Zicht op zin. Nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Zingevingtherapeuten

Transcriptie

1 Zicht op zin Nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Zingevingtherapeuten In dit nummer: Ten geleide Welke koers varen wij? PLATO en de vergoedingen door de zorgverzekeraars Stand van zaken beroepsprofiel Klachtenreglement Tools voor het inrichten van een praktijk Nieuws over de website Boekbespreking Jaargang 1, nummer 2, 16 november 2013

2 Ten geleide De vakantie is voorbij, het afstuderen is grotendeels achter de rug, tijd om de mouwen op te stropen! Voor je ligt het tweede exemplaar van Zicht op zin, de nieuwsbrief van de Nederlandse Vereniging voor Zingevingtherapeuten. En om meteen maar met de deur in huis te vallen; over de term therapeut is van alles te doen. De artikelen over de te varen koers en de voortgang van het beroepsprofiel halen dit onder meer aan, lezen dus. We vervolgen met een artikel over het project PLATO. De ontwikkelingen die gaande zijn rond de verzekeraars en daarmee ook de mogelijkheid tot vergoedingen verdienen onze zorgvuldige aandacht. Andere onderwerpen betreffen het instellen van een klachtenreglement, onze website en tools die je kunnen helpen bij het opzetten van je praktijk. We sluiten af met een boekbespreking en doen bij deze de oproep aan onze lezers om hierin een bijdrage te leveren. Heb je een boek gelezen dat de aandacht verdient, schrijf dan een boekverslag en stuur hem in. Gelet op de onderwerpen van deze nieuwsbrief en de impact daarvan op de NeVeZi willen wij alle lezers van harte uitnodigen om (aspirant-)lid van onze vereniging te worden en om met elkaar richting te geven aan de beroepsvereniging. Welke koers varen wij? Met het oprichten van de Nederlandse Vereniging voor Zingevingtherapeuten (NeVeZi) streven wij als (aspirant-)leden naar een goede onderlinge samenwerking om vooraf geformuleerde en gemeenschappelijke doelen samen te bereiken. Daarmee willen we het begrip zingevingtherapie in de breedste zin uitdragen zonder daarbij het onderscheidende karakter te verliezen. Ons primaire doel op dit moment, is het ontwikkelen van een beroepsprofiel, waarin duidelijk tot uitdrukking komt in welke opzichten het beroep van zingevingstherapeut zich onderscheidt van andere beroepen met een gesprekstherapeutisch karakter. Soms houdt een start van het oprichten van een beroepsvereniging binnen een vrij nieuw beroepsveld echter ook in dat je als bestuur met een kritische doch open en flexibele houding moet kijken naar veranderingen binnen onze zorgmaatschappij. Door een verzwaring van de eisen voor de complementaire zorg wordt het steeds lastiger om te voldoen aan de kwaliteitseis die zorgverzekeraars stellen aan goede zorg door alternatieve hulpverleners. Omdat de opleiding Zingeving en Spiritualiteit aan de HGU (nog) geen opleiding is met een erkenning van overheidswege is het daarom des te meer van belang dat wij als beroepsvereniging blijven werken aan het waarborgen van de kwaliteit van zingevingtherapie. Daarom willen we hard werken aan het vaststellen van beroepscriteria en criteria waaraan een eventueel bijscholing en aanvullend onderwijs voor zingevingtherapie aan moet voldoen. Al deze veranderingen vragen dat wij een koers gaan varen, die ons in staat stelt verbinding te kunnen houden met onze voornaamste doelstelling, een professionele invulling van het vak zingevingtherapie. Om deze doelstelling voor onszelf concreet te kunnen houden is het van belang om samen te komen tot het vorm geven van een nieuw beroep. Willen en kunnen we onszelf zingevingstherapeut blijven noemen, of past zingevingscoach of counselor beter bij ons? Wij willen jullie daarom vragen om daar de komende tijd samen met ons kritisch naar te kijken, waarbij ideeën en feedback van harte welkom zijn! 2

