Voedingsadviezen bij leucopenie en/of thrombopenie
|
|
- Tania de Veer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voedingsadviezen bij leucopenie en/of thrombopenie Deze brochure is bedoeld voor mensen met een leucopenie óf een thrombopenie. Soms is er sprake van een combinatie van leucopenie en thrombopenie. In deze brochure staat wat leucopenie en thrombopenie is en welke voedingsadviezen van belang zijn tijdens de periode dat er sprake is van leucopenie of thrombopenie. Ook voor uw familie en naasten is deze informatie belangrijk, zodat ook zij weten waarom bepaalde maatregelen nodig zijn. Leucopenie en thrombopenie Wat is leucopenie? Bij leucopenie heeft u een tekort aan witte bloedcellen. Deze bloedcellen zorgen in ons lichaam voor afweer. Iemand met minder witte bloedcellen heeft minder weerstand, waardoor de kans op een infectie groter is. De kans op een infectie moet zo klein mogelijk gemaakt worden. Voedingsmiddelen zijn gevoelig voor bacteriën (ziektekiemen). Dit vraagt om extra zorg rond het bewaren en bereiden van voedsel. Sommige voedingsmiddelen zijn éxtra gevoelig voor bacteriën. Deze kunt u daarom beter niet gebruiken zolang er sprake is van (te) weinig witte bloedcellen. Volg bij leucopenie de voedingsadviezen op zoals beschreven in het hoofdstuk over kiemarme voeding. Wat is thrombopenie? Bij thrombopenie heeft u een tekort aan bloedplaatjes. Bloedplaatjes zorgen voor het stollen van bloed bij wondjes. Bij thrombopenie is het daarom belangrijk om wondjes te voorkomen. Ook met voeding is oplettendheid geboden. Bij thrombopenie mag u de volgende voedingsmiddelen niet gebruiken om wondjes te voorkomen: voedingsmiddelen met botjes: kippenpoot, drumstick, karbonade voedingsmiddelen met stokjes: cordon blue, rolmops, rundervink, rollade voedingsmiddelen met graten: vis noten steenvruchten: kersen, pruimen (vruchten met grote pit) Ziekenhuisopname Bij opname in het ziekenhuis komt u meestal alleen op een kamer te liggen. Ook hier worden voorzorgsmaatregelen getroffen: Fruit op uw kamer is niet toegestaan. Dit kan bij de verpleegkundige of voedingsassistente afgegeven worden. Zij maken het fruit voor u schoon. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 1/7
2 Dranken mogen niet langer dan twee uur open op een nachtkastje staan. Deze worden regelmatig ververst. Vanuit de centrale keuken worden schaaltjes afgedekt. Gebruik geen gerechten uit bijvoorbeeld de winkel in het ziekenhuis. Maatregelen voor bezoekers Ook voor u als bezoeker zijn een aantal maatregelen belangrijk: Was uw handen vóór u de patiënt begroet. Bent u verkouden, heeft u een zweertje, de griep of een andere infectie (ook in geval van kinderziekten)? Of bij twijfel: raadpleeg eerst de verpleegkundige of u op bezoek kunt bij de patiënt! Snijbloemen en planten zijn niet toegestaan omdat hierin bacteriën voorkomen die infecties kunnen veroorzaken. Kunstbloemen, foto's en posters kunnen een goede vervanging zijn. Neem alleen nieuwe kranten of tijdschriften mee; géén oude of gebruikte exemplaren. Zo nodig geeft de verpleegkundige aanvullende informatie over specifieke maatregelen. Heeft u als patiënt (of uw bezoek) vragen over deze maatregelen tijdens uw verblijf in het ziekenhuis? Stel deze dan gerust aan de verpleegkundige of diëtist. Kiemarme voeding Door uw ziekte en de behandeling vermindert soms de eigen afweer. Als voorzorgsmaatregel tegen infecties adviseren wij daarom een kiemarme voeding. Wat is kiemarme voeding? Kiemarme voeding bevat zo min mogelijk ziekmakende bacteriën, gisten en schimmels. Kiemarme voeding verkleint de kans op een infectie via de voeding. Belangrijk is dat u bepaalde producten vermijdt. Een product kan namelijk van zichzelf