LUIK III. Punt 7.B. Ethisch Verantwoord Sporten

Transcriptie

1 LUIK III Punt 7.B. Ethisch Verantwoord Sporten Met het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch en ethisch verantwoorde sportbeoefening (MEVS), gewijzigd bij het decreet van 21 december 2008, werd vanaf 1 januari 2009 in de Vlaamse Gemeenschap een algemeen kader voor de ethisch verantwoorde sportbeoefening gecreëerd. Het besluit van de Vlaamse Regering van 20 juni 2008 houdende uitvoering van het decreet van 13 juli 2007 inzake medisch en ethisch verantwoorde sportbeoefening, gewijzigd bij besluit van 19 december 2008, voorziet in een stappenplan voor de invoering van de principes uit het decreet. De Vlaamse Regering heeft op 21 mei 2010 het besluit goedgekeurd waarin thema s en richtsnoeren voor ethisch verantwoord sporten worden uitgevaardigd. Tegen 1 september 2010 moet de erkende sportfederatie aangeven rond welk thema (of meerdere thema s) men wenst te werken, en welke richtsnoeren zullen worden uitgewerkt. Belangrijk is dat de initiatieven en acties op het niveau van de sporter en de sportclub zichtbaar worden. Vanaf 1 januari 2011 dient zich dit in de praktijk te vertalen naar acties en initiatieven op het terrein. Tegen 1 april 2012 en 1 april 2013 moet er gerapporteerd worden over de geleverde inspanningen en de bereikte resultaten. Aangezien de richtsnoeren erg ruim werden geformuleerd, en bijgevolg veelomvattend zijn, mag de sportfederatie ervoor kiezen om een richtsnoer slechts gedeeltelijk uit te werken. Dit dient dan wel vermeld te worden in de plannings- en rapportagedocumenten (bij IV.A.1. en IV.A.2. Doelstelling). Hetgeen uiteindelijk beschreven werd als doelstelling binnen het richtsnoer, dient wel volledig te worden uitgewerkt. Het beleidsplan ethisch verantwoord sporten dient in dit afzonderlijke onderdeel van het vierjaarlijkse beleidsplan te worden opgenomen en moet worden bezorgd aan het team Medisch Verantwoord Sporten van het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media. In het document moet de sportfederatie dus aangeven welke initiatieven ze in deze beleidsperiode (dus 2011 en 2012) plant. Tegen 1 april 2012 en 1 april 2013 moet er gerapporteerd worden over de geleverde inspanningen en de bereikte resultaten. De rapporteringsdocumenten hiervoor worden u bezorgd tegen januari De rapportage inzake ethisch verantwoord sporten moet rechtstreeks opgestuurd worden aan: Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media Team Medisch Verantwoord Sporten Arenbergstraat Brussel Of per naar: ethischsporten@vlaanderen.be. Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 1

2 Ondersteuning Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media Team Medisch Verantwoord Sporten Jord Vandenhoudt Arenbergstraat Brussel ethischsporten@vlaanderen.be Tel: Het team Medisch Verantwoord Sporten van het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media is bevoegd en verantwoordelijk voor de uitwerking en opvolging van de regelgeving. Voor de praktische uitwerking en ondersteuning kan het team rekenen op de steun van de Vlaamse Sportfederatie vzw (VSF) en het Internationaal Centrum voor Ethiek in de Sport vzw (ICES). Met vragen over de praktische uitwerking van ethiek in de sport, kunt u contact opnemen met deze partners. Vlaamse Sportfederatie vzw (VSF) Sophie Cools Zuiderlaan Gent sophie@vlaamsesportfederatie.be Tel: Internationaal Centrum voor Ethiek in de Sport vzw (ICES) Prof. Dr. Marc Maes Waterkluiskaai Sint-Amandsberg info@ethicsandsport.com Tel: I. Aanspreekpunt federatie Verantwoordelijke EVS: Giovanni Vanhooren Functie: Sporttechnisch coördinator II. Situatieschets en visie over ethisch verantwoord sporten A. Beschrijf de beginsituatie omtrent ethiek in uw federatie. Dit is een nulmeting over de situatie en de positie van ethisch verantwoord sporten in uw federatie. In het kader van de rechten van het kind in de (jeugd)sport ondertekende de Vlaamse Confederatie Hengel-, Honden- en andere Dierenhobby s V.C.H.H.D. vzw de Panathlon Verklaring van 24 september Voor ons vormde dit charter met heldere ethische codes en gedragsregels een logische én kwalitatieve uitbreiding op onze bestaande jeugdwerking. Samengevat zette de V.C.H.H.D. vzw haar handtekening onder volgende punten: Wij verklaren dat: Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 2

