NASCHOLING PAPIAMENTS MUZIEK BEGELEIDING WISKUNDE DIDACTIEK KENNIS GEDRAG CULTUUR EFFECTIEF ONDERWIJS ORTOGRAFIE GRAMMATICA WERKVORMEN

Transcriptie

1 PAPIAMENTS MUZIEK BEGELEIDING WISKUNDE DIDACTIEK TAALBELEID MOTIVATIE SCHRIJVEN LEERLING REKENEN SOCIAAL SPAANS LEZEN KENNIS GEDRAG CULTUUR EFFECTIEF ONDERWIJS ORTOGRAFIE GRAMMATICA WERKVORMEN GEDRAGSPROBLEMEN NASCHOLING -0-

2 NOTA Docenten kunnen voor alle trainingen aanmelden. Onder voor behoud dat bij het inschrijven, de docenten van de schoolbesturen die de training hebben aangevraagd, voorrang hebben

3 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 4 2. Vormen van nascholing 5 3. Toewijzing van creditpoints 7 4. Vrijstellingen 9 5. Vrijstellingsformulier Begrippenlijst Kwaliteitseisen Nascholing voor Funderend-Speciaal Onderwijs Praktische afspraken Trainingen Funderend-en Speciaal Onderwijs Leiderschap en Management: LM0101 Training: Timemanagement NACSI 19 LM0130 Training: Werken met onderwijsleerprocessen NACSI Leerlingzorg: L0205 Training: Begrijpend lezen, leesdidactiek en dyslexie SGE 21 L0208 Training: Gedragsproblemen/signaleren/diagnosticeren SGE Curriculum Educatiegebied: Taal, Geletterdheid en Communicatie: CT0307 Training: De didactiek van het schrijfonderwijs voor de eerste cyclus van 23 het Funderend-/Speciaal Onderwijs Dhr. Angelo J. Reenis CT0310 Training: Didactiek Nederlands als vreemde taal Module Mondelinge vaardigheid 24 Taalconsult CT0318 Training: Moedertaal didactiek Mw. Muriël Meyer Curriculum Educatiegebied: Rekenen en Wiskunde CR0305 Training: Rekenen & Wiskunde Mw. Everarda Jansen-Cicilia 26 CR0311 Training: Dyscalculie en rekenproblemen ICE-Caribbean 27 CR0312 Training: Ik reken op mijn Rekenen Dhr. Angelo J. Reenis Curriculum Educatiegebied: Sociaal Emotionele Vorming: CS0302 Training: Leerlingen met sociale/emotionele problemen SGE 29 CS0311 Training: Omgaan met ouders SGE 30 CS0313 Training: Het ontwikkelen van Emotionele intelligentie Mw. Ilse Renfrum Curriculum Educatiegebied: Culturele Artistieke Vorming: CC0304 Training: Muzikale Vorming Dhr. Henri Moen Educatiegebied: Gezonde levensstijl en Bewegingsonderwijs GLB0401 Training: Bewustwording v/d basisprincipes van een gezonde levensstijl en het belang van beweging Mw. Lisette Hooi 18. ICT I0307 Training: Digitaal rijbewijs (Windows 7) Easy Computer 34 I0307 Training: Digitaal rijbewijs (Word 2010) Easy Computer 35 I0307 Training: Digitaal rijbewijs ( MS Excel 2010) Easy Computer 36 I0307 Training: Digitaal rijbewijs ( MS PowerPoint 2010) Easy Computer School en Omgeving SO0101 Training: Cursus Eerste Hulp (EHBO) Rode Kruis

4 20. Aanmeldingsformulier Persoonlijke planning: Schooljaar

5 Voorwoord Nader in te vullen door SNOOC - 4 -

6 Vormen van nascholing Bij de nascholing voor het onderwijzende personeel (OP) wordt een onderscheid gemaakt op grond van de volgende drie criteria: A. Noodzaak, te bepalen door het schoolbestuur en/of de overheid; B. Behoefte per school, zoals aangegeven in het schoolontwikkelingsplan (SOP); C. Behoefte of wens van de individuele werknemer, zoals aangegeven in het persoonlijke ontwikkelingsplan (POP). Uitgaande van deze criteria hanteren de schoolbesturen de volgende vormen van nascholing: Verplichte nascholing Nascholing waaraan een team, een deel van een team en/of een individueel personeelslid verplicht is om mee te doen en waarvoor in principe geen vrijstelling kan worden verkregen: 1. Schoolgerichte nascholingsactiviteiten: Nascholing rond een didactisch/onderwijskundig onderwerp voor een team of deel van een schoolteam vanwege een noodzaak aangegeven door het schoolbestuur of de overheid en/of in verband met het schoolontwikkelingsplan. 2. Taak- en functiegerichte nascholingsactiviteiten: Nascholing van individuele personeelsleden die relevant is voor zijn/haar werkzaamheden. Deze nascholing kan noodzakelijk zijn vanwege een behoefte van de organisatie of voorkomen uit een behoefte van het betreffende personeelslid direct verband houdend met de uit te voeren functie of werkzaamheden. 3. Jaarlijkse startconferenties: De jaarlijkse conferenties voor al het personeel bij de opening van het schooljaar. 4. Ondersteuning: Bijeenkomsten in verband met supervisie aan personeelsleden en intervisie met beginnende leerkrachten. Ook verplicht gestelde stages/externe oriëntaties, conferenties, congressen en symposia, studiedagen en studiereizen vallen hieronder. Keuzevrije nascholing Nascholing waaraan een team, een deel van een team en/of een individueel personeelslid vrij is om aan deel te nemen: 5. Nascholingsactiviteiten gericht op persoonlijke belangstelling: De nascholingsbehoefte komt vanuit het personeelslid zelf en richt zich op het eigen interessegebied en wensen, zoals aangegeven in het persoonlijke ontwikkelingsplan (POP). Ook stages/externe oriëntaties, conferenties, congressen en symposia, studiedagen en studiereizen waaraan een individueel personeelslid of enkele personeelsleden willen deelnemen vallen hieronder Nascholingsactiviteiten gericht op loopbaanplanning: De nascholing is vooral toekomstgericht en aangegeven in het persoonlijke ontwikkelingsplan (POP), bijvoorbeeld managementtraining voor leerkrachten die een managementfunctie ambiëren. Het gaat hier slechts om nascholingsactiviteiten gerelateerd aan het huidige of een toekomstig beroep of functie in het onderwijs. Voor het niet-onderwijzende personeel (NOP) en het onderwijsondersteunende personeel (OOP) wordt ook een onderscheid gemaakt tussen verplichte en keuzevrije nascholing uitgaande van de boven aangegeven drie criteria. Onvoorziene nascholing Het gaat om nascholing die niet is opgenomen in het nascholingsplan en/of nascholingsaanbod. Het kan zowel verplichte als keuzevrije nascholing zijn die niet vooraf was gepland, bijvoorbeeld nascholing noodzakelijk geworden door een bepaalde ontwikkeling in het onderwijs.

7 De activiteiten die onder nascholing vallen: Cursus, workshop of training uitgevoerd door externe deskundigen, zowel intern (binnen de school), extern (ook buitenland)als gecombineerd; Supervisie Intervisie beginnende leerkrachten; Studiereizen/uitwisselingsprojecten; Stages/externe oriëntaties; Congressen, conferenties, symposia, studiedagen, bezinningsdagen; Erkende opleidingen gerelateerd aan het beroep dan wel functie; Activiteiten bedoeld voor een al bevoegde leerkracht gericht op het verkrijgen van een nieuwe bevoegdheid binnen het onderwijs via een erkende al dan niet verkorte opleiding bv. diploma leerkracht FO1 of FO2, vakdocent godsdienst; Activiteiten bedoeld voor een onbevoegde leerkracht/docent op HBO/WO-niveau gericht op het verkrijgen van de bevoegdheid als leerkracht/docent binnen het onderwijs via een erkende al dan niet verkorte opleiding ( bv. pedagogisch getuigschrift voor onbevoegde docenten in het VO). De activiteiten die niet onder nascholing vallen: Informatiebijeenkomsten georganiseerd voor het personeel m.b.t. personeelsaangelegenheden ( ARBO, ACU, overheid ed.); Reguliere taken als onderdeel van de functie zoals klassenconsultaties, teamvergaderingen, begeleiding/coaching door een schooldirecteur, platformbijeenkomsten, vergaderingen met overheidsinstanties, rayonbijeenkomsten. Informatiebijeenkomsten over het algemeen; Lezingen Activiteiten voortvloeiend uit de reguliere taak van het betreffende personeelslid; Opleidingen ter verkrijging van een aanvangsbekwaamheid als leerkracht en/of docent ( bv. onderwijsassistenten die LOFO volgen); Activiteiten bedoeld voor een onbevoegde leerkracht/docent die geen verandering in bevoegdheid tot gevolg hebben Prioriteitsvolgorde Bij de nascholing voor het onderwijzende personeel wordt uitgegaan van een verdieping en uitbreiding van kennis, inzicht, vaardigheden en beroepshoudingen direct verband houdende met de beroepsuitoefening van het onderwijzende personeel op basis van een belasting van 6% van de individuele jaartaak per schooljaar. Als het nascholingsbudget het toelaat worden alle aanvragen gehonoreerd. Is dit niet het geval, dan gaat altijd het schoolbelang voor het individuele belang. Daardoor is de prioriteitsvolgorde: 1. Nascholing in het kader van het schoolontwikkelingsplan; 2. Teamcursus gaat voor individuele nascholing; 3. Nascholing in het kader van nieuwe ontwikkelingen binnen de school; 4. Nascholing in het kader van nieuwe taken binnen de school; 5. Nascholing om redenen van loopbaanplanning. In principe komt ieder personeelslid in aanmerking voor nascholing, Scholingsactiviteiten ofwel opleidingen voor bekwaamheden die normaliter niet gevraagd worden in het betreffende onderwijstype, vallen echter niet onder het nascholingsbeleid. De directie van het schoolbestuur beslist in een dergelijk geval over de eventueel te verlenen faciliteiten en/of vrijstelling.

