Van Oord Nederland Datum 7 mei 2013 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 2 van 24

Transcriptie

1

2 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 2 van 24 Inhoudsopgave 1 Inleiding Basisgegevens Beschrijving van de organisatie Verantwoordelijkheden Basisjaar Rapportageperiode Verificatie Afbakening Organisatorische grenzen Emissies van deelnemingen Emissies van Joint Ventures Emissies van aanbieders Wijzigingen in de organisatie Berekeningsmethodiek Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Wijzigingen berekeningsmethodiek Uitsluitingen Opname van CO Biomassa Directe en indirecte emissies Herberekening basisjaar & historische gegevens Emissies Emissie 2012 per categorie Directe emissies (scope 1) Indirecte emissies (scope 2) Overige indirecte emissies (scope 3) Emissies van projecten onder gunning van de CO 2 -prestatieladder Onzekerheid Bijlage 1 Referentietabel...18 Bijlage 2 Documentenstroom CO 2 -footprint 2012 (SAWP )...19 Van Oord Nederland Paans Van Oord Mijnster Zand- en Grinthandel Van Oord DMC (concernleverancier) Bijlage 3 CO 2 -footprintoverzicht 2012 (SAWP # )...22 Bijlage 4 Emissies basisjaar (SAWP # )...23 Bijlage 5 CO 2 -footprint projecten onder gunning (SAWP # )...24

3 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 3 van 24 1 Inleiding Het duurzaamheidsbeleid van Van Oord Nederland (VON) is in belangrijke mate gericht op onze CO₂uitstoot. Ons doel is om in 2015 de energy efficiency van onze activiteiten met minimaal 5% ten opzichte van het ijkjaar 2010 te verbeteren. Energie-efficiencydoelstellingen op dat gebied zijn onderdeel van de jaarplannen van elke afdeling. Dit CO 2 -footprintverslag beschrijft de vaststelling van de organisatorische grenzen (ofwel de organisational boundary) van Van Oord Nederland bv en geeft de directe en indirecte emissies (scope 1, 2 en 3) weer welke binnen deze grenzen veroorzaakt zijn over het jaar Het opstellen van de periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het energiemanagementsysteem dat in het kader van het energiereductiebeleid en de CO 2 -prestatieladder is ingevoerd. Deze stuurcyclus staat beschreven in het Van Oord Managementsysteem. De systematiek die gebruikt is om tot de footprint te komen is volgens de NEN-ISO en de CO 2 -prestatieladder versie 2.1. Dit rapport dekt de vereisten uit paragraaf 7.3 en een gedeelte van paragraaf 7.4 van de norm. In de bijlage is een referentietabel opgenomen.

4 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 4 van 24 2 Basisgegevens 2.1 Beschrijving van de organisatie Van Oord Nederland maakt onderdeel uit van een wereldwijd actieve en toonaangevende aannemer van bagger-, waterbouwkundige en offshore projecten (olie, gas en wind). Wij zijn een innovatieve partner voor onze opdrachtgevers en dragen al meer dan honderd jaar bij aan de infrastructuur voor de wereld van morgen. De groeiende wereldbevolking heeft behoefte aan meer ruimte en de vraag naar energie stijgt voortdurend. Toenemende wereldhandel vraagt om meer en betere havenfaciliteiten, terwijl klimaatverandering kustgebieden bedreigt. Van Oord biedt innovatieve oplossingen voor deze wereldwijde maritieme uitdagingen; nu en in de toekomst. 2.2 Verantwoordelijkheden De directievertegenwoordiger van Van Oord Nederland bv is eindverantwoordelijke voor de inhoud van dit CO 2 -footprintverslag. De verantwoordelijkheid voor volledige en correcte footprintinformatie van bedrijfsonderdelen en projecten is volgens onderstaande tabel. Tabel 1: Verantwoordelijkheden Bedrijfsonderdeel Eindverantwoordelijke Stuurcyclus en contactpersoon emissie-inventaris Van Oord Nederland bv Dhr. J. Schaart Dhr. N. Belkadi Paans Van Oord bv Dhr. C.A. Paans Dhr. N. Belkadi Mijnster Zand- en Grindhandel bv Dhr. T.J. Groeneveld Dhr. N. Belkadi Projecten onder gunning CO 2 -presatieladder Projectmanager Dhr. C.A.D. van Velzen Van Oord Dredging & Marine Contractors bv* Dhr. J. de Jong Dhr. F. de Waard Van Oord Personeels bv* Dhr. A.J.M. van Schaik Dhr. F. de Waard Van Oord Equipment bv* Dhr. J. de Jong Dhr. F. de Waard * Concernaanbieder, zie voor uitleg 2.3 Basisjaar In 2010 heeft Van Oord Nederland voor het eerst door een certificerende instelling haar footprint laten verifiëren over de uitstoot in In 2009 is voor het eerst op systematische wijze het energieverbruik en de CO 2 emissie vastgesteld en wordt gehanteerd als basisjaar waarnaar gerefereerd wordt in de ISO Over voorgaande jaren is de betrouwbaarheid en toegankelijkheid van gegevens te beperkt geweest om de CO 2 -emissie met zekerheid te kunnen vaststellen. 2.4 Rapportageperiode Dit rapport beschrijft de gegevens gebaseerd op het kalenderjaar 2012, dat wil zeggen van 1 januari 2012 tot en met 31 december Wijzigingen in de organisatorische grenzen en de emissieinventaris zullen ten opzichte van 2009 worden gerapporteerd. 2.5 Verificatie Verificatie van de organisatorische grenzen, emissie-inventaris en CO 2 -uitstoot vindt jaarlijks plaats door de certificerende instelling Lloyd s Register. De CO 2 -footprint 2012 is van 27 t/m 30 mei 2013 geverifieerd.

