Inhoud. Woord vooraf 13. Psychiatrische ziekteleer. Hoofdstuk 1 Psychopathologie 17 Michiel Hengeveld en Frank Koerselman

Transcriptie

1 Inhoud Woord vooraf 13 Deel 1 Psychiatrische ziekteleer Hoofdstuk 1 Psychopathologie 17 Michiel Hengeveld en Frank Koerselman Hoofdstuk 2 Het psychiatrisch onderzoek 29 Michiel Hengeveld Hoofdstuk 3 Diagnose en classificatie 57 Michiel Hengeveld Hoofdstuk 4 Epidemiologie 67 Jim van Os en Philippe Delespaul Hoofdstuk 5 Etiopathogenese Etiologie 73 Aartjan Beekman 5.2 Fysiopathogenese 91 Stephan Claes, Robbert Jan Verkes en Frans Zitman 5.3 Psychopathogenese 109 Willem van Tilburg, Kees Kooiman, Arend Veeninga en Gilbert Lemmens Hoofdstuk 6 Gevolgen van psychiatrische stoornissen 131 Aartjan Beekman Hoofdstuk 7 Behandeling Preventie 143 Pim Cuijpers 7.2 Psycho-educatie 151 Anton van Balkom 7.3 Neurobiologische behandelingen 157 Richard Oude Voshaar, Tom Birkenhäger en Lieuwe de Haan 7.4 Psychologische behandelingen 185 Kees Kooiman, Arend Veeninga en Gilbert Lemmens 7.5 Psychosociale behandelingen 205 Niels Mulder en Bernard Sabbe

2 Deel II Psychiatrische ziektebeelden Hoofdstuk 8 Cognitieve stoornissen Delieren 217 Roos van der Mast 8.2 Dementieën 231 Piet Eikelenboom, Patrick Cras en Pim van Gool 8.3 Amnestische stoornis 255 Piet Eikelenboom, Patrick Cras en Pim van Gool Hoofdstuk 9 Psychotische stoornissen 261 Lieuwe de Haan en René Kahn Hoofdstuk 10 Stemmingsstoornissen Unipolaire stemmingsstoornissen 283 Witte Hoogendijk, Walter van den Broek en Anneke van Schaik 10.2 Bipolaire stemmingsstoornissen 305 Ralph Kupka en Willem Nolen Hoofdstuk 11 Angst- en dwangstoornissen Angststoornissen 325 Irene van Vliet, Sako Visser en Anton van Balkom 11.2 Obsessieve-compulsieve stoornis 343 Harold van Megen en Damiaan Denys Hoofdstuk 12 Stress- en aanpassingsstoornissen Stressstoornissen 355 Berthold Gersons, Ramón Lindauer en Miranda Olff 12.2 Aanpassingsstoornissen 365 Jac van der Klink en Berend Terluin Hoofdstuk 13 Stoornissen met vooral lichamelijke symptomen Somatoforme stoornissen 377 Anne Speckens en Philip Spinhoven 13.2 Dissociatieve stoornissen 391 Richard van Dyck en Nel Draijer 13.3 Eetstoornissen 403 Walter Vandereycken 13.4 Seksuele disfuncties 413 Jacques van Lankveld en Gerty Casteelen 13.5 Slaapstoornissen 431 Rob van Diest en Lex van Bemmel 13.6 Nagebootste stoornissen 445 Ine Klijn

3 Hoofdstuk 14 Conatieve stoornissen Stoornissen in het gebruik van middelen 457 Wim van den Brink en Geert Dom 14.2 Drangstoornissen 481 Hjalmar van Marle 14.3 Suïcidaal gedrag 493 Kees van Heeringen en Michiel Hengeveld 14.4 Agressief gedrag 503 Dirk Van de Putte en Ingeborg Jeandarme Hoofdstuk 15 Persoonlijkheids- en ontwikkelingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen 515 Moniek Thunnissen, Kees Kooiman en Ann Berens 15.2 Ontwikkelingsstoornissen bij volwassenen 33 Jan Buitelaar en Rutger Jan van der Gaag Deel III Speciële psychiatrie Hoofdstuk 16 Psychiatrie in de eerste lijn 553 Hans Ormel Hoofdstuk 17 Spoedeisende psychiatrie 563 Alexander Achilles en Vos Beerthuis Hoofdstuk 18 Ziekenhuispsychiatrie 575 Albert Leentjens Hoofdstuk 19 Peripartum- en transgenerationele psychiatrie 585 Mijke van den Berg Hoofdstuk 20 Ouderenpsychiatrie 597 Roos van der Mast, Max Stek en Thea Heeren Hoofdstuk 21 Forensische psychiatrie 607 Hjalmar van Marle en Paul Cosyns Hoofdstuk 22 Transculturele psychiatrie 619 Frank Kortmann Hoofdstuk 23 Psychiatrie en arbeid 627 Marc Verbraak en Kees Hoogduin Hoofdstuk 24 Psychiatrie en verstandelijke beperking 637 Anton Došen

