Glashelder. Gevolgen beperken etiketwijzigingen (pagina 2) Toelating BotaniGard in pioenen en zomerbloemen komt als geroepen
|
|
- Monique Christiaens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Glashelder 27 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Mei Jaargang 12 Gevolgen beperken etiketwijzigingen (pagina 2) Nieuw: Certirol tegen trips (pagina 4) Karma aanvulling meeldauwbestrijding (pagina 8) Pioenteler Nico Velzeboer: Toelating BotaniGard in pioenen en zomerbloemen komt als geroepen Nico Velzeboer: Anders dan vorig jaar hebben we nu een behoorlijk warm voorjaar, dus deze toelating komt net op tijd. Pioenentelers op wat zwaardere gronden zijn beducht voor de slawortelboorder. Nadat de eieren van het onooglijke motje zijn uitgekomen, graven de larven zich snel in en doen zij zich tegoed aan de wortels van het kostbare siergewas. Bestrijden was nauwelijks mogelijk, tot we op het spoor kwamen van BotaniGard, zegt Aad Vernooy van LTO Glaskracht Nederland. Nu is het middel eindelijk toegelaten in pioenen en zomerbloemen en kunnen telers er mee aan de slag. Als voormalig pioenenteler weet Aad Vernooy uit eigen ervaring dat slawortelboorders flink kunnen huishouden. Evenals veel collega s verplaatste hij zelfs een deel van zijn teelt naar de Drentse zandgronden, waar de mot niet voorkomt. Enkele jaren geleden werd hij parttime actief voor LTO Groeiservice als netwerkcoördinator zomerbloemen en kleine gewassen. De gewascommissie heeft lang gevochten voor een toelating van BotaniGard in pioenen en zomerbloemen, want er waren bijna geen middelen beschikbaar die de larven van de slawortelboorder konden bestrijden. Uit verkennend onderzoek zo n 10 jaar geleden was gebleken dat de parasitaire bodemschimmel Beauveria bassiana, waarop dit middel is gebaseerd, dat wel deed, verklaart Vernooy. Spuitmoment luistert nauw Het toepassingsmoment luistert nauw, benadrukt de netwerkcoördinator. Vanaf begin mei, afhankelijk van het klimaat, kruipen de motten uit de grond om zich voort te planten. Twee à weken later zijn de eitjes, die de motten tijdens de vlucht gewoon op de grond laten vallen, al uitgekomen. De kleine larfjes zijn dan het gevoeligst. Het is dus zaak om goed te scouten op het uitvliegen en twee weken later te spuiten. Vochtige grond versterkt het effect, dus het kan zinvol zijn om daarvoor een keer te beregenen. Gebruik ook genoeg water om het middel in de toplaag te krijgen. Ongeveer 10 dagen na de eerste bespuiting wordt een tweede bespuiting aanbevolen. In de proeven die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd, is daarmee telkens een goede werking verkregen. Net op tijd Voor de gebroeders Nico en Harry Velzeboer uit Beemster komt de toelating eind april als geroepen. Behalve pioenen, die deels met behulp van rolkassen worden vervroegd, telen zij Hosta, Helleborus, Convallaria en diverse siergrassen. Anders dan vorig jaar hebben we nu een behoorlijk warm voorjaar, dus de toelating komt net op tijd, zegt Nico. In de rolkas vlogen de eerste motjes al begin april rond, maar daar houden kippen de plaag redelijk onder controle. Ze pakken zowel kleine als grotere larven, wanneer die hun kopjes boven de grond steken. Tussenplanten is lastig In verschillende vakken hebben larven van de slawortelboorder het gewas in de loop der jaren flink uitgedund. Tussenplanten is bij pioenen erg lastig en leidt vrijwel altijd tot minder zware planten, die lichtere takken geven. Voor een gezond, dicht gewas en zware pioenen is het dus zeer wenselijk dat er op het juiste moment een effectief middel beschikbaar is. BotaniGard is bovendien een middel van natuurlijke oorsprong, dat het milieu niet belast. Het is jammer dat de toelatingsprocedure zoveel tijd in beslag nam, maar gelukkig is de kogel nu door de kerk, merkt Vernooy op. Het gros van de 200 pioenentelers in ons land zal er dankbaar gebruik van maken. Aad Vernooy: Spuiten op vochtige grond versterkt het effect, dus is het zinvol eerst te beregenen. Glashelder - mei
2 De geïntegreerde teelt mag niet in de verdrukking komen Teelt en industrie willen gevolgen etiket Door de voorgenomen etiketwijzigingen voor insecticiden mag de geïntegreerde teelt niet in de verdrukking komen, zegt Helma Verberkt namens LTO Glaskracht Nederland. Telers hebben ruimte nodig om te corrigeren wanneer dat noodzakelijk is. Daarom willen LTO en brancheorganisatie Nefyto van de gewasbeschermingsindustrie met vereende krachten de mogelijk negatieve gevolgen zoveel mogelijk beperken. In het project van WGGA naar WG van het Ministerie van Economische Zaken, dat wordt uitgevoerd door het Ctgb, worden de etiketten van gewasbeschermingsmiddelen omgezet naar een nieuw format op basis van een wettelijk gebruiksvoorschrift (WG). Momenteel bevatten de etiketten zowel een WG als een gebruiksaanwijzing. De wijziging moet meer duidelijkheid scheppen over de wijze waarop en de mate waarin telers deze producten mogen gebruiken. Na de heretikettering van herbiciden, die voor de glastuinbouw slechts beperkte gevolgen heeft, liggen nu de insecticiden en acariciden op de operatietafel. De wetgever streeft naar betere beheersing en controleerbaarheid van het gebruik, aldus Beleidsspecialist en Programmamanager Plantgezondheid Helma Verberkt. Dat is op zich prima, want ook telers moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor mens, dier en milieu en aangesproken kunnen worden op verkeerd gedrag. Wat ons veel zorgen baart, is dat iets wat alleen een technisch-administratieve omzetting zou moeten zijn, onbedoelde en verstrekkende gevolgen lijkt te krijgen. Op veel vlakken leidt de heretikettering tot meer beperking ten aanzien van gebruiksfrequenties, plaagorganismen en/of teelten. Onduidelijkheid blijft Een voorbeeld daarvan is pleksgewijs spuiten, waarover niets wordt gezegd. Mag je een middel dat één keer per teelt inzetbaar is na een plaatselijke toepassing nu wel of niet meer gebruiken op andere plaatsen in dezelfde teelt? Bij een negatief antwoord zullen er ongetwijfeld telers zijn die uit voorzorg in één keer de hele kas gaan behandelen, waardoor het verbruik juist zal toenemen, voorspelt Verberkt. Het moet en kan beter. Product manager Dennis Eekhoff van Certis merkt op: Kortcyclische teelten, zoals chrysanten, radijs, sla en veel pot- en perkplanten, staan eveneens onder druk. Van diverse middelen is een toepassingsfrequentie per teelt omgezet in dezelfde frequentie per jaar. Als gevolg daarvan zou je een chrysantengewas waarin overwegend biologisch is bestreden aan het einde van de teelt niet meer altijd schoon kunnen spuiten of terug moeten grijpen op minder effectieve producten. Verberkt vult aan: Schoonspuiten houdt rechtstreeks verband met de nultolerantie voor beestjes in siergewassen. Een bos bloemen met insecten, of het nu plaaginsecten zijn of biologische bestrijders, kun je naar veel bestemmingen simpelweg niet exporteren. Telers moeten daarom kunnen blijven beschikken over een effectief pakket gewasbeschermingsmiddelen. Helma Verberkt en Dennis Eekhoff: De geïntegreerde teelt mag door de heretikettering niet in de verdrukking komen. Telers hebben voldoende ruimte nodig om te corrigeren wanneer dat noodzakelijk is. Hogere kosten, minder middelen Als voorzitter van Nefyto is Certis landenmanager Carlos Nijenhuis nauw betrokken bij de gezamenlijke inspanningen om tot een voor zowel telers als industrie werkbare situatie te komen. Volgens Nijenhuis staan industrie en telers op één lijn. Ingrijpende restricties ten opzichte van de huidige praktijk kunnen aanleiding geven tot aanvullende proeven en studies. Wanneer blijkt dat registratie niet mogelijk is of studies tot buitensporige kosten zouden leiden, kan het ook leiden tot gehele of gedeeltelijke terugtrekking van middelen. Dat is ronduit slecht voor de tuinbouw. Glashelder - mei
