Verslag over de doorlichting van GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de doorlichting van GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK Hoofdstructuur bao Instellingsnummer 2402 Instelling GO! Basisschool De Horizon Wervik directeur NORA VYNCK (wnd) adres Hellestraat WERVIK telefoon fax website/url Bestuur van de instelling adres GO! scholengroep Mandel en Leie Hugo Verrieststraat ROESELARE Scholengemeenschap Basisonderwijs Kortrijk - Menen adres Veldstraat WEVELGEM CLB CLB vh GO Mandel en Leie adres Burgemeester Nolfstraat KORTRIJK Dagen van het doorlichtingsbezoek , , Einddatum van het doorlichtingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Johan Lamote Teamleden Geert Alleman Deskundige(n) behorend tot de nihil administratie Externe deskundige(n) nihil GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 1

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING SAMENVATTING DOORLICHTINGSFOCUS Leergebieden in de focus Procesindicatoren of procesvariabelen in de focus RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJS-REGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? kleuteronderwijs: Nederlands kleuteronderwijs: wereldoriëntatie Vaststellingen voor kleuteronderwijs: Nederlands en wereldoriëntatie lager onderwijs: Nederlands lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Respecteert de school de overige reglementering? BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Begeleiding Leerbegeleiding Evaluatie Evaluatiepraktijk ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed? Wat kan de school verbeteren? Wat moet de school verbeteren? ADVIES EN REGELING VOOR HET VERVOLG Onderwijsdoelstellingen: advies en regeling voor het vervolg Overige erkenningsvoorwaarden: advies en regeling voor het vervolg GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

3 INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering 2. de kwaliteitsbewaking door de school 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. - Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPO-referentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. - Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. - Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de instelling een selectie van de onderwijsreglementering: - een selectie van leergebieden om het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen na te gaan Voor elk leergebied onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPO-referentiekader: o het onderwijsaanbod o de uitrusting o de evaluatiepraktijk o de leerbegeleiding - een selectie van andere erkenningsvoorwaarden - een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor - doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? - ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? - doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de instelling dit na? - ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? 3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visie-ontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 3

4 Het onderzoek naar de hygiëne, veiligheid en bewoonbaarheid De controle van de erkenningsvoorwaarden betreffende de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de instelling vindt gelijktijdig met de doorlichting plaats. Deze controle resulteert in een afzonderlijk verslag dat bij het doorlichtingsverslag wordt gevoegd en eveneens verschijnt op Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: - een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen - een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies - een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders, leerlingen of cursisten over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