8 Toewijzing van creditpoints Voor het toewijzen van creditpoints wordt de procedure gehanteerd zoals opgenomen in de genoemde ministeriële beschikking, artikel 13 voor het funderend onderwijs. Dit houdt in dat: 1. het uitvoeringsbureau (lees: SNOOC/BN) voor elke nascholingsactiviteit een certificaat uitreikt aan een personeelslid bij: a. een afronding van de eindopdracht dan wel eindtoets van betreffende nascholingsactiviteit en de vereiste praktijkopdrachten met de waardering voldoende niveau, en b. een positieve beoordeling door de betreffende trainer, de directeur of een andere functionaris van zijn school voor wat betreft de toepassing van het geleerde gedurende desbetreffende nascholingsactiviteit. 2 het uitvoeringsbureau voor elke verkregen certificaat het bijbehorende aantal creditpoints aan het personeelslid verleent; Voor wat betreft punt1b zullen de schooldirecteuren getraind moeten worden om bv. door middel van klassenbezoek de toepassing van het geleerde te kunnen evalueren. Van de trainer zal telkens vereist worden om een beoordeling te geven aan de hand van een standaard checklist van het schoolbestuur. Ook zal het schoolbestuur op regelmatige tijden een meting van opbrengsten in het licht van het strategische beleid van het schoolbestuur

9 In onderstaand overzicht is een niet uitputtende lijst van nascholingsactiviteiten met het bijbehorende aantal creditpoints opgenomen: VERDELING VAN CREDITPOINTS Activiteit Aantal creditpoints Cursus, workshop of training uitgevoerd door externe deskundigen, zowel intern (binnen de school), extern (ook in het buitenland) als gecombineerd 1 creditpoint per klokuur Taakuren FO (onbetaald) bv taalcoördinator, rekencoördinator ICT-trekker enz.: 36 klokuren per jaar (1 uur per week) 36 creditpoints 72 klokuren per jaar ( 2 uren per week 72 creditpoints 108 klokuren per jaar ( 3 uren per week)* 108 creditpoints 144 klokuren per jaar ( 4 uren per week)* 144 creditpoints Supervisie Begeleiding en/of coaching van leerkrachten voor jaarlijks door het schoolbestuur te bepalen beleidsprioriteiten Intervisie van beginnende leerkrachten Studiereizen/uitwisselingsprojecten Stages/externe oriëntaties Startconferentie ( eerste dag ) Startconferentie ( tweede dag) Conferentie/congres/symposium lokaal Conferentie/congres/symposium buitenland Studiedag/bezinningsdag Erkende opleidingen gerelateerd aan het beroep dan wel functie 1 creditpoint per klokuur 1 creditpoint per klokuur tot een maximum van 36 creditpoints per schooljaar 1 creditpoint per klokuur 1 creditpoint per klokuur na inlevering verslag 1 creditpoint per klokuur na inlevering verslag 1 creditpoint per klokuur Afhankelijk duur workshop: 1 creditpoint per klokuur 1 creditpoint per klokuur na inlevering van verslag 1 creditpoint per klokuur na inlevering verslag 1 creditpoint per klokuur na inlevering verslag per module beoordeling *Indien er in een jaar meer dan 90 Creditpoints wordt behaald, kan dit meeberekend worden voor het daarop volgend jaar.

10 Vrijstellingen Elk personeelslid kan bij het SCHOOLBESTUUR een verzoek indienen om vrijgesteld te worden van een bepaalde in het nascholingsplan opgenomen nascholingsactiviteit of onderdelen daarvan, op basis van elders verworven competenties met overlegging van de nodige bewijzen. Daarnaast kan ook een vrijstellingsverzoek worden ingediend om een bepaalde training of opleiding ( al gevolgd of nog aan het volgen) te laten meetellen ter verkrijging van het aantal vereiste creditpoints. Voor beide vormen van vrijstellingen moet een officieel verzoek worden ingediend via de onderwijsfunctionaris door het invullen van een vrijstellingsformulier ( zie bijlage 5) Bij het beoordelen van het verzoek zal het SCHOOLBESTUUR rekening houden met de volgende criteria: A. Bij een bepaalde in het nascholingsplan opgenomen nascholingsactiviteit of onderdelen daarvan: 1. Vrijstelling voor deelname met toewijzing van het aantal creditpoints als uit de ingeleverde bewijsstukken blijkt dat het personeelslid een gelijkwaardige nascholingsactiviteit elders met succes heeft afgerond en hier nog geen creditpoints voor heeft ontvangen; 2. Vrijstelling voor deelname zonder toewijzing van het aantal creditpoints als aan de in het nascholingsplan opgenomen nascholingsactiviteit of onderdelen al is deelgenomen en het aantal creditpoints is verkregen ( bv. bij overplaatsing op een andere school). B. Bij een niet in het nascholingsplan opgenomen nascholingsactiviteit of onderdelen daarvan wordt vrijstelling voor deelname met toewijzing van het aantal creditpoints ( of een deel daarvan) gegeven pas na evaluatie en positieve beoordeling van de ingeleverde bewijsstukken door de onderwijsfunctionaris en wanneer voor genoemde nascholingsactiviteit nog geen creditpoints zijn ontvangen Het verlenen van vrijstelling kan telkens alleen met instemming vooraf van het uitvoeringsbureau en de Inspectie van Onderwijs plaatsvinden. De procedure voor het afhandelen van vrijstellingen wordt in het jaarlijks aan te bieden nascholingsprogramma opgenomen. Aangezien de Ministeriële Beschikking met algemene werking van de 13de april 2010, nr 17 tot uitvoering van artikel 3, zesde lid van de Landsverordening funderend onderwijs volgens artikel 20 geen betrekking heeft op de nascholing die wordt ontvangen en gegeven in de periode voor 1 augustus 2010 en de periode van 5 achtereenvolgende schooljaren aanvangt met ingang van 1 augustus 2010, is het verlenen van vrijstellingen slechts mogelijk voor nascholingsactiviteiten die vanaf augustus 2010 plaatsvinden.

