De Eerste Wereldoorlog

Transcriptie

1 'In Flanders Fields the poppies blow, Between the crosses, row on row'. 1. Situering in tijd en ruimte 1.1 Situering in tijd : duid de mijlpaal aan op de onderstaande tijdslijn (van n.chr. - n.chr.). PREHISTORIE HISTORIE Het Oude De Klassieke Middeleeuwen Nieuwe Nieuwste Eigen Nabije Oudheid Tijd Tijd Tijd Oosten 800vc 476 n.c v.c. 1.2 Situering in ruimte : Bestudeer de kaart: hoe liep de loopgravenlinie aan het Westfront? 1

2 2. Het begin van de Eerste Wereldoorlog Op 28 juni 1914 werden Aartshertog Frans-Ferdinand (de troonopvolger van Keizer Frans-Jozef) en zijn echtgenote prinses Sophie, vermoord door een Servische student in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië. De medeplichtigheid van Servië aan de moord werd niet bewezen, maar Oostenrijk-Hongarije stelde Servië en de Groot-Servische Beweging voor de aanslag aansprakelijk. Een maand later stuurde de Oostenrijkse keizer Frans-Jozef, nadat hij met keizer Wilhelm II overlegd had, een laatste ultimatum aan Servië. Hierin eiste hij dat de moordenaars, onder controle van Oostenrijk-Hongarije, gestraft werden. Servië weigerde een Oostenrijks onderzoek op eigen bodem. De schoten die op Aartshertog Frans-Ferdinand en zijn echtgenote in Sarajevo werden afgevuurd, waren de historische aanleiding tot een bloedige vier jaar durende oorlog die zou uitdijen tot een Wereldoorlog. Europa werd in twee kampen verdeeld: enerzijds de bondgenoten van de Duitsers en de Oostenrijkers die men de Centralen noemde, en anderzijds de tegenstanders (Frankrijk en Engeland) die men de Geallieerden noemde. Opdracht 1 : los met behulp van bovenstaande tekst de volgende vraagjes op. 1. Wat was de aanleiding tot de Grote Oorlog, later Eerste Wereldoorlog genoemd? 2. Welke partijen stonden in 1914 tegenover elkaar? Oorlogvoerende partij Voornaamste landen 3. Welke Europese landen hielden zich afzijdig?

3 3. België doet ook mee Lees nu stap voor stap wat met ons land gebeurt. Volg mee op de kaartjes of foto s. Duitsland wil Frankrijk overwinnen. Je ziet op de kaart hoe ze dat willen doen. Ze moeten door België. 3 augustus 1914 Duitsland vraagt aan België om over België te mogen gaan. Zo kunnen ze vlugger naar Frankrijk. Albert I, de Belgische koning, weigert. Hij laat Duitsland niet over België gaan. 4 augustus 1914 Duitsland valt België aan. In Luik en Namen wordt heel hard gevochten. De soldaten van Groot-Brittannië helpen onze soldaten.

4 20 augustus 1914 De soldaten vluchten naar de stad Antwerpen om daar bescherming te zoeken. Even is Antwerpen hoofdstad van België. Maar ook daar is het niet veilig. 6 oktober 1914 Koning Albert I beslist dat de Belgische soldaten de stad Antwerpen moeten verlaten. Ze moeten de soldaten van Groot-Brittannië aan de IJzer en in de stad Ieper gaan helpen. De Duitse soldaten en onze soldaten maken loopgraven en staan nu 4 jaar tegenover elkaar. Ze zijn omgeven door de IJzer. De loopgravenoorlog of stellingenoorlog is begonnen november: Wapenstilstand Op 11 november 1918 wordt de wapenstilstand getekend in een trein ten noorden van Parijs.

5 heeft heel veel slachtoffers gemaakt. Dit zijn enkele cijfers: - Ongeveer Belgische soldaten zijn gestorven tijdens de oorlog. - Ongeveer gewone Belgen sterven tijdens de oorlog. - Duizenden mensen zijn gewond of geestelijk gekwetst woningen zijn vernield of onbewoonbaar. - In West-Vlaanderen zijn heel veel gebouwen en straten kapot. - Over heel de wereld zijn ongeveer mensen gestorven tijdens deze oorlog. In Flanders Fields In Vlaanderens velden In Flanders fields the poppies blow Between the crosses, row on row, That mark our place; and in the sky The larks, still bravely singing, fly Scarce heard amid the guns below. We are the Dead. Short days go We lived, felt dawn, saw sunset glow, Loved, and were loved, and now we lie In Flanders fields Take up your quarrel with the foe : To you from failing hands we throw The torch; be yours to hold it high. If ye break faith with us who die We shall not sleep, though poppies grow In Flanders Fields. John McCrae, 3 mei 1915 In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen tussen de kruisen, rij aan rij, die onze plaats aanwijzen. En aan de hemel blijven de leeuweriken vliegen en dapper kwelen, tussen 't geschut beneden nauwelijks te horen. Wij zijn de Doden. Enkele dagen geleden nog leefden we, voelden de ochtendstond, zagen de gloed van de avondzon, beminden en werden bemind en nu liggen wij, gevelden, In Vlaanderens velden Zet onze strijd met de vijand verder. Met falende handen reiken wij u over de toorts. Aan u haar hoog te dragen. Doet gij dit niet, dan zullen wij in deze aarde geen rust kennen, ondanks de klaprozen In Vlaanderens velden Vertaling van Herwig Verleyen, 1994

