Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

Transcriptie

1 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! Tabellenboek: resultaten van de Gezondheidsmonitor 2010 onder inwoners van 19 jaar en ouder van de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn en Diemen

2 Colofon Titel Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! Tabellenboek: resultaten van de Gezondheidsmonitor 2010 onder inwoners van 19 jaar en ouder van de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn en Diemen Auteurs drs. M.W. Segeren dr. C.E. Verhagen GGD Amsterdam, cluster Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering (EDG) Dit tabellenboek kwam tot stand dankzij de medewerkers van het cluster EDG, GGD Amsterdam: Henriëtte Dijkshoorn, Anton Janssen, Fatima El Fakiri, Daan Uitenbroek, Matty de Wit, Marcel Buster en Thijs Fassaert. ISBN EDG-reeks 2012/3 GGD Amsterdam Postbus CE Amsterdam maart Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

3 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Inleiding, onderzoeksopzet en achtergrondkenmerken van de onderzoekspopulatie 5 2. Respondenten Respondenten naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente Respondenten naar leeftijd en Respondenten naar gemeente, en leeftijd Respondenten naar opleidingsniveau, en leeftijd Algemene gezondheid Ervaren gezondheid Chronische aandoeningen Lengte en gewicht Zorggebruik Huisartsbezoek Contact zorgverleners Slaap- of kalmeringsmiddelen Wonen en woonomgeving Tevredenheid woning en woonomgeving Schimmel- en vochtplekken (binnenmilieu) Geluidshinder, slaapverstoring en geurhinder Risicobeleving Voorzieningen in de buurt Thema s 65-plussers OESO (gehoor-, gezichts- en mobiliteitsbeperkingen) ADL (beperkingen in de Activiteiten van het Dagelijks Leven) HDA (beperkingen in de Huishoudelijke Dagelijkse Activiteiten) Valongevallen Gebruik voorzieningen / contact Wmo-loket Gezondheid verbeteren Behoefte aan ondersteuning en hulp Verbeteren eigen gezondheid 132 Bijlage 1 Vragenlijst voor jaar 137 Bijlage 2 Vragenlijst voor 65 jaar en ouder Psychosociale gezondheid Depressie- of angstklachten Eenzaamheid Huiselijk geweld Mantelzorg geven Leefstijl Roken Alcohol Voeding Bewegen Drugs Seksueel risicogedrag 84 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 3

4 Voorwoord Voor u ligt het tabellenboek Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!. Hierin worden de resultaten gepresenteerd over de gezondheid van de volwassen burgers van de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn en Diemen. Deze gezondheidsmonitor levert een schat aan gegevens over de gezondheid van de inwoners van de regio Amstelland en Diemen en over factoren die de gezondheid beïnvloeden. Zoals u kunt lezen gaat het tabellenboek over diverse aspecten van gezondheid zoals fysieke klachten, zorggebruik, psychosociale problematiek, leefgewoonten en omgevingsfactoren als geluids- en geurhinder. In deze monitor is er voor het eerst ook speciale aandacht voor ouderen. Valongevallen, ouderdomsziekten en beperkingen bij activiteiten van het dagelijks leven zijn onderwerpen die uitgebreid aan bod komen. Ook levert deze monitor gegevens of inwoners bekend zijn met het Wmo-loket en hoeveel zij gebruik maken van Wmo-voorzieningen. Tot slot wil ik graag alle ruim 3800 inwoners van de regio Amstelland en Diemen die aan dit onderzoek hebben meegewerkt hartelijk bedanken voor hun inzet. Zonder hun medewerking was dit onderzoek niet mogelijk geweest. Dr. J.S.A. Fennema Directeur GGD Amsterdam In het tabellenboek komen alle thema s uit de gezondheidsmonitor aan bod en wordt de nadruk gelegd op de resultaten voor de hele regio (Amstelland en Diemen) samen. Uiteraard worden ook voor de verschillende gemeenten de cijfers gepresenteerd. Speciaal voor de gemeenten is er naast dit tabellenboek voor elke gemeente afzonderlijk een factsheet samengesteld met daarin een bespreking van de meest belangrijke gegevens uit het onderzoek. In deze factsheets wordt waar mogelijk ook een vergelijking gemaakt met de gegevens van voorgaande monitors en met landelijke cijfers. Op die manier ontstaat een beeld hoe de gezondheid en leefstijl van de inwoners van de afzonderlijke gemeenten zich ontwikkelt. Eind 2012 verschijnen nog een factsheet speciaal over ouderen (65-plussers ) en een factsheet over leefomgeving. De gezondheidsmonitor vormt de basis van het lokale gezondheidsbeleid dat door de gemeenten in de regio Amstelland en Diemen wordt ontwikkeld. De cijfers in het tabellenboek, de gemeentelijke en de thema factsheets leveren waardevolle informatie voor nieuwe beleidsinitiatieven. 4 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

5 1 Inleiding, onderzoeksopzet en achtergrondkenmerken van de onderzoekspopulatie

6 Inleiding Hoe gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen? Welke gezondheidsproblemen komen relatief vaak voor? Zijn er verschillen tussen de gemeenten? Welke groepen inwoners scoren op bepaalde gezondheidsaspecten minder goed dan anderen? Antwoorden op deze vragen zijn nodig voor gemeentelijk gezondheidsbeleid. Om antwoorden te krijgen, organiseert de GGD Amsterdam eens in de vier jaar een grootschalig gezondheidsonderzoek onder de inwoners in haar werkgebied. Najaar 2010 voerde de GGD Amsterdam een gezondheidsmonitor uit onder de volwassen inwoners in de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn en Diemen. Waarom voert de GGD Amsterdam een gezondheidsmonitor uit? Gemeenten hebben vanuit de Wet publieke gezondheid (Wpg) de taak om te zorgen voor openbare gezondheidszorg (1). Deze is gericht op het bewaken en bevorderen van gezondheid en op het verminderen van ongelijkheid in gezondheid tussen verschillende bevolkingsgroepen. Inzicht in de gezondheid van de bevolking is daarom nodig en moet gebaseerd zijn op epidemiologische gegevens. De gegevens omtrent de gezondheid van de bevolking moeten eens in de vier jaar op landelijk gelijkvormige wijze worden verzameld en geanalyseerd. Eén van de manieren om inzicht te krijgen in de gezondheid van de bevolking is door inwoners zelf te vragen naar hun leefgewoonten, gezondheidsproblemen en gebruik van voorzieningen. In het najaar van 2010 heeft de GGD Amsterdam een grootschalig gezondheidsonderzoek onder de inwoners van 19 jaar en ouder in de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn en Diemen uitgevoerd. Het was een schriftelijke enquête die via post of internet kon worden ingestuurd. Eerdere gezondheidsonderzoeken onder de volwassen inwoners van de regio Amstelland zijn uitgevoerd door toenmalig GGD Amstelland - de Meerlanden in 1997, 2002 en 2006 (2-4). In Diemen is het eerste gezondheidsonderzoek onder volwassenen door GGD Amsterdam uitgevoerd in 2005 (5). Er zijn vijf onderzoeksvragen: Hoe ervaren inwoners van de regio Amstelland en Diemen de eigen gezondheid? Wat is de prevalentie (het vóórkomen) van verschillende gezondheidsaandoeningen in de regio Amstelland en Diemen? Wat is de prevalentie van risicofactoren en risicogedrag voor (chronische) aandoeningen in de regio Amstelland en Diemen? In welke mate komen problemen op het gebied van maatschappelijke en geestelijke gezondheid voor in de regio Amstelland en Diemen? Wat is het zorggebruik van inwoners van de regio Amstelland en Diemen? Publicaties Tabellenboek In tabellen worden de resultaten voor de regio Amstelland / Diemen gepresenteerd voor alle thema s uit de gezondheidsmonitor. In de tabellen wordt onderscheid gemaakt naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeenten. Gemeentelijke factsheets Er zijn 5 gemeentelijke factsheets (maart 2012). Elke factsheet beschrijft voor een aantal thema s de gezondheid van de inwoners van één van de gemeenten (Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel, Uithoorn of Diemen) en beschrijft hoe de betreffende gemeente scoort in vergelijking met de andere regiogemeenten. Daarnaast wordt in de factsheet voor de betreffende gemeente een vergelijking gemaakt met resultaten uit eerdere monitors en landelijke cijfers. De focus in de factsheet ligt op de speerpunten uit de gemeentelijke nota volksgezondheidsbeleid. De factsheet sluit af met adviezen voor lokaal beleid. De fastsheets zijn te downloaden via de website van de GGD Amsterdam. Thema-factsheets Er verschijnen nog twee thema-factsheets. Een thema-factsheet over ouderen (65 plussers) en een thema-factsheet over leefomgeving. Onderzoeksdoelen en onderzoeksvragen De Gezondheidsmonitor 2010, regio Amstelland en Diemen heeft als belangrijkste doel het verkrijgen van inzicht in de gezondheid en determinanten van gezondheid van de inwoners en door een periodieke afname ontwikkelingen van gezondheid volgen in de tijd. 6 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

