Inhoudsopgave Dankwoord... v Abstract... vii Korte Samenvatting... xi Inhoudsopgave... xv Afkortingen en symbolen... xxi Hoofdstuk 1 Inleiding...

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave Dankwoord... v Abstract... vii Korte Samenvatting... xi Inhoudsopgave... xv Afkortingen en symbolen... xxi Hoofdstuk 1 Inleiding..."

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Dankwoord... v Abstract... vii Korte Samenvatting... xi Inhoudsopgave... xv Afkortingen en symbolen... xxi Hoofdstuk 1 Inleiding Inleiding Geschiedenis Toepassingsgebied... 3 Hoofdstuk 2 Power Quality Inleiding Power Quality parameters Effectieve waarde Belangrijkste Power Quality Parameters Vermogendefinities Het begrip Power Factor Onbalans Flikker Hoofdstuk 3 Fotovoltaïsche technologieën en opbrengst Inleiding Elektriciteitsvoorziening Standaard topologie Netgekoppelde systemen Autonome systemen Hybride systemen Onderdelen van een PV-installatie PV-cel Technologieën Grondstoffen Celtypes Werkingsprincipe Invertoren Plaatsingssystemen Overige invloedsfactoren op de opbrengst Beschikbaarheid van zonne-energie... 31

2 xvi Inhoudsopgave Weerstandsverliezen Schaduw en vervuiling Instralingsverliezen Degradatie Temperatuursverliezen Beoordelingscriteria Levensduur Kost per geïnstalleerd vermogen Rendement Besluit Hoofdstuk 4 Invertor Inleiding Maximum Power Point Tracking (MPPT) AC-vorming Topologie Samenstelling Spanningsversterking Buscondensator Vermogenefficiëntie Rendement Bedrijfstemperatuur Operationele levensduur Anti-islanding Passieve detectie Actieve detectie Vermogenkwaliteit DC-injectie Harmonischen Resonantie Besluit Hoofdstuk 5 Netkoppeling Inleiding Vermogenoverdracht Regelstrategieën Masterspanningsregeling: binnenste regelkring Slave stroomregeling: buitenste regelkring Regelstrategie van een driefasige invertor DC-injectie Ontstaan van DC-injectie Testresultaten Gevolgen van DC-injectie Besluit Harmonische emissie... 81

3 Inhoudsopgave xvii Inleiding Keuze van de frequentiemodulatie-index Harmonische injectie (laagfrequent) Harmonische injectie Problemen veroorzaakt door harmonische injectie Hoofdstuk 6 Spanningsplan Inleiding Doelstellingen Spanningsplan Zonder injectiepunten Met injectiepunt Keuze LS-installatie-onderdelen Gelijktijdigheid Gelijktijdigheid van verbruik Gelijktijdigheid van injectie Simulatieresultaten Inleiding Perfect symmetrische belasting Asymmetrische belasting van residentiële netten Sterpuntsverschuiving ten gevolge van injectie Inleiding Invloed van de stroom op de sterpuntsverschuiving Invloed van de kabelsectie Invloed van kabeltype Asymmetrische injectie Asymmetrische injectie, onbelast Asymmetrische injectie: maximaal injecteerbaar vermogen Asymmetrische injectie, asymmetrische belasting Equivalente injectie Belastingsverdeling Belastingstype ABCABC Belastingstype ABCCBA Besluit Hoofdstuk 7 Waarschijnlijkheidscurves Inleiding Tijdsafhankelijke injectiecurves Opstellen van een residentieel belastingsprofiel Opstellen van een energie-injectieprofiel Tijdsafhankelijke energie-injectie op het einde van de feeder Injectieprofiel, zonder verbruik Injectie waarbij de feeder voorzien is van een belastingsprofiel Productieverlies Besluit

4 xviii Inhoudsopgave Hoofdstuk 8 Normstudie Inleiding IEC & IEC 61646: Design qualification and type approval Inleiding Testen volgens de IEC en de IEC Acceptatiecriteria IEC61730: Photovoltaic (PV) module safety qualification-part1: Requirements for construction Inleiding Indeling volgens werkspanning en mogelijk contact IEC61727, IEEE1547, VDE0126: Photovoltaic (PV) systems Characteristics of the utility interface Inleiding Power quality aspecten IEC : Systems - Part 21: Measurement and Assessment of Power Quality Characteristics of Grid Connected Wind Turbines Inleiding Testomstandigheden Acceptatiecriteria Technisch document C10/ Karakteristieken voor de netspanning: EN Laagspanningsnetten (<1kV) Besluit Hoofdstuk 9 Investeringsanalyse Inleiding Wat is een investering Manieren van investeren Eigen investering Leasing Third Party Financing Basisbegrippen in het investeringsproces Discontovoet Tijdswaarde van geld Kasstromen en Free Cash Flow (FCF) Het zelfstandigheidprincipe Cash flow patronen Projectkasstroom: deelcomponenten van de Free Cash Flows Uitgebreide methode ter bepaling van de projectkasstroom Verkorte methode ter bepaling van de projectkasstroom De investeringsuitgave Veranderingen in werkkapitaal Restwaarde van het project Free cash flow op tijdstip j