11 Vrijstellingsformulier Vrijstellingsformulier Aanvraag voor vrijstelling nascholing Naam en voornaam Geboortedatum ID-nummer Telefoonnummer/ adres Naam school Aanvraag op (datum) Vraag vrijstelling aan voor: Nascholingsactiviteit Naam aanbieder/trainer Datum Tijdsduur: - aantal contacturen - aantal opdrachturen Anders: Op grond van haar/zijn elders verworven competenties: Nascholingsactiviteit Naam aanbieder (organisatie) Adres/telefoon nummer aanbieder Naam trainer Adres/telefoon nummer trainer Tijdsduur Certificaat behaald in (jaartal) S.v.p. volledig ingevuld en ondertekend inleveren bij schoolbestuur Naam schooldirecteur Uitslag en eventuele De schooldirecteur verklaart het verzoek motivering bij afwijzing O voor akkoord O afgewezen, omdat Handtekening leerkracht Handtekening schooldirecteur

12 Aanwijzingen voor het invullen van vrijstellingsformulieren 1. Voor iedere aanvraag van vrijstelling dient men een afzonderlijk formulier in te vullen, tevens dient men elk formulier afzonderlijk te voorzien van een bewijsstuk. Niet volledig ingevulde en niet van bewijzen voorziene formulieren worden niet in behandeling genomen. 2. De formulieren dienen te worden ingeleverd bij de desbetreffende schooldirecteur, en na invulling door schooldirecteur te worden doorgezonden naar desbetreffende onderwijsfunctionaris. 1. De onderwijsfunctionaris evalueert het verzoek en stuurt het met zijn/haar in het formulier verwerkte advies naar Afdeling HRM. 2. De Afdeling HRM stuurt het formulier met het uiteindelijke besluit van het schoolbestuur naar het uitvoeringsbureau en de onderwijsinspectie voor beoordeling. 4. Vrijstellingen dienen uiterlijk juni van het lopende schooljaar te worden aangevraagd voor nascholingsactiviteiten van het daaropvolgende schooljaar. 6. Uiterlijk augustus ontvangt de aanvrager het besluit van het schoolbestuur. In te vullen door uitvoeringsbureau Naam voorzitter/directeur Uitslag en eventuele motivering bij afwijzing Het uitvoeringsbureau verklaart het verzoek O voor akkoord O afgewezen, omdat In te vullen door onderwijsinspectie Naam functionaris Uitslag en eventuele motivering bij afwijzing In te vullen door schoolbestuur Naam onderwijsfunctionaris Advies onderwijsfunctionaris Naam functionaris Afdeling HRM Uitslag en eventuele motivering bij afwijzing (Afdeling HRM) De onderwijsinspectie verklaart het verzoek O voor akkoord O afgewezen, omdat De onderwijsfunctionaris verklaart het verzoek O voor akkoord O afgewezen, omdat Het schoolbestuur verklaart het verzoek O voor akkoord O afgewezen, omdat

13 Begrippenlijst Begeleiden Beroepscompetenties Bezinningsdag Bijscholing Coaching Competentie Conferentie Congres Cursus EVC Externe deskundige Externe oriëntatie Herscholing Het ondersteunen van een personeelslid met adviezen en helpen bij wat hij of zij doet. Begeleiden kan via individuele begeleidingsgesprekken, les/werkbezoek of collegiale consultatie (collega s in een groep leren van elkaars ervaringen). Synoniem: coachen. Competenties van beroepskrachten om in voorkomende beroepssituaties op adequate, doelbewuste en gemotiveerde wijze proces- en resultaatgericht te handelen, dat wil zeggen passende procedures te kiezen en toe te passen om de juiste resultaten te bereiken. Een samenkomst voor overdenking en geestelijke opbouw. Nascholing gericht op verdieping van aanwezige kennis, inzicht, vaardigheden en beroepshoudingen in een domein waarin men al een zekere deskundigheid/aanvangsbekwaamheid heeft verworven. Het begeleiden van een personeelslid door een (direct) leidinggevende (schooldirecteur) of een externe deskundige ( bv. SGE) om hem of haar tot een hogere competentie te brengen. Een combinatie van kennis, vaardigheden en houdingen die in een bepaalde context adequaat zijn. Bijeenkomst waar over een bepaald vakgebied kennis wordt uitgewisseld. Synoniem: congres of symposium. Bijeenkomst waar over een bepaald vakgebied kennis wordt uitgewisseld. Synoniem: conferentie of symposium. Een kortdurende welomschreven, systematisch opgebouwd en samenhangend geheel leeractiviteiten/lessen over een bepaald onderwerp. Een cursus kan ook schriftelijk of met de computer thuis gevolgd worden. Erkenning van een competentie die door een personeelslid in een eerdere fase van zijn leven, al of niet via onderwijs, is ontwikkeld. Een EVC leidt tot vrijstelling voor nascholing, indien is aangetoond dat de verworven competenties overeen komen met de beschreven competenties van een bepaalde nascholingsactiviteit. Een deskundige die niet werkzaam is op de betreffende school en/of afdeling en als een derde wordt beschouwd. Bezoek aan een instelling/organisatie/land om zich op de hoogte te stellen van ontwikkelingen op een bepaald vakgebied of situatie in het onderwijs. Nascholing gericht op uitbreiding van aanwezige kennis, inzicht, vaardigheden en beroepshoudingen in een domein waarin men reeds een zekere deskundigheid/aanvangsbekwaamheid heeft verworven. Informatiebijeenkomsten Samenkomst om inlichtingen, berichten, gegevens of nieuws te geven over een bepaald terrein of thema in cultuur en samenleving, dus over alles wat iets toevoegt aan wat men al wist of verwachtte. Intervisie Kerncompetenties Keuzevrije nascholing Werkbespreking op basis van uitwisseling van ervaring en kennis, waarbij knelpunten en problemen in het werk worden behandeld en indien nodig kennis wordt overgedragen. Kennis, vaardigheden en attitudes die in een bepaalde context adequaat zijn en die elk individu nodig heeft voor zijn of haar zelfontplooiing en ontwikkeling, actief burgerschap, sociale integratie en werk: communicatie in de moedertaal; communicatie in vreemde talen; wiskundige competentie en basiscompetentie op het gebied van exacte wetenschappen en technologie; digitale competenties; leercompetenties; sociale en civiele competenties; ontwikkeling van initiatief en ondernemerschap; cultureel bewustzijn en culturele expressie. Nascholing waaraan een team, een deel van een team en/of een individueel personeelslid vrij is om aan deel te nemen bestaande uit: Nascholingsactiviteiten gericht op persoonlijke belangstelling en Nascholingsactiviteiten gericht op loopbaanplanning: 12

14 Klassenconsultatie Lezing Loopbaanplanning Masterclass Nascholing Nascholingsactiviteiten Omscholing Ondersteuning Opleidingen Platformbijeenkomsten POP Rayonbijeenkomsten Reguliere taak Scholing Schoolgerichte nascholingsactiviteiten SOP Observatie van een les in de klas door een leidinggevende of collega in het kader van kwaliteitsbewaking met als doel om zicht te krijgen hoe de betreffende leerkracht uitwerking geeft aan het primaire proces van lesgeven, waarbij vooraf is afgesproken op welke punten gelet zal worden. Een verhaal over een bepaald onderwerp dat uitgesproken wordt voor een publiek, waarbij meestal geen mogelijkheid is tot intensieve discussie, het oefenen en/of het verbeteren van vaardigheden. Al het beleid in organisaties gericht op de loopbaan van de medewerkers. Synoniem: loopbaanbegeleiding, loopbaanbeleid. Een les of cursus die door een externe deskundige wordt gegeven in een bepaald vakgebied. Bij een masterclass is er altijd sprake van opdrachten uitvoeren en bespreken van eerder gemaakte opdrachten. Alle vormen van om-, bij- en herscholing van een al bevoegde leerkracht/docent dan wel personeelslid gericht op een continue verdieping en/of uitbreiding van de kennis, vaardigheden en beroepshoudingen om hun professionele, sociale en culturele taken in een snel veranderende samenleving beter aan te kunnen en/of nieuwe ontwikkelingen op het vakgebied eigen te maken en eventuele lacunes op te vullen, maar ook om zich vanuit het katholieke geloof kritisch, zingevend en verantwoordelijk tegenover dit geheel te kunnen opstellen. Alle activiteiten die onder nascholing vallen. Het geheel van activiteiten welke zijn bedoeld voor een al bevoegde leerkracht en gericht op het verkrijgen van een nieuwe bevoegdheid binnen het onderwijs, als dan niet via een verkorte opleiding. Bijeenkomsten in verband met supervisie leerkrachten en intervisie van beginnende leerkrachten. Ook verplicht gestelde stages/externe oriëntaties, conferenties, congressen en symposia, studiedagen en studiereizen vallen hieronder. Het geheel van activiteiten dat er op is gericht om een initiële startbekwaamheid te verwerven waaraan de bevoegdheid is verbonden om het beroep te kunnen uitoefenen. Een opleiding is meer dan een cursus, duurt veelal een aantal studiejaren en wordt afgesloten met een attest, diploma of getuigschrift. Vergaderingen van samenwerkingsverbanden tussen de overheid, de schoolbesturen, de scholen en/of andere relevante stakeholders. Het Persoonlijk ontwikkelingsplan is een document waarin afspraken zijn gemaakt tussen een personeelslid en de leidinggevende ( bv. de schooldirecteur) over de competenties waaraan hij/zij wil gaan werken en welke stappen hij/zij in de komende periode zal zetten om deze competenties te vergroten. Vergaderingen tussen schooldirecteuren en de onderwijsfunctionarissen. Taak dat opgenomen is in de taak-of functiebeschrijving van het personeelslid en/of redelijkerwijs kan worden beschouwd als onderdeel van de dagelijkse uitoefening van het beroep. Een verzamelnaam voor opleiding, nascholing en omscholing. Nascholing rond een didactisch/onderwijskundig onderwerp voor een team of deel van een schoolteam vanwege een noodzaak aangegeven door het SCHOOLBESTUUR of de overheid en/of in verband met het schoolontwikkelingsplan. Een document, waarin wordt aangegeven op welke wijze en op welke termijn de school het beleid met betrekking tot de kwaliteit van het onderwijs dat binnen de school wordt verzorgd, zal realiseren. Het bevat in ieder geval de missie van de school, een omschrijving van het personeelsbeleid en een omschrijving van het onderwijskundig beleid waaronder de schoolorganisatie, de doelstellingen, de leerstof, de didactische werkvormen, de leermiddelen en de tijdsplanning. Het SOP moet door het SCHOOLBESTUUR worden vastgesteld. 13