3 Als een wit zeil op de blauwe zee ben ik eenzaam voor wie mij ziet vanaf de kust der begrenzing' (Jiddu Krishnamurti) PLATO en de vergoedingen door de zorgverzekeraars Als je een potentiële cliënt informeert over je praktijk, zal vrijwel altijd de vraag aan de orde komen of de consulten door de zorgverzekeraar worden vergoed. Voor ons als (aspirant-)leden van de NeVeZi, betekent dit doorgaans dat het antwoord 'nee' moet luiden. Tenminste, als de opleiding aan de HGU je enige basis vormt om een praktijk te voeren. Zorgverzekeraars zijn de afgelopen jaren steeds selectiever geworden als het gaat om de toekenning van vergoedingen voor consulten die vallen onder het predicaat 'alternatief', door hen de 'complementaire zorg' genoemd. Het traject om aan de eisen van de zorgverzekeraars te voldoen, liep tot voor kort als volgt. Je moest lid zijn van een beroepsvereniging. De beroepsvereniging kon (en kan) daarbij allerlei toelatingseisen stellen. Zo is bij sommige verenigingen niet alleen het opleidingsniveau een eis, maar ook een minimum aantal cliënturen per jaar. Vanuit de optiek van de verenigingen is dit wel begrijpelijk. Als het niveau van hun leden hoog is en zij kunnen dit aantonen, dan zullen de zorgverzekeraars eerder geneigd zijn aan hun verzekerden (de cliënten) dekking te verlenen voor de consulten. Een vast onderdeel van de eisen die een beroepsvereniging aan haar leden stelt, is dan ook het jaarlijks volgen van een bepaald aantal uren geaccrediteerde bij- of nascholing. Dit alles kon echter niet verhinderen dat er langzamerhand een onoverzichtelijke situatie ontstond. De ene zorgverzekeraar vergoedde bepaalde consulten wel, de ander niet of slechts gedeeltelijk. Er was een wildgroei aan afspraken en convenanten tussen zorgverzekeraars en beroepsverenigingen die geregeld moesten worden bijgesteld. Daarom hebben de zorgverzekeraars besloten om met elkaar helderheid te scheppen over welke medische- en psychosociale basiskennis een zorgverlener in de complementaire zorg minimaal moet beschikken. Het inventariserend onderzoek daartoe is gedaan door het Platform Opleiding Onderwijs en Organisatie BV van de Universiteit Leiden, kortweg: PLATO. De initiatiefnemers waren vijf grote zorgverzekeraars, te weten Menzis, CZ, VGZ, Achmea en ONVZ. Therapeuten uit de complementaire zorg hebben tot 1 januari 2017 de tijd om te voldoen aan de nieuwe eisen, voor zover dat nu nog niet het geval is. Ondanks de veelbelovende naam Plato, is het duidelijk dat de opzet van de zorgverzekeraars er op gericht was de eisen voor de hulpverleners in de complementaire zorg te verzwaren. De officiële doelstelling was een goede zorgverlening door alternatieve hulpverleners te waarborgen. Het gevolg is echter wel dat er minder vergoedingen zullen plaatsvinden, omdat de eisen over het algemeen behoorlijk zijn opgeschroefd. Daarbij is het zo dat Menzis de verzwaarde criteria al in 2014 zal hanteren. De volledige tekst van het PLATO-rapport kun je lezen op de website van PLATO: Stand van zaken beroepsprofiel Op 2 november 2013 is de werkgroep die zich bezighoudt met het opstellen van een beroepsprofiel voor de tweede keer bijeengekomen, ditmaal in het gebouw van de HGU aan De Drift. Een eerder opgesteld raamwerk gaat nu verder uitgewerkt worden tot een 3