besmet zijn. Rauw vlees bijvoorbeeld bevat altijd bacteriën. Daarnaast dient u enkele bewaar- en bereidingsadviezen in acht te nemen. Een voedingsmiddel kan namelijk ook door bederf besmet zijn. In de praktijk komt kiemarme voeding neer op het zeer streng toepassen van hygiëne richtlijnen. Waarom kiemarme voeding? Na bepaalde chemokuren kunt u een verminderde weerstand ontwikkelen doordat het aantal witte bloedcellen (leukocyten) sterk daalt; dit wordt ook wel de 'dip' genoemd. Wij schrijven een kiemarme voeding voor om u te beschermen tegen voedselinfecties. Gelijktijdig met kiemarme voeding schrijft de arts antibiotica voor. Deze beschermen u tegen infecties door lichaamseigen maagdarmbacteriën. Tijdens de 'dip' geldt, dat bacteriën, schimmels en gisten, waar u normaal gesproken niet ziek van wordt, nu wel ziekmakend kunnen zijn. Een reden hiervoor is dat de behandeling de darmwand kan beschadigen (mucositis) en bacteriën zo makkelijker in het bloed terecht komen. Een tweede reden is dat u een verminderd aantal witte bloedcellen heeft om af te weren tegen infecties. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 2/7
3 Wanneer kiemarme voeding? Afhankelijk van de behandeling 'dipt' u tijdens ziekenhuisopname of thuis. In principe mag u stoppen met de kiemarme voeding zodra u uit de 'dip' bent. Overleg dit altijd met uw behandelend arts. Kiemarme voeding tijdens uw opname De verpleegkundige geeft door dat u een kiemarme voeding nodig heeft. Uw keuze voor de samenstelling van maaltijden maakt u met een formulier kenbaar. De voedingsassistente reikt u dit keuzemenu eenmaal per dag uit. De aangeboden voeding voldoet dan aan de omschreven richtlijnen. U moet echter zelf in de gaten houden hoe lang iets bij u de kamer staat. Voor thuis staan aanvullende adviezen betreffende de inkoop, bereiding en bewaren op pagina 5. Wilt u iets van buiten Gelre ziekenhuizen consumeren? Gebruik hiervoor dan de richtlijn als voor thuis. Kiemarme voeding in Gelre ziekenhuizen Algemeen Voor elke handeling met voedsel wast u de handen. Maak uw handen goed droog met een papieren wegwerpdoek. Maak alleen gebruik van voedingsmiddelen uit onaangebroken en niet beschadigde, fabrieksmatig verpakte (mono)verpakkingen. Let goed op de uiterste houdbaarheidsdatum. Gooi aangebroken verpakkingen van voedingsmiddelen na de maaltijd in Gelre ziekenhuizen altijd weg. Dranken drinkt u niet direct uit de verpakking. Schenk dranken altijd uit in een schoon glas of drink met een rietje. Als u iets bewaart, noteer dan altijd de datum en het tijdstip van openen op de verpakking van het product. Advieslijst kiemarme etenswaren: kiemarme voeding, wat wel en wat niet? Aangeraden Brood: diverse soorten brood, beschuit, knäckebröd, roggebrood, krentenbrood, mueslibrood, ontbijtkoek, rijstwafels. Boter: alle soorten boter en (dieet)margarine. Kaas: (verpakte) Hollandse kaassoorten en smeerkaas, indien deze voorzien zijn van een uiterste consumptiedatum. Na openen de kaas opnieuw verpakken in folie en maximaal één week koel bewaren. Sterk afgeraden Kant-en-klaar belegde broodjes, bijvoorbeeld ham-, ui-, kaas-, pudding-, saucijzen-, worstenboordjes of hotdogs, losse muesli. Schimmelkaas zoals brie en camembert, zachte buitenlandse kaas, kaas van rauwe melk zoals boerenkaas, geitenkaas, roomkaas, kaas met toevoegingen van komijn of nagel. Vleeswaren: alle vacuümverpakte vleeswaren en paté, indien deze voorzien zijn van een uiterste consumptiedatum. Na openen opnieuw verpakken in folie en maximaal vier dagen koel bewaren. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 3/7 Vleeswaren die geheel of gedeeltelijk rauw zijn zoals rosbief, fricandeau, rollade, filet americain, ossenworst.