5 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 5 van 24 3 Afbakening 3.1 Organisatorische grenzen Bij het bepalen van de organisatorische grenzen is VON als top van de hiërarchie genomen en is voor de operational control benadering conform het GHG-protocol gekozen. In de CO 2 -prestatieladder is deze methode aangeduid als methode 1. De organisatorische grens is in figuur 1 aangegeven met het oranje vlak. De operational control-benadering betekent dat in de footprint alle CO 2 -bronnen worden meegenomen die onder de operationele controle staan van Van Oord Nederland bv. Figuur 1: Organisatorische grens Van Oord Nederland bv Van Oord nv Van Oord Marine bv Van Oord Groep nv Van Oord Personeels bv Van Oord Offshore bv Van Oord Waterbouw bv Van Oord DMC bv Van Oord Equipment bv Van Oord Nederland bv Mijnster Beheer bv Paans Van Oord bv Zeezand IJmuiden vof Ballast Van Oord Grondstoffen vof Van Oord Nederland Concernaanbieder Deelneming Emissies van deelnemingen Van Oord Nederland bv heeft twee langlopende deelnemingen. Dit zijn Zeezand IJmuiden VOF en Ballast Van Oord grondstoffen VOF. Van Oord Nederland bv is de penvoerder en heeft operationele controle over Zeezand IJmuiden VOF. De emissies van Zeezand IJmuiden VOF zijn daarom meegenomen in de emissiebepaling. Ballast Nedam is penvoerder voor Ballast Van Oord grondstoffen VOF en heeft operationele controle over deze onderneming. Daarom wordt alleen de emissie van Ballast Van Oord grondstoffen VOF die veroorzaakt wordt door Van Oord Nederland bv meegeteld als directe (scope 1) emissie van Van Oord Nederland bv Emissies van Joint Ventures Joint Ventures tussen Van Oord Nederland bv en andere ondernemingen ten behoeve van de uitvoering van projecten zijn niet in de organisatorische grens opgenomen. Deze joint ventures zijn van tijdelijke aard en produceren zelf relatief niet of nauwelijks scope 1 of 2 emissies. De overige

6 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 6 van 24 indirecte (scope 3) emissies van deze joint ventures, veroorzaakt door Van Oord Nederland bv, worden meegenomen als directe (scope 1) emissies van Van Oord Nederland bv. In figuur 2 is dit weergegeven. Figuur 2: Emissie van Joint Ventures Joint Venture Scope 1 Scope 3 Scope 1 Van Oord Nederland bv Joint Venture partner Emissies van aanbieders Op basis van een A/C-aanbiedersanalyse 1 is vastgesteld dat een aantal onderdelen van het Van Oord concern als concernaanbieders aangemerkt worden. Deze onderdelen kunnen echter niet in hun geheel onder de organisatorische grens van Van Oord Nederland bv worden gebracht i.v.m. met de complexe internationale structuur van deze concernaanbieders. Gekozen is voor de benadering dat de emissie van de concernaanbieders ten behoeve van de projecten, personeel en kantoren van Van Oord Nederland expliciet wordt uitgerekend en als scope 1 en 2 emissies door concernaanbieders wordt weergegeven. In figuur 1 is te zien welke onderdelen concernaanbieders zijn voor Van Oord Nederland bv. De belangrijkste concernaanbieder binnen het Van Oord concern is Van Oord Equipment bv en neemt het grootste deel van de directe (scope 1) emissies van het Van Oord concern voor haar rekening. De emissiestroom wordt bepaald door het brandstofverbruik van het materieel dat op projecten van Van Oord Nederland bv werkt. Het volledige overzicht van concernaanbieders met bijbehorende emissiestromen staan in onderstaande tabel. 1 Een A-aanbieder is een leverancier die behoort tot de grootste leveranciers van het bedrijf die samen verantwoordelijk zijn voor tenminste 80% van de inkoopomzet. Een C-aanbieder (concernaanbieder) is een aanbieder die een zeggenschapsrelatie heeft (financiële en of operationele controle) binnen hetzelfde concern als de ontvanger van de aanbieding. Of anders gezegd aanbieder en ontvanger zijn beide geheel of gedeeltelijk lid (in termen van zeggenschap, control, eigendom, etc.) van hetzelfde concern. Zie edocs document #

