Informatie over de zee en de natuur
|
|
- Peter Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Informatie over de zee en de natuur in en rond onze groepsaccomodatie Cadzandië 1 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
2 De zee... 3 Algemene informatie... 3 Hoe komt het zout in de zee?... 3 Wat is zand?... 4 De getijden... 5 Strandvondsten... 6 Schelpen... 6 Tweekleppigen... 6 Slakken... 8 Wormen Kwallen Zeedruifjes Zoekkaart zeedieren Wat te doen op het strand? Op fossielenjacht op het strand Steeknettenrace Nog andere activiteiten op en rond het strand Bronnen Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
3 De zee Algemene informatie De Noordzee is een relatief jonge zee, ontstaan door het afsmelten van de ijskap na de laatste IJstijd ongeveer jaar geleden. Het gebied was een opeenvolging van steppe en moeras die het Verenigd Koninkrijk en andere eilanden aan het vasteland hechtte. Vandaar dat er ook beenderen en andere fossielen gevonden worden in de Noordzee. Waarschijnlijk gaven de Friezen de naam aan de Noordzee. Ten zuiden van Friesland had je de Zuiderzee en de nieuwe zee lag ten noorden, vandaar de logische naam : de Noordzee. De zeeoppervlakte is nu km². De landen die aan de Noordzee grenzen zijn : Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Nederland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Elk land heeft zijn eigen stukje Noordzee. Als er daar iets op gebeurt, dan is dat land daar verantwoordelijk voor. Zij moeten dat stukje zee beschermen of optreden als er iets fout loopt. Het Belgische deel is km² en wordt soms onze elfde provincie genoemd. Het Nederlandse deel is km². Dit grote verschil is omdat Nederland een veel grotere kustlijn heeft dan België. Hoe komt het zout in de zee? - Door erosie van gesteenten op het land. - Door erosie van gesteenten die in de zee aanwezig zijn. - Door onderzeese vulkanische activiteiten. Een zout is een verbinding tussen positief en negatief geladen deeltjes. Ze stapelen zich op in zeeën en oceanen. Zeewater is een mengsel van veel opgeloste stoffen. Wist je dat er zelfs goud in zit? Zeezout is dus niet hetzelfde als keukenzout. Het zeewater heeft een zoutgehalte van ongeveer 35 promille. Dit wil zeggen dat er op 1 kg zeewater, 35 gram zout aanwezig is. Al het zout uit zeeën en oceanen zou de wereld bedekken met een laag van 153 meter dik. Door de zouten in de zee, ligt het vriespunt van het zeewater op -2 C. Zoetwater verdampt en de zouten blijven achter. 3 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
4 Wat is zand? Bij de zee hoort zand, maar wat is zand nu eigelijk? Ooit is iedere zandkorrel begonnen als deel van een vast gesteente. Een gesteente dat aan het oppelvlak ligt, staat constant bloot aan winderosie. Tot grind en zand. Erosie wordt geholpen door het inkrimpen en uitzetten van het gesteente door temperatuursverschillen en door planten die met hun wortels de steenbrokken uit elkaar kunnen wrikken. Komen de losgevallen stenen in rivieren of in zee terecht, dan worden ze door de slijpende werking van het water, verder afgebroken tot grind en zand. Rotsblokken worden zo keien, keien worden grind en grind wordt zand. Naast de overwegend zachte zeebodem komen in de geulen, tussen de zandbanken, ook grindbedden voor. Hoe verder weg van de zee, hoe meer zand er ligt en hoe fijner de korrel wordt. Vandaar dat de fijnste zandkorrels zich aan de voet van de duinen bevinden. De zandbanken in zee zijn gevormd door grove zandkorrels. Dit zand wordt gebruikt om het huidige strand te verhogen. Dit zand is ideaal want door de grotere zandkorrel is het minder onderhevig aan wind. 4 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
5 De getijden De aarde oefent een aantrekkingskracht uit op wat zich op de aarde bevindt. Daardoor blijft alles op zijn plaats. Ook de maan oefent een aantrekkingskracht uit op de aarde. Als de maan en de aarde zich op een lijn bevinden, dan trekt de maan aan de zee en krijg je vloed. Eb is het terugtrekken van het water, vloed is het opkomen van het water. Als het water zijn hoogste punt bereikt heeft, noem je dit hoogtij. Dit kun je zien aan de vloedlijn. Hier liggen de aanspoelsels uit de zee. Als het water op zijn laagste punt staat, spreek je van laagtij. Dit ganse proces noem je de getijden. Bij eb zie je soms nog plassen op het strand. Deze plassen noem je een zwin. Is deze plas verbonden met de zee, dan worden die muien genoemd.. 5 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