7 Onderzoeksopzet Hoe zijn mensen benaderd om mee te doen aan het onderzoek? Welke vragen zijn gesteld? Wie deden er uiteindelijk mee? Hoe worden de resultaten geanalyseerd? Hieronder krijgt u antwoord op deze vragen. Welke methode is gebruikt bij het uitvoeren van het onderzoek? De veldwerkperiode van de gezondheidsmonitor was van 30 september tot 17 december 2010 en had vier contactmomenten (zie box 1). Een aankondigingsbrief werd verzonden twee weken (voor 19 t/m 64 jarigen) en een week (voor 65 jaar en ouder) vóór het versturen van de papieren vragenlijsten. Personen die na drie weken de vragenlijst nog niet hadden teruggestuurd, werd een herinneringsbrief gestuurd. Drie weken na deze herinnering werd aan non-respondenten nogmaals een vragenlijst verstuurd. Bij elke verzending is op de brief aan de inwoners van 19 t/m 64 jaar een persoonlijke inlogcode vermeld. Met deze inlogcode kon, via het internet, de vragenlijst ook digitaal worden ingevuld. Box 1. Overzicht veldwerkperiode: week 1: vooraankondiging: 19 t/m 64 jarigen (met inlogcode internet) week 2: vooraankondiging: 65 jaar en ouder week 3: eerste verzending papieren vragenlijsten week 6: verzending herinneringsbrief week 9: tweede verzending papieren vragenlijsten week 11: afsluiting dataverzameling Er zijn twee vragenlijsten ontwikkeld In de gezondheidsmonitor zijn vragen gesteld over gezondheid in de breedste zin. Onder gezondheid wordt niet alleen de lichamelijke gezondheid verstaan, maar ook de psychische gezondheid en het sociaal welbevinden. Daarnaast zijn in de monitor vragen gesteld over factoren die de gezondheid beïnvloeden zoals leefgewoonten en gedrag, en de leefomgeving. Ook zijn er vragen opgenomen over zorggebruik, behoefte aan zorg en sociaaldemografische kenmerken. Bij het samenstellen van de vragenlijsten is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van standaardvragen die ontwikkeld zijn binnen het project Lokale en Nationale Monitor Volksgezondheid. Binnen dit project wordt sinds 2004 samengewerkt door GGD-en, het RIVM en GGD Nederland (6). Er zijn twee verschillende vragenlijsten ontwikkeld; één voor inwoners van 19 t/m 64 jaar (bijlage 1), en één voor inwoners van 65 jaar en ouder (bijlage 2). De reden hiervoor is dat ouderen over het algemeen te maken hebben met andere gezondheidsproblemen. De vragenlijsten zijn in overleg met verschillende deskundigen van de GGD Amsterdam samengesteld. De conceptvragenlijsten zijn ter beoordeling voorgelegd aan de beleidsmedewerkers Zorg en Welzijn van de vijf gemeenten (Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn). De thema s die zijn opgenomen in de vragenlijsten staan vermeld in tabel 1 op pagina 8. Wie zijn aangeschreven om mee te doen? Van de in dit onderzoek betrokken gemeenten is een steekproef getrokken uit de bevolkingsregisters (Gemeentelijke Basisadministratie; GBA) van zelfstandig wonende inwoners van 19 jaar en ouder. Binnen de steekproef zijn vijf leeftijdscategorieën onderscheiden: 19 t/m 34, 35 t/m 49, 50 t/m 64 en 65 t/m 74 jarigen, en 75-plussers. Uit elke leeftijdscategorie is per gemeente een aselecte steekproef getrokken ter grootte van 350 uit de jongste leeftijdscategorie (19 t/m 34 jaar), en 250 uit de overige leeftijdscategorieën. De steekproef van 19 t/m 34 jarigen is groter dan van de andere leeftijdscategorieën omdat van deze leeftijdscategorie een lagere respons werd verwacht. Voor Amstelveen zijn in elke leeftijdscategorie 50 inwoners extra uitgenodigd. Wie deden ermee? In totaal zijn inwoners van 19 jaar en ouder benaderd voor deelname aan het onderzoek. Van hen stuurden personen de ingevulde vragenlijst terug of vulden de vragenlijst online in. Een respons van 55,5%. Ter vergelijking: bij de gezondheidspeiling 2006 in de regio Amstelland en de Meerlanden bedroeg de respons 52,1%. In tabel 2 staat de respons naar gemeente. Onder alle deelnemers aan het onderzoek zijn 20 cadeaubonnen van 50,- verloot. Tabel 2 Steekproef en respons (aantallen en %) verstuurd aantal respons aantal respons % Aalsmeer ,0 Amstelveen ,7 Diemen ,3 Ouder-Amstel ,3 Uithoorn ,5 totaal ,5 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 7

8 Tabel 1 Thema s vragenlijst 19 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder lichamelijke gezondheid en beperkingen chronische aandoeningen X X beperkingen in lichamelijk functioneren - X psychosociale gezondheid ervaren gezondheid X X depressie en angststoornissen X X eenzaamheid X X huiselijk geweld X X mantelzorg geven X X gebruik medische voorzieningen zorggebruik eerste en tweede lijn X X behoefte aan hulp en / of ondersteuning X X gebruik voorzieningen / Wmo Loket - X hulp bij ADL en HDA-beperkingen - X leefstijl alcoholgebruik X X alcoholafhankelijkheid X X rijden onder invloed X X roken X X druggebruik (cannabis en harddrugs) X - gebruik slaap- en kalmeringsmiddelen X X lichaamsgewicht en lengte X X lichaamsbeweging X X voeding (groente, fruit en ontbijt) X X seksueel risicogedrag X - valongevallen - X leefomgeving woningsituatie en leefomgeving X X tevredenheid voorzieningen X - binnenmilieu (schimmel- en vochtplekken) X - geluidshinder / slaapverstoring X X geurhinder X - risicobeleving X - sociaal demografische kenmerken X X geboortejaar X X geboorteland respondent / vader / moeder X X huishoudsamenstelling X X burgerlijke staat X X opleidingsniveau X X arbeid X - rondkomen X X postcode X X X ; wel nagevraagd - : niet nagevraagd determinanten van gezondheid indicatoren van gezondheid 8 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 2 Geslacht en leeftijd De respons onder vrouwen is 5% hoger dan onder mannen en stijgt met het toenemen van de leeftijd (tabel 3). Het verschil tussen mannen en vrouwen is het grootst bij de 19 t/m 34 jarigen en neemt af met het toenemen van de leeftijd. Boven de 65 jaar zijn de rollen omgedraaid en is de respons onder mannen juist hoger. Boven de 75 jaar neemt de respons zowel bij mannen als vrouwen weer af. Vooral de afname van de respons onder vrouwen van 75 jaar en ouder is opvallend. Onder de respondenten bevinden zich 165 respondenten van 85 jaar en ouder (4%). De oudste respondent is 98 jaar. Van de 85-plussers heeft 62% de vragenlijst zelfstandig ingevuld, van de respondenten tussen de 64 en 85 jaar heeft 86% zonder hulp de vragen beantwoord. Tabel 3 Respons naar en leeftijd (%) Mannen Vrouwen Totaal leeftijdsgroep % N % N % N jaar 27, , , jaar 38, , , jaar 59, , , jaar 78, , , jaar 71, , ,4 850 totaal 52, , , Op papier of via het internet? Inwoners van 19 t/m 64 jaar konden kiezen tussen het invullen van de vragenlijst op papier of via het internet. In totaal heeft de helft van de jarigen (51%) ervoor gekozen de vragenlijst online in te vullen. Respondenten van 35 t/m 49 jaar hebben iets Tabel 4 Bevolking (2010) naar leeftijd en in de regio Amstelland / Diemen en in vaker (53%) Nederland voor deze (aantallen optie gekozen en %) dan de andere leeftijdsgroepen (19 t/m 34 jaar; 50 t/m 65 jaar, beiden 50%). Mannen maakten vaker gebruik van het internet (53%) dan vrouwen (49%). regio De populariteit van het invullen van de Nederland vragenlijst op het internet is, in vergelijking met de mannen gezondheidspeiling vrouwen van 2006, flink toegenomen. mannen In 2006 Vrouwen vulde een leeftijdsgroep kleine 30% van de respondenten N % van 18 N t/m 74 % jaar de vragenlijsten N % online in. N % t/m 18 jaar , , , , Hoe jaar worden gegeven verwerkt 18,6 en gepresenteerd? 18, , , De schriftelijke jaar vragenlijsten ,0 zijn aan de hand 23,4 van een codeboek door 23,1 een professioneel 22, data-entrybureau jaar ingevoerd 20,4 in de computer ,4 De analyse van de gegevens 20, vond plaats 19, met jaar het statistische pakket 8,2 SPSS , , ,6 75+ jaar , , , ,5 totaal , , , ,0