5 1 SAMENVATTING De Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs De Horizon is gelegen in Wervik vlakbij de grens met Frankrijk. Door de ligging in de nabijheid van de (taal)grens heeft de school een significant aantal leerlingen uit gezinnen waar het Nederlands niet de eerste of niet de enige voertaal is. Daarnaast zijn er veel leerlingen die voldoen aan de risico-indicatoren van het gelijke onderwijskansenbeleid. Dit vormt voor de school een belangrijke uitdaging om in een aanbod op maat voor elk kind te voorzien. Bij deze schooldoorlichting werden in zowel de kleuter-, als in de lagere afdeling de leergebieden Nederlands en wereldoriëntatie onderzocht. Daarnaast werden ook twee specifieke aspecten van de schoolwerking in de focus gezet, namelijk de leerbegeleiding van de kinderen en de evaluatiepraktijk die de school hanteert. In de kleuterafdeling voldoen de leergebieden Nederlands en wereldoriëntatie niet. De onderzochte leergebieden worden geïntegreerd in de thema s. Pas vrij recent hanteren de leerkrachten de leerplannen als referentiekader om doelen te selecteren en om de ontwikkelingsdoelen continu en gradueel na te streven. Bij de planning leveren de teamleden een inspanning om de verschillende leergebieden evenwichtig aan bod te laten komen. Dit gebeurt ook voor de verschillende domeinen binnen elk leergebied. Deze manier van werken is echter nog zeer pril. Op het niveau van de kleuterafdeling zijn er geen afspraken over de wijze waarop het team op langere termijn het evenwicht en de volledigheid van het aanbod wil bewaken. Daarnaast dient de kleuterafdeling werk te maken van een grondigere beeldvorming van de kleuters. Dit geldt zeker voor de taalontwikkeling. Er is ondanks de instroomkenmerken van de kleuterpopulatie te beperkte aandacht voor school- en instructietaal. In de lagere afdeling voldoen de leergebieden Nederlands en wereldoriëntatie. Het consequente gebruik van een onderwijsleerpakket voor beide leergebieden garandeert een volledig, evenwichtig en gradueel opgebouwd aanbod. Voor zowel Nederlands als voor wereldoriëntatie kan de school ook outputgegevens voorleggen die er op wijzen dat de eindtermen bij een groot aantal leerlingen worden gerealiseerd. Toch kunnen ook in de lagere afdeling enkele kanttekeningen worden geformuleerd. De vraag kan gesteld worden in welke mate het consequent gebruik van de methode, een werkwijze is die aansluit bij de beginsituatie en de noden van alle leerlingen. Daarnaast heeft ook op dit niveau de gerichte aandacht voor taalvaardigheidsonderwijs nog groeikansen. De uitbouw van de leerbegeleiding in het kader van een gelijkekansenbeleid, is eveneens een werkpunt voor de school. Zowel in de kleuter- als in de lagere afdeling is in de meeste klassen de doelgerichte en planmatige zorg voor risicokinderen al te eenzijdig een zaak van de zorgleerkrachten. Deze bijkomende zorg is al te vaak gericht op snelle remediëring op korte termijn. De school heeft nood aan een coherente en gedragen zorgvisie waarin de rol, opdracht en verwachtingen van alle teamleden duidelijk gedefinieerd worden. Binnen het zorgbeleid dient de school uit te klaren hoe ze op een efficiënte wijze tot een volledige en diepgaande beeldvorming van risicoleerlingen komt. Zorgtrajecten kunnen pas effectief zijn als ze worden voorafgegaan door een grondige en handelingsgerichte probleemanalyse. De school kan haar evaluatiepraktijk kritisch bekijken. Dit geldt in de eerste plaats voor de observatie-instrumenten en bijhorende afspraken in de kleuterafdeling. Maar dit geldt evenzeer in de lagere afdeling voor die leergebieden waarvoor geen methode wordt gebruikt en de leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden, leren leren en ICT. Voor deze leergebieden en eindtermen is de evaluatie gericht op de formulering in het rapport in plaats van op de achterliggende leerplannen of eindtermen. Recent kende de school een aantal belangrijke wijzigingen in haar personeelsbestand. De directeur is pas aangesteld sinds enkele maanden. De zorgcoördinator is nieuw in deze opdracht en ook verschillende andere teamleden hebben dit schoolar een nieuwe GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 5

6 opdracht. Dit alles maakt dat de school momenteel enigszins zoekende is naar nieuwe, stevige en werkbare structuren om samen beleid te kunnen voeren. De huidige onduidelijken onzekerheden creëren echter ook de kans om als team gezamenlijk een vernieuwd beleid uit te tekenen. Uit de gesprekken blijkt bij de teamleden een groot vertrouwen in de participatieve leidersstijl van de nieuwe directie en de eerste signalen van vernieuwing die op gang zijn gezet. Anderzijds ervaart de directie openheid en een grote vernieuwingsbereid bij het team. Met een duidelijk prioriteitenplanning op korte en middellange termijn moet dit schoolteam er in slagen om zowel de verplichte als de eigen werkpunten met succes weg te werken. 2 DOORLICHTINGSFOCUS Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting heeft de inspectie leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen geselecteerd voor onderzoek tijdens de doorlichtingsbezoeken. De resultaten van de controle op de erkenningsvoorwaarden betreffende bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne, vindt u terug in een afzonderlijk verslag. 2.1 Leergebieden in de focus kleuteronderwijs Nederlands wereldoriëntatie lager onderwijs Nederlands wereldoriëntatie 2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de focus Logistiek Welzijn Veiligheid Gezondheid en hygiëne Onderwijs Begeleiding Leerbegeleiding Onderwijs Evaluatie Evaluatiepraktijk 3 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJS- REGLEMENTERING? 3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde structuuronderdelen het volgende op: GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