6 Strandvondsten Schelpen Er zijn twee soorten schelpen : tweekleppigen en slakken. De schelp is het skelet van het weekdier en het bestaat voornamelijk uit kalk. Het weekdier haalt die kalk uit het water en met zijn kalkklier bouwt hij zijn schelp op. De schelp beschermt het weekdier en geeft het stevigheid. Tweekleppigen Op de schelp van tweekleppigen zie je groeiringen. En net als bij een boom verschillen de groeiringen van grootte. Dat heeft onder andere te maken met de temperatuur. Het meest opvallende kenmerk van de tweekleppigen is dat ze uit twee kleppen, twee schelpen bestaat. Deze schelpen zijn aan de rugzijde verbonden door middel van een scharnier. De bouw van een tweekleppige : De mossel Mossel komt van het Latijnse musculus wat spier betekent. De naamgeving heeft te maken met de sterke sluitspier (vergelijk het Engelse woord muscle). Op slikkige plaatsen kunnen mosselbanken ontstaan. Ze hechten zich vast met bruine baarddraden, byssusdraden genoemd. Het nonnetje Het is een stevige bolle schelp met een sterke slotband waardoor er vaak doubletten aanspoelen. Door hun mooie kleuren zijn ze een geliefd verzamelobject. 6 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
7 De kokkel In zijaanzicht is de kokkel hartvormig vandaar de andere naam : eetbare hartschelp. De kokkel is het uitverkoren voedsel van de scholekster. De Oester De Japanse oester is in de jaren zeventig van de vorige eeuw ingevoerd vanuit Japan en heeft zich hier snel uitgebreid. Net als de mossel filtert de oester plankton uit het water als voedsel. De halfgeknotte strandschelp De schelp is min of meer driehoekig. Eén zijde is rond en de andere is afgeknot. Je vind er veel op het strand en vandaar zijn naam, halfgeknotte strandschelp. De soort plant zich snel voort en vormen een belangrijk voedsel voor vissen en vogels. Zaagje De naam verwijst naar de onderrand van de schelp die aanvoelt als een fijngetand zaagje. Langs de Vlaamse kust worden zaagjes als betaalmiddel gebruikt om papieren strandbloemen te kopen. Amerikaanse zwaardschede De gebogen vorm doet denken aan de koker waarin een zwaard wordt opgeborgen. Pas sinds 1978 zijn deze schelpen te vinden langs onze kusten. Waarschijnlijk zijn ze meegekomen als larve in ballastwater van de schepen. Tapijtschelp De oppervlakte van de schelp geeft door zijn fijne en gekruiste lijnen de indruk van een geweven tapijt, vandaar de naam. 7 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
8 Slakken Wulk Bij een levend dier steekt aan de onderzijde soms een slurfje naar buiten, de zogenaamde sipho. Hij is vooral een aaseter, maar hij slaat een lekkere worm ook niet af. Op het strand zijn vaak eikapsels van de wulk te vinden, een op een spons lijkende kluwen van gele, plasticachtige blaasjes (zie foto). Na stormweer vind je soms kapsels waar nog kleine wulkjes inzitten. Lege wulkenhuizen worden vaak bewoond door heremietkreeften. Alikruik De alikruik vind je terug op strandhoofden, pieren en dijken. Ze voeden zich met algen die ze met hun rasptong van rotsen afschrapen. Kruipend kunnen ze redelijk grote afstanden afleggen. Fuikhoren Fuikhorens zijn aaseters. Ze hebben een sterk ontwikkeld reukvermogen. Bij verstoring kunnen fuikhorens hun voetspier samentrekken waardoor ze ombuitelen en ze op hun voet in het natte zand belanden, zodat ze zich snel kunnen ingraven. Tepelhoren Een tepelhoren herken je het gemakkelijkst aan zijn navel, het kleine gaatje aan de mondrand. Hij is een echte rover die andere weekdieren opzoekt. Met zijn voet grijpt hij zijn prooi vast. De zuigslurf wordt tegen het kalken skelet geduwd en zijn boorklier geeft een zuur af die de kalk oplost. Met de rasptong wordt het weke kalk afgeschraapt en langs dat gaatje zuigt hij zijn prooi op. Dat de vangst van de tepelhoren niet altijd succesvol zijn, bewijzen de schelpen waar het gaatje niet helemaal doorboord is. Muiltje Muiltjes leven vastgehecht op stenen of schelpen, een vaste ondergrond dus. Ze worden ook wel slippers genoemd omdat ze op een open pantoffel lijken. Muiltjes zijn ook meegekomen naar onze kusten met de Japanse oester. 8 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
9 Wenteltrap De wenteltrap is een hele mooie schelp, maar het dier is wel vraatzuchtig. De zeeanemoon is voor de schelp een uitgelezen maaltje waar ze hele stukken vanaf rukt. De Engelsen vonden het zo n mooie naam dat ze ook hun wentletrap hebben! Zeeboontje of zee-egeltje Het zeeboontje is familie van de zeester. Dat kun je goed zien aan de stervormige lijnen op het skelet. Hij heeft vele stekeltjes, maar die vallen onmiddellijk uit als het diertje sterft. Daardoor vind je enkel de skeletjes op het strand. Aan de onderzijde zie je 2 gaatjes, het grootste is de mond het kleintje is de kont. 9 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
10 Wormen Zeepieren De worm is een zandeter. Hij filtert eetbare bestanddelen uit het zand. Ze maken een u-vormige tunnel en zuigen het zand naar binnen. Dat zand gaat door heel zijn lijfje. De voedingsstoffen haalt hij eruit. De rest scheidt hij terug af. En die vormen dan de tandpastahoopjes. Schelpkokerworm Deze worm leeft in een zelfgemaakte koker gebouwd uit zand en schelpstukjes. Soms komen ze massaal voor op het strand, een andere keer slechts een enkeling. 10 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