9 Wegen Per gemeente is voor leeftijd en teruggewogen naar de bevolkingssamenstelling op 1 januari Door het toepassen van weegfactoren zijn eventuele verschillen in - en leeftijdssamenstelling tussen de onderzoekspopulatie en de werkelijke bevolking gecorrigeerd. Deze verschillen kunnen zijn ontstaan onder andere door steekproeffluctuaties en (selectieve) non-respons. Bij de resultaten in dit onderzoek is altijd gebruik gemaakt van weegfactoren. Resultaten De resultaten in dit tabellenboek worden gepresenteerd op regionaal niveau. Daarnaast worden verschillende bevolkingsgroepen onderscheiden: - mannen en vrouwen - personen in verschillende leeftijdscategorieën - personen met een verschillend opleidingsniveau - inwoners van de vijf verschillende regiogemeenten - inwoners van de regio Amstelland Verschillen tussen groepen worden getoetst op statistische significantie. Significantie en toetsen Verschillen tussen groepen variëren in grootte. Om onderscheid te maken tussen kleine verschillen, al dan niet door toeval veroorzaakt, en grote verschillen wordt in de statistiek een significantieniveau gehanteerd. In het algemeen, en zo ook in dit onderzoek, wordt bij verschillen een significantieniveau van 5% (p < 0,05) gehanteerd, wat inhoudt dat het betreffende verschil zeer waarschijnlijk (met een kans van 100% - 5% = 95%) niet op toeval berust, maar een werkelijk verschil is. Door middel van een (*) wordt in de tabellen aangegeven of een verschil significant is. Verschillen tussen groepen zijn getoetst met de Chi-kwadraat toets. 95%-Betrouwbaarheidsintervallen In dit tabellenboek wordt, per (sub) bevolkingsgroep (bijvoorbeeld de inwoners van een specifieke gemeente, alle mannen, of alle hoogopgeleide 75 plussers) een percentage gepresenteerd dat aangeeft hoe groot het aandeel in die specifieke groep is bij wie een gezondheidprobleem is geconstateerd. Het gaat hierbij om geschatte percentages en deze worden met een 95%-betrouwbaarheidsinterval gepresenteerd (95%-BI). Deze betrouwbaarheidsintervallen zijn een indicatie voor de mate van zekerheid waarmee de percentages een weergave zijn van de werkelijkheid. Hoe kleiner het 95%-BI rond het gevonden percentage, hoe zekerder men ervan kan zijn dat het gevonden percentage de werkelijke situatie weergeeft. En andersom, hoe groter het 95%-BI rond het gevonden percentage, hoe groter de mate van onzekerheid en hoe meer voorzichtigheid er betracht moet worden met de interpretatie van dit percentage. Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 9

10 Achtergrondkenmerken van de onderzoekspopulatie Hoe ziet de onderzoekspopulatie eruit? Is het een afspiegeling van de werkelijke bevolking Tabel 3 in de regio? Respons Doen naar bepaalde en groepen leeftijd inwoners (%) minder vaak mee en heeft dat effect op de resultaten? Hieronder wordt voor de onderzoekspopulatie een aantal achtergrondkenmerken beschreven. Voor leeftijd,, etniciteit en burgerlijke Mannen Vrouwen Totaal staat zijn deze cijfers ook via het bevolkingsregister (GBA) bekend en kunnen we een vergelijking leeftijdsgroep maken met % de landelijke N en gemeentelijke % N gegevens gepresenteerd % N bij het Centraal jaar Bureau voor 27,7 de Statistiek 225 (CBS) (7). 39, , jaar 38, , , jaar 59, , ,7 814 Leeftijd en jaar 78, , ,9 999 Tabel 4 toont de leeftijdsopbouw van de inwoners van de regio Amstelland / Diemen en 75+ jaar 71, , ,4 850 Nederland naar (CBS, 2010). De bevolkingsopbouw van de regio Amstelland totaal 52, , , / Diemen wijkt niet veel af van Nederland. In de regio Amstelland / Diemen zijn iets minder inwoners in de leeftijd tot 35 jaar dan gemiddeld in Nederland. In de regio zijn weer. iets meer 75-plussers. Omdat de resultaten worden gewogen naar leeftijd en is de bevolkingsopbouw van de onderzoekspopulatie gelijk aan de werkelijke bevolkingsopbouw van de regio en de gemeenten. Tabel 4 Bevolking (2010) naar leeftijd en in de regio Amstelland / Diemen en in Nederland (aantallen en %) regio Nederland mannen vrouwen mannen Vrouwen leeftijdsgroep N % N % N % N % t/m 18 jaar , , , , jaar , , , , jaar , , , , jaar , , , , jaar , , , ,6 75+ jaar , , , ,5 totaal , , , ,0 Etniciteit In de gezondheidspeiling is gevraagd naar het geboorteland van de respondent en naar het geboorteland van zijn of haar moeder en vader. In 2010 was 81% van de Nederlandse bevolking autochtoon. Negentien procent was allochtoon, waarvan 9% van niet-westerse herkomst (CBS, 2010). Van de onderzoekspopulatie is 78% een autochtone Nederlander. In totaal is 22% allochtoon, waarvan iets meer dan de helft (12%) van westerse, en iets minder dan de helft (10%) van niet-westerse komaf (zie tabel 5). De grootste groep niet-westerse allochtonen is van Surinaamse herkomst (3%). Binnen de onderzoekspopulatie lijkt voor Aalsmeer en Diemen de respons onder autochtonen iets hoger dan die onder allochtonen; volgens de gegevens van het CBS (2010) voor jarigen is het percentage autochtonen in Aalsmeer 87% en Diemen 67%. Het omgekeerde is het geval voor Amstelveen en Uithoorn; volgens het CBS is het percentage autochtonen daar respectievelijk 75% en 90%. Voor Ouder-Amstel zijn geen CBS gegevens beschikbaar. De bevolkingssamenstelling op basis van etniciteit wijkt gemiddeld in de regio Amstelland / Diemen niet veel af van Nederland. Wel zijn er tussen de gemeenten een paar opvallende verschillen. In Diemen is het aandeel allochtonen het hoogst; onder de respondenten zijn relatief veel Surinamers (9%) en het aandeel niet-westerse allochtonen (20%) is meer dan twee keer zo groot als het aandeel westerse allochtonen (9%). Ook in Amstelveen is het aandeel allochtonen relatief hoog; hierbij valt op dat de verdeling tussen westerse (15%) en niet-westerse (12%) allochtonen juist vergelijkbaar is. In Aalsmeer is het percentage allochtonen (11%) het laagst. Burgerlijke staat In tabel 5 worden de resultaten voor de onderzoekspopulatie voor burgerlijke staat gepresenteerd voor jarigen in de regio Amstelland / Diemen en de gemeenten. In totaal is 70% gehuwd; tussen de gemeenten loopt het percentage gehuwden uiteen van 79% in Aalsmeer tot 62% in Diemen. In Diemen is het aandeel dat ongehuwd of nooit gehuwd is geweest het grootst. Een vergelijking met de cijfers van het CBS voor burgerlijke staat wordt bemoeilijkt doordat bij het CBS geen antwoordcategorie samenwonen is opgenomen. Wel kunnen de percentages gescheiden en verweduwden met het CBS vergeleken worden. Volgens het CBS zijn de cijfers uit 2010 voor gescheiden en verweduwden inwoners in Aalsmeer respectievelijk 8% en 6%, in Amstelveen 9% en 8%, in Diemen 11% en 6%, in Ouder-Amstel 9% en 8%, en in Uithoorn 9% en 7%. Over het algemeen zien we dus dat gescheiden mensen minder vaak meedoen aan het onderzoek. Voor de percentages verweduwden zijn er voor Aalsmeer, Amstelveen en Diemen geen verschillen tussen het CBS en de onderzoekspopulatie en voor Ouder-Amstel en Uithoorn zijn de verschillen klein. Opleidingsniveau In de gezondheidsmonitor is gevraagd naar de hoogst voltooide opleiding. Vervolgens is een onderverdeling gemaakt naar drie opleidingsniveaus; laag (LO, MAVO, LBO), midden (HAVO, VWO, MBO) en hoog (HBO, WO). Zoals te zien in tabel 5 is het aandeel 10 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

