Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag
|
|
- Saskia Bosman
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Na een maagoperatie Inleiding U heeft een maagoperatie gehad. U heeft van uw arts of diëtist al adviezen gekregen over voeding na de operatie. In deze folder kunt u alles rustig nalezen. De maag Algemeen De maag is een belangrijk orgaan, vanwege de voorvertering van voedsel maar vooral als tijdelijke opslagruimte van voedsel. In de maag wordt het voedsel gemengd en voorverteerd met gal en daarna langzaam afgegeven aan de dunne darm. De dunne darm is niet ingericht op grote hoeveelheden voedsel tegelijk, de maag doseert deze hoeveelheden. Welke klachten kunnen er ontstaan na een maagoperatie? Als de maag gedeeltelijk of helemaal is verwijderd kunnen verschillende klachten ontstaan. Door het ontbreken van voldoende opslagruimte van het voedsel, kan er na het eten : een opgezet gevoel en misselijkheid ontstaan. Te grote hoeveelheden eten en drinken geven klachten. er kan maagzuur en/of gal terugkomen in de slokdarm en dit geeft een brandend en pijnlijk gevoel met oprispingen (refluxklachten). een ander verschijnsel dat zich voor kan doen is het zogenaamde 'dumpingsyndroom'. Dit wordt verderop uitgelegd. Veel mensen hebben kort na de operatie wel wat last van klachten, door de veranderingen in hun spijsverteringskanaal. De (ernst van de) klachten verschilt per persoon en is onder andere afhankelijk van de operatietechniek die is gebruikt. In verreweg de meeste gevallen verminderen of verdwijnen de klachten na verloop van tijd. Dat komt doordat het lichaam zich aanpast aan de nieuwe situatie. Sommige klachten zijn blijvend of ontstaan pas geruime tijd na de operatie. Het is van belang te stoppen met roken en de voeding aan te passen aan de klachten. Is een dieet nodig? Of een dieet na de operatie nodig is, is afhankelijk van: De soort operatie De symptomen die zich na de operatie voordoen De voedingstoestand. 1
2 Hoe lang u een dieetbehandeling moet volgen is afhankelijk van de ernst en de duur van de lichamelijke gevolgen en symptomen. Algemene richtlijnen na een maagoperatie Drink tijdens de maaltijd niet meer dan één glas/ beker. Eet regelmatig en verdeel de maaltijden in meerdere kleine porties over de dag. Gebruik bijvoorbeeld drie maal per dag een niet te grote hoofdmaaltijd en neem tussen de maaltijden in ook een kleinigheid, bijvoorbeeld een boterham, een schaaltje yoghurt of een stuk fruit. Het hongergevoel kan verminderd zijn, let op de klok en zorg ervoor dat u elke twee uur iets eet. Eet langzaam en kauw goed. Vermijd vezelige groenten ( asperges, bamboe, bleekselderij, champignons, doperwten, mais, peultjes, peulvruchten, rabarber, rauwkost, sperzie-, snij-, en tuinbonen, taugé, tomaat en zuurkool). Vermijd vezelig fruit ( ananas, bessen, citrusvruchten, druiven, gedroogd fruit en kokosproducten). Eet overige fruitsoorten zonder schil. Vermijd popcorn, noten, zaden, pitten en pinda s en taai, draderig vlees en vis met graten. Het vezelachtige materiaal zoals velletjes, zaden en schillen kunnen achterblijven in het restant van de maag of de dunne darm en daardoor klachten veroorzaken. Refluxklachten Reflux is het terugstromen van maaginhoud naar de slokdarm. Er zijn verschillende oorzaken voor refluxklachten. Hier vindt u de belangrijkste. Een slechtere werking van de kringspier tussen slokdarm en maag of tussen de maag en de dunne darm. Door de operatie wordt de opslagruimte van de maag veel kleiner. Hierdoor wordt maaginhoud eerder omhoog in de slokdarm geduwd. Als het bovenste deel van de slokdarm is verwijderd is de sluitspier niet meer aanwezig. Er is dus een open verbinding. Hierdoor komt de maaginhoud gemakkelijk in de slokdarm. Wat kunt u doen aan refluxklachten? Vermijd vetrijk voedsel en grote maaltijden Vermijd gasvormende voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen die veel gasvorming tot gevolg hebben zijn onder andere bier, koolzuurhoudende dranken, vruchtensappen, onrijpe banaan, meloen, koolsoorten ( met uitzondering van broccoli en bloemkool), en spruiten, paprika, peulvruchten, ui en prei. Ook enkele andere voedingsmiddelen kunnen klachten geven zoals (cafeïnevrije )koffie, alcoholische dranken, chocolade, cacao en pepermunt. Het roken van sigaretten kan ook refluxklachten veroorzaken. Reflux geeft klachten van brandend maagzuur, pijn achter het borstbeen, oprispingen, een vol gevoel na de maaltijd, misselijkheid en braken. Als dit bij u het geval is, vermijd dan het voedingsmiddel dat bij u problemen geeft. Na verloop van tijd kunt u het product weer opnieuw proberen. Vermijd strak zittende of knellende kleding. Verhoog indien nodig het hoofdeinde van het bed. Gebruik de laatste maaltijd uiterlijk drie uur voor het slapen gaan. 2