11 Kwallen Kwallen behoren tot de familie van neteldieren. Ze bestaat voor 90% uit water. Een kwal kan niet tegen de stroom in zwemmen, daarom wordt hij tot plankton gerekend. Aan onze kusten vind je vier soorten kwallen: De oorkwal Hij is te herkennen aan de oorachtige ringen onder de hoed. Aan de onderkant van de kwal is een mondopening waaraan vier geplooide armen hangen. Hij gebruikt netelcellen om zijn prooi te vangen. Zijn de oortjes wit dan is het een mannelijke kwal bij de vrouwelijke zijn ze rose. De kompaskwal Zijn te herkennen aan de bruinrode strepen die doen denken aan een kompasroos. Soms ontbreken deze strepen en zie je enkel een bruine rand rondom de kwal. De dieren kunnen pijnlijk steken. Deze vind je vaak bij ons tijdens de zomer. De zeepaddestoel Hij is te herkennen aan zijn bloemkoolachtig uiterlijk. Ze heeft geen tentakels maar acht duidelijk herkenbare vangarmen. De kwal kan heel groot worden. Ze komt het meest voor tijdens de herfst. 11 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
12 Haarkwallen Aan onze kust komt de blauwe en gele haarkwal voor. Ze kunnen erg netelen. De tentakels kunnen makkelijk 1 meter lang zijn. Ze komt voor in het najaar. Zeedruifjes Soms vind je kleine, doorschijnende, geleiachtige bolletjes op het strand, zeedruifjes of lampionnetjes genoemd. Ze leven van plankton dat blijft kleven aan hun lange, dunne vangarmen die bedekt zijn met kleefcellen. Ze brengen de vangarmen dan naar hun mondholte en likken ze af. Ze hebben acht rijen zwemplaatjes. Valt het zonlicht op die plaatjes dan zie je al de kleuren van de regenboog door het iriseren. 12 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
13 Zoekkaart zeedieren 13 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
14 Wat te doen op het strand? Op fossielenjacht op het strand Op strand liggen heel wat schatten op je te wachten als je er maar oog voor hebt. De meeste en mooiste dingen vind je met oostenwind. Raar? De wind waait dan toch vanuit het land? Dat is waar maar de wind blaast enkel de bovenste waterlaag verder de zee in. De onderste laag wordt door de stroming naar het strand opgeduwd en het is net dan dat alle speciale schelpen, haaien- en roggetanden het strand opgeworpen wordt. Haaientanden zijn meestal zwart van kleur al zijn daar verschillende schakeringen in! En héél soms, als je veel geluk hebt vind je een wit exemplaar. Zoals je kan zien hebben de tanden verschillende vormen en gaat het van groot naar klein. Hoe komt het dat we zo veel haaientanden vinden? Roggen en haaien behoren tot de kraakbeenvissen. Wanneer die sterven vergaat hun hele lichaam en alleen de tanden worden nog gevonden. 14 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
15 Haaien Haaien hebben een indrukwekkend gebit. In de boven- en onderkaak staan de vlijmscherpe tanden rechtop. Achter elke tand ligt een rijtje nieuwe tanden. Zo n 7 rijen na elkaar Als er een tand is uitgevallen, neemt die erachter de lege plaats in. Laat die tand na een tijdje weer los, dan is de volgende in de rij aan de beurt. Haaien wisselen hun leven lang hun tanden. Roggen Roggetanden zien er dan weer helemaal anders uit, net een kam om je haar goed te leggen. Zwinkokkel Het zijn mooie fossiele schelpen. Sommigen beweren dat ze wel tot 20 miljoen jaar oud kunnen zijn. Vaak vind je schelpen met vele kleine gaatjes, het werk van de boorspons. 15 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
16 Steeknettenrace Benodigdheden: steeknetten, emmertjes, plastieken bakken, opzetloepen, potloepen De kinderen duwen het steeknet in het water en liefst zoals in de tijd van toen, met de ellebogen omhoog. De vangst wordt verzameld in bakken, klaar om te onderzoeken. Uiteraard gaan alle gevangen diertjes terug in zee. Wat kun je vinden in je net? grijze garnaal Kenmerken: De grijze garnaal bestaat uit twee delen, het kop-borststuk en het achterlijf. De garnaal graaft zich in om zich te beschermen. Hij heeft een schutkleur om zich te camoufleren. Als de garnaal gekookt wordt, verandert zijn kleur van grijs naar bruinrood. Zwemkrab Kenmerken: De laatste twee poten van de krab zijn vervormd naar peddeltjes. Zo herken je de zwemkrab. Zijn pantser groeit niet mee, daarom vervelt hij. Het is een kwaaie krab. Als ze je vast heeft, laat ze je niet meer los. s Nachts gaan ze actief op voedseljacht. Strandkrab Kenmerken: Ze lijkt heel goed op de zwemkrab. Alleen zijn de achterste peddeltjes gewone pootjes. Ook deze krab vervelt als hij groeit. Ze zijn veel minder agressief. Ze blazen belletjes als afschrikmiddel. 16 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