3 wijzigingen dempen Etiketten gefaseerd op de schop De etiketwijzigingen van gewasbeschermingsmiddelen worden stapsgewijs ingevoerd per productcategorie. Vorig jaar werden nieuwe etiketten van kracht voor herbiciden. Hoewel een aantal middelen niet langer is toegelaten in bedekte teelten, kan de glastuinbouw redelijk met de nieuwe labels uit de voeten. Voor buitenteelten van snijbloemen en bloembollen is de impact echter wel groot. Extreem Tegen het besluit over de nieuwe etiketten voor insecticiden dat het Ministerie van EZ in 2013 presenteerde, heeft de sector echter fundamentele bezwaren. De discussies en onderhandelingen die daarop volgden, hebben geleid tot een nieuw voorstel van LTO Glaskracht Nederland, dat recentelijk is ingediend bij staatssecretaris Dijksma. Zij zal daar in de loop van dit jaar op reageren. Volgend jaar komen de fungiciden aan bod. Ook die exercitie kan grote gevolgen hebben voor tal van gewassen. LTO Glaskracht Nederland en Nefyto zullen waar nodig opnieuw in actie komen om de belangen van telers te behartigen. Het weer in het voorjaar van 2014 is in vergelijking met vorig jaar nogal extreem. We hebben uitzonderlijke hoge temperaturen en veel zonuren. Van december tot eind april bedroeg de instraling niet minder dan 25% meer dan vorig jaar, maar die was toen wel fors lager dan normaal. Geïntegreerde teelt onder druk Uit de impactanalyse die LTO Glaskracht Nederland heeft uitgevoerd, blijkt dat invoering van de gewijzigde etiketten zeer bedreigend is voor geïntegreerde teeltsystemen. Verberkt: Om telers maatwerk te bieden met respect voor mens en milieu, is systeemdenken een vereiste. In vruchtgroenten is de geïntegreerde plaagbestrijding ver ontwikkeld en in overige groente- en sierteeltgewassen is die in opkomst. Geïntegreerd telen op basis van preventieve maatregelen en het inzetten van natuurlijke vijanden is steeds meer een vereiste. Het kan zich alleen verder ontwikkelen wanneer er voldoende mogelijkheden zijn om te corrigeren. Die staan nu deels op de tocht. Uitholling van deze verzekeringspolis kan de pijlers onder geïntegreerde gewasbescherming ernstig verzwakken, betoogt de beleidsspecialist van LTO Glaskracht Nederland. Eekhoff vult aan: Beperkingen op het etiket hoeven niet per definitie nadelig te zijn. Zij kunnen het afwisselen van middelen zelfs stimuleren. Daarmee verkleint men de kans op resistentieopbouw bij plagen en blijven middelen doorgaans langer effectief. Voorwaarde is uiteraard dat er voldoende middelen zijn toegelaten om afwisselen mogelijk te maken. Constructief overleg Volgens Verberkt vindt er met EZ en het Ctgb constructief overleg plaats. Ook daar ziet men in dat het nieuwe systeem op belangrijke punten tot ongewenste beperkingen leidt. In relatie tot toekomstige toelatingen en herregistratie heeft het Ctgb ons gevraagd om mee te denken over de vraag hoe de geïntegreerde teelt kan worden meegenomen bij de kwantitatieve beoordeling van product/teeltcombinaties. Dat doen wij uiteraard graag. Wat voor ons nu centraal staat, is dat telers voldoende instrumenten en mogelijkheden behouden om hun gewassen op een verantwoorde en effectieve wijze te beschermen tegen ziekten en plagen. In samenspraak met EZ en de industrie kijken we scherp waar de wetgeving nog ruimte biedt en hoe we die ruimte kunnen benutten. Emissie terugdringen Anderzijds wil het ministerie niet teveel tornen aan de nieuwe systematiek, omdat het de wetshandhavers goed wil faciliteren. Er lijkt enige ruimte te zijn om de invoering uit te stellen tot Het ministerie heeft wel aangegeven dat de sector de komende jaren wezenlijke vooruitgang moet boeken bij het terugdringen van de emissie van gewasbeschermingsmiddelen. Vooral in oppervlaktewater worden de normen nog regelmatig overschreden. Het is niet eenvoudig om in dat spanningsveld de juiste modus te vinden, maar Verberkt hoopt in overleg met industrie en overheid significante vooruitgang te boeken wat betreft inhoud en fasering. De staatssecretaris studeert op het voorstel dat wij recentelijk hebben ingediend. Waarschijnlijk zal zij in de loop van dit voorjaar haar standpunt kenbaar maken. Dan wordt duidelijk wat dat de sector concreet oplevert. Ondertussen werken wij met Nefyto aan een concreet actieplan om de emissie verder terug te dringen. Ons standpunt is in elk geval helder: wij maken ons sterk voor een rendabele, duurzame teelt van gewassen in Nederland, inclusief kleine gewassen. Het extreem warme voorjaar heeft uiteraard nogal wat gevolgen. De gewassen zijn sneller gegroeid en de telers hebben minder energie verbruikt. Daar staat tegenover dat ook de plagen zich buitensporig snel hebben ontwikkeld. Het gevolg is dat al wekenlang met name de druk van luis en trips erg hoog is. Mede om die reden is het goed dat door inspanning van onze eigen spin(t)dokters we recent een nieuw product op de markt hebben kunnen brengen: de Certirol. Dit zijn linten met om de 40 of 60 cm een kweekzakje met de roofmijt Amblyseius cucmeris. De eerste ervaringen met deze kweekzakjes (zie pagina 4) zijn positief vooral vanwege de snelle uitloop van de roofmijten. Ander goed nieuws is de toelating van ons middel BotaniGard in de teelt van pioenen en zomerbloemen. De betreffende gewascommissie van LTO Groeiservice heeft hiervoor lang moet vechten, maar dankzij deze toelating hebben deze telers eindelijk een effectief middel tegen de lastig te bestrijden slawortelboorder. Met onze Certirol-kweekzakjes en de toelating van BotaniGard voor pioenrozen en zomerbloemen zet Certis weer een aantal forse stappen in de richting van meer geïntegreerd telen. Dennis Eekhoff, Cropmanager glastuinbouw 3 Glashelder - mei 2014