5 Inhoudsopgave xix 9.6 Klassieke fouten bij het bepalen van de relevante cash flow Sunk costs Personeelskosten Financieringskosten Opportuniteitkosten Besluit Hoofdstuk 10 Investeringsbeslissingsregels en beoordelingsmethodes Inleiding Statische terugverdientijd (static payback period) Verdisconteerde terugverdientijd (discounted payback period) Gemiddeld rendementsmethode (ARR) Netto actuele waarde (NAW, net present value, NPV) Interne rendementsgraad (IRR, internal rate of return) Rentabiliteitsindex (RI) Toepassingsgebied van de technieken Besluit Hoofdstuk 11 Investeringen in fotovoltaïsche zonnecellen Inleiding Inkomsten Verminderde aankoop elektriciteit - Valorisatie PV-stroom Groenestroomcertificaten Besparing CO 2 certificaten Bijzondere inkomsten in het jaar van de investering Uitgaven Investeringsuitgave Kosten einde levensduur Kosten voor de aansluiting op het distributienet Kosten voor onderhoud Verhouding van de kosten Bepalen van de grootte van de installatie Sensitiviteit van de parameters Besluit Hoofdstuk 12 Steunmaatregelen Inleiding Algemene steunmaatregelen Inleiding Werkingsprincipe groenestroomcertificaten Vlaanderen Sectorspecifieke steunmaatregelen Inleiding Industrie Landbouw Residentieel

6 xx Inhoudsopgave Overheden Samenvattende tabel Steunmaatregelen in Brussel en Wallonië Inleiding Steunmaatregelen in Brussel Steunmaatregelen in Wallonië Besluit Hoofdstuk 13 Economisch rekenmodel Inleiding Technische parameters Investering Economische parameters Premies en steunmaatregelen Berekeningen Resultaat Besluit Hoofdstuk 14 Case study Inleiding Situering van het bedrijf Ontvangen offertes Evaluatie berekeningen installateur Berekening opbrengst panelen Belastingen Terugverdientijd Verschillen in berekening Evaluatie van de offertes Inleiding Verdeling eigen verbruik - injectie Economische evaluatie Sensitiviteit van de parameters Besluit sensitiviteitsanalyse Besluit Hoofdstuk 15 Algemeen besluit Referenties

OEFENINGEN HOOFDSTUK 2

OEFENINGEN HOOFDSTUK 2 OEFENINGEN HOOFDSTUK 2 1 2 OEFENING 1 DE ONDERNEMING DATSUN N.V. MAAKT AIRCONDITIONING SYSTEMEN. OMWILLE VAN DE STERKE GROEI VAN DIE MARKT, IS DE HUIDIGE PRODUCTIECAPACITEIT NIET LANGER TOEREIKEND. DATSUN

Nadere informatie

BEDRIJFSWETENSCHAPPEN. 2. De investeringsbeslissing en de verantwoording ervan

BEDRIJFSWETENSCHAPPEN. 2. De investeringsbeslissing en de verantwoording ervan BEDRIJFSWETENSCHAPPEN Hoofdstuk 2: INVESTERINGSANALYSE 1. Toepasbare beoordelingsmethodes 1.1. Pay-back 1.2. Return on investment 1.3. Internal rate of return 1.4. Net present value 2. De investeringsbeslissing

Nadere informatie

Thema 7. Investeringsmanagement

Thema 7. Investeringsmanagement Thema 7 Investeringsmanagement 1. Investeringsbeslissingsproces Besluitvormingsproces voor investeringen (6 fasen) (Choate & Racette, 1983) Investeringsopportuniteiten Nieuwe investeringsopportuniteiten

Nadere informatie

Financiën en risicomanagement

Financiën en risicomanagement Financiën en risicomanagement Leergang Bedrijfskunde voor de Agribusiness Miranda Meuwissen, Alfons Oude Lansink Bedrijfseconomie, Wageningen Universiteit Inhoud Risico-identificatie & stress test (Miranda)

Nadere informatie

Technische- en bedrijfseconomische studie van fotovoltaïsche systemen

Technische- en bedrijfseconomische studie van fotovoltaïsche systemen Technische- en bedrijfseconomische studie van fotovoltaïsche systemen ing. Bart Verhelst Interne promotor: Externe promotor: prof. Luc Keuleneer prof. dr. ir. ing. Jan Desmet Masterproef ingediend tot

Nadere informatie

Welkom. IZEN biedt : HERNIEUWBARE ENERGIE. - Zonthermische systemen - Fotovoltaïsche system - Warmtepomp - Kleine windturbines

Welkom. IZEN biedt : HERNIEUWBARE ENERGIE. - Zonthermische systemen - Fotovoltaïsche system - Warmtepomp - Kleine windturbines Welkom HERNIEUWBARE ENERGIE IZEN biedt iedere consument de beste hernieuwbare energie oplossing met kwaliteitsvolle producten en vanuit een ondernemende organisatie. Offerte op maat Aanbod van technologieën

Nadere informatie

EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN

EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN Themadag van het stoomplatform Efficiency in stoomsystemen Duiven, 13 mei 2009 Franka Morssink PROGRAMMA Introductie Dynamiek Begrippen Investeringsvoorbeeld Gegevens

Nadere informatie

Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen

Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen Gevolgen van de sterke groei van PV-panelen De mens wordt zich stilaan bewust van de impact van onze huidige leefgewoontes op het milieu en de natuurlijke rijkdommen. Het intelligent inzetten van alternatieve

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Infogids zonnepanelen

Infogids zonnepanelen Infogids zonnepanelen Inhoudstabel Wat zijn zonnepanelen?... 1 De werking van zonnepanelen... 2 Waarmee moet u rekening houden?... 2 De kostprijs van zonnepanelen... 3 Financiële steun bij aankoop zonnepanelen...