3 Dumpingklachten Het dumpingsyndroom wordt onderscheiden in vroege en late dumping. Met 'dumping' wordt bedoeld 'het storten' van voedsel van de slokdarm direct naar de dunne darm door het ontbreken van de maag. Vroege dumping Vroege dumping treedt vijftien tot dertig minuten na de maaltijd op. Dit wordt veroorzaakt door het verlies van de maagfunctie. Er is minder of geen opslag mogelijk van voedsel in de maag. Voedsel komt dan te snel in de dunne darm terecht. Klachten die kunnen ontstaan zijn: pijn, misselijkheid, braken en een opgezet gevoel. Andere verschijnselen van vroege dumping zijn: hartkloppingen, duizeligheid, zwaktegevoel, bloeddrukdaling, diarree, transpireren en neiging tot flauwvallen. Voedingsadviezen bij vroege dumping Overlaad het spijsverteringskanaal niet. Eet op regelmatige tijden en gebruik meerdere kleine maaltijden per dag. Eet rustig en kauw goed. Ga even liggen na het gebruik van een maaltijd als u merkt dat u zich dan beter voelt. Drink niet tijdens de maaltijden. Dit kunt u beter doen tussen de maaltijden in. Vermijd suiker (alle soorten) en suikerrijke producten zoals zoet broodbeleg, snoep, koek, limonade, frisdrank en vruchtensappen. Chocolade, ijs en appelmoes worden soms ook slecht verdragen. Beperk het gebruik van grote hoeveelheden producten met melksuiker (lactose), zoals melk, pap en vla, als u er klachten van krijgt. Vaak wordt een kleine hoeveelheid van deze producten tijdens de maaltijden wel verdragen. Probeer dit voorzichtig uit. Nederlandse kaas bevat nauwelijks lactose en kan gewoon gebruikt worden. Ook zure melkproducten als yoghurt, karnemelk en kwark geven meestal geen problemen. In plaats van gewone melk kan lactosevrije melk gedronken worden. Overleg dit met de diëtist. Gebruik voeding met voldoende voedingsvezel. Een vezelrijke voeding blijft langer in het restant van de maag en heeft een gunstig effect op de darmwerking. Voedingsvezels zijn de onverteerbare deeltjes in plantaardige voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld bruin- of volkorenbrood, groente en fruit. U kunt volkorenbrood ook roosteren, als u vers volkorenbrood slecht verdraagt. Late dumping Klachten van late dumping ontstaan 1 tot 2 uur na een maaltijd. Dit wordt veroorzaakt door een te grote productie van het hormoon insuline. Na het eten van een maaltijd vindt er in de darmen een omzetting plaats van koolhydraten uit de voeding in glucose. De glucose komt via de darmen in het bloed terecht. Het bloed brengt de glucose naar de cellen in het lichaam (bijvoorbeeld van de spieren en de hersenen). Daar dient de glucose als energiebron. Om glucose naar die cellen van het lichaam te laten gaan is insuline nodig. Bij late dumping wordt er teveel insuline aangemaakt, waardoor er teveel glucose naar de cellen gaat en er te weinig achterblijft in het bloed. Men noemt dit verschijnsel een 'hypoglycemie'. Klachten die kunnen ontstaan zijn: beven, trillen, zweten, duizeligheid, neiging tot flauwvallen, hartkloppingen en geeuwhonger. 3
4 Voedingsadviezen bij late dumping Overlaad het spijsverteringskanaal niet. Eet op regelmatige tijden en gebruik kleine maaltijden per dag. Drink niet meer dan één glas/ beker tijdens de maaltijd. Vermijd suiker (alle soorten) en suikerrijke producten zoals zoet broodbeleg, snoep, limonade, frisdrank en vruchtensappen. Chocolade, ijs en appelmoes worden soms ook slecht verdragen. Neem wél enkele suikerklontjes, een paar tabletten druivensuiker of een groot glas limonade of vruchtensap bij klachten van hypoglycemie ('hypo'). Om een onverwachte hypo op te vangen is het aan te raden altijd iets suikerrijks bij u te hebben zoals een rol druivensuiker. Gebruik voeding met voldoende voedingsvezel. Een vezelrijke voeding blijft langer in het restant van de maag en heeft een gunstig effect op de darmwerking. Voedingsvezels zijn de onverteerbare deeltjes in plantaardige voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld bruin- of volkorenbrood, groente en fruit. U kunt volkorenbrood ook roosteren, als u vers volkorenbrood slecht verdraagt. Adviezen bij een buismaagreconstructie Bij een buismaagrecontructie worden de slokdarm en het bovenste gedeelte van de