Werkstuk Geschiedenis Beurskrach

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis Beurskrach Werkstuk door een scholier 2222 woorden 29 januari ,9 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Beurskrach 1929 (> Wat waren de oorzaken voor de Krach? <) In Amerika leek het heel goed te gaan met de economie in de jaren 20. De Amerikanen hadden een goede en belangrijke afzetmarkt weten te vinden in Europa. Maar ook de herstelwerkzaamheden van de 1ste WO kwamen langzaam terug. Alleen het probleem was dat een groot deel van die stijgende lijn in de economie schijnwerkelijkheid was. Omdat het zo goed leek te gaan kregen de mensen veel vertrouwen werd er steeds meer gekocht en geleend. Doordat mensen zoveel kochten leek de koopkracht in Amerika erg hoog, maar omdat alles eigenlijk werd gekocht met afbetaling lag de koopkracht eigenlijk laag. Doordat Amerika een vrije economie had ( dus zonder bemoeienis van de overheid ) leek het erg goed te gaan, terwijl later bleek dat ze zichzelf de afgrond in hebben geholpen. Het was namelijk zo dat de bedrijven de lonen laag hielden waardoor de koopkracht ook laag bleef, daardoor werd er te veel geproduceerd en een deel van de productie bleef gewoon liggen. Wat weer leidde tot situaties dat er veel mensen ontslagen moesten worden. Ook met de boeren ging het niet goed want die konden niks meer kwijt op de Europese markt. Doordat het steeds minder ging verdween het vertrouwen langzaam en mensen verkochten langzamerhand hun aandelen. Een van de belangrijke oorzaken was ook dat de banken mee gingen in het enthousiasme van de mensen en ze gaven alle mensen een lening die erom vroegen. Wat een erg belangrijk kenmerk was in de Jaren 20 in Amerika was de drooglegging ook wel 'the eighteenth Amendment' genoemd. Het hield in dat alle import/export transport en productie van sterke drank verboden werd. Met uitzondering van de dranken onder het percentage van 0,5% en de alcohol voor medisch gebruik. Dat voorstel werd gedaan op 16 januari 1920 door een congreslid van de staat Minnesota, Andrew Volstead, en dezelfde dag werden alle bars/cafés gesloten. Dat zorgde ervoor dat er mensen op illegale wijze drank probeerde te krijgen waardoor zich veel gangster groepen vormden. Dat waren kleine groepjes mensen (meestal jongeren) die veel geld probeerden te verdienen door zelf alcohol te stoken. Een bekend voorbeeld daarvan was Al Capone (Scareface). De alcohol werd voornamelijk gehaald uit Canada, het werd gestolen uit opslagplaatsen van de overheid of het werd zelf gestookt. Het negatieve effect was makkelijk te zien want er werd beweerd dat er 10x zoveel gansters zijn ontstaan door de drooglegging. In 1925 werd de toenmalige president,coolidge, al duidelijk gemaakt dat het niet goed ging met de beurs. Maar Coolidge vond dat er niks aan de hand was dus dat er ook geen reden voor paniek was en nam daarom ook geen Pagina 1 van 5