3 1. we de positieve waarden van de jeugdsport actiever, met volgehouden inspanning en met goede planning zullen nastreven; 2. we onze inspanningen zullen voortzetten om alle vormen van discriminatie uit de jeugdsport te bannen; 3. we het feit dat sport ook negatieve effecten kan veroorzaken en dat er preventieve en curatieve maatregelen nodig zijn om kinderen te beschermen, erkennen en aanvaarden; 4. we de steun van sponsors en de media verwelkomen, maar we geloven dat die steun in overeenstemming moet zijn met de hoofddoelstellingen van de jeugdsport; 5. we daarom formeel het Panathlon Charter over de Rechten van het Kind in de Sport onderschrijven. Centraal staat dat elke jongere het recht heeft om kampioen te worden, maar hij heeft evenzeer het recht om geen kampioen te worden. De Panathlon Verklaring werd door de V.C.H.H.D. vzw als koepel ondertekend en geldt dus ook voor haar drie federaties nl. de Vlaamse Vereniging van Hengelsport Verbonden V.V.H.V. vzw en de hondenfederaties Vrienden Onder Eén V.O.E. vzw en de Vlaamse Federatie Hondensport V.F.H. vzw en onderliggende verbonden en/of sportclubs. Kortom, het is een intentieverklaring die we zowel op confederaal, federaal als clubniveau nastreven én zoveel mogelijk in de praktijk trachten te brengen. Binnen de V.C.H.H.D. vzw leeft Ethisch Verantwoord Sporten op (con)federaal niveau zéker. Zo hanteren we een intern huishoudelijk reglement en fungeert het V.C.H.H.D.-secretariaat als centraal aanspreek- en meldingspunt rond EVS. Vragen rond EVS zelf worden doorgaans behandeld door de sporttechnisch coördinator; specifieke klachten, gevallen van agressie en schorsingen door de algemeen coördinator en bij uitbreiding door het Dagelijks Bestuur van de respectievelijke federaties indien noodzakelijk. Wat dat laatste betreft, hebben we in 2010 totnogtoe slechts twee gevallen binnengekregen (een schorsing van een sporter en een geval van agressie door een ouder). We kunnen dus stellen dat het in onze dierensporten (hengel- en hondensport) veeleer om geïsoleerde gevallen dan om een wijdverspreid probleem gaat. Op de vraag of de problemen rond EVS zich vooral rond supporters, sporters, trainers, ouders of een bepaalde sporttak/discipline situeren valt dan ook moeilijk een sluitend antwoord te geven. In tegenstelling tot veel andere sporten hadden wij in het verleden weinig tot geen last met problemen als negatief supporteren, agressie tegen scheidsrechters, rassendiscriminatie, Op clubniveau vindt EVS dan weer vooral ingang bij die clubs die vaak wedstrijden inrichten (cf. wedstrijdreglementen, sancties, schorsingen, ), dan wel structureel aan jeugdwerking doen (cf. rechten van het kind, inclusie, ). Vanuit de confederatie spitsen we EVS en ethiek in het algemeen daarom vooral toe op jeugd en de begeleiders en/of initiators die de jongeren en beginnelingen op verantwoorde wijze in onze dierensporten moeten vormen. Niet alleen maken we ze actief bewust van het belang van ethiek in de dierensporten, bij uitbreiding moeten ze ook in staat zijn jongeren te leren omgaan met ethiek. Immers, wie met dieren sport beoefent, wordt vaak met ethische vragen geconfronteerd. Mag je eigenlijk voor je plezier een paard of een hond zo snel mogelijk laten lopen? Een duif grote afstanden laten vliegen? Een paard de hoogste hindernissen laten nemen? Een hond doen luisteren, gehoorzamen en straffen? Mag je een vis vangen om die vervolgens terug te zetten (cf. catch & release)? Op dit soort vragen wordt erg uiteenlopend gereageerd. Door de bank genomen worden dierensporten als maatschappelijk aanvaardbaar ervaren zolang er geen gruweldaden mee gepaard gaan. In de BLOSO/VTS- Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 3