4 Op veel chrysantenbedrijven is tripsprobleem de afgelopen tien jaar sterk toegenomen Certirol echt chrysantgerichte De korte teeltduur bij chrysant maakt opbouw van een populatie roofmijten lastig. Dat is des te bezwaarlijker omdat trips in dit gewas de laatste jaren tot een echt probleem is uitgegroeid. René Eikelenboom: Certirol levert met zijn kweekzakjes zeker een bijdrage aan de oplossing en we hopen op nog meer innovaties. Volledig schoon en schadevrij René Eikelenboom van Arcadia Chrysanten hoort veel telers erover klagen: de tripsdruk neemt nog steeds toe. Tegelijkertijd eisen afnemers in Engeland en Rusland dat het product volledig schoon en schadevrij is. Dat maakt van de gewasbescherming een ingewikkelde puzzel. Geïntegreerd is lastig, maar helemaal chemisch is ook niet meer te doen. In het verleden kwamen we nog wel eens schoon de winter uit. Nu is dat niet meer zo, vertelt de teler. Samen met Bart van Ruijven leidt hij de vestiging van Arcadia Chrysanten in de Kwakel die bestaat uit twee kassen van 4 ha. Opmerkelijk is dat de vestigingen in De Lier veel schoner de winter uitkomen. Zij kunnen het alleen met de roofmijt cucumeris aan. Dat lukt hier niet meer. Waar het verschil aan ligt, is onduidelijk. Dit diverse beeld zie je over alle chrysantenbedrijven heen en ook dat maakt het tripsprobleem nogal ongrijpbaar. Zakje met roofmijt en voedermijt Sinds dit seizoen gebruikt Eikelenboom het nieuwe product Certirol. Dat zijn lange linten met om de 40 of 60 cm kweekzakjes met de roofmijt Amblyseius cucumeris. Cucumeris vermeerdert zich niet in het gewas. Daarom moet je ze kweken in het zakje zelf, vertelt teeltadviseur Bas van Diemen van Certis. Daarvoor zit in het zakje behalve de roofmijt ook een voedermijt en tevens voedsel voor de voedermijt. We hebben op dit bedrijf veel proeven gedaan om de juiste receptuur te vinden, zodat er in een vroeg stadium al veel roofmijten uit de zakjes komen. De linten kunnen met de hand of aan de spuitboom het gewas ingetrokken worden. Ze liggen op het gaas en gaan zo vanzelf mee omhoog als het gewas groter wordt. Snelle uitloop roofmijten Eikelenboom begint met 2 à 3 keer chemisch voorspuiten in het jonge gewas. Daarna brengt hij de linten in en vervolgens strooit hij twee keer Phytoseiulus. Ook ziet hij zich genoodzaakt nog extra cucumeris te verblazen. Ondersteuning vindt plaats met NeemAzal en BotaniGard, allebei gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong (GNO) die goed combineren met biologie. Daarnaast is ook nog chemische correctie nodig, zeker als de tripsdruk rond week 30 gaat pieken. Omdat het product nieuw is en nog in een testfase zit, kan hij nog niet veel over de ervaringen vertellen. Ik heb voor Certirol gekozen vanwege de snelle uitloop van de roofmijten. We hebben hier echt snelle actie nodig, zegt hij. In zijn beslissingen wordt hij ondersteund door Edwin Datthijn, specialist gewasbescherming bij Van Iperen. Die telt wekelijks de gevangen insecten op de signaalplaten en adviseert op grond van de telresultaten over de vervolgaanpak. Chrysant is moeilijk gewas We moeten toch vaak bijspuiten en dat is jammer. In andere teelten is vaak nog meer mogelijk met biologie, zegt de adviseur. Chrysant is wat dat betreft gewoon een moeilijk gewas. Na tien weken teelt haal je het hele gewas eruit en is alles wat je opgebouwd hebt weer weg. Bovendien kun je met roofmijten alleen de tripslarven aanpakken. Inzet van de roofwants Orius tegen de volwassen exemplaren lukt niet in chrysant, want die heeft stuifmeel nodig voor de opbouw van de populatie. Er is eigenlijk momenteel geen sluitend concept voor de aanpak van trips. We moeten leren om alle bestaande maatregelen optimaal te benutten. Daarnaast hebben we dringend behoefte aan nieuwe oplossingen, zowel chemisch als biologisch. Certirol is daarom heel welkom en we hopen op nog meer ontwikkelingen, aldus Datthijn. René Eikelenboom (links) tegen Ewin Datthijn en Bas van Diemen (rechts): Ik heb voor kweekzakjes gekozen vanwege de snelle uitloop van de roofmijten. Extreem korte teeltduur Een heel ander beeld laat Bloemenkwekerij van de Westeringh in het Gelderse Varik zien. Dit bedrijf teelt verschillende kleuren van het product Madiba (een kleinbloemige Santini), die een extreem korte teeltduur vergen (8 tot 9 weken). Dat is dus helemaal lastig bij de gewasbescherming, want tijd om iets op te bouwen is er bijna niet. Maar gelukkig is de tripsdruk hier juist relatief laag. Het afgelopen jaar hebben we voor het eerst ook in de winter de geïntegreerde aanpak kunnen doorzetten. We gingen met een lage tripsdruk de winter in. In een paar jaar tijd zijn we erin geslaagd om te schakelen van wekelijks Glashelder - mei
5 aanpak in de strijd tegen trips Pim van der Veen (links) bekijkt met Bas van Diemen, Hans de Jong en Jan Sonneveld (rechts) de resultaten van de kweekzakjes in de teelt Madiba (een kleinbloemige Santini). spuiten naar een geïntegreerd systeem met heel weinig chemische correctie. Alleen luis moeten we nog eens in de drie weken preventief bestrijden, vertelt medewerker Pim van der Veen, verantwoordelijk voor de gewasbescherming. Zakjes beter dan strooien Na een keer voorspuiten met NeemAzal en een integreerbaar chemisch middel zet Van der Veen cucumeris in. Dit jaar voor het eerst in de vorm van Certirol. Je hebt duizenden roofmijten per vierkante meter nodig. Daarom zijn kweekzakjes aantrekkelijk; dan kom je toch het verst met de aantallen. Ik verwacht dat het beter werkt dan los strooien of verblazen. Vanwege het kweeksysteem met voeding komen ze gedurende meerdere weken uit de zakjes. Dan hoeven wij in onze situatie niet extra uit te zetten, zegt hij. Van der Veen gebruikt de versie met zakjes om de 60 cm. Dat komt neer op ruim 1 zakje per m 2. Dat moet genoeg zijn voor onze situatie want cucumeris kan ongeveer een meter rond het zakje overbruggen. Chrysantgerichte aanpak De kwekerij wordt geadviseerd door Jan Sonneveld van Alliance. Hij komt op veel chrysantenbedrijven en heeft het tripsprobleem de afgelopen tien jaar zien groeien. We hebben al veel uitgeprobeerd met verschillende natuurlijke vijanden en geleerd wat het beste werkt. Een kweeksysteem geeft het beste resultaat, vertelt hij. Het probleem is zo groot dat elk nieuw product welkom is. Wat me aanspreekt bij de Certirol is dat het een echt chrysantgerichte aanpak is. De teelt van Santini s en zeker van Madiba is nog korter dan de standaard chrysantenteelt. Dan heb je een systeem nodig dat erg snel werkt. Positief is ook de keuzemogelijkheid tussen twee doseringen. Bij een lage druk zoals op dit bedrijf kies je de versie met minder zakjes. Bij hoge druk heb je de mogelijkheid om meer in te brengen. De lange linten van Certirol bevatten om de 40 of 60 cm kweekzakjes met de roofmijt Amblyseius cucumeris. 5 Glashelder - mei 2014
