Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010

Transcriptie

1 Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010 Rapportage in opdracht van Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) November 2011 Projectnummer MONIT ZKA Consultants & Planners Postbus EV Breda tel.: fax:

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING 1 1. INLEIDING Aanleiding Doel en vraagstelling Leeswijzer Verrichte werkzaamheden 5 2. ONDERZOEKSVERANTWOORDING Inleiding Afbakening Methodiek en wijze van dataverzameling 7 3. VERBLIJFSTOERISME Inleiding Hotels, pensions, B&B s Bungalows Vakantiewoningen en appartementen; Campings Groepsaccommodaties Jachthavens Resumé verblijfstoerisme DAGRECREATIE Inleiding Attracties Musea Bezienswaardigheden Evenementen Buitenrecreatie Paardrijden buiten Recreatief winkelen Horeca / uitgaan Wellness Cultuur Waterrecreatie en -sport Sportwedstrijd bezoeken Zakelijk dagbezoek Resumé dagrecreatieve vraag 21 ZKA Consultants & Planners

3 5. ECONOMISCHE BETEKENIS VRIJETIJDSSECTOR Inleiding Economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Economische betekenis naar categorie Economische betekenis naar gemeente 26 ZKA Consultants & Planners

4 SAMENVATTING Doel Het samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) heeft gevraagd een onderzoek te verrichten dat kwantitatief inzicht geeft in het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan, alsmede de economische betekenis (bestedingen en werkgelegenheid) van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant in Dit inzicht dient zowel op regioniveau als indien mogelijk op gemeenteniveau te worden gegeven. Opbouw verblijfstoeristisch aanbod marktconform De regio Zuidoost-Brabant beschikte in 2010 over bijna 400 verblijfstoeristische bedrijven. De hotelsector is goed voor 43% van deze bedrijven. Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over bijna toeristische slaapplaatsen. 59% hiervan betreft toeristische kampeercapaciteit. In vergelijking met de provincie Noord-Brabant en Nederland is de opbouw van de logiescapaciteit redelijk vergelijkbaar. Zuidoost-Brabant beschikt over relatief meer capaciteit in groepsaccommodaties en iets minder hotelcapaciteit, maar de verschillen zijn klein. Bezettingsgraden veelal bovengemiddeld Als gekeken wordt naar de netto slaapplaatsbezettingsgraden van de verblijfsaccommodaties, kan worden geconstateerd dat deze in Zuidoost-Brabant in vrijwel alle sectoren bovengemiddeld zijn. Voor de hotelsector is de bezetting nagenoeg gelijk aan het provinciaal gemiddelde. Voor de andere sectoren (bungalows, kamperen, groepsaccommodaties) ligt de bezettingsgraad boven het provinciale en landelijke gemiddelde. Ruim 4,2 miljoen overnachtingen in Zuidoost-Brabant In 2010 vonden ruim 4,2 miljoen overnachtingen plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste accommodatievorm hierbij zijn de bungalows/vakantiewoningen met 41% van de overnachtingen, gevolgd door kamperen (25%) en de hotelsector (23%). In vergelijking met de opbouw van de overnachtingen in de provincie Noord-Brabant en Nederland vinden in Zuidoost-Brabant relatief veel overnachtingen plaats in bungalows en groepsaccommodaties (door het relatief grote aanbod in combinatie met de bovengemiddelde bezettingsgraad) en relatief weinig in hotels. In totaal heeft Zuidoost-Brabant een marktaandeel van 48% van de overnachtingen in Noord-Brabant en een marktaandeel van 5% van de overnachtingen in Nederland. Bergeijk (28%), Bladel (17%), Eindhoven (12%) en Eersel (9%) zijn de gemeenten met de meeste overnachtingen. Ruim 4 op de 5 overnachtingen (82%) in Zuidoost-Brabant zijn toeristisch. In Zuidoost-Brabant vonden in 2010 aldus bijna 3,5 miljoen toeristische overnachtingen plaats. De overige kleine 0,8 miljoen overnachtingen (18%) kunnen als zakelijk worden getypeerd. Ruim 52 miljoen dagbezoeken in Zuidoost-Brabant Vorig jaar (2010) vonden ruim 52 miljoen dagrecreatieve bezoeken plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste categorieën/activiteiten hierbij zijn buitenrecreatie (32%), horeca/uitgaan (24%), recreatief winkelen (14%) en het bezoeken aan evenementen (10%). Het dagrecreatieve bezoek in Zuidoost-Brabant is sterk geconcentreerd in Eindhoven. Met ongeveer 18,1 miljoen dagbezoeken is deze gemeente goed voor ongeveer 35% van het dagrecreatieve bezoek. ZKA Consultants & Planners 1

