Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN"

Martha Christiaens
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Slapen is geen geringe kunst: je moet er de hele dag voor wakker blijven Friedrich Nietzsche, Duits dichter en filosoof ( ) Mw. E. Redlich, psycholoog SEIN Mw. A. Hamoen, psycholoog SEIN

Duits dichter en filosoof (1844-1900) Mw. E.

2 SEIN en slaapstoornissen Insomnie Circadiane ritmestoornissen Casusbespreking

3 Patiënten Onderzoek

4 Insomnie Hypersomnie Circadiane ritmestoornissen Parasomnieën Slaap gerelateerde respiratoire stoornissen Slaap gerelateerde bewegingsstoornissen

5 Slaapklachten: - Inslaapproblemen (>30min) - Doorslaapproblemen (>30min) - Vroeg ochtend ontwaken (<6,5 uur slaap) - Gebroken nachten (slaap efficiëntie <85%) Problemen met functioneren overdag

6 Psychofysiologische insomnie Paradoxale insomnie Insomnie door een mentale stoornis Inadequate slaaphygiëne Insomnie door een medische oorzaak

7 predisposing factors: aanleg Biologische trekken Persoonlijkheid Sociale factoren drempel Voor insomnie

8 precipitating factors: uitlokkende factoren Stress Medische ziekte Psychiatrie drempel Voor insomnie Acute insomnie

9 perpetuating factors: In stand houdende factoren Gedragspatroon Disfonctionele cognities Spanning drempel Voor Acute Vroege insomnie insomnie Insomnie

10 Voor Acute Vroege Chronische insomnie insomnie insomnie insomnie drempel

11 slaapstoornis Cognitie inadequaat slaapgedrag stress, angst, piekeren Gedrag spanning Relaxatie

12 Slaaphygiënische adviezen Slaaprestrictie Stimuluscontrole Ontspanningstherapie Cognitieve therapie

13 Houd regelmatige bedtijden aan, vooral bij opstaan Beperk de tijd in bed tot maximaal 8 uur Bewaar het bed om te slapen Ontspan voor het slapen gaan Zorg voor voldoende beweging overdag Vermijd cafeïne en nicotine s avonds Verminder alcohol consumptie in de avond Vermijd dutjes overdag zoveel mogelijk Draai de wekker om

voor voldoende beweging overdag Vermijd cafeïne en nicotine s avonds Verminder

14 Beperk de tijd in bed tot de geschatte slaapduur Breid de tijd in bed uit bij betere slaap

15 Alleen naar bed wanneer slaperig De slaapkamer alleen gebruiken om te slapen Uit bed gaan indien wakker Vaste tijden van opstaan Dutjes overdag vermijden

16 Progressieve relaxatie Ademhalingsoefening Suggestieve ontspanning Meditatie/yoga

17 Identificeer negatieve gedachtes over slaap en daag deze cognities uit Bestendig positieve cognities Piekermanagement

18 Welke CRDS s zijn er? Delayed Sleep Phase Type Advanced Sleep Phase Type Irregular Sleep-Wake Type Free Running Type Jet Lag Type Shift Work Type Due to Medical Condition

19 Slaap waak ritme later dan wenselijk i.v.m. school/ werk/ sociaal leven Slaapduur normaal of wat verlengd Begin in adolescentie/ jong volwassen (7-16% Populatie slaapkliniek (10%) Geen sekseverschil

20 Avondmens Ritme probleem familie 40% Onregelmatige bedtijden Veel activiteiten in avond/ begin nacht Weinig licht in de ochtend/veel licht in de avond Overmatig gebruik cafeïne/ stimulerende middelen Omgevingsstressoren/ psychopathologie

licht in de ochtend/veel licht in de avond Overmatig

21 Slaap waak ritme eerder dan wenselijk Slaapduur meestal normaal Perceptie slaaptekort door vroeg ontwaken Begint op middelbare leeftijd Populatie middelbare leeftijd/ ouderen (1%) Geen sekseverschil

22 Ochtendmens Ouder worden Dutten in middag/ avond Onvoldoende lichtinname in middag/ avond Onvoldoende prikkels/ activiteiten middag/ avond

23 Lichaamstemperatuur (CBT) Melatonine Cortisol

25 Melatonineconcentratie in bloedplasma bij de mens

27 Bepaal ritme patiënt (dagboek, actigrafie, melatonine, temperatuur) Structureer bedtijden Verschuif bedtijden naar gewenst Ondersteuning met licht Evt. Melatonine Evt. Chronotherapie Behandel dysfunctionele cognities

28 Benadruk belang regelmaat voor resetten bioritmen Gordijnen open en lichten aan in ochtend Voldoende prikkels in ochtend Plan (fysieke) activiteiten in ochtend Voorkom inspannende activiteiten in de avond Voorkom sterke lichtinname 3 uur voor gewenste bedtijd

29 Licht lux Dagelijks min. aan eind slaapperiode Stapsgewijs verschuiven licht en opstaan naar eerder tijdstip Per dag met min

30 In geval sterk verschoven tijden Schuif ritme door naar later tot gewenst Dagelijks 3 uur Grote impact/ vereist intensieve begeleiding

31 Bepaal ritme patiënt (dagboek, actigrafie, melatonine, temperatuur) Voorkom vroege bedtijden/verschuif bedtijden naar gewenst Voorkom dutten overdag en in avond Beperk tijd in bed tot slaapperiode Ondersteuning met licht in de vond Behandel dysfunctionele cognities (b.v. subjectief slaapgebrek)

32 Benadruk belang regelmaat voor resetten bioritmen Gordijnen open en lichten aan in middag/ avond Voldoende prikkels in middag en avond Plan (fysieke) activiteiten eind v.d. middag/ begin avond

Vergelijkbare documenten

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB 11-06-2018 Slaapquiz: 1) Je hersenen rusten tijdens je slaap 2) Sommige mensen dromen nooit tijdens hun slaap