4 cursus Initiator Hengelen wordt zo bv. uitgebreid aandacht besteed aan ethische pijnpunten als: vissen is een vorm van dierenmishandeling, sportvissers verstoren de natuur, kinderen leren vissen is schandalig, Omdat eigen gedrag bij kritiek heel belangrijk is, leren we de initiators in wording en bij uitbreiding kinderen hiermee verstandig om te gaan. Bij jeugdinitiaties zelf is het vanuit ethische overwegingen overigens ook zo dat wij er bewust voor kiezen de nadruk op het recreatieve facet te leggen en niet op het competitieve. Zo zullen wij jeugdwedstrijden bij wijze van initiatie niet promoten, dit in het licht van het Panathlon Charter, het recht om géén kampioen te zijn. Op deze manier willen we eventuele onderlinge discriminatie zoveel mogelijk vermijden. Voorts richtten de hondenfederaties in het verleden reeds verschillende bijscholingen (initiaties en workshops) in rond Medisch en Ethisch Verantwoord Sporten en organiseren we dit najaar in de schoot van de koepel V.C.H.H.D. vzw een studievoormiddag in over jeugdwerking en alle facetten dienaangaande. Ethiek zal daarbij een groot luik innemen. B. Hoe kijk je als sportfederatie naar de zonet beschreven beginsituatie? Hoewel onze confederatie aan een voor het brede publiek soms gevoelige materie als dierensporten doet, is de V.C.H.H.D. vzw tot op heden nog maar weinig geconfronteerd met ethische conflicten. Niettemin zien we kansen om onze huidige EVS-meldingsfunctie op het secretariaat om te tunen tot een volwaardige ombudsdienst met een objectieve vertrouwenspersoon. Ook kan er een uitgebreid stappenplan en tuchtcommissie aan gekoppeld worden. In het kader van een positieve uitstraling rond onze dierensporten en daarmee gepaard gaande ethiek naar de buitenwereld toe is ook mediatraining door middel van bijscholing essentieel voor federatie- en clubbestuurders, en begeleiders en/of initiators. Op het vlak van jeugdwerking zien we evenwel veel meer onbenutte kansen, zeker nu we recent opnieuw een heuse Jeugdcel op poten gezet hebben om de verregaande vergrijzing in de dierensporten tegen te gaan, én meer initiators gaan opleiden zijn. Wie veelvuldig met kinderen of jongeren aan de slag gaat, moet zich anno 2010 terdege bewust zijn van de problematiek rond kindermisbruik en de preventie hierrond. Wat ons ertoe leidt de komende jaren in dat licht constructieve acties rond de rechten van het kind te ondernemen vanuit de schoot van de vzw V.C.H.H.D. Een ander gegeven waar we anno 2010 tijdens jeugdinitiaties en kampen steeds meer mee geconfronteerd worden, zijn begeleiders en/of initiators die niet altijd even goed weten hoe ze om moeten gaan met het stijgend aantal deelnemers met een vorm van ADHD of een autismespectrumstoornis. Wie een decennium geleden over diversiteit sprak, had het steevast over mensen met een handicap/functiebeperking. Daartoe organiseert en participeert de V.C.H.H.D. vzw van oudsher aan speciale initiatiedagen voor mensen met een handicap. Vanuit een inclusiestandpunt hanteren we de visie van non-discriminatie. We behandelen iedereen dan ook op basis van gelijkwaardige rechten en plichten. Met andere woorden, we proberen hen niet het gevoel te geven van anderszijn, iets waarmee ze in het dagelijkse leven constant mee geconfronteerd worden. Dit idee van inclusie als volwaardige integratie proberen we in alle geledingen van onze organisatie van top-to-bottom en bottom-to-top duidelijk te maken via verschillende communicatietools (ledenblad, website, vergaderingen, workshops, ). Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 4