4 Aangeraden Eieren: mits hard gekookt (minimaal zeven minuten) of tweezijdig gebakken tot het eiwit en de dooier geheel gestold zijn. (Gevulde) omelet, mits extra goed doorbakken, roerei. Sterk afgeraden Zacht gekookt ei. Zoetwaren: alle soorten. Bij gebruik van een pot broodbeleg steeds schoon bestek gebruiken en het product koel bewaren. Groenten en fruit: alle soorten verse groenten en conserven mits vers, gaaf en gewassen. Blik na openen 24 uur houdbaar. Fruit dat u kunt schillen, is te gebruiken (bijvoorbeeld banaan, appel, sinaasappel, peer, perzik, meloen, kiwi, abrikoos, nectarine). Verder kunt u gebruik maken van éénpersoonsverpakte: compote; aardbeien en kersen uit blik (is gesteriliseerd); vruchtensappen. Vlees, vis en gevogelte: alle soorten goed doorbakken en/of gekookt. Vlees- en visconserven. Aardappelen, rijst, pasta: alle soorten mits zelf gekookt, gefrituurd of gebakken. Gekoelde vacuümverpakte maaltijden, mits binnen 24 uur genuttigd. Melkproducten en ijs: alle gepasteuriseerde en gesteriliseerde melkproducten en pap mits gekoeld bewaard. Slagroom mits vers geklopt of uit een spuitbus (let op schoon spuitmondje). Per stuk verpakte ijsjes. Dranken: koffie, thee, limonadesiroop, frisdrank, vruchten- en groentesappen. Alle soorten alcoholische dranken, mits in overleg met uw behandelend arts. Nog na te gisten bier als Trapisten- en Witbier. Pilsener is binnen een kiemarme voeding wel toegestaan. Bespreek het gebruik van alcohol altijd met uw arts. Rauwkost en stamppot met rauwe groenten. Fruit met kneuzingen of beurse plekken. Kant-en-klare 'verse' fruitsalade en verpakte sla uit de winkel. Zacht fruit dat u niet kunt schillen (bijvoorbeeld aardbeien, kersen, frambozen, bessen, druiven, bramen, pruimen en gedroogd fruit als krenten en rozijnen). Gedroogd fruit is wel toegestaan in bewerkte producten zoals krenten- en vruchtenbrood en maaltijden chocoladerepen. Vlees, gevogelte en vissoorten die (half) rauw zijn zoals biefstuk, rosbief, tartaar, rollades, haring, schaal- en schelpdieren. Vacuümverpakte (gerookte) vis zoals zalm en paling. Vacuümverpakte aardappelen. 'Verse' krieltjes uit de winkel. Kant-en-klare 'verse' maaltijden. Schep- of softijs. 'Verse' melk van de boer. Tapbier, kant-en-klaar gekochte milkshakes, vers geperst fruit van de groenteboer, kruidenthee. U mag geen water dat de eerste 60 seconden uit de kraan stroomt. Laat het kraanwater dus altijd een minuut doorstromen. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 4/7
5 Aangeraden Koek, snoep, gebak: koek en snoep (verpakte soorten) bewaren in een doos/trommel die niet door iedereen gebruikt wordt. Vers gebak dat in zijn geheel in de oven is geweest, evt. goed verpakt en binnen 24 uur genuttigd. Snacks: alles in blik en/of vacuüm verpakt zoals: ragouts, knakworsten etc. Zelf bereide ragouts mits goed doorgekookt. Zelf gefrituurde snacks. Alle zoutjes uit nieuwe verpakking. Toevoegingen: Sterk afgeraden Los gekochte koekjes. Koek of gebak (van de bakker) met slagroom, mokka, glazuur, crèmes of vers fruit. Producten van de snackbar of automatiek. Kant-en-klare salades, quiches, pizza's etc. Losse pinda's en noten van de markt. Zelfbereide, koude saus zoals mayonaise. Niet mee verhitte garnering als peterselie of koriander en andere groene kruiden of specerijen. Kiemarme voeding thuis Als wij u adviseren thuis kiemarme voeding te gebruiken, raden wij u de volgende zaken sterk aan: Bereiden Verhit rauwe producten zoals vlees, vis, groenten, specerijen en kruiden (zoals peterselie) door en door tot in de kern door middel van koken, bakken of braden. Diepvriesproducten zijn niet schoner dan verse producten. Ook hierbij is goede verhitting noodzakelijk. Botersmeersels, zoet beleg en kant-en-klaar koude sauzen als ketchup en mayonaise mag u uit de verpakking gebruiken mits u iedere keer schoon bestek gebruikt en/of de buitenkant van de opening schoonmaakt. Gesneden kaas of vleeswaren vers van de slagerij of kaasboer geeft minder garantie van hygiëne dan de fabrieksmatig verpakte producten. Gebruik verse en onbeschadigde producten, zoals verse melkproducten, gaaf fruit en dergelijke. Schimmel- en smetplekken afsnijden is onvoldoende. Gebruik geen opgewarmde restjes. Barbecuen wordt sterk afgeraden. Maaltijden van een restaurant, slager en dergelijke afhalen of laten bezorgen is absoluut af te raden. Wij raden u af de maaltijd in een restaurant te gebruiken zolang u SDD-medicatie slikt. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 5/7