6 5. Gevolgen van de Eerste Wereldoorlog De kaart van Europa werd na de Eerste Wereldoorlog gewijzigd. Het Russische keizerrijk was door de Russische Revolutie (1917) verdwenen, de Duitse keizer was na de overgave gevlucht en het Oostenrijk-Hongaarse keizerrijk bestond niet meer. De nieuwe grootmachten werden nu de V.S.A., Groot-Brittanië, Frankrijk en Italië. Zij kwamen bijeen in het verdrag van Versailles (1919) om de verliezers te straffen. Duitsland moest de schuld van de oorlog op zich nemen. Het verloor alle kolonies, stond heel wat van zijn grondgebied af en zou een oorlogsschatting van 132 miljard goudmark moeten betalen. Militair werd het in zijn hemd gezet. De prijs die betaald werd in mensenlevens en materiële schade was zo hoog, dat de wereldleiders alles in het werk stelden om de slogan nooit meer oorlog waar te maken. In 1919 werd de Volkenbond opgericht. Zijn opdracht was ervoor te zorgen dat gewapende conflicten tussen de lidstaten werden vermeden. Opdracht 3: noteer hieronder met behulp van bovenstaande tekst de vier belangrijkste gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. 3

7 6. Ook in onze streek waren er loopgraven We bezoeken nu in alle rust deze site. Lees goed alle info op de borden en los de vragen bij de foto s op! Doe ook al de opdrachten op de borden aangeduid met de vleermuis. Veel succes!

8

9 De ontdekking van de loopgraven Op het einde van de oorlog werd de luchtfotografie veel beter. De Duitsers hebben foto s getrokken van de loopgraven. Deze foto s zijn bewaard gebleven. Wie was de piloot die de foto s nam?. De eerste bunker Wanneer was de val van Antwerpen? Hoe noemen we deze bunker?.

10 De machinegeweerbunker Waarvoor dienden het grote en kleine gat? Grote:. Kleine: De loopgraven Waarvoor dienden de rechthoekige uitstulpingen?....

11 Op deze kaart zie je dat er weinig bomen stonden in de omgeving van de loopgraven. Waarom was dit? Alle bomen die je nu ziet zijn dus van na

12 De kanonsbunker Tot waar kon men met deze bunker de streek verdedigen? Tot.. De troepenbunker Hoeveel manschappen konden er hier verblijven?.. Zou jij het leuk vinden om hier te overnachten?.

13 Wat is dit?.... Waarvoor dienden de betonnen eitjes op de bunkers?. De 2 de linie Wat was de bedoeling van de 2 de linie?. Wie zijn nu de bewoners van de plassen en bunkers?

14 In de omgeving vinden we nog verdedigingsbouwwerken. Bunkers in de weiden van Stabroek Het anti-tankkanaal (gebouwd na de 1 ste WO)

15 Fort van Brasschaat Fort van den Ertbrand

16 Speel nu het spel waar jij de eerste wereldoorlog zelf kan meemaken en manipuleren: Verdere info en filmpjes vind je via:

17 2 Liedjes van Willem Vermandere, zijn vader was 6 jaar toen WO I uitbrak en is dus opgegroeid met verhalen over de Grote Oorlog Soldaten Als je van ze leven in de Westhoek passeert Deur regen en noorderwinden Keert omme den tijd als j' alhier passeert Den oorlog ga je hier were vinden. Ja, 't is den oorlog da j' hier were vindt En 't graf van duizend soldaten Altijd iemands vader altijd iemands kind Nu doodstille godverlaten Laat de bomen nu maar zwijgen en dat 't gras niets vertelt En de wind moet maar nie zingen Dat uwen dood hier tot niets heeft geteld Dat waren al te schrikkelijke dingen Zegt 't gaat al goed, der is welvaart in 't land En de vrede ligt vast in de wetten We maken wel wapens maar met veel meer verstand Maar juist om den oorlog te beletten. En grote raketten atoom in den top We mogen toch experimenteren En we mikken wel ne keer naar mekaar zijne kop Maar juist om ons t' amuseren Als je van ze leven in de Westhoek passeert Deur regen en noorderwinden Keert omme den tijd als j' alhier passeert Den oorlog ga j' hier were vinden. Ja t' is den oorlog da j' hier were vindt En 't graf van duizend soldaten Altijd iemands vader altijd iemands kind Duizend en duizend soldaten En nog duizend En nog duizend En nog duizend En nog duizend Vladslo In 't Praetbos buiten Vladslo, van God en mens verlaten, ligt de jonge Peter Kollwitz, in een massagraf van soldaten en ik ken geen vrediger wereld, van roerlozer bomen, geen schoner kathedrale, om te bidden en om te dromen. Je mag er ook nootjes rapen, of stilletjes mediteren, als z'op uw rechterkake slaan moe'j de linker ook presenteren, daar komen soms kinders spelen en geliefden heel teder vrijen, want 't mos is daar zo zacht, om te slapen en om te schreien. Schaam je maar niet om je tranen, je mag daar ook nereknielen, en prevel de dode namen van de dertigduizend zielen, ze kwamen uit Duitsland de moeders en de vaders in grote getallen, om zwijgend 't hoofd te schudden, 'ach mein Kind ist hier gefallen.' Voor al dat nutteloos sterven, al dat afgeknakt jong leven, waar is die God van den hemel, die ons hier vrede kan geven, waar zijn nu de dwaze officieren, al die leugens zo lelijk gelogen, niets dan versteende vaders en moeders diepe gebogen. In 't Praetbos buiten Vladslo, op dat massagraf van soldaten, staan nu Käthe Kollwitz's beelden, van God en mens verlaten en ik ken geen heviger wereld, geen menselijker bede, dan die twee donkere stenen, die zo diepe schreien om vrede