7 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 7 van 24 Tabel 2: Concernaanbieders en hun emissiestromen Concernleverancier Emissiestroom Scope Van Oord Equipment bv - Brandstofverbruik van materieel 1 Van Oord Dredging and Marine Contractors bv - Leaseauto gebruik 1 - Vliegtuiggebruik 2 - Verbruik van smeeroliën en vetten 3 Van Oord Personeels bv - Zakelijk gebruik privéauto's 1 - Woon/werkverkeer 3 Van Oord Groep nv - Elektriciteit kantoor Gorinchem 2 De concernonderdelen bepalen samen jaarlijks een eigen CO 2 -footprint volgens de ISO norm en presenteren dit separaat om dubbeltelling te voorkomen. 3.2 Wijzigingen in de organisatie In 2011 is door de directie besloten om de drie regiokantoren van Van Oord Nederland in Vlissingen, IJmuiden en Bolsward te sluiten. Het kantoor in IJmuiden is gesloten in 2011 maar wordt sinds de sluiting gebruikt als projectkantoor voor het project Onderhoud Vaargeulen (projectnummer ). Dit betekent dat de sluiting geen effect heeft op de totale CO 2 -footprint 2011 van Van Oord Nederland. De regiokantoren in Vlissingen en Bolsward zijn medio 2012 gesloten. De emissies van beide kantoren zijn dus alleen in de eerste helft van 2012 meegerekend in de CO 2 -footprint van Van Oord Nederland. Zie bijlage 1 voor een gedetailleerd overzicht van de emissies in 2012.

8 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 8 van 24 4 Berekeningsmethodiek 4.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Omdat deze Periodieke rapportage onderdeel is van een CO 2 -prestatieladder certificaat wordt de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek 2.1, geldig m.i.v. 18 juli 2012, zoals uitgegeven door de SKAO. Deze methode schrijft voor om, afwijkend van het GHG protocol, business air travel en personal cars for business travel tot Scope 2 te rekenen (zie figuur 3). De gebruikte conversiefactoren zijn afkomstig uit het SKAO Handboek 2.1 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 18 juli Figuur 3: Systematiek definitie scope 1, 2 en 3 conform het Handboek CO 2 prestatieladder 2.1 van SKAO d.d. 18 juli De methodiek voor het vaststellen van de emissie-inventaris en het berekenen van de CO 2 uitstoot is voor VON vastgelegd in de werkinstructie VOMS-PR3.10-NL-IN-01 Instructie CO 2 -footprint vaststellen (SAWP-# ). Voor de concernaanbieders van Van Oord Nederland is de methodiek voor het vaststellen van de emissie-inventaris en het berekenen van de CO 2 uitstoot vastgelegd in de werkinstructie VOMS-PR3.09-IN-02 Instruction CO 2 footprint calculation corporate (SAWP- # ). Figuur 4 geeft schematisch weer hoe de informatie om tot de CO 2 -footprint te komen wordt verzameld (zie ook bijlage 2). Figuur 4: Overzicht CO 2 -footprint informatiestroom Bronnen Registraties Deeloverzichten Emissieinventarissen CO 2 - Footprint overzicht CO 2 - Fooprint verslag Gegevens Fabrikant Opgaves leverantiers Facturen Brandstofrapporten ABW #... EBS #... # CO2-footprint overzicht Fuel database #... Emissieinventarislijst # CO2-footprint verslag In bijlage 2 is op detailniveau te zien welke documenten voor de bovenstaande stappen zijn gebruik voor de CO 2 -footprint van 2012.