maag, verwijderd. Met het deel van de maag wat overblijft, is een nieuwe verbinding gemaakt tussen het halsgedeelte van de slokdarm en de darmen, een zogenaamde buismaag. De buismaagoperatie heeft tot gevolg dat er minder voeding kan worden opgeslagen. De inhoud van de buismaag is ongeveer 1/3 van de oude maag. Dit is ongeveer hetzelfde als de inhoud van een soepkop ( milliliter). Aanhoudende slik- en passageklachten Er kan sprake zijn van een vernauwing ( naadstenose) van de buismaag door littekenweefsel wanneer u: Na ongeveer 6 weken na de operatie geen verbetering ervaart van slik- en passageklachten toenemend pijn voelt bij het doorslikken het eten niet meer goed kunt doorslikken In de herstelfase na de operatie vormt zich rond de halsnaad, littekenweefsel. Hierdoor kan de doorgang te klein worden. Vast voedsel kan terugvloeien naar de mond en het doorslikken van voedsel kan pijnlijk zijn. Deze klachten kunnen lijken op de klachten van vóór de operatie. Bespreek de passageklachten met uw chirurg. Het kan nodig zijn de klachten door middel van een behandeling te verhelpen. Van een aantal specifieke voedingsmiddelen is echter bekend dat zij passageklachten kunnen geven; de voeidng blijft dan steken rond de halsnaad. Veelgenoemde producten die klachten opleveren zijn; gestoofd draadjesvlees, gehaktbal, biefstuk,grove rauwkost, citrusfruit, hardgekookt ei, witbrood, pinda s en noten. 4
5 Gevolgen op lange termijn Op de lange termijn is er meer kans op een aantal gezondheidsproblemen zoals: Gewichtsverlies Na een maagoperatie vallen de meeste mensen ongeveer 10% van het lichaamsgewicht af. Afhankelijk van de soort operatie kan het gewichtsverlies soms veel groter zijn. Een gebrek aan eetlust, weerzin tegen bepaalde voedingsmiddelen en niet eten uit angst voor klachten kunnen invloed hebben op het gewicht. In zeldzame gevallen wordt het gewichtsverlies veroorzaakt door een slechte vertering of een verminderde opname van voedingsstoffen. De passage van voedsel door het maagdarmkanaal verloopt sneller dan normaal. Daardoor kunnen verteringssappen te laat in de dunne darm aankomen. Hierdoor wordt voedsel minder goed verteerd en kunnen voedingsstoffen minder goed opgenomen worden door het lichaam. Botontkalking (osteoporose) Bij een deel van de patiënten die een maagoperatie ondergaan hebben, kunnen zich na verloop van tijd verschijnselen voordoen van botontkalking. Hierbij spelen een gebrek aan beweging, te weinig calcium in de voeding of een vitamine D-tekort, een rol. Daarnaast kunnen calcium en vitamine D minder goed opgenomen worden. Dit komt doordat deze stoffen in de maag worden opgenomen. Vitamine B12 tekort Voor de opname van vitamine B12 uit de voeding, is een stofje nodig dat in de maag wordt gemaakt; de intrinsic factor. Na een (gedeeltelijke) maagverwijdering wordt er onvoldoende van deze intrinsic factor gevormd en kan vitamine B12 niet goed worden opgenomen in het lichaam. Op termijn kan daardoor een vitamine B12 tekort ontstaan en dit kan op den duur weer leiden tot bloedarmoede. Het kan zijn dat u vitamine B12 injecties nodig heeft om een tekort aan te vullen en/of te voorkomen. Uw arts zal dit met u bespreken. Voedingsadviezen In overleg met de diëtist kunt u bespreken hoe u onderstaande adviezen in de praktijk kunt brengen: Zorg voor een goede volwaardige voeding en let op het lichaamsgewicht. Gebruik voldoende melk- en melkproducten( milliliter per dag) in verband met de hoeveelheid calcium. Lukt dit niet dan is aanvulling van calcium in de vorm van een kalktablet of -poeder (supplement) nodig. Eet voldoende vlees en vis ( gram per dag), groenten( 200 gram per dag), volkoren graanproducten ( 5-7 sneetjes bruin- of volkorenbrood met daarnaast gram aardappelen, volkorenpasta, zilvervliesrijst, peulvruchten per dag) en fruit ( 2 stuks per dag) in verband met de aanwezigheid van vitamine B12, foliumzuur en ijzer. Soms is ook een aanvulling van vitamine B12 in de vorm van een injectie noodzakelijk. Overleg dit met uw behandelend arts. Naast deze voedingsadviezen is bewegen in de buitenlucht ook van belang voor de aanmaak van vitamine D. 5