11 laagopgeleiden het grootst in Aalsmeer en Uithoorn en is het aandeel hoogopgeleiden het grootst in Amstelveen en Ouder-Amstel. Huishoudsamenstelling In de vragenlijst is ook gevraagd naar de samenstelling van het huishouden. We vergelijken eenpersoonshuishoudens met twee- of meerpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen met overige gezinssamenstellingen. In totaal leeft 14% van de volwassenen in een eenpersoonshuishouden, 9% leeft in een eenoudergezin. Eenoudergezinnen en eenpersoonshuishoudens komen in Aalsmeer minder vaak voor dan in de andere regiogemeenten. In Diemen zijn in vergelijking met de andere regiogemeenten meer eenpersoonshuishoudens. Werksituatie In de gezondheidsmonitor is aan jarigen gevraagd naar de werksituatie die het meest van toepassing is. In de regio Amstelland / Diemen heeft 75% een betaalde werkkring. In Aalsmeer en Ouder-Amstel hebben volwassenen vaker een betaalde werkkring dan in de andere regiogemeenten. In Aalsmeer kwam werkloosheid minder vaak voor dan in de andere regiogemeenten. Het landelijke werkloosheidcijfer voor 2010 is 4%. Het regiocijfer voor arbeidsongeschiktheid is 4%; in Ouder-Amstel ligt het aandeel arbeidsongeschikten lager dan in de andere regiogemeenten. Rondkomen en vrijwilligerswerk In de regio Amstelland / Diemen heeft 19% van de volwassen inwoners moeite met rondkomen, 81% heeft geen moeite met rondkomen. In de regio hebben Diemenaren het vaakst moeite met rondkomen, inwoners uit Aalsmeer en Ouder-Amstel het minst vaak. Ongeveer een kwart van de inwoners uit de regio Amstelland / Diemen doet vrijwilligerswerk. In Aalsmeer en Ouder-Amstel wordt het meest aan vrijwilligerswerk gedaan, in Amstelveen en Diemen het minst vaak. Tot slot: zijn de onderzoeksuitkomsten representatief voor de regio en de gemeenten? Ja, omdat de gegevens zijn gewogen naar leeftijd en is de onderzoekspopulatie gelijk aan de bevolkingsopbouw. Verder is er, behalve bovenstaande vergelijkingen tussen de onderzoekspopulatie en de gegevens van het CBS, geen onderzoek gedaan naar de non-respons groep. Uit bovenstaande resultaten en ook uit eerdere onderzoeken van de GGD Amsterdam blijkt dat de respons onder sommige groepen, bijvoorbeeld allochtone Nederlanders of alleenstaanden, lager is dan onder autochtone Nederlanders en gehuwden. Echter, nadere analyses laten zien dat de invloed van deze verschillen op de gezondheidsuitkomsten naar verwachting klein is (8-9). Voor het vergelijken van de onderzoeksresultaten met andere GGD-regio s, of met landelijke cijfers, is een mogelijk effect door non-respons in bepaalde groepen sowieso minder groot, aangezien in die onderzoeken ook sprake is van selectieve non-respons. Tabel 5 Achtergrondkenmerken van de onderzoekspopulatie naar gemeente en in Nederland (%) gemeente totaal Aalsmeer Amstelveen Diemen Ouder- Amstel Uithoorn Nederland etniciteit (1 e en 2 e generatie) 1 -Nederlands Surinaams 3 1, ,5 0,9 2 -Antilliaans / Arubaans 0,6 0 0,5 2 0,3 0,4 0,7 -Turks 0,2 0,1 0,2 0,5 0, Marokkaans 0,6 0,3 0,6 1,4 0 0,8 2 -overig westers overig niet-westers 6 1, burgerlijke staat -gehuwd / samenwonend ongehuwd, nooit gehuwd geweest gescheiden weduwe / weduwnaar opleidingsniveau -LO, MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO huishoudsamenstelling (19-64 jarigen) eenoudergezin eenpersoonshuishouden werksituatie (19-64 jarigen) betaalde werkkring werkloos 3 0, arbeidsongeschikt overig moeite met rondkomen vrijwilligerswerk populatie; 20 jaar en ouder ( CBS 2010). Het CBS maakt onderscheid in gehuwd (inclusief geregistreerd partnerschap), ongehuwd, gescheiden en verweduwd 2 landelijke cijfers alleen bekend voor de beroepsbevolking (15 65 jaar) 3 populatie 15 tot en met 65 jaar (CBS 2010) - geen vergelijking met Nederlandse cijfers mogelijk Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 11

12 Referenties 1. Koninkrijk der Nederlanden. Wet publieke gezondheid. Staatsblad 2008; Acker MB en Zuidhof AJ. Gezondheidsenquête 1997 Amstelland - de Meerlanden. GGD Amstelland - de Meerlanden 3. Verhagen CE, Brinke JM ten. Hoe gezond is de regio? Gezondheidspeiling GGD Amstelland - de Meerlanden, Verhagen CE, Brinke JM ten. Hoe gezond is de regio? Gezondheidspeiling GGD Amstelland - de Meerlanden, Uitenbroek DG. Gezondheid en gezondheidsgedrag in Diemen, verslag van de gezondheidsenquête 2005, GGD Amsterdam, Uitenbroek DG, Ujcic-Voortman JK, Janssen AP, Tichelman PJ, Verhoeff AP. Gezond zijn en gezond leven in Amsterdam; Amsterdamse gezondheidsmonitor gezondheidsonderzoek Amsterdam: GGD Amsterdam, Dijkshoorn H, El Fakiri F. Janssen AP, Ujcic-Voortman JK, Verhagen CE. Opzet en evaluatie dataverzameling Amsterdamse Gezondheidsmonitor Amsterdam: GGD Amsterdam, Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