7 kleuteronderwijs: Nederlands Voldoet niet De kleuterafdeling streeft in onvoldoende mate de ontwikkelingsdoelen voor Nederlands na. Op het niveau van de kleuterafdeling is er geen garantie voor een volledig en evenwichtig aanbod. De beeldvorming in verband met de taalontwikkeling gebeurt te globaal en is te weinig gericht op effectieve bijsturing. Er is ondanks de instroomkenmerken van de kleuterpopulatie te beperkte aandacht voor school- en instructietaal kleuteronderwijs: wereldoriëntatie Voldoet niet De kleuterafdeling streeft in onvoldoende mate de ontwikkelingsdoelen voor wereldoriëntatie na. Op schoolniveau is er geen garantie voor een volledig en evenwichtig aanbod Vaststellingen voor kleuteronderwijs: Nederlands en wereldoriëntatie Curriculum Per thema registreren de leerkrachten voor de leergebieden Onderwijsaanbod Nederlands en wereldoriëntatie een selectie van Referentiekader leerplandoelen. Deze werkwijze is nog heel recent. Het Planning team heeft weinig zicht op hoe de ontwikkelingsdoelen en Evenwichtig en volledig de leerplannen zich verhouden. In het verleden investeerde Samenhang de school niet in de verkenning van de visie en de kerngedachten van deze leerplannen. Voor het leergebied Nederlands beschikken de leerkrachten over voldoende bronnenmateriaal. Het consequent gebruik van dit bronnenmateriaal is teamlidafhankelijk. De meeste teamleden geven aan dit vooral te beschouwen als inspiratiebron voor de invulling van hun thema s. De leerkrachten hebben een planning van in hoofdzaak kalendergebonden thema s die in de loop van het schoolar aan bod zullen komen. Teamlidafhankelijk is hierbij ook nog ruimte om in te spelen op occasionele gebeurtenissen of interesses van de kleuters. De leerkrachten hebben weinig zicht op de concrete invulling van de thema s die doorheen de kleuterschool arlijks terug aan bod komen. In de week- en dagplanning koppelen de leerkrachten de voorziene activiteiten aan leerplan- of lesdoelen. Uit de planningsdocumenten blijkt aandacht voor een evenwicht tussen de verschillende leergebieden en ook voor een evenwicht tussen de domeinen van elk leergebied. Op schoolniveau zijn nog geen afspraken over de wijze waarop de volledigheid en het evenwicht van het aanbod op langere termijn kan worden bewaakt. Individuele leerkrachten hebben hiervoor persoonlijk een aanzet ontwikkeld. De leerkrachten in vestigingsplaats 1 beschikken over een gradueel opgebouwde begrippenlijst. In de themaplanning is meestal ook een lijst van streefwoordenschat opgenomen. De mate waarin leerkrachten de begrippen en de streefwoordenschat planmatig en doelgericht integreren in de belangstellingscentra is teamlidafhankelijk. Hieromtrent bestaan geen afspraken op schoolniveau. Voor de leerkrachten is het achterliggende referentiekader van de begrippenlijsten niet gekend. De streefwoordenschat wordt veeleer intuïtief samengesteld, eerder dan op de effectieve talige noden van de kleuters GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 7

