Veiligheidsplan

Transcriptie

1 Veiligheidsplan Integraal veiligheidsbeleid gemeente Vlagtwedde Vastgesteld op Versie 6 november 2012

2 Inhoudsopgave 1.0 Inleiding Zorg en veiligheid Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid De Wet maatschappelijke ondersteuning Het veiligheidshuis Begeleid wonen Veilige woon- en leefomgeving Schoon, heel en veilig Veilige woonomgeving Stadswachten Prostitutiebeleid Verkeersveiligheid Openbare verlichting Geweld op straat Overlast en vandalisme Nazorg ex- gedetineerden Drugsbeleid Huiselijk geweld Jeugd en veiligheid Veilige school Jeugd en Alcohol Sluitende aanpak jongeren Weerbaarheidsproject Bureau Halt Jeugdgroepen Preventieproject PI Ter Apel Fysieke veiligheid Integraal handhavingsbeleid Toerisme Brandweerzorg Rampenbestrijding en crisismanagement Externe veiligheid Bedrijvigheid en veiligheid Keurmerk veilig ondernemen (KVO) Convenant Veilig Uitgaan Evenementen Integriteit en veiligheid Bestuurlijke integriteit Polarisatie en Radicalisering Wet BIBOB RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) Regionaal ketenaanpak mensenhandel Uitvoeringsprogramma Financiële paragraaf Bijlage 1: Lijst met afkortingen Bijlage 2: Ketenpartners

3 1.0 Inleiding Deze inleiding geeft een omschrijving van veiligheid, integrale veiligheid, de veiligheidsketen en het integrale veiligheidsbeleid van de gemeente Vlagtwedde. Wat is veiligheid? Veiligheid is het aanwezig zijn van een zekere mate van orde en rust in het publieke domein en van bescherming van leven, gezondheid en goederen tegen acute en dreigende aantastingen. Onveiligheid is te omschrijven als alles wat hier inbreuk op maakt. Die inbreuken kunnen feitelijke aantastingen betreffen, maar ook gevoelens van onveiligheid. Veiligheid is een breed begrip. Een manier om het hanteerbaar te maken en het tegelijk af te bakenen, is door te werken met veiligheidsvelden. De methode Kernbeleid Veiligheid onderscheidt vijf veiligheidsvelden: veilige woon- en leefomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid. Dit integraal veiligheidsbeleid is opgezet op basis van de veiligheidsvelden uit Kernbeleid Veiligheid. Wat is integrale veiligheid? Integrale veiligheid probeert alle facetten van veiligheid bijeen te brengen in een beleid, waarbij alle betrokkenen gezamenlijk proberen te komen tot een veiligere samenleving. Het is zaak dat alle schakels van de veiligheidsketen goed op elkaar aansluiten en dat er een goede systematiek, samenhang en samenwerking is bij de ontwikkeling en uitvoering van het veiligheidsbeleid. De veiligheidsketen De vijf schakels van de veiligheidsketen zijn: Pro-actie: het structureel voorkomen van onveiligheid, veelal in het kader van lange termijnplanning. Preventie: het in een gegeven (potentieel onveilige) situatie treffen van maatregelen die effect hebben op de directe oorzaken van onveiligheid en /of op het verminderen van de gevolgen er van. Preparatie: de daadwerkelijke voorbereiding op de bestrijding van mogelijke aantasting van de veiligheid: te denken valt aan het opstellen van rampenplannen en het organiseren van oefeningen. Deze fase is vooral voor brandweer- en rampenhulpverlening en in mindere mate voor criminaliteit en overlast van belang. Repressie: de bestrijding van onveiligheid en de hulpverlening in acute noodsituaties door daadwerkelijk inzet van politie, brandweer en andere hulpverleningsdiensten. Nazorg: alles wat nodig is om zo snel mogelijk terug te keren naar normale verhoudingen. Hierbij is zowel aandacht voor opvangen en begeleiding van slachtoffers, als voor opsporing, vervolging en/of begeleiding van daders. Wat is het integrale veiligheidsbeleid van de gemeente Vlagtwedde? Het integrale veiligheidsbeleid richt zich op het systematisch en samenhangend werken aan behoud of verbeteren van alle facetten van veiligheid. Criminaliteit en veiligheid zoeken de weg van de minste weerstand. Hoe beter de gemeente haar veiligheidsbeleid inricht, hoe groter de kans is dat de gemeente veiliger wordt en er minder criminaliteit plaatsvindt. Dit vergroot het veiligheidsgevoel van de inwoners en daardoor ook de leefbaarheid. Het lokale bestuur heeft de coördinatie, de regie en de sturende rol. Op een goede manier invulling geven aan dit beleid betekent dat de gemeente steeds opnieuw de veiligheid in de gemeente meet en waar nodig verbetert. Door het uitvoeringsprogramma van dit beleid jaarlijks bij te werken ontstaat er een upto-date beleidsstuk. Dit veiligheidsplan is tot stand gekomen in samenwerking met beleidsvelden, ketenpartners en inwoners van de gemeente Vlagtwedde. De mening van de inwoners is gehaald uit de veiligheidsmonitor In totaal hebben 266 inwoners deelgenomen aan de veiligheidsmonitor. Andere informatie is gehaald uit het Lokaal Criminaliteits- en Veiligheidsbeeld van de basiseenheid Stadskanaal en het Regionaal beleidsplan Noord Nederland. 2

4 Enkele andere veel gebruikte veiligheidstermen, die onderdeel zijn van het integrale veiligheidsbeleid, zijn: Objectieve veiligheid: feitelijke, cijfermatige gegevens. Subjectieve veiligheid: de beleving van de bewoners van veiligheid in hun leefomgeving Sociale veiligheid: de veiligheid zover deze afhankelijk is van intermenselijke verhoudingen Fysieke veiligheid: fysieke veiligheid is veiligheid in verband met de fysieke omgeving van bewoners. Het gaat om de veiligheidsrisico s van gebouwen, gevaarlijke stoffen, natuur en verkeer. Externe veiligheid: externe veiligheid is een onderdeel van fysieke veiligheid. Het gaat hierbij om de veiligheidsrisico s voor de omgeving in verband met opslag, bewerking en transport van gevaarlijke stoffen. 3