15 Stages Startconferenties Studiedag Studiereizen Supervisie Symposium Taak- en functiegerichte nascholingsactiviteiten Teamvergaderingen Training Uitwisselingsprojecten Vergaderingen Werkbegeleiding Workshop Een kortdurende periode waarin door een personeelslid op Curaçao of in het buitenland theoretische en praktische kennis wordt opgedaan, gericht op het verwerven van bekwaamheden in de vervulling van de huidige of een toekomstige functie. Het doel van de stage is dat de verworven kennis na afloop van de stage ingezet wordt ten dienste van het schoolbestuur en/of de school. De jaarlijkse conferenties voor al het personeel bij de opening van het schooljaar. Een bijeenkomst gericht op het samen bestuderen van een bepaald onderwerp met als doel de kennis en vaardigheden van de deelnemers te vergroten. Synoniem: seminar Reis waarbij sprake is van een inhoudelijke en deskundige begeleiding om in korte tijd intensief te reflecteren op een specifiek thema of vraagstuk en waarin theorie en praktijk zoveel mogelijk aan elkaar gekoppeld worden zodat de deelnemers in een korte en zeer intensieve periode een groot aantal nieuwe ideeën opdoen. Een methode om de eigen drijfveren en eventuele blokkades in de beroepsuitoefening te onderzoeken, gericht op reflectie op de eigen interactie- en communicatiepatronen en de waarden, normen en gevoelens die daaraan ten grondslag liggen. Bij supervisie gaat het om verdere professionalisering van de beroepsbeoefenaar: de persoonlijke beroepsontwikkeling staat centraal. Bijeenkomst waar over een bepaald vakgebied kennis wordt uitgewisseld. Synoniem: congres, conferentie. Nascholing van individuele personeelsleden die relevant is voor zijn/haar werkzaamheden. Deze nascholing kan noodzakelijk zijn vanwege een behoefte van de organisatie of voorkomen uit een behoefte van het betreffende personeelslid direct verband houdend met de uit te voeren functie of werkzaamheden. Een gezamenlijke vergadering van de schooldirectie en het overig personeel. Deelname aan een teamvergadering behoort tot de verplichte schooltaak van ieder personeelslid Het oefenen, aanleren, verbeteren of veranderen van sociale, cognitieve en psychomotorische vaardigheden. Project van uitwisseling van personeelsleden: het tijdelijk werkzaam zijn van een personeelslid bij een andere organisatie/school wel of niet in het buitenland en omgekeerd. Een bijeenkomst van meerdere mensen geleid door een voorzitter om standpunten uit te wisselen, meningen te vormen, problemen op te lossen, besluiten te nemen en afspraken te maken over hetgeen is besproken. Werkbegeleiding is vooral gericht op de praktische uitvoering van het werk. Het personeelslid krijgt informatie, adviezen en tips van een ervaren collega of van de schoolleiding over het reilen en zeilen binnen de school. Ook krijgt hij gerichte aanwijzingen hoe bepaalde kwesties in de school normaal gesproken worden aangepakt. Een activiteit waarbij de deelnemers specifieke kennis meekrijgen over het onderwerp van de workshop en waarbij sprake is van intensieve discussie en het oefenen en verbeteren van vaardigheden. 14

16 Kwaliteitseisen Volgens de Ministeriële Beschikking met algemene werking van de 13de april 2010, nr. 17 dient de Minister van Onderwijs en Cultuur deugdelijkheid- en kwaliteitseisen voor te schrijven voor wat betreft de nascholing voor het onderwijzende personeel in het funderend onderwijs. De kwaliteitseisen waaraan, de nascholing moet voldoen, zijn gebaseerd op competenties voor de leerkracht funderend onderwijs en de kerndoelen van het funderend onderwijs, zoals vastgesteld in het Landsbesluit kerndoelen funderend onderwijs (P.B. no 2009, no 8). Jaarlijks dienen zowel de deugdelijkheid- als de kwaliteitseisen door de Minister van Onderwijs en Cultuur getoetst te worden en waar nodig kunnen nadere eisen worden gesteld. Genoemde eisen zijn echter nog niet vastgesteld. Ook voor de nascholing van het personeel in de andere onderwijstypen zijn er nog geen door de overheid vastgestelde kwaliteitseisen. In het kader van haar kwaliteitsbeleid en rekening houdend met de ervaringen van de leerkrachten beschreven in hoofdstuk 2 hanteert het schoolbestuur ten aanzien van nascholingsactiviteiten de volgende kwaliteitseisen: Inhoudelijke kwaliteitseisen: 2 De nascholing moet gericht zijn op kwaliteitsdomeinen zoals door de overheid aangegeven en voldoen aan wettelijke regelingen; 3 Er moet steeds sprake zijn van een thema dat inhoudelijk aansluit bij de vakdidactische noden uit de onderwijsrealiteit; 4 De nascholingsactiviteiten moeten zeer praktisch zijn; 5 De nascholingsactiviteiten moeten de waarden van het schoolbestuur zoals gesteld in het strategische beleidsplan bevorderen; 6 De toetsing van de transfer moet onderdeel zijn van de nascholingsactiviteit; 7 Voor elke nascholingsactiviteit moet de tijdsduur, de inhoud, de eisen aan de praktijkopdrachten en de eindopdrachten of eindtoetsen en het aantal te behalen punten (creditpoints, m.n. voor wat betreft het FO) zijn aangegeven; 8 Er moeten concrete en SMART geformuleerd doelstellingen en resultaten worden opgenomen die vooraf duidelijk worden uitgelegd aan de deelnemers en die op basis van overeengekomen indicatoren achteraf worden gemeten; 9 Uit de beschrijving van elke nascholingsactiviteit moet blijken op welke wijze rekening wordt gehouden met de beginsituatie en leerstijl van de individuele leerkracht en/of het schoolteam; 10 Het demonstreren en het met elkaar delen van praktijkvoorbeelden van goed onderwijs moeten zoveel mogelijk onderdeel zijn van de nascholingsactiviteiten; De nascholingsactiviteiten moeten alle vormen van nascholing insluiten en gericht zijn op zowel: a. het verwerven van kennis als het aanleren van vaardigheden en beroepshoudingen; b. teamgericht als individueel gericht; c. rekening houdend met het schoolbelang als het individuele belang; d. het onderwijsbeleid als het personeelsbeleid; e. op maat zijn als confectie (bestaand aanbod aanbieders).