4 Deel IV Maatschappelijke aspecten Hoofdstuk 25 Geschiedenis van de psychiatrie 653 Willem van Tilburg en Jan Godderis Hoofdstuk 26 Geestelijke gezondheidszorg in Nederland en Vlaanderen 673 Aart Schene en Bernard Sabbe Hoofdstuk 27 Psychiatrie en recht 685 Dick Raes en Paul Cosyns Hoofdstuk 28 Opleiding en beroepsuitoefening 693 Rob van den Bosch, Bernard Sabbe en Geert Dom Bijlagen Bijlage A Status mentalis voor de artsopleiding 701 Bijlage B Psychiatrische begrippenlijst voor de artsopleiding 707 Personalia 727 Zakenregister 731 Namenregister 767

5 Casuïstiek De uitwerking van onderstaande casuïstiek is te vinden op Casus 1 Max Stek Mijn moeder wordt zo vergeetachtig Casus 2 Ik kan mijn werk niet meer aan, want ik slaap zo slecht Rob van Diest, Koen Schruers, Lex van Bemmel en Ton van Attekum Casus 3 Mijn erecties laten het afweten Gerty Casteelen en Michiel Hengeveld Casus 4 Ik ben moe en heb nergens meer zin in Esther Pluijms Casus 5 Ik ben mijn recept kwijt Richard Oude Voshaar en Cees Kan Casus 6 Mijn leven is een puinhoop Moniek Thunnissen Casus 7 Ik pieker eigenlijk altijd Irene van Vliet Casus 8 Het hoeft voor mij niet meer sinds mijn man dood is Esther Pluijms Casus 9 Ik heb ontzettende hoofdpijn Hansje Heller Casus 10 Hij stond op een auto te dansen Alexander Achilles en Vos Beerthuis Casus 11 Dokter, ik heb een hartinfarct Adriaan Honig Casus 12 We hebben hier een man die steeds het infuus uit zijn arm trekt Jolien Tuijl en Roos van der Mast Casus 13 Ik durf niets meer aan te raken Anton van Balkom

6 Casus 14 Dokter, is het kanker? Sako Visser Casus 15 Ik ben zo veranderd sinds die overval Adrienne Freeve en Miranda Olff Casus 16 Ik heb al mijn paracetamol ingenomen Maurits Nijs Casus 17 Zou ik de ziekte van Gilles de la Tourette kunnen hebben? Daniëlle Cath Casus 18 Ze zeggen dat ik te veel drink Annemiek Schadé Casus 19 De burgemeester moet nu een woning regelen, anders doe ik mijzelf en mijn kinderen wat aan! Alexander Achilles en Vos Beerthuis Casus 20 Onze zoon zegt dat hij in contact staat met het heelal Lonneke van Nimwegen en Nico van Beveren Casus 21 In de cel zit een junk die om heroïne vraagt Niels Mulder Casus 22 Ine Klijn We hebben een vrouw opgenomen met de ene rare infectie na de andere Casus 23 Hij heeft al zijn meubels uit het raam gegooid! Ralph Kupka Casus 24 Iedereen ziet me trillen Desiree Oosterbaan Casus 25 Mijn vriend is gek aan het worden Lex Wunderink Casus 26 Kan het zijn dat mijn man autistisch is? Jan Buitelaar Casus 27 Ik heb eetbuien Jaap Spaans Casus 28 Volgens de beschrijving op het internet heb ik ADHD Jan Buitelaar

7 Casus 29 Mijn eten is vergiftigd door de duivel Nienke Dekker en Lieuwe de Haan Casus 30 Mijn dochter eet niet meer Annemarie van Elburg Casus 31 Na al die jaren denk ik nog steeds aan de oorlog Adrienne Freeve en Miranda Olff Casus 32 Ik hoor een stem die zegt dat ik een einde aan mijn leven moet maken Nel Draijer Casus 33 Kunt u mijn neus kleiner maken? Nienke Vulink en Damiaan Denys Casus 34 Ik kan niet eten, want mijn darmen zijn rot Esther Pluijms Casus 35 Mijn vader verzamelt steeds meer dingen Henny Schoonderwaldt Casus 36 Ik kan niet meer lopen Guus Eeckhout Casus 37 Sinds ik die pillen slik zijn mijn benen zo onrustig Nienke Dekker en Lieuwe de Haan Casus 38 Dokter, het gaat al maanden niet goed, ik voel me ziek, ik heb overal pijn en ik kan niet slapen Frank Koerselman Casus 39 Dokter, helpt psychotherapie? Kees Kooiman, Gilbert Lemmens en Arend Veeninga