5 Vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant genereert ruim 1,3 miljard In 2010 werd aan verblijfstoerisme en dagrecreatie in Zuidoost-Brabant ruim 1,3 miljard besteed. De meeste bestedingen komen terecht in de detailhandel en de horeca. Belangrijkste categorieën zijn recreatief winkelen ( 409 miljoen), horeca/uitgaan ( 317 miljoen) en middenklasse en luxe hotels ( 132 miljoen). Van de bestedingen van toeristen komt 45% terecht in Eindhoven. en is goed voor bijna 7% van de banen in de regio Door deze bestedingen wordt werk gegenereerd voor circa personen. Dit is bijna 7% van het totaal aantal banen in Zuidoost-Brabant. Dit percentage is iets hoger dan het landelijk gemiddelde (circa 5%). Geconcludeerd kan worden dat de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant relatief belangrijk is. Dit geldt niet alleen voor de omvang van de werkgelegenheid, maar ook voor de aard van de werkgelegenheid. De vrijetijdssector schept namelijk relatief veel banen voor jongeren en middelbaar hoger opgeleid personeel (HAVO, VWO en MBO). Zeker in de huidige economische situatie is dit een belangrijk gegeven. Daarnaast levert de vrijetijdssector een belangrijke bijdrage aan het leefklimaat in de regio en (daarvan afgeleid ook) het vestigingsklimaat. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Geconcludeerd kan worden dat de vrijetijdssector in de regio Zuidoost-Brabant het in het algemeen goed doet (de bezettingsgraden zijn veelal bovengemiddeld en het marktaandeel van de regio is hoog) en dat de betekenis van de sector in de regio groot is: De toeristisch-recreatieve bestedingen bedragen ruim 1,3 miljard; De vrijetijdssector in de regio is goed voor bijna 7% van de banen. In de sector werken relatief veel laagopgeleiden; De sector is belangrijk voor het voorzieningenniveau en daarmee ook voor het woon- en vestigingsklimaat. Aandachtpunten Ondanks de goede prestaties van de sector en het grote belang van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant, zijn er wel een aantal aandachtspunten: De echte toeristische sector (verblijfstoerisme, attracties, etc.) is klein. Zuidoost-Brabant is met name een leisureregio (vrijetijdsbesteding voor inwoners in de regio); Het verblijfstoerisme is voor een groot deel afhankelijk van een aantal sterke formules/marktpartijen die weinig omgevingsgebonden zijn. Het succes is daarmee deels afhankelijk van het management en beslissingen van deze bedrijven en de fase in de productlevenscyclus waarin deze bedrijven zich bevinden (veelal volwassenheids- of verzadigingsfase); Het gevaar bestaat dat toeristisch-recreatieve capaciteit verdwijnt in de verblijfstoeristische sector door de verdere opkomst van niet-recreatieve doelgroepen (zoals bijvoorbeeld arbeidsmigranten); Op dagtoeristisch gebied kent de regio geen echte grote, bekende trekkers; Zuidoost-Brabant heeft geen duidelijk en eenduidig (toeristisch) profiel naar buiten toe. Aanbevelingen Het echte (stuwende!) toerisme in de regio is nog relatief beperkt. Het is belangrijk dit zo veel mogelijk te behouden en waar mogelijk te versterken. Om dit te bewerkstellingen, adviseren wij: ZKA Consultants & Planners 2