8 Er zijn afspraken over de opbouw van de kalenders en pictogrammen die de continuïteit en gradatie doorheen de opeenvolgende leeftijdsgroepen garanderen. Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Naar eigen zeggen beschikken de leerkrachten over voldoende spel- en ontwikkelingsmateriaal. Dit is niet in alle klassen even duidelijk aanwezig. In sommige klassen lijkt dit eerder beperkt of aan vernieuwing toe. Niet in alle klassen is het beschikbare materiaal functioneel en uitnodigend ter beschikking van de kleuters. De kwaliteit van de klas- en hoekeninrichting en de extra kansen die deze bieden om de talige ontwikkeling van kleuters te ondersteunen is teamlidafhankelijk. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig/representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing Het kindvolgsysteem hanteert een ander ordeningskader dan de leerplannen en is niet gekoppeld aan de vooropgestelde doelen. De taalontwikkeling komt hierbij slechts met één globale observatie aan bod en biedt onvoldoende kansen tot het effectief in kaart brengen van de verschillende talige vaardigheden. De afname van genormeerde taaltests compenseert dit enigszins. Het kindvolgsysteem bevat weinig aspecten vanuit wereldoriëntatie. De meeste leerkrachten noteren ook nog losse, individuele observaties in hun agenda of via een eigen systematiek. Afspraken op schoolniveau in verband met de observatie van kleuters ontbreken. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg De instroomkenmerken van de kleuters zetten nog niet aan tot een systematische focus op een specifiek aanbod voor taalarme of anderstalige kleuters, met hierbij bijzondere aandacht voor school- en instructietaal. De leerkrachten zijn nog weinig vertrouwd met de kennis van hoe het taalverwervingsproces bij anderstalige kleuters verloopt. De initiatieven met betrekking tot het versterken van de taalvaardigheid die in het kader van de vroegere GOKwerking werden ontwikkeld, zijn onvoldoende in de klaspraktijk geïmplementeerd. Elke klas kan beroep doen op een zorgjuf voor bijkomende ondersteuning van risicokleuters. De school wil de invulling van deze bijkomende zorg flexibel aanwenden. Dit gaat in enkele klassen van vormen van pre-teaching tot puur remediërende activiteiten in praktisch alle klassen. De samenwerking tussen de klasleerkracht en de zorgleerkracht verloopt in hoofdzaak informeel GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

9 lager onderwijs: Nederlands Voldoet De lagere afdeling bereikt met zoveel mogelijk leerlingen de eindtermen voor Nederlands. Dit blijkt uit diverse voorgelegde outputgegevens. Het consequente gebruik van een onderwijsleerpakket garandeert een volledig, evenwichtig en gradueel opgebouwd aanbod. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren De leerkrachten vertrouwen er op dat een consequent gebruik van een gradueel opgebouwd onderwijsleerpakket de realisatie van de eindtermen en leerplandoelen garandeert. Uit de planningsdocumenten kan worden afgeleid dat de leerkrachten er over waken dat alle domeinen binnen het leergebied evenwichtig aan bod komen. In de bovenbouw wordt de methode aangevuld met bijkomend materiaal voor begrijpend lezen. Deze aanpak groeide vanuit de analyse van vroegere outputgegevens. In diverse klassen worden frequent werk- en organisatievormen gehanteerd die mondelinge communicatie en actief leren toelaten. Op klas- en schoolniveau zijn er verschillende waardevolle initiatieven op het vlak van leesbevordering en boekenpromotie. De organisatie van het klasoverschrijdende niveaulezen en de vrije leesmomenten zijn hierbij illustratief. Heuristieken en algoritmes vanuit de methode zijn aan de klaswanden aanwezig. Deze zijn niet steeds leesbaar voor de leerlingen en zo weinig functioneel. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig/representatief Gericht op bijsturing Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg De school beschikt over hedendaagse materialen en methodes om haar taalonderwijs vorm te geven. De meeste klassen zijn uitgerust met een rijk ingevulde klasbibliotheek. Oudere kinderen leren gebruik maken van passende informatiebronnen, onder meer woordenboeken. De evaluatie van Nederlands gebeurt in hoofdzaak op basis van de methodegebonden toetsen. Daarnaast neemt de school diverse genormeerde tests af voor verschillende talige vaardigheden. De resultaten worden in hoofdzaak gehanteerd om individuele risicoleerlingen te detecteren. De school analyseert deze gegevens nog te weinig op klas- en schoolniveau om bijsturingen in het onderwijsaanbod of het leerproces te voorzien. De leerkrachten geven aan vragende partij te zijn om in de nabije toekomst kritisch te onderzoeken welke van deze tests noodzakelijk en zinvol zijn in functie van een goede beeldvorming van de leerlingen. Ook de deelname aan de centrale eindtoetsen van de stedelijke en gemeentelijke onderwijskoepel levert valide outputgegevens op. De leerkrachten maken gebruik van de differentiatiematerialen die in de methode zijn voorzien. De meeste leerkrachten kunnen aangeven op welke wijze ze hun rol als eerstelijns verantwoordelijke voor de zorg waarmaken. Deze zorginitiatieven gebeuren vanuit een goed vakmanschap. Een meer doelgerichte en planmatige aanpak kan deze initiatieven nog aan kracht laten winnen GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 9