5 III. Keuze thema en richtsnoeren Thema 1: De rechten van het kind in de sport Richtsnoer 1: de Panathlonverklaring over ethiek in de jeugdsport van 24 september 2004 binnen de federatie en sportclubs te concretiseren en te implementeren Richtsnoer 2: haar sportclubs, trainers, begeleiders en andere betrokkenen te sensibiliseren, te begeleiden en te ondersteunen bij het ethisch en pedagogisch verantwoord omgaan met hun jeugdleden, met bijzondere aandacht voor hun ontwikkelingsniveau Uw sportfederatie selecteert minstens één thema. Per thema worden minstens twee richtsnoeren geselecteerd en geïmplementeerd. Indien u meerdere thema s of meer richtsnoeren wenst uit te werken, kunt u deze bijkomend op dezelfde manier oplijsten. IV. Uitwerking IV.A. Thema 1: De rechten van het kind in de sport IV.A.1. Richtsnoer 1: de Panathlonverklaring over ethiek in de jeugdsport van 24 september 2004 binnen de federatie en sportclubs te concretiseren en te implementeren. Doelstelling. Gezien een richtsnoer veelomvattend is, is het belangrijk dat de federatie (na keuze van het richtsnoer) aangeeft welke concrete doelstelling het voor zichzelf stelt binnen het brede richtsnoer: De federatie garandeert dat alle kinderen/jongeren binnen onze dierensporten kunnen starten en daarbij het recht hebben om géén kampioen te worden. Via sensibiliseren willen we veel clubs en losstaande initiatiefnemers van de idee helpen dat jongeren zich meteen moeten kunnen meten. Wegens een gebrek aan jeugd is het vaak dan nog zo dat de jongeren die in de richting van de competitiedierensporten gestuwd worden zich moeten meten met volwassen, wat in de praktijk bijzonder demotiverend werkt. Hierdoor willen we nog meer de focus verleggen naar het recreatieve gebeuren. Welke acties zal de federatie ondernemen om dit richtsnoer uit te werken? Welke deelacties onderneemt de federatie om de initiatieven tot op niveau van de sportclubs en hun leden te brengen? Geef per actie een concreet stappenplan met concrete deelacties en timing per deelactie. Geef per actie een te verwachten resultaat. Actie 1: Opstellen basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensport Literatuurstudie recreatieve sportbeleving Jan-maart 2011 Literatuurstudie ethiek in de dierensport Jan-maart 2011 Vergadering beleggen met recreatieve federaties in de Feb-maart 2011 Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 5

6 dierensporten (V.R.H.V. vzw, ) Bestaande jeugddierensportcompetities in kaart brengen Jan-april 2011 Opstellen Basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensport voor Mei-juni 2011 bestuursleden, clubs, trainers en ouders Aftoetsen van het opgestelde Basisdocument binnen V.C.H.H.D. Juni 2011 Jeugdcel Aanpassen Basisdocument volgens feedback V.C.H.H.D. Juli-Aug 2011 Jeugdcel Opnieuw aftoetsen binnen V.C.H.H.D. Jeugdcel (proces September 2011 herhalen indien nodig) Oplevering Basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensporten Najaar 2011 Actie 1: te verwachten resultaat: Over een Basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensport beschikken dat duidelijk onze focus naar buiten brengt en gedragen wordt door een representatieve groep vertegenwoordigers binnen de koepelorganisatie. Actie 2: Communiceren Basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensport Bestuderen via welke kanalen (posters, ledenbladen, digitaal, ) we het Basisdocument kunnen communiceren en budgettering opstellen Voorstel voorleggen binnen Algemene Vergadering V.C.H.H.D. vzw Verspreiding Basisdocument via gewoonlijke kanalen Verspreiding Basisdocument via nieuwe kanalen