Nadere informatie

Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk

Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk Technische data Volledig geïntegreerd elektrisch opslagsysteem voor woning en werk Inhoud van een compleet monofasig systeem van 16 kwh. Het totale systeem GREEN ROCK, het zout water opslagsysteem is verkrijgbaar

Nadere informatie

Wat is de huidige situatie?

Wat is de huidige situatie? 2 Wat is de huidige situatie? - Groeiende behoefte aan elektrische energiekwaliteit - Nieuwe technologieën verstoren deze kwaliteit - Apparatuur wordt steeds gevoeliger voor verstoringen - Steeds meer

Nadere informatie

inhoud voorwoord lijst van figuren inleiding hoofdstuk 1. de jaarrekening

inhoud voorwoord lijst van figuren inleiding hoofdstuk 1. de jaarrekening inhoud 5 inhoud voorwoord 11 lijst van figuren 13 inleiding 17 hoofdstuk 1. de jaarrekening 19 1.1 Inleiding 19 1.2 De onderdelen van de jaarrekening 22 1.2.1 De balans 22 1.2.2 De resultatenrekening 23

Nadere informatie

DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding?

DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding? DE NIEUWE GROENESTROOMCERTIFICATEN...en wat met de netvergoeding? Jo Neyens, PV-Vlaanderen Intersolution conference 15-17 januari 2014 1 PV GSC en netvergoeding Intersolution 2014 1 ODE Structuur platformen

Nadere informatie

INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE INSTALLATIES IN LAND- & TUINBOUW

INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE INSTALLATIES IN LAND- & TUINBOUW INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE INSTALLATIES IN LAND- & TUINBOUW ALTERELECTRA NV Karrewegstraat 102 9800 Deinze, België www.alterelectra.com info@alterelectra.com Tel : 09/220.35.61 Infobrochure fotovoltaïsche

Nadere informatie

:: Investeringsanalyse

:: Investeringsanalyse :: Investeringsanalyse Patrick Henckes Business Development 19-03-2010 :: Inhoud Definitie Uitgangsprincipe Basisbegrippen Rendabiliteitscriteria TVT NPV KBE Invloedsfactoren investeringsanalyse Voorbeeld

Nadere informatie

Reglement voor de netkoppeling van fotovoltaïsche cellen

Reglement voor de netkoppeling van fotovoltaïsche cellen uitgavedatum 21-01-2014 eigendomsvoorbehoud Infrax Reglement voor de netkoppeling van fotovoltaïsche cellen Inhoud Lijst met afkortingen 3 Algemeen 4 1 PV-installatie

Nadere informatie

INHOUD. Ten geleide 13

INHOUD. Ten geleide 13 INHOUD Ten geleide 13 Hoofdstuk 1 Inleiding 15 1.1 Beleid en ondernemerschap 15 1.2 Duurzame ontwikkeling en duurzaam ondernemen 17 1.3 Maatschappelijke context en finaliteit van de onderneming 18 1.4

Nadere informatie

Werkkapitaal, Equity cashflow, Entity cashflow en Discretionary Cashflow

Werkkapitaal, Equity cashflow, Entity cashflow en Discretionary Cashflow Werkkapitaal, Equity cashflow, Entity cashflow en Discretionary Cashflow Er is al heel wat gezegd en geschreven over het onderwerp Cash Flows. Wat ons blijft verbazen is hoe onvolledig deze publicaties

Nadere informatie

Bouwunie, Unie van het KMO-bouwbedrijf 1

Bouwunie, Unie van het KMO-bouwbedrijf 1 1 Energierenovatie 2 Energierenovatie 3 Kostenoptimale niveau s in het echt 4 Kostenoptimale niveau s energieprestaties 5 Kostenoptimale niveau s energieprestaties 6 Totale Actuele Kost (TAK) Bouwkost

Nadere informatie

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Ron Visser Movares Energy Contactgegevens: Ron.Visser@movares.nl, 030-2654576, www.movares.nl/energy Slimme woningen & power quality Kenmerken

Nadere informatie

SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter

SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter Overzicht van een PV-systeem Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit Een omvormer zet de door de panelen opgewekte DC- stroom om naar net-conforme

Nadere informatie

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst Door: Richard Ogink Wat moet de CV installateur met PV Indeling presentatie 1. Zon als duurzame energiebron 2. Wetgeving 3. PV in de praktijk 4.

Nadere informatie

Administratie Diamant Politie

Administratie Diamant Politie De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA Dossier Administratie Diamant Politie We hebben de lezers steeds op de hoogte gehouden van de onderzoeks- projecten van het SOMA. We zijn dan ook

Nadere informatie

Inhoudsopgave VOORWOORD 11

Inhoudsopgave VOORWOORD 11 Inhoudsopgave VOORWOORD 11 HOOFDSTUK I HER IEUWBARE E ERGIE I VLAA DERE 13 1. Wat is hernieuwbare energie? 13 2. Evolutie van de geïnstalleerde capaciteit in Vlaanderen 14 3. Internationale druk vertaald

Nadere informatie

Online beschikbaar op www.proclam.be, energie

Online beschikbaar op www.proclam.be, energie REKENBLADEN om een eerste inschatting te maken van de terugverdientijden van fotovoltaïsche systemen, zonthermische systemen en windturbines in uw eigen bedrijfssituatie Online beschikbaar op www.proclam.be,

Nadere informatie

Netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB

Netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB Netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB Pagina 1 van 5 Inleiding Op 1/1/2006 besloot Vlaanderen om de decentrale opwekking van groene energie door zonnepanelen

Nadere informatie

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur.