9 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 9 van Wijzigingen berekeningsmethodiek Voor het vaststellen van de footprint 2012 zijn geen wijzigingen in de berekeningsmethodiek van kracht ten opzichte van het basisjaar. 4.3 Uitsluitingen Koelgassen van airco's worden conform de normering van de CO 2 -Prestatieladder niet meegenomen in de scope 1 en 2 emissies. Ook wordt er niet gerapporteerd over gasflessen m.n. t.b.v. laswerkzaamheden. Uit een basisonderzoek is gebleken dat de emissie hiervan te gering is om bij te houden. 4.4 Opname van CO 2 In de vaststelling van de CO 2 footprint is alleen sprake van een bijdrage vanuit bronnen. Afvangen en opslaan van CO 2 door middel van sinks en reservoirs zijn niet van toepassing geweest in Biomassa Van Oord Nederland heeft in 2012 geen CO 2 uitgestoten door het verbranden van biomassa.

10 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 10 van 24 5 Directe en indirecte emissies In dit hoofdstuk worden de scope en 1, 2 en 3 emissies van Van Oord Nederland bv gepresenteerd en per scope toegelicht. 5.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens Om de CO 2 -footprint van 2012 op een betrouwbare manier te kunnen vergelijken met het basisjaar wordt normaalgesproken de CO 2 -footprint van het basisjaar (2009) opnieuw berekend met eventueel gewijzigde berekeningsmethodieken. Omdat in 2012 geen wijzigingen hebben plaatsgevonden blijven de basisjaargegevens zoals vorig jaar berekend van kracht. Figuur 5 geeft de CO 2 -emissies van het basisjaar per scope weer. In bijlage 3 is een gedetailleerd overzicht van het basisjaar te vinden. Figuur 5: Emissies basisjaar (2009)* Directe emissies - scope 1 224,639 Indirecte emissies - scope 2 Overige indirecte emissies - scope ,023 Totaal 228,056 * Zoals berekend in het CO 2-footprintrapport , , , , , Emissies In tabel 3 is te zien hoe de CO 2 -footprint vanaf het basisjaar in 2009 zich heeft ontwikkeld. Tabel 3: Overzicht CO 2 emissies In ton CO (basisjaar) Direct (scope 1) 224, ,991 97,384 64,120 Indirect (scope 2) Overig indirect (scope 3) 3,023 -* Totaal 228, ,469 98,847 64,865 * Geen herberekening gedaan Emissie 2012 per categorie Om een sprekend vergelijk te kunnen maken tussen de verschillende CO 2 emitterende activiteiten binnen Van Oord Nederland is de totale CO 2 -emissie in deze paragraaf onderverdeeld in een aantal categorieën, te weten: - Brandstof t.b.v. materieel (voornamelijk schepen en drooggrondverzetmaterieel) - Smeeroliën t.b.v. materieel - Gebouwen (gas- en elektraverbruik van gebruikte gebouwen) - Zakelijk autogebruik (leaseauto s, bedrijfsauto s en zakelijk gereden kilometers met privéauto s)

11 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 11 van 24 - Vliegtuiggebruik - Woon/werkverkeer In figuur 5 is van elke categorie de procentuele bijdrage van de totale CO 2 -emissie weergegeven. Tussen haakjes is vermeld binnen welke scope de emissie te rekenen is. In bijlage 4 is een totaaloverzicht opgenomen van de CO 2 emissies per emissiestroom binnen de organisatorische grenzen van Van Oord Nederland. Figuur 5: Emissies Van Oord Nederland 2012 per emissiestroomcategorie Smeeroliën en vetten t.b.v. materieel (scope 3) 0.74% Gebouwen (scope 1 en 2) 0.71% Zakelijk autogebruik (scope 1 en 2) 1.36% Vliegtuiggebruik (scope 2) 0.14% Woon/werkverkeer (scope 3) 0.05% Brandstof t.b.v. materieel (scope 1) 97.47% Directe emissies (scope 1) In figuur 6 zijn de scope 1 emissies uiteengezet waarbij de brandstof voor materieel, gebouwen en bedrijfsauto s per bedrijfsonderdeel is weergegeven.