en gadgets Najaar 2011 Voorjaar (continu) Hengelexpo en 2012 (continu) Actie 2: te verwachten resultaat: Alle geledingen van de organisatie kennen het Basisdocument Jeugd in de Dierensport en maken kennis met onze duurzame focus. Actie 3: Verdere stimulering Basisdocument Jeugd en Ethiek in de Dierensport Lancering Basisdocument op receptie uitreiking initiatordiploma s 2011 Individueel contacteren van sportclubs Verspreiding Basisdocument via gewoonlijke kanalen Jan-feb (continu) 2012 (continu) Actie 3: te verwachten resultaat: Doelgroep actief overtuigen van recreatieve focus in de jeugddierensporten. Er is resultaat op het veld: de jeugd wordt meer gestimuleerd in de recreatieve dierensporten. Op welke manier zal de federatie communicatie voeren naar de sportclubs en leden? Doelgroep Communicatiekanaal Leden Jeugdcel V.C.H.H.D. Telefonisch (voorzitter en ondervoorzitter) Daarna via en vergaderingen Eerste contact: februari 2011 Vanaf juni 2011 continu Initiatoren, begeleiders, Samenkomst bij lancering Jan-feb 2012 Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 6

7 Sportclubs Leden Ledenbladen, , Telefonisch Ledenbladen Hengel Expo Periodiek (ledenbladen), continu (andere communicatiekanalen Periodiek Najaar 2011 Met welke partners/organisaties zult u of denkt u te kunnen samenwerken om dit richtsnoer uit te werken en in acties om te zetten? ICES, VSF, sportclubs, trainers, bestuursleden IV.A.2. Richtsnoer 2: haar sportclubs, trainers, begeleiders en andere betrokkenen te sensibiliseren, te begeleiden en te ondersteunen bij het ethisch en pedagogisch verantwoord omgaan met hun jeugdleden, met bijzondere aandacht voor hun ontwikkelingsniveau Doelstelling. Gezien een richtsnoer veelomvattend is, is het belangrijk dat de federatie (na keuze van het richtsnoer) aangeeft welke concrete doelstelling het voor zichzelf stelt binnen het brede richtsnoer: Aangezien de Jeugdcel van de drie V.C.H.H.D. federaties nl. de Vlaamse Vereniging van Hengelsport Verbonden V.V.H.V. vzw en de hondenfederaties Vrienden Onder Eén V.O.E. vzw en de Vlaamse Federatie Hondensport V.F.H. vzw nog maar recent uitgebouwd werd tot een volwaardige structuur met provinciale en disciplinaire geledingen, staat dit richtsnoer binnen onze koepelorganisatie nog in zijn kinderschoenen. Vandaar ons idee om dan ook met de basis van start te gaan. Zoals reeds in de situatieschets en zelfevaluatie ervan beschreven, is een van onze meest gevoelige punten bij het ethisch en pedagogisch verantwoord omgaan met jeugdleden kindermisbruik en de preventie ervan. Problemen hebben we hier in het verleden nog nooit mee gehad, maar deze problematiek is zowat de grootste bekommernis van zowel ouders, als bestuursleden, trainers, clubverantwoordelijken, Ook is het zo dat onze Nederlandse collega s van Sportvisserij Nederland ons hiervoor gewaarschuwd hebben na zelf klachten hieromtrent ontvangen te hebben. Ongeacht welke sporttak kan echter nooit volledig uitsluitsel noch garantie gegeven worden, wél kan er voor de volle 100% naar gestreefd worden. Concreet zouden we hier willen rond werken. Voor de rest van dit richtsnoer (cf. aandacht voor ontwikkelingsniveau) verwijzen we graag naar Thema 2 Inclusie. Welke acties zal de federatie ondernemen om dit richtsnoer uit te werken? Welke deelacties onderneemt de federatie om de initiatieven tot op niveau van de sportclubs en hun leden te brengen? Geef per actie een concreet stappenplan met concrete deelacties en timing per deelactie. Geef per actie een te verwachten resultaat. Actie 1: Mogelijkheid intern controlesysteem initiators, begeleiders, onderzoeken Onderzoeken juridisch kader (wet op privacy, ) Jan-feb 2011 Contact BLOSO / VTS Jan-feb 2011 Contact andere sportfederaties Jan-feb 2011 Gedragscodes rond kinderrechten en specifiek kindermisbruik Voorjaar 2011 Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 7