10 Leerlingendossiers of verslagen van MDO s bevatten enkel vaststellingen van eventuele problemen bij kinderen. Uit deze vaststellende gegevens valt niet af te leiden of er een diepgaande analyse gebeurt van gesignaleerde problemen. Het gebrek aan grondige analyse hypothekeert een handelingsgerichte aanpak. Ook de registratie en evaluatie van uitgezette zorgtrajecten gebeurt eerder beperkt. Ondanks een significante aanwezigheid van kinderen met een anderstalige achtergrond is het team nog weinig vertrouwd met de uitgangspunten van taalvaardigheidsonderwijs. Ook is de school nog zoekende naar een gepaste opvang voor de recente instroom van anderstalige nieuwkomers. De leerkrachten kunnen beroep doen op de ondersteuning van een zorgleerkracht voor bijkomende remediëring van risicoleerlingen. In het verleden was dit enkel voorzien voor de klassen van de onderbouw. Vanaf dit schoolar wordt dit uitgebreid naar alle klassen lager onderwijs: wereldoriëntatie Voldoet De lagere afdeling bereikt voor wereldoriëntatie met de meeste leerlingen de eindtermen. Dit blijkt uit diverse voorgelegde outputgegevens. De school voorziet in een gradueel aanbod waarbij alle domeinen evenwichtig aan bod komen. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Het recent ingevoerde onderwijsleerpakket voor wereldoriëntatie is richtinggevend voor het onderwijsaanbod. Op schoolniveau werd nagegaan of dit pakket alle eindtermen en leerplandoelen bestrijkt. De graduele opbouw van het aanbod wordt in principe verzekerd vanuit de methode. Dit geldt eveneens voor een evenwichtig en volledig aanbod. De opbouw van de methode en de wijze waarop deze door de leerkrachten wordt gehanteerd leiden veeleer tot een cursorische dan tot een thematische aanpak. Dit wordt enigszins gecompenseerd door projecten op klas- en schoolniveau. In de meeste klassen is er systematische aandacht voor actualiteit. Ondanks het feit dat de leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden (op één na) integraal in het leerplan wereldoriëntatie zijn opgenomen, gaat de school hier weinig expliciet mee om. Op schoolniveau werd nog niet stilgestaan bij de wijze waarop deze leergebiedoverschrijdende eindtermen op meer doelgerichte en systematische wijze aan bod kunnen komen. Materieel beheer Uitrusting Leermiddelen De school beschikt over voldoende leermiddelen om de eindtermen en leerplandoelen voor wereldoriëntatie te kunnen realiseren. De digitale borden en de computerklas geven de leerlingen kansen om digitaal informatie te GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

11 verwerven en te verwerken. De school beschikt over voldoende materiaal om het domein techniek vorm te geven. In alle klassen zijn de tijd- en ruimtekaders aanwezig. Deze zijn doorheen de lagere afdeling gradueel opgebouwd. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig/representatief De school hanteert de methodegebonden toetsen voor de evaluatie van wereldoriëntatie. Hierbij worden naast kennis ook vaardigheden geëvalueerd. Dit weerspiegelt zich niet in het rapport waar voor wereldoriëntatie enkel één globaal cijfer de resultaten weergeeft. De school neemt ook deel aan de externe eindtoetsen voor wereldoriëntatie. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg In observaties, in het leerlingendossier of in verslagen van het MDO zijn weinig tot geen gegevens te vinden vanuit het leergebied wereldoriëntatie. De leerbegeleiding is er nog niet aan toe om te differentiëren vanuit talenten of interesses en mogelijkheden van leerlingen Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op: Onderzochte voorwaarde Verwijzing regelgeving JA/NEEN Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? Art. 62,6 Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? Art. 62,8 Art. 62, Respecteert de school de overige reglementering? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op: Onderzochte regelgeving Verwijzing regelgeving JA/NEEN Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen de bijdrageregeling de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement t.a.v. de onderwijstaal de afspraken i.v.m. het rookverbod Art GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 11