6 Meer informatie Het Voedingscentrum geeft een groot aantal brochures uit. Er zijn voor diverse diëten brochures verkrijgbaar met uitgebreide, praktische informatie. Een overzicht van gratis uitgaven kunt u aanvragen bij: Voedingscentrum (070) De Nederlandse Maag Lever Darm Stichting zet zich in voor de bestrijding van ziekten van het hele spijsverteringskanaal. Daarnaast geven ze voorlichting en steun aan patiënten. U kunt meer informatie aanvragen bij: Nederlandse Maag Lever Darm Stichting (030) Vragen Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen, neem dan gerust op werkdagen contact op met de afdeling Diëtetiek: Locatie Venlo Locatie Venray Afdeling Diëtetiek Afdeling Diëtetiek (077) (0478) uur uur Voedingsteam (077) ma,di,do,vr Diëtist. VieCuri Medisch Centrum Locatie Venlo Locatie Venray Tegelseweg 210 Merseloseweg BL Venlo 5801 CE Venray (077) (0478) internet: VieCuri Patiëntenservicebureau januari 2016 bestelnummer
Voedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Na een maagoperatie. Inleiding. De maag. Algemene richtlijnen na een maagoperatie
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Na een maagoperatie Inleiding U heeft een maagoperatie gehad. U heeft van uw arts of diëtist al adviezen gekregen over voeding na de operatie. In deze folder kunt
Nadere informatieVoedingsadviezen na een maagoperatie
Dietetiek Voedingsadviezen na een maagoperatie Inleiding De maag is een belangrijk orgaan. Hier wordt het voedsel opgeslagen, gemalen en vermengd met maagzuur. Vervolgens zorgt de maag ervoor dat de voeding
Nadere informatieVoedingsadviezen na een maagresectie
Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze
Nadere informatievoedingsadvies na een maagoperatie
voedingsadvies na een maagoperatie 1 2 INLEIDING Functie van de maag De maag heeft een aantal belangrijke functies, namelijk het vermalen van voedsel tot kleine deeltjes, het bewaren van voeding (=opslagfunctie)
Nadere informatieVoedingsadvies na een maagoperatie. Klachten na een maagoperatie
Voedingsadvies na een maagoperatie De maag heeft een aantal belangrijke functies, namelijk het vermalen van voedsel tot kleine deeltjes, het bewaren van voeding (=opslagfunctie) en het in kleine porties
Nadere informatieDiëtetiek. Voedingsadviezen na een slokdarmoperatie
Diëtetiek Voedingsadviezen na een slokdarmoperatie Diëtetiek Inleiding U heeft onlangs een slokdarmoperatie ondergaan. Deze operatie heeft gevolgen voor uw manier van eten. In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieDiëtetiek. Voedingsadvies na een maagoperatie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 De maag is een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel. Het eten en drinken komt via de mond het lichaam binnen en wordt vervolgens door de slokdarm naar de
Nadere informatieBij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa heeft. Deze ziekten kenmerken
Nadere informatieDumpingsyndroom. Diëtetiek
Dumpingsyndroom Diëtetiek 1 2 Wat is dumpingsyndroom? Met het dumpingsyndroom worden de klachten bedoeld die ontstaan na een te snelle maagontlediging. Het dumpingsyndroom is vrijwel altijd het gevolg
Nadere informatieDieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek
Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek Inleiding U bent door de arts naar de diëtist doorverwezen, omdat u een maagoperatie hebt ondergaan. Afhankelijk van het type maagoperatie dat is verricht, kunnen
Nadere informatieBij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Inleiding U heeft van uw arts vernomen dat u de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa heeft. Deze ziekten kenmerken
Nadere informatieVoeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm
Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken
Nadere informatieVoedingsadviezen na een buismaagoperatie
Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee
Nadere informatieVoeding na maagoperatie
Voeding na maagoperatie Beste patiënt Na een maagoperatie is het belangrijk om uw voeding aan te passen. Het is mogelijk dat u specifieke klachten ondervindt wanneer u iets gegeten heeft. Met de tips die
Nadere informatieVoedingsadvies bij een colostoma
Voedingsadvies bij een colostoma Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2013 pavo 1099 Inleiding U heeft een colostoma gekregen. U hoeft hiervoor geen speciaal dieet te gebruiken. Wel kan de voeding die
Nadere informatieVoeding na wegname van de slokdarm
Voeding na wegname van de slokdarm Beste patiënt In deze informatie brochure vindt u tips en advies om uw voeding aan te passen na het verwijderen van de slokdarm. Door de operatie kunnen uw eetlust en
Nadere informatieDieetadviezen voor mensen met een colostoma
Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een colostoma