6 Bewaren De temperatuur in de koelkast moet tussen de 4 en 7 C liggen. Zet voedingsmiddelen die in de koelkast horen zo snel mogelijk weer in de koelkast terug. Dek etenswaren goed af, ook in de koelkast. Bewaar alle dranken niet langer dan 24 uur na opening gekoeld. Kleinverpakkingen zijn dus niet noodzakelijk, mits u de verpakking maar goed afsluit en u het product binnen 24 uur consumeert. Frisdranken en limonadesiroop kunt u tot één week na openen gebruiken. Bewaar kaas en vleeswaren niet langer dan 3 dagen. Vries vers brood in en ontdooi per dag de gewenste hoeveelheid. Brood hoeft dus niet per snee verpakt te worden. Soep of jus kunt u 2 dagen bewaren. Voor gebruik kookt u soep of jus minstens 5 minuten door. Gebruik eenmaal ontdooide diepvriesproducten op dezelfde manier als verse producten. Vries ze niet opnieuw in. Let extra op de uiterste houdbaarheidsdatum op de verpakking. Bewaar rauwe producten en reeds bereide maaltijden gescheiden van elkaar. Ontdooi vlees, vis of kip op een schaal in de koelkast. Het dooiwater bevat veel bacteriën en moet u daarom in een schaal opvangen en weggooien. Bewaar alle koude sauzen, zelf bereid of uit een potje, na openen niet langer dan 24 uur. Wat betreft het bewaren van geopende verpakkingen van dranken en zelf bereid etenswaar zijn de richtlijnen hetzelfde als tijdens de ziekenhuisopname. Reinigen Was voor de bereiding, het opdienen en het nuttigen van de maaltijd uw handen en droog ze goed af. Gebruik schoon en droog servies, bestek en keukenmateriaal, bij voorkeur geen houten snijplanken en/of houten pollepels. Verschoon dagelijks de thee-, hand- en sopdoeken, en gebruik een keukenrol. Maak de koelkast regelmatig (één keer per maand) schoon. Was af in sop en heet water (minimaal 60 C) of gebruik de afwasmachine. Keukenmateriaal dat in contact is geweest met rauw vlees, kip, vis of eieren moet u direct schoonmaken. Voeding tijdens ziekte en behandeling Voldoende eten en drinken vormt soms tijdens ziekte en behandeling een probleem. Eten en drinken ervaart men dan vaak niet meer als vanzelfsprekend. Vaak genoemde problemen zijn: verminderde eetlust, smaak- en geurveranderingen, weerzin tegen voeding, snel een vol gevoel, misselijkheid, braken, diarree, pijnlijke mond of keel en vermoeidheid. De voedingsproblemen verschillen van persoon tot persoon. Een goede voeding bij ziekte is een voeding die voorziet in voldoende bouwstoffen (eiwitten), energie (koolhydraten en vetten) en vitamines en mineralen. Het streven is dat uw lichaamsgewicht niet onbedoeld afneemt. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 6/7
7 Wanneer er sprake is van gewichtsverlies van meer dan 2 kilo, neem dan via uw arts contact op met de diëtist. De diëtist inventariseert uw klachten en gewichtsverloop. Vragen? Heeft u na het lezen van deze brochure vragen over voeding? Dan kunt u terecht bij de diëtisten van Gelre ziekenhuizen: Naam diëtist: Datum: Gelre Apeldoorn, tel: maandag t/m vrijdag uur en uur Gelre Zutphen, tel: maandag t/m vrijdag: uur en uur Vragen van medische aard kunt u het beste stellen aan uw huisarts of specialist. Diëtetiek DIET april 2015 pagina 7/7
Richtlijnen voor het meebrengen Bij kiemarme voeding
Richtlijnen voor het meebrengen Bij kiemarme voeding Ziekenhuis Gelderse Vallei Omdat het ziekenhuisassortiment niet altijd aan ieders wensen kan voldoen, wordt regelmatig gevraagd welke voedingsmiddelen
Nadere informatieHYGIËNISCHE VOEDINGSRICHTLIJN HEMATOLOGIE TIJDENS AMBULANT TRAJECT
HYGIËNISCHE VOEDINGSRICHTLIJN HEMATOLOGIE TIJDENS AMBULANT TRAJECT 1065 Inleiding U heeft het advies gekregen om hygiënische voedingsrichtlijnen te volgen. Deze folder informeert u welke voedingsmiddelen
Nadere informatieHygiënische Voedingsrichtlijn Hematologie
Hygiënische Voedingsrichtlijn Hematologie U heeft het advies gekregen om de hygiënische voedingsrichtlijn te volgen. Deze brochure informeert u welke voedingsmiddelen afgeraden worden om voedingsinfectie
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijn Hematologie
Diëtetiek Hygiënische voedingsrichtlijn Hematologie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Hematologische aandoeningen (bloedziekten) worden met hoog gedoseerde chemotherapie en/of bestraling
Nadere informatieKiemarme voeding thuis
Dietetiek Kiemarme voeding thuis Waarom krijgt u of uw kind kiemarme voeding? Heeft u of uw kind een verminderde weerstand? Dan heeft uw arts u of uw kind aangeraden om een kiemarme voeding te gebruiken.