17 Nascholing voor Funderend-Speciaal Onderwijs In de Landsverordening Funderend Onderwijs (PB. no.84) zijn er enkele accentverschuivingen in bevoegdheden opgetreden. De wet op het Funderend Onderwijs beoogt op bepaalde gebieden een verschuiving qua vorm en invulling van bepaalde werkzaamheden van de onderwijsinspectie naar de schoolbesturen. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs komt hierdoor meer bij de schoolbesturen en de scholen te liggen met name dat: Ingevolge art.12 van de Landsverordening FO, de bevoegdheid voor de kwaliteit van het onderwijs op de school bij het bevoegd gezag ligt; Ingevolge art. 3 lid 6 per Ministeriële Beschikking kan worden bepaald dat de leerkrachten een nascholingstraject dienen te volgen; Bij ministeriële beschikking bepaald kan worden dat aan de leerkracht die niet aan de verplichtingen voldoet, de bevoegdheden tot het geven van Funderend Onderwijs worden ontnomen; Ingevolge art. 31 het bevoegd gezag jaarlijks een nascholingsplan opstelt. Aandachtspunten Enkele belangrijke, uit de landsverordening en de ministeriële beschikking voortvloeiende aandachtspunten die hierbij in acht moet worden genomen zijn: Dat de nascholing verplicht is; Dat er jaarlijks een nascholingsplan moet zijn; Dat elk schoolbestuur verantwoordelijk is voor de nascholing van het personeel op de onder haar ressorterende scholen voor Funderend Onderwijs; Dat elke leerkracht recht heeft op een nascholingsaanbod van zijn schoolbestuur; Elke leerkracht jaarlijks het recht heeft om zijn eigen nascholingsprogramma samen te stellen. 16 Rechten en plichten 450 credit points (cp) per 5 achtereenvolgende jaren; Er wordt gewerkt met een nascholingscyclus van 5 jaar; 6% van de individuele jaartaak per schooljaar; 54 uren aan contacturen + 36 klokuren aan praktijkopdrachten gemiddeld per jaar; minimaal 80% aanwezigheid per cursus c.q. workshop; maximaal 30 min te laat bij aanvang of eerder weg voor einde van de cursus of workshop wordt beschouwd als niet aanwezig; het schoolbestuur verstrekt jaarlijks in april een overzicht van de tot op dat moment behaalde credit points + nog te behalen aantal credit points in de lopende nascholingscyclus

18 PRAKTISCHE AFSPRAKEN Inschrijven Inschrijfformulieren De inschrijfformulier zijn in de brochure verkrijgbaar, of zijn op de website van FIdE: te downloaden. De inschrijving voor een cursus kan gebeuren: door de schooldirectie (verzamelde formulieren) door de individuele leerkracht Verzend adres: FIdE, Groot Davelaar Of per Bevestiging inschrijving Bij inschrijving ontvangt u een elektronische bevestiging (het adres is dan ook zeer belangrijk bij inschrijving). Verder zijn de inschrijvingen te raadplegen via onze website: Wijzigingen We doen onze uiterste best om wijzigingen aan datum en plaats te vermijden. Onvoorziene omstandigheden zijn echter niet uit te sluiten. In dat geval ontvangen ingeschrevenen hiervan zo snel mogelijk bericht via de school of via . Deze wijzigingen zijn ook op de website van de FIdE te raadplegen. Cursus volgeboekt Voor een aantal nascholingen is het aantal deelnemers beperkt. Bij inschrijving nadat het maximaal aantal deelnemers bereikt is, ontvangt u een bericht en wordt u op een wachtlijst geplaatst. Mocht er een plaats vrijkomen, krijgt u bericht dat u alsnog kunt deelnemen. Bij voldoende belangstelling wordt een cursus eventueel een tweede keer aangeboden. 17 Annulering Bij onvoldoende belangstelling, minder dan wat minimaal aan deelnemers vereist is, volgt annulering. In dat geval ontvangen ingeschrevenen hiervan tijdig bericht via de school of . De website van de FIdE kan hiervoor ook geraadpleegd worden. Index: afkortingen, afbeeldingen LM Leiderschap en Management Schoolbestuur specifiek L Leerlingzorg CT Curriculum:Taal en Geletterdheid Schoolbestuur overstijgend CR CS CC Curriculum: Rekenen en Wiskunde Curriculum: Sociale, Emotionele vorming Curriculum: Culturele Artistieke Vorming GLB Gezonde Levensstijl en Bewegingsonderwijs AMV Algemene Mensvorming I SO ICT School en Omgeving Gelieve bij inschrijving rekening te houden met de nascholingsactiviteiten van Uw schoolbestuur, die niet in de brochure zijn opgenomen én ook in aanmerking komen voor de te behalen creditpoints.

19 18 Wijziging tijd en locatie voorbehouden!

20 1. Leiderschap en Management LM0101 Training:Timemanagement VPCO Inhoud Time management is een belangrijk element voor succesvol werken binnen een school en tijd is daarbij een kostbaar goed. Tijdgebrek is het belangrijkste probleem waarmee docenten en managementteam worden geconfronteerd. Timemanagement bestaat uit een aantal technieken waardoor u efficiënt gebruik kunt maken van de tijd. Het doel hiervan is om meer te kunnen realiseren in minder tijd. 2 lesobservaties worden gebruikt ter ondersteuning van de inhoud. Doelstelling Docenten leren inzicht te krijgen in hun eigen timemanagement en hier bewust iets mee te gaan doen. Doelgroep Leerkrachten Opmerkingen Groepsgrootte Maximaal 15 deelnemers Duur en planning Contacturen Praktijkuren Begeleiding Creditpoints 3 bijeenkomsten van 3 uur. Data :13, 20 en 27 januari 2015 Tijd : 14:30-17:30 Locatie: NACSI 9 uur 5 uur 2 uur lesobservaties 16 (zestien) Gegevens NACSI Trainer mw. Wilma Bohm 19 Mw. Wilma Bohm is vanuit het programma train the trainer een expert op multi-age gebied. (Sandra Stone cursussen). Naast onderwijsbegeleider op taal-en rekengebied, mede auteur taalmethode taal voor allemaal was zij schoolleider op een ontwikkelingsgerichte school met veel eigen praktijkervaring in onderwijs voor kinderen uit groep 1 t/m 8. Wilma heeft recentelijk op Curaçao de trainingen klassenmanagement, leerlingvolgsysteem, differentiatie, werken met portfolio en de training van methodisch rekenen naar realistisch rekenen voor het FO en SO gegeven.

21 1. Leiderschap en Management LM0130 Training: Werken met onderwijsleerprocessen Inhoud RKCS Het begeleiden van het schoolteam op onderwijsleerprocessen. Wat zijn onderwijsleerprocessen. Hoe koppelen we verworven kennis aan nieuwe kennis. Hoe verlopen deze processen op een effectieve wijze? We maken een onderscheid in onderwijs beleidsmatige - en onderwijs inhoudelijke leerprocessen. Doelstelling De deelnemer kan aan het eind van de training het onderwijs leerprocessen herkennen en begrijpen. De opgedane ervaring kan worden toegepast in de praktijk. Doelgroep Managementteam FO/SO Opmerkingen Groepsgrootte Duur en planning Contacturen Praktijkuren Creditpoints Tijdens de eerste bijeenkomst wordt geïnventariseerd wat de school ervaart bij de onderwijsleerprocessen. Wat de behoeften zijn. Na de eerste bijeenkomst wordt het programma op maat verder ontwikkeld. Maximaal 15 deelnemers 2 bijeenkomsten van 2 uur op school met de schoolleiding in de ochtend voorafgaande de training. 4 bijeenkomsten van 3 uur voor het hele team. Data : 8 en 15 januari , 15, 22 en 29 januari 2015 Tijd :14:30 17:30 Locatie: NACSI 4 en 12 = 16 uur voor de schoolleiding 12 uur voor het team 4 uur Teamleden: = 16 (zestien) Schoolleiding: 16 +4=20 (twintig) Gegevens NACSI Trainer mevr. Wilma Bohm 20 Wilma Bohm is een ervaren NACSI trainster. Naast kleuterleidster, hoofdleidster en groepsleerkracht was zij oprichter en schoolleider van een basisschool op Bonaire. Nu begeleid zij FO scholen op Bonaire en Curaçao op rekenen taalgebied en andere pedagogische-didactische aspecten.

22 2. Leerlingzorg L0205 Training: Het leesproces en dyslexie RKCS Lezen is één van meest belangrijke vaardigheden die kinderen leren in het Funderend Onderwijs. Niet goed lezen heeft verstrekkende gevolgen voor de gehele schoolloopbaan en voor het kunnen functioneren in een geletterde maatschappij als de onze. Preventie van leesproblemen en het zo vroeg mogelijk verhelpen daarvan is een belangrijke taak waar scholen voor Funderend Onderwijs voor staan. Inhoud Doelstelling Doelgroep Opmerkingen Groepsgrootte Duur en planning In elke klas zitten er wel een aantal kinderen bij wie het leesproces traag of moeizaam op gang komt. Het onderscheid waar het verstoorde leesproces aan ligt en of er sprake kan zijn van een leesprobleem of een leesstoornis is van belang bij de gerichte begeleiding van kinderen met dyslexie. Deze workshop handelt ook over de leesstoornis dyslexie. De thema s die aan bod komen zijn: - De leesontwikkeling/het leesproces (leesvoorwaarden, leervaardigheden, leeshandeling, begrijpend lezen) - Problemen die zich hierbij voordoen en hoe mee om te gaan - Dyslexie: wat houdt dat in? - Kenmerken en (mogelijke) gevolgen van dyslexie - Onderkennen van dyslexie (signalering) - Aanpak van dyslexie (begeleiding) - De leerkracht heeft meer inzicht in de leesontwikkeling; - De leerkracht krijgt een beeld van de leesvoorwaarden en de verschillende aspecten die daaraan gerelateerd zijn; - De leerkracht krijgt handvaten om stagnaties in de ontwikkeling van de (beginnende) geletterdheid bij kinderen vroegtijdig te signaleren en zoveel mogelijk te verhelpen - De leerkracht kan omgaan met leerlingen met speciale behoeften bij het leren lezen - De leerkracht heeft een ruimer inzicht in de term dyslexie - De leerkracht heeft praktische aanwijzingen bij de onderkenning van dyslexie - De leerkracht heeft handvaten bij de begeleiding van kinderen met dyslexie Groep 3, 4 en 5 en SO Minimaal 15 en maximaal 25 deelnemers 6 bijeenkomsten van 3 uur Data : 8, 15, 22 en 29 september en 20 oktober 2014 Tijd : 14:30 17:30 Locatie : FIdE 21 Contacturen Praktijkuren Lesobservaties Creditpoints 18 uur 10 uur 28 (achtentwintig) Gegevens SGE De workshop wordt verzorgd door medewerkers van SGE.