8 andere sportfederaties opvragen en ten gronde analyseren Actie 1: te verwachten resultaat: Een duidelijk idee hebben van wat wettelijk kan en niet kan om nieuwe en reeds gevormde initiators en begeleiders te controleren, informeren en sensibiliseren rond kindermisbruik en de integriteit van het kind. Actie 2: Intern controlesysteem opzetten OSV Denkcel (BLOSO / VTS) voorstel doen om bewijs goed zedelijk gedrag op te vragen bij inschrijving initiatoropleiding op BLOSO-website Bewijs goed zedelijk gedrag opvragen aan alle nieuwe initiators die aan V.C.H.H.D. jeugdwerking wensen te doen (wanneer bovenstaand voorstel geen ingang vindt). April (continu) Actie 2: te verwachten resultaat: Preventie. Malafide individuen en mensen met slechte bedoelingen afschrikken. Duidelijk signaal naar de buitenwereld en ouders dat we het goed voor hebben met de opleiding van kinderen/jongeren. Actie 3: Open communicatie intern controlesysteem Beslissing via welk kanaal communiceren Juni 2011 Contact reeds gevormde initiators via digitale nieuwsbrief Juli 2011 Communicatie omtrent intern controlesysteem via Zomer 2011 Jeugdcelpagina in Hét Hengelblad en Echo Hondensport (afhankelijk van periodiciteit Communicatie omtrent intern controlesysteem via federale websites uitgaves) Zomer 2011 Actie 3: te verwachten resultaat: Duidelijk signaal naar de buitenwereld en ouders dat we het goed voor hebben met de opleiding van kinderen/jongeren. Actie 4: Klachtenbehandeling en remediëring Vaste vertrouwenspersoon instellen: wie? Sept-okt 2011 Ombudsdienst oprichten Sept-okt 2011 Communicatie via gewoonlijke kanalen (ledenbladen, websites, ) Vanaf najaar 2011 continu Actie 4: te verwachten resultaat: De volwaardige ombudsdienst met objectief vertrouwenspersoon kan te allen tijde ingeschakeld worden in het geval het intern controlesysteem preventief onvoldoende gebleken is en er toch een probleemgeval opduikt. De ombudsdienst kan bovendien ook bij andere ethische vraagstukken aangewend worden. De installering ervan wordt bekend dankzij communicatie in de ledenbladen en op websites. Op welke manier zal de federatie communicatie voeren naar de sportclubs en leden? Doelgroep Communicatiekanaal Initiators, begeleiders, Digitale nieuwsbrief (reeds April 2011 gevorme initiators) Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 8

9 Inschrijvingssysteem BLOSO/VTS of (nieuwe initiators) Vanaf april 2011 continu Jeugdleden Ledenbladen, website Zomer 2011 Ouders Ledenbladen, website Zomer 2011 Leden Ledenbladen, website Continu Met welke partners/organisaties zult u of denkt u te kunnen samenwerken om dit richtsnoer uit te werken en in acties om te zetten? ICES, VSF, BLOSO, VTS, andere sportfederaties, initiators, begeleiders, sportclubs, juristen IV.B. Thema 2: Inclusie Richtsnoer 1: de sportclubs te sensibiliseren en te begeleiden zodat de bestaande drempels bij de sportclubs weggewerkt worden Richtsnoer 2: ervoor zorgen dat personen uit bijzondere groepen deelnemen aan de sport en zich aansluiten bij een sportclub Uw sportfederatie selecteert minstens één thema. Per thema worden minstens twee richtsnoeren geselecteerd en geïmplementeerd. Indien u meerdere thema s of meer richtsnoeren wenst uit te werken, kunt u deze bijkomend op dezelfde manier oplijsten. IV.B.1. Richtsnoer 1: de sportclubs te sensibiliseren en te begeleiden zodat de bestaande drempels bij de sportclubs weggewerkt worden Doelstelling. Gezien een richtsnoer veelomvattend is, is het belangrijk dat de federatie (na keuze van het richtsnoer) aangeeft welke concrete doelstelling het voor zichzelf stelt binnen het brede richtsnoer: Als we het over inclusie en drempels bij sportclubs hebben, dan gaat het steevast over de toegankelijkheid voor bepaalde