Voedingsadviezen bij een colostoma Inleiding Een colostoma is een kunstmatige uitgang op de dikke darm. Na het aanleggen van een colostoma is het volgen van een speciaal dieet niet nodig. Wel kan de voeding
Nadere informatieVoedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie
Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie Inleiding In deze richtlijn vindt u adviezen over voeding bij een buismaagreconstructie. De slokdarm zorgt in de normale situatie voor het
Nadere informatieDieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag)
VOEDING & DIEET Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag) ADVIES Dieetadvies na een slokdarmoperatie (buismaag) U hebt een slokdarmoperatie ondergaan, waarbij de slokdarm en het bovenste deel van
Nadere informatievoedingsadvies bij hypoglykemie
voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) 1 2 Inleiding Mogelijke klachten Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen,
Nadere informatieVoedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Voedingsadvies
Voedingsadvies bij hypoglykemie (te laag bloedglucose) Wanneer u last heeft van een te lage bloedglucose (hypoglykemie) kunnen de volgende klachten zich voordoen: trillen, transpireren, bleekheid, duizeligheid,
Nadere informatieVoedingsadvies na een buismaagoperatie
Voedingsadvies na een buismaagoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan
Nadere informatievoedingsadviezen na gastric bypass
voedingsadviezen na gastric bypass 1 2 VOEDINGSADVIEZEN NA GASTRIC BYPASS Inleiding Na de gastric bypass operatie ontstaat er een kleine maag. De hoeveelheid voedsel die men daarna per maaltijd kan innemen
Nadere informatieVernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen.
Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen www.nwz.nl Inhoud Dieetadviezen 3 Wat kunt u wél gewoon eten en drinken? 6 Uw vragen 6 2 Bij dikke darmkanker kan een vernauwing in de dikke darm
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Gynaecologie Zwangerschapsdiabetes en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Zwangerschapsdiabetes... 3 Glucosedagcurve... 3 Behandeling... 4 Adviezen met betrekking tot uw voeding... 4 Hanteer een
Nadere informatieVoedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie
Voedingsadviezen na slokdarmresectie met buismaagreconstructie In deze folder vindt u adviezen over voeding na een verwijdering van de slokdarm en het bovenste gedeelte van de maag (oesophaguscardiaresectie)
Nadere informatieVoedingsvezelverrijkt dieet
Voedingsvezelverrijkt dieet Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Waarom deze brochure?...3 Wat zijn
Nadere informatieVoeding ter voorbereiding op uw darmoperatie
Voeding ter voorbereiding op uw darmoperatie 2 Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan uw darmen. Het is beter als uw darm voor de operatie niet vol harde ontlasting zit. Ook kan er sprake zijn van
Nadere informatieVoedingsadvies bij een colostoma. Diëtetiek
Voedingsadvies bij een colostoma Diëtetiek 1 2 Inleiding Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm (colon). Na het aanleggen van een colostoma is het volgen van een speciaal dieet niet
Nadere informatieBij plaatsing stent in slokdarm of dunne darm
Maag Darm Leverziekten (MDL) Voedingsadvies Bij plaatsing stent in slokdarm of dunne darm Inleiding U heeft problemen met eten en drinken, omdat er een vernauwing is in de slokdarm of dunne darm. Om ervoor
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieLeefstijladviezen bij darmklachten
Leefstijladviezen bij darmklachten Inleiding Deze folder geeft informatie over darmklachten, de oorzaak ervan en wat ertegen te doen is. Het is belangrijk om de informatie aandachtig door te lezen want
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een stent in slokdarm of dunne darm
Voedingsadviezen bij een stent in slokdarm of dunne darm Inleiding Bij u is sprake van een vernauwing in de slokdarm of dunne darm. Hierdoor heeft u problemen met eten en drinken. De arts heeft in overleg
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieZwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat
Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen
Nadere informatieDieetadvies bij een trage maag
VOEDING & DIEET Dieetadvies bij een trage maag ADVIES Dieetadvies bij een trage maag Als de maagspier te weinig of te onregelmatig samentrekt, blijft het voedsel langer in de maag dan normaal. We spreken
Nadere informatieVoeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid
Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Hoeveelheden per dag volwassenen 19-50 jaar 5 opscheplepels groente (250 gram) 2 porties fruit (200 gram) vrouw: 4-5 snee bruin- of volkoren brood
Nadere informatieVoeding bij zwangerschaps diabetes. Diabetes Gravidarum
Voeding bij zwangerschaps diabetes Diabetes Gravidarum Universitair Medisch Centrum Groningen Zwangerschapsdiabetes is een vorm van suikerziekte die kan optreden tijdens de zwangerschap. Deze brochure
Nadere informatieVOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING
VOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING 1056 Inleiding In deze folder vindt u informatie over de rol van voeding en leefstijl in de behandeling van obstipatie, diverticulosis (uitstulpingen in de darm) of van een
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij een ileostoma
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij een ileostoma Inleiding U heeft een ileostoma. Dit is een stoma op de dunne darm. Omdat de functie van de dikke darm ontbreekt kan het zijn dat u te veel zout
Nadere informatieVoedingsadvies bij een ileostoma
Voedingsadvies bij een ileostoma Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2013 pavo 1098 Inleiding U heeft een ileostoma gekregen. Een ileostoma is een stoma aangesloten op de dunne darm. De dikke darm zorgt
Nadere informatieVOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die bekend zijn met chronische darmontstekingen. De meest bekende zijn: de ziekte van Crohn
Nadere informatieVoedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum
Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij een ileostoma. Inleiding
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij een ileostoma Inleiding U heeft een ileostoma. Dit is een kunstmatige uitgang op de dunne darm. Bij een ileostoma is de dikke darm of dit deel wordt tijdelijk
Nadere informatieDieetadviezen bij maagklachten
Dieetadviezen bij maagklachten Diëtetiek 1 Bereikbaarheid Afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk Telefoon: (076) 595 21 55 / (076) 595 10 00 Locatie Molengracht Telefoon: (076) 595 43
Nadere informatieVoedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie
Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie Inleiding In deze folder vindt u adviezen over voeding na een gedeeltelijke verwijdering van de maag (gedeeltelijke maagresectie). De maag is een onderdeel
Nadere informatieAdviezen na het plaatsen van een stent in uw maag of slokdarm
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Interne geneeskunde Adviezen na het plaatsen van een stent in uw maag of slokdarm 1 Adviezen na het plaatsen van een stent in
Nadere informatieVoedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap
Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?
Nadere informatieVoedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie
Patiënteninformatie Voedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie rkz.nl De chirurg schrijft u na de operatie een voedingsadvies voor. Hierbij mag u de eerste week alleen dik vloeibaar en gemalen eten, zoals
Nadere informatieVoedingsadvies bij peuterdiarree
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek 1 Inleiding Peuterdiarree is een lastig en vervelend probleem waar peuters (en hun ouders/verzorgers) mee te maken kunnen krijgen. De voeding van uw kind kan hiermee te maken
Nadere informatieBrandend maagzuur en andere maagklachten Last van uw maag of een beetje misselijk? Vaak weet u meteen de oorzaak. Het eten was te vet, te veel koffie
Brandend maagzuur en andere maagklachten Last van uw maag of een beetje misselijk? Vaak weet u meteen de oorzaak. Het eten was te vet, te veel koffie genomen of een glaasje te veel gedronken. Maar ook
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap www.jijwij.nl Tijdens de zwangerschap kunnen er problemen optreden bij de verwerking van koolhydraten (suiker) uit de voeding. Dit wordt aangetoond
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek. Bij zwangerschapsdiabetes
Diëtetiek Voedingsadviezen Bij zwangerschapsdiabetes Inleiding U heeft van uw behandelend arts vernomen dat u zwangerschapsdiabetes heeft. U heeft tijdens uw bezoek aan de diëtist al de voedingsadviezen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij colostoma
Voedingsadviezen bij colostoma afdeling diëtetiek U bent geopereerd en er is een colostoma (kunstmatige darmuitgang) aangelegd. Door deze ingreep is er in uw spijsverteringskanaal het een en ander veranderd.