23 2. Leerlingzorg L0208 Training: Gedragsproblemen/signaleren/diagnosticeren RKCS Deze training gaat uit van het volgende: - Het ontwikkelingsverloop van kinderen en - Observeren als een belangrijk middel om dit verloop te stimuleren en te begeleiden. Inhoud Doelstelling Doelgroep Groepsgrootte Duur en planning Contacturen Praktijkuren Creditpoints Daarnaast komen de volgende thema s aan bod: - Het belang van het middel observeren binnen het FO - Kernaspecten van signaleren en observeren; - Signaleren en observeren van o Fysieke- en gezondheidsaspecten o Gedragsaspecten o Werkhoudingaspecten o Leeraspecten - Observatiegegevens analyseren - Hulpvraag formuleren - De leerkracht heeft kennis en vaardigheden in het signaleren en observeren. - De leerkracht kan aan de hand van de observatiegegevens een hulpvraag formuleren. Groep 1 t/m 7 en SO Minimaal 15 en maximaal 25 deelnemers 6 bijeenkomsten van 3 uur Data : 6, 13, 20 en 27 november en 11 december 2014 Tijd : 14:30-17:30 Locatie : FIdE (lesobservatie)= uur 53 (drieënvijftig) Gegevens SGE 22 De workshop wordt verzorgd door medewerkers van SGE.

24 Van 3. Curriculum Educatiegebied: Taal, Geletterdheid en Communicatie (Schrijven) CT0307 De didactiek van het schrijfonderwijs voor de eerste cyclus van het Funderend- Speciaal Onderwijs RKCS Inhoud Doelstelling Doelgroep Groepsgrootte Opmerkingen Het onderwijs op de FO scholen is verdeeld in 8 educatiegebieden. Binnen deze educatiegebieden is het kunnen schrijven zeer essentieel. Het is noodzakelijk dat de leerkrachten inzicht hebben in de technische vaardigheden op het gebied van schrijven. Aan het einde van de sessie: * weten de leerkrachten hoe ze een schrijfles kunnen plannen, uitvoeren en evalueren. *weten de leerkrachten hoe ze op een verantwoorde wijze het bord kunnen gebruiken. * kunnen de leerkrachten zowel het lopend methodisch schrift als het blokschrift produceren * weten de leerkrachten welke de kenmerken zijn voor een efficiënte en een goede schrijfles Groep 1 t/m 4 en pas afgestuuderde LOFO leerkrachten en SO maximaal 20 deelnemers De leerkrachten worden zowel op didactisch als op technisch gebied begeleid. De leerkrachten moeten regelmatig op technisch gebied oefenen, (op bord, papier en grote vellen). De correctie hiervan vindt ook regelmatig plaats. Op didactisch gebied moeten de leerkrachten ook bepaalde opdrachten uitvoeren. 23 Duur en planning Contacturen Praktijkuren 20 uur Lesobservaties 20 uur Creditpoints 56 (zesenvijftig) 8 bijeenkomsten van 2 uren Data : 13, 20 en 27 oktober , 10, 17 en 24 november december 2014 Tijd : 15:00-17:00 Locatie : FAMBO 16 uur Gegevens Trainer dhr. Angelo J. Reenis (schrijfpedagoog) Volledig bevoegd onderwijzer, Docent M.O.-Schrijven, Remedial Teacher Schrijven, Kalligraaf. Auteur Praktika i Atmira Papiamentstalige Schrijfmethode.

25 3. Curriculum Educatiegebied: Taal, Geletterdheid en Communicatie (Nederlands) CT0310 Didactiek Nederlands als vreemde taal Module Mondelinge vaardigheid FSHP Inhoud Doelstelling In deze module komt de didactiek van het luisteren en spreken in een vreemde taal aan de orde, waarbij tevens aandacht is voor het gebruik van het Nederlands als instructietaal in de andere educatiegebieden Topics Begrijpend luisteren in Nederlands als vreemde taal. Didactisch model luistervaardigheidsonderwijs/spreekvaardigheids-onderwijs en integratie van vreemde taaldidactiek daarin. Begrijpelijkheid van mondeling taalaanbod, selectie van luisterteksten. De kern- en tussendoelen voor luisteren en spreken. (Schoolse) luistervaardigheden en strategieën. Luisteren en luisterstrategieën in Taal actief (o.a. de ankerverhalen). Feedback op taaluitingen van leerlingen. Doel van de module is de leerkrachten toe te rusten met een basisinstrumentarium om in cyclus 2 van het FO de kerndoelen Mondelinge vaardigheid Nederlands te realiseren conform de uitgangspunten van (activerende) vreemde taal didactiek. Praktische toepasbaarheid is uitgangspunt. Vandaar dat in cyclus 2 gebruikte en te gebruiken leermiddelen zijn verwerkt. Taal actief heeft daarbij een centrale plaats. Deze methode doet voor een deel een beroep op dezelfde competenties die in de diverse modules Didactiek Nederlands als vreemde taal (verder) worden ontwikkeld. Doelgroep Leerkrachten Het is sterk aan te bevelen eerst de module Taalverwerving & Woordenschat te volgen, aangezien deze de basis legt voor de andere modules Didactiek NVT. NB Leerkrachten die in het verleden de trainingsonderdelen Taalverwerving en Opmerkingen Woordenschat 1 en 2 hebben afgerond, beschikken reeds over deze basis. Leerkrachten die deze basis niet hebben, dienen er rekening mee te houden dat ze zelfstandig extra informatie moeten doornemen. Ten behoeve van deelnemers die niet voor de klas staan, is gezorgd voor een eindopdracht die niet in de klas hoeft te worden uitgevoerd. Groepsgrootte Maximaal 25 personen Duur en planning De module omvat 10 bijeenkomsten van 2 uur, verspreid over 20 weken. In de week waarin geen bijeenkomst plaatsvindt, worden opdrachten uitgewerkt en/of in de klas uitgevoerd. De eindopdracht dient uiterlijk 6 weken na de laatste bijeenkomst te zijn afgerond. Data : in overleg met de school Tijd : in overleg met de school Locatie: Skol Humanista 24 Contacturen Praktijkuren Lesobservaties Creditpoints 20 uur 10. De praktijkuren omvatten zowel opdrachten die, voortvloeiend uit de bijeenkomsten, thuis moeten worden (af)gemaakt als opdrachten die in de klas moet worden uitgevoerd. De eindopdracht betreft de voorbereiding en uitvoering van een les. Er vindt in totaal tweemaal lesobservatie plaats. 30 (dertig) Gegevens trainer Taalconsult Drs. Marion Snetselaar (TaalConsult) is neerlandicus en heeft vanaf 1988 ruime expertise in allerlei sectoren van het Antilliaanse onderwijs opgebouwd, als eerstegraads leerkracht Nederlands, senior (taal)beleidsmedewerker bij het Ministerie van Onderwijs en als trainer en begeleider van docenten (FO en VO) in het vakgebied Nederlands, met name op het gebied van vreemde taaldidactiek, taalgericht vakonderwijs en schooltaalbeleid. Vanaf 2005 is zij directeur van TaalConsult. Mw. Corrie Giesen is volledig bevoegd leerkracht/directeur basisonderwijs en heeft daarnaast diverse opleidingen en trainingen gevolgd op het gebied van school en organisatie (o.a. leidinggeven; onderwijskundig management; kwaliteitszorg; onderwijskundig management van vernieuwingen), ontwikkelingsgericht onderwijs, coaching en begeleiding van leerkrachten, teamtraining. Binnen de LOFO verzorgt zij de module didactiek voor het oudere kind, begeleidt zij het werken met projecten en functioneert zij als studieloopbaan- en praktijkbegeleidster.