6 Dat de overheid (SRE, gemeenten) in contact/overleg treedt met belangrijke partijen/investeerders (eventueel via een regionaal toeristisch platform) om te kijken hoe beter kan worden samengewerkt en hoe de overheid kan bijdragen om formules sterk/actueel te houden; Een nadere analyse te laten verrichten naar het functioneren van en de productiviteit in de verblijfstoeristische sector, met name de campingsector; Een onderzoek te laten verrichten naar meer kwalitatieve aspecten van de vrijetijdssector in de regio (profiel bezoekers, tevredenheid, eventueel imago, verbeterpunten/lacunes in vrijetijdsaanbod, etc.); Te werken aan een scherpe gezamenlijke regionale positionering/profilering. In een dergelijk regionaal beeldverhaal worden de kernwaarden van het gebied die het gebied uniek maken, zowel voor toerisme als andere branches uitgewerkt. Tevens wordt de basis gelegd voor innovaties door sectoroverschrijdende samenwerkingsverbanden (die zowel voor toerist als andere branches interessant zijn). ZKA Consultants & Planners 3

7 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding Het samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) heeft behoefte aan een periodieke monitoring van het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan en de economische betekenis van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant. Hierbij is het wenselijk dat gegevens kunnen worden verbijzonderd naar de 21 individuele gemeenten 1. SRE heeft aan ZKA Consultants & Planners gevraagd een studie te verrichten die leidt tot het gewenste inzicht Doel en vraagstelling Doel van het onderzoek is inzicht te geven in kwantitatieve informatie over het vrijetijdsaanbod, het gebruik hiervan alsmede de economische betekenis van de vrijetijdssector in Zuidoost-Brabant. Dit inzicht dient zowel op regioniveau als indien mogelijk op gemeenteniveau te worden gegeven. Om te komen tot dit inzicht worden onder meer de volgende vragen beantwoord: Wat is de omvang (aantal aanbieders, slaapplaatsen, etc.) en de structuur van het vrijetijdsaanbod? Hoeveel overnachtingen hebben er in 2010 in de regio en per gemeente plaatsgevonden (zowel toeristisch-recreatief als zakelijk)? Hoeveel bezoekers hebben de attracties, musea en bovenlokale evenementen in de regio (en per gemeente) in 2010 getrokken? Wat is de economische betekenis van de vrijetijdssector (en deelsectoren), uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid? Wat is de spin off van verblijfstoeristische bedrijven naar lokale bedrijven (zoals detailhandel)? 1.3. Leeswijzer Deze rapportage is als volgt opgebouwd: Eerst is een nadere toelichting op het onderzoek gegeven. Hierbij is ingegaan op de methodiek en de afbakening/indeling (hoofdstuk 2); Vervolgens is een beeld geschetst van het aanbod en de vraag in de verblijfstoeristische sector (hoofdstuk 3); Daarna komen het aanbod en bezoek in de dagrecreatieve sector aan bod (hoofdstuk 4); Tot slot is ingegaan op de economische betekenis van de vrijetijdssector in 2010 uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid (hoofdstuk 5). Aan het begin van dit rapport zijn de belangrijkste resultaten geresumeerd en aanbevelingen geformuleerd. 1 Het betreft de volgende gemeenten: Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Heeze-Leende, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre. ZKA Consultants & Planners 4

8 Studie Vrijetijdshuis Medio 2010 heeft ZKA de economische betekenis van de gehele provincie Brabant berekend in opdracht van het Vrijetijdshuis. Hierbij is onder andere een uitsplitsing naar de regio Zuidoost-Brabant gemaakt. Alhoewel deels op dezelfde wijze berekend, zijn er verschillen mogelijk tussen de uitkomsten van die studie en de huidige studie in opdracht van SRE op basis van: Een andere afbakening. Met name de afbakening van het dagrecreatie is in deze studie minder ruim dan in de studie voor het Vrijetijdshuis; Andere methodiek. Het verblijfstoerisme is in de huidige studie geïnventariseerd op basis van enquêtes, in de studie voor het Vrijetijdshuis zijn bestaande bronnen zoals het Continu Vakantie Onderzoek en cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt; Afwijkende steekproef. In de huidige studie is een grotere steekproef gehanteerd, om tot een betrouwbare indicatieve uitspraak per gemeente in Zuidoost-Brabant te kunnen komen; Andere bestedingsprofielen. Deze zijn in de huidige studie aangescherpt en met maatwerk berekend voor de regio Zuidoost-Brabant De verschillen in economische betekenis voor de regio Zuidoost-Brabant tussen de twee studies zijn desondanks klein (1,6% op totaalniveau, zie hoofdstuk 5) Verrichte werkzaamheden Voor deze studie zijn de volgende werkzaamheden verricht: Startbespreking met de begeleidingsgroep; Deskresearch (aanbodbestanden, CVTO, CBS, etc.); Opstellen vragenlijsten; Contacten met de 21 gemeenten (ten behoeve van controle aanbodbestanden, evenementenbezoek, etc.); Enquêtes toeristisch-recreatieve bedrijven; Dataverwerking, analyse en interpretatie resultaten; Raming economische betekenis vrijetijdssector in de regio en 21 gemeenten; Rapportage; Bespreking/toelichting conceptrapportage met de begeleidingsgroep bestaande uit vertegenwoordigers van SRE en een aantal gemeenten uit de regio Zuidoost-Brabant. ZKA Consultants & Planners 5