Nadere informatieAdviezen na het plaatsen van een stent in uw maag of slokdarm
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Adviezen na het plaatsen van een stent in uw maag of slokdarm z Er is een stent (een buisje van metaalgaas) geplaatst in uw slokdarm
Nadere informatieVoedingsadvies bij een ileostoma
Voedingsadvies bij een ileostoma Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan gerust
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming
Nadere informatieVoedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor twee maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatieVoedingsadviezen na slokdarmresectie
Voedingsadviezen na slokdarmresectie In deze folder vindt u adviezen over voeding na een slokdarmresectie met buismaagreconstructie. Algemene informatie De slokdarm zorgt voor het transport van het voedsel
Nadere informatievoedingsvezel verrijkt dieet
voedingsvezel verrijkt dieet inhoudsopgave Waarom deze brochure Wat zijn voedingsvezels? Algemene adviezen Wat zijn vezelrijke voedingsmiddelen? Hoeveel voedingsvezel is per dag nodig? Vochtadvies Werken
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij diarree / obstipatie
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij diarree / obstipatie Inleiding U heeft darmklachten, waarbij voeding een rol kan spelen. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. In deze brochure kunt
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek. Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
Afdeling Diëtetiek Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Inleiding Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal na de bevalling
Nadere informatieDieetadvies na een maagresectie
06-2017 877 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek
Nadere informatieVoedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie
Voedingsadviezen na een gedeeltelijke maagresectie In deze folder vindt u adviezen over voeding na een gedeeltelijke verwijdering van de maag (gedeeltelijke maagresectie). De maag is een onderdeel van
Nadere informatieVoedingsadvies bij een ileostoma
Voedingsadvies bij een ileostoma Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan gerust
Nadere informatieDoor het vrijkomen van waterstof kunnen klachten ontstaan zoals diarree, een opgeblazen gevoel, winderigheid en krampen.
Waterstofademtest In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een waterstofademtest (H2-ademtest) te laten doen. Dit onderzoek vindt plaats op de polikliniek Bloedafname. Aan de hand van deze waterstofademtest
Nadere informatieDarmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag
Darmreiniging 2 onderzoeken op 1 dag 2 U krijgt dit advies omdat het van belang is dat uw darmen schoon zijn. Alleen dan kan de arts het onderzoek goed uitvoeren. Vezelbeperkt dieet Drie dagen voor het
Nadere informatieVoedingsadvies na gastric bypass. Beperking volume. Aanwijzingen dat u teveel hebt gegeten
Voedingsadvies na gastric bypass Bij de gastric bypass operatie ontstaat er een kleine maag. De hoeveelheid voedsel die men daarna per maaltijd kan innemen is daardoor sterk beperkt. Tevens wordt het voedsel
Nadere informatieVoedingsadviezen bij Stent
Patiënteninformatie Voedingsadviezen bij Stent 1234567890-terTER_ Voedingsadviezen bij Stent Om de passage van voedsel in de slokdarm of in de dunne darm te verbeteren, is bij u een stent geplaatst. Een
Nadere informatieObesitascentrum. Dumping.
Obesitascentrum Dumping www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OBC001 / Dumping / 24-03-2015 2 Dumping U wordt behandeld in het Catharina Obesitascentrum
Nadere informatieVoedingsadviezen. Voor mensen met een ileostoma
Voedingsadviezen Voor mensen met een ileostoma Inhoudsopgave Inleiding... 1 Klachten door een zout- en vochttekort... 1 Klachten bij zouttekort... 1 Klachten bij een vochttekort... 1 Zoutbehoefte en ongewenste
Nadere informatieBloedarmoede. Oorzaken, behandeling en voeding
Bloedarmoede Oorzaken, behandeling en voeding 1 Inhoud Inleiding 3 Waar bestaat bloed uit? 3 Wat is bloedarmoede? 3 Oorzaken van bloedarmoede 3 Rol van ijzer bij bloedarmoede 4 IJzervoorraad en ijzertekort
Nadere informatieVoedingsadviezen bij darmklachten
Voedingsadviezen bij darmklachten Algemene leefregels: Zorg voor een volwaardige voeding met voldoende variatie Volg hierbij de Richtlijnen Goede Voeding. Eet regelmatig Sla geen maaltijden over maar gebruik
Nadere informatieDieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie
VOEDING & DIEET Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie ADVIES Dieetadvies na een gedeeltelijke maagresectie De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. In de maag vindt tijdelijke opslag
Nadere informatieVoedingsadvies bij obstipatie bij kinderen
Kindergeneeskunde Voedingsadvies bij obstipatie bij kinderen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Drink- en voedingsadviezen... 3 Vezels... 3 Vocht... 4 Gasvorming... 5 Tips... 6 Wat heeft uw kind dagelijks
Nadere informatieDieetadvies bij zwangerschapsdiabetes
Dieetadvies bij zwangerschapsdiabetes Wat is zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat. Als een vrouw deze
Nadere informatieDIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES. In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes Inhoud 1. Inleiding 3 2. Diabetes bij CF 4 3. Behandeling 4 3.1. Doel van de behandeling
Nadere informatieDieetadvies na een maagresectie. Diëtetiek
Dieetadvies na een maagresectie Diëtetiek Inleiding U bent door de arts naar de diëtist doorverwezen, omdat u een maagoperatie hebt ondergaan. Afhankelijk van het type maagoperatie dat is verricht, kunnen
Nadere informatieDieet bij een stent in de slokdarm/maag
VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open
Nadere informatieGoed eten en drinken in het CWZ
Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u
Nadere informatieH. 278374.0115. Ademtest
H. 278374.0115 Ademtest Inleiding U bent bij uw arts geweest met maag- en/of darmklachten. Het kan zijn dat deze klachten veroorzaakt worden door een moeizame vertering van bepaalde suikers in uw darmen.