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur. 15 september 2018 Resultaat van uw opzoeking op www.energiesparen.be/zonnekaart De zonnekaart geeft een goede weergave van de zoninstraling op uw dak. De hoeveelheid zoninstraling is heel plaatsgebonden

Nadere informatie

Waarde versus Prijs De Golfbaan Case. Han Dieperink register valuator

Waarde versus Prijs De Golfbaan Case. Han Dieperink register valuator Waarde versus Prijs De Golfbaan Case Han Dieperink register valuator Drie manieren om prijs te bepalen Gelijkwaardig vraag & aanbod Dominante vrager of bieder Fairness Drie manieren om waarde te bepalen

Nadere informatie

De toekomst is zeker. met Nefit Zonnestroom. Begrippenlijst

De toekomst is zeker. met Nefit Zonnestroom. Begrippenlijst N e f i t h o u d t N e d e r l a n d w a r m De toekomst is zeker met Nefit Zonnestroom Begrippenlijst Autonoom systeem (standalone) - op zichzelf staand systeem bestaand uit zonnepanelen, regelunit en

Nadere informatie

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen CASE 1 kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen 1 kantoor GRONTMIJ randvoorwaarden gebouw Grondige renovatie kantoor, vernieuwbouw!!! Conditionering: Betonkernactivering (50% GLV, 100% 1 ste en 2 de verdiep)

Nadere informatie

De investeringsanalyse

De investeringsanalyse Het programma van vandaag: het investeringsproject de cashflow het gemiddelde rendement de terugverdientijd de netto contante waarde Adele 1 Investeringsbeslissingen Waarom investeren? We verwachten winst

Nadere informatie

Schaduwmanagement. Efficiënt gebruik van deels overschaduwde PVV-installaties met OptiTrac Global Peak

Schaduwmanagement. Efficiënt gebruik van deels overschaduwde PVV-installaties met OptiTrac Global Peak Schaduwmanagement Efficiënt gebruik van deels overschaduwde PVV-installaties met OptiTrac Global Peak Inhoud Niet altijd kan worden voorkomen dat dakramen, schoorstenen of bomen een schaduw werpen op een

Nadere informatie

Vooronderzoek Zonnepanelen VvE Mauritius Augustus Jan Klootsema

Vooronderzoek Zonnepanelen VvE Mauritius Augustus Jan Klootsema Vooronderzoek Zonnepanelen VvE Mauritius Augustus 2012 Jan Klootsema Aanleiding Zonnepanelen Meer en meer VvE s hebben interesse in zonnepanelen. De stroom die wordt opgewerkt wordt gebruikt voor de collectieve

Nadere informatie

Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties

Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties Storingsanalyses en predictieve energielogging in hedendaagse installaties Bart Verhelst Karybel bvba Inhoud Inleiding: Korte voorstelling Karybel Case 1: Storingen op elektrische installatie door energie-efficiënte

Nadere informatie

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010

Onderzoeksproject Slimme Meters. VREG Brussel, 12 april 2010 Onderzoeksproject Slimme Meters VREG Brussel, 12 april 2010 Eandis staat voor significante uitdagingen op het niveau van regelgeving, markttendensen en kostenefficiëntie Overzicht uitdagingen organisatie

Nadere informatie

Zonnepanelen steeds rendabel. In een notendop

Zonnepanelen steeds rendabel. In een notendop Zonnepanelen steeds rendabel In een notendop Je wekt zelf elektriciteit op. Daardoor bespaar je jaarlijks heel wat uit op je energiefactuur. Met een investering in zonnepanelen tegen een aanschafprijs

Nadere informatie

Energie uit zon en wind in de landbouw

Energie uit zon en wind in de landbouw Energie uit zon en wind in de landbouw Kelly Mermuys, Proclam vzw Het demonstratieproject Opgewekt door zon en wind wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij

Nadere informatie

SUNNY TRIPOWER 5000TL 12000TL 5000TL 12000TL. De meest complete driefasige omvormer ideaal voor alle situaties

SUNNY TRIPOWER 5000TL 12000TL 5000TL 12000TL. De meest complete driefasige omvormer ideaal voor alle situaties SUNNY TRIPOWER 5000TL 12000TL STP 5000TL-20 / STP 6000TL-20 / STP 7000TL-20 / STP 8000TL-20 / STP 9000TL-20 / STP 10000TL-20 / STP 12000TL-20 NIEUW Nu ook in 10 en 12 kw beschikbaar! Rendabel Flexibel

Nadere informatie

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context

Valorisatie van platte daken in een stedelijke context Seminarie Duurzaam Bouwen: Valorisatie van platte daken in een stedelijke context 27/03/2015 Leefmilieu Brussel EEN DAK BOORDEVOL ENERGIE Jonathan FRONHOFFS, Specialist Hernieuwbare Energie Dienst Facilitator