17 Kleine Pieterman Kenmerken: Het visje is zandkleurig en leeft in onze ondiepe kustwateren, waar het zich in de zandbodem half ingraaft. Alleen de kop en zijn eerste rugvin steken uit het zand. De stralen van die rugvin en de grote stekel op de kieuwdeksels bevatten een zeer giftige stof. Wanneer men de vis vastpakt of er bij toeval op trapt, kan men geprikt worden. Kustvissers en garnaalkruiers worden geregeld gestoken, maar ook wandelaars die met blote voeten langs de waterlijn wandelen of zwemmers die uit het water komen, kunnen geprikt worden. Wat moet u doen? Raadpleeg altijd een arts of een EHBO-hulppost wanneer u vermoedt dat u door een Pieterman bent gestoken. Zo snel mogelijk na de steek moet de wond met (zee)water gewassen worden om het gif en eventueel achtergebleven gifklierweefsel te verwijderen. Om de pijn en andere (lokale) symptomen te verlichten, moet het getroffen lichaamsdeel zo snel mogelijk ondergedompeld worden in heet water (tot 45 C) gedurende 30 min. Het gif wordt namelijk afgebroken door hitte. Platvissen Kenmerken: Ze hebben een typisch witte onderkant. Dit is omdat ze op de bodem leven. Platvissen worden als rondvis geboren. Na ongeveer veertien dagen krijgen ze een ware metamorfose, ze platten af en hun ogen en mond schuiven op naar links of rechts (naargelang de soort). 17 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
18 Rondvissen Kenmerken: Ze zwemmen in de waterkolom. Ze hebben een zwemblaas waardoor ze omhoog en omlaag kunnen. In de kop zitten gehoorplaatjes waarmee ze onder andere hun evenwicht kunnen regelen. Heremietkreeft Kenmerken: Heremietkreeften hebben een onbeschermd achterlijf. Daardoor moeten ze op zoek gaan naar een leeg slakkenhuis. Als ze groter worden en hun huisje te klein, gaan ze op zoek naar een groter. De heremietkreeft wordt ook een boksertje genoemd omdat hij vecht voor een nieuw huis. 18 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
19 Nog andere activiteiten op en rond het strand Een voedselweb, een voedselkringloop of voedselpiramide maken/leggen/beschrijven. Schelpen determineren. Werken met aanspoelsels : determineren volgens afbreekbaar/niet afbreekbaar Knutselen : sea-art Zandkastelen bouwen / knikkerbaan Windpainting Poëzie Een venster op zee en strand Werken met kompas Zeemansknopen maken Een vlieger maken en vliegeren 19 Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
20 Bronnen Natuurgidsen Willy & Marleen Online: Maatschappelijke zetel : Idee Kids vzw Zwaantjesstraat Melle België
Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.
Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en
Nadere informatieinh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9.
Leven onder water inhoud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 4 3. Vissen 5 4. Kwallen 7 5. Zoogdieren 8 6. Schaaldieren 9 7. Stekelhuidigen 10 8. Zeewier 11 9. Weekdieren 12 10. Filmpje 13 Pluskaarten
Nadere informatieHet strand, kwallen en krabben
Het strand, kwallen en krabben Eb en vloed Door de getijden en de invloed van wind en zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht
Nadere informatieDe leerlingen lopen langs het strand en zoeken naar organismen uit zee.
aanspoelsels inventarisatie Doel Duur Materialen Werkwijze De leerlingen lopen langs het strand en zoeken naar organismen uit zee. 30 minuten turflijsten, aanspoelsels, zoekkaarten, strandwaaier (optioneel),
Nadere informatieBewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:
Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk
Nadere informatieinformatie: schelpen - slakken
informatie: schelpen - slakken Er leven tientallen soorten slakken op het wad en op de bodem van de Noordzee. Hun huisjes vind je vaak als schelpen op het strand. Er zijn slakjes die vooral grazend door
Nadere informatiehet strand, kwallen en krabben
het strand, kwallen en krabben eb en vloed Door de getijden en de invloed van de zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht bij
Nadere informatieBewoners van de Noordzee
Bewoners van de Noordzee Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen kunnen: verschillende groepen dieren noemen die in de Noordzee leven (vissen, anemonen, kwallen,kreeftachtigen); uitleggen
Nadere informatieinformatie: kustdieren
informatie: kustdieren vissen: sprot Sprot is een kleine haringachtige. Grote scholen sprotjes van rond de 10 centimeter zwemmen in de bovenste waterlagen, op zoek naar plankton. De grootste sprotjes zijn
Nadere informatieLes met werkblad - biologie
Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal
Nadere informatieHet Strand KNNV basiscursus 2012
Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen
Nadere informatieWIE EET WAT OP HET WAD
Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor
Nadere informatieSoortenfiches kwallen en pieterman
Soortenfiches kwallen en pieterman Oorkwal Aurelia aurita schijfkwal 10 25 cm Lente-zomer Meest algemene kwal aan onze kust Kleurloos, herkenbaar aan de 4 oorvormige voortplantingsstructuren Bezit netelcellen,
Nadere informatieinhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8.