13 2 Respondenten

14 Respondenten Tabel 2.1 Aantal respondenten naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente totaal 3817 mannen 1689 vrouwen 2128 leeftijd jaar jaar jaar jaar jaar en ouder 850 opleidingsniveau LO, MAVO, LBO 1696 HAVO, VWO, MBO 998 HBO, WO 1041 gemeente Aalsmeer 793 Amstelveen 848 Diemen 733 Ouder-Amstel 688 Uithoorn 755 regio Amstelland Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

15 Respondenten Tabel 2.2 Aantal respondenten naar leeftijd en mannen vrouwen leeftijd jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Tabel 2.3 Aantal respondenten naar gemeente, en leeftijd leeftijd mannen vrouwen gemeente Aalsmeer Amstelveen Diemen Ouder-Amstel Uithoorn Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 15

16 Respondenten Tabel 2.4a Aantal respondenten naar opleidingsniveau, en leeftijd leeftijd mannen vrouwen opleidingsniveau LO, MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO Tabel 2.4b Aantal respondenten van 19 t/m 64 jaar naar opleidingsniveau, en leeftijd leeftijd mannen vrouwen opleidingsniveau LO, MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO Tabel 2.4c Aantal respondenten van 65 jaar en ouder naar opleidingsniveau, en leeftijd leeftijd mannen vrouwen opleidingsniveau LO MAVO, LBO HAVO, VWO, MBO HBO, WO Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

17 3 Algemene gezondheid

18 Algemene gezondheid 3.1 Ervaren gezondheid Tabel Ervaren gezondheid van de inwoners van de regio Amstelland / Diemen naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) p matig / slecht 95%-BI uitstekend / (zeer)goed totaal 12,3 11,1-13,5 87,7 86,5-88,9 * mannen 10,1 8,6-11,7 89,9 88,3-91,4 vrouwen 14,3 12,6-16,2 85,7 83,8-87,4 leeftijd * jaar 5,9 3,8-9,0 94,1 91,0-96, jaar 7,1 5,3-9,5 92,9 90,5-94, jaar 12,9 10,5-15,6 87,1 84,4-89, jaar 20,1 17,4-23,2 79,9 76,8-82,6 75 jaar en ouder 31,5 27,6-35,6 68,5 64,4-72,4 opleidingsniveau * LO, MAVO, LBO 18,9 16,7-21,3 81,1 78,7-83,3 HAVO, VWO, MBO 11,4 9,3-13,9 88,6 86,1-90,7 HBO, WO 6,1 4,6-7,9 93,9 92,1-95,4 gemeente Aalsmeer 13,6 11,2-16,4 86,4 83,6-88,8 Amstelveen 11,7 9,8-13,9 88,3 86,1-90,2 Diemen 12,4 10,2-15,1 87,6 84,9-89,8 Ouder-Amstel 12,5 10,3-15,2 87,5 84,8-89,7 Uithoorn 12,5 10,1-15,3 87,5 84,7-89,9 regio Amstelland 12,3 11,0-13,7 87,7 86,3-89,0 95%-BI 18 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

19 Algemene gezondheid 3.1 Ervaren gezondheid Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een matige/slechte ervaren gezondheid naar en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) mannen 95%-BI vrouwen 95%-BI leeftijd * * jaar 4,4 2,0-9,2 7,4 4,4-12, jaar 4,2 2,5-7,1 9,9 7,0-13, jaar 11,7 8,7-15,6 14,0 10,6-18, jaar 21,2 17,1-26,1 19,2 15,7-23,3 75 jaar en ouder 28,7 23,3-34,9 33,1 27,9-38,8 Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een matige/slechte ervaren gezondheid naar opleidingsniveau, en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) mannen 95%-BI vrouwen 95%-BI opleidingsniveau * * LO, MAVO, LBO 15,6 12,6-19,2 21,5 18,4-24,8 HAVO, VWO, MBO 8,7 6,4-11,8 13,7 10,6-17,6 HBO, WO 6,0 4,2-8,5 6,2 4,1-9,2 leeftijd %-BI %-BI %-BI %-BI %-BI opleidingsniveau * LO, MAVO, LBO 7,2 2,6-18,5 13,9 8,8-21,2 16,2 12,5-20,9 22,0 18,4-26,2 31,7 26,9-37,0 HAVO, VWO, MBO 6,5 3,2-12,7 7,8 4,7-12,8 10,8 7,2-16,0 20,7 15,0-27,8 32,3 23,8-42,1 HBO, WO 3,6 1,7-7,4 3,4 1,8-6,3 10,1 6,3-15,9 12,7 7,8-20,0 22,5 14,3-33,6 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 19

20 Algemene gezondheid 3.1 Ervaren gezondheid Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een matige/slechte ervaren gezondheid naar gemeente, en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) leeftijd totaal mannen vrouwen % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 12,3 11,1-13,5 10,1 8,6-11,7 14,3 12,6-16,2 5,9 3,8-9,0 7,1 5,3-9,5 12,9 10,5-15,6 20,1 17,4-23,2 31,5 27,6-35,6 gemeente * Aalsmeer 13,6 11,2-16,4 11,4 8,3-15,5 15,7 12,4-19,7 4,9 2,3-10,0 9,6 5,5-16,3 15,4 10,4-22,1 20,4 15,4-26,5 37,2 30,2-44,8 Amstelveen 11,7 9,8-13,9 8,9 6,7-11,9 14,1 11,3-17,6 8,3 4,5-14,8 3,7 1,7-7,9 10,9 7,2-16,1 21,1 16,2-26,9 29,8 23,5-37,0 Diemen 12,4 10,2-15,1 10,8 7,8-14,9 13,9 10,9-17,7 2,2 0,7-6,6 12,4 7,4-20,0 12,0 7,7-18,2 21,5 16,1-28,2 38,6 31,6-46,0 Ouder-Amstel 12,5 10,3-15,2 11,7 8,5-15,8 13,3 10,3-17,0 1,6 0,2-10,9 5,1 2,3-11,1 16,0 10,9-22,9 19,2 14,0-25,7 34,8 27,5-42,9 Uithoorn 12,5 10,1-15,3 10,6 7,5-14,8 14,2 10,8-18,5 5,2 2,3-11,3 9,9 5,5-17,2 15,4 10,5-21,9 16,7 12,1-22,5 25,0 18,9-32,2 regio Amstelland 12,3 11,0-13,7 10,0 8,4-11,8 14,4 12,5-16,5 6,7 4,2-10,4 6,3 4,5-8,8 13,0 10,4-16,1 19,9 16,9-23,4 30,6 26,3-35,2 20 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

21 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met minimaal één chronische aandoening 1 naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95% betrouwbaarheidsintervallen) % 95%-BI totaal 43,9 41,9-45,8 * mannen 36,3 33,5-39,2 vrouwen 50,8 48,1-53,5 leeftijd * jaar 19,7 16,0-24, jaar 32,0 27,8-36, jaar 50,4 46,4-54, jaar 75,1 71,9-78,1 75 jaar en ouder 80,9 77,1-84,2 opleidingsniveau * LO, MAVO, LBO 60,3 56,8-63,6 HAVO, VWO, MBO 42,8 38,9-46,7 HBO, WO 30,2 26,8-33,7 gemeente * Aalsmeer 43,8 40,0-47,7 Amstelveen 43,0 39,6-46,5 Diemen 39,2 35,4-43,1 Ouder-Amstel 45,2 41,2-49,1 Uithoorn 49,9 45,7-54,0 regio Amstelland 44,6 42,5-46,8 1 door een arts vastgesteld Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 21