Nadere informatie

Inhoud. Dankwoord XIII. Voorwoord. Ten geleide

Inhoud. Dankwoord XIII. Voorwoord. Ten geleide Inhoud Dankwoord Voorwoord Ten geleide XI XIII XV 1 DE ONDERNEMING 1 1.1 Ondernemen... 1 1.2 Ondernemenisproduceren... 4 1.3 Ondernemingsmodel... 5 1.4 Agencytheory... 12 1.5 Managementfactor... 12 1.6

Nadere informatie

Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market

Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market Scriptie Titel: The impact of net metering regulations on the Dutch solar PV market Begeleiders: prof. dr. ir. G.P.J. Verbong J.J.C.M. Huijben MSc Inhoud: 1. Historische reconstructie ontwikkelingen 2004-2013

Nadere informatie

Investeringsbeslissingen

Investeringsbeslissingen Investeringsbeslissingen 1. Begrippen 1.1. Wat is investeren? Een dadelijke (zekere) beschikbare koopkracht inruilen tegen: 1. een toekomstige onzekere inkomensstroom; 2. besparingen van uitgaven; 3. een

Nadere informatie

INHOUD DEEL 1. BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1

INHOUD DEEL 1. BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1 Voorwoord Lijst van tabellen Lijst van figuren v xxi xxvii DEEL 1. BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1 HOOFDSTUK 1. De techniek van kostprijscalculatie 3 1. Inleiding 3 2. Probleemstelling bij kostencalculatie:

Nadere informatie

Infosessie Bedrijven Zonne-energie voor uw bedrijf 16/05/2017. Zero Emission Solutions

Infosessie Bedrijven Zonne-energie voor uw bedrijf 16/05/2017. Zero Emission Solutions Infosessie Bedrijven Zonne-energie voor uw bedrijf 16/05/2017 Zero Emission Solutions : facts and figures Gevestigd in Aalst Opgericht in 2009 Zaakvoerder Alex Polfliet Zonne-energie-expert 12 ervaren

Nadere informatie

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30)

1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Naam: Studentnummer: Tentamen Financiering voor Vastgoedkunde Antwoordsuggesties 1 november 2011 Examenhal (18:30 21:30) Omcirkel het meest juiste antwoord bij de Multiple

Nadere informatie

SolarEdge SolarEdge; wat zijn de voordelen?

SolarEdge SolarEdge; wat zijn de voordelen? SolarEdge SolarEdge; wat zijn de voordelen? Maak kennis met SolarEdge Heeft de markt voor DC power optimizers op de kaart gezet en leidt het met een marktaandeel van meer dan 70% Top-ranking omvormerleverancier

Nadere informatie

0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl).

0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl). 0A631: Leren Innoveren: Economische aspecten Door Tommy van der Vorst (t.v.d.vorst.1@student.tue.nl). Kosten- Batenanalyese Een kosten- batenanalyse (cost- benefit analysis, CBA) wordt uitgevoerd door

Nadere informatie

Zonnepanelen en zonneboilers

Zonnepanelen en zonneboilers Zonnepanelen en zonneboilers techniek, randvoorwaarden en financieel Frank Zegers ES Consult, Wageningen 0 - Energiebehoefte van een huishouden zonneboiler zonnepanelen 20%# 22%# 58%# Elektra((kWh(e)(

Nadere informatie

SolarEdge Dunnefilmpanelen in combinatie met SolarEdge; wat zijn de voordelen?

SolarEdge Dunnefilmpanelen in combinatie met SolarEdge; wat zijn de voordelen? SolarEdge Dunnefilmpanelen in combinatie met SolarEdge; wat zijn de voordelen? Maak kennis met SolarEdge Heeft de markt voor DC power optimizers op de kaart gezet en leidt het met een marktaandeel van

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam bouwen

Seminarie Duurzaam bouwen Seminarie Duurzaam bouwen Hernieuwbare energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Leefmilieu Brussel Monitoring van PV-systemen, zonneboilers en warmtepompen David MARTENS CENERGIE Doelstelling(en)

Nadere informatie

MX- serie omvormers. voordelen. eigenschappen. kwaliteitscertificaten

MX- serie omvormers. voordelen. eigenschappen. kwaliteitscertificaten MX- serie omvormers voordelen De M-Extreme serie (MX) omvormers van Autarco behoren kwalitatief tot de beste en meest duurzame in zijn klasse. Een hoogwaardige, volledig gerobotiseerde productie zorgt

Nadere informatie

OVERZICHT. Stap 1: Is de woning geschikt? 1.1 Eerst rationeel energiegebruik toepassen. 1.2 Geschikt dakvlak?

OVERZICHT. Stap 1: Is de woning geschikt? 1.1 Eerst rationeel energiegebruik toepassen. 1.2 Geschikt dakvlak? Wie fotovoltaïsche zonne-panelen wil installeren, kan genieten van diverse financiële steunmaatregelen. Voor de praktische installatie zijn ook een aantal stappen nodig: van offerte over bouwvergunning

Nadere informatie

Een nieuwe tool om meer te weten te komen over fotovoltaïsche zonne-energie De 9 referentiedocumenten van Leefmilieu Brussel Ontwikkeld in het kader van een openbare aanbesteding in 2008 door Leefmilieu

Nadere informatie

OCMW van Sint-Joost-ten-Node ABN Bijlage I

OCMW van Sint-Joost-ten-Node ABN Bijlage I Bijlage I Bijlage II Bijlage II bis Bijlage III Bijlage III bis Dotation communale modifiée dans le total des recettes d'exploitation exercice propre (en euros) Gewijzigde gemeentelijke dotatie in het