5 2.0 Zorg en veiligheid Veiligheid gaat vaak gepaard met zorg. Door bepaalde vormen van zorg worden de veiligheid en de veiligheidsgevoelens van de inwoners uit de gemeente Vlagtwedde vergroot. Om dit verband duidelijk te maken wordt in dit hoofdstuk het centrum voor jeugd, gezin en veiligheid (hierna: het CJGV), de dwarsverbanden met de wet maatschappelijke ondersteuning (hierna: de WMO), de woonbegeleiding voor jongeren en het veiligheidshuis besproken. 2.1 Centrum voor Jeugd, Gezin en Veiligheid Vanuit het Ministerie voor jeugd en gezin zijn gemeenten verplicht sinds eind 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (hierna: CJG) te realiseren, dat ondersteuning biedt bij het opgroeien en de opvoeding van jongeren. Het is de bedoeling dat het gaat om een laagdrempelig centrum waar jongeren tot 23 jaar en hun ouders terecht kunnen voor informatie en advies. De gemeenten Stadskanaal en Vlagtwedde zijn per 1 januari 2009 gestart met de pilot CJGV, (bestaande uit het CJG en het Meldpunt Veiligheid en Zorg, hierna: het Meldpunt) en wordt gefinancierd uit de rijksbijdrage voor ontwikkeling van CJG s. Onderleiding van een projectleider is de front office (balie en telefonische meldpunten CJG en het Meldpunt, dat 24 uur per dag, 7 dagen in de week te bereiken) per 1 maart 2009 operationeel en bemand. De lokale zorgnetwerken en zorgoverleggen staan onder leiding/ coördinatie van de projectleider van het CJGV en zijn opgenomen in de back office -structuur waar alle instellingen onder coördinatie van de projectleider samenwerken aan één persoon/gezin één plan. Daarnaast is in het kader van de V van CJGV, het OGGZ-netwerk aan de structuur gekoppeld. In het OGGZ netwerk hebben de hulpverleners vanuit verschillende hulpverlenende instanties, de politie en wooncorporatie maandelijks een casusoverleg. De invoering van Verwijsindex probleemjongeren speelt een belangrijke rol als meld- en signaleringstool voor de instellingen in onze regio die met kinderen en jongeren werken. In maandelijks casusoverleg onderleiding van de projectleider van het CJGV, worden ook projecten opgepakt waarin zorg een grote rol speelt, zoals de meerplegers, woonoverlast, middelen gebruik e.d. Zie hoofdstuk 3 voor de uitwerking van deze projecten. Er bestaat een grote overlap in de aard en werkzaamheden tussen het CJG en het Meldpunt Veiligheid en Zorg. Het is dan ook een goede zaak dat beiden onder één telefoonnummer te bereiken zijn en in de gemeente Vlagtwedde zijn geïntegreerd tot CJGV. De problematiek die het CJG de afgelopen periode behandelde waren o.a. opvoedingsproblematiek, echtscheiding, verwaarlozing, vastzittende hulpverleningstrajecten of overlast en multiprobleem gezinnen. Doorverwijzingen hebben plaatsgevonden naar Bureau Jeugdzorg (hierna: BJZ), Algemeen Maatschappelijk Werk (hierna: AMW), Lichtpedagogische hulp (hierna: LPH), Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (hierna: AMK), Jongerenwerk e.d. De casus wordt na behandeling via CJG gevolgd in een netwerk of via een zorgoverleg. De Netwerken jeugd voor de gemeente Vlagtwedde zijn per 1 januari 2011 opgegaan in de Verwijsindex: Zorg voor Jeugd Groningen. Het Meldpunt Veiligheid en Zorg De problematiek die het Meldpunt in de afgelopen periode behandelde waren burenproblematiek, overlast/zorg, geluidsoverlast, huiselijk geweld, vernielingen, psychische/verslavingsproblematiek. Doorverwijzingen hebben plaatsgevonden naar VNN, AMK, Lentis, Ouderenwerk, AMW, teams werk en inkomen en Schuldhulpverlening. Na behandeling in het Meldpunt wordt de casus gevolgd in het (OGGz-)netwerk of via een zorgoverleg. Discriminatie meldpunt Op 28 juli 2009 is de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorzieningen in werking getreden. Door deze wettelijke regeling is de verplichting voor gemeenten ontstaan, om toegang te verlenen aan burgers tot een antidiscriminatievoorziening. De gemeente Vlagtwedde heeft besloten om samen te werken met het Discriminatie Meldpunt Groningen (DMG). In de praktijk betekent dit dat inwoners van Vlagtwedde via de front 4

6 office van het CJGV rechtstreeks naar het DMG worden doorverwezen. Zij dragen zorg voor de wettelijk verplichte behandeling- en registratie van discriminatie gerelateerde klachten. Het CJGV moet een laagdrempelige instelling worden waar iedereen, van jong tot oud, terecht kan met zijn of haar problemen. Daar waar nodig, wordt er ten aanzien van één gezin of persoon, één plan van aanpak opgesteld onder de regie van het CJGV met de deelnemende partijen om een duidelijk en doelgericht hulpverleningstraject te kunnen doorlopen. - Het CJGV wordt voortgezet en waar nodig bijgesteld aan de wensen en behoeften. 2.2 De Wet maatschappelijke ondersteuning Om duidelijk te maken dat integraliteit in veiligheid belangrijk is en dat zorg daarbij een belangrijk onderdeel vormt, is dit hoofdstuk ter informatie in het veiligheidsplan opgenomen. De Wet maatschappelijke ondersteuning (hierna: Wmo) is per 1 januari 2007 inwerking getreden. De Wmo vervangt (gedeeltelijk) de Welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten en delen van de Algemene wet bijzondere ziektekosten. Participatie in de samenleving is het maatschappelijke doel van de Wmo. De gemeente heeft hierbij als taak om beperkingen die deze deelname in de weg staan, te compenseren. De Wmo is opgedeeld in 10 prestatievelden, waarvan 9 zijn vastgesteld door de Wmo en een 10 e door de gemeente zelf. Het gaat om de volgende prestatievelden: 1. Sociale samenhang en leefbaarheid, 2. Preventieve ondersteuning jeugdigen en hun ouders, 3. Informatie en advies, 4. Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers, 5. Bevorderen deelname maatschappelijk verkeer en zelfstandig functioneren van mensen met beperkingen, 6. Voorzieningen voor mensen met beperkingen, 7. Maatschappelijke opvang, 8. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg 9. Verslavingszorg, 10. Aangepast wonen en wonen met zorg. De gemeente maakt eens per 4 jaar nieuw beleid inzake de Wmo, wat per prestatieveld wordt geformuleerd. De Wmo heeft veel dwarsverbanden met andere beleidsterreinen, waarvan de belangrijksten zijn: werk en inkomen, veiligheid, gezondheid, volkshuisvesting, integratie en sport. Het huidige beleid is vastgelegd in het Beleidsplan Wmo Jong én oud: samen sterk in Vlagtwedde. Momenteel wordt, samen met de gemeente Stadskanaal, hard gewekt aan een nieuwe beleidsnota WMO. De relatie met veiligheid komt tot uitdrukking in de prestatievelden 1, 2, 7 en 10. Bij deze prestatievelden wordt kort stilgestaan. 1 Sociale samenhang en leefbaarheid De sociale samenhang en de leefbaarheid in onze gemeente is een randvoorwaarde voor mensen om zo goed mogelijk mee te kunnen doen in de samenleving. Als mensen actief betrokken zijn bij elkaar en bij hun leefomgeving, dan zullen zij minder snel een beroep doen op ondersteuning en zorg. De gemeente wil de sociale samenhang bevorderen en de leefbaarheid van de wijken, buurten en dorpen versterken door onder andere actief in te zetten op de uitvoering van wijkaanpak. Het gevoel, de beleving, van (sociale)veiligheid is hierbij een belangrijk thema. Dit wordt gemeten aan de hand van de veiligheidsmonitor. De gemeente wil onder andere, via wijkgericht werken, de veiligheid versterken. De gemeente maakt afspraken met de wooncorporatie, de politie en andere ketenpartners over overlastproblematiek. 2. Preventieve ondersteuning jeugdigen en hun ouders Er wordt door de gemeente ingezet op het voorkomen van problemen bij het opgroeien en opvoeden van jeugdigen uit onze gemeente. De focus ligt de komende jaren op de doelgroep jongeren die problemen hebben met het zelfstandig wonen. Om dit te bereiken is er een goed netwerk van voorzieningen vereist en moeten de 5