12 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 12 van 24 Figuur 6: Scope 1 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO 2 ) MGO materieel Van Oord Nederland bv MGO materieel Paans Van Oord bv MGO materieel Mijnster Zand- en Grinthandel bv LPG materieel Van Oord Nederland MGO materieel Van Oord Equipment bv* HFO materieel Van Oord Equipment bv* Aardgas werf Werkendam Aardgas kantoor Gorinchem* Aardgas kantoor Vlissingen ,290 2,262 2,026 1,644 3,538 4,318 3,721 4,772 5,670 26,545 35,491 58,764 27,130 49, ,368 Brandstof bedrijfsauto's Van Oord Nederland bv Brandstof bedrijfsauto's Paans Van Oord bv Brandstof bedrijfsauto's Mijnster Brandstof leaseauto's* TOTAAL ,120 97, , (basisjaar) *Concernaanbieding De directe emissies kunnen worden toegeschreven aan de volgende groepen energiestromen: - Brandstofverbruik ten behoeve van materieel - Brandstofverbruik ten behoeve van gebouwen - Leaseauto s Brandstof ten behoeve van materieel De CO 2 emissie van het materieel wordt bepaald op basis van het brandstofverbruik van het materieel in eigendom van VON en dochterbedrijven Paans Van Oord en Mijnster. Daarnaast wordt aan de footprint de CO 2 emissie door materieel in eigendom van Van Oord Equipment bv op projecten van VON toegerekend. De brandstof wordt berekend op basis van de weekrapportages. De soorten gebruikte brandstof kunnen worden onderverdeeld in: - MGO (Marine Gas Oil oftewel diesel) - HFO (Heavy Fuel Oil oftewel zware stookolie) - LPG (Liquified Petrol Gas) De brandstof wordt voor het grootste deel door onderstaand type materieel gebruikt: - Van Oord Nederland: voornamelijk drooggrondverzetmaterieel (graafmachines, kiepauto s en bulldozers) - Paans Van Oord: voornamelijk kraanschepen t.b.v. baggerwerk

13 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 13 van 24 - Mijnster Zand- en Grinthandel: voornamelijk zandtransportschepen - Van Oord Equipment bv: voornamelijk sleephopperzuigers en cutterzuigers Brandstofverbruik ten behoeve van gebouwen De uitstoot als gevolg van het gebruik van aardas voor verwarming van gebouwen en koken behoort tot de directe emissies. Van Oord Nederland maakte in 2012 gebruik van een kantoor in Gorinchem, een werf in Werkendam en regiokantoren in Vlissingen en Bolsward. Deze kantoren zijn medio 2012 gesloten als regiokantoor. De emissie ten gevolge van de verbranding van aardgas op de Werf Werkendam en het regiokantoor Vlissingen zijn gebaseerd op energiefacturen. Het regiokantoor in Bolsward heeft geen of een verwaarloosbaar kleine hoeveelheid aardgas gebruikt. Het kantoor in Gorinchem is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de verbranding van aardgas is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van de omzet van gebruikers van het pand, voor 34,78% toegerekend aan VON. Leaseauto s Het leaseautoprogramma wordt voor alle Van Oord bedrijfsonderdelen centraal geregeld en uitgevoerd door Van Oord DMC. De uitstoot wordt bepaald aan de hand van opgave door de leasemaatschappij van gebruikte brandstof. Voor leaseauto s worden zakelijke en privé-kilometers zonder onderscheid meegenomen in de berekening van scope 1 emissie. Naar rato van het aantal leaseauto s in gebruik door VON wordt de uitstoot toegerekend aan VON. In 2012 waren er 132 auto s in gebruik bij VON op een totaal van de 504 leaseauto s. Derhalve is 26,19% van de uitstoot toegerekend aan VON Indirecte emissies (scope 2) In figuur 7 zijn de scope 2 emissies uiteengezet waarbij de ingekochte elektriciteit is onderverdeeld in de locaties waar Van Oord Nederland gebruik van maakt. Figuur 7: Scope 2 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO 2 ) Grijze stroom kantoor Gorinchem* Grijze stroom werf Werkendam Grijze stroom regiokantoor IJmuiden Grijze stroom regiokantoor Vlissingen Grijze stroom regiokantoor Bolsward/Drachten Grijze stroom projectkantoor IJmuiden (154302) Zakelijk gebruik privéauto's* Vliegtuiggebruik* TOTAAL (basisjaar) *Concernaanbieding