4 beroepsprofiel. Een van de belangrijkste aspecten is het zorgvuldig formuleren van de definitie van zingevingtherapeut. Daarin hebben we ook betrokken de omstandigheid dat leden zich bijvoorbeeld ook coach of counselor kunnen noemen en het woord therapeut liever niet gebruiken. De uitdaging is om de definitie scherp neer te zetten, in die zin dat daaruit blijkt, waarin de zingevingtherapeut of coach zich onderscheid van andere hulpverlenende disciplines. Enkele kernwaarden zijn daarbij het zielsprincipe, transcendentie en spiritualiteit. Ook een religieuze instelling is van belang, waarbij we echter niet doelen op het kerkelijke aspect van religiositeit. Methodisch is er een grote mate van vrijheid de beoefening van het vak op eigen wijze in te vullen. In het profiel zullen daarover weinig restricties worden geformuleerd. Voorop staat dat de therapeut/coach in zijn werkwijze aansluiting zoekt bij de belevingswereld van zijn cliënt. Mochten jullie nog vragen of opmerkingen hebben, dan horen wij dat graag. De werkgroep, die bestaat uit Marijke Stegeman, Ellen van der Zwan, Ria Oosting en Martin Cramer, komt op 14 december weer bij elkaar. We houden jullie op de hoogte! Klachtenreglement Een beroepsvereniging kan natuurlijk niet zonder klachtenreglement. Ook voor NeVeZi hebben wij een klachtenreglement opgesteld dat binnenkort via de website in te zien zal zijn. Met het klachtenreglement beogen wij een zorgvuldige registratie en afhandeling van mogelijke klachten. Tevens vertrouwen wij erop dat van opgedane ervaringen wordt geleerd zodat herhaling van het voorgevallene kan worden voorkomen. Tools voor het inrichten van een praktijk Op de website staan inmiddels twee documenten die jullie kunnen gebruiken bij het opzetten van je praktijk. Het betreft twee formulieren in doc-formaat, zodat jullie zelf eventueel nog aanpassingen kunnen verrichten of een logo kunnen toevoegen. Het betreft een formulier 'Algemene voorwaarden' en een formulier 'Intake- Behandelovereenkomst'. Beide kunnen bij de intake worden uitgereikt aan nieuwe cliënten. Wat zijn 'Algemene voorwaarden'? We citeren de definitie uit Wikipedia: 'Algemene voorwaarden zijn voorwaarden die bedoeld zijn om deel uit te maken van een aantal overeenkomsten, met uitzondering van die voorwaarden die de kern van de prestaties aangeven. In de volksmond worden algemene voorwaarden ook als de "kleine lettertjes" aangeduid.' In ons geval zijn het 'aantal overeenkomsten' dus de behandelconsulten van je cliënt. Het is in feite een juridisch document, waarmee je als therapeut/coach bepaalde regels binnen je praktijkvoering nader kunt omschrijven. De cliënt dient daarover namelijk geïnformeerd te worden. Die regels kunnen betrekking hebben op de tarieven en de wijze van betalen. Ook kan je er in aangeven hoe je omgaat met wanbetaling. Verder is voor ons vakgebied van belang dat je aangeeft hoe je omgaat met medische gegevens. In het voorbeelddocument kun je naar believen zaken schrappen of toevoegen. De behandelovereenkomst is meer de individuele overeenkomst waarin je cliënt tekent akkoord te gaan met bepaalde voorwaarden en afspraken die tijdens de intake aan de orde zijn gekomen, waaronder de 'Algemene voorwaarden.' In feite zou je dit ook mondeling kunnen overeenkomen, wat in de praktijk vaak gebeurt. Het oogt echter professioneel om het schriftelijk te doen. Bovendien geeft het zowel voor cliënt al hulpverlener meer juridische 4

