Bronkritische onderzoeksmethoden ter bestudering van de vroeg-islamitische periode

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bronkritische onderzoeksmethoden ter bestudering van de vroeg-islamitische periode"

Jurgen Dennis van Beek
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Bronkritische onderzoeksmethoden ter bestudering van de vroeg-islamitische periode Door Loes Vogels in opdracht van: Islam & Arabisch, Radboud Universiteit Nijmegen (2012) OVERLEVERINGEN A-C Variant A, Muslim, Ṣaḥīḥ (1994), Cairo: Dār al-ḥadīth, part 6, p ( ) overleveren (II ḥaddatha) : حدث * ( ) berichten (IV akhbara) : اخبر * ( ) van ( an) : op het gezag عن * (X ista īru) : lenen استعير * (matā a) : proviand, goederen متاع * (jaḥada) : ontkennen, weigeren جحد * (ṣallā ala) : iemand zegenen صلى على * (II sallama) : beschermen, verlossing of zaligheid schenken سلم * (ṣallā allāhu alayhi wa sallama) : moge God hem zegenen en zaligheid schenken صلى هللا عليه و سلم * (atā) : komen, arriveren, brengen, naar iemands huis komen اتى * (naḥw) : methode, deel, richting, soortgelijke نحو *

( ) overleveren (II ḥaddatha) : حدث * ( ) berichten (IV akhbara) : اخبر * ( ) van ( an) : op het gezag عن * (X ista īru) : lenen استعير * (matā a) : proviand, goederen متاع * (jaḥada) : ontkennen,

2 Variant B, ʿAbd al-razzāq, al-musannaf (1983), Beirut: al-maktaba al-islamiyya, part 10, p (zāla) : niet blijven, weggaan, met ontkenning: blijven of ophouden زال * (ḥudd, mv. ḥudūd) : straf حد * (qāma) : opstaan, iets doen قام * (khaṭīb) : preek خطيب * (relativum) (innamā) : slechts, maar, hoe dan ook, echter,wat انما * (saraqa) : stelen سرق * [man] (sharīf) : nobele شويف * (taraka) : achterlaten, negeren ترك * [man] (ḍa īf) : zwakke ضعيف * (nafs) : ziel نفس * (law) : als لو *

ḥudūd) : straf حد * (qāma) : opstaan, iets doen قام * (khaṭīb) : preek خطيب * (relativum) (innamā) : slechts, maar, hoe

3 Variant C, Al-Bukhārī, and Khān, M.M., Ṣaḥīḥ al-bukhārī: The translation of the Meanings of the Ṣaḥīḥ al-bukhārī (1987), New Delhi: Kitāb Bhavan, part 8, pp (الى (rafa a) : optillen, hoger of beter worden, eindigen, presenteren, iets voorleggen aan (met رفع * (ḥāja) : zaak, wens, behoefte حاجة * (tāba) : spijt betuigen تاب * (tawba) : berouw, spijt توبة * (ḥasuna) : passend, geschikt, goed, mooi of betamelijk zijn حسن *

4 ISNĀDBUNDEL AL-BUKHĀRĪ MUSLIM Muḥammad b. Muqātil Ismā īl (b. Abd Allāh) Sa īd b. Sulaymān Ḥarmala b. Yaḥya Abū Ṭāhir Abd al-ḥumayd Abd Allāh Ibn Wahb ABD AL-RAZZĀQ Yūnus b. Yazīd al-layth Ma mar al-zuhrī Urwa b. al-zubayr Ā isha

5 VERTALINGEN VARIANT A Abd b. Ḥumayd overleverde ons, Abd al-razzāq berichtte ons, Ma mar berichtte ons op het gezag van al-zuhrī, op het gezag van Urwa, op het gezag van Ā isha. Zij zei: Een vrouw van de Makhzumiyya leende proviand [maar] zij ontkent dat. De Profeet (@) oordeelde dat haar hand afgesneden moest worden. Haar volk ging naar het huis van Usāma b. Zayd. Zij spraken met hem. Daarop sprak hij met de boodschapper van God (@) over haar. Vervolgens herinnert hij zich een soortgelijke ḥadīth van al- Layth en Yūnus. VARIANT B Abd al-razzāq berichtte ons. Hij zei: Ma mar berichtte ons op het gezag van al-zuhrī, op het gezag van Urwa, op het gezag van Ā isha. Zij zei: Een vrouw van de Makhzūmiyya leende proviand [maar] zij ontkent dat. De Profeet (@) vonniste het afsnijden van haar hand. Haar volk ging naar het huis van Usāma b. Zayd. Zij spraken met hem. Daarop sprak Usāma met de Profeet (@) over haar. De Profeet (@) zei tegen hem: O, Usāma! Houd op te spreken over een straf van God. Vervolgens hield de Profeet (@) een preek. Hij zei: wat jouw volk in het verleden deed, was dat zij, indien een nobele onder hen stal, zij het negeerden en, als een zwakkere onder hen stal, zij [een deel van] hem afsneden. [O], hij die mijn ziel in zijn hand heeft. Als Fāṭima, dochter van Muḥammad [gestolen had], had hij haar hand zeker afgesneden. VARIANT C Ismā īl b. Abd Allāh overleverde ons. Hij zei: Ibn Wahb overleverde mij op het gezag van Yūnus op het gezag van Ibn Shihāb op het gezag van Urwa op het gezag van Ā isha dat de Profeet (@) de hand van een vrouw afsneed. Ā isha zei: Daarna kwam zij naar mijn huis. Daarop legde ik haar situatie voor aan de Profeet (@). Zij betoog spijt en haar berouw was passend.

