Bijlagen: - MVO referentiekader - Fairtrade Gemeente handleiding. Afhandeling. 1. Inleiding

Transcriptie

1 RG nr. Datum: Indiener(s): Onderwerp: Initiatiefvoorstel: ChristenUnie PAS SP PvdA Millenniumdoelstellingen De indieners stellen voor: - dat de gemeente Steenwijkerland zich actiever inzet om bij te dragen aan het behalen van de Millenniumdoelstellingen - de gemeente Steenwijkerland tot Millennium Gemeente uit te roepen - zich in te zetten voor het behalen van Millenniumdoel 8 met eigen middelen en met samenwerking van de bevolking; - dit meetbaar te maken door te gaan voor de titel van Fairtrade Gemeente - hiertoe het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid voor de periode tot 2015 te herijken en te koppelen aan de millenniumdoelen - een werkgroep Millenniumdoelen in het leven roepen - hiervoor in beginsel 1,00 per inwoner beschikbaar te stellen, waarvoor ten hoogste per jaar gebruikt kan worden voor de activiteiten van de werkgroep Draagt het college op: dit in een plan van aanpak uit te werken en voor 1 juli 2009 aan de raad voor te leggen. Inhoud Aanleiding: In het verlengde van de Millenniumdoelstellingen heeft de VNG de campagne Millennium Gemeente gelanceerd. De gemeenten worden opgeroepen een bijdrage te leveren aan het behalen van de Millenniumdoelstellingen van de VN. Huidig beleid: - Inkoopbeleid gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen - Subsidieverordening ontwikkelingssamenwerking en hulpverlening Steenwijkerland - CO2- reductievisie/duurzame energie - Woonvisie Milieubeleidsplan Financiën

2 Bijlagen: - MVO referentiekader - Fairtrade Gemeente handleiding Afhandeling 1. Inleiding In september 2000 kwamen de wereldleiders in VN verband bij elkaar voor de Millenniumtop. Er werd afgesproken om gezamenlijk te vechten tegen honger, ongelijkheid tussen man en vrouw, milieuverontreiniging en HIV/Aids en om in te zetten op verbetering van de toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en schoon water. Deze beloften zijn samengevat in 8 Millenniumdoelen. De doelen moeten in 2015 gehaald zijn. De acht Millenniumdoelen zijn: 1. Extreme armoede en honger zijn uitgebannen 2. Alle jongens en meisjes gaan naar school 3. Mannen en vrouwen hebben dezelfde rechten 4. Kindersterfte is sterk afgenomen 5. Minder vrouwen sterven door zwangerschap 6. De verspreiding van ziektes als AIDS en malaria is gestopt 7. Er leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu 8. Er is meer eerlijke handel, schuldverlichting en hulp De eerste zeven doelen moeten hoofdzakelijk gerealiseerd worden in de ontwikkelingslanden, ofschoon het zevende doel natuurlijk wereldwijd gerealiseerd moet worden. Het achtste Millenniumdoel beoogt verandering in de relaties tussen rijke en arme landen. Ondanks dat er grote vorderingen gemaakt zijn, blijven sommige resultaten achter. Voormalig secretaris generaal, Kofi Anan, heeft gezegd dat de steun en inzet van gemeenten en gemeenschappen onmisbaar zijn in het behalen van de millenniumdoelen, wat door de VNG wordt ondersteund. Om de Millenniumdoelen een breed draagvlak te geven onder de Nederlandse bevolking organiseerde het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking op 30 juni 2007 het 'Akkoord van Schokland' waarmee