5 zekerheid om de overeenkomst schriftelijk vast te leggen. Lees ze beide eens aandachtig door. Als je nog vragen of opmerkingen hebt, dan horen we het graag. Nieuws over de website We willen leden van de NeVeZi de mogelijkheid bieden om hun praktijk te vermelden op de website. We willen hiermee een register opzetten zodat mensen, die op zoek zijn naar een therapeut of coach, op de website kunnen zoeken waar in hun omgeving een praktiserend zingevingtherapeut/coach te vinden is. Op de website zal een inloggedeelte, met een eigen toegangscode, komen voor leden en aspirant-leden, hierop zullen allerlei voorbeeldformulieren komen te staan die te gebruiken zijn in een eigen praktijk, bijvoorbeeld een factuur. We willen de NeVeZi ook bekend maken door gebruik te maken van social media. We willen een groep starten op LinkedIn, een eigen NeVeZi facebookpagina en misschien een NeVeZi twitter account. Boekbespreking 'Leren Relativeren' handelt over de praktische toepassing van Mindfulness Priming Therapie. Janneke Gaanderse, arbeids- en gezondheids-psycholoog, heeft in dit boek voortgeborduurd op de inzichten van Byron Katie. Er zijn onder meer oefeningen voor cliënten in opgenomen, ook autobiografische, die uitstekend toepasbaar zouden kunnen zijn in een praktijk voor zingeving. Voor ieder die nog op zoek is naar een methodiek om cliënten bij te staan die zijn vastgeroest in een bepaalde overtuiging, kan dit boek een handreiking zijn. Voor hen die nog niet bekend zijn met 'The Work' van Byron Katie, geven we hier kort weer wat de essentie is van haar gedachtegoed. Mensen hebben bepaalde overtuigingen. Die zijn gevormd op basis van hun ervaringen. Een overtuiging dient zich aan zodra de situatie daar naar is. Op zich is dat niet problematisch. In feite zijn wij mensen voortdurend geconditioneerd op basis van inprentingen uit ons verleden. Van dit inprenten (priming) kunnen we soms last hebben. Er kan geestelijke problematiek uit ontstaan. Bijvoorbeeld: iemand waarvan je hield is overleden. Je had echter een conflict met diegene en je had niet meer de tijd om het uit te praten. Je voelt jezelf schuldig en je kan er niet van slapen. Het achtervolgt je de hele dag. Je overtuiging is dan bijvoorbeeld: 'Ik heb iets gedaan wat ik niet meer ongedaan kan maken Dat vergeef ik mezelf nooit meer'. Dat is iets wat je jezelf inprent. Deze overtuiging wordt vervolgens gevoed (geconditioneerd) door je gedachten, emoties en wilsimpulsen. Het kan een ballast zijn die je de rest van je leven meedraagt. Telkens als er zich een vergelijkbare situatie aandient, steekt het schuldgevoel weer de kop op. De methode van Katie, die door Janneke Gaanderse op een heldere wijze is uitgewerkt, komt er op neer dat er vier vragen 5

6 worden gesteld, aan de hand waarvan de overtuiging kan worden gedeconditioneerd. De eerste twee vragen zijn eigenlijk Socratisch: 1. Is je overtuiging (de gedachte) waar? 2. Hoe kan je absoluut zeker weten dat je overtuiging waar is? Aan de hand van de vier vragen kan een proces van zelfinzicht op gang worden gebracht. De cliënt leert toeschouwer te zijn van zijn/haar eigen gedachten, emoties en wilsimpulsen. De negatieve mind-set wordt omgekeerd door oefeningen waarbij de vier vragen steeds de leidraad zijn. Boeiende materie. Janneke Gaanderse Leren Relativeren - geef een positieve wending aan je gedachten- Praktische handleiding voor Cognitieve Mindfulness Priming Therapie 2013 B.V. Uitgeverij SWP Amsterdam ISBN Ook een interessant boek gelezen? Stuur je eigen boekverslag naar info@nevezi.nl voor een volgende editie van onze nieuwsbrief. * * * NeVeZi Adres secretariaat: Van Ostadestraat 11, 7556EW Hengelo (Ov) Bestuur: André van Soeren (voorzitter) voorzitter@nevezi.nl Claudia Koelman (secretaris) secretaris@nevezi.nl Martin Cramer (penningmeester) penningmeester@nevezi.nl Ria Oosting (webmaster) webmaster@nevezi.nl www : info@nevezi.nl 6