26 3. Curriculum Educatiegebied: Taal, Geletterdheid en Communicatie (Schrijven) CT0318 Moedertaal didactiek FSHP Inhoud Doelstelling Doelgroep Groepsgrootte Opmerkingen Duur en planning Idioma materno Idioma stranhero Abilidatnan di Idioma Strategianan pa idioma stranhero Kompetensianan lingwístiko Idioma di kas versus idioma di skol Karakterístika di idioma di skol Konsientisashon di didáktika di idioma pa por forma situashonnan inisial i ofresé idioma aplikando strategianan pa por amplia vokabulario di tantu esnan ku papiamentu ta nan idioma materno komo tambe esnan pa kua Papiamentu ta idioma stranhero Leerkrachten Funderend Onderwijs Minimaal 25 en maximaal 30 deelnemers 8 bijeenkomsten van 2 uur Data : in overleg met de school Tijd : in overleg met de school Plaats : Skol Humanista 25 Contacturen Praktijkuren Lesobservaties Creditpoints 16 uur 5 uur 21 (eenentwintig) Gegevens Trainer Muriël Meyer Muriël Meyer Master in Education Papiamentu MO-A Pedagogiek Docent: University of Curacao Dr. M. Da Costa Gomez LOFO Algemene Faculteit

27 3. Curriculum Educatiegebied: Rekenen & Wiskunde CR0305 Rekenen & Wiskunde FSHP Inhoud - Wat zijn de eindtermen voor Rekenen en Wiskunde in de onderbouw? - Wat zijn de eindtermen voor Rekenen en Wiskunde in de bovenbouw? - Hoe kan ontluikende gecijferdheid gestimuleerd worden? - Hoe kan beginnende gecijferdheid gestimuleerd worden? - Aan de slag met ontluikende gecijferdheid. - Aan de slag met beginnende gecijferdheid. - Praktische opdrachten. Doelstelling De leerkracht: 1. Heeft kennis van de kern- en tussendoelen 2. Weet hoe spontane rekensituaties uitgebouwd en ingericht kunnen worden 3. Weet aan welke voorwaarden de activiteiten moeten voldoen, willen ze bijdragen aan de ontwikkeling van ontluikende en beginnende gecijferd Doelgroep Cyclus 1 en cyclus 2 Opmerkingen Groepsgrootte Maximaal 12 personen 26 Duur/Planning/Tijd 4 bijeenkomsten van 3 uur Data : 28 november , 12 en 19 december 2014 Tijd : 14:00 17:00 Locatie : Skol Humanista Contacturen 12 Praktijkuren 4 Creditpoints 16 Gegevens trainer(s) Everarda I. A Jansen-Cicilia Bachelor degree in Reken & Wiskunde Master degree aan Worcester University London niet afgerond Rekendocent aan de Universiteit Ned. Antillen en de A.P.K Curaçao Consulent voor FIDE als Rekendocent in MAS-programma Directrice van F.O. school

28 3. Curriculum Educatiegebied: Rekenen & Wiskunde CR0311 Dyscalculie en Rekenproblemen RKCS Tijdens de training zullen de volgende onderwerpen centraal staan: Wat is rekenvaardigheid? Inhoud Wat is de stand van zaken? Wat is het rekenniveau van mijn leerlingen? Het verschil tussen rekenachterstand en dyscalculie Hoe pakken we rekenachterstanden/dyscalculie aan? Doel Doelstelling (Proces)diagnostiek en behandeling van dyscalculie en rekenproblemen, zowel theoretisch als praktisch. Doelgroep Schoolteam FO/SO Opbrengst training De deelnemers hebben kennis over het ontwikkelen van rekenvaardigheid. De deelnemers hebben inzicht in de verschillen Opmerkingen tussen rekenachterstanden en rekenstoornissen (dyscalculie). De deelnemers weten hoe ze op basis van een plan van aanpak kunnen werken aan het wegwerken van rekenachterstanden en hulp kunnen bieden aan leerlingen met dyscalculie. Groepsgrootte Maximaal 12 deelnemers 16 bijeenkomsten van 3 uur per week. Data : 15, 22 en 29 oktober , 12, 19 en 26 november , 10 en 17 december 2014 Duur/Planning/Tijd 7, 14, 21 en 28 januari en 11 februari 2015 Tijd : 14:30 17:30 Locatie: FIdE Contacturen 48 Praktijkuren Huiswerk 24 uren Creditpoints 72 Gegevens trainer(s) 27 Trainer; Emilia Bijl, sr. consultant bij Bureau-ice Nederland. Reken en taaldeskundige. ICE Caribbean geeft trainingen op maat. Afhankelijk van de training en in combinatie met de doelgroep wordt een van onze experts ingezet. De trainingen worden verzorgd door ervaren trainers van ICE Caribbean isw met Bureau ICE Nederland. Bij ICEC en Bureau ICE werken verschillende specialisten zoals; pedagogen, onderwijskundigen, psychologen, taalkundigen, vakdocenten en reken experts. De trainers/consultants van ICE Chebben allen ruime werkervaring in het onderwijs. Zij hebben jarenlange ervaring opgebouwd in het trainen van docenten, examinatoren en andere functionarissen met betrekking tot taal, taalbeleid, taalverwerving, beoordeling van taal, rekenen, klassemanagement, werken met portfolio, differentatie, coachen en onderwijsprocessen.

29 3. Curriculum Educatiegebied: Rekenen & Wiskunde CR0312 : Ik reken op mijn rekenen..!! RKCS Inhoud Doelstelling Talstelsels- de tientallige structuur bewerkingen/basisvaardigheden contexten modellen verhoudingen procenten breuken kommagetallen/meten en meetkunde Inzicht in/kennis van/vaardigheid in het vak Rekenen en Wiskunde: de nodige begeleiding geven op zowel het didactisch als op vaardigheidsgebied. Hierdoor krijgen leerlingen van het FO ook een betere en effectieve vorming in deze materie. Doelgroep Leerkracht cyclus 2 F.O. Opmerkingen Groepsgrootte Duur/Planning/Tijd Contacturen Praktijkuren De leerkracht moet op de hoogte zijn van verschillende nieuwe inzichten en moet verschillende strategieën kunnen toepassen om tot betere resultaten te komen. Max. 20 leerkrachten 10 bijeenkomsten van 2 uur. Data : 16, 23 en 30 oktober , 13, 20 en 27 november ,11 en 18 december 2014 Tijd : 15:00-17:00 Locatie: FAMBO 20 klokuren 30 klokuren voor uitvoering opdrachten/rekensommen 28 Creditpoints 50 Gegevens trainer(s) Angelo Reenis is docent Schrijven en R&W aan de UoC (voorheen UNA). Hij heeft ervaring in de basisschool en heeft daarnaast opleidingen gevolgd op het gebied van Wiskunde en Scheikunde. Hij heeft lessen Wiskunde en Scheikunde verzorgd in het voortgezet Onderwijs (Mavo, MTS en leergang doktersassistent) De afgelopen jaren heeft hij verschillende conferenties en trainingen op R&Wgebied in Nederland bijgewoond. De heer Reenis hoopt binnenkort zijn Master Degree in Rekenen en Wiskunde te behalen.

30 3. Curriculum Educatiegebied: Sociaal Emotionele Vorming CS0302 Leerlingen met sociale/emotionele problemen RKCS Inhoud In deze trainingen wordt er stil gestaan bij de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind, die als een rode draad loopt door de algehele ontwikkeling van het kind. Bewust van het voorgaande creëert de leerkracht een leeromgeving waarin het kind zich veilig voelt. In deze veilige omgeving ontwikkelt het kind een positief zelfbeeld, zelfvertrouwen en eigen waarde. Dit is afhankelijk van de wijze waarop de leerkracht over en weer communiceert met zijn leerlingen. Verder is er ook aandacht voor mogelijke factoren die deze ontwikkeling zowel positief als negatief kunnen beïnvloeden, de gevolgen hiervan en hoe om te gaan met sociaal-emotionele problemen. Doelstelling Doelgroep Groepsgrootte Opmerkingen Duur en planning Contacturen Praktijkuren Lesobservaties Creditpoints - De leerkracht is op de hoogte van de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind en kan deze begeleiden - De leerkracht kan een veilige leeromgeving creëren en deze behouden - De leerkracht kan de positieve en negatieve factoren onderscheiden die de sociaal-emotionele ontwikkeling kunnen beïnvloeden - De leerkracht kan sociaal-emotionele problemen signaleren en herkennen en weet adequaat naar te handelen Groep 1 t/m 7 en SO Minimaal 15 en maximaal 25 deelnemers 5 bijeenkomsten van 3 uur. Data : 4, 11, 18 en 25 november december 2014 Tijd : 14:30-17:30 Locatie : FIdE (lesobservatie) = 16 uren 25 uur 1 uur 41 (eenenveertig) Gegevens trainers SGE 29 De training wordt verzorgd door medewerkers van de SGE