Zee, strand en duin inhoud Zee, strand en duin 3 1. Zand 4 2. Zon en wind 5 3. Het duin 6 4. Dieren in het duin 7 5. Eb en vloed 8 6. De jutter 9 7. Schelpen 10 8. De zeehond 11 9. Naar het strand 12 10.
Nadere informatieDe Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Nadere informatieWadden. Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz. VO onderbouw
Wadden VO onderbouw Wat eet ik vanavond? Spelcircuit - quiz Doel: Materialen: De leerlingen maken kennis met het wad, de dieren en planten die er leven en ondervinden wie wie eet. - Foto wadpierenhoopje
Nadere informatieFauna en flora van de Noordzee
Welkom in SEAFRONT, hét themapark over zee en zeevaart, over vis en visserij! Ik ben de mascotte van SEAFRONT. Vandaag gaan wij samen op stap! Kijk straks goed rond tijdens je bezoek, als je mij ziet is
Nadere informatieDieren in de Noordzee
Dieren in de Noordzee Dat zijn er een heleboel! De Noordzee zit bomvol planten en dieren! Als je gaat zwemmen in zee kom je al planten en dieren tegen die dicht bij de kust leven. Ga je verder de Noordzee
Nadere informatieKaartenset ongewervelde dieren
Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij
Nadere informatieLespakket Strandvondsten
Lespakket Strandvondsten Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op www.rotterdam.nl/lesmateriaalnatuuronderwijs - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket:
Nadere informatieSpelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar
Spelen met zand Zoals je hebt kunnen zien is zand heel interessant, maar zand is ook heel erg leuk. Je kunt er namelijk onwijs goed mee spelen! Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Schrijf
Nadere informatieOpmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze
Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele
Nadere informatieHaag - Rohrbeck. Luister naar de zee!
Belangrijke informatie Dit product gebruikt drie batterijen van 1,5V (knoopcel batterijen van het type AG10/LR1130). Gebruik geen oude en nieuwe batterijen door elkaar. Plaats de nieuwe batterijen met
Nadere informatie... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit?
... Hoe ziet een Rijke Noordzee eruit? Samen voor een gezonde zee!... Stichting De Noordzee is de onafhankelijke natuur- en milieuorganisatie die zich inzet voor een duurzaam gebruik van de Noordzee en
Nadere informatieWerkstuk Biologie Vissen uit de Noordzee
Werkstuk Biologie Vissen uit de Noordzee Werkstuk door een scholier 1335 woorden 5 juni 2005 6 116 keer beoordeeld Vak Biologie INHOUD HOOFDSTUK 1 INLEIDING HOOFDSTUK 2 PLATVISSEN HOOFDSTUK 3 RONDVISSEN
Nadere informatieLand van wind en water
Land van wind en water Groep 5 en 6 Leerkrachtenhandleiding Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.np-zuidkennemerland.nl
Nadere informatieWerkblad slootdiertjes
Werkblad slootdiertjes Hoe groot is het dier? Hoeveel poten heeft het dier? Hoe ziet de achterkant van het dier eruit? Zit er bij de kop rode franje? Heeft het dier een schelp? Hoe heet het dier? 0, 4,
Nadere informatieEen kreeft in de klas
Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe
Nadere informatieHet Strand cursus veldbiologie 2016
Het Strand cursus veldbiologie 2016 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - geleedpotigen - manteldieren
Nadere informatieinhoud blz. 1. Prikken en steken 2. De bij 3. De brandenetel 4. De mug 5. De kwal 6. De pieterman 7. De rode mier 8.
Ik prik! inhoud blz. 1. Prikken en steken 3 2. De bij 4 3. De brandenetel 5 4. De mug 6 5. De kwal 7 6. De pieterman 8 7. De rode mier 9 8. De pijlstaartrog 10 9. De schorpioen 11 10. De cactus 12 11.
Nadere informatieVind de schat van Het Vinne!