14 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 14 van 24 De indirecte emissies kunnen worden toegeschreven aan in de volgende energiestromen: - Inkoop elektriciteit - Zakelijk gebruik privéauto s - Vliegtuiggebruik Inkoop elektriciteit Van Oord Nederland maakte in 2012 gebruik van een kantoor in Gorinchem, een werf in Werkendam en regiokantoren in Vlissingen en Bolsward. Deze kantoren zijn medio 2012 gesloten als regiokantoor. Kantoor Gorinchem Het kantoor in Gorinchem is in eigendom bij Van Oord Groep nv en het ter beschikking stellen van deze locatie aan VON is een concernleverantie. De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op de inkoopfacturen van het hele pand. Deze worden naar rato van de omzet van gebruikers van het pand, voor 34,78% toegerekend aan VON. Werf Werkendam De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op energiefacturen. Regiokantoor Vlissingen De emissie ten gevolge van de inkoop van elektriciteit is gebaseerd op energiefacturen. Regiokantoor Bolsward/Drachten Het regiokantoor in Bolsward bestond tot medio 2012 uit een kamer welke ter beschikking gesteld was binnen het kantoor van zustermaatschappij Wicks. Deze organisatie valt buiten de boundary van VON. Er is slechts één verbruiksmeter voor de gehele locatie (kantoor inclusief werkplaats en magazijn) dus het verbruik van dit regiokantoor is niet apart geregistreerd. Gezien de zeer geringe invloed op de totale CO 2 uitstoot is over 2012 de helft van het verbruik van 2011 als basis genomen voor de emissies. In het basisjaar stond dit regiokantoor in Drachten. Zakelijk gebruik privéauto s Al het personeel van Van Oord staan op de loonlijst bij Van Oord Personeels bv. Zakelijk gereden kilometers met privé auto s worden daarom door Van Oord Personeels bv doorbelast aan VON. Hier is dus sprake van een concernleverantie vanuit Van Oord Personeels bv. Er wordt periodiek opgave gedaan van de emissies aan de hand van gedeclareerde kilometers. De toerekening van deze uitstoot aan VON gebeurt op basis van de omzet van VON t.o.v. de concernomzet. Vliegtuiggebruik Vliegkilometers worden voornamelijk gemaakt door niet-nederlandse bemanningsleden op schepen van Van Oord Equipment bv. Vliegreizen worden geboekt door het externe reisbureau BCD business travel en via Van Oord DMC bv doorbelast aan projecten van VON. Hier is dus sprake van een concernleverantie vanuit Van Oord DMC bv. Er wordt halfjaarlijks opgave gedaan van de emissie aan de hand van gevlogen afstanden Overige indirecte emissies (scope 3) Een deel van de scope 3 emissies van Van Oord Nederland is op basis van de lijst met meest materiële emissies in kaart gebracht. Over 2012 zitten hierbij de verbruikte smeeroliën en vetten en de emissies uit woon/werkkilometers die werknemers van Van Oord Nederland afgelegd hebben. In figuur 8 zijn de emissies als gevolg van deze energiestromen weergegeven.

15 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 15 van 24 Figuur 8: Scope 3 emissies Van Oord Nederland (in Ton CO 2 ) Smeeroliën en vetten Van Oord Nederland bv Smeeroliën en vetten Paans Van Oord bv Smeeroliën en vetten Mijnster Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv* Brandstof voor woon/werkverkeer* ,950 TOTAAL , (basisjaar) *Concernaanbieding Brandstof voor woon/werkverkeer Werknemers van Van Oord die geen lease auto rijden ontvangen een kilometervergoeding. De afstanden hiervoor worden geregistreerd door de afdeling Personnel & Organisation. Halfjaarlijks worden er voor Van Oord Nederland overzichten gegenereerd uit het personeelssysteem (EBS). Omdat de vorm van woon/werkverkeer niet voor elke werknemer bekend en geregistreerd is wordt voor de CO 2 -uitstoot de conversiefactor gebruik voor brandstoftype niet bekend (210 gco2/km). Hiermee de meest veilige factor gekozen, ervan uitgaande dat iedereen met een personenauto komt. Verbruik van smeeroliën en vetten De bepaling van de CO 2 uitstoot door gebruik van smeeroliën en vetten gebeurt op basis van de hoeveelheid ingekochte smeermiddelen aan boord van schepen. De uitstoot toegerekend aan VON is bepaald op basis van de gerapporteerde hoeveelheden van de schepen van Van Oord Equipment bv en de schepen in het bezit van VON, Paans en Mijnster Emissies van projecten onder gunning van de CO 2 -prestatieladder In 2012 waren er drie projecten in uitvoering onder gunning van de CO 2 -prestatieladder: - Meerjarig onderhoud vaargeulen en havens (projectnummer ) - Meerjarig onderhoud Nederrijn en Lek (projectnummer ) - Groot Onderhoud Vaarwegen (projectnummer ) De certificering verplicht ons om voor dit project specifieke inzicht te verschaffen in de CO 2 -emissies. In figuur 9, 10 en 11 zijn de CO 2 -emissies per energiestroom weergegeven per project. In bijlage 5 is een compleet overzicht te vinden van de emissies per scope voor deze projecten.