Nadere informatieH2-ademtest. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
H2-ademtest Informatie voor patiënten F0793-3105 juni 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH
Nadere informatieVoedingsadviezen na een totale maagresectie
Voedingsadviezen na een totale maagresectie In deze folder vindt u adviezen over voeding na verwijdering van de maag (totale maagresectie). De maag is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. In de
Nadere informatieWaterstofademtest Radboud universitair medisch centrum
Waterstofademtest In overleg met uw behandelend arts hebt u besloten tot een waterstofademtest. Dit onderzoek vindt plaats op de Functieafdeling Maag Darm Lever van het Radboudumc. In deze folder leest
Nadere informatieVoedingsadviezen voor patiënten met een colostoma
Voedingsadviezen voor patiënten met een colostoma In deze folder vindt u adviezen over de voeding bij een colostoma. Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm op de buik. Deze is aangelegd
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek Vezelrijke voeding
Afdeling Diëtetiek Vezelrijke voeding Telefoonnummer: 0344 674285 De arts heeft een vezelrijke voeding geadviseerd in verband met obstipatie of andere darmklachten. Van belang voor een goede darmfunctie
Nadere informatieVOEDINGSADVIES BIJ EEN ILEOSTOMA
VOEDINGSADVIES BIJ EEN ILEOSTOMA 927 Inleiding Een ileostoma is een kunstmatige uitgang op de dunne darm. Deze is aangelegd omdat de dikke darm is weggenomen of niet wordt gebruikt. In de dikke darm vindt
Nadere informatieVoedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik
Voedingsadviezen bij twee maal daags insulinegebruik U heeft diabetes mellitus en gebruikt hiervoor twee maal daags insuline. Deze brochure geeft extra informatie over uw dieet in bijzondere situaties
Nadere informatieVoedingsadviezen bij misselijkheid
Voedingsadviezen bij misselijkheid Ziekenhuis Gelderse Vallei 2 Als gevolg van diverse behandelingen bij kanker kunnen klachten ontstaan die het eten en drinken bemoeilijken. Een veel voorkomende klacht
Nadere informatieVoedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog
Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd
Nadere informatiePostprandiale hypotensie
Diëtetiek Geriatrie Postprandiale hypotensie i Patiënteninformatie Lage bloeddruk na het eten Slingeland Ziekenhuis Algemeen Postprandiale hypotensie betekent een lage bloeddruk na het eten. Als de bloeddruk
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een stent in slokdarm of dunne darm
Voedingsadviezen bij een stent in slokdarm of dunne darm Inleiding Bij u is sprake van een vernauwing in de slokdarm of dunne darm. Hierdoor heeft u problemen met eten en drinken. De arts heeft in overleg
Nadere informatieVoeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Nadere informatieAdviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet
Adviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet Tekst: Nicole Broekman, diëtist Datum: FEBRUARI 2010 Heeft u wijzigingen of aanvullingen op deze folder? Dan kunt u contact opnemen met de
Nadere informatieVoedingsadviezen voor patiënten met een ileostoma
Voedingsadviezen voor patiënten met een ileostoma In deze folder vindt u adviezen over de voeding bij een ileostoma. Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm op de buik. Deze is aangelegd
Nadere informatie