de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zich heeft gecommitteerd aan het behalen van de volgende resultaten: - voor 1 januari 2008 hebben 50 van haar leden zich tot Millennium Gemeente verklaard. Met deze inspanning wordt 25% van de bevolking bereikt. - Ook na 1 januari 2008 worden zoveel mogelijk Nederlandse gemeente bij de campagne betrokken - Deelnemende gemeenten worden actief ondersteund bij het leveren van een praktische bijdrage aan het behalen van de VN Millennium ontwikkelingsdoelen - Op alle niveaus wordt aandacht gevraagd voor een wijze van armoedebestrijding waarbij lokale overheden samen met burgers een maximale bijdrage kunnen leveren Op vrijdag 13 februari 2009 publiceerde de Wereldbank een rapport waarin vermeld wordt dat de kredietcrisis wereldwijd de extreme armoede vergroot. Volgens cijfers die de Wereldbank donderdag bekendmaakte, leidt de economische malaise tot 46 miljoen nieuwe armen. Zij geraken onder de armoedegrens van 1,25 dollar (97 eurocent) per dag. De Millenniumdoelen, waarvan de belangrijkste de halvering van extreme armoede in 2015 is, komen door de kredietcrisis in gevaar, zegt de Wereldbank. De kredietcrisis geeft dus niet minder maar meer reden tot handelen. 2. Millennium Gemeente: De VNG is op grond van het akkoord van Schokland gestart met de Millennium Gemeente Campagne. Deelnemende gemeenten aan deze campagne kiezen een eigen invulling, onder een gezamenlijke, herkenbare vlag. Voor sommige gemeenten betekent dit nieuwe impulsen voor mondiaal beleid. Voor andere gemeenten betekent het dat bestaande activiteiten in de schijnwerpers worden gezet en in breder verband worden gebracht.

3 Ook ons beleid heeft effect op de situatie in ontwikkelingslanden. De gemeente Steenwijkerland zal haar verantwoordelijkheid hierin kunnen nemen, als wij de Millenniumdoelstellingen serieus willen nemen in de hoop dat de doelstellingen in 2015 behaald zullen worden. De gemeente kan bijdragen aan het behalen van de millenniumdoelen door verandering te brengen in de eigen huishouding en/of door meer gerichte hulp te bieden aan het behalen van Millenniumdoelen in gemeenten in minder ontwikkelde landen. Te denken valt aan bijvoorbeeld: - Kies voor duurzaam geproduceerd hout en papier - Kies voor bewust beleggen, duurzame spaarrekeningen - Project voor energiebesparing - Stimuleer lokale fondswerving voor projecten in ontwikkelingslanden 3. Fairtrade (gemeente): Het achtste millenniumdoel gaat over wat de rijke landen moeten doen of veranderen om de andere millenniumdoelen te kunnen realiseren. Een onderdeel daarvan is eerlijkere wereldhandel, oftewel Fairtrade. De liberalisering van de wereldmarkt heeft grote gevolgen voor de economieën in ontwikkelingslanden. Handelsbarrières belemmeren in sommige gevallen de toegang van ontwikkelingslanden tot westerse markten. Om een gezonde en duurzame economie op te kunnen bouwen moeten ontwikkelingslanden een eerlijke kans krijgen. Een eerlijk handelssysteem is daarom onderdeel van het achtste millenniumdoel. Immers het gebruik van Fairtrade producten zorgt dat mensen in ontwikkelingslanden zelf voor hun ontwikkeling kunnen zorgen door een gegarandeerde minimum prijs, langdurige handelsrelatie en investeringen in de lokale economie en