16 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 16 van 24 Figuur 9: Emissies 2012 project Meerjarig onderhoud vaargeulen en havens (in Ton CO 2 ) MGO materieel Van Oord Equipment bv* HFO materieel Van Oord Equipment bv* Brandstof leaseauto's* Grijze stroom projectkantoor Vliegtuiggebruik <= 700 km* Vliegtuiggebruik > 700 km < 2500 km* Vliegtuiggebruik > 2500 km* 1, , Smeeroliën en vetten Van Oord Equipment bv* Brandstof ingehuurd materieel , Brandstof voor woon/werkverkeer 0.29 TOTAAL 1, , *Concernaanbieding Figuur 10: Emissies 2012 project Meerjarig onderhoud Nederrijn en Lek (in Ton CO 2 ) MGO materieel Paans Van Oord bv en Mijnster Zakelijk gebruik privéauto's* Brandstofverbruik onderaannemers TOTAAL *Concernaanbieding Figuur 11: Emissies 2012 project Groot Onderhoud Vaarwegen (GOVa) (in Ton CO 2 ) *Concernaanbieding MGO materieel Paans Van Oord bv Diesel bedrijfsauto's Paans Van Oord bv Brandstof leaseauto's* MGO materieel onderaannemers Brandstof woon/werkverkeer TOTAAL , , Onzekerheid Bij het interpreteren van de gegevens moet rekening gehouden worden met een aantal factoren die van invloed kunnen zijn op de betrouwbaarheid van de gegenereerde data. Hierbij moet gedacht worden aan: 1. Nauwkeurigheid van de wekelijkse handmatige brandstofpeilingen 2. Fouten bij de handmatige invoer van gegevens in bestanden 3. Aannames in het brandstofverbruik per draaiuur van droog grondverzet materieel

17 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 17 van Mogelijk ongecontroleerde leveringen van brandstof aan derden 5. Inschatting i.p.v. vaste gegevens regiokantoren 6. Onbekend in welke vorm en verhouding van en naar het werk gereisd wordt Ad 1 en 2: Deze punten zijn voornamelijk van toepassing op de grote hoeveelheid bunkeringen en rapportagemomenten van de schepen die door Van Oord Equipement bv worden ingezet op de projecten van VON. Dit betreft een bijdrage aan de uitstoot van een concernaanbieder. Interne verificaties worden regelmatig gedaan en op basis hiervan worden corrigerende maatregelen doorgevoerd. Ad 3: We verwachten hier betrouwbare aannames te hebben gedaan. Inzicht in het werkelijke brandstofverbruik vanuit metingen zal de nauwkeurigheid voor drooggrondverzetmachines kunnen verbeteren, maar op de totale CO 2 emissie zal dit een zeer geringe invloed hebben omdat het aandeel van de uitstoot van deze machines op het totaal klein is (ca. 1% van de totale uitstoot). Ad 4: Het is theoretisch mogelijk dat brandstof die officieel geleverd is aan onze eigen tanks wordt afgenomen door onderaannemers op projecten zonder dat dit in de administratie zichtbaar wordt. We praten hier echter ook over zeer kleine hoeveelheden die op het totaal niet van invloed zullen zijn. Mogelijke overschatting op onze eigen emissies door dit fenomeen ligt in orde grootte van tienden van procenten. Ad 5: Vanwege het ontbreken en niet te kunnen achterhalen van verbruiksgegevens van de kantoren in Bolsward is een inschatting gemaakt op basis van een vergelijkbare situatie. De mogelijke onzekerheid van deze inschatting zal naar verwachting vele malen minder zijn dan tienden van procenten gezien het zeer geringe aandeel van het energieverbruik van kantoren t.o.v. het gasolieverbruik van het materieel. Bovendien is het kantoor in Bolsward per medio 2012 opgeheven. Ad 6: Om de uitstoot uit het woon/werkverkeer te bepalen (scope 3) is van elke medewerker die geen gebruik maakt van een leaseauto is een lijst samengesteld met woon/werkafstanden. De totale afstanden zijn over het jaar gecumuleerd om zo de CO 2 -uitstoot te berekenen. Er is echter niet geregistreerd welke vorm van vervoer de betreffende medewerkers kiezen om van en naar het werk te komen. Als conversiefactor is daarom de categorie Personenvervoer conventionele personenauto Brandstoftype niet bekend aangehouden. Hierdoor is de kans dat de berekende CO 2 -uitstoot iets hoger is dan de werkelijkheid omdat medewerkers die met het openbaar vervoer reizen een lagere uitstoot teweeg brengen. Dit heeft echter minimaal tot geen effect op de totale CO 2 -footprint.