12 het orde- en tuchtreglement van de leerlingen met inbegrip van de beroepsmogelijkheden de procedures volgens dewelke getuigschriften worden toegekend de procedure volgens welke beroep kan ingediend worden tegen een beslissing van de klassenraad met betrekking tot het getuigschrift bepalingen i.v.m. het recht op onderwijs aan huis richtlijnen inzake afwezigheden en te laat komen afspraken i.v.m. huiswerk, agenda s en rapporten de wijze waarop de leerlingenraad in voorkomend geval wordt samengesteld Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat door het schoolbestuur voor de school wordt vastgelegd de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen de wijze waarop het leerproces van de leerlingen wordt beoordeeld en hoe daarover wordt gerapporteerd de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen Wordt de verplichte informatie aan de ouders correct bezorgd bij de eerste inschrijving? Zorgt men voor een correcte invulling van het zorgbeleid? Indien er onthaalonderwijs aan anderstalige leerlingen georganiseerd wordt, is er dan een individueel werkplan voor de leerling? Indien er onthaalonderwijs aan anderstalige leerlingen georganiseerd wordt, is er dan nascholing taalvaardigheid en sociale integratie voorzien voor leerkrachten? Wordt de voorgeschreven procedure die leidt tot het afleveren van een getuigschrift gerespecteerd? Art. 37 Art. 47 Art. 28 Art. 153septies (enkel van toepassing binnen een scholengemeenschap) BVR personeelsformatie Art en BVR voor het uitreiken van het getuigschrift van basisonderwijs en het vastleggen van de vorm ervan GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

13 Worden de bepaalde lijsten, notulen en dossiers m.b.t. het getuigschrift aangelegd en bewaard? Verloopt het afleveren van attesten aan leerlingen die geen getuigschriften krijgen, correct? Wordt het recht op 28 lestijden/week gerespecteerd? Is er overlegd of onderhandeld in het lokaal comité als er een 29ste lestijd georganiseerd wordt? Art en BVR voor het uitreiken van het getuigschrift van basisonderwijs en het vastleggen van de vorm ervan Art en BVR voor het uitreiken van het getuigschrift van basisonderwijs en het vastleggen van de vorm ervan Art. 28 Art BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of -variabelen levert het volgende op: 4.1 Begeleiding Leerbegeleiding De vaststellingen wijzen op redelijke tot sterke aandacht voor: ondersteuning Motivering In het schoolwerkplan beschikt de school over een zorgvisie. Deze zorgvisie beschrijft in hoofdzaak de rol en de opdracht van de zorgcoördinator. De concrete verwachtingen en richtlijnen voor klasleerkrachten en zorgleerkrachten worden in de zorgvisie weinig duidelijk geëxpliciteerd. De zorgvisie dateert al van geruime tijd geleden, is weinig richtinggevend en is aan herziening toe. Voor de uitbouw van het zorgbeleid kan de school beschikken over een zorgcoördinator en drie leerkrachten. Naast hun opdracht binnen de zorg op kindniveau, hebben deze vier teamleden ook nog andere opdrachten. Drie van de vier betrokkenen zijn nieuw in deze opdracht. Op het ogenblik van de schooldoorlichting is dit vernieuwde zorgteam nog zoekende naar een structurele organisatie en inbedding in de schoolcultuur. De beschikbare lestijden voor extra zorg worden verdeeld over alle klassen van zowel de kleuter- als de lagere afdeling. Elke klastitularis kan beroep doen op additionele hulp bij het remediëren van leerlingen. Bij de verdeling van de beschikbare lestijden over de verschillende klassen, is in enige mate rekening gehouden met de aanwezige noden in elke klas. Op deze manier wil de school kort op de bal en flexibel inspelen op de noden van risicokinderen. In de praktijk verloopt het overleg tussen klas- en zorgleerkrachten vooral informeel. Zorginterventies zijn in hoofdzaak gericht op korte termijn remediëring. Via huisbezoeken investeren de leerkrachten in een meer volledige beeldvorming van de beginsituatie van de leerlingen. Van de klastitularissen wordt verwacht dat zij preventief en remediërend werken. Uit de planningsdocumenten kan niet worden afgeleid met welke planmatigheid en doelgerichtheid dit gebeurt. In de gesprekken kunnen de meeste teamleden echter ruim de eigen zorg verbredende initiatieven illustreren GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 13