samenleving. De export van een aantal goederen, zoals kleding en landbouwproducten, is essentieel voor de economieën van de arme landen. Toch worden juist deze goederen door de rijke landen nog steeds zwaar belast. Er moet dan ook nog veel gebeuren. De Fairtrade Gemeente Campagne sluit naadloos aan op millenniumdoel Voorstel Om de millenniumdoelen te halen is het nodig dat alle landen zich inspannen om concrete resultaten te boeken. Naast de nationale overheden zijn non-gouvernementele organisaties en multinationals een belangrijke factor voor het verbeteren van de situatie rondom de wereldproblematiek. Maar ook lokale overheden en burgers zijn een factor van belang. Veel internationale samenwerkingsprojecten worden immers uitgevoerd door particuliere initiatiefnemers, vaak vrijwilligers. De lokale overheid staat dicht bij de burger en kan daarom een stimulerende, initiërende en enthousiasmerende rol spelen voor burgers. Naar aanleiding van de behandeling in de commissie bleek dat er behalve bovenstaande partijen geen animo was over te gaan tot de doelstelling ons uit te roepen als Millennium gemeente en te gaan voor de status van Fairtrade gemeente, terwijl de doelstellingen wel werden gedeeld. We hebben daarom onderzocht wat de consequenties zijn als we de doelstellingen handhaven, maar niet gaan voor de titel van Fairtrade gemeente. Dit zo betekenen dat de te formeren werkgroep minder gerichte steun van het COS (Centrum voor Internationale Samenwerking) zou krijgen en er te weinig concrete doelen aan de werkgroep verbonden zouden zijn. De Fairtrade Criteria zijn juist harde criteria waaraan je het resultaat van de werkgroep aan af kan meten, nadat er eerst wordt begonnen met een 0-meting. Een ander bezwaar werd het verplichtend karakter genoemd. Dit is een verkeerde interpretatie van het voorstel. Niemand wordt verplicht mee te doen. De campagne zal vooral bedrijven die aan de criteria voldoen in het zonnetje zetten om andere bedrijven te stimuleren mee te doen. Daarnaast kan de titel worden behaald als er aan de criteria wordt voldaan, wat al met een beperkt aandeel van de ondernemers in Steenwijkerland mogelijk is, bijvoorbeeld door uitbreiding van segment of bewuster presenteren van de artikelen die zij al verkopen. Daarnaast blijkt uit de discussie over duurzaamheid dat diverse politieke partijen ondernemers juist wel willen verplichten duurzaam te handelen en was er groot enthousiasme over de plannen van de stad Groningen om de duurzaamste stad te worden. Om aan de bezwaren van de commissie tegemoet te komen hebben we daarom het voorstel verbreed door de werkgroep de opdracht te geven zich naast de Fairtrade criteria ook te richten op doelstelling 7, duurzaamheid en dus ook werkgevers te betrekken die een bijdrage leveren op dit onderdeel. Neemt niet weg dat de werkgroep zich ook zal richten op de titel van Fairtrade gemeente. Voor zowel Fairtrade als duurzaamheid geldt dat de werkgroep wordt ingesteld om ondernemers en consumenten te verleiden om Fairtrade en duurzame produkten te verkopen en kopen. Daarnaast willen wij een extra bijdrage aan de Millenniumdoelstellingen leveren door voor te stellen de Subsidieverordening ontwikkelingssamenwerking en hulpverlening Steenwijkerland aan te passen.