Vind de schat van Het Vinne! Zoek de eerste stopplaats met behulp van het plan aan de andere kant van deze paal 1. Ik voel, ik voel wat jij niet voelt: Eén deelnemer sluit zijn ogen. De anderen zoeken
Nadere informatieInformatie: zoetwaterdiertjes
Informatie: zoetwaterdiertjes In het zoete water wonen heel veel diertjes. Ze zien er best schattig uit, maar pas op! Leven in een sloot is heerl gevaarlijk. Kijk maar eens naar dit diertje. Het is de
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren zeedieren en planten (organismen) kennen en leren wie wie eet. - Voor elke leerling een kaart met een plaatje van een zeedier, of -plant
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieMens, natuur & milieu
Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2016 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-16-2-b Koraalriffen Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 42 tot en met 54. Bij
Nadere informatieLees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken.
De Waddenzee Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. 2p 40 In de informatie worden biotische en
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Lieveheersbeestje Wie het het lieveheersbeestje? Veel mensen vinden insecten, en vooral kevers, maar griezelige beesten. Ze hebben van die rare sprieten op hun kop, van die enge dunne pootjes, En ook hun
Nadere informatieDe indeling van het dierenrijk zie je hieronder in de mindmaps van Brent, Guus en Febe!
Deze krant is het overzicht van het dierenrijk zoals we het in klas 6 zagen. Ze werd gemaakt naar aanleiding van de tentoonstelling en de uitstap naar het natuurhistorisch museum van Doornik! De indeling
Nadere informatieKijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6
LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij
Nadere informatieLEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER
LEERLINGENBLAD VAN:...... DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER 2 EEN WERELD VOL WATER Als je vanuit de ruimte naar de aarde kijkt zie je heel veel blauw. Dat komt omdat onze
Nadere informatieTHEMA 2 ALLES WAT LEEFT. LES 1 Ecosystemen en voedselketens. Deze les gaat over: Bij dit thema horen ook: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens
Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF THEMA 2 ALLES WAT LEEFT LES 1 Ecosystemen en voedselketens Deze les gaat over: Ecosysteem de Noordzee Voedselketens Bij dit thema horen ook: Les 2 Exoten in Nederland
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.
Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het
Nadere informatieAfdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd
Gebruiksaanwijzing leerdagboek Miniatuur Een kreeft in de klas Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte
Nadere informatieGrond onder je voeten
Grond onder je voeten Hé hé, wie heeft z n voeten niet geveegd? Overal ligt modder. Kijk allemaal onder je schoenen! Loop je even door de tuin en daar begint het gezeur. Grond op de vloer vinden we blijkbaar
Nadere informatieinhoud 1. Allemaal de kiebels 2. De bult 3. Kiebels in mijn haar 4. De kwal 5. De brandnetel 6. Huisdieren 7. Vlooien 8. Hooikoorts 9.
Jeuk inhoud 1. Allemaal de kiebels 3 2. De bult 4 3. Kiebels in mijn haar 5 4. De kwal 6 5. De brandnetel 7 6. Huisdieren 8 7. Vlooien 9 8. Hooikoorts 10 9. Filmpjes 11 Pluskaarten 12 Bronnen 14 Colofon
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatie3 Voedselweb van het wad
Spel Doel: De leerlingen leren dat verschillende waddieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden, in een voedselweb. Materialen:
Nadere informatie04.05.05>30.06.06. Verantw. uitgever: C. Pisani - Vautierstraat 29-1000 Brussel. Activiteitenboekje
04.05.05>30.06.06 Verantw. uitgever: C. Pisani - Vautierstraat 29-1000 Brussel Activiteitenboekje Activiteiten bij Mosselen natuur Wil je de tentoonstelling Mosselen natuur bezoeken met je groep? In deze
Nadere informatieinformatie: schelpen - tweekleppigen
informatie: schelpen - tweekleppigen Tweekleppigen zijn schelpdieren die zich beschermen tussen twee ongeveer even grote schelpkleppen. Bekende soorten zijn de mossel, de kokkel en de oester. Amerikaanse
Nadere informatieInhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.
Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De
Nadere informatieantwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8)
antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal primair onderwijs (groep 7-8) onzichtbaar leven In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-opdrachtenboekje voor de bovenbouw van het primair
Nadere informatieDe Waddenzee - Informatie
De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met 52. Bij het beantwoorden van die vragen kun je de informatie gebruiken. Informatie 1 De Waddenzee R
Nadere informatieInformatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk
Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet
Nadere informatieBurgers Ocean. groep 6-8 van de basisschool. Geachte leerkracht,
Burgers Ocean groep 6-8 van de basisschool Geachte leerkracht, Dit voorbereidende lespakket bevat zes losse opdrachten die de kinderen in de klas zelfstandig kunnen uitvoeren. Bij veel opdrachten kunt
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieWERKBUNDEL SEAFRONT ZEEBRUGGE Niveau 2 (3-6 de leerjaar)
GEBOUW 1 1. De cyclus van water 1.1 Vul de volgende tekst aan. Maak gebruik van onderstaande woorden: rivieren wolken zee regen afkoeling zon beken ondergronds wind 1. Water verdampt door de warmte van
Nadere informatieWoordenschat les 8.1. Vervuilde grond?