Nadere informatieVoeding bij streng beschermende isolatie
Deze folder geeft informatie over voeding bij in het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL). De aanwijzingen zijn van belang voor de patiënt en zijn familie. U als patiënt moet zich aan bepaalde regels met betrekking
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een verminderde weerstand
Dietetiek Voedingsadviezen bij een verminderde weerstand Heeft u of uw kind een verminderde weerstand? Dan heeft uw arts u of uw kind aangeraden om extra maatregelen te nemen rondom uw voeding. Het is
Nadere informatieHygiëne richtlijn voeding Tijdens en na intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie
Hygiëne richtlijn voeding Tijdens en na intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2014 pavo 1097 Inleiding U krijgt een intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie.
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijn (hematologie)
Hygiënische voedingsrichtlijn (hematologie) U heeft het advies gekregen om de hygiënische voedingsrichtlijn op te volgen. Deze folder informeert u welke voedingsmiddelen u beter kunt vermijden om voedingsinfectie
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Algemene voedingsrichtlijnen voor oncologische patiënten tijdens therapie
PATIËNTEN INFORMATIE Algemene voedingsrichtlijnen voor oncologische patiënten tijdens therapie 2 Hygiënemaatregelen Als gevolg van de chemotherapie, immunotherapie of bestraling neemt het aantal bloedcellen
Nadere informatieMAATREGELEN KIEMARME VOEDING
MAATREGELEN KIEMARME VOEDING Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijn bij verminderde afweer
Hygiënische voedingsrichtlijn bij verminderde afweer Ziekenhuis Gelderse Vallei U heeft het advies gekregen om de hygiënische voedingsrichtlijn te volgen. Deze brochure informeert u over welke voedingsmiddelen
Nadere informatiePatiënteninformatie. Basisregels bij kiemarme voeding
Patiënteninformatie Basisregels bij kiemarme voeding Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Aankoop van voedingsmiddelen... 3 Hygiënisch bereiden van een maaltijd... 3 Bewaring van voedsel... 4 Tot slot...
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijn bij verminderde afweer Kindergeneeskunde
Hygiënische voedingsrichtlijn bij verminderde afweer Kindergeneeskunde Ziekenhuis Gelderse Vallei Je hebt het advies gekregen om de hygiënische voedingsrichtlijn te volgen. Deze brochure informeert je
Nadere informatieHygiëne richtlijn voeding. Tijdens en na intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie
Hygiëne richtlijn voeding Tijdens en na intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen
Nadere informatieLekker eten met minder zout
Lekker eten met minder zout Inleiding In deze brochure vindt u informatie over hoe u het zoutgehalte in uw voeding kunt verminderen en toch lekker kunt blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9 gram
Nadere informatieEen operatie? Let op uw voeding!
Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieIntroductie van voeding na pancreatitis
Introductie van voeding na pancreatitis Deze brochure is bedoeld voor patiënten die herstellende zijn van een alvleesklierontsteking (= pancreatitis). In deze brochure wordt uitgelegd hoe u het beste kunt
Nadere informatieVeilig eten voorkom een voedselinfectie
Veilig eten voorkom een voedselinfectie Elke dag lopen 2.000 Nederlanders een voedselinfectie op. Slechte hygiëne is meestal de oorzaak. Je kunt er flink ziek van worden: denk aan diarree, braken en koorts.