bijzondere groepen die zowel bewust als onbewust belemmerd wordt. Dit kan zich afspelen op twee niveaus: de hanteerbaarheid (hoe met deze bijzondere groepen in de werking omgaan) en de bereikbaarheid (hoe ze naar de werking krijgen, cf. richtsnoer 2). Qua hanteerbaarheid zijn er zoals reeds eerder in de situatieschets beschreven weinig of geen problemen met traditioneel bijzondere groepen zoals personen met een fysieke of mentale beperking, maar wel met het huidig stijgend aantal kinderen/jongeren met ADHD of een autismespectrumstoornis. Hierrond willen we dan ook vanuit de koepelorganisatie gaan werken, met het oog op uiteindelijk meer leden uit deze bijzondere groepen bij onze sportclubs aan te sluiten. Welke acties zal de federatie ondernemen om dit richtsnoer uit te werken? Welke deelacties onderneemt de federatie om de initiatieven tot op niveau van de sportclubs en hun leden te brengen? Geef per actie een concreet stappenplan met concrete deelacties en timing per deelactie. Geef per actie een te verwachten resultaat. Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 9

10 Actie 1: Bewustwording ten aanzien van drempels ADHD, ASS Contact Universiteit Gent Vakgroep Orthopedagogiek of Hogeschool (Sociaal-Agogisch werk - Orthopedagogie) i.v.m. ter beschikkingstelling een of meerdere stagiairs of scriptiestudenten Opstellen onderzoeks- of scriptievoorstellen rond kinderen/jongeren met ADHD, ASS in de dierensporten Enquête binnen sportclubs per en brief, alsook online internetapplicatie Uitwerking onderzoek/scriptie Jan-feb 2011 Maart 2011 Najaar 2011 Academiejaar Analyse onderzoeksresultaten Zomer 2012 Actie 1: te verwachten resultaat: Het beschikken over een wetenschappelijke studie en onderzoeksresultaten die de grondslag moet gaan vormen van onze drempelverlaging ten aanzien van bijzondere groepen met ADHD en ASS in de dierensporten. Actie 2: Drempelverlaging bij dierensportclubs creëren Draaiboek omgaan met ADHD, ASS opstellen Najaar 2012 Rondzendbrief eigen sportclubs opstellen en rondsturen Najaar 2012 Jaarlijkse V.C.H.H.D. studievoormiddag rond ADHD, ASS Nov 2012 organiseren Actie 2: te verwachten resultaat: Dierensportclubs ten gronde sensibiliseren en begeleiden rond ADHD en ASS. Actie 3: Drempelverlaging bij dierensportclubs stimuleren Beloningssysteem introduceren: federatie beloont clubs die leden met ADHD, ASS of andere beperkingen aansluiten (federatie draagt kosten aansluiting) Vanaf einde 2012 Actie 3: te verwachten resultaat: Naast de psychische drempels ook de financiële drempels verlagen om meer leden met ADHD, ASS aan te sluiten. Op welke manier zal de federatie communicatie voeren naar de sportclubs en leden? Doelgroep Communicatiekanaal Sportclubs Brief Online internetapplicatie Rondzendbrief Studievoormiddag Najaar 2011 Najaar 2012 Nov 2012 Met welke partners/organisaties zult u of denkt u te kunnen samenwerken om dit richtsnoer uit te werken en in acties om te zetten? Universiteit Gent, Hogescholen, VSF, sportclubs, bestuursleden Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 10

11 IV.B.1. Richtsnoer 2: ervoor zorgen dat personen uit bijzondere groepen deelnemen aan de sport en zich aansluiten bij een sportclub Doelstelling. Gezien een richtsnoer veelomvattend is, is het belangrijk dat de federatie (na keuze van het richtsnoer) aangeeft welke concrete doelstelling het voor zichzelf stelt binnen het brede richtsnoer: Binnen dit richtsnoer zouden we graag werken rond de fysieke drempels (i.t.t. richtsnoer 1 waar we het over psychische, niet-tastbare drempels hadden) waardoor personen met een beperking belemmerd worden hun dierensport uit te oefenen. Denken we maar aan moeilijk bereikbare visplaatsen, onverharde (honden)terreinen, Daartoe dienen we eerst de huidige mogelijkheden in kaart te brengen om daarna