Nadere informatie

Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening

Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening De decentrale invoeding van duurzame energie en de sterke toename van de toepassing van zuinige elektronische belastingen

Nadere informatie

NEERZIJSTRAAT 49 3600 GENK 089.410.820 INFO @ENCON.BE

NEERZIJSTRAAT 49 3600 GENK 089.410.820 INFO @ENCON.BE ENCON NEERZIJSTRAAT 49 3600 GENK 089.410.820 INFO @ENCON.BE OPGERICHT IN 2002 dr. ir. Kathleen Venderickx ing. Robin Bruninx HUIDIGE LEIDING Sandra Deraeve Robin Bruninx VESTIGINGEN B: Genk & Gent NL:

Nadere informatie

INHOUD DEEL 1 BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1

INHOUD DEEL 1 BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1 Voorwoord Lijst van tabellen Lijst van figuren v xxiii xxix DEEL 1 BASISBEGRIPPEN VAN KOSTPRIJSCALCULATIE 1 HOOFDSTUK 1. De techniek van kostprijscalculatie 3 1. Inleiding 3 2. Probleemstelling bij kostencalculatie:

Nadere informatie

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE

FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE FOTOVOLTAISCHE ZONNE-ENERGIE BIJ BEDRIJVEN INFOBROCHURE Waarom gebruik maken van zonne-energie? Fotovoltaïsche systemen produceren een vorm van duurzame energie door zonlicht in één stap om te zetten in

Nadere informatie

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV?

SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? SLIMME NETTEN EN SLIMME METERS: KANSEN VOOR PV? Thong Vu Van BelPV ODE thong.vuvan@ode.be Inhoud Context Uitdagingen met de huidige situatie Transitie naar slimme netten en slimme meters Kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0143 TOELICHTING 14 AFTOPPING 1 Convenant tekst In Artikel 6, lid 6 van het convenant wordt gesteld: Indien de in de leden 2, 3 en 4 genoemde maatregelen tot gevolgen

Nadere informatie

Agenda Informatieavond Zonnepanelen

Agenda Informatieavond Zonnepanelen Informatieavond Hans Pulles in samenwerking met: Wilko Kistemaker (Groen Zonnig) Pieter Biewenga (NewSolar) 16 mei 2013 19:30 21:45 Agenda Informatieavond Welkom Aanleiding Energiepunt Wonen (Gem. Utrecht)

Nadere informatie

015.012/Exendis install. A4 sa 31-10-2001 12:09 Pagina 2. Energy Systems Infrastructure GRIDFIT250 AC-INVERTER. Product-Information

015.012/Exendis install. A4 sa 31-10-2001 12:09 Pagina 2. Energy Systems Infrastructure GRIDFIT250 AC-INVERTER. Product-Information 015.012/Exendis install. A4 sa 31-10-2001 12:09 Pagina 2 Energy Systems Infrastructure GRIDFIT250 AC-INVERTER Product-Information 015.012/Exendis install. A4 sa 31-10-2001 12:09 Pagina 3 015.012/Exendis

Nadere informatie

Informatieavond Zonnepanelen. Wilko Kistemaker, Peter de Vries, Luc de Vries in samenwerking met: Jacob Smit en Koos Verbart.

Informatieavond Zonnepanelen. Wilko Kistemaker, Peter de Vries, Luc de Vries in samenwerking met: Jacob Smit en Koos Verbart. Informatieavond Zonnepanelen Wilko Kistemaker, Peter de Vries, Luc de Vries in samenwerking met: Jacob Smit en Koos Verbart 3 oktober 2013 Welkom & aanleiding 19:30 Groen Zonnig Hoorn Zonnepanelen: wat

Nadere informatie

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit

Nadere informatie

ZONNE ENERGIE. Woensdag 4 maart 2015 Oude Leije GERKE DRAAISTRA

ZONNE ENERGIE. Woensdag 4 maart 2015 Oude Leije GERKE DRAAISTRA ZONNE ENERGIE Woensdag 4 maart 2015 Oude Leije GERKE DRAAISTRA Onderwerpen introductie zonne energie in Nederland uitleg werking zonnestroom installaties plaatsing op verschillende daken financiële aspecten

Nadere informatie

Handleiding Exploitatiemodellen

Handleiding Exploitatiemodellen Handleiding Exploitatiemodellen T4 GEN Macro Sjoerd Sloterdijk 12 december 2013 Versie 1 Inhoudsopgave 1 / Handleiding exploitatiemodellen 3 12 december 2013 / Versie 1 Handleiding Exploitatiemodellen

Nadere informatie

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst

Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst Prof. dr. ir. Jan Desmet Hoogleraar - Manager Lemcko Smart Grid School - Opslag en technische vereisten voor het net van de toekomst - 14/10/2015

Nadere informatie

Energy Efficiency - Monitoring

Energy Efficiency - Monitoring Energy Efficiency - Monitoring HET JUISTE GEREEDSCHAP IS BEPALEND VOOR HET RESULTAAT, OOK BIJ POWER QUALITY METINGEN Roy Hali Product Specialist T&M Inhoud IEC61000-4-30 standaard EN50160 norm Power Quality

Nadere informatie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie

Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen. Jonathan Fronhoffs Cenergie Evalueren van rendabiliteit van enerzuinige investeringen Jonathan Fronhoffs Cenergie Wie is Cenergie 20 jaar actief in integrale energiezorg Integrale energiezorg is: Volledig traject Alle aspecten van

Nadere informatie

Steunmaatregelen voor milieu- en energiebewust ondernemen

Steunmaatregelen voor milieu- en energiebewust ondernemen Steunmaatregelen voor milieu- en energiebewust ondernemen 28 november 2007 Researchpark Zellik Ir. Bert Stassen bert.stassen@vlao.be T : 016 31 10 63 www.vlao.be Belangrijkste vormen van subsidie 1. Ecologiepremie

Nadere informatie

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld!