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijn
Hygiënische voedingsrichtlijn Tijdens en na intensieve chemotherapie of stamceltransplantatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen
Nadere informatieVOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES
Diabetes DIABETES VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES Diabetes is een aandoening waarbij er problemen zijn met het op peil houden van het bloedglucose. Glucose is afkomstig van koolhydraten uit de voeding
Nadere informatieScheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis. SNAQ-score > 2. Diëtetiek
Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis SNAQ-score > 2 Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 Ondervoeding
Nadere informatieVoeding in de zwangerschap
Voeding in de zwangerschap Verloskunde Beter voor elkaar 1 2 Gezonde voeding Een gezonde leefstijl is belangrijk, vooral nu u in verwachting bent. Daarbij hoort gezonde voeding. Eten voor twee is niet
Nadere informatieVoeding bij ziekte en herstel
Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen
Nadere informatieVOORKOMEN VAN LISTERIA-INFECTIE
VOORKOMEN VAN LISTERIA-INFECTIE Via deze folder willen u graag informeren over de infectieziekte Listeriose. Daarnaast geven wij ook enkele aanbevelingen omtrent voeding die u kan ondernemen om de ziekte
Nadere informatieDiëtetiek. Voeding bij intensieve chemotherapie en na stamceltransplantatie
Diëtetiek Voeding bij intensieve chemotherapie en na stamceltransplantatie Diëtetiek Inleiding Kort na intensieve chemotherapie en stamceltransplantatie, als het aantal witte bloedcellen nog niet hersteld
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieHygiënische voedingsrichtlijnen. informatie voor patiënten
Hygiënische voedingsrichtlijnen informatie voor patiënten INLEIDING 3 AANKOOP VAN VOEDINGSMIDDELEN 4 HYGIËNISCH BEREIDEN VAN EEN MAALTIJD 5 BEWARING VAN VOEDSEL 6 RISICOVOLLE VOEDINGSMIDDELEN 8 CONTACT
Nadere informatieBacteriearme voeding Hygiënerichtlijn
Bacteriearme voeding Hygiënerichtlijn Hematologie / Oncologie Inleiding Door de chemotherapie die u ondergaat, zijn de witte bloedcellen verlaagd. Hierdoor wordt uw weerstand tijdelijk verminderd. Tevens
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieVoedingsbeleid Buitenschoolse Opvang De Groene Weide. Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar
Voedingsbeleid Buitenschoolse Opvang De Groene Weide Voor kinderen van 4 t/m 12 jaar Inhoud Algemeen 2 o Gezond voedingsaanbod 2 o Vaste en rustige eetmomenten 2 o Allergieën en individuele afspraken 2
Nadere informatieNiet toegestane voedingsmiddelen
Diëtetiek Voedingsadviezen na transplantatie Voedingsadviezen na transplantatie Inleiding Na de transplantatie krijgt u afweeronderdrukkende medicijnen (immuunsuppressiva) voorgeschreven. Hierdoor neemt
Nadere informatieVOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES
VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Tijdens de zwangerschap kan het voorkomen dat de hoeveelheid bloedglucose in het bloed te hoog wordt. Zijn er één of meerdere glucosewaarden
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatieEet smakelijk Informatie over vocht en voeding voor ouderen
Ouder worden kan verschillende problemen op het gebied van voeding met zich meebrengen. Zo kan onder andere de eetlust afnemen en kunnen ouderen minder gaan drinken dan gewenst. Dit heeft gevolgen voor
Nadere informatieVoorkomen van ondervoeding bij volwassenen
Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep hieraan extra aandacht. Ziek zijn is topsport
Nadere informatieVoedingsbeleid Bso 1
Voedingsbeleid Bso 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties Voedingsaanbod en eetmomenten o Eet- en drinkmomenten - Fruit
Nadere informatieVoedingsadviezen na een buismaagoperatie
Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee
Nadere informatieJe lichaam een handje helpen Gezond eten voor kinderen met een verminderde afweer
Je lichaam een handje helpen Gezond eten voor kinderen met een verminderde afweer Wilhelmina Kinderziekenhuis Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Je lichaam een handje helpen: gezond eten
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieEiwit- en energieverrijkt dieet
Eiwit- en energieverrijkt dieet 1 Inleiding Als gevolg van ziekte of na een operatie, is het mogelijk dat uw eetlust minder is. Voor een betere reactie op uw behandeling en een sneller herstel, is het
Nadere informatieGoede voeding vóór een operatie
Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatieEnkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
BEDERF JE KAMP NIET! Enkele tips om op kamp voedselnarigheden te vermijden Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen BEDERF JE KAMP NIET! HONGER... HONGER... Een vaak gehoord woord wanneer
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Eten en drinken in het ziekenhuis
PATIËNTEN INFORMATIE Eten en drinken in het ziekenhuis 2 PATIËNTENINFORMATIE Wanneer u wordt opgenomen in het ziekenhuis, wordt u gevraagd of u een dieet of speciale wensen heeft; we kunnen de meest voorkomende
Nadere informatieWelke melk, yoghurt, kwark en kaas? In dit menu gaan wij uit van halfvolle melk, magere yoghurt, magere kwark en 48+ kaas.
belangrijke info Welk menu moet ik volgen? Afhankelijk van jouw caloriebehoefte kun je het menu van 1.250, 1.500, 1.800 of 2.100 Kcal per dag volgen. Op www.projectgezond.nl/hoeveel-calorieen-per-dag/
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieKoolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde
Koolhydraatarm dieet PET/CT Nucleaire geneeskunde Het is belangrijk om 24 uur vóór het PET/CT onderzoek een koolhydraat arm dieet te volgen. De laatste twaalf uur vóór het onderzoek moet u nuchter blijven.
Nadere informatieCHOLESTEROLARME VOEDING
CHOLESTEROLARME VOEDING Vers fruit Net zoals groenten bevat fruit geen cholesterol en is het rijk aan vezels. De energiewaarde van fruit is afhankelijk van de hoeveelheid suiker. Zo zijn druiven, bananen,
Nadere informatieInleiding VOOR JE HET WEET, MAAK JE DE LEKKERSTE MAALTIJDEN IN EEN SCHONE EN OPGERUIMDE KEUKEN!