9 2. ONDERZOEKSVERANTWOORDING 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk is een nadere toelichting op het onderzoek gegeven. Hierbij is gestart met de afbakening en indeling van het onderzoeksonderwerp (2.2.). Vervolgens is ingegaan op de gehanteerde methodiek en wijze van dataverzameling (2.3.) Afbakening In deze paragraaf wordt ingegaan op de afbakening en indeling van het onderzoeksonderwerp. Hierbij komt eerst de regionale afbakening en indeling aan bod en vervolgens de afbakening van de vrijetijdssector Regionale afbakening Het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) bestaat uit de volgende 21 gemeenten: Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-De Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre. In onderstaande figuur is een kaart van de regio opgenomen. Figuur 2.1. Regionale afbakening Zuidoost-Brabant ZKA Consultants & Planners 6

10 Afbakening vrijetijdssector In deze VrijeTijdsMonitor Zuidoost-Brabant zijn zowel verblijfstoerisme, dagrecreatie als zakelijk bezoek meegenomen. De afbakening en categoriale indeling van toerisme voor dit onderzoek is in nauw overleg met de opdrachtgever en begeleidingscommissie tot stand gekomen. Categoriale indeling vrijetijdssector In deze monitor zijn de volgende 24 categorieën onderscheiden: Verblijfstoerisme: 1. B&B s/pensions; 2. Hotels standaard (0-2 sterren); 3. Hotels middenklasse en luxe (3-5 sterren); 4. Bungalows; 5. Vakantiewoningen en appartementen; 6. Campings vaste plaatsen (seizoen- en jaarplaatsen); 7. Campings (regulier) toeristische plaatsen; 8. Minicampings; 9. Groepsaccommodaties; 10. Jachthavens vaste ligplaatsen; 11. Jachthavens passanten; Dagrecreatie: 12. Attracties; 13. Musea; 14. Bezienswaardigheden; 15. Evenementen; 16. Buitenrecreatie; 17. Paardrijden buiten; 18. Recreatief winkelen; 19. Horeca/uitgaan; 20. Wellness; 21. Cultuur; 22. Waterrecreatie en -sport; 23. Sportwedstrijd bezoeken; 24. Markt voor (semi-)zakelijke bijeenkomsten (MICE: meetings, incentives, conventions, events) In bijlage 1 is een nadere toelichting op deze categorieën en de methodiek van de berekening van de economische betekenis van de vrijetijdssector opgenomen Methodiek en wijze van dataverzameling Om de gewenste informatie inzichtelijk te krijgen zijn in dit onderzoek twee manieren voor de verzameling van de data gehanteerd: Bedrijfsenquête onder toeristisch-recreatieve aanbieders; Deskresearch. Bedrijfsenquête Voor het inzichtelijk maken van de capaciteiten, bezoekersaantallen, overnachtingen, omzetten/bestedingen, etc., zijn toeristisch-recreatieve aanbieders in Zuidoost-Brabant geënquêteerd. ZKA Consultants & Planners 7

