opvoeding (gericht op ouders en kinderen van de basisschool) een bijdrage leveren aan de begeleiding van ouders en peuterspeelzaal. Ouders en peuterspeelzaalleidsters trekken gezamenlijk op in de begeleiding van de gehele ontwikkeling van het kind. De spraak- taalontwikkeling wordt gestimuleerd mede door gebruik te maken van de methode Piramide. Daarin zijn enkele toetsten opgenomen om de taalontwikkeling van het kind objectief vast te leggen. De toetsten worden afgenomen bij de leeftijd van 3 jaar en 3 jaar en 11 maanden. Kinderen waarbij een ontwikkelingsachterstand wordt gesignaleerd worden, krijgen extra aandacht, uiteraard in overleg met de ouders. Daarvoor zijn afhankelijk van de groepsgrootte twee deskundige leidsters beschikbaar, een onderwijsassistente en een hulpouder. Bij de overdracht naar de basisschool wordt de ontwikkeling van het kind schriftelijk overgedragen. Wij zijn voorstander van een mondelinge overdracht van alle peuters, maar zeker als de ontwikkeling van het kind niet conform de leeftijdsfase plaatsvindt. Voor- en vroegschoolse educatie De voorschoolse educatie betreft de peuterspeelzalen en de vroegschoolse educatie de groepen 1 en 2 van de basisscholen en is gericht op de bestrijding van achterstanden op het gebied van taalontwikkeling, sociaal emotionele vaardigheden en motorische ontwikkeling. Wij besteden in onze peuterspeelzaal aandacht aan de voorschoolse educatie door o.a. gebruik te maken van de methode Piramide en Leefstijl. Deze methoden zijn vooral gericht op taalstimulering en sociaal-emotionele begeleiding. Op deze wijze bieden we alle kinderen een extra taalrijke omgeving en begeleiden hen daarin volgens een eenduidige pedagogische en didactische werkwijze. In de praktijk wordt er gewerkt met thema s welke zijn afgestemd tussen de peuterspeelzaalleidsters en de leerkrachten van de kleuters (groep 1/2). Hiermee wordt op basis van de VVE methode Piramide een doorgaande lijn gerealiseerd in de begeleiding van kinderen. Tijdens de ochtend worden er liedjes gezongen die ook bij de kleuters worden gebruikt. Herkenbaarheid geeft veiligheid voor kinderen Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 7

9 Groepsgrootte Het aantal peuters per groep is bepalend voor de minimale omvang van de begeleiding. - t/m 15 peuters : 1 gediplomeerde leidster + hulpouder - 16 t/m 22 peuters : 2 gediplomeerde leidsters Veiligheid Externen, zoals GGD en brandweer, controleren de gebruiksvergunning waarbij veiligheid in de meest brede zin van het woord uitgebreid aan de orde komt. De peuterspeelzalen maken integraal onderdeel uit van de beleidsplannen van de r.-k. basisscholen waarin ze gehuisvest zijn (ontruiming, Arbo, onderhoud, schoonmaak, crisisbeleid, enz.). De leidsters van de speelzaal zijn in het bezit van een geldig EHBO-diploma. Bij aankoop van nieuw speelgoed letten wij natuurlijk op de veiligheid van het speelgoed. Het speelgoed wordt minimaal 2x per jaar gereinigd Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 8

10 Praktische informatie Bij de aanmelding ontvangen de ouders een informatieboekje waarin praktische informatie betreffende de speelzaal gedetailleerd staat beschreven. Ouders kunnen vanzelfsprekend te allen tijde met vragen bij de peuterspeelzaalleidsters terecht. De peuterspeelzalen hebben ook een eigen website ( en adres Inschrijven Vanaf twee jaar kunnen peuters door invulling van het inschrijfformulier worden aangemeld. Het inschrijfformulier wordt verwerkt door de speelzaaladministratie. Wanneer een kind wordt ingeschreven, ontvangen de ouders daarvan schriftelijk een bevestiging. De hoogte van de ouderbijdrage wordt op basis van de subsidieverordening door de gemeente vastgesteld en bepaald door het inkomen en het aantal dagdelen dat de peuterspeelzaal bezocht wordt. Programma Een structuur in de aanpak en werkwijze biedt houvast, zekerheid, veiligheid aan de peuter. Structuur is echter geen doel op zich en mag niet ervaren worden als knellend keurslijf uur uur De peuters worden gebracht, begroet, even tijd voor een praatje met de ouders uur uur Vrij spelen en met de groep een werkje doen, bijvoorbeeld plakken, knippen, verven uur uur Opruimen Naar de wc gaan Gezamenlijk eten, drinken 10:30 uur uur Buitenspelen, bij slecht weer gaan wij naar de gymzaal uur uur In de kring, wij zingen liedjes, lezen een verhaaltje voor of doen een spelletje uur uur De peuters worden weer opgehaald. Brengen Als de ouders de kinderen brengen, kunnen ze met het kind een puzzel maken of een boekje lezen. Sommige kinderen geeft dit een gevoel van zekerheid. Het is een voorbereiding op het afscheid nemen. Andere kinderen hebben er geen behoefte aan en willen meteen gaan spelen. De ouders kunnen kijken hoe het kind speelt en met wie. Daarnaast is ruimte voor ontmoeting met peuterspeelzaalleidster en andere ouders Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 9