Inleiding Of je nu een goede kok bent, of nog geen ei kunt bakken, de is een belangrijke plek in je huis. Dit boek vertelt de belangrijkste dingen over thuis koken. Zodat je veilig en gezond eten kunt
Nadere informatieBuffet vanaf 40 personen
Hierbij treft u onze prijslijst aan betreffende buffetten, koffietafels, High tea, brunch, feesten en partijen. Ook kunnen wij een buffet of menu naar eigen keuze verzorgen. Heeft u vragen of andere wensen?
Nadere informatieInfofiche 2. Veilig voedsel. Doelstellingen. De leerlingen weten waarom voedingsmiddelen correct moeten worden bewaard.
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen weten waarom voedingsmiddelen correct moeten worden bewaard. De leerlingen weten hoe voedingsmiddelen correct moeten worden bewaard. Wanneer slechte of ziekmakende
Nadere informatieAdviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen
Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed
Nadere informatieEnergie- en eiwitrijke voeding
Energie- en eiwitrijke voeding Beste patiënt Deze brochure is opgesteld om te zorgen voor gewichtsoptimalisatie in de voorbereiding op uw operatie. Dit indien er sprake is van ongewenst gewichtsverlies
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkte. voor kinderen
Energie en eiwitverrijkte voeding voor kinderen Inleiding Als uw kind ziek is, verbruikt het lichaam van uw kind meer energie en voedingsstoffen in vergelijking met een gezond kind. Ook kan een ziekte
Nadere informatieNatriumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum
Natriumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een natriumbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u nadere informatie en voedingsadviezen. Heeft u na het lezen van deze tekst nog vragen dan
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieLekker eten met minder zout
Lekker eten met minder zout Inleiding In deze folder vindt u informatie over het minderen van het zoutgehalte in uw voeding en toch lekker blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9-10 gram zout binnen.
Nadere informatieGoed eten en drinken in het CWZ
Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u
Nadere informatieWat kunt u doen bij ondervoeding?
Wat kunt u doen bij ondervoeding? Adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Wat kunt u doen bij ondervoeding?,
Nadere informatieOndervoeding een zaak van gewicht
Ondervoeding een zaak van gewicht 2 Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas hier extra aandacht aan onder
Nadere informatieKoolhydraatvariatielijst. Afdeling Diëtetiek
Koolhydraatvariatielijst Afdeling Diëtetiek Brood- en broodproducten Beschuit 1 stuks 10 7 Brood, bruin, volkoren, wit 1 snee 35 15 Broodje, bruin, volkoren, wit 1 stuks 50 23 Broodje, pistolet, bruin,
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens uw behandeling
Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico
Nadere informatieDieet bij decubitus (doorliggen)
Dieet bij decubitus (doorliggen) Wat is decubitus In de volksmond wordt decubitus doorliggen genoemd. Decubitus ontstaat als door ziekte of ongeval het lichaam langdurig in dezelfde houding moet blijven,
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieVoorkom voedselvergiftiging als u een verminderde weerstand heeft
Voorkom voedselvergiftiging als u een verminderde weerstand heeft Albert Schweitzer ziekenhuis december 2013 pavo 0562 Inleiding De arts heeft met u besproken dat u een verminderde weerstand heeft. Een
Nadere informatieJe lichaam een handje helpen Gezond eten voor kinderen met een verminderde afweer
Je lichaam een handje helpen Gezond eten voor kinderen met een verminderde afweer Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding
Wie beter eet, wordt sneller beter! Wie ziek is moet herstellen en wie geopereerd moet worden, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam meer energie, eiwit en
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatieRESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N
RESTENRIJKE VOEDING Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.019N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Om een dagelijks een goede darmwerking en gezonde
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Gezond en veilig voedsel maken en bewaren 9 1.1 Eten koken en bewaren 9 1.2 Een ongeluk zit in een klein hoekje 18 1.3 Machines in de keuken 18 1.4 Langer houdbaar maken, maar hoe?
Nadere informatieVoedingsadviezen bij het gebruik van een niet-selectieve mao-remmer
Voedingsadviezen bij het gebruik van een niet-selectieve mao-remmer Diëtetiek Telefoon Route 020 510 8504 11 Een MAO-remmer is een medicijn dat helpt tegen een depressieve stemming. Een MAO-remmer remt
Nadere informatieVoedingsadvies na een buismaagoperatie
Voedingsadvies na een buismaagoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan
Nadere informatieVoedingsadvies bij reactieve hypoglycemie
VOEDING & DIEET Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie ADVIES Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie Als we een maaltijd gebruiken met veel koolhydraten (suikers en/of zetmelen), maakt onze alvleesklier
Nadere informatieVoeding bij pancreatitis
UMC St Radboud Voeding bij pancreatitis (alvleesklierontsteking) Patiënteninformatie Deze brochure geeft u algemene informatie over de voeding bij pancreatitis. Heeft u na het lezen van deze brochure nog
Nadere informatieCHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER. Over de datum?