31 3. Curriculum Educatiegebied: Sociaal Emotionele Vorming CS0311 Omgaan met ouders RKCS Inhoud Doelstelling Doelgroep Opmerkingen Groepsgrootte Duur/Planning/Tijd Contacturen Praktijkuren Lesobservatie Creditpoints Elke leerkracht of managementteamlid krijgt te maken met het voeren van gesprekken met ouders. Voor sommigen is dit vanzelfsprekend en iets positiefs. Voor anderen is het spannend en speelt de vraag hoe ze hier vorm aan moeten geven. Voor leerkrachten en managementteamleden is het uitermate belangrijk om te beschikken over goede gesprekstechnieken in de communicatie met ouders. Het is de basis voor het creëren van een vertrouwensrelatie. Een handreiking bij het voeren van oudergesprekken biedt dan een houvast. Tijdens de bijeenkomsten wordt door het oefenen met gespreksvaardigheden onder andere ingegaan op: vertrouwen bouwen effectieve communicatie fasen in een gesprek actief luisteren en vragen stellen omgaan met weerstand herkennen en omgaan met valkuilen omgaan met persoonlijk gerichte kritiek slecht nieuwsgesprekken voeren - De leerkracht voorbereiden op oudergesprekken en hoe deze positief te laten verlopen; - De leerkracht wordt bewust van de feedback die hij van ouders krijgt; - De leerkracht leert algemene gesprekstechnieken. Managementteam FO/SO Minimaal 15 en maximaal 25 deelnemers 4 bijeenkomsten van 3 uur Data : 5, 12, 19 en 26 november 2014 Tijd : 14:30-17:30 Locatie : FIdE 12 uur 4 uur 16 (zestien) Gegevens trainers SGE 30 Deze workshop wordt gegeven door medewerkers van de SGE

32 3. Curriculum Educatiegebied: Sociaal Emotionele Vorming CS0313 Het ontwikkelen van Emotionele intelligentie VPCO Inhoud Doelstelling Het toepassen van EQ op de werkvloer Het opdoen van vaardigheden om op een optimale manier de emoties te reguleren zowel op de werkvloer als in persoonlijke situaties. U leert kritisch reflecteren op uw handelen en dat van anderen. Ook leert u opkomen voor uzelf, empathisch handelen en uw sociale vaardigheden verbeteren en bewust inzetten. Doelgroep Opmerkingen Leerkrachten Portfolio inleveren/ U ontvangt een bewijs van deelname Groepsgrootte Max. 12 deelnemers Duur/Planning/Tijd 5 bijeenkomsten van 4 uren Data : 24 februari , 10, 17 en 24 maart 2015 Tijd : 14:00-18:00 Locatie: FIdE 31 Contacturen Praktijkuren 20 uur 5 uur Creditpoints 25 Gegevens trainer(s) Mevr Drs. Ilse Renfrum is gedragsdeskundige en orthopedagoge van beroep. Naast haar werkzaamheden op de UoC, heeft zij haar eigen bureau, Sinai Consultancy ( Mevr. Renfrum heeft recentelijk het materiaal Tip naar de Top ontwikkeld. Dit is bedoeld om de communicatieve en sociale vaardigheden van kinderen en tieners te bevorderen. Op dit moment ontwikkelt zij een zelfcontrole training om scholen pestvrij te maken. De workshop: de 5 rollen van de leraar is bedoeld voor startende docenten. Ook kunt u terecht voor trainingen/ workshops op maat. Mevr. Renfrum is te bereiken op: Tel: Mail: sinai.cons@gmail.com

33 3. Curriculum Educatiegebied: Culturele Artistieke Vorming CC0304 Muzikale Vorming Inhoud Doelstelling Doelgroep Opmerkingen Groepsgrootte Duur/Planning/Tijd RKCS Het aangeboden programma bestond uit een basispakket voor de docent ter bevordering van de muzikaliteit onder de leerlingen (zingen, spelen, luisteren en improviseren). Hierbij werden alle muziekfases van het kind in het Funderend Onderwijs behandeld, begeleidt door de nodige muzikale activiteiten. Didactiek: - Ontwikkelen van muzikale activiteiten met jonge kinderen (zingen spelen bewegen creëren registeren. - Het lied als schakel tussen de verschillende educatiegebieden. - Ontwikkelen van de kennis en vaardigheid in omgaan met klank eigenschappen en muzikale aspecten bij jonge kinderen. - Op interactieve wijze bevindingen en oplossingsstrategieën uitwisselen. Praktische deel: - Lesobservatie door de trainer: adhv een lesvoorbereidingsformulier wordt de docent geobserveerd. - Aanpassingsmogelijkheden bespreken Afronding: Als slot van deze cursus werd van elke docent een globaal jaarplan muziek voor haar groep gevraagd. Hierin wordt voor elke week van het schooljaar het repertoire, de doelstelling en de activiteiten voor elke muziekles genoteerd. - Nabespreken - Reflectie van eigen didactische handelen - Opstellen als schoolteam van een aangepast repertoire Domeinen - Uitvoer (zingen en spelen op instrumenten) Registreren (melodische en ritmische notatie, vormleer) - Creëren (verbale en ritmische improvisatie en compositie) Muzikale vaardigheid opfrissen en bijscholen, ontwikkeling + geschiedenis van volksliedjes en het op maat maken van een repertoire van groep 1 t/m 8 i.v.m. woordenschatuitbreiding van moedertaal Groep 1 t/m 7 en SO Docenten dienen een kuarta mee te nemen (stemsleutel) Als praktijkopdrachten dienen de docenten een jaarplanning op te stellen. Aanbevolen literatuur: Nos ta kanta, Kanta kantika kontentu Maximaal 12 deelnemers 12 dagdelen van elk 2 uur (theoretische deel) totaal 24 uren Data : 5, 12, 19 en 26 januari en 23 februari , 9, 16, 23 en 30 maart april 2015 Tijd : 13:00-15:00 Locatie : St. Clara 24 uren Contacturen Praktijkuren 6 uren Begeleiding 2 uren Creditpoints 32 ( tweeendertig) Gegevens trainer Dhr. Henri Moen Bachelor degree Music Education. Muziekdocent aan de Universiteit Ned. Antillen en de A.P.K Curaçao. Directeur groep Serenada. Medeoprichter cursus Alfabetisashon musikal. Medeoprichter Festival di kor. 32

34 4. Educatiegebied: Gezonde levensstijl en Bewegingsonderwijs GLB 0401 Bewustwording v/d basisprincipes van een gezonde levensstijl en het belang van beweging RKCS Inhoud Doelstelling Doelgroep Opmerkingen Groepsgrootte Duur/Planning/Tijd Contacturen Praktijkuren Creditpoints Gezonde levensstijl en bewegingsonderwijs is één van de 8 educatiegebieden in het FO onderwijs. Het is van belang dat de leerkrachten inzicht hebben hoe ze op een praktische manier kennis kunnen overdragen van dit educatiegebied. Het is ook belangrijk dat leerkrachten bewust zijn van een gezonde eet- en denk patroon. Leerkrachten zullen de alledaagse situaties in de samenleving in verband brengen, thema s herkennen en analyseren. Na afloop van deze module: zullen de leerkrachten bewust zijn van het belang van gezonde voeding/ eetgewoontes zullen de leerkrachten in zowel theorie als in het praktijk de belang van beweging hebben ervaren hebben de leerkrachten kennis van de basisprincipes van een gezonde levensstijl en kunnen dit herkennen in hun dagelijks situatie zullen de leerkrachten weten op welke wijze ze oplossingen kunnen bedenken om te komen tot een gezonde levensstijl op school en buiten. ( in het dagelijks leven) Groep 1 t/m 7 en SO De opgedane kennis van deze workshop kan per direct in scholen worden toegepast. 18 deelnemers 4 bijeenkomsten van 3 uren Data : 6, 13, 20 en 27 november 2014 Tijd : 14:30 17:30 Locatie : St. Jozef VSBO 12 uren 20 (twintig) Gegevens trainer Mevr. Lisette de Hooi 33 Mw. Lisette de Hooi; *Bachelor in Science of Movement en Sport Studies *Master in Science of Adapted Physical Education *Fulltime docent lichamelijke opvoeding VSBO school