22 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met minimaal één chronische aandoening 1 naar en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) mannen 95%-BI vrouwen 95%-BI leeftijd * * jaar 14,3 9,8-20,5 24,9 19,4-31, jaar 22,3 16,7-29,1 41,4 35,6-47, jaar 42,1 36,4-48,0 58,7 53,1-64, jaar 74,6 69,8-79,0 75,6 71,0-79,6 75 jaar en ouder 82,1 76,7-86,5 80,1 74,9-84,5 ; 1 door een arts vastgesteld Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met minimaal één chronische aandoening 1 naar opleidingsniveau, en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) mannen 95%-BI vrouwen 95%-BI opleidingsniveau * * LO, MAVO, LBO 50,8 45,3-56,3 68,0 63,9-71,9 HAVO, VWO, MBO 36,7 31,3-42,6 48,1 42,8-53,4 HBO, WO 25,6 21,2-30,5 35,1 30,2-40,3 leeftijd %-BI %-BI %-BI %-BI %-BI opleidingsniveau * * LO, MAVO, LBO 24,8 15,8-36,6 44,6 34,7-54,9 56,4 50,0-62,6 77,1 72,9-80,9 83,6 79,1-87,3 HAVO, VWO, MBO 21,7 15,5-29,5 33,2 26,1-41,2 56,9 48,7-64,6 74,3 67,0-80,4 73,7 64,0-81,6 HBO, WO 16,6 11,7-23,0 25,9 20,2-32,5 39,3 32,4-46,7 69,7 61,3-77,0 80,5 68,7-88,6 ; 1 door een arts vastgesteld 22 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

23 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met minimaal één chronische aandoening 1 naar gemeente, en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) leeftijd totaal mannen vrouwen % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI gemeente * * Aalsmeer 43,8 40,0-47,7 39,0 33,5-44,7 48,7 43,5-54,0 20,4 14,2-28,5 29,7 22,1-38,6 53,2 44,9-61,3 76,5 70,2-81,8 85,3 79,0-88,9 Amstelveen 43,0 39,6-46,5 33,3 28,5-38,5 51,7 47,0-56,4 20,6 14,3-28,7 27,8 20,6-36,3 48,6 41,2-55,9 75,5 69,5-80,7 79,5 72,9-84,8 Diemen 39,2 35,4-43,1 33,6 28,1-39,6 44,3 39,1-49,5 12,9 7,6-21,3 35,7 27,3-45,1 44,5 36,5-52,8 74,5 67,5-80,4 80,3 76,7-85,6 Ouder-Amstel 45,2 41,2-49,1 41,4 35,6-47,5 48,5 43,3-53,8 14,6 8,5-24,0 30,0 22,2-39,2 53,2 44,8-61,4 77,4 70,7-83,0 81,3 74,1-86,9 Uithoorn 49,9 45,7-54,0 42,1 36,1-48,4 57,1 51,5-62,5 25,7 18,4-34,7 42,8 33,8-52,2 56,9 48,8-64,6 72,0 65,5-77,7 82,5 75,8-87,6 1 door een arts vastgesteld Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met diabetes 1 naar gemeente, en leeftijd (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) gemeente leeftijd totaal mannen vrouwen % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI Aalsmeer 6,0 4,6-7,8 5,6 3,6-8,6 6,3 4,5-8,8 0,0 1,7 0,4-6,6 8,4 4,8-14,3 16,8 12,2-22,7 18,2 12,7-25,4 Amstelveen 5,1 4,0-6,5 6,4 4,8-8,6 3,9 2,6-5,8 0,0 0,0 6,0 3,2-10,8 15,7 11,5-21,2 16,5 11,6-23,0 Diemen 6,2 4,8-8,1 8,7 6,0-12,3 4,0 2,8-5,7 1,5 0,2-9,9 0,9 0,1-5,8 8,2 4,7-14,0 20,0 14,7-26,7 19,6 14,1-26,6 Ouder-Amstel 5,9 4,6-7,7 6,8 4,7-9,7 5,2 3,5-7,6 0,0 0,9 0,1-6,4 5,8 2,9-11,2 15,3 10,7-21,3 20,7 14,8-28,2 Uithoorn 5,4 3,9-7,4 6,0 3,9-9,1 4,8 3,0-7,7 1,8 0,4-7,1 2,8 0,9-8,6 6,0 3,1-11,1 11,5 7,7-16,9 14,6 9,8-21,3 1 door een arts vastgesteld Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 23

24 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een door een arts vastgestelde chronische aandoening van het bewegingsapparaat naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) aandoeningen bewegingsapparaat minimaal één chronische aandoening bewegingsapparaat ernstige of hardnekkige aandoening rug (incl. hernia) andere ernstige aandoening elleboog, pols of hand osteoporose 1 gewrichtsslijtage chronische gewrichtsontsteking andere ernstige aandoening nek of schouder % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 21,3 19,9-22,8 7,1 6,2-8,2 11,0 10,0-12,1 3,8 3,2-4,6 5,0 4,2-5,8 4,3 3,5-5,2 15,7 13,6-18,0 * * * * * * mannen 14,5 12,7-16,5 6,7 5,4-8,3 6,8 5,6-8,1 2,0 1,4-2,8 3,2 2,4-4,3 2,1 1,4-3,1 4,2 2,7-6,5 vrouwen 27,5 25,3-29,8 7,6 6,4-9,1 14,9 13,3-16,7 5,6 4,6-6,8 6,6 5,4-8,0 6,3 5,1-7,8 24,6 21,2-28,4 leeftijd * * * * * * * jaar 6,0 4,0-8,7 1,6 0,9-3,1 1,3 0,5-3,5 1,0 0,4-2,5 0,8 0,4-1,6 1,7 0,7-4, jaar 12,1 9,7-15,1 4,9 3,3-7,2 3,7 2,5-5,5 1,5 0,8-2,8 3,6 2,4-5,4 3,5 2,3-5, jaar 29,3 25,8-33,1 11,1 8,8-13,9 16,4 13,6-19,6 4,5 3,2-6,5 7,9 5,9-10,5 5,7 4,1-7, jaar 40,3 36,9-43,9 12,5 10,2-15,2 22,7 19,7-26,0 9,0 7,1-11,4 7,5 5,7-9,7 7,3 5,6-9,5 13,3 11,0-16,2 75 jaar en ouder 43,4 39,1-47,9 12,0 9,4-15,3 30,6 26,6-35,0 10,5 7,9-13,9 9,5 7,2-12,3 6,1 4,2-8,7 18,3 14,9-22,3 opleidingsniveau * * * * * * LO, MAVO, LBO 32,0 29,2-35,0 11,1 9,3-13,2 18,4 16,2-20,8 6,4 5,0-8,0 7,6 6,1-9,5 6,0 4,5-7,8 17,4 14,6-20,5 HAVO, VWO, MBO 22,1 19,2-25,4 8,6 6,6-11,1 10,5 8,5-12,8 4,0 2,8-5,6 5,6 4,2-7,4 4,8 3,5-6,7 15,9 11,4-21,8 HBO, WO 10,9 9,0-13,1 2,8 1,9-4,1 4,6 3,4-6,2 1,4 0,9-2,2 2,4 1,5-3,6 2,4 1,5-3,8 7,9 4,8-12,7 gemeente * * Aalsmeer 21,9 19,0-25,1 8,3 6,3-10,8 9,8 8,1-11,9 3,7 2,7-5,2 6,1 4,5-8,1 5,1 3,6-7,2 11,3 8,4-15,1 Amstelveen 20,1 17,7-22,8 6,2 4,7-8,1 11,0 9,2-13,0 3,6 2,7-4,9 4,0 2,9-5,5 4,1 2,9-5,8 17,8 14,1-22,1 Diemen 18,1 15,4-21,1 6,2 4,6-8,4 8,1 6,4-10,3 4,2 2,9-6,1 5,8 4,1-8,2 3,5 2,3-5,4 12,8 9,6-16,8 Ouder-Amstel 26,0 22,7-29,5 10,2 7,9-13,0 14,2 11,8-17,0 4,5 3,1-6,5 5,0 3,5-7,2 4,3 3,0-6,1 15,5 11,7-20,1 Uithoorn 24,8 21,4-28,4 8,1 6,0-10,9 13,3 10,8-16,2 3,9 2,7-5,8 5,8 4,1-8,2 4,6 3,0-6,9 15,6 12,2-19,8 regio Amstelland 21,8 20,2-23,5 7,3 6,3-8,5 11,5 10,3-12,7 3,8 3,1-4,6 4,8 4,0-5,8 4,4 3,6-5,4 16,1 13,8-18,7 1 alleen aan 65-plussers gevraagd 24 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