Woordenschat les 8.1 Vervuilde grond? Afgraven en de afgraving Afgraven is de grond of aarde weghalen door te graven. De afgraving is de plaats waar de grond wordt weggenomen. Boren We boren een gat in
Nadere informatieBegin en eindig de les klassikaal. Tijdens de kern van de les vouwen de leerlingen individueel hun dieren aan de hand van het werkblad.
Vissen vouwen Lesbeschrijving voor de leerkracht groep 3-4 Voorbereiding Vouw zelf elke vis en de andere zeedieren volgens de instructie op het werkblad. Zo weet u hoe de dieren gevouwen moeten worden
Nadere informatieAan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto s aanspoelsels, infoblad foto s aanspoelsels, werkblad wat is wat?
Lespakket Strandvondsten 1 Lessuggesties Aan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto s aanspoelsels, infoblad foto s aanspoelsels, werkblad wat is wat? In deze les komen de natuurlijke
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie De Haai
Praktische opdracht Biologie De Haai Praktische-opdracht door een scholier 1440 woorden 22 maart 2005 5,6 59 keer beoordeeld Vak Biologie DE HAAI INHOUDSOPGAVE Inleiding Hfdst.1: Wat zijn haaien? Hfdst.2:
Nadere informatieHet rijk van de dieren
BASISSTOF 6 1 vwo gymnasium Het rijk van de dieren thema 4 Ordening opdracht 20 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft een cel van de zuidelijke boommiereneter (zie afbeelding 33) een celkern? En een celwand?
Nadere informatieHelder water door quaggamossel
Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit
Nadere informatieKijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België
Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst
Nadere informatieGrond of aarde weghalen door te graven. Graven is een gat in de grond maken. De plaats waar de grond wordt weggenomen.
Les 1 De bodemverontreiniging. afgraven Grond of aarde weghalen door te graven. Graven is een gat in de grond maken. De afgraving De plaats waar de grond wordt weggenomen. De bodemverontreiniging De grond
Nadere informatieEen vis met vleugels. Dit is een uitgave van: Strandweg 13 (boulevard) 2586 JK Den Haag 070-3542100. www.sealife.nl
Een vis met vleugels Dit is een uitgave van: Strandweg 13 (boulevard) 2586 JK Den Haag 070-3542100 www.sealife.nl 1 Roggen zijn rare snuiters Stel je eens voor. Je ligt met je neus en mond in het zand
Nadere informatieOrdening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen
Nadere informatieOpen Water Diver DUIKOMGEVING
Open Water Diver DUIKOMGEVING DUIKOMGEVING Omstandigheden (Temperatuur, Zicht, Stroming, Bodemsamenstelling, Onderwaterleven, Zonlicht) Zoet water en zout water Duiken in zee (getijden) OMSTANDIGHEDEN
Nadere informatiewww.groteschelpenteldag.be 1 Waarom je schelpje bijdragen? Op zaterdag 17 maart 2018 vond voor het eerst de Grote Schelpenteldag plaats. Nooit eerder staken meer dan 400 schelpenliefhebbers de handen uit
Nadere informatieWerkblad Waterrapport 1 - Kleur van het water
Werkblad Waterrapport - Kleur van het water Water in sloten, plassen, meren en rivieren kan allerlei verschillende kleuren hebben door de stoffen die erin opgelost zijn. Meestal betekent helder en lichtgekleurd
Nadere informatieOpdrachten Oevergroep
Opdrachten Oevergroep Ho, stop! Voordat jullie met de schepnetjes naar het water rennen, eerst even dit! De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en door haar bedding stromen miljoenen liters water
Nadere informatieVoedselweb van strand en zee
Spel Doel: Materialen: Groepsgrootte: Duur: De leerlingen leren dat verschillende zeedieren en planten van elkaar afhankelijk zijn, doordat ze elkaar eten. Alle dieren en planten zijn met elkaar verbonden,
Nadere informatieOosterschelde. Doeboekje
Oosterschelde Doeboekje Van: Doen Zwemmend Blaaswier Nodig: emmertje Op de blaadjes van het blaaswier zie je allemaal bolletjes. Deze zijn gevuld met lucht. Daardoor kan het blaaswier goed blijven drijven
Nadere informatieStrandjutters van Kennemerland
Strandjutters van Kennemerland Groep 7 en 8 Leerkrachtenhandleiding Bezoekerscentrum De Kennemerduinen: Zeeweg 12 2051 EC Overveen Tel: 023-54 11 123 Mail: info@np-zuidkennemerland.nl Website: www.np-zuidkennemerland.nl
Nadere informatieMamma vliegt steeds hoger.