11 Gestart is met een indeling van het vrijetijdsaanbod naar bovenstaande categorieën 2. Deze indeling is gemaakt op basis van bestanden van de Regio- VVV Zuidoost-Brabant in combinatie met andere aanbodbestanden (onder andere van de eerdere studie in opdracht van het Vrijetijdshuis). Deze bestanden zijn ter controle en completering voorgelegd aan de 21 gemeenten. Vervolgens zijn de vragenlijsten per verzonden naar de bedrijven in de populatie. Om het draagvlak bij de ondernemers voor het onderzoek te bevorderen is deze vragenlijst voorafgegaan door een aanbevelingsbrief namens de opdrachtgever die het belang van het onderzoek onderstreept. Vervolgens zijn de bedrijven nagebeld totdat de (doel)respons was gerealiseerd. Respons: tweederde van de bedrijven meegewerkt In totaal is een respons van circa 68% gerealiseerd binnen de onderzoekspopulatie. In tabel 2.1. is een overzicht opgenomen van de respons uitgesplitst naar de verschillende hoofdcategorieën. Zie bijlage 2 voor een uitwerking van de respons. Hierbij is naast de respons per categorie tevens weergegeven wat de respons per gemeente bedroeg. De respons per gemeente was minimaal 44% (Best) en maximaal 86% (Cranendonck en Son en Breugel). Tabel 2.1. Overzicht respons bedrijfsenquête Categorie Populatie Gerealiseerd Respons Hotels % Campings % Bungalows/vakantiewoningen % Groepsaccommodaties % Jachthavens % Dagrecreatie % Zakelijke accommodaties (MICE) % Totaal % Deze respons van ruim tweederde van de bedrijven kan als zeer hoog worden aangemerkt. Veelal wordt in onderzoeken een respons van 20-30% al als hoog bestempeld. Deze hoge respons is mede te danken aan de vooraankondigingsbrief en de medewerking en betrokkenheid van SRE en de gemeenten. Wij zijn deze organisaties alsmede alle toeristisch-recreatieve bedrijven die in het onderzoek hebben geparticipeerd zeer erkentelijk voor hun medewerking. Om te komen tot het totale aantal overnachtingen en dagbezoek in Zuidoost- Brabant in 2010 zijn aangezien niet alle bedrijven hebben meegewerkt voor de non-respons ramingen gemaakt. Deze ramingen zijn op verblijfstoeristisch en zakelijk gebied gemaakt door uit te gaan van de gemiddelde bezettingsgraden vanuit dit onderzoek voor de desbetreffende categorie. Voor dagrecreatieve bedrijven die niet hebben geparticipeerd zijn vanwege de grote verschillen in aantallen bezoeken tussen bedrijven onderling geen bezoekcijfers meegenomen (tenzij deze op andere wijze konden worden achterhaald). Dit betekent dat het weergegeven aantal dagrecreatieve bezoeken in de categorieën die op de bedrijfsenquêtes gebaseerd zijn en de daarmee samenhangende economische betekenis iets lager zullen liggen dan de werkelijke cijfers. 2 Voor alle verblijfstoeristische categorieën (1 tot en met 11) en de dagrecreatieve categorieën (met uitzondering van evenementenbezoek, buitenrecreatie, recreatief winkelen, horeca/uitgaan, waterrecreatie en -sport en sportwedstrijd bezoeken (15, 16, 18, 19, 22 en 23)) zijn enquêtes afgenomen. ZKA Consultants & Planners 8