7 problemen bij de jeugd vroegtijdig worden gesignaleerd. Met het jeugdbeleid wordt aangesloten bij de landelijke ontwikkelingen, zoals de vorming van de Centra voor Jeugd en Gezin. 7. Maatschappelijke opvang en 8. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) en Verslavingszorg Bij maatschappelijke opvang gaat het om mensen die al dan niet gedwongen de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht in de samenleving te handhaven. Het kenmerk van mensen die hulp nodig hebben via de OGGZ, is dat zij meerdere problemen hebben. Hierdoor moet de hulp aan deze personen in afstemming met veel hulpverlenende instellingen worden georganiseerd. 10. Aangepast wonen en wonen met zorg Dit prestatieveld is niet opgenomen in de Wmo maar door de gemeente zelf toegevoegd. De reden hiervoor is dat op zowel landelijk, provinciaal als gemeentelijk niveau het beleid voor wonen en zorg uit verschillende sectoren komt. Het verschillende beleid is van invloed op elkaar. Voor de veiligheid is het van belang dat geplande activiteiten op elkaar worden afgestemd en opgenomen in de planvorming zodat dit goed kan landen in de samenleving. Het betreft hier de onderwerpen: - beschermd wonen voor mensen met verslavingsproblematiek en / of psychische stoornissen, - het realiseren van maatschappelijke opvang in de regio wordt opgepakt in relatie met het onderzoek naar begeleid wonen. 2.3 Het veiligheidshuis In de provincie Groningen is al jarenlang sprake van een constructieve samenwerking tussen justitieinstellingen, gemeentelijke- en maatschappelijke organisaties om de veiligheid in de provincie te verbeteren. Vanaf 7 november 2008 is het Veiligheidshuis Groningen opgericht om met de ketenpartners nauwer samen te werken vanuit één fysiek gebouw. Op deze manier komt alle informatie over zaken en personen en hun omstandigheden bij elkaar en worden zaken effectiever en efficiënter uitgevoerd. Er wordt onder andere samengewerkt om recidive (herhaling van strafbaar gedrag) terug te dringen door een persoonsgerichte aanpak rondom de (jeugdige) plegers en de slachtoffers van criminele activiteiten. Sommige situaties lenen zich goed voor een persoonsgerichte aanpak, andere zijn geschikter voor een gebiedsgerichte aanpak, zoals bij overlastgevende en criminele jeugdgroepen in buurten. In veiligheidshuizen vindt overdracht plaats van persoonsgebonden informatie tussen de verschillende betrokken organisaties. In het casusoverleg wisselen de partners informatie uit over verdachten en andere personen die besproken worden. Afspraken over het uitwisselen van informatie worden vastgelegd in een protocol. Voor een effectieve aanpak van problemen is het noodzakelijk dat de CJG s en de Veiligheidshuizen verbinding hebben en informatie kunnen uitwisselen. Een CJG opereert preventief en signalerend en doet dit op het terrein van de jeugdzorg. Het veiligheidshuis opereert signalerend, preventief, bestuursrechtelijk en strafrechtelijk. Het CJGV van de gemeente Vlagtwedde heeft goede contacten met het veiligheidshuis en daardoor sluiten de werkzaamheden van het veiligheidshuis en het CJGV goed op elkaar aan en kunnen zij elkaar versterken. Een belangrijk verschil is evenwel dat het CJGV in tegenstelling tot het veiligheidshuis een inloopfunctie vervult waar burgers terecht moeten kunnen. 2.4 Begeleid wonen Ambulante Woon Begeleiding (AWB) is individuele, ambulante begeleiding van jongeren op het gebied van zelfstandig wonen en functioneren. De begeleiding is gericht op het vergroten van de (sociale) competentie op het gebied van de psychosociale en praktische zelfredzaamheid. Technieken die worden gebruikt zijn: feedback, gedragsinstructie, model staan en gedragsoefening. Sinds 1 mei 2008 is er in de gemeente Vlagtwedde een pilot 4-uurs begeleid wonen voor jongeren. Dit project is per 1 januari 2011 overgedragen aan de Stichting Rzijn. De pilot eindigt op 31 december Rzijn huurt 4 appartementen van Acantus waar jongeren tussen de 18 en de 23 jaar uit de gemeente Vlagtwedde wonen onder begeleiding. Deze jongeren kunnen vaak niet meer thuis wonen, maar zijn nog niet in staat om zelfstandig te wonen door bepaalde problemen die spelen. Gedurende 12 maanden worden ze gemiddeld 4 uur in de week begeleid, waarbij de begeleiders methodische uitgangspunten hanteren die zijn 6

8 gebaseerd op de volgende principes: doelduidelijkheid (wederzijdse verwachtingen), doelacceptatie (motivatie), eigen verantwoordelijkheid en wederzijds vertrouwen. De doelen zijn gericht op het persoonlijk functioneren van de jongere, de school/werksituatie, de vrijetijdssituatie en op praktische vaardigheden (denk daarbij aan zinvolle vrijetijdsbesteding en een adequaat financieel en administratief beheer). Als na 12 maanden begeleiding blijkt dat een jongere zelfstandig kan wonen, wordt deze gehuisvest door Acantus. Jongeren stromen succesvol uit en kunnen zelfstandig wonen. - Er wordt getracht de pilot 4 uurs begeleid wonen met ingang van 2013 structureel voort te zetten. 7

9 3.0 Veilige woon- en leefomgeving Een veilige woonomgeving is erg belangrijk voor de inwoners van de gemeente Vlagtwedde. Ook inzake het veiligheidsgevoel. Thuis moet men zich veilig voelen, maar ook in de wijk of onderweg naar het werk. Vele aspecten dragen eraan bij dat mensen zich onveilig voelen, denk bijvoorbeeld aan inbraken, auto s die door de straat scheuren, lantaarnpalen die kapot zijn of overlast van andere buurtbewoners. In dit hoofdstuk is beschreven hoe de inwoner van de gemeente Vlagtwedde zich gemiddeld voelt en hoe deze de woonwijk beoordeelt. Ook wordt er in dit hoofdstuk weergegeven wat de gemeente in samenwerking met andere partijen doet om deze gevoelens en belevingen van inwoners te verbeteren/vergroten. 3.1 Schoon, heel en veilig Leefbaarheid is te beschouwen als de basisbehoefte om veilig en prettig te wonen en om vanuit huis, straat en buurt verdere activiteiten te ontplooien. Basisprincipes die bij de leefbaarheid van een wijk horen zijn onder andere schoon, heel en veilig. Alle drie de onderwerpen hebben invloed op elkaar en zijn van grote invloed op de leefbaarheid in de wijk. Burgers hebben zelf een verantwoordelijkheid om hier aan bij te dragen. Vanuit de Wmo en het lokaal sociaal beleid wordt een zorgzame samenleving (civil society) beoogd. Dit wil zeggen dat inwoners niet alleen verantwoordelijk zijn voor zichzelf maar ook voor elkaar en de omgeving. In de veiligheidsmonitor 2009 is de inwoners van Vlagtwedde gevraagd naar een cijfer voor de woonomgeving en leefbaarheid. Gemiddeld kennen de inwoners een 7,6 toe aan de woonomgeving en een 7,4 aan de leefbaarheid. In 2015 is de waardering voor de woonomgeving en de leefbaarheid gelijk of gestegen. - Er wordt uitvoering gegeven aan de aanpak woninginbraken. - Er wordt geïnvesteerd in jeugdgroepen. - De aanpak van overige vermogensdelicten is een prioriteit voor Er wordt een vervolg gegeven aan de aanpak winkeldiefstallen. - De aanpak van geweldszaken is een prioriteit voor Er is een meldpunt om gebreken te melden. - Zwerfvuil wordt tegengegaan. - De afspraken uit het masterplan worden opgevolgd. - Structureel overleg met de ketenbrede werkgroep inzake het COA, 3.2 Veilige woonomgeving Zoals genoemd draagt de leefbaarheid van de wijk bij aan de veiligheid en de veiligheidsgevoelens van de inwoners. In de veiligheidsmonitor geven de inwoners van Vlagtwedde gemiddeld een 7,6 aan hun woonomgeving. De veiligheid in eigen buurt geeft men echter een 6,9. De buurtagenten maken regelmatig wijkscans waarin wordt weergegeven welke structurele problematiek zich afspeelt, die door overleg met partners op het meest geschikte niveau wordt opgepakt (zie ook CJGV). Als er sprake is van een urgent of hardnekkig overlast probleem, kan door de politie tijdelijk het flexteam worden ingezet. Dit team dient als extra capaciteit voor gebiedsgebonden politiewerk. Ook de bewoners van het opvangcentrum hebben recht op een veilige woonomgeving. Hiervoor zijn afspraken gemaakt in het masterplan. Ook is er een ketenbrede werkgroep die structureel bij elkaar komt om problematiek gerelateerd aan het opvangcentrum adequaat aan te pakken. In 2015 geven de inwoners van Vlagtwedde minimaal een 7,6 aan hun woonomgeving en gemiddeld een 7 aan de veiligheid in de buurt. - Er wordt uitvoering gegeven aan de aanpak woninginbraken. - Er wordt geïnvesteerd in jeugdgroepen. 8