25 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een door een arts vastgestelde hart- of vaatziekte naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95%-betrouwbaarheidintervallen) hart- en vaatziekten minimaal één harten vaatziekte (excl. hoge bloeddruk en vernauwing bloedvaten) vernauwing bloedvaten buik of handen beroerte, herseninfarct, TIA hartinfarct andere ernstige hartaandoening hoge bloeddruk % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 6,0 5,2-6,8 1,9 1,5-2,3 1,5 1,1-1,9 3,9 3,2-4,7 15,9 14,6-17,3 1,7 1,4-2,1 * * mannen 6,8 5,6-8,2 1,9 1,4-2,5 2,2 1,7-3,0 4,4 3,4-5,7 12,5 10,7-14,4 2,0 1,5-2,6 vrouwen 5,2 4,2-6,3 1,8 1,3-2,6 0,7 0,5-1,2 3,4 2,6-4,4 19,1 17,2-21,1 1,5 1,1-2,0 leeftijd * * * * * * jaar 0,5 0,1-3,1 0,0 0,0-0,0 0,0 0,0-0,0 0,5 0,1-3,1 1,1 0,5-2,5 0,0 0,0-0, jaar 1,7 0,7-3,7 0,3 0,1-1,1 0,1 0,0-1,0 1,2 0,5-3,4 8,3 6,0-11,5 0,0 0,0-0, jaar 6,0 4,3-8,3 2,0 1,1-3,5 1,5 0,8-2,9 3,6 2,4-5,6 22,3 19,1-25,9 1,0 0,5-1, jaar 12,1 9,9-14,7 4,5 3,1-6,4 4,6 3,2-6,7 6,8 5,1-8,9 34,2 30,8-37,8 4,9 3,5-6,9 75 jaar en ouder 24,7 21,1-28,6 8,1 6,0-10,9 6,0 4,4-8,3 17,8 14,6-21,4 37,9 33,6-42,4 9,4 7,0-12,5 opleidingsniveau * * * * * * LO, MAVO, LBO 10,5 8,8-12,5 3,1 2,3-4,2 2,8 2,1-3,8 6,2 4,8-7,9 25,4 22,7-28,2 3,5 2,7-4,5 HAVO, VWO, MBO 6,5 5,0-8,3 2,0 1,3-3,1 1,6 1,0-2,6 4,0 2,9-5,6 14,8 12,3-17,7 1,3 0,8-2,2 HBO, WO 2,3 1,5-3,5 0,5 0,2-1,1 0,2 0,1-0,6 1,8 1,0-2,9 8,5 6,8-10,7 0,3 0,1-0,6 gemeente Aalsmeer 6,5 5,1-8,2 2,6 1,7-4,0 1,1 0,7-1,9 3,4 2,4-4,7 15,2 13,0-17,8 1,5 0,9-2,4 Amstelveen 6,2 4,9-7,9 1,7 1,1-2,6 1,4 0,9-2,2 4,4 3,2-6,0 16,6 14,3-19,2 1,7 1,1-2,4 Diemen 5,1 3,9-6,6 1,4 0,8-2,2 1,5 0,9-2,5 3,7 2,6-5,1 13,4 11,3-15,9 2,5 1,7-3,6 Ouder-Amstel 6,0 4,6-7,7 1,5 0,9-2,5 1,9 1,2-2,9 3,8 2,7-5,3 17,1 14,6-20,0 1,6 1,0-2,6 Uithoorn 5,4 4,1-7,2 2,2 1,5-3,4 1,7 1,0-2,9 3,1 2,2-4,5 16,3 13,7-19,3 1,4 0,9-2,2 regio Amstelland 6,4 5,5-7,5 1,9 1,5-2,5 1,5 1,1-1,9 3,9 3,2-4,8 16,3 14,9-17,9 1,6 1,2-2,0 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 25

26 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met chronische aandoeningen 1 naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95% betrouwbaarheidsintervallen) diabetes vorm van kanker migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn astma, chronische bronchitis, CARA/COPD % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 5,5 4,8-6,3 4,2 3,5-4,9 5,0 4,1-6,1 6,9 5,9-8,0 * * * mannen 6,6 5,5-7,8 4,2 3,3-5,3 2,5 1,5-4,1 5,4 4,2-7,0 vrouwen 4,5 3,7-5,5 4,1 3,3-5,2 7,3 5,9-9,0 8,3 6,9-9,9 leeftijd * * * * jaar 0,5 0,2-1,7 0,1 00,0-1,0 5,1 3,3-7,8 3,6 2,1-6, jaar 1,0 0,5-2,1 1,2 0,6-2,5 6,6 4,6-9,4 4,4 2,8-6, jaar 6,7 4,9-9,0 5,7 4,0-8,0 4,0 2,8-5,7 9,1 7,0-11, jaar 15,7 13,2-18,6 10,8 8,6-13,5 3,6 2,4-5,2 11,8 9,4-14,6 75 jaar en ouder 17,2 14,0-20,8 12,0 9,3-15,3 3,6 2,2-5,9 11,9 9,2-15,2 opleidingsniveau * * * LO, MAVO, LBO 10,0 8,4-11,9 6,9 5,6-8,5 5,7 4,1-7,9 9,6 7,9-11,5 HAVO, VWO, MBO 4,8 3,6-6,3 4,0 2,8-5,7 5,4 3,8-7,6 6,9 5,1-9,2 HBO, WO 1,9 1,2-2,9 2,1 1,3-3,2 4,1 2,8-6,0 4,4 3,0-6,4 gemeente Aalsmeer 6,0 4,6-7,8 4,4 3,1-6,2 5,2 3,6-7,5 7,1 5,4-9,4 Amstelveen 5,1 4,0-6,5 4,5 3,4-5,9 4,6 3,1-6,7 7,2 5,6-9,3 Diemen 6,2 4,8-8,1 3,1 2,2-4,5 5,9 4,1-8,4 5,6 4,0-7,6 Ouder-Amstel 5,9 4,6-7,7 3,9 2,7-5,5 3,5 2,2-5,5 5,4 3,9-7,6 Uithoorn 5,4 3,9-7,4 4,1 2,9-5,7 6,0 4,1-8,5 7,6 5,7-10,2 regio Amstelland 5,4 4,7-6,3 4,3 3,6-5,2 4,8 3,8-6,1 7,1 6,0-8,4 1 door een arts vastgesteld 26 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

27 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met chronische aandoeningen naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95% betrouwbaarheidsintervallen) ernstige of hardnekkige darmstoornissen psoriasis chronisch eczeem onvrijwillig urineverlies depressiviteit % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 3,9 3,2-4,8 2,0 1,5-2,6 3,6 2,8-4,7 2,6 2,1-3,2 4,3 3,5-5,3 * * * mannen 2,5 1,7-3,7 2,0 1,3-2,8 3,0 1,9-4,7 1,2 0,8-1,8 3,0 1,9-4,6 vrouwen 5,2 4,1-6,6 2,1 1,4-3,0 4,3 3,1-5,7 3,9 3,0-5,0 5,5 4,4-6,9 leeftijd * jaar 2,0 1,1-3,8 0,9 0,4-2,4 3,2 1,7-6,0 0,5 0,1-2,2 2,3 1,3-3, jaar 3,9 2,5-6,2 2,1 1,2-3,7 4,4 2,8-7,0 1,3 0,6-2,7 5,3 3,4-8, jaar 4,2 2,9-6,2 1,9 1,2-3,1 3,8 2,4-5,8 2,4 1,5-3,9 4,9 3,4-7, jaar 4,9 3,6-6,7 3,0 2,0-4,6 2,0 1,1-3,3 3,9 2,7-5,7 3,7 2,5-5,5 75 jaar en ouder 6,4 4,5-9,2 3,5 2,1-6,0 3,7 2,2-6,4 10,8 8,2-14,1 5,3 3,5-8,0 opleidingsniveau * * * LO, MAVO, LBO 5,7 4,2-7,8 2,5 1,7-3,7 3,5 2,3-5,4 4,1 3,2-5,3 5,5 4,0-7,4 HAVO, VWO, MBO 3,3 2,2-4,8 1,8 1,1-2,9 4,2 2,7-6,5 1,2 0,7-2,1 4,5 3,2-6,5 HBO, WO 2,8 1,9-4,2 1,5 0,9-2,5 3,4 2,2-5,3 2,3 1,4-3,7 3,0 1,8-4,9 gemeente * Aalsmeer 4,6 3,1-6,7 2,7 1,6-4,8 1,7 0,9-3,3 2,5 1,6-3,9 4,7 3,1-6,9 Amstelveen 3,5 2,3-5,2 1,3 0,7-2,3 4,7 3,2-6,8 2,7 1,8-3,9 3,9 2,6-5,8 Diemen 3,2 2,1-5,0 1,7 0,9-3,2 1,6 0,8-3,1 2,3 1,5-3,7 4,6 3,1-6,8 Ouder-Amstel 4,5 3,0-6,7 2,5 1,5-4,2 2,4 1,3-4,3 3,1 2,0-4,7 4,4 2,9-6,7 Uithoorn 4,8 3,3-6,9 3,4 2,1-5,6 5,0 3,3-7,5 2,5 1,6-3,9 4,9 3,2-7,3 regio Amstelland 4,0 3,2-5,0 2,1 1,6-2,8 4,0 3,0-5,2 2,6 2,1-3,4 4,3 3,3-5,4 1 door een arts vastgesteld Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 27