18 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 18 van 24 Bijlage 1 Referentietabel In onderstaande tabel wordt per eis in 7.3 van de NEN-ISO norm gerefereerd naar de paragraaf van dit verslag. Naam ISO Dit verslag Inleiding 1 p a Basisgegevens Beschrijving van de organisatie 2.1 a Verantwoordelijkheden 2.2 b Basisjaar 2.3 j Rapportageperiode 2.4 c Verificatie 2.5 q Afbakening Organisatorische grenzen 3.1 d Wijzigingen organisatie 3.2 Berekeningsmethodiek Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren 4.1 l, n Wijzigingen berekeningsmethodiek 4.2 m Uitsluitingen 4.3 h Opname van CO 2 (Sinks, reservoirs) 4.4 g Biomassa 4.5 f Emissies Herberekening basisjaar & historische gegevens 5.1 j, k Directe en indirecte emissies 5.2 e, i g Emissies projecten onder gunning Onzekerheden 5.4 o

19 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 19 van 24 Bijlage 2 Documentenstroom CO 2 -footprint 2012 (SAWP ) Van Oord Nederland MGO Van Oord Nederland Smeeroliën en vetten Van Oord Nederland Fuel database # Totals per equipment VON Fabrikant Brandstofverbruik drooggrondverzetmachines Verbruik (niet uit te lezen machines) Vermogen Urenstanden Uitlezing brandstofverbruik VON materieel # Urenstanden machines VON Diesel en Benzine bedrijfsauto s VON # Emissieinventarislijst VON MGO materieel VON Smeeroliën en vetten materieel VON Diesel en Benzine bedrijfsauto s VON Facturen brandstofleveranciers # Brandstofverbruik wagens VON Lijst met CO2 emiterend materieel # CO 2 -footprint overzicht Staat van materiële en vaste activa VON LPG verbruik VON ABW # LPG inkoop Grijze stroom kantoor Ijmuiden Grijze stroom projectkantoor Grijze stroom kantoor Bolsward # Energieverbruik kantoor IJmuiden Aardgas kantoor Vlissingen # Gasverbruik kantoor Vlissingen Aardgas werf Werkendam Grijze stroom werf Werkendam Gas en electrafacturen Werf Werkendam # Energieverbruik werf Werkendam Grijze stroom kantoor Vlissingen # Energieverbruik kantoor Vlissingen

20 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 20 van 24 Paans Van Oord Fuel database # Totals per equipment VON Brandstofverbruik materieel Paans Van Oord Smeerolie en vetten verbruik materieel Paans Van Oord Lijst met CO2 emiterend materieel MGO materieel Paans Van Oord Smeeroliën en vetten materieel Paans Van Oord Diesel en Benzine bedrijfsauto s Paans Van Oord Staat van materiële en vaste activa Paans Van Oord # Emissieinventarislijst Paans Van Oord # CO 2 -footprint overzicht ABW Diesel en Benzine bedrijfsauto s Paans Van Oord Facturen brandstofleveranciers Brandstofverbruik # wagens Paans Van Oord Mijnster Zand- en Grinthandel Smeerolie en vetten verbruik materieel Mijnster Fuel database # Totals per equipment VON Brandstofverbruik materieel Mijnster Facturen brandstofleveranciers Brandstofinkoop # Schepen Mijnster Lijst met CO2 emiterend materieel MGO materieel Mijnster Smeeroliën en vetten materieel Mijnster Diesel en Benzine bedrijfsauto s Mijnster ABW Staat van materiële en vaste activa Mijnster # Emissieinventarislijst Mijnster # CO 2 -footprint overzicht Diesel en Benzine bedrijfsauto s Mijnster Facturen brandstofleveranciers # Brandstofverbruik wagens Mijnster

21 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 21 van 24 Van Oord DMC (concernleverancier) Vliegtuiggebruik # Opgave reisbureau BCD business travel Brandstofverbruik leaseauto s # Opgave leasemaatschappij Arval # Opgave leasemaatschappij Leaseplan Brandstofverbruik VOEq voor VON Smeerolie en vetten verbruik VOEq voor VON Fuel database # Totals per equipment VOEq naar VON Brandstofverbruik VOEq voor VON Smeerolie en vetten verbruik VOEq voor VON # CO 2-footprintoverzicht Van Oord DMC Brandstof materieel VOEq Brandstofverbruik leaseauto s VON Aardgas kantoor Gorinchem Grijze stroom kantoor Gorinchem Zakelijk gebruik privéauto s VON Vliegtuigkilometers VON Smeeroliën en vetten VOEq # CO 2-footprint overzicht Energieverbruiken kantoor Gorinchem ABW Facturen energieleveranciers # Energieverbruik kantoor Gorinchem Zakelijke kilometers privéauto # Overzicht zakelijk gebruik privéauto EBS Brandstof voor woon/werkverkeer # Overzicht afstanden woon/werk

22 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 22 van 24 Bijlage 3 CO 2 -footprintoverzicht 2012 (SAWP # )

23 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 23 van 24 Bijlage 4 Emissies basisjaar (SAWP # )

24 CO 2 -Footprintverslag 2012 Pagina 24 van 24 Bijlage 5 CO 2 -footprint projecten onder gunning (SAWP # )