VOEDSELVERSPILLING CHECK DE HOUDBAARHEIDSWIJZER Over de datum? Jaarlijks belandt er per Nederlander meer dan 40 kilo voedsel in de vuilnisbak. Een groot deel daarvan is nog prima te eten. Ook door slimmer
Nadere informatieVoedingsadviezen bij misselijkheid
Voedingsadviezen bij misselijkheid Ziekenhuis Gelderse Vallei 2 Als gevolg van diverse behandelingen bij kanker kunnen klachten ontstaan die het eten en drinken bemoeilijken. Een veel voorkomende klacht
Nadere informatieVoedingsbeleid Bso 1
Voedingsbeleid Bso 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken Voedingsaanbod en eetmomenten o Fruit o Drinken o Eten o Broodbeleg Dagindeling
Nadere informatieWie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek
00 Wie beter eet, wordt sneller beter Afdeling Diëtetiek Tijdens uw bezoek aan de polikliniek zijn enkele vragen gesteld die verband houden met uw eetlust en uw gewicht. U ontvangt deze folder omdat uit
Nadere informatieVernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen.
Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen www.nwz.nl Inhoud Dieetadviezen 3 Wat kunt u wél gewoon eten en drinken? 6 Uw vragen 6 2 Bij dikke darmkanker kan een vernauwing in de dikke darm
Nadere informatieVoedingsbeleid KDV 1
Voedingsbeleid KDV 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties Voedingsaanbod o Fruit o Drinken o Broodbeleg o Voedingsaanbod
Nadere informatieAfdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet
Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet Telefoonnummer: 0344 674285 Kalium Kalium is een mineraal dat in vrijwel alle voedingsmiddelen voorkomt. Kalium is nodig voor de geleiding van zenuwprikkels.
Nadere informatieHET LEVERSPAREND DIEET
HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieHet leversparend dieet
Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieRichtlijn hygiënische voeding Voor hematologische patiënten met een verminderde afweer
Richtlijn hygiënische voeding Voor hematologische patiënten met een verminderde afweer Hematologie I Diëtetiek Verminderde afweer Door uw ziekte of behandeling is uw afweer verminderd, waardoor u een grotere
Nadere informatieZorgSaam. Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes. mellitus. Wie beter eet, wordt sneller beter
Zichtbaar beter voeding eten! bij diabetes Wie beter eet, wordt sneller beter mellitus ZorgSaam 1 Wie beter eet, wordt sneller beter! U krijgt deze folder aangeboden, omdat is gebleken dat uw voedingstoestand
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek 1 Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatieDE MAAND ZONDER SUIKER
DE MAAND ZONDER SUIKER Spelregels Hoe werkt het experiment? De maand november is voor Kassa de Maand Zonder Suiker. Helemaal suikervrij is niet gezond: in fruit zit bijvoorbeeld van nature suiker, maar
Nadere informatiewww.voedingscentrum.nl Veranderingen in indelingscriteria 1/10
BIJLAGE 2: Vergelijking criteria RV 2009 versus RV 2011 Voor de voetnoten bij criteria RV 2011 zie RV zelf. Richtlijnen voedselkeuze 2009 hoofdgroep subgroep a/b b/c BASIS PRODUCTGROEPEN Groente* Alle
Nadere informatiePatiënteninformatie. Kiemarme voeding
Patiënteninformatie Kiemarme voeding Inhoud Inhoud... 3 Inleiding... 4 Aankoop van voedingsmiddelen... 4 Hygiënisch bereiden van een maaltijd... 5 Bewaring van voedsel... 6 Te vermijden voedingsmiddelen...
Nadere informatieDrinkvoeding in de thuissituatie
Drinkvoeding in de thuissituatie 1 2 DRINKVOEDING IN DE THUISSITUATIE GEBRUIKSADVIES Vraag uw diëtist dit gebruiksadvies in te vullen. Naam diëtist: Advies drinkvoeding Gebruik per dag Het formulier Verklaring
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieDe opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen?
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de opslag van producten die horecabedrijven in voorraad hebben. We vertellen waar je op moet letten bij de levering van producten en hoe je ze opslaat. Wat
Nadere informatieG e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf
G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een
Nadere informatieHet preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een
Nadere informatieDiëtetiek Ondervoeding bij ziekte
Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Inleiding Als u ziek bent moet u extra op uw voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen
Nadere informatie