11 Afscheid nemen Afscheid nemen, zeker de eerste keer, kan moeilijk zijn. De peuterspeelzaalleidsters begeleiden ouders en peuter hierin. Duidelijkheid naar het kind en vertrouwen tussen ouder en leidster is van belang. Bij het afscheid nemen is het belangrijk dat de ouder aan het kind duidelijk maakt dat het weggaat, dat wordt aangegeven dat buiten nog even gezwaaid wordt en dat het kind wordt opgehaald(!). Stiekem weggaan, als het kind lekker speelt, heeft vaak een negatief effect: het kind gaat zoeken, waar mama of papa is gebleven. Als er eenmaal afscheid is genomen, is het niet verstandig om weer binnen te komen. Ter ondersteuning kan het kind tijdelijk een knuffeltje meenemen. Eten en drinken Voor het eten en drinken worden alle kinderen bij naam genoemd en wordt het vaste eten en drinken liedje gezongen. De leidsters delen aan de kinderen het meegebrachte eten en drinken uit. Het leren wachten op elkaar is voor de jongste peuters vaak nog erg moeilijk. Ook het zitten blijven is vaak moeilijk. Toch probeert de leidster de kinderen elke keer te stimuleren aan tafel te blijven zitten. Verjaardag/afscheid De verjaardag van de peuter wordt uitgebreid in de kring gevierd. De jarige krijgt een feestmuts, er wordt gezongen en op muziekinstrumenten gespeeld. Als de kinderen naar huis gaan, mag de jarige uitdelen. Ouders kunnen dan zelf bepalen of (i.v.m. allergieën) en wanneer de traktatie wordt gegeten. Toiletbezoek De peuterspeelzaal heef t een eigen toiletruimte. De kinderen worden geholpen met naar de wc gaan. Kinderen die een luier om hebben, maar zelf aangeven dat ze naar de wc willen, worden gestimuleerd op de wc te gaan. Daarna handen wassen voor de hygiëne Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 10

12 Ouderparticipatie Betrokkenheid Om de ons toevertrouwde peuters naar behoren te kunnen begeleiden is een goede relatie met de ouders onontbeerlijk. Het informele contact tussen peuterspeelzaalleidsters en ouders is hierbij van het grootste belang, zonder het belang van formele regels te ontkennen. Met betrekking tot de formele regelgeving gelden de beleidsdocumenten tot stand gekomen via overleg tussen personeel (van de peuterspeelzalen en basisscholen) en ouders (van peuterspeelzalen en basisscholen) vertegenwoordigd in de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad. De peuterspeelzalen kennen geen formele eigen ouderraad. Zo veel mogelijk wordt de peuterspeelzaal betrokken bij de basisschool waarin zij gehuisvest is. Dat betekent waar mogelijk activiteiten gezamenlijk inhoud en vorm geven. Daarbij worden ouders van de peuterspeelzaal door de leidsters betrokken bij de organisatie van activiteiten, zoals Kerstmis, Pasen, Sinterklaas en fancy fair. Zo nodig worden ouders uitgenodigd om andere algemene zaken de peuterspeelzaal of de begeleiding van hun kinderen betreffende onder de aandacht te brengen. De ouders worden geïnformeerd over de dagelijkse gang van zaken via de nieuwsbrief van de r.-k. basisschool en de website van de peuterspeelzalen ( Klachtenregeling Als ouders klachten hebben over de begeleiding van de peuters of organisatie van de peuterspeelzaal, kunnen zij terecht bij de peuterleidster. Leidt dit niet tot een bevredigende oplossing, dan kan het probleem worden besproken met de locatieleider van de basisschool waarin de peuterspeelzaal is gehuisvest. Deze zal hoor en wederhoor toepassen en dan tot een uitspraak komen. Mochten de ouders daarmee niet akkoord gaan, dan kan de algemeen directeur worden geraadpleegd. Levert dat eveneens geen voldoende oplossing, dan kunnen de ouders het bestuur schriftelijk verzoeken te bemiddelen. Als ouders vinden dat gezien de ernst en/of aard van hun klacht deze niet via de genoemde interne procedure moet worden behandeld, kunnen zij terecht bij de contactpersonen van de basisschool waarin de peuterspeelzaal is gevestigd. Deze zal hen verder begeleiden of verwijzen, waarbij ook een externe klachtenprocedure kan worden gevolgd. De vertrouwenspersonen staan in de schoolgids van de basisschool vermeld. De schoolgids is ook via de website te raadplegen Beel leei iddssppl laann SSt t.. R..K.. PPeeuut teerrssppeeeel lzzaal leenn 11