6 Gering neveneffect Karma op biologie Karma is uitstekend inzetbaar in een geïntegreerde rozenteelt. Met Karma zijn testen uitgevoerd op natuurlijke vijanden. Uit deze resultaten is gebleken dat dit middel relatief veilig inzetbaar is in combinatie met biologie. De proeven zijn uitgevoerd volgens een nat-residu test (worst case). De verschillende stadia van de natuurlijke vijanden zijn op een schaaltje met nat residu uitgezet. In deze worst case proef is enig direct effect op de adulten waargenomen. Het effect op de totale populatie in een praktijkgewas zal minimaal zijn. Eieren en mummies (E. formosa) worden niet beïnvloed door Karma. Wanneer de spuitvloeistof is opgedroogd, is er geen nawerking. Hiermee is Karma uitstekend inzetbaar in een geïntegreerde rozenteelt. BotaniGard WP in meer gewassen toegelaten Het etiket van BotaniGard WP is uitgebreid. Toepassing in zomerbloemen tegen trips en slawortelboorder is nu mogelijk (zie pagina 1). Daarnaast staan de onbedekte teelt van aardbei en houtig kleinfruit nu ook op het etiket. In aardbei biedt dit onder andere mogelijkheden tegen wittevlieg en trips. Met name tegen trips is deze uitbreiding een welkome aanvulling. Door beperkingen van de huidige tripsmiddelen, zijn er nog maar weinig mogelijkheden, zeker gedurende de bloeiperiode. Voor houtig kleinfruit is BotaniGard een interessant middel tegen wittevlieg en trips. Bovendien draagt het in deze teelten bij aan een residuarme teelt. Het middel staat op de SKAL-lijst, dus biedt het ook mogelijkheden in de biologische teelt. Nieuwe fungiciden getest in tankmix BotaniGard met BotaniGard in tankmix Goede kieming Recent zijn een aantal nieuwe fungiciden getest in een tankmix met BotaniGard. Dit middel bevat sporen van de Beauveria bassiana schimmel. Het risico bestaat dat de sporen van deze schimmel gedood worden door de fungiciden. Vandaar dit onderzoek naar de mate van kieming van deze schimmel in combinatie met de betreffende middelen. De bestaande lijst met fungiciden is nu uitgebreid met een aantal nieuwe fungiciden, waaronder Karma, Luna Privilege en Vivando. Deze drie nieuwe fungiciden kunnen in een tankmix worden verspoten met dit biologisch insecticide. Uitbreiding etiket Jet 5 Het etiket van Jet 5 is uitgebreid. Naast de toelating op groene aanslag, is nu ook de bestrijding van bacteriën en gisten op kisten, kasopstanden en andere materialen toegestaan. Het product en formulering zijn ongewijzigd. Jet 5 is een biocide op basis van waterstof per- Gazelle is een insecticide op basis van acetamiprid. Het bestrijdt een breed scala aan insecten zoals blad- en dopluizen, wantsen, haantjes, wittevliegen, kevers en muggen. Het is een systemisch werkend middel, maar de contactwerking is zeker zo belangrijk. Het advies is om een uitvloeier toe te voegen, dit bevordert de contactwerking en de opname. Gazelle mag ook toegepast worden wanneer er bloei of bloeiend onkruid aanwezig is in het gewas. Het middel is relatief veilig In onderstaand overzicht staan de geteste middelen die in een tankmix kunnen worden verspoten. In het groen de middelen met een goede kieming. Voor een aantal fungiciden geldt het advies om deze 2 dagen voor en 2 dagen na een BotaniGard-toepassing niet te spuiten. Dit betreft de oranje gemarkeerde middelen met een vertraagde kieming. Voor de middelen in het rood geldt een wachttijd van 4 dagen voor en na een toepassing van BotaniGard. oxide en perazijnzuur. Het is een geformuleerd product dat een goede hechting geeft. Juist deze hechting is belangrijk voor een goede effectiviteit op gladde en verticale oppervlakken, bijvoorbeeld glas. Deze etiketuitbreiding biedt de mogelijkheid om Jet 5 nu ook direct in te zetten als desinfectiemiddel. Gazelle uitstekende insectenbestrijder in boomkwekerijgewassen voor natuurlijke vijanden, vanwege de korte nawerking. Vertraagde kieming Geen kieming Aaterra Alie)e Biosoap Baycor captan ER II Exact Fenomenal Collis Daconil Frupica Karma Luna Privilege Flint Enzicur Meltatox Nimrod Paraat Fungaflor Folicur Previcur energy Ridomil Gold Rizolex Rocket mancozeb Rovral Scala Silwet Gold Tilt Signum Teldor Topsin M Vivando Topaz Switch zwavel verdampen zwavel thiram Tankmix mogelijk, geen wach7jd 2 dagen wach7jd 4 dagen wach7jd Glashelder - mei
7 Onderzoekster Jantineke Hofland: Mycosphaerella in komkommer vergt meervoudige aanpak Mycosphaerella vormt een knelpunt in de komkommerteelt. Omdat deze schimmel de meeste cultuurgewassen ongemoeid laat, gebruiken telers overwegend middelen die zijn ontwikkeld voor meeldauwbestrijding. Onderzoekster Jantineke Hofland-Zijlstra van Wageningen UR Glastuinbouw pleit voor een meervoudige aanpak, waarin ook ruimte is voor correctiemiddelen. Mycosphaerella houdt van een hoge luchtvochtigheid en voelt zich goed thuis in kassen. Voor komkommer vormt deze schimmel een grote bedreiging, temeer daar slechts een beperkt aantal fungiciden voldoende effect heeft. Rocket is één van de meeldauwmiddelen die ook goed werkt op deze schimmel. Naast onderzoek naar (nieuwe) meeldauwmiddelen worden producten ook gescreend op Mycosphaerella. Drie symptomen Louter inzetten op chemische bestrijding biedt op langere termijn onvoldoende bescherming, stelt onderzoekster Jantineke Hofland. Mycosphaerella tast komkommerplanten op verschillende manieren aan. Guttatieplaatsen en bloemen zijn de voornaamste invalspoorten. Afhankelijk van het gewasdeel zien we verschillende symptomen. Bladinfectie is te herkennen aan de gele stipjes op het blad, gevolgd door een kenmerkende V-vormige aantasting langs bladranden. Stengelinfectie ontstaat doorgaans aan de voet van de plant, waar zich zwarte, sporenhoudende bolletjes vormen. Het derde symptoom is vruchtrot, met een opvallende insnoering aan het uiteinde van de vrucht. Dit kan zich zowel aan de plant als na de oogst openbaren. De kenmerkende aantasting langs de bladranden en de opvallende insnoering aan het uiteinde van de vrucht. Jantineke Hofland: We zoeken naar breedwerkende afweersystemen die de plant gelijktijding tegen meeldauw en Mycosphaerella kan inzetten. Bloem altijd vochtig Vruchtrot is een lastige variant, omdat infectie plaatsvindt tijdens de bloei, vervolgt Hofland. In een komkommerbloem is het altijd vochtig, zodat sporen van Mycosphaerella er gemakkelijk kiemen. Sturen op een lagere luchtvochtigheid kan de infectiedruk in de kas iets verlagen, maar bloemen blijven een alom aanwezige, kwetsbare invalspoort. Welk middel men ook kiest, een juiste toepassingstechniek blijft cruciaal. Gebruik dus de goede spuitdoppen en spuit op het juiste moment van de dag. Secuur werken is vooral van belang wanneer er sprake is van een oplopende RV en/of scherpe weersovergangen. Systeemaanpak nodig Wageningen UR zet in op een meervoudige aanpak, die stoelt op verhoogde weerbaarheid van de plant, het inzetten van natuurlijke antagonisten, klimaatsturing en als laatste redmiddel correctiemiddelen die kieming van sporen kunnen voorkomen of curatief sporen doden. Hofland: We werken aan verschillende projecten. Voor een goede preventieve werking tegen vruchtrotschimmels is het belangrijk dat een middel vroegtijdig op de bloem komt. Samen met LTO Glaskracht Nederland en toeleveranciers van bestuivers willen we onderzoek doen naar biologische antagonisten, die volgens het Flying Doctors principe door hommels of bijen naar de bloem worden gebracht. Verminderd vatbare rassen bieden ook mogelijkheden, maar het lastige is dat er altijd een wisselwerking lijkt te zijn met meeldauw. Rassen die minder gevoelig zijn voor meeldauw, zijn vaak meer gevoelig voor Mycosphaerella. We zoeken daarom naar breedwerkende afweersystemen die de plant gelijktijding tegen beide schimmels kan inzetten en die gericht kunnen worden aangeschakeld wanneer de sporendruk hoog is, zegt de onderzoekster. Meetsets Toegesneden praktijkonderzoek, ook op biologische producten die de natuurlijke afweerreacties kunnen versterken, is dus zeer wenselijk. We hebben al meetsets ontwikkeld om de invloed op de plant te kunnen registreren, voegt Hofland toe. Dat kan bijvoorbeeld door de concentraties