tot kwalitatieve én kwantitatieve oplossingen te komen. De acties die we rond dit richtsnoer ondernemen, vallen onder de werktitel Eazy Spots. Welke acties zal de federatie ondernemen om dit richtsnoer uit te werken? Welke deelacties onderneemt de federatie om de initiatieven tot op niveau van de sportclubs en hun leden te brengen? Geef per actie een concreet stappenplan met concrete deelacties en timing per deelactie. Geef per actie een te verwachten resultaat. Actie 1: Voorstudie Eazy Spots Individueel contacteren van sportclubs Medio 2011 Contacteren Provinciale Visserijcommissies (beschikken reeds Medio 2011 over speciale openbare visplaatsen voor mensen met een beperking) Oplijsten van reeds bestaande mogelijkheden Sept-okt 2011 Actie 1: te verwachten resultaat: Het verkrijgen van een duidelijk beeld van de bestaande mogelijkheden en nieuwe opportuniteiten. Actie 2: Protocol Eazy Spots opstellen Overleg Vlaamse Liga Gehandicaptensport Najaar 2011 Overleg FOD Sociale Zekerheid Directie-generaal Personen Najaar 2011 met een handicap Opstellen lastenboek (materialen, constructievoorschriften, ) Dec 2011 Overleg beroepsfederatie B.F.H.B. vzw voor ontwikkeling Najaar 2011 ergonomische hengelmaterialen (cf. reeds ontwikkelde Easy Fish hengelsteun) Budgettering: offertes opvragen bij aannemers Najaar 2011 Actie 2: te verwachten resultaat: Een duidelijk inzicht in de mogelijk verschillende types Easy Spots per dierensport (pontons, voorkeurplaatsen rolstoelgebruikers, speciale agility parcours, verharde terreinen, ). Het beschikken over een protocol per type Eazy Spots : afmetingen, beveiliging (reling, noodbel, ), infrastructuur, Actie 3: Communicatie Eazy Spots Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 11

12 Individueel contacteren eigen sportclubs via e-nieuwsbrief Najaar 2011 Organiseren informatieavond voor alle stakeholders Jan-feb 2012 Inschakelen communicatiebureau Sept 2011 Opzetten communicatiecampagne Sept-nov 2011 Lancering concept Eazy Spots op groot evenement, met daaraan speciaal gekoppelde acties (bv. rolstoelhelling Kvistberga aan indoor visvijvers, speciaal verlaagde ruit aan duiktank met vissen, ) Hengelexpo 2011 (dec) Communicatie bestaande kanalen: ledenbladen, websites, Najaar 2011 (afhankelijk van periodiciteit uitgaves en continu) Persbericht Eazy Spots uitsturen naar zowel algemene als gespecialiseerde media + uitnodiging Hengel Expo 2011 Nov 2011 Actie 3: te verwachten resultaat: Easy Spots bekend bij de doelgroep en het grote publiek. Actie 4: Stimulering aanleg Eazy Spots Individueel contacteren eigen sportclubs via e-nieuwsbrief Jan-feb 2012 Draaiboek voor sportclubs opstellen: protocol, financiering, Jan-feb 2012 subsidieaanvraag B.F.H.B. vzw, Organiseren informatieavond voor sportclubs Maart 2012 Hulp op maat bieden aan geïnteresseerde sportclubs 2012 (continu) Actie 4: te verwachten resultaat: Sportclubs overtuigen een Easy Spot aan hun water of hondenterrein aan te leggen. Er is resultaat op het terrein: per provincie wordt in eerste instantie gemikt op de inauguratie van 3-5 Easy Spots tegen eind Op welke manier zal de federatie communicatie voeren naar de sportclubs en leden? Doelgroep Communicatiekanaal Sportclubs Telefonisch (e-news) Hengelexpo 2011 Ledenbladen Websites Informatieavonden Leden Hengelexpo 2011 Ledenbladen Websites Informatieavonden Medio 2011 Medio (continu) Pers Persbericht Nov 2011 Met welke partners/organisaties zult u of denkt u te kunnen samenwerken om dit richtsnoer uit te werken en in acties om te zetten? Vlaamse Liga Gehandicaptensport, FOD Sociale Zekerheid Directie-generaal Personen met een handicap, B.F.H.B. vzw, Provinciale Visserijcommissies, sportclubs, bestuursleden, communicatiebureau, aannemers, pers Leidraad beleidsplan Ethisch Verantwoord Sporten sportfederaties 12