4 We hebben nog bijna 6 jaar de tijd om een concrete bijdrage te leveren aan het behalen van de millenniumdoelstellingen Herijking Subsidieverordening ontwikkelingssamenwerking en hulpverlening Het achtste millenniumdoel gaat over wat de rijke landen moeten doen of veranderen om de andere millenniumdoelen te kunnen realiseren. Naast eerlijke wereldhandel is ontwikkelingshulp of samenwerking een andere peiler onder dit doel. Het ontwikkelingssamenwerkingbeleid kan een bijdrage leveren aan de realisatie van de millennium doelstellingen. Het huidige ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Steenwijkerland geeft een te weinig concrete sturing aan de activiteiten die door de gemeente gesubsidieerd kunnen worden. Een aanpassing van dit beleid kan hier vorm aan geven. Wij willen de verordening richten op de Millenniumdoelstellingen en voor een langere periode vaststellen, te weten van Het vergt dan wat extra inspanning voor de aanvragers om te motiveren wat hun bijdrage op lange termijn is aan de realisatie van de millennium doelstellingen. Om dit te stimuleren is het tevens aan te bevelen de te verlenen subsidie ook in positieve zin aan te passen. Thans is de maximale subsidie per project 900,00 voor organisatiekosten en 450,00 voor vermeerdering van de opbrengst, dus totaal maximaal 1350,00 per project. Door het stellen van meer eisen, moet een vergoeding per project ook hoger zijn. Ingrediënten voor dit beleid zouden ons inziens tenminste het volgende moeten inhouden: - het moet gaan om aanvragen die bijdragen aan de realisatie van de millenniumdoelstellingen - er dient gemotiveerd te worden wat de bijdrage op lange termijn is aan de realisatie van de millennium doelstellingen - Het dient gepaard te gaan met een financiële rapportage over het initiatief - Een verantwoording afleggen t.a.v. de millennium doelstellingen - Een update van deze verantwoording van de situatie na 1 en 2 jaar verstrekken - Voorlichting geven over dit project op 5 basisscholen in de gemeente waarvan tenminste 3 buiten Steenwijk, dan wel in overleg met de werkgroep (4.2) nader te bepalen criteria hiervoor hanteren - aanvragen te subsidiëren tot maximaal 7.500,= per project - dan wel subsidies hiervoor extern te verwerven en maximaal aan te vullen tot per project Instellen werkgroep Millenniumdoelen De gemeente stelt een werkgroep Millenniumdoelen in. De werkgroep is een heterogene groep met vertegenwoordigers uit verschillende werkterreinen, waaronder een vertegenwoordiger van de gemeente. De werkgroep houdt zich naast de voordrachten voor projecten zoals gesteld onder 4.1. bezig met het stimuleren van gebruik van Fairtrade producten met als doel de titel Fairtrade gemeente te verwerven. Er worden activiteiten georganiseerd om de kennis over en de betrokkenheid bij Fairtrade en duurzaamheid te vergroten bij de lokale ondernemers als ook bij de consument. 5. Eindoverweging In het collegeprogramma wordt gesproken over een sociaal en duurzaam Steenwijkerland. Steenwijkerland is geen eiland, maar maakt deel uit van een wereldgemeenschap. De globalisering heeft van de wereld een global village gemaakt, getuige alleen al de effecten van de kredietcrisis, maar ook de vluchtelingenstromen over de gehele wereld. Sociaal en duurzaam gaan dan ook verder dan Steenwijkerland. Globaal denken is lokaal handelen!! Door het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid op de millenniumdoelen te herijken, door als gemeente het goede voorbeeld te geven door ook in het eigen beleid aandacht te geven aan Fairtrade en door de instelling van een lokale werkgroep met als doel Fairtrade en duurzaam handelen onder de bevolking te bevorderen en op ieders agenda te krijgen, laten we zien dat wij deel willen uitmaken van deze global village en ons voor de millenniumdoelstellingen hard willen maken. Juist nu! Ons inziens de moeite waard. 6. Besluit Om bovenstaande te realiseren wordt voorgesteld: - te besluiten dat de gemeente Steenwijkerland een Millennium Gemeente wil zijn en daarom de VN-Campagne voor de Millenniumdoelen ondersteund;

5 - zich inzet voor het behalen van Millenniumdoel 7 en 8 met eigen middelen en met samenwerking van de bevolking; - dit meetbaar te maken door te gaan voor de titel van Fairtrade Gemeente - het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid voor de periode tot 2015 te herijken en te koppelen aan de millenniumdoelen - als ook duurzaamheid te promoten - hiertoe een werkgroep Millenniumdoelen in het leven te roepen - hiervoor in beginsel 1,00 per inwoner beschikbaar te stellen, waarvoor ten hoogste per jaar gebruikt kan worden voor de activiteiten van de werkgroep - het college op te dragen dit uit te werken in een plan van aanpak en dit voor 1 juli 2009 aan de raad voor te leggen ChristenUnie Progressief Alternatief Steenwijkerland Socialistische Partij Partij van de Arbeid