MEEUWTJE Meeuwtje is het verhaal van een jonge meeuw die zijn leefwereld verkent. Zijn moeder helpt hem daarbij, vooral door aan het eind van de dag nog eens na te gaan wat er allemaal voor dieren, kleuren
Nadere informatieOrdening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels
Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen
Nadere informatieEcologie voedselweb van zoetwater
Ecologie voedselweb van zoetwater Inleiding: In een voedselweb worden de relaties tussen organismen duidelijk. In alle voedselketens en dus ook een voedselweb start de reeks / basis met een groen organisme.
Nadere informatieLESMAP BIJ POPPENSPEL ALS EEN VIS IN DE ZEE
LESMAP BIJ POPPENSPEL ALS EEN VIS IN DE ZEE Poppenspel met muziek en leuke meezingliedjes voor kleuters en kinderen tot 8 jaar. CD met de liedjes: Bellen blazen en Zwemmen in de zee Alles loopt op rolletjes
Nadere informatieDagje naar zee. Yosei
Zandvoort We gingen met school een schoolreisje doen. We gingen naar Zandvoort met de bus. Het was een uur rijden. Kwart over tien eindelijk we zijn er. Toen ging ik met mijn groepje opdrachten doen. Het
Nadere informatieSPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SLUIERSTAARTGOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SLUIERSTAARTGOUDVIS
Nadere informatieWerkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie
BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het
Nadere informatieWerkstuk Biologie De dieren van het strand
Werkstuk Biologie De dieren van het strand Werkstuk door een scholier 2458 woorden 15 maart 2001 5,1 277 keer beoordeeld Vak Biologie 1 Inleiding Ik heb de dieren van het strand als onderwerp genomen want
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieGalápagos-eilanden. Inleiding. Inhoudsopgave. 1. Algemeen
Galápagos-eilanden Inleiding Ik wil mijn spreekbeurt graag houden over de Galápagos-eilanden. De Galápagos-eilanden liggen in de Stille Oceaan en zijn heel bijzonder omdat er dieren en planten leven die
Nadere informatieVissoorten Aal Herkenning: Verspreiding: Voedsel: Lengte afgebeelde vis: Lengte tot circa: Snoek Herkenning: Verspreiding: Voedsel:
Vissoorten Aal Herkenning: Het lichaam is slangachtig van vorm. De borstvinnen bevinden zich direct achter de kop. Op het achterste deel van het lichaam is, zowel onder als boven, een vinzoom aanwezig
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie.
Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-13-2-b Tropische regenwouden Lees eerst informatie 1 tot en met 3 en beantwoord dan vraag 42 tot en met 50. Bij het
Nadere informatieLessuggesties voor groep 5-8
Lessuggesties voor groep 5-8 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 5-8 - Materialen van het pakket: Leskaart 1
Nadere informatie= een beestje met 8 poten. Een spin kan een web maken. = een plant met scherpe stekels.
Woordenschat blok 8 gr5 Les 1 De spin De cactus Het spoor De stronk De bast De twijg De wildernis Het regenwoud Het insect = een beestje met 8 poten. Een spin kan een web maken. = een plant met scherpe
Nadere informatieLessuggesties voor groep 3 & 4
Lessuggesties voor groep 3 & 4 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 3 & 4 - Materialen van het pakket: Leskaart
Nadere informatie1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.
1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.
Nadere informatieExamentrainer. Vragen. De iep. De medicinale bloedzuiger
Examentrainer Vragen De iep De iep is een boomsoort die goed tegen luchtverontreiniging kan. De iep is dan ook in veel steden aangeplant. De boom komt ook veel in de kuststreken voor, omdat hij goed bestand
Nadere informatieGEWONE ZEEHOND. Huiler
GEWONE ZEEHOND Huiler Je zou het bijna niet geloven, maar een gewone zeehond is een echt roofdier! De zeehond is met zijn gestroomlijnde lichaam, speciale neus en handige snorharen helemaal aangepast op
Nadere informatieOpdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.
Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,
Nadere informatieThema 2 Planten en dieren
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar
Nadere informatieTexel (5 minuten) Het eiland Texel Op Texel schijnt de zon langer, regent het minder en waait het meer dan in de rest van Nederland. D. C........ D. K... D. W... O........ D.. H..... D.. B... O.........
Nadere informatieWoordenschat Taal Actief groep 4 Thema 8 Les 1
Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 8 Les 1 branden Iets dat door vuur kapot en op gaat. de brandweer Een plek waar mensen werken die branden blussen. Ze dragen dikke pakken en rijden in rode brandweerauto
Nadere informatieHaring. Atlantische Oceaan. www.cookingclass.be
Haring Atlantische Oceaan Haring De haring is de meest verbruikte vis, vroeger nog meer dan nu. Hij is bovendien erg voedzaam en in vergelijking met andere vissen vrij goedkoop. Een maatje is een haring
Nadere informatieInhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee
De zee Inhoud. 1. De zee is groot 3 2. Zonder zee geen leven 4 3. Golven 5 4. De zee is zout 6 5. De zee en rivieren 7 6. De kleur van de zee 8 7. De kust en de branding 9 8. Sporten op zee 10 9. Werken
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatie