9 th EPGS, TuusulaFinland overzichtspresentatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "9 th EPGS, TuusulaFinland overzichtspresentatie"

Transcriptie

1 9 th EPGS, TuusulaFinland overzichtspresentatie European Poultry Genetics Symposium Tuusula, Finland Juni 2015 Jeroen Visscher Senior geneticist Institut de Sélection Animale

2 Inhoud Historie Samenvattende statistieken Programma conclusies - 16 Juni - 17 Juni - 18 juni

3 Historie EPGS 1999 Mariensee 2001 Gödöllö 2003 Wageningen 2005 Dubrovnik 2007 Breadstrup 2009 Poznan 2011 Edingburgh 2013 Venetië 2015 Tuusula 2017

4 Samenvattende Statistieken 88 Deelnemers uit 23 verschillende landen, ook buiten Europa; o.a.: Turkije Israël Canada USA Chili Zuid-Afrika Pakistan Nepal Frankrijk was het meest vertegenwoordigd (14)

5 Samenvattende Statistieken 1 Invited Lecture 1 poster sessie 12 Invited presentations 15 contributed presentations Verdeeld over 7 thema-sessies En dan nog: 2 ontbijten 2 diners 3 lunches 4 koffie-pauzes ideaal om te netwerken

6 Thema Sessies 1. Epigenetics 2. Poster sessie 3. Nutrigenomics 4. GenomicSelection 5. Sustainability 6. Biodiversity 7. Breeding for alternative markets

7 16 Juni; Epigenetics- invited lecture Mäki-Tanila Epistasie: interactie tussen 2 verschillende heterozygote loci Dominantie: interactie binnen 1 locus, tussen de allelen Pluimvee: Variantie als gevolg van epistasiewordt erg klein verondersteld en moeilijk te exploiteren binnen populaties Zelfs opnemen in GenomicSelectie modellen wordt weinig heil in gezien Planten: In planten heeft het toevoegen van epistasiein de modellen, wel degelijk de resultaten verbeterd.

8 Epigenetics Pitel: Beperkt gevoerde Eendenmoedersresulteren in sneller groeiende zonen en langzamer groeiende dochters (voor Foie Gras) Presteren Biologisch gehouden hennen beter als de ouderdieren ook Biologisch gehouden zijn? Deze vraag bleef onbeantwoord

9 17 Juni; Nutrigenomics Mignon-Grasteau:interessante presentatie over een selectie experiment voor hoge en lage verterings-lijnen en hoe ze presteren op verschillende voer-samenstellingen. Erfelijkheidsgraden van verterings-efficientiezijn hoger op voer gebaseerd op tarwe dan op mais Dieren met betere vertering kunnen hun groeipotentiebeter tonen in de uitdagende omgeving (tarwe-voer) D+ behoudt voedsel langer, vooral in de spiermaag D-spoelt het voer heel snel door, het voer brengt bijna geen tijd door in de spiermaag

10 17 Juni; Nutrigenomics Calenge:beschreef de interacties tussen darm-microbiotaen gastheer. 150x meer genen bekend van microbiotadan van de mens Er zijn opties om gezondheid te verbeteren door het verbeteren van de microbiota-samenstelling, ook bij kippen.

11 17 Juni; Nutrigenomics Aggrey:onderzoek naar Methionine-effecten op genen en prestaties. Meth-deficiëntie resulteert in ontstekingen, vertraagde groei en verminderde efficientie. Romé:beschreef de opzet van haar proef en onderzoek en gaf een overzicht van het aantal QTL sdie per kenmerk en per dieet gevonden waren. (438 vaders, 11 kenmerken, 2 meetmomenten in het leven, 2 diëten: laag en hoog energieniveau) 138 QTL s Neuteboom:presenteerde de activiteiten van FABRE TP; het representeren van de Europese AnimalBreedersin de Europese Commissie (Brussel). Voor zowel de bedrijven als de kennis-instituten, het stroomlijnen van funding-researchdissemination-application.

12 17 Juni; Genomic Selection Simianer:wetenschappelijke presentatie over wat er van andere species geleerd kan worden mbtgenomicselection. Enkele opmerkelijke termen: Manhattan plot -> Dubai plot -> Volcano plot BLUP/GA (geneticarchitecture) kan de nauwkeurigheid van GBLUP verbeteren, vooral voor kenmerken waar een Dubaiplot van toepassing is. GBLUP is een simpele en robuuste methode voor routinematige fokwaarde-schattingen Beschikbare merker-dichtheden(50k 500k) zijn goed geschikt Pluimvee programma s zijn uniek vanwege de gesloten structuur, kleine effectieve populatie omvang en beperkt aantal fokdieren per generatie - alle ouders kunnen gegenotypeerd worden - Haplotypes zijn compleet bekend - Nauwkeurigerschattingenbehorenmet dezeeigenschappentot de mogelijkheden.

13 17 Juni; Genomic Selection Visscher:overzichts-presentatie uit de praktijk van de leghennenfokkerij; conclusies: BLUP-programma uiterst effectief gebleken Goede Phenotypes blijven belangrijk Referentie Populatie behoeft continue uitbreiding Leghennen zijn geen melk-koeien! Hybridisatie maakt het verschil Kosten van Genotypering zijn nog altijd relatief hoog GS vereist een complete turn-around van bestaande routines Elk fokkerij-programma dat GS wil implementeren, gaat door een learning curve

14 17 Juni; Sustainability Wright: interessante presentatie over een advanced intercrossedchicken(tussen Red Jungle Fowlen Witte Leghorn) en wat er van basaal onderzoek opgestoken kan worden. Borg: generieke representatie van globale trends en hoe cobbdaarop reageert. Sustainabilitymeer benaderd vanuit bedrijfs-oogpunt. Dunn:goede presentatie over botsterkte bij pluimvee. Botsterkte steeds belangrijker, want hennen leven steeds langer, botsterkte sterk gerelateerd met schaalsterkte en huisvesting wordt steeds uitdagender voor de hen. Lien: beschreef haar onderzoek aan F2-dieren van een kruising tussen Taiwanesegekleurde Broiler-lijn en experimentele RIR van INRA-frankrijk(R- = laag RFI).

15 18 Juni; Biodiversity Anderson: een interessante beschrijving van een wilde vogelsoort, (the Ruff, a Palearcticwader) hoe uiterlijk en paringsgedrag met elkaar interacteren om zo de genetische diversiteit van de soort te behouden. Guémené:(te) uitgebreid overzicht van service gerichte sysaaf-activiteiten die fokkers van lokale rassen kan ondersteunen. (29 rassen van 4 soorten onder auspicienvan Sysaaf in Frankrijk, en er volgen er meer ) Berg:beschrijving van het Noorse conservatie-programma dat succesvol gebruikt maakt van een rotational/circular mating scheme. En nog 2 presentaties over lokaal onderzoek naar indigenous poultry in Pakistan en Zuid-Afrika.

16 18 Juni; Breeding for Alternative markets Lamont: beschrijving van een AIL (advancedintercrossline) tussen Broiler-ras en Fayoumi-ras. Take-home messages: Genetischecontrolevan de reaktievan pluimveeop hoge omgevingstemperaturen is matig erfelijk Met GWAS worden regio s gevonden die productiviteit beïnvloeden onder hoge omgevingstemperaturen Niet-commerciële lijnen dragen hitte-tolerante allelen En nog 2 presentaties over lokale productie in Nigeria en fokkerij /reproductie van Sudanese native chickens

17 Conclusies Net als voorgaande keren, altijd weer een interessante mix van wetenschap en praktijk, broilers, leg en andere pluimvee-soorten, kwantitatieve genetica en genomicstot biodiversiteit en fokprogramma s. Brede interesse van zowel industrie, universiteiten en onderzoeks-instituten Goede gelegenheid voor netwerken Punt van zorg: nachtkaars Volgende keer: 10 e EPGS 2017 in Saint Malo (FR) van 26 juni (noon) 28 juni (noon) (contact: M. Tixier-Boichard)

18 Bedankt voor uw aandacht. Zie ook:

Paard en Genomisch onderzoek

Paard en Genomisch onderzoek Paard en Genomisch onderzoek Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Vlaamse Fokkerijdag, 18 nov 2015 Inhoud Kenmerken in de paardenfokkerij Geschikt voor genomics? Genomics middelen Genomics toegepast

Nadere informatie

Genomic revolution : betekenis voor

Genomic revolution : betekenis voor Genomic revolution : betekenis voor karakterisering, behoud en fokkerij van zeldzame rassen? Jack Windig Centre of Genetic Resources, The Netherlands (CGN) Genomic revolution Genoom Het hele DNA Alle chromosomen

Nadere informatie

Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt

Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt Genetische verbetering van honden: feiten en fictie van lijnenteelt Johan van Arendonk Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Hilvarenbeek, zaterdag 18 april Bij hond denk ik aan:

Nadere informatie

R&D-programma Novogen Genen voor betere eieren. Door Dhr. Thierry Burlot, R&D Manager Novogen

R&D-programma Novogen Genen voor betere eieren. Door Dhr. Thierry Burlot, R&D Manager Novogen R&D-programma Novogen Genen voor betere eieren Door Dhr. Thierry Burlot, R&D Manager Novogen Genetica bij Novogen: reageren op marktvraag Marktvraag 1. Eieren van hoge kwaliteit 2. Productiviteit (levensduur,

Nadere informatie

HENNEN OP LEEFTIJD VANUIT FOKTECHNISCH PERSPECTIEF

HENNEN OP LEEFTIJD VANUIT FOKTECHNISCH PERSPECTIEF HENNEN OP LEEFTIJD VANUIT FOKTECHNISCH PERSPECTIEF Frans van Sambeek Institut de Sélection animale Technisch Directeur De Schothorst seminar 25 November 2009 Ede Trend in het aanhouden van hennen Bruine

Nadere informatie

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

Inteelt in kleine populaties. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inteelt in kleine populaties Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Inhoud Inteelt Populatiegrootte Fokbeleid Wat is inteelt? Inteelt: paren van verwanten samenbrengen van genetisch identiek materiaal

Nadere informatie

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics

Genomic selection. Spervital Hengstenhouderij Dag februari Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Genomic selection Spervital Hengstenhouderij Dag 2017-14 februari 2017 Mario Calus, Wageningen U & R, Animal Breeding & Genomics Betrokken personen (Genomic selection) Rianne van Binsbergen Claudia Sevillano

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie

Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie Genetische diversiteit in de Gelderse paarden populatie Bart Ducro 1,, Anouk Schurink 1, Sipke-Joost Hiemstra 1,2, Kor Oldenbroek 2 Juli, 2011 1) Animal Breeding and Genomics Centre, Wageningen UR 2) Centrum

Nadere informatie

De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken)

De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken) De impact van genomics (toepassing DNAtechnieken) op dierlijke genenbanken Gebaseerd op een boek dat begin 2017 verschijnt: Genomic management of animal genetic diversity Kor Oldenbroek, CGN Doelstelling

Nadere informatie

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING Erwin Koenen PROGRAMMA 1. Dierveredeling en Breed4Food 2. Bijdrage Breed4Food aan de ambities Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij 3. Wat kunnen

Nadere informatie

Duurzaam fokken met de Bonte Bentheimer

Duurzaam fokken met de Bonte Bentheimer Duurzaam fokken met de Bonte Bentheimer Jan ten Napel Inleiding Kleine en jonge rasvereniging Hoe bereik je vanuit die situatie een duurzame fokkerij van Bonte Bentheimers? Studie HAS-kennistransfer Den

Nadere informatie

Genetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys

Genetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys Genetische variatie en inteelt : basisconcepten Steven Janssens Nadine Buys Inteelt Inteelt treedt op voor dieren waarvan de ouderdieren met elkaar verwant zijn (dit betekent dat in de afstamming van vader

Nadere informatie

Kwantitatieve genetica les 4. Les 4 Populatie- en kwantitatieve genetica 1

Kwantitatieve genetica les 4. Les 4 Populatie- en kwantitatieve genetica 1 Kwantitatieve genetica les 4 genetica 1 Inhoud les 4 Berekenen gemiddelde, variantie en standaardafwijking Berekenen correlatie Variatie Componenten genetische variatie Heritability in broad sense Heritability

Nadere informatie

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31

2 Voortplanten met organen Bouw en werking van geslachtsorganen Werking van geslachtshormonen Afsluiting 31 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voortplanten van genen 9 1.1 Genetica 9 1.2 Kruisingen 13 1.3 Crossing-over en mutatie 16 1.4 Erfelijkheid en praktijk 17 1.5 Inteelt en inteeltdepressie 21 1.6 Afsluiting

Nadere informatie

Genetica staat aan de basis van uw resultaat. Roy Strikkeling. Area Sales Manager EXPECT MORE

Genetica staat aan de basis van uw resultaat. Roy Strikkeling. Area Sales Manager EXPECT MORE Genetica staat aan de basis van uw resultaat Roy Strikkeling Area Sales Manager EXPECT MORE 1 Agenda Research & Technology Ontwikkelingen in de fokkerij Resultaten uit het veld Conclusies 2 Hendrix Genetics

Nadere informatie

Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen?

Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen? Hoe zeldzaam zijn zeldzame rassen? Over het monitoren van populaties Rita Hoving, Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland 25 augustus 2012, familiedag SZH Centre for Genetic Resources, the Netherlands

Nadere informatie

Themadag. Fokkerij en Vitaliteit Kippenrassen

Themadag. Fokkerij en Vitaliteit Kippenrassen Themadag Fokkerij en Vitaliteit Kippenrassen 18 april 2008, Lelystad 10:00 uur tot 15:30 uur Samenvatting Organisatie: Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) en Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland

Nadere informatie

Populatiegenetica van de mantelbaviaan Papio hamadryas, in Emmen en Amersfoort

Populatiegenetica van de mantelbaviaan Papio hamadryas, in Emmen en Amersfoort Populatiegenetica van de mantelbaviaan Papio hamadryas, in Emmen en Amersfoort Jack Windig, Richard Crooymans, Mirte Bosse, Hendrik-Jan Megens, Yvonne van de Weetering, Ilse Kornegoor, Esmee Rienstra,

Nadere informatie

Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit

Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit Fokken en Scrapie resistentie bij de Toggenburger geit Jack Windig, Jan Langeveld, Lucien van eulen, Rita Hoving Oene, 8 november 2014, Ledenvergadering Landelijke Fokgroep Toggenburger CGN, Livestock

Nadere informatie

Fokkerijkansen voor de geit

Fokkerijkansen voor de geit Fokkerijkansen voor de geit Kor Oldenbroek Symposium duurzame toekomst geitenrassen 12 november 2016, Putten Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) CV Kor Oldenbroek IVO in Zeist/ASG Lelystad

Nadere informatie

Het YOUNG BULL systeem. Veeverbetering gebaseerd op jonge stieren. Dr Maurice Bichard

Het YOUNG BULL systeem. Veeverbetering gebaseerd op jonge stieren. Dr Maurice Bichard Het YOUNG BULL systeem Veeverbetering gebaseerd op jonge stieren Dr Maurice Bichard Dr Maurice Bichard Born: Guernsey, Channel Islands Education: Guernsey, Universities of Reading, Newcastle, Minnesota

Nadere informatie

Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap

Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap Uitgebreide samenvatting Genetische conservering en strategieën om Inteelt te minimaliseren bij het Mergellandschaap Jack Windig, Centrum voor Genetische Bronnen van Wageningen UR Het Limburgse Mergelland

Nadere informatie

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen

Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Domesticeren, fokken, winnen en verliezen Natuurlijke en kunstmatige selectie Kor Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (WUR) De Vereniging Het Nederlandsch Natuur en Geneeskundig Congres

Nadere informatie

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Jack J. Windig CGN Agrobiodiversiteit Oude rassen Waard om te bewaren Mooi Cultureel Erfgoed Herbergen unieke genetische eigenschappen Ook in: Conventie

Nadere informatie

Fokwaardenschatting bij varkens: principes en actualisatie. 7 november 2012, Steven Janssens & Lien Vandebroeck

Fokwaardenschatting bij varkens: principes en actualisatie. 7 november 2012, Steven Janssens & Lien Vandebroeck Fokwaardenschatting bij varkens: principes en actualisatie 7 november 2012, Steven Janssens & Lien Vandebroeck Overzicht van de presentatie Principe van fokwaardeschatting Voorbeeld Selectie Mesterij Index

Nadere informatie

HAPTE CHAP SAMENVATTING

HAPTE CHAP SAMENVATTING HAPTE CHAP Wanneer voortplanting tussen individuen van verschillende soorten, maar ook van verschillende populaties wordt voorkómen, noemen we dit reproductieve isolatie. Reproductieve isolatie speelt

Nadere informatie

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij en Inteelt. Basisprincipes. Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij en Inteelt Basisprincipes Piter Bijma Animal Breeding and Genomics Centre Wageningen Universiteit Animal Breeding & Genomics Centre De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant

Nadere informatie

Nieuwe fokwaarden, hoe te lezen?

Nieuwe fokwaarden, hoe te lezen? Nieuwe fokwaarden, hoe te lezen? Bijeenkomst Studieclub Geitenhouderij 23 juni 2015 Jan ten Napel, senior genetics researcher Fokken of gokken? De melkgeitenhouderij moet zich steeds aanpassen om voorbereid

Nadere informatie

Inteelt en genetische diversiteit van hondenrassen in België

Inteelt en genetische diversiteit van hondenrassen in België Inteelt en genetische diversiteit van hondenrassen in België 23 februari 2012 Prof. Nadine Buys, Dr. Steven Janssens en lic. Katrien Wijnrocx Onderzoeksgroep Huisdierengenetica, K.U.Leuven Overzicht Achtergrond:

Nadere informatie

Kengetallen E-40 Fokwaarde voeropname

Kengetallen E-40 Fokwaarde voeropname Kengetallen E-40 Fokwaarde voeropname Inleiding Melkkoeien gebruiken voer om melk te produceren, voor onderhoud en om te groeien. De hoeveelheid voer die een koe opneemt is afhankelijk van de geproduceerde

Nadere informatie

Inteelt en verwantschapsbeheer

Inteelt en verwantschapsbeheer Inteelt en verwantschapsbeheer mogelijkheden nieuwe software Jack Windig, Wageningen UR Laura Roest, Raad van Beheer Lelystad 21 januari 2014 Genetisch management Inteelt beheersen kan je alleen samen

Nadere informatie

Omgaan met inteelt in kleine rassen

Omgaan met inteelt in kleine rassen Omgaan met inteelt in kleine rassen Piter Bijma, Jack Windig en Sipke-Joost Hiemstra Centrum Genetische bronnen Nederland (CGN) Animal Breeding and Genomics Centre (ABGC) 23 april 2008. Traditionele planten-

Nadere informatie

VPF onderzoekt genetische diversiteit Piétrain

VPF onderzoekt genetische diversiteit Piétrain VPF onderzoekt genetische diversiteit Piétrain De Piétrain is de bodybuilder onder de varkensrassen en alle huidige Piétrains vinden hun oorsprong in België. Het waren voornamelijk mensen met een niet-landbouwersprofiel

Nadere informatie

Het fokken in kleine populaties

Het fokken in kleine populaties Het fokken in kleine populaties Kor Oldenbroek Samenwerkingsverband Exmoorpony, Zonnemaire, 20 april 2017 Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) Inhoud van de lezing Introductie Wat is erfelijkheid

Nadere informatie

Erfelijkheidsleer en populatiegenetica

Erfelijkheidsleer en populatiegenetica Erfelijkheidsleer en populatiegenetica Samen Friese paarden fokken Studieclub Fokvereniging Het Friesche Paard Zuid Nederland Gemonde 21 maart 2014 Even voorstellen Wie is Myrthe Maurice Van Eijndhoven

Nadere informatie

Populatiegenetische analyse van de geitenrassen

Populatiegenetische analyse van de geitenrassen Populatiegenetische analyse van de geitenrassen Jack Windig, Rita Hoving, Kor Oldenbroek, Jessica Tetteroo CGN, Livestock research- ABGC Beiden onderdeel Wageningen UR Livestock Research - ABGC Veeteeltkundig

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de agrarische sector wereldwijd vanuit genetisch perspectief

Ontwikkelingen in de agrarische sector wereldwijd vanuit genetisch perspectief Ontwikkelingen in de agrarische sector wereldwijd vanuit genetisch perspectief Biofarmacie Dierlijke genetische selectie 1 De 2 bedrijfstakken van Groupe Grimaud Genetische selectie, productie en verkoop

Nadere informatie

SZH voor levend erfgoed

SZH voor levend erfgoed SZH voor levend erfgoed Populatiemanagement Infoavond Drentsche Patrijshonden Woudenberg 19 november 2013 Een korte introductie Kor Oldenbroek Myrthe Maurice Van Eijndhoven Wat kunt u vandaag verwachten:

Nadere informatie

Wat heeft de veehouder aan Genomics

Wat heeft de veehouder aan Genomics 2/1/21 Wat heeft de veehouder aan Genomics Mario Calus en Johan van Arendonk Wageningen UR Livestock Research en Wageningen University Wat wil de veehouder? Een goed inkomen halen van het bedrijf door

Nadere informatie

Zweten tijdens droogte? Past het landbouwgewas zich aan?

Zweten tijdens droogte? Past het landbouwgewas zich aan? Zweten tijdens droogte? Past het landbouwgewas zich aan? TOM DE SWAEF & JONAS APER Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Overzicht Droogte: definitie en gevolgen Aanpassen aan droogte: alternatieve

Nadere informatie

PROJECT Duurzaam fokken van Cavalier King Charles Spaniels

PROJECT Duurzaam fokken van Cavalier King Charles Spaniels PROJECT Duurzaam fokken van Cavalier King Charles Spaniels Arnold Jacques @2013 Na de uitzending (2008) Zal de Kynologie nooit meer dezelfde zijn! Het gevolg van de uitzending was PANIEK De gevolgen van

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie

Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie Genetische diversiteit in de Nederlandse Trekpaardenpopulatie Door: Myrthe Maurice Van Eijndhoven Centrum voor Genetische Bronnen Nederland Animal Breeding and Genetische diversiteit in de Nederlandse

Nadere informatie

Basisprincipes fokkerij en inteelt

Basisprincipes fokkerij en inteelt Basisprincipes fokkerij en inteelt Krista A. Engelsma Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) Introductie Fokkerij ras Dieren met bepaalde eigenschappen Genetische vooruitgang Selectie Open/gesloten

Nadere informatie

Programma: SPONSORS. Ontwikkelingen GES 2015. GES organisatie. Agenda. Quotum eraf, fosfaat erop? Apeldoorn 4 november 2015

Programma: SPONSORS. Ontwikkelingen GES 2015. GES organisatie. Agenda. Quotum eraf, fosfaat erop? Apeldoorn 4 november 2015 10.00 - Geart Benedictus: Welkom Programma: Quotum eraf, fosfaat erop? Toekomst fokkerij? Apeldoorn 4 november 2015 10.05 - Jan Huitema (melkveehouder en Europarlementariër) 10.35 - Bonny van Ranst (melkveehouder

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Shetland Pony populatie

Genetische diversiteit in de Shetland Pony populatie Genetische diversiteit in de Shetland Pony populatie Lezing door Ir. Anouk Schurink, onderzoeker bij Wageningen Universiteit, tijdens ALV van het NSPS op 23 november 2013 Er is door Wageningen Universiteit

Nadere informatie

Genetische achtergrond van staart- en maneneczeem in pony s en paarden

Genetische achtergrond van staart- en maneneczeem in pony s en paarden Genetische achtergrond van staart- en maneneczeem in pony s en paarden Anouk Schurink Bart Ducro Nijkerk, 11 november 2011 Informatie- en discussiebijeenkomst NSIJP Introductie Ervaring met IJslandse paarden

Nadere informatie

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers?

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Edith Lammerts van Bueren Louis Bolk Instituut, Wageningen University DNA labs, 8 maart 2013 De schrik van elke

Nadere informatie

Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes. Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR

Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes. Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR Inteeltbeheersing bij rashonden Nederlandse Schapendoes Jack J Windig, Lobke Stilting Animal breeding and Genomics Wageningen UR Animal Breeding & Genomics Onderdeel Wageningen UR Onderzoek fokkerij o.a.

Nadere informatie

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op?

Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op? Erfelijke ziekten bij rashonden: Hoe los ik dat probleem nou op? Expertisecentrum Genetica Gezelschapsdieren Prof. dr. Jan Rothuizen Departement Geneeskunde van Gezelschapsdieren Faculteit Diergeneeskunde

Nadere informatie

Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens

Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens // dr. Steven Janssens, lic. Katrien Wijnrocx en prof. Nadine Buys Livestock Genetics, KULeuven Data

Nadere informatie

Impact Genomic Selection bij CRV. Onderwijsdag PZ december 2009

Impact Genomic Selection bij CRV. Onderwijsdag PZ december 2009 Impact Genomic Selection bij CRV Onderwijsdag PZ december 2009 Waar is CRV actief? De nieuwe structuur van CRV Genetische producten van CRV g KI service g Verkoop van 7 mln doses sperma g CRV exporteert

Nadere informatie

Bijeenkomst Alumni Wageningen. Datum 15 april 2014. Bijdrage van de veredeling aan de wereldvoedselvoorziening

Bijeenkomst Alumni Wageningen. Datum 15 april 2014. Bijdrage van de veredeling aan de wereldvoedselvoorziening Bijeenkomst Alumni Wageningen Datum 15 april 2014 Bijdrage van de veredeling aan de wereldvoedselvoorziening Wageningen NM 10 1971 1979 Jan Omvlee 100% zelfstandig 100% mensen 100% groenten Onze aanpak

Nadere informatie

Inteeltbeheersing bij rashonden

Inteeltbeheersing bij rashonden Inteeltbeheersing bij rashonden Jack J. Windig CGN CGN en Livestock research (Lelystad) Onderdeel Wageningen UR Livestock Research voorheen ASG, ID-Lelystad, ID- DLO CGN = Centrum Genetische bronnen Nederland

Nadere informatie

IX European symposium on Poultry welfare

IX European symposium on Poultry welfare IX European symposium on Poultry welfare Uppsala, Sweden 17-20 Juni 2013 6 november 2013, Rick van Emous Hoofdpunten Sessies: Welfare & Nutrition Welfare assessment Transport & slaughter Welfare & Nutrition

Nadere informatie

Afweer systeem tegen ziektes, moederlijk hormoon,ontwikkeling, vogels, testosteron

Afweer systeem tegen ziektes, moederlijk hormoon,ontwikkeling, vogels, testosteron Niet-technische samenvatting 2015311 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Heeft de kwaliteit van het afweer systeem bij de vader een invloed on de kwetsbaarheid van de kinderen voor moederlijk

Nadere informatie

Grondbeginselen erfelijkheid. Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR

Grondbeginselen erfelijkheid. Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR Grondbeginselen erfelijkheid Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR Kwalitatieve versus Kwantitative kenmerken Kwalitatieve kenmerken Kun je niet uitdrukken in een getal Hoornloosheid Vachtkleur

Nadere informatie

Genetische verschillen tussen pluimveerassen

Genetische verschillen tussen pluimveerassen Genetische verschillen tussen pluimveerassen Richard rooijmans Themadag Fokkerij en behoud van vitale kippenrassen nimal Breeding & Genomics entre Introductie Het kippen genoom Wat zijn genetische verschillen

Nadere informatie

SZH voor levend erfgoed

SZH voor levend erfgoed SZH voor levend erfgoed Verwantschap Kor Oldenbroek en Myrthe Maurice Informatieochtend Drentsche Patrijshonden Woudenberg 15 februari 2014 Programma Wat kunt u vanmorgen verwachten: - Wat is verwantschap?

Nadere informatie

Module Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2

Module Basisgenetica. -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl. De CO 2 Module Basisgenetica De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteurs Body Bosgra Hans Hilverda

Nadere informatie

Sturen op melkcomponenten: Wat kan de fokkerij? Henk Bovenhuis Wageningen Universiteit

Sturen op melkcomponenten: Wat kan de fokkerij? Henk Bovenhuis Wageningen Universiteit Sturen op melkcomponenten: Wat kan de fokkerij? Henk Bovenhuis Wageningen Universiteit Inhoud Welke melkcomponenten? Melkcomponenten die we nu al meten. Melkvetsamenstelling Melkeiwitsamenstelling Wat

Nadere informatie

Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander. Jack J. Windig CGN Livestock Research

Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander. Jack J. Windig CGN Livestock Research Genetisch management: inteeltbeheersing en diversiteit bij de Mergellander Jack J. Windig CGN Livestock Research CGN en Livestock research (Lelystad) Onderdeel Wageningen UR Livestock Research voorheen

Nadere informatie

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?

Welke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen? Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet

Nadere informatie

BSc Dierwetenschappen Is dat wat voor mij?

BSc Dierwetenschappen Is dat wat voor mij? BSc Dierwetenschappen Is dat wat voor mij? René Kwakkel, Opleidingsdirecteur Dierwetenschappen Hannah Olthof, BSc studente Dierwetenschappen Dierwetenschappen is iets voor jou, als je....alles wilt weten

Nadere informatie

Paren van reu x dochter genetische diversiteit

Paren van reu x dochter genetische diversiteit Paren van reu x dochter genetische diversiteit Janssens S, Wijnrocx K., Buys N. Livestock Genetics, KU Leuven, België Reu x dochter en meer Broer x zus Halfbroer x halfzus Kleindochter x grootvader Inteeltgraad

Nadere informatie

De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij. Vlaamse Fokkerijdag 2018

De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij. Vlaamse Fokkerijdag 2018 De rol van de Vlaamse overheid in fokkerij Vlaamse Fokkerijdag 2018 Inhoud Fokkerijbeleid Europees Vlaams Ondersteuning Toezicht en handhaving Stand van zaken FOKKERIJBELEID Fokkerijbeleid: waarom? fokken

Nadere informatie

Micro evolutie In een populatie huisjesslakken

Micro evolutie In een populatie huisjesslakken Inleiding Bij evolutie denken we vaak aan macro evolutie: het ontstaan, de afstamming of verandering van organismen over een lange tijdsperiode. In macro evolutionair onderzoek werkt men met aannames,

Nadere informatie

Populatie- en kwantitatieve genetica. Wieneke van der Heide

Populatie- en kwantitatieve genetica. Wieneke van der Heide Populatie- en kwantitatieve genetica Wieneke van der Heide Leerdoelen Na afloop van deze cursus en het uitvoeren van de leertaak 5a en 5b is de student in staat selectie- en rassenproeven te beoordelen

Nadere informatie

Genomics tegen erfelijke gebreken. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre

Genomics tegen erfelijke gebreken. Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Genomics tegen erfelijke gebreken Bart Ducro Animal Breeding and Genomics Centre Overzicht Gevolgen van Inteelt Erfelijke gebreken Bestrijding erfelijke gebreken Rol genomics Effect van inteelt? Erfelijke

Nadere informatie

Duurzaam Fokken en Groen Onderwijs. Dr. Ir. Wiepk Voskamp-Harkema Lector Duurzame melkveehouderij Hogeschool Van Hall Larenstein

Duurzaam Fokken en Groen Onderwijs. Dr. Ir. Wiepk Voskamp-Harkema Lector Duurzame melkveehouderij Hogeschool Van Hall Larenstein Duurzaam Fokken en Groen Onderwijs Dr. Ir. Wiepk Voskamp-Harkema Lector Duurzame melkveehouderij Hogeschool Van Hall Larenstein Lectoraat melkveehouderij Herd Management en Smart Dairy Farming - Kees Lokhorst

Nadere informatie

GENETICA BASIS VAN UIERGEZONDHEID Gerben de Jong Hoofd Animal Evaluation Unit CRV

GENETICA BASIS VAN UIERGEZONDHEID Gerben de Jong Hoofd Animal Evaluation Unit CRV GENETICA BASIS VAN UIERGEZONDHEID Gerben de Jng Hfd Animal Evaluatin Unit CRV Ke heeft mastitis - bservatie BETEKENIS FOKKERIJ bservatie = mgeving + genetica + teval Orzaak: mgeving management veehuder

Nadere informatie

Inteelt in de VSS. Erik Schuiling, 28 januari 2011

Inteelt in de VSS. Erik Schuiling, 28 januari 2011 Inteelt in de VSS Erik Schuiling, 28 januari 2011 1. De VSS en de rassen 2. Soort en ras 3. Wat is inteelt 4. Effecten van inteelt 5. Inteelt voorkomen 6. Slot 1 1. Vereniging Speciale Schapenrassen 50

Nadere informatie

Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap. Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS

Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap. Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS 1 Meten is Weten Dierentuin en Wetenschap Lisette de Ruigh Voorzitter NWWO / Manager Operations WILDLANDS Waarom wetenschappelijk onderzoek bij NVD tuinen? Vanuit eigen kernwaarden leden Met respect voor

Nadere informatie

Alles wat u moet weten over inteelt

Alles wat u moet weten over inteelt Alles wat u moet weten over inteelt Inteelt is vaak een onderwerp van gesprek. In dit artikel vertellen wij u aan de hand van vragen en antwoorden alles over inteelt en hoe u hiermee om kunt gaan. Indien

Nadere informatie

GENETIC COUNSELLING SERVICES

GENETIC COUNSELLING SERVICES GENETIC COUNSELLING SERVICES Ed.J.GUBBELS november 2011 www.gencouns.nl Dobberen op de genenpool evolutie soorten veranderen in de loop van de tijd, hun erfelijke variatie zorgt ervoor dat er, in een telkens

Nadere informatie

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO 12-03-2015 NL Agri & Food: oprecht een topsector! Tweede exporteur ter wereld Stevige pijler onder de economie 10% v/h BNP;

Nadere informatie

Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie!

Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie! Randvoorwaarden behoud Nederlands Landvarken Van enthousiasme naar actie! Rita Hoving, Sipke Joost Hiemstra, Kor Oldenbroek, CGN 13 september 2014 Arnhem Outline van ons verhaal Waarom Nederlands Landvarken

Nadere informatie

Dutch Summary. Samenvatting

Dutch Summary. Samenvatting Dutch Summary Samenvatting 168 Samenvatting Ongeveer 1 op de 100 mensen kan geen pasta, brood of koekjes eten, omdat ze lijden aan de ziekte coeliakie. Coeliakie wordt veroorzaakt door een van de meest

Nadere informatie

Genome editing bij (landbouwhuis)dieren: kansen en beperkingen. Martien Groenen

Genome editing bij (landbouwhuis)dieren: kansen en beperkingen. Martien Groenen Genome editing bij (landbouwhuis)dieren: kansen en beperkingen Martien Groenen Een breed en divers toepassingsgebied Voorkomen van infectieziekten bij de mens B.v. Malariamug Diermodellen voor humane ziekten

Nadere informatie

Opneembaar fosforbehoefte van leghennen

Opneembaar fosforbehoefte van leghennen Opneembaar fosforbehoefte van leghennen Laura Star Marinus van Krimpen Inhoud Achtergrond Opzet van de proef Resultaten Discussie Conclusie Aanbevelingen 2004-2014 Schothorst Feed Research. All rights

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1

Samenvatting Hoofdstuk 1 Samenvatting Om een duidelijk inzicht te krijgen in de evolutionaire krachten die tot de enorme biodiversiteit in de natuur leiden, probeert de evolutionaire biologie modellen te ontwikkelen die de essentie

Nadere informatie

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s

Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Omgaan met Inteelt in Fokprogramma s Piter Bijma Leerstoelgroep Fokkerij en Genetica Animal Breeding Wageningen & Universiteit De boodschap 1. Enige inteelt is normaal; veel inteelt is riskant 2. Inteelt

Nadere informatie

DE WATERMAALSE BAARDKRIEL

DE WATERMAALSE BAARDKRIEL DE WATERMAALSE BAARDKRIEL HUN HISTORIE IN AUSTRALIË Er zijn maar heel weinig Watermaalse Baardkrielen in Australië. Zelfs vandaag, nu er heel veel interesse is in deze leuke kleine krielen, zijn de aantallen

Nadere informatie

7.1 Genetica. Algemeen overzicht van termen DNA

7.1 Genetica. Algemeen overzicht van termen DNA Hoofdstuk 7 Fokken 7.1 Genetica 7.1.1 Genetische invloeden en leefmilieu invloeden 7.1.2 Het selecteren 7.1.3 Inleiding over inteelt, lijnteelt en een outcross 7.1.4 Verdere diepgang in de materie van

Nadere informatie

Het fokken van rashonden. Omgaan met verwantschap en inteelt. Kor Oldenbroek Jack Windig

Het fokken van rashonden. Omgaan met verwantschap en inteelt. Kor Oldenbroek Jack Windig Het fokken van rashonden Omgaan met verwantschap en inteelt Kor Oldenbroek Jack Windig Begrippenlijst Begrippenlijst Allel Een variant van een gen. Een variant kan ertoe leiden dat er een ander eiwit wordt

Nadere informatie

The role of male courtship behaviour in prezygotic isolation in Nasonia Peire Morais, Aitana

The role of male courtship behaviour in prezygotic isolation in Nasonia Peire Morais, Aitana University of Groningen The role of male courtship behaviour in prezygotic isolation in Nasonia Peire Morais, Aitana IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6

Inhoud. Voorwoord 5. Inleiding 6 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Erfelijkheidsleer 9 1.1 Erfelijke verandering 9 1.2 Ontdekking van de erfelijkheidsleer (genetica) 12 1.3 De chromosomen 13 1.4 Kwalitatieve eigenschappen 17 1.5 De monogene

Nadere informatie

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen

Nadere informatie

De rol van verwantschap in de fokkerij. Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR

De rol van verwantschap in de fokkerij. Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR De rol van verwantschap in de fokkerij Piter Bijma Fokkerij en Genetica, Wageningen UR De Boodschap In elk gesloten ras neemt de verwantschap geleidelijk toe Dat is een normaal fenomeen De toename van

Nadere informatie

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Inleiding Sinds 1989 wordt op basis van geboortegegevens van koeien de index geboortegemak berekend. Deze

Nadere informatie

Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden

Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden 3 de Vlaamse fokkerijdag 26 oktober 2011 Genetische analyse van de gevoeligheid voor zomereczeem bij Belgische warmbloed paarden LIESBET PEETERS Onderzoeksgroep Huisdierengenetica Departement Biosystemen

Nadere informatie

Import - Advies - Handel

Import - Advies - Handel Import - Advies - Handel TONIFARM CC DE NATUUR HEEFT ZIJN EIGEN REMEDIES TONIFARM CC - Presentatie Voorleghennen: Helpt bij een beter fosfor en calcium assimilatie Verbeterd de kwaliteit van de eischalen

Nadere informatie

Advies voor genetisch beheer van de Bonte Bentheimer populatie in Nederland

Advies voor genetisch beheer van de Bonte Bentheimer populatie in Nederland Advies voor genetisch beheer van de Bonte Bentheimer populatie in Nederland Jack Windig en Rita Hoving CGN Rapport 28 Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN) Advies voor genetisch beheer van de

Nadere informatie

Variatie in vee. Leerlingmateriaal

Variatie in vee. Leerlingmateriaal Variatie in vee Leerlingmateriaal Dieren zijn er in allerlei soorten en maten. Niet alleen verschillen soorten van elkaar, maar ook binnen één soort zijn er vaak grote verschillen. Variatie binnen de soort

Nadere informatie

Symposium De juiste beerkeuze moderne middelen

Symposium De juiste beerkeuze moderne middelen Symposium De juiste beerkeuze 2013 moderne middelen 1 wereldspeler in KI 7.4 miljoen doses in 2012 3.800 beren waarvan 1400 in Nederland >1,3 miljoen zeugen ~40 miljoen vleesvarkens rol K.I. Gewenste genetica

Nadere informatie

Soja en sesam zijn te vervangen door regionale eiwitrijke grondstoffen in 100% biologisch leghennenvoer

Soja en sesam zijn te vervangen door regionale eiwitrijke grondstoffen in 100% biologisch leghennenvoer Soja en sesam zijn te vervangen door regionale eiwitrijke grondstoffen in 100% biologisch leghennenvoer Berry Reuvekamp en Thea Fiks - van Niekerk Thea en Berry zijn onderzoekers bij Wageningen Livestock

Nadere informatie

Newsletter April 2013

Newsletter April 2013 1. Inleiding Met het thema van deze nieuwsbrief willen we ons richten op de fundamenten van het fokken: de basisgenetica. Want of je het nu wil of niet. dit is ook de basis voor een succesvolle fok! Misschien

Nadere informatie

BRACHYCEFALE HONDENRASSEN

BRACHYCEFALE HONDENRASSEN PARINGSADVIES voor BRACHYCEFALE HONDENRASSEN in Vlaanderen 1 Inhoud Inleiding... 3 Wat is het probleem met de Brachycefale rassen?... 4 Wie kan een BOAS certificaat uitschrijven?... 5 Wie kan een certificaat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, 31 389, nr. 129 1 kst-31389-129 's-gravenhage 2013 Vergaderjaar 2012-2013 31 389 Een integraal kader voor regels over gehouden dieren

Nadere informatie

Leerlingenhandleiding

Leerlingenhandleiding Leerlingenhandleiding Afsluitende module TCATTCATTCAT: Short Tandem Repeats Ontwikkeld door het Forensic Genomics Consortium Netherlands (opgeheven in 2013) in samenwerking met Its Academy en de Faculteit

Nadere informatie

Het fokken van een gezonde rashond

Het fokken van een gezonde rashond Het fokken van een gezonde rashond Kor Oldenbroek Centrum Genetische Bronnen Nederland Symposium afsluiting project verwantschap, Lelystad 21 januari 2014 Persoonlijke achtergrond Expertise IVO in Zeist/ASG

Nadere informatie