10 - De aanpak van overige vermogensdelicten is een prioriteit voor Er wordt een vervolg gegeven aan de aanpak winkeldiefstallen. - De aanpak van geweldszaken is een prioriteit voor Stadswachten worden in overleg met de politie ingezet. - De activiteiten voor verkeersveiligheid worden voortgezet. - De afspraken uit het masterplan worden opgevolgd. - Structureel overleg met de ketenbrede werkgroep inzake COA. 3.3 Stadswachten Ter ondersteuning van de buurtagenten en om het veiligheidsgevoel van de inwoners van de gemeente Vlagtwedde te vergroten worden stadswachten ingehuurd. In 2011 voelde 25% van de ondervraagde inwoners uit de gemeente Vlagtwedde zich wel eens onveilig en 2% voelde zich vaak onveilig zo blijkt uit de veiligheidsmonitor. Door het extra toezicht van de stadswacht op straat wordt het algemene veiligheidsgevoel vergroot. In 2013 is het aantal inwoners dat zich wel eens onveilig voelt gedaald naar 20 %, ten opzichte van In overleg met de politie worden de stadswachten efficiënt ingezet. 3.4 Prostitutiebeleid De gemeente Vlagtwedde heeft het prostitutiebeleid opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening (hierna: APV). Hierin staat dat zich, onder een aantal voorwaarden, één prostitutiebedrijf mag vestigen. Tot op heden zijn er nog geen aanvragen geweest voor het exploiteren van een prostitutiebedrijf. In de gemeente Vlagtwedde zijn geen illegale prostitutiebedrijven. - Het prostitutiebeleid ongewijzigd voortzetten. 3.5 Verkeersveiligheid De wegbeheerder is aansprakelijk voor de ontstane schade als de weg, inclusief de openbare verlichting, niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert. De verkeersveiligheid is een taak van de gezamenlijke wegbeheerders en de politie. De verkeersveiligheid kan op 4 manieren worden verbeterd: 1) Voorlichting (Education) 2) Veiligere voertuigen (Engineering) 3) Veiligere omgeving (Environment) 4) Handhaving (Enforcement) 1) Voorlichting (Education) De gemeente Vlagtwedde heeft een Verkeerseducatieplan. In dit plan zijn de maatregelen op gebied van voorlichting opgenomen welke jaarlijks in de gemeente plaatsvinden. Het verkeerseducatieplan is een dynamisch plan dat steeds jaarlijks opnieuw wordt bezien en herijkt. Hierover vindt nauw overleg plaats met belangenverenigingen als de VVN afdeling Vlagtwedde en de scholen, maar bijvoorbeeld ook met de provincie. 9

11 2) Veiligere voertuigen (Engineering) De bewaking van de veiligheid van voertuigen is een taak van politie en de landelijke en Europese overheid. Ook vervullen (auto)fabrikanten bij dit aspect een voortrekkersrol. De rol van de gemeente is vrij beperkt. Wel heeft de gemeente een belangrijke rol bij het toelaten van bijzondere en brede/hoge voertuigen op haar wegen, waarvoor een ontheffing nodig is. 3) Veiligere omgeving (Environment) De gemeente Vlagtwedde vindt een verkeersveilige omgeving belangrijk. Daarom zijn diverse reconstructies en herinrichtingen van wegen en/of kruispunten in voorbereiding of uitvoering. Hierbij worden opmerkingen van burgers, scholen e.d. over de verkeersveiligheid als input gebruikt. In het kader van het opstellen van een Verkeers en Vervoersplan wordt gewerkt aan een plan voor de weginrichting (maximumsnelheden) en belijning. Doel van dit plan is om te komen tot een zo eenduidig mogelijke weginrichting en zo de veiligheid op de weg te vergroten. Vertrekpunt voor dit plan zijn de landelijke richtlijnen voor het inrichten van wegen zoals samengevat in het programma Duurzaam Veilig, het landelijke en provinciale Verkeers en Vervoersbeleid zoals samengevat in de Nota Mobiliteit en het Provinciaal Omgevingsplan (POP). 4) Handhaving (Enforcement) Op provinciaal niveau worden de speerpunten voor de politie en de verkeersveiligheid bepaald, welke leidend zijn voor de inzet van de lokale politie. Het gaat hier om de volgende speerpunten: Verbeteren van de verkeersveiligheid op kruispunten en wegvakken ( black spots ) De aanpak van gevaarlijke routes en wegvakken in de provincie: infrastructuur, educatie en handhaving Het verminderen van betrokkenheid van 16,5 24 jarige beginnende (auto)bestuurders bij ongevallen Het terugdringen van het aantal eenzijdige ongevallen Het blijven inzetten op permanente verkeerseducatie Het versterken van de verkeershandhaving Veiligheid van vracht- en bestelverkeer Duidelijkheid voor weggebruikers over wat er van hun wordt verwacht Naast deze speerpunten zijn er voor nog 4 extra speerpunten benoemd voor het maatregelenpakket verkeersveiligheid: Extra aandacht voor verkeersveiligheidsmaatregelen bij wegwerkzaamheden en omleidingsroutes Extra aandacht voor verkeersveiligheid van de groeiende groep oudere verkeersdeelnemers Subjectieve verkeersonveiligheid: landbouwverkeer, schoolomgevingen, woonwijken Aanpak verkeersveiligheid (brom)fietsverkeer Ontwikkeling ongevallen Vlagtwedde Aantal Ongevallen Jaar *zwarte lijn: de trendlijn 10

12 Van alle buurtproblemen scoort verkeersoverlast het hoogst aldus de Veiligheidsmonitor. Voor de gemeente Vlagtwedde ligt de score op een 3,4. Landelijk ligt de score voor verkeersoverlast op een 3,8 en provinciaal op een 3,5. Doelstellingen: (de landelijke doelstellingen uit de Nota Mobiliteit worden gevolgd) In 2020 is het aantal letselongevallen gedaald met 15% ten opzichte van In 2020 is het aantal dodelijke slachtoffers gedaald met 45% ten opzichte Uitvoering geven aan het verkeerseducatieplan Opstellen van een verkeers- en vervoersplan. - Reconstructie op- en afritten N366 Nulweg, Jipsingboermussel/Ter Apelkanaal, Westerstraat. - Aanpak verkeersonveilige kruisingen. - Diverse reconstructies, o.a. Hoofdstraat, Parallelweg Ter Apelervenen, Centrum Ter Apel, Willem Lodewijckstraat. - Reconstructie Nederveen Cappelstraat m.b.t. inrichting veilige schoolomgevingen (3 scholen + 1 kinderdagverblijf). - De verkeersveiligheid in de omgeving van andere scholen onderzoeken. - De schoolomgeving bij MFA t Aambeeld (o.b.s. De Clockeslach en c.b.s. De Zaaier) veilig inrichten. 3.6 Openbare verlichting De vereisten voor de openbare verlichting zijn niet wettelijk vastgelegd en dus niet verplicht. De gemeente Vlagtwedde heeft er voor gekozen de wegen wel te verlichten, dus moet er in principe worden voldaan aan de aanbevelingen voor openbare verlichting door de Nederlandse Stichting voor Verlichtingskunde. Als de gemeente het beleidsmatig heeft vastgelegd, dan mag de wegbeheerder van deze aanbevelingen afwijken. De gemeente Vlagtwedde heeft de openbare verlichting vastgelegd in het beleidsplan voor de openbare verlichting. De openbare verlichting is er als aspect van verkeersveiligheid om de fysieke veiligheid te verbeteren, maar zeker ook om de sociale veiligheid te vergroten. Uit de Veiligheidsmonitor 2011 blijkt dat 59% tevreden is over de straatverlichting. Donker waar het kan, verlichten waar nodig voor de verkeersveiligheid en de sociale veiligheid - Defecte verlichting verhelpen. - In stand houden en verbeteren van meldpunten, zowel telefonisch als elektronisch. - Investeren in duurzame verlichting, met als doel betere verlichting en besparing op energie en onderhoud. 3.7 Geweld op straat Geweldsdelicten en aantastingen van de lichamelijke integriteit zijn onaanvaardbaar. De delicten die door de politie hieronder worden gerekend zijn: bedreiging, mishandeling, openlijke geweldpleging, huiselijk geweld (zie hoofdstuk huiselijk geweld), eer gerelateerde geweld, straatroven en overvallen. Uit de veiligheidsmonitor 2011 blijkt dat 4 % van de ondervraagde inwoners uit de gemeente Vlagtwedde aangeeft slachtoffer te zijn geworden van één of meer geweldsdelicten. Tevens werd in de veiligheidsmonitor aangegeven dat bijna de helft (48%) van de slachtoffers van geweldsdelicten de dader bleek te kennen. De politie is bezig met het verbeteren van de aangifte en het meldingsproces, wat bijdraagt aan het vergroten van de pakkans. Door de basiseenheid Stadskanaal wordt voorrang gegeven aan de aanpak van geweldsdelicten. Ook is, zoals te lezen in hoofdstuk 6.2, er een convenant veilig uitgaan afgesloten om de veiligheid in en rond de uitgaansgelegenheden te vergroten. Geweldpleging gaat soms tot regelmatig samen met alcohol ge/misbruik, dus ook het convenant draagt bij aan de strijd tegen geweld op straat. 11

13 In 2013 is het aantal slachtoffers van een delict waarbij geweld is gepleegd gelijk gebleven of gedaald. - De activiteiten uit het convenant veilig uitgaan worden voortgezet. - Nieuwe horecabedrijven worden benaderd om deel te nemen aan het convenant. - De aanpak van geweldszaken is een prioriteit voor Overlast en vandalisme Overlast en vandalisme staan vaak in relatie tot elkaar en hebben een grote invloed op de leefbaarheid en veiligheid in een wijk of dorp. Beiden worden veroorzaakt door diverse leeftijdscategorieën en beïnvloeden zowel de fysieke kwaliteit (als deze negatief is, ook wel verloedering genoemd) als de sociale kwaliteit en hebben daardoor invloed op de subjectieve en objectieve veiligheid van de inwoners in de gemeente Vlagtwedde. Uit de Veiligheidsmonitor blijkt dat van de dreigende voorvallen in de buurt overlast van dronken mensen op straat het meeste voorkomt; 4% van de ondervraagde inwoners vindt dat dit vaak voorkomt. Ook overlast van groepen jongeren komt volgens 3% van de ondervraagde inwoners vaak voor Om overlast en vandalisme tegen te gaan heeft de gemeente samen met de ketenpartners een aantal projecten/aanpakken opgezet om de veiligheid, het gevoel van veiligheid en de leefbaarheid in de gemeente te vergroten. Hieronder zullen de projecten worden benoemd. Veel-/meerplegers Een kleine groep personen komt zeer regelmatig in beeld bij de politie met betrekking tot strafbare feiten. We noemen deze personen: veelplegers. Een veelpleger is een persoon van 18 jaar of ouder die in zijn gehele criminele verleden meer dan tien processenverbaal tegen zich zag opgemaakt, waarvan minstens één in het afgelopen kalenderjaar, criteria OM. Iemand die nog niet voldoet aan de OM criteria voor veelpleger, kan wel hard op weg zijn dit te worden. Dit noemen we een meerpleger. Uit lokaal onderzoek is gebleken dat de gemeenten Stadskanaal en Vlagwedde samen ongeveer 30 meerplegers tellen. Van dit aantal zijn 2 a 3 afkomstig uit de gemeente Vlagtwedde, afhankelijk. Deze personen zijn voor een groot deel verantwoordelijk voor de overlast en de criminaliteitscijfers (inbraken en diefstallen e.d.). Er wordt stevig ingezet om te voorkomen dat een meerpleger veelpleger wordt. Zo is er gezamenlijk met de gemeente Stadskanaal, het CJGV en de politie het project lokale aanpak meerplegers opgezet. Naast deze partners is het ook mogelijk dat het Veiligheidshuis, reclassering, of het OM aanschuiven. Door deze aanpak wordt in plaats van een zaakgerichte aanpak een persoonsgerichte aanpak gehanteerd, waarbij ingezoomd wordt op de persoonlijke omstandigheden van de meerpleger. In 2015 is het aantal meerplegers gelijk of gedaald. - Om de 6 weken vindt overleg plaats(team Tactisch overleg), tenzij er ad hoc moet worden gehandeld - Nieuwe meerplegers worden opgenomen in de meerplegerslijst. Woonoverlast Geregeld wordt er melding gemaakt van woonoverlast. De problematiek die het Meldpunt Veiligheid en Zorg heeft behandeld waren o.a. burenproblematiek, geluidsoverlast, vernielingen, psychische/verslavingsproblematiek. Doorverwijzingen hebben plaatsgevonden naar VNN, AMK, Lentis, ouderenwerk. Na behandeling door het Meldpunt wordt de casus gevolgd in het (OGGZ-)netwerk. Vanuit het Meldpunt Veiligheid en Zorg hebben ook verscheidende bemiddelingsgesprekken plaatsgevonden. Formeel gezien heeft de gemeente hierin geen rol omdat de gemeente geen partij is. Op een geschil tussen buren is namelijk het civiel recht van toepassing. Maar bij burenconflicten die dreigen te escaleren of een uitstraling hebben naar de buurt wordt bemiddeling aangeboden om escalatie of uitstraling naar de buurt te voorkomen. Het aanbieden is wel op vrijwillige basis. Bij weigeren van één van de betrokkene om deel te nemen of bij geen resultaat van het bemiddelingsgesprek wordt geadviseerd om zelf een advocaat in te schakelen. 12

14 Uit de Veiligheidsmonitor 2011 blijkt dat 4% overlast door omwonenden ziet als een buurtprobleem die vaak voorkomt. In 2013 is het aantal inwoners dat overlast ondervindt van omwonenden gelijk gebleven of gedaald. - Bij burenproblematiek wordt casusoverleg onder leiding van de projectleider van het CJGV opgestart. - Bij burenruzies die dreigen te escaleren of met een uitstraling naar de buurt wordt bemiddeling aangeboden. Vandalisme Vandalisme heeft invloed op de fysieke verloedering en dus de leefbaarheid in de wijk. Uit de veiligheidsmonitor van 2011 is gebleken dat er op schaal van 1 tot en met 10, de mensen gemiddeld een 2,8 toekennen aan de fysieke verloedering. In de Veiligheidsmonitor is onderscheid gemaakt tussen vier soorten fysieke verloedering: bekladding van muren en gebouwen, rommel op straat, hondenpoep en vernieling van telefooncellen of bushokjes. Vernieling van telefooncellen of bushokjes(8%) en bekladding van muren en gebouwen(3%) komen minder vaak voor dan rommel op straat(14%) of hondenpoep(22%). In 2013 is de fysieke verloedering gelijk gebleven in vergelijking met 2009, respectievelijk gemiddeld een Er wordt aangifte gedaan van vernielingen aan gemeentelijke eigendommen. - Rommel op straat wordt tegengegaan. - Bekladdingen worden zo snel mogelijk verwijderd. - De activiteiten uit het convenant veilig uitgaan worden voortgezet. - Nieuwe horecabedrijven worden benaderd om deel te nemen aan het convenant. - Ter voorbereiding op de jaarwisseling wordt er met partners een overleg gepland om afspraken te maken. 3.9 Nazorg ex- gedetineerden De gemeente heeft de wettelijke plicht zorg te dragen voor een sluitende aanpak nazorg ex-gedetineerden. Men dient te zorgen voor een soepele terugkeer naar de maatschappij door te zorgen voor huisvesting, inkomen en werk (eventueel schuldhulp), zorg en het identiteitsbewijs. Verwacht wordt dat daarmee het aantal recidive gevallen wordt teruggedrongen. Het Ministerie van justitie helpt gemeenten om hun taak als coördinator nazorg zo goed mogelijk te kunnen vervullen. Het Ministerie werkt aan een betere overdracht van gedetineerden. Daarmee wordt een overdracht tussen personen bedoeld, in dit geval tussen medewerkers maatschappelijke dienstverlening in de Penitentiaire Inrichting(PI) en de gemeentelijke contactpersoon in de gemeente van herkomst. De door de gemeente aangewezen contactpersoon fungeert als een spin in een web en kan diverse instanties waarschuwen, dan wel benaderen op het moment dat een ex-gedetineerde weer terugkomt in de maatschappij of op het moment dat iemand in hechtenis wordt genomen. Denk hierbij aan de woningbouwcorporatie, de politie, het OM, VNN e.d. Daarmee wordt beoogd recidive en nieuwe overlast te voorkomen. De gemeente Groningen heeft als centrumgemeenten de opdracht gekregen om per 1 januari 2013 een regionale infrastructuur te ontwikkelen. Wat eens het Coördinatiepunt Ex-gedetineerden voor de gemeente Groningen was, heeft zich ontwikkeld tot een Coördinatiepunt Ex-gedetineerden voor Stad en Ommeland. De aansturing van het coördinatiepunt is ondergebracht bij de ketenmanager van het Veiligheidshuis. 13

15 Bestuurlijke Informatie Justitiabelen (BIJ) In 2009 is n.a.v. een aantal incidenten een pilot gehouden waarbij burgemeesters tijdig zijn geïnformeerd over de terugkeer van zware gewelds- en zedendelinquenten in hun gemeente. Betrokken burgemeesters spreken uit dat zij mede hierdoor beter hun verantwoordelijkheid kunnen nemen voor handhaving van openbare orde en veiligheid. Dit met inachtneming van de rechtspositie van degenen over wie de informatie wordt uitgewisseld. Op grond van de uitkomst is besloten de pilot uit te breiden en voort te zetten. Het gaat bij de informatiestroom naar burgemeesters om het voorkomen van verstoringen op het terrein van openbare orde en veiligheid. De verstrekte informatie heeft betrekking op een aantal artikelen uit het wetboek van strafrecht en is van toepassing op verlofbewegingen, datum invrijheidsstelling en delict(en). Het gaat hierbij om uitstroom en verlof uit de PI, Tbs- en PIJ-maatregel. De gemeente Vlagtwedde neemt deel aan het project BIJ. In 2013 moet de sluitende aanpak zijn verbeterd. - Aan verzoeken vanuit de PI om formulieren in te vullen wordt voldaan. - Contacten met de medewerkers maatschappelijke dienstverlening worden verbeterd. - Er wordt een besluit genomen om de re-integratie van ex-gedetineerden wel of niet onder te brengen bij het Veiligheidshuis Drugsbeleid Drugsoverlast heeft veel invloed op de leefbaarheid van in de wijk en tast het veiligheidsgevoel van de inwoners, ondernemers en bezoekers aan. Signalen dat er mogelijk ergens in de gemeente een kwekerij of verkooppunt is gevestigd worden actief opgepakt. Om de twee weken is er op maandag overleg met de politie en daarin is afgesproken dat drugsgerelateerde zaken apart worden gemonitord. Ook zijn ziekenhuizen in de omgeving benaderd om wanneer gewenst cijfers aan te leveren over inwoners die op de spoed eisende hulp terecht zijn gekomen met drugsgerelateerde signalen. Het nadeel van drugs is dat het vaak gaat om en trend. Dit maakt het lastig om een project op te starten want voordat een project is gestart is er een andere drugs populair. Op scholen wordt actief voorlichting gegeven over middelengebruik, waaronder ook drugs. Daarnaast is VNN aanwezig in het OGGZ overleg om hulp te bieden aan inwoners met een verslaving. In de veiligheidsmonitor heeft 12% van de ondervraagde inwoners aangegeven dat van de dreigende voorvallen drugsoverlast soms voorkomt in de buurt. Het aantal dreigende voorvallen van drugsoverlast in de buurt is gedaald naar 10%. - Drugsgerelateerde zaken worden gemonitord en waar nodig wordt er actie ondernomen. - Inzake middelengebruik wordt er voorlichting gegeven. - Met deelnemende horecabedrijven aan het convenant veilig uitgaan zijn afspraken gemaakt bij constatering van handel of gebruik van drugs en/of andere stoffen Huiselijk geweld Op 1 januari 2009 is de Wet tijdelijk huisverbod in werking getreden en wordt sinds 01 oktober 2009 toegepast in de gemeente Vlagtwedde. De Wet tijdelijk huisverbod dient als bestuurlijke maatregel, als er sprake is van een noodsituatie waarin (gewelddadige) escalatie moet worden voorkomen door een afkoelingsperiode, maar er nog geen strafrechtelijke handhaving mogelijk is. De politie signaleert het mogelijke huiselijke geweld, waarna door de hulpofficier van Justitie een huisverbod kan worden opgelegd. Deze is hiertoe gemandateerd door de burgemeester. De gemeente is de regisseur maar in de provincie Groningen is er voor gekozen de coördinatie bij het Algemeen Steunpunt Huiselijk Geweld (hierna: ASHG). Door de Wet tijdelijk huisverbod kan de pleger van het huiselijke geweld in eerste instantie voor tien dagen de woning niet meer in en mag de pleger geen contact meer hebben met de partner en/of kinderen. De duur van het huisverbod kan verlengd 14

16 worden tot maximaal 28 dagen. Ten tijde dat de pleger uit huis is geplaatst, wordt er voor zowel de pleger als de slachtoffers een hulptraject opgezet wat gebeurd in twee fasen, een crisisinterventie direct na het opleggen van het huisverbod door de (hulp)officier van justitie waarna een doorgeleiding plaatsvindt naar reguliere hulpverlening. Overtreedt de pleger het verbod dan kan de pleger maximaal twee jaar gevangenisstraf of een taakstraf opgelegd krijgen. In 2012 zijn tot week 40: 3 huisverboden opgelegd. Na afloop van een huisverbod is de zorg gewaarborgd in het OGGZ overleg. Geweld, waaronder huiselijk geweld, wordt met voorrang opgepakt. - De aanpak van geweldszaken is een prioriteit voor Huisverboden worden besproken in het overleg om de twee week met de politie. 15