12 Waarborg vertrouwelijkheid Voor zover mogelijk wordt het gebruik van het toeristisch-recreatief aanbod per categorie (logiesvorm/type dagattractie) weergegeven per gemeente. Om de vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele bedrijven te waarborgen, worden alleen uitspraken gedaan indien in een cel (combinatie van categorie en gemeente) over minimaal 3 bedrijven bevat. Indien er overnachtingen of bezoekersaantallen in een bepaalde gemeente voorkomen, maar deze vanwege het waarborgen van de vertrouwelijkheid niet kunnen worden weergegeven, wordt dit aangegeven door de aanduiding g.g. Deskresearch Voor deze monitor is gebruik gemaakt van deskresearch om het toeristischrecreatieve aanbod te inventariseren. Hiervoor is primair gebruik gemaakt van de databestanden van de Regio-VVV Zuidoost-Brabant en eerder door ons opgestelde bestanden voor het Vrijetijdshuis. Daarnaast is deskresearch verricht om de dagrecreatieve activiteiten die niet via de bedrijfsenquête inzichtelijk zijn gemaakt in kaart te brengen. Voor de dagrecreatieve categorieën buitenrecreatie, recreatief winkelen, horeca/ uitgaan, waterrecreatie en -sport en sportwedstrijd bezoeken is gebruik gemaakt van het ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) 3. De bezoekcijfers van evenementen zijn afkomstig van de 21 gemeenten, die door ZKA zijn benaderd om deze gegevens te verstrekken. Tevens is gebruik gemaakt van deskresearch voor de bepaling van de parameters (bestedingen 4, arbeidscoëfficiënten, etc.) voor de berekening van de economische betekenis. 3 4 Voor het CVTO van NBTC-NIPO Research wordt een groot aantal Nederlanders ondervraagd over hun vrijetijdsgedrag. Wekelijks worden ongeveer 375 personen ondervraagd over hun vrijetijdsgedrag (ondernomen activiteiten) in de afgelopen week. Daarnaast vindt een jaarmeting/ ijkonderzoek plaats waaraan de laatste keer Nederlanders hebben deelgenomen. De bestedingsprofielen zijn gebaseerd op de resultaten van de enquêtes in combinatie met aanvullend deskresearch (o.a. tarievenonderzoek en analyses CVTO). ZKA Consultants & Planners 9

13 3. VERBLIJFSTOERISME 3.1. Inleiding In dit hoofdstuk komt het verblijfstoeristisch aanbod en de vraag (overnachtingen) in de regio Zuidoost-Brabant in 2010 aan bod. Achtereenvolgens komen de volgende verblijfstoeristische sectoren aan de orde: Hotels inclusief pensions & B&B s (paragraaf 3.2.); Bungalows (paragraaf 3.3.); Vakantiewoningen en appartementen (paragraaf 3.4.); Campings (paragraaf 3.5.); Groepsaccommodaties (paragraaf 3.6.); Jachthavens (paragraaf 3.7.). In bijlage 3 zijn het aantal aanbieders, slaapplaatsen en overnachtingen per categorie per gemeente opgenomen. Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een resumé van het verblijfstoeristisch aanbod en de overnachtingen in de regio (paragraaf 3.8.) Hotels, pensions, B&B s In deze paragraaf wordt ingegaan op de hotels, pensions en B&B s in Zuidoost- Brabant. Binnen deze hoofdcategorie wordt vanwege verschillen in bestedingspatronen voor de impactraming nader onderscheid gemaakt tussen: B&B s/ pensions; Hotels standaard (0 t/m 2 sterren); Hotels middenklasse en luxe (vanaf 3 sterren). Het volgende kan worden opgemerkt over de hotelsector in de regio: De regio Zuidoost-Brabant telde in 2010 in totaal 169 hotels, pensions en bed & breakfasts met in totaal bijna kamers en ruim bedden; Circa 85% van de capaciteit behoort tot de categorie middenklasse en luxe (ruim kamers en ruim bedden). Bijna de helft van deze capaciteit bevindt zich in de gemeente Eindhoven; De categorie hotels standaard telde in 2010 circa 325 kamers en ruim 600 bedden (circa 8% van de totale capaciteit). Circa een kwart van deze capaciteit bevindt zich in Eindhoven; Ruim de helft van de accommodaties behoort tot de B&B s en pensions (91 bedrijven, goed voor circa 7% van het aantal slaapplaatsen). Relatief veel B&B s en pensions bevinden zich in de gemeenten Oirschot (18%) en Bergeijk (10%); De bedbezettingsgraad van de gehele hotelsector in Zuidoost-Brabant komt in 2010 uit op ruim 35%. Exclusief de B&B s is dit ruim 37%, hetgeen gelijk is aan het provinciaal gemiddelde; Kijkend naar de drie categorieën is de hoogste bedbezetting gerealiseerd door de hotels middenklasse en luxe (ruim 38%). De kamerbezetting bedroeg circa 61%. Voor de hotels standaard bedroeg de bedbezetting ruim 30%. De kamerbezetting kwam uit op circa 47%. Voor de bed & breakfasts en pensions kwamen de bedbezetting en kamerbezetting uit op 12% respectievelijk 18%; ZKA Consultants & Planners 10