2 maatregelen. Coolidge zei ook op een persconferentie : "No Congress... ever assembled, has met with a more pleasing prospect than that which appears at the present time". Wat betekende: Er is nog nooit een Congres geweest met een vooruitzicht zo goed als deze. Hoover, toen nog presidentskandidaat was het hier niet mee eens. Al voordat hij als president geïnstalleerd was waarschuwde hij de Federale Reserve al om gewaagd en gevaarlijk gokken op Wallstreet te onderdrukken. Ook gebruikte hij de media om het volk te waarschuwen. Hoover was de eerste president die economische maatregelen nam om de crisis te voorkomen. Dit probeerde hij door de lonen te verlagen, dit hielp op de korte termijn wel, maar op de lange termijn leverde dit alleen maar welvaartsverlies en minder productie op. Op 26 maart 1929 ging het voor het eerst mis. Op 27 mei volgde er weer een instorting maar veel erger dan de vorige. In tegenstelling tot de vorige loste deze instorting zichzelf op. Omdat deze mensen nauwelijks wisten wat ze deden, raakte ze al in paniek als ze ook maar iets negatiefs hoorden. Door dit soort mensen kon de crisis veroorzaakt worden. Nadat veel kleine beleggers failliet gingen en nadat er een tekort ontstond op de geldmarkt werd er gehoopt dat de kleine beleggers weg zouden blijven. Maar doordat er van buitenaf geld beschikbaar werd gesteld konden ze weer terugkomen. Daarna volgde er nog een paar instortingen ( 7 augustus, 24 september, 24 oktober ). 24 oktober werd ook wel 'Black Thursday' genoemd omdat er vele miljoenen aan aandelen verdwenen door de massale verkoop. Maar op 29 oktober 1929 vond de daadwerkelijke Krach plaats. Mensen waren in paniek en verkochten alles tegen elke prijs, de telefoonlijnen waren overbezet en President Hoover besloot de beurs eerder te sluiten zodat er niet nog meer verlies werd geleden. Op 'Black Tuesday' 1929 kreeg Hoover gelijk de markt stortte in elkaar, er werd een recordaantal van 16 miljoen aandelen verkocht en een bedrag van 30 miljard dollar was verdwenen. Veel mensen waren hun geld kwijt en in New York werd in de hotels al cynisch gevraagd of de gasten kwamen om te slapen of om te springen (haha). De oorzaken: [> De slechte organisatie bij banken. [> De slechte ondernemingsstructuur. [> De twijfelachtige situatie van de betalingsbalans. [> De slechte inkomensverdeling (de rijke 5% ontving 30% van de inkomens) [> Het gebrek aan economisch begrip ( mensen wisten niet veel van de economie). [>Wat waren de gevolgen <] In 1932 waren de presidentsverkiezingen met Roosevelt en Hoover als kandidaten. Degene die als president gekozen zou worden mocht de crisis op gaan lossen en 14 miljoen mensen weer aan een baan helpen. Roosevelt had als belangrijke punten in zijn campagne dat de overheid een actievere rol moest gaan spelen en dat de 'Prohibition' opgeheven moest worden. Hij noemde het plan 'New Deal', hiermee bedoelde hij zoiets als nieuwe ronde, nieuwe kansen. Een bekende uitspraak van Roosevelt is: "The only we have to fear is fear itself". Wat betekend: we hoeven Pagina 2 van 5

3 nergens bang voor te zijn behalve voor onze eigen angst. Hij won de verkiezingen gemakkelijk doordat het volk geen vertrouwen meer had in Hoover omdat hij de crisis niet had aangekund. Hij startte allerlei projecten om meer voor meer werkgelegenheid te zorgen. Zo liet hij rivieren indijken, overheidsgebouwen opknappen, waterkrachtcentrales bouwen en hij begon steunprojecten voor de landbouw. In de jaren dertig was 25% van de bevolking werkloos, ten gevolge van de crisis. Dankzij de New Deal kreeg het volk weer meer interesse in de overheid. Pas in 1937 was de productie weer op het peil van 1929 en in 1938 was het aantal werklozen gedaald naar 1op5. Een vroegere medewerker van Roosevelt was Long. Toen Long vond dat Roosevelt te conservatief bezig was stapte hij uit de staf en richtte zijn eigen belangengroep op, "Share-Our-Wealth". In 1935 had hij 4,6 miljoen aanhangers. Enkele van zijn punten waren: [> Elk gezin een basis inkomen van 2000 à 3000 dollar per jaar. [> Iemand met een inkomen boven de 1 miljoen dollar per jaar moest 100% belasting betalen. [> Het geld wat hierdoor vrij zou komen wilde hij gebruiken om ieder gezin de zogenaamde 'homestead' geven. Dit hield in een huis, een auto en andere dingen. [> Een familie met een kapitaal van meer dan 5 miljoen dollar moest al haar geld boven de 5 miljoen afstaan. Roosevelt wist dat hij ervoor moest zorgen dat de economie er weer bovenop kwam want door de ideeën van zijn tegenstanders zou hij het moeilijk kunnen krijgen bij de komende verkiezingen. Hij kwam met een Second New Deal. Roosevelt probeerde de betalingsbalans zo veel mogelijk in evenwicht te houden, volgens de Engelse econoom Keynes was dit dom. Hij zei dat de overheid de belastingen en rentestand moest verlagen en meer moesten uitgeven om bestedingen en investeringen te stimuleren. Bij de verkiezingen richtte Roosevelt zich vooral op de armere en boeren. Hij kreeg veel steun van het zwarte bevolking die bij de vorige verkiezingen nog grotendeels voor Hoover stemde. Ook de boeren steunden hem omdat ze vonden dat hij opkwam voor hun rechten. Doordat ze ook de meerderheid wonnen in het Congres stond niets hem in de weg om de economie te verbeteren. In 1937 kwamen er stakingen in de auto- en staalindustrie. De vakbonden werden machtiger en de werknemers kregen hogere salarissen en een 40-urige werkweek. Eind 1937 telde de auto- en staalvakbonden samen ongeveer leden. Hierdoor kreeg de 'New Deal' politiek een paar harde klappen. Een ander minpunt voor de 'New Deal' was dat Roosevelt de uitgaven van de overheid begon in te krimpen. Hij had het belang van overheidsbestedingen voor de economie nooit gezien en hierdoor werd de stijgende lijn sinds 1933 doorbroken. Opeens waren er 2 miljoen extra werklozen, de aandeelprijzen daalden en de productie ging omlaag. De reputatie van Roosevelt werd er niet beter op en hij stopte zich met het bemoeien in de economie. Hij dacht dat alles wel goed zou komen. Hij kwam met nieuwe wetten als : geen kinderarbeid, maximale werkweek van 40 uur en een minimumloon van 0,40 cent per uur. [> De gevolgen in Nederland <] Als de crisis in Amerika is begonnen rekent Nederland niet op al te veel problemen. Maar de prijzen en daarmee ook de winst dalen. Als in Engeland de pond wordt gedevalueerd word de concurrentiepositie van Nederland er niet beter op. En doordat veel van onze inkomsten uit de export komen werd het erg moeilijk. Dit doordat de concurrentiepositie verslechterde en omdat het financieel slecht met andere landen ging en dus minder gingen importeren. Ook doordat de landen hun eigen industrieën wilden beveiligen werden er protectionistische maatregelen genomen wat ook niet Pagina 3 van 5