Zij spraken met hem. Daarop sprak hij met de boodschapper van God (@) over haar. Vervolgens herinnert hij zich een soortgelijke ḥadīth van al- Layth en Yūnus. VARIANT B Abd al-razzāq berichtte ons.

6 ISNĀD ANALYSE Wat zie je? * A en B lijken sterk op elkaar * C wijkt af van A en B * A, B en C hebben een gemeenschappelijke kern (al-zuhrī) MATN ANALYSE Wat verwacht je? * Veel overeenkomsten in thema s en woorden tussen A en B * Een aantal kleine overeenkomsten in thema s en woorden tussen A, B en C (de gemeenschappelijke kern) * Thema s en woorden die voorkomen in A en B, maar niet in C * Thema s en woorden die voorkomen in C, maar niet in A en B

(al-zuhrī) MATN ANALYSE Wat verwacht je?

7 MATN ANALYSE THEMA S * Vrouw leent goederen en ontkent het A B * Profeet vonnist afsnijden hand A B C * Stam vrouw naar Usāma b. Zayd A B * Usāma spreekt met Profeet A B * Straffen van God B * Profeet houdt preek B * Vrouw naar Ā isha C * Ā isha gaat naar Profeet C * Vrouw betuigt spijt C WOORDEN (X ista īru) : lenen استعير * A B (matā a) : proviand, goederen متاع * A B (jaḥada) : ontkennen, weigeren جحد * A B (amara) : oordelen, veroordelen امر * A B C (qaṭa a) : afsnijden قطع * A B C (yad) : hand يد * A B (atā) : naar iemands huis komen اتى * A B C (II kallama) : met iemand spreken كلم * A B (ḥudd, mv. ḥudūd) : straf حد * B (khaṭīb) : preek خطيب * B (saraqa) : stelen سرق * B (sharīf) : nobele [man] شويف * B (ḍa īf) : zwakke [man] ضعيف * B (nafs) : ziel نفس * B (الى (rafa a) : iets voorleggen aan (met رفع * C (ḥāja) : zaak, wens, behoefte حاجة * C (tawba) : berouw, spijt توبة * C

A B (matā a) : proviand, goederen متاع * A B (jaḥada) : ontkennen, weigeren جحد * A B (amara) : oordelen, veroordelen امر * A B C (qaṭa a) : afsnijden قطع * A B C (yad) : hand يد * A B (atā) : naar

8 CONCLUSIE Kloppen je verwachtingen? * Veel overeenkomsten in thema s en woorden tussen A en B JA * Een aantal kleine overeenkomsten in thema s en woorden tussen A, B en C (de gemeenschappelijke kern) JA * Thema s en woorden die voorkomen in A en B, maar niet in C JA * Thema s en woorden die voorkomen in C, maar niet in A en B JA Wat kun je zeggen over het verhaal en hoe het overlevert is? Er zijn eigenlijk twee verhaaltjes overlevert: één over de gebeurtenissen rondom het vonnis van de Profeet en één over hoe het de vrouw verliep na het vonnis. Dit kun je zien aan de verstopte isnād in het midden van variant C qālat Ā isha. Varianten A en B overleveren het eerste verhaaltje. Variant A meldt dat er een tweede verhaaltje in de omloop is. Variant C overlevert beide verhaaltjes, waarbij het eerste verhaaltje is samengevat in één zin. Dus? Isnād en matn analyse komen overeen: de overlevering is werkelijk overlevert op de manier die in de overleveringsketens is vastgelegd. Kun je dit nog op een andere manier bevestigen? Jazeker. Door biografische informatie op te zoeken over de overleveraars. Zo kun je ontdekken of de overleveraars in dezelfde periode leefden, of ze elkaar gekend kunnen hebben en of wat hun reputatie is. Ook kun je specifieke kenmerken van een overleveraar op het spoor komen: over zijn manier van lesgeven of zijn religieus-politieke kleur.

voorkomen in A en B, maar niet in C JA * Thema s en woorden die voorkomen in C, maar niet in A en B JA Wat kun je zeggen over het verhaal en hoe het overlevert is?

Vergelijkbare documenten

Eerst moet men snappen wat de wilaya is van de profeet صلى هللا عليه وآله over de gelovigen:

Eerst moet men snappen wat de wilaya is van de profeet صلى هللا عليه وآله over de gelovigen: Ik heb dit geschreven om aan te tonen dat de profeet صلى هللا عليه وآله wel degelijk een khalifah en een leider na zijn dood heeft eengewezen, en dat deze khalifah niet.عليه السالم Abu Bakr is, maar Ali