28 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen van 65 jaar en ouder met een door een arts vastgestelde chronische aandoening naar, leeftijd, opleidingsniveau en gemeente (percentages met 95%-betrouwbaarheidsintervallen) osteoporose ziekten zenuwstelsel 1 duizeligheid met vallen prostaatklachten % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI totaal 15,7 13,6-18,0 2,8 2,0-4,0 2,6 1,8-3,8 7,0 5,6-8,6 * * mannen 4,2 2,7-6,5 3,7 2,3-5,7 1,5 0,8-2,8 14,7 11,8-18,1 vrouwen 24,6 21,2-28,4 2,2 1,2-3,8 3,4 2,2-5,4 0,0 leeftijd * jaar 13,3 11,0-16,2 2,2 1,3-3,5 2,2 1,3-3,8 5,7 4,0-7,9 75 jaar en ouder 18,3 14,9-22,3 3,6 2,2-5,8 3,0 1,8-5,0 8,4 6,4-11,1 opleidingsniveau * LO, MAVO, LBO 17,4 14,6-20,5 2,5 1,5-4,1 2,4 1,5-3,8 5,9 4,4-8,0 HAVO, VWO, MBO 15,9 11,4-21,8 2,9 1,4-5,8 3,2 1,4-7,2 6,5 4,0-10,5 HBO, WO 7,9 4,8-12,7 4,1 1,9-8,4 1,5 0,5-4,7 11,0 7,1-16,8 gemeente Aalsmeer 11,3 8,4-15,1 3,4 1,9-6,1 2,9 1,5-5,5 5,8 3,6-9,0 Amstelveen 17,8 14,1-22,1 2,8 1,5-5,2 2,5 1,3-4,8 7,6 5,4-10,8 Diemen 12,8 9,6-16,8 2,4 1,2-4,7 2,6 1,3-5,2 6,3 4,1-9,5 Ouder-Amstel 15,5 11,7-20,1 1,9 0,9-4,2 3,3 1,7-6,2 4,9 3,0-7,9 Uithoorn 15,6 12,2-19,8 3,0 1,6-5,5 2,1 1,0-4,7 7,5 5,3-10,6 regio Amstelland 16,1 13,8-18,7 2,9 2,0-4,2 2,6 1,7-3,9 7,1 5,6-8,9 1 ziekte van Parkinson, MS (Multiple Sclerose), epilepsie 28 Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen!

29 Algemene gezondheid 3.2 Chronische aandoeningen Tabel Inwoners van de regio Amstelland / Diemen met een door een arts vastgestelde chronische aandoening naar gemeente (percentages met 95-betrouwbaarheidsintervallen) Aalsmeer Amstelveen Diemen Ouder-Amstel Uithoorn % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI % 95%-BI p migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn 5,2 3,6-7,5 4,6 3,1-6,7 5,9 4,1-8,4 3,5 2,2-5,5 6,0 4,1-8,5 astma, chron bronchitis, CARA/COPD 7,1 5,4-9,4 7,2 5,6-9,3 5,6 4,0-7,6 5,4 3,9-7,6 7,6 5,7-10,2 ernstige of hardnekkige darmstoornissen 4,6 3,1-6,7 3,5 2,3-5,2 3,2 2,1-5,0 4,5 3,0-6,7 4,8 3,3-6,9 psoriasis 2,7 1,6-4,8 1,3 0,7-2,3 1,7 0,9-3,2 2,5 1,5-4,2 3,4 2,1-5,6 * chronisch eczeem 1,7 0,9-3,3 4,7 3,2-6,8 1,6 0,8-3,1 2,4 1,3-4,3 5,0 3,3-7,5 * onvrijwillig urineverlies 2,5 1,6-3,9 2,7 1,8-3,9 2,3 1,5-3,7 3,1 2,0-4,7 2,5 1,6-3,9 depressiviteit 4,7 3,1-6,9 3,9 2,6-5,8 4,6 3,1-6,8 4,4 2,9-6,7 4,9 3,2-7,3 beroerte, herseninfarct, TIA 2,6 1,7-4,0 1,7 1,1-2,6 1,4 0,8-2,2 1,5 0,9-2,5 2,2 1,5-3,4 hartinfarct 1,1 0,7-1,9 1,4 0,9-2,2 1,5 0,9-2,5 1,9 1,2-2,9 1,7 1,0-2,9 andere ernstige hartaandoening 3,4 2,4-4,7 4,4 3,2-6,0 3,7 2,6-5,1 3,8 2,7-5,3 3,1 2,2-4,5 hoge bloeddruk 15,2 13,0-17,8 16,6 14,3-19,2 13,4 11,3-15,9 17,1 14,6-20,0 16,3 13,7-19,3 vernauwing bloedvaten buik of benen 1,5 0,9-2,4 1,7 1,1-2,4 2,5 1,7-3,6 1,6 1,0-2,6 1,4 0,9-2,2 ernstige of hardnekkige aandoening rug (incl. hernia) 8,3 6,3-10,8 6,2 4,7-8,1 6,2 4,6-8,4 10,2 7,9-13,0 8,1 6,0-10,9 gewrichtsslijtage 9,8 8,1-11,9 11,0 9,2-13,0 8,1 6,4-10,3 14,2 11,8-17,0 13,3 10,8-16,2 * chronische gewrichtsontsteking 3,7 2,7-5,2 3,6 2,7-4,9 4,2 2,9-6,1 4,5 3,1-6,5 3,9 2,7-5,8 ander ernstige aandoening van nek of schouder 6,1 4,5-8,1 4,0 2,9-5,5 5,8 4,1-8,2 5,0 3,5-7,2 5,8 4,1-8,2 andere ernstige aandoening van elleboog, pols of hand 5,1 3,6-7,2 4,1 2,9-5,8 3,5 2,3-5,4 4,3 3,0-6,1 4,6 3,0-6,9 osteoporose 1 11,3 8,4-15,1 17,8 14,1-22,1 12,8 9,6-16,8 15,5 11,7-20,1 15,6 12,2-19,8 ziekten zenuwstelsel 1 3,4 1,9-6,1 2,8 1,5-5,2 2,4 1,2-4,7 1,9 0,9-4,2 3,0 1,6-5,5 duizeligheid met vallen 1 2,9 1,5-5,5 2,5 1,3-4,8 2,6 1,3-5,2 3,3 1,7-6,2 2,1 1,0-4,7 prostaatklachten 1 5,8 3,6-9,0 7,6 5,4-10,8 6,3 4,1-9,5 4,9 3,0-7,9 7,5 5,3-10, jaar en ouder Zo gezond zijn de inwoners van de regio Amstelland en Diemen! 29