van salicylzuur of jasmonzuur in de plant te meten. Een geïntegreerde aanpak is hoe dan ook noodzakelijk om Mycosphaerella voor te blijven. Voorlopig blijven chemische middelen van belang, mede omdat het tijd zal kosten om een verhoogde weerbaarheid te koppelen aan hoge productieniveaus. C o l o f o n Glashelder Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Redactie: Dennis Eekhoff, Certis Tijs Kierkels Jan van Staalduinen Vormgeving: Van de Sande, Nootdorp Beeld: Certis-BCP/Ward Stepman Wilma Slegers Jan van Staalduinen Wageningen UR Glastuinbouw Certis Europe B.V. biedt systeemoplossingen voor milieubewuste, geïntegreerde gewasbescherming. Certis levert de kennis en producten, zoals biologische en chemische middelen, natuurlijke vijanden, feromonen en vangtechnieken. Certis ondersteunt hiermee telers van specialistische, hoogwaardige gewassen bij de ontwikkeling van een gezonde en duurzame teelt. Postbus BD Maarssen Safariweg MA Maarssen T +31(0) F +31(0) E info@certiseurope.nl Technisch adviseurs: Lianne van Wijk: Bas van Diemen: Glashelder - mei 2014
8 Gewasbeschermingspecialist Erik Mooij (Van den Berg Roses) over Karma: Het is een welkome aanvulling voor meeldauwbestrijding Sinds vorige zomer heeft Karma een toelating in de rozenteelt ter bestrijding van meeldauw. Omdat sommige behandelde rassen in de koelcel kunnen natslaan, zetten telers het met beleid in. Zo ook Erik Mooij van Van den Berg Roses in Delfgauw. Hij roemt de effectiviteit van het middel, maar blijft het voorlopig kritisch volgen. De biologie lijkt er niet onder te lijden; van spint en trips hebben we geen toename gezien. Het is een welkome aanvulling. Met nieuwe middelen gaat Erik Mooij niet over één nacht ijs. Hij laat zich uitgebreid voorlichten door zijn leverancier en voert altijd proefbespuitingen uit om eventuele gewasreacties te testen. Die kunnen per cultivar verschillen. Wij telen hier voornamelijk grootbloemige Avalanche rassen, licht hij toe. Ons brede assortiment staat in Kenia. Natslaan In het najaar van 2013 voerde Mooij een eerste bespuiting uit in een proefvak van m 2. Een week later werd dit herhaald. Het resultaat was goed en we zagen niets aan het gewas, vertelt hij. Weer wat later, in een ander vak, zagen we dat het blad van ongesorteerde rozen na een nacht in de koelcel erg vochtig was. We zijn er toen bewust even mee gestopt, om de draad kort na Valentijn weer op te pakken. De gevoeligheid voor natslaan verschilt per ras, merkt technisch adviseur Lianne van Wijk Lianne van Wijk en Erik Mooij: De behandelde rozen doen kwalitatief niet onder voor de andere. op. Het speelt vooral bij Avalanche en Red enige tijd vanaf te blijven. We gebruiken het Naomi. Grand Prix heeft er geen last van. vooral in hoeken met hogere meeldauwdruk, in Mooij beheert ook de uitbloeiproeven die het weken dat we niet de hele afdeling behandelen. bedrijf permanent uitvoert. De met Karma Zo bouw ik geleidelijk meer ervaring op, onder behandelde rozen doen daarin niet onder voor andere in relatie tot de biologische bestrijding, andere. voegt hij toe. Wij hebben tot nu toe geen nadelige effecten geconstateerd, maar voorzichtigheid blijft troef. Voorzichtigheid troef De gewasbeschermingspecialist zet het middel Van Wijk: In onze proeven en bij andere telers nu telkens 1 à 2 keer in, om er daarna weer die het volvelds toepassen hebben wij evenmin nadelige gevolgen gezien voor de biologie. Naarmate telers het middel beter leren kennen, krijgt het ongetwijfeld de plaats die het verdient. Erik Mooij: Het middel Karma werkt prima en dankzij deze toelating hoeven we andere middelen minder vaak in te zetten. Die blijven daardoor effectiever. Welkome aanvulling Aan Mooij zal het niet liggen. Hij vindt Karma een welkome aanvulling voor meeldauwbestrijding. Het werkt prima en dankzij deze toelating hoeven we andere middelen minder vaak in te zetten, zegt hij. Die blijven daardoor ook effectiever. Een ander voordeel is het ontbreken van zichtbaar residu en een MRL. Dat is voor sommige afnemers belangrijk. Wij wisselen het af met Rocket, Luna Privilege en de sterke combinatie Meltatox/Collis. Desondanks blijf ik het middel voorlopig kritisch volgen. In de kas, bij de verwerking en in de uitbloeiproeven. Tot op heden kan ik er goed mee werken. 8 Glashelder - mei 2014
Etiketten. De laatste stand van zaken
Irma Lukassen Etiketten De laatste stand van zaken A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik als schimmelbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in de teelt
Nadere informatieOntwikkelingen huidig middelenpakket echte meeldauw stand van zaken op Middelenpakket echte meeldauw - Roos
Ontwikkelingen huidig middelenpakket echte meeldauw stand van zaken op 1-12-2014 Middelenpakket echte meeldauw - Roos Reactie telers Middel Werkzame stof Groep Werking Effectiviteit Negatief voor biologie
Nadere informatieBoomkwekerij en vaste planten Frupica waakt over uw gewas! Brede werking: o.a. echte meeldauw en Botrytis Ja, Ja, Ja,
waakt over uw gewas! Voorkomt echte meeldauw en botrytis Frupica waakt over uw gewas! Echte meeldauw en Botrytis: een lastig probleem Echte meeldauw of t wit is een toenemend probleem in de bloemisterij.
Nadere informatieConsultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen
Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van: Begeleidende groep
Nadere informatieBestrijding botrytis en meeldauw in tomaat (op substraat onder glas)
Bestrijding botrytis en meeldauw in tomaat (op substraat onder glas) Botrytis Botrytis (Botrytis cinerea) is een schimmel die op vrijwel alle gewassen voorkomt. Op de plant vormt schimmellesies (grijsbruine
Nadere informatieVan gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid
Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid Helma Verberkt Beleidsspecialist Gewasbescherming / Plantgezondheid LTO Glaskracht Nederland 4 december 2013 Ontwikkelingen op nationaal en Europees
Nadere informatieVerslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.
Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Onderzoeksperiode 2009 Inhoud Inleiding... 2 Werkwijze... 2 Resultaten... 4 Discussie en conclusie... 8 1 Inleiding De anjerteelt heeft het onderzoeksproject
Nadere informatiePlaagbestrijding als teamsport
Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen
Nadere informatieVERDERA B 4 (Gliocladium catenulatum J1446)
TER BESTRIJDING VAN Verdera B 4 is een biofungicide dat sporen en mycelium van de antagonistische schimmel G. catenulatum bevat. Deze antagonist wordt door hommels verspreid (Flying Doctors System) om
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18289 2 juli 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken 24 juni 2014 nr. 14099747, houdende tijdelijke
Nadere informatieBotaniGard. De biologische witte vliegenmepper
BotaniGard De biologische witte vliegenmepper Witte vlieg, een toenemend probleem In de glastuinbouw is witte vlieg al jaren een toenemend probleem. Witte vlieg is steeds lastiger te bestrijden in intensieve
Nadere informatieDE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur!
Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur! DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong AZATIN BIOX-M BOTANIGARD VLB BOTANIGARD WP DERREX ERII IROXX KARMA LATE-VAL
Nadere informatiePlantgezondheidEvent. 23 maart 2017
PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen University & Research) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (ministerie
Nadere informatieGewas Plaag/ziekte Opmerkingen CEMP n.a.v. dit knelpunt Prioriteit sector 2014. Knelpuntenlijst Glasgroente
Index ECSC knelpunt nummer Gewas Plaag/ziekte Opmerkingen CEMP n.a.v. dit knelpunt Prioriteit sector 04 07 Andijvie Pythium, phytophthora Andijvie Luis Door wegval Decis en Plenum te smal middelepakket.
Nadere informatieBotanigard WP Toelatingsnummer: N W2 Formulering: Poeder Werkzame stof: Beauveria bassiana stam GHA Gehalte: 3,7 x 10^10 CFU/G Inhoud: 500 gram
Botanigard WP Toelatingsnummer: 12612 N W2 Formulering: Poeder Werkzame stof: Beauveria bassiana stam GHA Gehalte: 3,7 x 10^10 CFU/G Inhoud: 00 gram Gevaar Gevarenaanduidingen: Kan een allergische huidreactie
Nadere informatieTrips en Chrysant Aandachtpunten uit expertanalyse
Trips en Chrysant Aandachtpunten uit expertanalyse 4 en 5 juni 2014 Aanleiding en doelstelling expertanalyse In het kader van ChrIP van ChrysantNL Doel: - Alle kennis en praktijkervaring goed op een rijtje
Nadere informatieKasspintbestrijding in roos
Kasspintbestrijding in roos De ontwikkeling van spinteieren is afhankelijk van de temperatuur, de relatieve luchtvochtigheid en de waardplant. Met de zonnige dagen, soms gecombineerd met een lage luchtvochtigheid,
Nadere informatieWETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT
Switch WGGA, 12819 N W.3 WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik als schimmelbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in: a. de teelt van peulvruchten b. de teelt
Nadere informatieHasten Chrysant mineervlieg-spint
ng abamectine/kg blad) Hasten Chrysant mineervlieg-spint Uitgave SURfaPLUS Trading Maart 21 INHOUD: EFFECT HASTEN OP OPNAME ABAMECTINE IN CHRYSANTEN (PAG 1) FYTOTOXICITEIT TEST 25 (2) FYTOTOXICITEIT ONDERZOEK
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 15391 4 juni 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, van 21 mei 2014, nr. 14087404, houdende tijdelijke
Nadere informatieRocket en Fungaflor. Zijn al jaren eerste keus bij meeldauw.
Rocket en Zijn al jaren eerste keus bij meeldauw. Effectief en veilig Certis heeft twee sterke troeven tegen meeldauw in de vruchtgroenteteelt onder glas, Rocket en. voor een goede meeldauwbestrijding
Nadere informatieBiologische bestrijding spintmijten in framboos
Biologische bestrijding spintmijten in framboos Project INSECT H. van Doornspeek Eindverslag demo-object project INSECT (maart 2006), gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Ing. H. (Heino) van Doornspeek,
Nadere informatieBiologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,
Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieStand van zaken onderzoek
Stand van zaken onderzoek Landelijke voorlichtingsavond Pioen 20 maart 2007 Geo van Leeuwen, Jos Wubben, Rik de Werd Ontwikkeling beheersstrategie Onderzoek Botrytis in 2006 Bestrijding van omvallers Praktijkproef
Nadere informatieRAPPORT VOORKOMEN/ BESTRIJDING PENICILIUM EN BOTRYTIS IN EUPHORBIA
RAPPORT VOORKOMEN/ BESTRIJDING PENICILIUM EN BOTRYTIS IN EUPHORBIA Inhoudsopgave 1 Samenvatting 2 Inleiding 2.1 Probleemstelling 2.2 Onderzoeksdoel 3 Opzet van de proef 4 Resultaten 5 Conclusie en aanbeveling
Nadere informatieTrips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings
Trips in de aardbeienteelt Rob van den Oever, Vlamings Programma lezing Toegelaten middelen Hoe groot is het probleem nu eigenlijk? Terugblik 2014 Onderzoeken 2014 Praktijkopdracht Advies 2015 Wat werkt
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 25401 11 september 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 3 september 2014, nr. 14123667, houdende
Nadere informatieFloramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien
Floramite Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Uniek werkingsmechanisme Spint. Een lastig te bestrijden en hardnekkige plaag Bij mijten beïnvloedt bifenazate
Nadere informatieGeïntegreerde tripsbestrijding in anjer
Geïntegreerde tripsbestrijding in anjer Anjerkwekerij Nieuwland Delfgauw, 7 maart 2011 FytoConsult Distributieweg 1 2645 EG Delfgauw COLOFON: Auteur: FytoConsult Distributieweg 1 2645 EG Delfgauw Telefoon:
Nadere informatieGeïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag
Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014 Vince van der Gaag 18 februari 2014 Onderwerpen Algemeen Bioline ICM Een goed begin (scouten en monitoring, hygiëne) Kweekzakjes
Nadere informatieAdvies - Projecten - Onderzoek - Internationaal
Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk schets van IPM in Pot Anthurium Situatie schets van periode 1 januari tot 1 juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij
Nadere informatieBiologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,
Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2012 Indicator 30 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieVoor een. gezonde groei. Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw
Voor een gezonde groei Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw 2 Stemona japonica Over Sivanto Prime Met de komst van Sivanto Prime hebben telers de beschikking over een
Nadere informatieBESTRIJDING VAN VALSE MEELDAUW IN PETERSELIE
BESTRIJDING VAN VALSE MEELDAUW IN PETERSELIE In opdracht van Productschap Tuinbouw April 2004 Ing. C. Oostingh Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND Zwaagdijk-Oost Telefoon (0228) 56 31 64 Fax (0228) 56
Nadere informatieAdvies - Projecten - Onderzoek - Internationaal
Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk casus van IPM in Chrysant Situatie schets van periode Januari 2014 Juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij DLV plant
Nadere informatieZwartvruchtrot slaat toe
Zwartvruchtrot slaat toe Wendy van Hemelrijck, Proefcentrum Fruitteelt vzw Matty Polfliet, Henny Balkhoven Fruitconsult Inleiding 2013 zal herinnerd worden als een apart jaar voor de fruitteelt. Het seizoen
Nadere informatieJaarplan Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag
Jaarplan 2019 - Plantgezondheid Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Bij Plantgezondheid is het van belang om zowel te werken aan de korte alsmede aan de lange termijn doelstellingen. De behoefte
Nadere informatie12477 N, 12 juli 2013 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT
12477 N, 12 juli 2013 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegelaten is uitsluitend het gebruik als mijten- en insectenbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in de teelt van: a. appel en
Nadere informatieSteward tegen bladrollers, wintervlinder, voorjaarsuil en fruitmot
T E C H N I S C H D O S S I E R Steward tegen bladrollers, wintervlinder, Inleiding Unieke werking Figuur 1 Bio-activering van indoxacarb indoxacarb weinig giftig Steward is een gebruiksvriendelijke spuitkorrel.
Nadere informatieBestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.