14 In 2010 vonden in totaal bijna overnachtingen plaats bij de hotels, pensions en bed&breakfasts in Zuidoost-Brabant. Hiervan was 71% zakelijk en 29% toeristisch; Het merendeel van de overnachtingen in de hotelsector werden doorgebracht in de 3, 4 en 5-sterrenhotels. In deze hotels vonden bijna overnachtingen plaats. Dit komt overeen met circa 90% van het totale aantal overnachtingen in de hotelsector in de regio. Hiermee heeft de regio Zuidoost-Brabant een marktaandeel van circa 37% in de provincie Noord-Brabant 5 (en 3% in Nederland); 3.3. Bungalows Uit deze monitor blijkt dat: In de regio Zuidoost-Brabant 9 bungalowparken (met minimaal 20 verhuurbungalows) gevestigd zijn met in totaal ruim bungalows en ruim bedden. Qua capaciteit is dit aanbod sterk geconcentreerd in de gemeenten Bergeijk en Bladel (samen 68% van de bedden) waar de twee grootste parken (CenterParcs De Kempervennen en Landal Het Vennebos) zijn gevestigd; De gemiddelde bedbezettingsgraad van de bungalowparken in de regio bedroeg in 2010 ongeveer 46%. Dit is hoger dan het gemiddelde in de provincie Noord-Brabant (41%) en beduidend hoger dan het landelijk gemiddelde (36%); Het aantal overnachtingen in de bungalowparken komt hiermee uit op ongeveer 1,7 miljoen in Hiermee heeft de regio Zuidoost-Brabant een marktaandeel van bijna 53% in de provincie Noord-Brabant en vindt 6% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland plaats in de regio Zuidoost-Brabant Vakantiewoningen en appartementen; In de categorie vakantiewoningen en appartementen zijn accommodaties meegenomen met maximaal 20 verhuureenheden. Op basis van de analyse van deze categorie kan worden geconstateerd dat: De regio Zuidoost-Brabant over 33 aanbieders beschikt met in totaal 81 verhuureenheden en in totaal 461 bedden. De gemeenten Bergeijk en Heeze-Leende hebben relatief veel aanbod in deze categorie; De meeste accommodaties zijn het hele jaar geopend, maar gemiddeld zijn deze accommodaties 337 nachten per jaar beschikbaar. De gemiddelde bedbezetting op jaarbasis (= bruto) bedraagt 26%. De netto bezettingsgraad kwam in 2010 uit op ongeveer 28%; Het aantal overnachtingen bedroeg in 2010 ongeveer Van deze overnachtingen heeft 82% een toeristisch karakter en kan 18% worden getypeerd als zakelijke overnachting. 5 Voor deze berekening zijn de overnachtingen in B&B s en pensions buiten beschouwing gelaten omdat deze veelal minder dan 5 bedden hebben en dit aanbod in de CBS statistieken (op basis waarvan het marktaandeel is berekend) buiten beschouwing wordt gelaten. ZKA Consultants & Planners 11