14 Vanuit observaties, foutenanalyses en de resultaten van een veelheid aan genormeerde toetsen probeert de school de risicoleerlingen te ontdekken. Uit individuele leerlingendossiers, uit het elektronische leerlingvolgsysteem of uit de beschrijving van de beginsituatie in de zogenaamde handelingsplannen valt niet af te leiden of, waar en hoe ontdekte problemen diepgaand worden geanalyseerd. Het gebrek aan grondige diagnose legt een hypotheek op een effectieve handelingsgerichte aanpak. Ook de evaluatie en de registratie van uitgezette zorgtrajecten is veeleer beperkt. De leerkrachten streven er naar om de methodes consequent te volgen. Dit leidt tot een volledig en gradueel aanbod. De school stelt zich niet de vraag of dit de optimale keuze is voor alle leerlingen en of deze werkwijze aansluit bij de beginsituatie en noden van risicoleerleerlingen. Indien noodzakelijk staat de school open voor kinderen met bijzondere noden en voorziet hiervoor gon-begeleiding. 4.2 Evaluatie Evaluatiepraktijk De school staat voor wat betreft de kwaliteitsbewaking van deze indicator/variabele aan het begin van een ontwikkelingsproces. Motivering Het schoolteam heeft nog geen richtinggevende visie op leerlingenevaluatie. Er is in beperkte mate aandacht voor de visie op evalueren uit de leerplannen. In de kleuterafdeling gebeurt de evaluatie in hoofdzaak op basis van observaties. Leerkrachten noteren deze naast voorbije activiteiten in hun agenda of in een observatieschrift. Deze observaties zijn waardevol, maar missen systematiek. Het is ook onduidelijk of en in welke mate deze observaties leiden tot bijsturing van het aanbod of tot individuele interventies. Daarnaast is er in de kleuterafdeling een kindvolgsysteem dat drie keer per schoolar wordt ingevuld. Dit kindvolgsysteem hanteert een ander ordeningskader dan de leerplannen. Het is voor de leerkrachten niet duidelijk of en in welke mate dit observatieinstrument de volledigheid van het aanbod dekt. In de lagere afdeling gebeurt de evaluatie, voor de leergebieden waarvoor een methode wordt gebruikt, in hoofdzaak op basis van de methodegebonden toetsen. De school gaat er van uit dat deze toetsen voldoende dekkend zijn om alle doelen van deze leergebieden te evalueren. De evaluatie van lichamelijke opvoeding, muzische vorming en de leergebiedoverschrijdende eindtermen sociale vaardigheden, leren leren en ICT sluit vooral aan bij de onderdelen en formuleringen op het rapport en veeleer beperkt bij de na te streven en/of te bereiken eindtermen en leerplandoelen. Naast de methodegebonden toetsen hanteert de school op beide niveaus nog een brede waaier van genormeerde toetsen voor het in kaart brengen van de evolutie in de talige ontwikkeling en voor aspecten van wiskunde. Terecht is de school van plan om in de nabije toekomst na te gaan welke van deze toetsen nog relevant zijn. De school heeft nog geen cultuur om de resultaten van deze testen in kaart te brengen op klas- en schoolniveau en deze resultaten als uitgangspunt te nemen voor een kritische reflectie op onderwijsprocessen of op het pedagogisch-didactisch handelen op klas en schoolniveau. Voor de meeste leraren is de evaluatiepraktijk nog geen voorwerp van zelfreflectie. Op schoolniveau was dit de laatste ren ook geen onderwerp van discussie. Hierdoor zijn er nog weinig bijsturingen in de richting van een bredere evaluatiepraktijk GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