Verslaglegging demoproject Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels. Gefinancierd door Productschap Tuinbouw In opdracht van de Nederlandse Fruitteelt Organisatie In het kader van het project
Nadere informatieEmissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009
Emissie van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen: knelpunten en oplossingen Themabijeenkomst Potanthurium 10 november 2009 Ellen Beerling Wageningen UR Glastuinbouw Knelpunten Waarom aandacht aan emissie
Nadere informatieWolluis, Dopluis, Schildluis Best Practices 2013
E T O C A R E Wolluis, Dopluis, Schildluis Best Practices 2013 4 december 2013 Maedeli Hennekam, ina Joosten, Roel van den Meiracker ETOCARE Wageningen m.hennekam@entocare.nl 1 E T O C A R E Doel onderzoek
Nadere informatieEen vloeibaar middel voor brede schimmelbestrijding in de vollegrondsgroenteteelt. Wat doet Amistar Top?
Amistar Top Een vloeibaar middel voor brede schimmelbestrijding in de vollegrondsgroenteteelt Wat is Amistar Top? Amistar Top is een zeer modern fungicide met een breed werkingsspectrum tegen de belangrijkste
Nadere informatieGEBRUIK VAN ROOFMIJTEN IN DE BOOMKWEKERIJ
GEBRUIK VAN ROOFMIJTEN IN DE BOOMKWEKERIJ In de glastuinbouw worden roofmijten al jaren met succes ingezet om plagen als spint en trips beter en met minder chemische middelen te kunnen bestrijden. In de
Nadere informatieBegin op tijd met schimmelbestrijding in uien! Nieuw: Olympus
Begin op tijd met schimmelbestrijding in uien! Nieuw: Olympus Vroeg beginnen is eerder winnen Uw uien verdienen de beste bescherming. Daarom is het de hoogste tijd voor een middel dat al vroeg in het groeiseizoen
Nadere informatieGlashelder. Miniatuur fotostudio telt wittevlieg en trips (pagina 2)
Glashelder 32 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Oktober 2016 - Jaargang 14 Miniatuur fotostudio telt wittevlieg en trips (pagina 2) Vernieuwde Certirol in strijd
Nadere informatieGlashelder. Meerwaarde van Frupica (pagina 2)
Glashelder 36 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Oktober 2018 - Jaargang 16 Meerwaarde van Frupica (pagina 2) Systeemaanpak werkt goed (pagina 4) De 7 meest gestelde
Nadere informatie150 years. Biologische tripsbestrijding in de sierteelt
Biologische tripsbestrijding in de sierteelt Piet van Boven, Technisch adviseur bio-insecticiden Artemis studiedag, 12 november 2015 Onderwerpen Praktijkervaringen 2015 Tripsbestrijding chrysant Tripsbestrijding
Nadere informatieBiologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen. biokennis
Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen biokennis Biologische bestrijding van echte meeldauw in zomerbloemen Casper Slootweg Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen
Nadere informatieBIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT. Céline De Baere Crop specialist
BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT Céline De Baere Crop specialist Inhoudsopgave Wat gaan we bespreken? Trips bestrijding resultaten proef Proefcentrum Hoogstraten Bladluis bestrijding Flying
Nadere informatieVerzorging. Pireco. Delumbri. Ter voorkoming van wormenoverlast. Delumbri. Dosering en toediening. Samenstelling en werking
Ter voorkoming van wormenoverlast Wormen kunnen grote overlast bezorgen wanneer deze in te groten getale voorkomen in de land- en tuinbouw, tuinen en plantsoenen. Ook op sportvelden is het van belang om
Nadere informatieGlashelder. Applaud maakt rentree in bedekte bloemisterijgewassen Helma Verberkt (LTO Glaskracht): Hier zitten telers echt om te springen
Glashelder 35 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw April 2018 - Jaargang 16 Breder veldonderzoek met eigen locatie (pagina 3) Nieuw tegen meeldauw: Karma en Takumi
Nadere informatieVerslag Switch proef najaar 2009
Verslag Switch proef najaar 2009 De enige reden waarom deze proef is opgezet is het eenvoudige feit dat fabrikant Syngenta aangeeft dat Switch onder drogende omstandigheden gespoten zou moeten worden.
Nadere informatieV O O R D E S K U N D I G H E I D I N P R O D U C T O N T W I K K E L I N G
BCO-Thrips 03-06-2014 V O O R D E S K U N D I G H E I D I N P R O D U C T O N T W I K K E L I N G Inhoud Doelstelling / Achtergronden Screening Kasproef Praktijkproef Eindconclusies Doelstelling Verhogen
Nadere informatiede biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt.
de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. NeemAzal-T/S onmisbaar in de geïntegreerde teelt Geïntegreerde teelt is alleen mogelijk bij een goed evenwicht tussen bestrijdende maatregelen en plagen
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 6208 28 maart 2012 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 21 maart 2012, nr.
Nadere informatieBouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding
Bouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding Anton van der Linden, Marieke van der Staaij, Amir Grosman, Chantal Bloemhard, Gerben Messelink, Informatiebijeenkomst 31 oktober 2013 PT project
Nadere informatieGeeft bodemziekten geen ruimte!
Geeft bodemziekten geen ruimte! Een gezonde plant begint bij een gezond wortelstelsel Trianum is een nieuw middel dat de wortels van tal van gewassen versterkt en beschermt tegen ziekten als Fusarium,
Nadere informatieContinuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen
Continuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal, Wim van Wensveen en Pierre Ramakers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V.
Nadere informatieBIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juli 2014 tot herregistratie van de toelating van het middel BotaniGard WP, toelatingnummer N
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN BIJLAGE I bij het besluit d.d. 4 juli 04 tot herregistratie van de toelating van het middel BotaniGard WP, toelatingnummer 6 N Wettelijk
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20077 21 april 2016 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken 8 april 2016, nr. 16052648, houdende tijdelijke
Nadere informatieBiologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,
Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2008 Indicator 4 oktober 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieVergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS
Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde
Nadere informatiePraktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw
Bestrijding van Echinothrips americanus in Dieffenbachia Juliette Pijnakker, Peter Korsten, Debbie Elstgeest (Benfried), Mädeli Hennekam (Entocare), project 41280108 Praktijkonderzoek Plant & Omgeving
Nadere informatieInzet van de Artemisia bankerplant bij drie verschillende bedrijven
Servaplant B.V. IJsseldijk 351 2922 BK Krimpen a/d IJssel Nederland service@servaplant.nl www.servaplant.nl KvK: 27277540 BTW/VAT: NL815413257B01 IBAN: NL82INGB0004591203 Inzet van de Artemisia bankerplant
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 14898 5 juni 2015 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, van 28 mei 2015, nr.15073569, houdende tijdelijke
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de sierteelt
Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Themadag Gewasgezondheid, Bleiswijk 8 maart 2012 Trends 2012 Woorden: Duurzaamheid! Weerbaarheid! Robuuste systemen! Nieuwe natuurlijke vijanden Spontaan Dit jaar
Nadere informatieAanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei
Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Bladluizen, trips en kasspintmijt beheersen Aziatische fruitvlieg monitoren Van gangbare bestrijding naar
Nadere informatieVrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm
Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm TM Met Affirm gaat fruit de hele wereld rond Want Affirm is dé nieuwe rupsenbestrijder in appels en peren. Onmisbaar vanwege zijn effectiviteit
Nadere informatieGlashelder. Topsin M behouden voor bolontsmetting (pagina 2) Volop vertrouwen in biologisch meeldauwmiddel
Glashelder 26 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw Oktober 2013 - Jaargang 11 Topsin M behouden voor bolontsmetting (pagina 2) Nieuw meeldauwmiddel effectief en residuvrij
Nadere informatieJantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw
Toepassing van moleculaire technieken voor monitoring van bodemschimmels in de glastuinbouw: van droom naar werkelijkheid Jantineke Hofland Zijlstra, Wageningen UR Glastuinbouw Monitoring schimmels in
Nadere informatieBiologische bestrijding in bloembolgewassen
Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 28292 4 september 2015 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 31 augustus 2015, nr. 15099298, houdende
Nadere informatieJe kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.
Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!
Nadere informatieIntroductie Batavia. 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk
Introductie Batavia 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk Spirotetramat Werkzame stof: Formulering: Chemische groep: IRAC code: Spirotetramat 100 g/l SC Keto-enolen 23 Envidor (contact) Oberon (translaminair)
Nadere informatieEen nieuwe kijk op gewasbescherming DE VOLGENDE NATUURLIJKE STAP IN GEWASBESCHERMING
Een nieuwe kijk op gewasbescherming DE VOLGENDE NATUURLIJKE STAP IN GEWASBESCHERMING Agenda/ Content Markttrends en de implementatie door BCS BCS en biologicals Introductie Serenade in aardbeien Hoe werkt
Nadere informatieZiekten en plagen ERWINIA. Veroorzaakt door: Bacterie.
Ziekten en plagen ERWINIA Veroorzaakt door: Bacterie. Erwinia Carotovora: bovengrondse delen of knollen verslijmen en vertonen rotte plekken (stinkend zachtrot). De knollen rotten geheel weg en verspreiden
Nadere informatieGreen Deal groene gewasbescherming
Green Deal groene gewasbescherming Jacobijn van Etten Projectleider Green Deal Ctgb Coördinator biologische middelen 11 juni 2015 Inhoud Vergroening Begrippen Doelstelling Green Deal Werkwijze Resultaten
Nadere informatieFluopyram in bloemisterijgewassen en boomteelt.
Fluopyram in bloemisterijgewassen en boomteelt. Roest in Hypericum (Melapsora hypericorum) Luna Presentation PRIVILEGE Slide 2 April 29, 2015 Slide 2 Schimmelbestrijdingsmiddel in: de teelt van appel en
Nadere informatieALLES rondom residuen: wat moeten we weten?
ALLES rondom residuen: wat moeten we weten? Inhoud presentatie Wat is een MRL? Waar staan ARfD en ADI voor? Food Chain projecten Bayer CropScience page 2 Alles over residuen winter 2011/2012 Wat zijn residuen?
Nadere informatieTeelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016
Inagro 4/3/216 Teelt van aardbei HOE EEN EFFICIËNTE MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING OPZETTEN IN DE PRAKTIJK Serre, stelling, vollegrond Junidragers & doordragers Diverse klimaatomstandigheden Omschakeling
Nadere informatieParaat. BASF Nederland B. V., Divisie Agro WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT. Toelatingsnummer 11432 N W.7 Productgroep: fungicide Formulering:
Paraat Toelatingsnummer 11432 N W.7 Productgroep: fungicide Formulering: spuitpoeder Werkzame stof: 50% dimethomorf Verpakking: 10 x 1 l en 1 x 10 l Gevarenaanduidingen: H412 Schadelijk voor in het water
Nadere informatiewater dispergeerbaar granulaat 26,7 % boscalid en 6,7 % pyraclostrobin
Signum Toelatingsnummer 12630 N W.7 Productgroep: fungicide Formulering: water dispergeerbaar granulaat Werkzame stoffen: 26,7 % boscalid en 6,7 % pyraclostrobin Xn: Schadelijk N: Milieugevaarlijk Waarschuwingszinnen:
Nadere informatiePrecisie in de kas. meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren
Precisie in de kas meer sensoren, meer analyse, lokaal reageren Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Eldert van Henten, WU Agrarische bedrijfstechnologie Ontwikkelingen in de glastuinbouw Overschakeling
Nadere informatieMAINSPRING EN DE AANVAL IS ZO VOORBIJ UNIEK, BETROUWBAAR EN VRIENDELIJK INSECTICIDE VOOR DE BEDEKTE SIERTEELT * ELKE BLOEM TELT
MAINSPRING EN DE AANVAL IS ZO VOORBIJ UNIEK, BETROUWBAAR EN VRIENDELIJK INSECTICIDE VOOR DE BEDEKTE SIERTEELT * ELKE BLOEM TELT *Alleen niet-grondgebonden bedekte sierteeltgewassen. INHOUD Wat is Mainspring?
Nadere informatieResistentie en resistentiemanagement. Tom van der Gouw
Resistentie en resistentiemanagement Tom van der Gouw Wat is resistentie? Resistentie is een overerfbare ongevoeligheid van een ziekte of plaag voor een gewasbeschermingsmiddel Kenmerken: Geleidelijke
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieNeveneffecten van chemische middelen op roofmijten in komkommer. Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Marc van Slooten
Neveneffecten van chemische middelen op roofmijten in komkommer Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Marc van Slooten Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw oktober
Nadere informatieCylindrocladium buxicola Onderzoek 2014: effectieve strategie. 9 oktober DLV Plant
Cylindrocladium buxicola Onderzoek 2014: effectieve strategie 9 oktober 2014 Index Introductie DLV Plant Onderzoekslocatie(s) Achtergrond onderzoek Cylindrocladium (Voorlopige) resultaten. DLV Plant Advisering
Nadere informatieVan gewasbescherming naar plantgezondheid
Plantgezondheid Helma Verberkt Van gewasbescherming naar plantgezondheid 22 januari 2015 Inhoud Ontwikkelingen Heretikettering Green Deal Groene Gewasbeschermingsmiddelen Schoner, Groener, Beter Geïntegreerde
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 17050 23 juni 2015 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, van 16 juni 2015, nr. 15077865, houdende tijdelijke
Nadere informatieHET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN. Actueel WGGA voor het middel Paraat, N W.8
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WGGA voor het middel Paraat, 11432 N W.8 4 augustus 2017 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik
Nadere informatieHET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN. Actueel WGGA van het middel Switch, N W.6
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WGGA van het middel Switch, 12819 N W.6 1 juli 2016 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik
Nadere informatieMycosphaerella. 2 e teelt Proefstation voor de Groenteteelt v.z.w. Sint-Katelijne-Waver
Mycosphaerella 2 e teelt 2014 Dit onderzoek is gerealiseerd i.s.m. Lava, ADLO, GMO & KBC Proefopzet : Hogedraadteelt Opkweekmethode Ras Plantafstand Substraat steenwolpot 10 cm Kurios 2,4 planten/m² Steenwol
Nadere informatie1. Voorkomen 2. Signaleren 3. Ketenbescherming
Inwendige vruchtkwaliteit paprika Plan van aanpak Voorlopige resultaten fase 2 15 mei 2013, Frank van der Helm (WUR), Jantineke Hofland-Zijlstra (WUR), Jeroen Zwinkels (DLV-plant), Jaap Bijdevaate (DLV
Nadere informatieHET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN. Actueel WGGA van het middel Paraat, N W.10
HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WGGA van het middel Paraat, 11432 N W.10 3 november 2017 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het gebruik
Nadere informatieEen uniek duo. Informationen unter: www.nufarm.de Hotline: 02 21-179 179-99
Een uniek duo Informationen unter: www.nufarm.de Hotline: 2 21-179 179-99 Werkingsmechanisme Canvas is een preventief contactfungicide voor de bestrijding van Phytophthora. Canvas werkt in op meerdere
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 3123 22 januari 2016 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 18 januari 2016, nr. 16003645, houdende
Nadere informatieVriend of vijand. Hiervan wordt gebruik gemaakt bij
Intermezzo Vriend of vijand Jeroen van Schelt Koppert Biological Systems is een voorbeeld van een Nederlands bedrijf waarin op hoog niveau ecologische kennis wordt toegepast. Hoewel het bedrijf bij de
Nadere informatie