4 voordelig was voor een handelland als Nederland. Ook met de boeren ging het minder. Doordat er veel gemeganiseerd werd steeg de productie boven de vraag uit waardoor, de al erg lage prijzen door de crisis, nog lager werden. Hierdoor wordt de productie teruggevoerd en wat weer tot gevolg had dat er vele werden ontslagen. Dit gebeurde niet alleen in de landbouw maar in alle sectoren. Hierdoor raakte de economie in een soort van cyclus: 1.Te hoge productie à 2.Productie loopt terug à 3.Ontslagen volgen à 4.Koopkracht neemt af à 5.Productie daalt nog verder [> Conclusie <] Uit de gegevens komt overal dat de crisis niet werd veroorzaakt door de?krach?, wel was deze gebeurtenis de inleiding van de crisis in de jaren 30. Het kwam door de onwetendheid van de mensen. Ze wisten niet veel over de economie en luisterde niet naar de waarschuwingen want ze hadden vertrouwen in de situatie zoals hij was. De banken leenden de veel geld uit aan iedereen die het wou lenen, maar door de crash had niemand geld dus ze konden alle schulden niet afbetalen. Ieders failliesemnet werkte naar beneden door, ga maar na: De Ford-autofabriek verlaagde de productie-ontslagen volgen bij Ford-minder auto s? dus ook minder banden nodig-productie van de bandenfabrikant daalt-ook hier volgen ontslagen. Zo kun een tal van voorbeelden noemen. Door de vele ontslagen kwamen er miljoenen werklozen, ¼ van de Amerikaanse bevolking om precies te zijn. Door die vele werklozen daalde ook de koopkracht, waardoor de productie daalde. De Amerikaanse overheid had bijvoorbeeld iedereen van een minimuminkomen kunnen voorzien, wat ze later ook deden. Hadden ze dit eerder gedaan dan had die crisis niet zo lang geduurd, volgens mij. De crisis had vooral invloed in Europa, omdat veel landen nog een schuld hadden aan Amerika door de wederopbouw na WO1. Toen Amerika dat geld opeens nodig had werd het erg lastig. Alleen denk ik niet dat die crisis zo lang had hoeven duren als de landen gewoon samen hadden gewerkt. Er zijn een paar conferrenties geweest om dit tot stand te brengen, maar vooral door de starre houding van Amerika is er niet veel van gekomen. Amerika was vooral bezig om de binnenlandse economie te redden en interesseerde zich niet voor het buitenland. Uitleg foto s Deze foto heb ik gekozen want dit is de man die Amerika moet helpen om er weer bovenop te komen. Dus hij betekende veel voor het Amerikaanse volk en had veel invloed op de hele situatie! Deze foto heb ik gekozen omdat hij de man was die dacht dat alles wel goed zou komen en dat er geen reden voor paniek was en daarom ook geen maatregelen heeft genomen wat achteraf een grote fout bleek te zijn ( vandaar dat hij staat bij de oorzaken ) [>Bronvermelding<] Pagina 4 van 5

5 Boek : Geschiedenis van de VS van Amerika 1 André Kaspi Uitgeverij: AULA, 1ste druk 5. De VS in de 20ste eeuw Maarten van Rossem Uitgeverij: Sdu, 3de druk Pagina 5 van 5