15 5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op: Recent kent de school een aantal belangrijke wijzigingen in haar leiderschap. De directeur is pas aangesteld sinds enkele maanden. De zorgcoördinator is nieuw in deze opdracht en ook verschillende andere teamleden hebben dit schoolar een nieuwe opdracht. Dit alles maakt dat de school momenteel enigszins zoekende is naar nieuwe, stevige en werkbare structuren om samen beleid te kunnen voeren. De huidige onduidelijk- en onzekerheden creëren echter ook de kans om als team gezamenlijk een vernieuwd beleid uit te tekenen. Uit de gesprekken blijkt bij de teamleden een groot vertrouwen in de participatieve leidersstijl van de nieuwe directie en de eerste signalen van vernieuwing die op gang zijn gezet. Anderzijds ervaart de directie openheid en een grote vernieuwingsbereid bij het team. Vanuit de zorg om kwaliteitsvol onderwijs te organiseren, geven zowel de schoolleiding als de teamleden aan nog tal van werkpunten te zien. De school beschikt nog niet over een korte en lange termijnplanning om deze werkpunten structureel en gefaseerd aan te pakken. Ook het professionaliseringsbeleid is hier nog niet op gebaseerd. De school ontwikkelt nog geen talenbeleid gebaseerd op een visie en op vooropgestelde doelen. Er zijn ondanks de groeiende taalheterogeniteit in beperkte mate doelgerichte initiatieven die de taalvaardigheid stimuleren. Acties en initiatieven uit vroegere GOKactieplannen zijn op schoolniveau onvoldoende geïmplementeerd en dragen niet bij tot een verhoogde taalstimulering. Meerdere teamleden voorzien wel in waardevolle leesbevorderende initiatieven. Een belangrijke opdracht voor de school ligt in een planmatige aanpak van een doordacht zorg- en gelijkekansenbeleid dat aansluit bij de noden van de leerlingen en de school. Er zijn nog maar beperkt formele initiatieven die zich richten op onderwijskundige kwaliteitszorg. Op schoolniveau zetten verontrustende signalen vanuit outputgegevens, zoals het hoge aantal leerlingen met leerachterstand, nog niet aan tot kritische reflectie op de effectiviteit van de onderwijskundige aanpak. 6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL 6.1 Wat doet de school goed? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden Het aftoetsen van het onderwijsleerpakket wereldoriëntatie aan de leerplannen. Het consequente gebruik van het onderwijsleerpakket Nederlands en wereldoriëntatie in de lagere afdeling. De graduele opbouw van kalenders en pictogrammen in de kleuterafdeling. De graduele en doordachte opbouw van tijd- en ruimtekaders in de lagere afdeling. De aandacht voor leesbevordering en boekenpromotie in de lagere afdeling. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De vele materialen voor een praktijkgerichte aanpak van het domein techniek in de lagere afdeling. De evaluatiepraktijk voor WO die focust op kennis, vaardigheden en attitudes. Wat betreft het algemeen beleid De vernieuwingsbereidheid van het team GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 15

16 6.2 Wat kan de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden Het talenbeleid met bijzondere aandacht voor een investering in visieontwikkeling en de opbouw van expertise met betrekking tot taalverwervingsprocessen bij anderstalige kinderen. De systematische aandacht in aanbod, evaluatie en rapportering voor sociale vaardigheden en de andere leergebiedoverschrijdende eindtermen. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen Voorzien in een functioneel observatie-instrument in de kleuterschool. De rapportering van wereldoriëntatie. Vanuit een coherente en gedragen visie op leerbegeleiding het zorg- en gelijkekansenbeleid verder uitbouwen op klas- en schoolniveau. Zorginterventies plannen op basis van diepgaande probleemanalyses. Resultaten van genormeerde toetsen hanteren op klas- en schoolniveau als uitgangspunt voor kritische reflectie op de eigen werking. 6.3 Wat moet de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden In de kleuterafdeling voor Nederlands en wereldoriëntatie een aanbod garanderen dat volledig, evenwichtig en gradueel opgebouwd is. 7 ADVIES EN REGELING VOOR HET VERVOLG 7.1 Onderwijsdoelstellingen: advies en regeling voor het vervolg In uitvoering van het Decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies m.b.t. erkenningvoorwaarde voldoen aan de onderwijsdoelstellingen GUNSTIG voor lager onderwijs BEPERKT GUNSTIG kleuteronderwijs omwille van het niet voldoen aan de onderwijsdoelstellingen voor Nederlands wereldoriëntatie Het bestuur van de instelling moet vanaf kunnen aantonen dat de structuuronderdelen met een beperkt gunstig advies in voldoende mate werden geremedieerd. 7.2 Overige erkenningsvoorwaarden: advies en regeling voor het vervolg GUNSTIG GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK

17 Namens het inspectieteam, de inspecteur-verslaggever Johan Lamote Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de instelling: Voor kennisname Het bestuur of zijn gemandateerde Naam: GO! Basisschool De Horizon Wervik te WERVIK 17