15 3.5. Campings Bij het kamperen wordt onderscheid gemaakt tussen vast kamperen en toeristisch kamperen op reguliere campings en op minicampings. Uit deze monitor blijkt dat: De regio in totaal 111 campings heeft, waarvan 36 reguliere en 75 minicampings. De reguliere campings tellen in totaal ruim standplaatsen. De gemeente Eersel beschikt over circa 20% van dit aanbod (bijna standplaatsen). Op de minicampings zijn bijna standplaatsen te vinden, waarvan circa 20% in de gemeente Bergeijk (274 standplaatsen, verdeeld over 14 bedrijven); Van de totale kampeercapaciteit in de regio heeft 53% een toeristisch karakter (circa plaatsen) en 47% een vast karakter 6 ; In 2010 vonden in totaal bijna 1,1 miljoen toeristische overnachtingen plaats op de reguliere en minicampings in Zuidoost-Brabant. Hiermee vertegenwoordigt de regio circa 47% van de toeristische overnachtingen in de kampeersector in de provincie Noord-Brabant (en 6% in Nederland); De reguliere campings hebben in 2010 bijna toeristische overnachtingen gerealiseerd. Dit komt overeen met een slaapplaatsbezetting van 16%. Op de minicampings in Zuidoost-Brabant vonden in 2010 ruim toeristische overnachtingen plaats (gemiddelde slaapplaatsbezetting van 8%). Gemiddeld bedroeg de bezettingsgraad voor toeristisch kamperen in de regio bijna 15%, hetgeen hoger is dan het provinciale (circa 12%) en het landelijke gemiddelde (circa 11%) Groepsaccommodaties Uit deze monitor blijkt dat: De regio Zuidoost-Brabant telt 72 groepsaccommodaties met samen ruim 550 zalen/kamers en ruim bedden; Gemeenten met een relatief groot aanbod zijn Bladel (circa 14%), Bergeijk (circa 13%), Someren (circa 10%), Gemert-Bakel en Oirschot (circa 9%); De gemiddelde netto bedbezettingsgraad van deze accommodaties in 2010 komt uit op ongeveer 27%. Ten opzichte van zowel het provinciale als het landelijke gemiddelde (respectievelijk 21% en 24%) is deze bezetting hoger; Het aantal overnachtingen in de groepsaccommodaties in Zuidoost-Brabant bedroeg in 2010 bijna Dit betekent dat Zuidoost-Brabant een marktaandeel heeft van circa 61% in de provincie Noord-Brabant (en 12% in Nederland) Jachthavens Wat betreft jachthavens geldt het volgende: In de regio Zuidoost-Brabant zijn 3 jachthavens gevestigd: 2 passantenhavens (in Laarbeek en Oirschot) en 1 verenigingshaven (in Eindhoven); Deze havens beschikken samen over 65 vaste ligplaatsen en 42 passantenplaatsen; Het aantal passantenovernachtingen in deze havens is ingeschat op ruim in Het vast kamperen wordt in de monitor meegenomen door het aantal vaste plaatsen te vermenigvuldigen met de gemiddelde bestedingen per plaats per jaar en is dus niet gebaseerd op het aantal overnachtingen op vaste standplaatsen. ZKA Consultants & Planners 12

16 3.8. Resumé verblijfstoerisme Aanbod De regio Zuidoost-Brabant beschikte in 2010 over bijna 400 verblijfstoeristische bedrijven. De hotelsector is goed voor 43% van deze bedrijven. Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over bijna toeristische slaapplaatsen. 59% hiervan betreft toeristische kampeercapaciteit. In figuur 3.1. is de structuur van de verblijfstoeristische capaciteit in de regio vergeleken met de provinciale en landelijke opbouw. Hieruit kan worden afgelezen dat de structuur redelijk gemiddeld is. Zuidoost-Brabant beschikt over iets meer capaciteit in groepsaccommodaties en iets minder hotelcapaciteit maar de verschillen zijn klein. Figuur 3.1. Opbouw verblijfstoeristische capaciteit Nederland 18% 60% 19% 4% Noord-Brabant 14% 62% 16% 7% Zuidoost-Brabant 13% 59% 19% 9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Hotels Campings Bungalows/vakantiewoningen Groepsaccommodaties In bijlage 3 is een overzicht opgenomen van het aanbod in de regio, verbijzonderd naar gemeente Vraag In tabel 3.1. op de volgende pagina wordt het aantal overnachtingen per gemeente weergegeven. Hierbij zijn mede ten behoeve van de leesbaarheid enkele categorieën geclusterd. In bijlage 3 is het aantal overnachtingen per categorie weergegeven. Het aantal overnachtingen op vaste plaatsen op campings en in jachthavens is hierbij niet opgenomen. De economische betekenis van het vast kamperen en vaste ligplaatsen in jachthavens is bepaald op basis van het aantal plaatsen en een bestedingsprofiel op jaarbasis. Ruim 4,2 miljoen overnachtingen in Zuidoost-Brabant Zoals uit tabel 3.1. op de volgende pagina kan worden afgelezen vonden er in 2010 ruim 4,2 miljoen overnachtingen plaats in Zuidoost-Brabant. Belangrijkste accommodatievorm hierbij zijn de bungalows/vakantiewoningen met 41% van de overnachtingen, gevolgd door kamperen (25%) en de hotelsector (23%). ZKA Consultants & Planners 13