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! (On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! De verantwoordelijkheid voor een voldoende kwaliteit van de spanning en de stroom is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van netbeheerders, fabrikanten en

Nadere informatie

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement

Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Duurzame dienstverlening Rekenen aan rendement Rekenen aan rendement zonnepanelen Monique van der Meij Energie-adviseur Monique.vanderMeij@flynth.nl mobiel: 06 53 26 19 68 LTO Noord Programma Ondernemer

Nadere informatie

SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter. 2014 SolarEdge

SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter. 2014 SolarEdge SolarEdge maakt uw PV-panelen intelligenter Overzicht van een PV-systeem Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit Een omvormer zet de door de panelen opgewekte DC- stroom om naar net-conforme AC-stroom

Nadere informatie

Sunny Tripower 5000TL 12000TL

Sunny Tripower 5000TL 12000TL 5000TL 12000TL STP 5000TL-20 / STP 6000TL-20 / STP 7000TL-20 / STP 8000TL-20 / STP 9000TL-20 / STP 10000TL-20 / STP 12000TL-20 Rendabel Flexibel Communicatief Eenvoudig Maximaal rendement van 98,3 % Schaduwbeheer

Nadere informatie

Reglement voor de netkoppeling van Fotovoltaïsche cellen

Reglement voor de netkoppeling van Fotovoltaïsche cellen uitgavedatum 22-01-2009 eigendomsvoorbehoud Infrax Reglement voor de netkoppeling van Fotovoltaïsche cellen Inhoud Lijst met afkortingen 3 Algemeen 4 1 PV-installatie

Nadere informatie

Slim omgaan met je PV-installatie

Slim omgaan met je PV-installatie Slim omgaan met je PV-installatie Alex Polfliet, voorzitter PV Vlaanderen Jo Neyens, secretaris PV Vlaanderen Intersolution conference Gent, 23 mei 2012 1 Slim omgaan met PV Intersolution 2014 1 1. Probleemstelling

Nadere informatie

OEFENINGEN HOOFDSTUK 1

OEFENINGEN HOOFDSTUK 1 OEFENINGEN HOOFDSTUK 1 1 2 OEFENING 1 DE FIRMA N.V. BUILD IS GESPECIALISEERD IN WEGENWERKEN. ZIJ KRIJGT VANDAAG HET AANBOD VAN DE STAD BRUSSEL OM DE KANAALSTRAAT HER AAN TE LEGGEN. OM TE EVALUEREN OF DIT

Nadere informatie

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03)

DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) DE RENDABILITEIT VAN HERNIEUWBARE ENERGIE (HE 03) 1 HOE BEOORDEEL JE DE RENDABILIEIT VAN EEN INVESTERING? Is het rendabel om in uw woning te investeren in een systeem dat werkt op hernieuwbare energie?

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw ENERGIE Leefmilieu Brussel Hernieuwbare elektriciteitsproductie voor woningen met maximum 10 eenheden Gregory Neubourg APERe Doelstellingen van de presentatie Kennis van de belangrijke

Nadere informatie

Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom?

Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom? Wanneer gaat het fout met de financieringshefboom? In tijden dat de verwachtingen voor toekomstige vrije geldstromen ieder jaar uitkomen werkt de financieringshefboom in het voordeel van de eigen vermogen

Nadere informatie

Netkoppeling van decentrale productie

Netkoppeling van decentrale productie Netkoppeling van decentrale productie Infosessie land- en tuinbouwsector 8 juni 2007 Guido Claes Netkoppeling? 2 Wettelijke voorschriften netkoppeling Uitvoeringsbesluit hernieuwbare energie: o.a. de meting

Nadere informatie

Module 4 Inzicht in cijfers

Module 4 Inzicht in cijfers Geleerd in vorige presentaties Module 4 Inzicht in cijfers 1. Balans in detail 2. Kengetallen Les 4. Vergelijk je resultaten op 4 manieren + maak goede investeringsbeslissingen Les 4 Vergelijk je resultaten

Nadere informatie

Welkom. PV-panelen op publieke daken. Wase Klimaattop. 14 oktober 2016

Welkom. PV-panelen op publieke daken. Wase Klimaattop. 14 oktober 2016 Welkom Wase Klimaattop PV-panelen op publieke daken 14 oktober 2016 Agenda Zonne-energie in Vlaanderen Zonnepotentie van een dak Aanbod voor Lokale Besturen 2 Context Europese doelstelling: 20% hernieuwbare

Nadere informatie

GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen. Partners:

GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen. Partners: GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen Partners: GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen Welkom GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen - CLEAR-project - Groepsaankoop zonnepanelen - Waarom zonnepanelen?