17 4.0 Jeugd en veiligheid De veiligheid in de toekomst ligt bij de jeugd van nu. Zowel het Rijk als de gemeenten zetten fors in op het jeugdbeleid. Door jeugdigen makkelijker en met minder problemen op te laten groeien, zullen ze later minder snel overlast veroorzaken, het criminele circuit in gaan of op een andere manier voor onveiligheid zorgen. In dit hoofdstuk zullen de onderwerpen met betrekking tot de jeugd worden besproken. Er zal blijken hoe de gemeente haar regierol oppakt en hoe ze haar jeugdigen wil helpen. 4.1 Veilige school De aandacht op (on)veiligheid in het onderwijs neemt de laatste jaren toe. Incidenten worden steeds vaker ervaren als een structureel probleem. De focus op onveiligheid heeft inmiddels geleid tot tal van maatregelen binnen de verschillende scholen. Scholen zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de veiligheid op school. Sinds 2008 zijn scholen verplicht een schoolveiligheidsplan te maken. Andere partners kunnen de school bij de uitvoering van het plan helpen. Incidenteel is er sprake van ongeoorloofd schoolverzuim. Jongeren uit de gemeente Vlagtwedde die zich aan dit soort verzuim schuldig maken worden besproken in het Zorg Advies Team. De leerplichtambtenaar houdt toezicht op het schoolverzuim. Wanneer en er sprake is van ongeoorloofd schoolverzuim, dan wordt indien nodig een leerplichtverbaal opgemaakt. Er wordt uitvoering gegeven aan het sociaal veiligheidsplan van de scholen. - Inzake de veiligheidsplannen wordt overleg gevoerd. - De JONG monitor wordt toepast op jongeren tot 24 jaar. 4.2 Jeugd en Alcohol Alcoholgebruik leidt vaak tot de bekende problemen, ongelukken in het verkeer, huiselijk geweld, overlast, agressie tijdens het uitgaan, gezondheidsschade en verslaving. Uit onderzoek van de GGD blijkt dat de maatregelen die vanuit de politie, de gemeente, de horeca en de supermarkten al worden genomen effect hebben. Door alle activiteiten die tot nu toe zijn gerealiseerd, stijgt de lijn van het aantal drinkende jongeren niet meer. Echter de alcoholproblematiek is nog steeds groot en nog lang niet opgelost. De gemeente en haar partners zetten daarom blijvend en vooral in op twee doelstellingen, namelijk: onder de 16 geen alcohol en boven de 16 verantwoord alcohol gebruik. Dit moet gerealiseerd worden door zowel preventief op te treden met advies en voorlichting, maar waar nodig ook repressief door regels te (laten) handhaven. De controle en inspecties op de verkoop in bijvoorbeeld supermarkten en sportkantines wordt op dit moment nog uitgevoerd door de Voedsel en Waren Autoriteit. Door een wijziging in de Drank- en Horecawet, wordt de verantwoordelijkheid over de controle en inspecties per 1 januari 2013 overgedragen aan gemeenten. Een aandachtspunt is het gebruiken van alcohol in de niet controleerbare omgeving. Juist hier kunnen overheid en samenwerkingspartners maar beperkte of indirecte sturing uitoefenen op het gedrag van de jongeren en/of hun ouders. Aanvullende en vooral goed op elkaar afgestemde interventies door gemeente, onderwijs, politie, horeca en winkeliers moeten hier worden gerealiseerd. Er moet een combinatie komen van interventie op het gebied van preventie en publiekdraagvlak, regelgeving, handhaving en signalering. Deze interventies moeten in meerdere domeinen worden toegepast, namelijk op school, in de vrije tijd, thuis en in openbare ruimten. Inzetten op het matigen van alcoholgebruik onder jongeren. - Handhavingsbeleid ontwikkelen inzake de drank- en horecawet. - Per 1 januari 2014 een paracommerciële verordening hebben opgesteld. - Bij carnaval inzetten op het matigen van alcohol. 16

18 - Voorlichting geven over middelengebruik. - Deelnemen aan het convenant alcohol en jongeren In het convenant Veilig Uitgaan zijn met deelnemende horecaondernemers afspraken gemaakt over het verantwoord alcohol schenken. 4.3 Sluitende aanpak jongeren Vanuit de RMC-regelgeving (Wet houdende regels inzake de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten 1994) is de gemeente verantwoordelijk voor de voortijdige schoolverlaters tot 23 jaar en daarmee verantwoordelijk voor het realiseren van een sluitende aanpak voor jongeren. Binnen de sluitende aanpak jongeren zijn groepen te onderscheiden, de melders (de jongeren die via het UWV werkbedrijf en de sociale dienst werk of een uitkering proberen te krijgen) en de niet melders (de jongeren die niet via het UWV werkbedrijf en de sociale dienst werk of een uitkering proberen te krijgen). Om de niet melders toch te bereiken gaat de preventiemedewerker jongeren bij deze jongeren op bezoek of regelt een afspraak, zodat deze jongeren alsnog in de sluitende aanpak jongeren wordt opgenomen. De melders worden dankzij de methode van Vlagtwedde direct opgepakt indien deze in aanmerking wensen te komen voor een uitkering op grond van de wet werk en bijstand (Wwb). De methode legt het primaat bij het halen van een startkwalificatie als het gaat om een duurzame aanpak om jeugdwerkloosheid te voorkomen. De ketenaanpak die hiervoor nodig is, is integraal ingevuld door overleggen tussen de leerplichtambtenaar, sociale dienst, het onderwijs, het UWV werkbedrijf en het bedrijfsleven. De landelijke ontwikkelingen, hierboven beschreven, onderbouwen en bevestigen onze aanpak van de sluitende aanpak jongeren. In de JONG monitor (Jeugd en Onderwijsmonitor Groningen) worden alle jongeren tot 23 jaar gemonitord op de terreinen van leerplicht en schoolloopbaan. Ook is de monitor het registratiesysteem voor de sluitende aanpak jongeren. De gemeente heeft de taak om iedere jongere tot 23 jaar (100%) die afhaakt, te helpen en te stimuleren om alsnog een startkwalificatie te behalen of terug te gaan naar het reguliere onderwijs. Voor iedere jongere wordt het traject dat hiertoe moet leiden, aangepast naar zijn/haar wensen en mogelijkheden. In het schooljaar heeft tenminste 50 % van de voortijdige schoolverlaters alsnog een startkwalificatie of is terug gegaan naar het reguliere onderwijs. - De JONG monitor wordt toepast op jongeren tot 24 jaar. 4.4 Weerbaarheidsproject Als kinderen en jongeren opgroeien, ontwikkelen zij zich tot zelfstandige burgers die zich ook in lastige situaties weten te redden. De ouders en het onderwijs vervullen in deze ontwikkeling een belangrijke ondersteunde functie. De gemeente heeft hierin ook een rol vanuit het lokale onderwijs- en gezondheidsbeleid. De gemeente Vlagtwedde heeft voor de weerbaarheidstrainingen in haar gemeente het Huis voor de Sport ingeschakeld, die de WIBO cursus (weerbaarheid in het basisonderwijs) op alle 13 scholen in de gemeente op verzoek kan uitvoeren. De scholen hebben zelf de keus hiermee in zee te gaan, of voor hetzelfde bedrag een andere aanbieder of een andere inhoud te kiezen van de cursus, zodat het aangepast kan worden aan de eigen uitgangspunten. Weerbare jongeren voelen zich sterker/veiliger en kunnen makkelijker nee zeggen in situaties waar sociale druk een rol speelt. Denk hierbij aan vandalisme, alcohol en drugsgebruik, diefstal, vernielingen, schoolverzuim etc. Trainen van kinderen zodat zij machtmisbruik leren herkennen en hun handelingsmogelijkheden in onveilige en ongewenste situaties leren vergroten. - In 2013 organiseert de gemeente samen met scholen weerbaarheidstrainingen. - In 2013 wordt binnen de preventielessen op scholen aandacht besteed aan alcohol en drugs. 17

19 4.5 Bureau Halt Als een jongere tussen de 12 en 18 jaar voor een licht vergrijp wordt aangehouden door de politie heeft de jongere een keuze, naar de officier van justitie of naar bureau Halt. De ouders (als de jongere onder de 16 jaar is) en de jongere zelf moeten het eens zijn over de beslissing voor de Halt afdoening, anders wordt de jongere alsnog doorverwezen naar de officier van justitie. Een jongere mag maximaal éénmaal naar Halt worden doorverwezen als het gaat om een misdrijf. Gaat het om een overtreding of een vuurwerkdelict, mag de jeugdige maximaal tweemaal bij Halt zijn geweest. Voor schoolverzuim kan de jongere ook één keer naar bureau Halt. Een jongere mag in totaal driemaal gebruik maken van een Halt - afdoening. Per 1 januari 2010 draait de Halt - afdoening om de betrokkenheid van de ouders, het aanbieden van excuus door de jongere en het vergoeden van de schade. De ouders worden ondersteund in het verbeteren van de vaardigheden om het strafbare gedrag van hun kind in de toekomst te voorkomen. De jongere moet zowel zijn excuus aanbieden als de gemaakte schade vergoeden. Halt helpt en bemiddeld in dit proces. Door het maatwerk dat Halt toepast, is er sprake van een optimale en persoonsgerichte aanpak. Ook zijn het aantal en de soort overtredingen waar de Halt - afdoening voor mogelijk is gewijzigd. Halt-afdoeningen Jaar Woonplaats Delictplaats Bron: Jaarverslag 2011, Halt Noord-Nederland Woonplaats: het aantal jongeren dat naar Halt Noord-Nederland is verwezen en woont in de gemeente Vlagtwedde. Delictplaats: het aantal jongeren dat naar Halt is verwezen en dat een delict heeft gepleegd in de andere gemeente. Preventieactiviteiten Halt Noord-Nederland in de gemeente Vlagtwedde 2011 Halt Ouder- Vuurwerk Vw Politie Lessen Avond Stud. Vlagtwedde Bron: Jaarverslag 2011, Halt Noord-Nederland Halt-lessen: het totaal aantal lessen dat Halt Noord-Nederland in de gemeente Vlagtwedde heeft gegeven, exclusief vuurwerk. 1: Module 1 van de lesmethodiek: Halt; over jeugdcriminaliteit. 2: Module 2 van de lesmethodiek: Zo zijn onze manieren; over waarden en normen. 3: Module 3 van de lesmethodiek: Goed met de groep; over groepsdruk. 4: Module 4 van de lesmethodiek: Kijk nou wat je doet; over de gevolgen van gedrag. 5: Module 5 van de lesmethodiek: Digipesten; over digipesten en veilig internetten. 6: Module 6 van de lesmethodiek: Trek jij je er wat van aan?; over overlast en respect. 7: Module 7 overige voorlichtingslessen Ouderavond: het aantal ouderavonden Vuurwerkles Vw Stud. Vuurwerk gegeven door HBO-studenten Politie: vuurwerk in samenwerking met politie In 2013 is het aantal Halt - afdoeningen gelijk gebleven of gedaald. - In samenwerking met de politie wordt de aanpak van jongerengroepen verbeterd. - Over het veilig afsteken van vuurwerk wordt voorlichting gegeven. - Met de PI Ter Apel wordt een preventieproject opgezet. 18

20 4.6 Jeugdgroepen Als er binnen de gemeente sprake is van een problematische jeugdgroep, dan wordt deze groep in kaart gebracht met de landelijk gehanteerde methode van Beke/Ferwerde. Met behulp van een vragenlijst worden gegevens met betrekking tot type groep, locatie, kenmerken, en karakter van bestaande jeugdgroepen in beeld gebracht. Op basis van deze gegevens komt de jeugdgroep onder een categorie te vallen en vervolgens wordt er een aanpak ontwikkeld: Hinderlijke jeugdgroepen Deze groep hangt wat rond in de buurt, is af en toe luidruchtig aanwezig en trekt zich niet zoveel aan van de omgeving. Soms loopt het wel eens uit de hand en zijn er kleine schermutselingen, maar dat is doorgaans snel in de kiem gesmoord en vaak ook meer toeval dan gepland. Ook maakt de groep zich incidenteel schuldig aan kleine vernielingen. Een beperkt aantal jongeren maakt zich soms schuldig aan (veelal lichte) gewelds- en (in mindere mate) vermogensdelicten. Over het algemeen is het een groep die nog voldoende autoriteitsgevoelig is en aangesproken kan worden op zijn gedrag. Overlastgevende jeugdgroepen Deze groep is wat nadrukkelijker aanwezig, kan af en toe provocerend optreden, valt omstander wel eens lastig (uitschelden of zelfs intimideren), vernielt regelmatig allerlei zaken en laat zich veel minder gelegen liggen aan andere mensen. Geweldsgebruik wordt niet geschuwd en de groepsleden zijn ook minder goed te corrigeren. Ook de lichtere vormen van criminaliteit waar de groep zich schuldig aan maakt, worden doelbewuster gepleegd en de groep is ook meer bezig om te zorgen dat ze niet gepakt wordt. Criminele jeugdgroepen Deze groep bestaat (in ieder geval voor een deel) uit jongeren die behoorlijk op het criminele pad zijn geraakt. Ze zijn al vaker met de politie in aanraking gekomen. Kenmerkend voor dergelijke groepen is dat ze meer en meer criminaliteit plegen voor het financiële gewin in plaats van voor de kick of het aanzien. Deze jongeren scoren ook hoog op de delicten waar de andere twee typen groepen ook hoog mee scoren. De feiten zijn echter ook ernstiger en ze schrikken ook niet terug voor het gebruik van geweld. Voorkomen en beperken dat jeugdigen ontsporen en afglijden naar criminele activiteiten. - Nieuwe groepen worden in beeld gebracht. - Voor een nieuwe groep wordt een aanpak ontwikkeld in samenwerking met politie, jongerenwerk, leerplicht, CJGV, en wanneer gewenst het Veiligheidshuis of Sociale Zaken. - Met de PI Ter Apel wordt een preventieproject opgezet. 4.7 Preventieproject PI Ter Apel Met de PI Ter Apel zijn overleggen gaande om een preventieproject op te zetten. Het doel van dit project is om jongeren die dreigen te ontsporen te laten zien welke risico s hun leefstijl met zich meebrengt. Het project moet gezien worden als een laatste waarschuwing voor de jongeren en dat ze nog de mogelijkheid hebben iets te maken van hun toekomst te maken. Deze waarschuwing wordt gegeven door een gedetineerde die vastzit voor een zelfde delict als waarmee de jongeren zich bezighouden. Dit project is een samenwerking tussen: jongerenwerk, politie, PI Ter Apel en de gemeente. Voorkomen en beperken dat jeugdigen ontsporen en afglijden naar criminele activiteiten. - Opzetten preventieproject. 19