Nadere informatie

Investeringsanalyse. Inleiding. Inleiding. Investeringsanalyse. Investeringsanalyse. projectverantwoordelijke. Inleiding. H1: Basiskenmerken

Investeringsanalyse. Inleiding. Inleiding. Investeringsanalyse. Investeringsanalyse. projectverantwoordelijke. Inleiding. H1: Basiskenmerken Academiejaar 25-26 projectverantwoordelijke manager Academiejaar 25-26 2 .. Basiskenmerken van een investering.. Horizon.2. Inkomstenstr..3. Uitgavenstr..4. Nood actualis. Doel van een investering: vervanging

Nadere informatie

IPEH. Intelligent Products with Energy Harvesting

IPEH. Intelligent Products with Energy Harvesting IPEH Intelligent Products with Energy Harvesting 2de gebruikersvergadering 13 oktober 2015 1 Agenda Agenda 12u00 12u40: Lunch 12u40 13u40: Testopstellingen Licht en Trillingen 13u40 14u40: Haalbaarheidsstudie

Nadere informatie

1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN

1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN INHOUD INLEIDING 13 1. INVESTERINGSBESLISSINGEN, INVESTERINGSCALCULATIE EN 15 KAPITAALBUDGETTERING 1.1 De aard van de investeringsbeslissing 15 1.2 Organisatorische context 17 1.2.1 Strategische context

Nadere informatie

Economische waarde voor de waardering van de onderneming

Economische waarde voor de waardering van de onderneming Economische waarde voor de waardering van de onderneming Kort geleden werd het volgende artikel gepubliceerd: Waardebepaling rammelt aan alle kanten. Een Registeraccountant had in het kader van een geschillenwaardering

Nadere informatie

Actieve filters. - Inleiding. - Actieve filters. - Hybride filters. - Interne bouw en werkingsprincipes. - Stuurstrategieën

Actieve filters. - Inleiding. - Actieve filters. - Hybride filters. - Interne bouw en werkingsprincipes. - Stuurstrategieën Actieve filters Actieve filters - Inleiding - Actieve filters - Hybride filters - Interne bouw en werkingsprincipes - Stuurstrategieën Inleiding We zagen al eerder dat een passieve RLC-filter in staat

Nadere informatie

Ontwerpmethodologie LES 2

Ontwerpmethodologie LES 2 Ontwerpmethodologie LES 2 Steve Vanlanduit 20-2-2006 Herhaling titel van presentatie 1 Inhoud les 2 Inleiding projectmanagement Economische aspecten in het ontwerpproces: Kapitaalsinvestering beslissingen

Nadere informatie

Partners. Case Impairment. Verpleeg & Verzorgingsinstelling

Partners. Case Impairment. Verpleeg & Verzorgingsinstelling Case Impairment Verpleeg & Verzorgingsinstelling Eigenschappen van de instelling In deze case wordt een impairment uitgevoerd voor een verpleeg- en verzorginstelling. De instelling heeft vijf panden in

Nadere informatie

Bruxeo - Mechanisme van de groenestroomcertificaten

Bruxeo - Mechanisme van de groenestroomcertificaten Bruxeo - Mechanisme van de groenestroomcertificaten 12/02/2019 Renaud Tieterickx, Assistent, Hernieuwebaar Energie Dienst Overzicht o Valorisatie van de geproduceerde elektriciteit o Mechanisme van de

Nadere informatie

Omvormers. Aanbod Kwaliteit Performance

Omvormers. Aanbod Kwaliteit Performance Omvormers Aanbod Kwaliteit Performance Bart van den Bosch Sinds 1997 zonne energie Bij toon aangevende fabrikant van omvormers net gekoppelde zonne energie systemen autonome energie voorziening systemen

Nadere informatie

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X 15 februari 2007 15:32 uur Blz. 1 / 6 1 Fitten op de meterstanden In onderstaande tabel wordt een overzicht van de berekeningen getoond. Voor zowel de e situatie als voor de varianten wordt de afkortingen

Nadere informatie

ECONOMISCHE EVALUATIE SLIMME METERSYSTEMEN IN BELGIË

ECONOMISCHE EVALUATIE SLIMME METERSYSTEMEN IN BELGIË ECONOMISCHE EVALUATIE SLIMME METERSYSTEMEN IN BELGIË Waar staan we en hoe gaan we nu verder? Seppe De Blust Kabinet van de Vlaamse minister van Energie OVERZICHT Eerste stappen KBA Vlaanderen - Beslissing

Nadere informatie

9-5-2014 B.v.d.Hoek Driebergen 0655965653

9-5-2014 B.v.d.Hoek Driebergen 0655965653 Zonnepanelen op het dak van uw VvE? Draagvlak creëren en offertes aanvragen en communiceren met de VvE (Nieuwsbrief) Kosten en baten analyse Berekenen terug verdien tijd Spreadsheet offerte gegevens Communicatie

Nadere informatie

VOORBEELDEXAMENVRAGEN ( VOORBEELDEXAMEN!!!!)

VOORBEELDEXAMENVRAGEN ( VOORBEELDEXAMEN!!!!) VOORBEELDEXAMENVRAGEN ( VOORBEELDEXAMEN!!!!) VRAAG 1 WELKE VAN DE VOLGENDE UITSPRAKEN ZIJN JUIST? 1) IRR HOUDT GEEN REKENING MET DE GROOTTE VAN DE INVESTERING. 2) INDIEN EEN ONDERNEMING PROJECTEN DOORVOERT

Nadere informatie