STICHTING VAKOPLEIDING PROCESINDUSTRIE
|
|
- Hanne Geerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
2 tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus A Leidschendam telefoon telefax internetsite info@vapro.nl EINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek Vastgesteld door Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, juli 2001 Uitgave: juli 2002 Crebo-code kwalificatie: Datum inwerkingtreding: 1 augustus EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
3 INTRODUCTIE EN TYPERING VAN DE KWALIFICATIE RURIEK I: INTRODUCTIE EN TYPERING VAN DE KWALIFICATIE 1. Introductie In dit eindtermendocument staan de eindtermen en andere relevante gegevens over de middenkaderopleiding Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek. Het document geldt voor opleidingen die vanaf 1 augustus 2002 starten. Het eindtermendocument bevat de volgende rubrieken: I II III Introductie en typering van de kwalificatie Opleidingsindicaties Eindtermen 2. Naam van de kwalificatie Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek 3. eroepstypering De kwalificatie Medewerker Algemene Operationele Techniek maakt deel uit van het beroepenveld Operationele Techniek, dat weer onderdeel is van de sector PMLF (Procestechniek en Operationele Techniek, Milieutechniek, Laboratoriumtechniek, Fotonica). eroepenveld Operationele Techniek Het beroepenveld Operationele Techniek omvat uitvoerende en middenkaderberoepen in energieproductiebedrijven, in de procesindustrie en in toeleverende bedrijven. De Operationeel Technicus is binnen deze bedrijven verantwoordelijk voor het bedienen, het onderhouden en het verlenen van service aan complexe procesinstallaties. Afhankelijk van de complexiteit van het proces en de taken van de Operationeel Technicus is een kwalificatie op niveau II of niveau IV vereist. Operationeel Technici die werkzaam zijn bij energieproductiebedrijven, dragen de zorg voor het elektriciteitsproductieproces. Dit proces vindt 24 uur per dag plaats en daarmee ligt er een belangrijke rol bij onderhoud, serviceverlening aan en het in bedrijf houden van de werktuigen en installaties. De Operationeel Technicus treft men mede aan in grotere procesindustriële bedrijven die over een eigen energievoorziening beschikken. Mede als gevolg van het gebruik van warmte-krachtinstallaties en door intensievere benutting van restwarmte voorzien de grotere procesindustriële bedrijven tegenwoordig niet alleen in hun eigen energie, maar zijn zij tevens producent van elektriciteit en daarom gekoppeld aan het Nederlandse elektriciteitsnet. De complexiteit van het geheel van energievoorziening en productieproces maakt dat er een belangrijke rol ligt bij onderhoud, serviceverlening aan en het in bedrijf houden van de werktuigen en installaties. Tot slot is het beroepenveld Operationele Techniek vertegenwoordigd in toeleverende bedrijven. Het betreft hier gespecialiseerde installatiebedrijven die kwalitatief hoogwaardige apparatuur installeren en/of onderhouden, zoals lucht- en waterbehandelingsinstallaties, koel- en vriesinstallaties, warmte-krachtinstallaties en turbines. EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
4 eroepstypering De Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek is een functionaris die door zijn brede technologische kennis van proceswerktuigen en -installaties, kan doorgroeien van werktuigkundige tot zelfstandig beheerder van procesinstallaties of tot leidinggevende binnen het (energie)productieproces. Daarnaast kan de Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek werkzaam zijn op het gebied van het installeren en onderhouden van en service verlenen aan proceswerktuigen of -installaties. Ook kan de Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek werkzaam zijn als medewerker van een ingenieursbureau. eroepstaken De belangrijkste taken van de Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek zijn: het installeren, in bedrijf stellen, onderhouden van en verlenen van service aan proceswerktuigen en -installaties; het - aanvankelijk onder toezicht - bewaken, regelen en onderhouden van complexe productieprocessen, met name met betrekking tot energieproductie; het - aanvankelijk onder toezicht - dragen van verantwoordelijkheid voor het economisch, veilig en milieuverantwoord verloop van preventief en correctief onderhoud aan proceswerktuigen en -installaties; het geven van adviezen op het gebied van onderhoudsmanagement en kwaliteits- en milieuzorg met betrekking tot proceswerktuigen en -installaties. 4. Niveau van de kwalificatie Niveau IV, middenkaderopleiding EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
5 INTRODUCTIE EN TYPERING VAN DE KWALIFICATIE 5. Korte onderbouwing niveau-aanduiding De wijze waarop de kwalificatie Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek is ingeschaald op de dimensies verantwoordelijkheid, complexiteit en transfer is te lezen in onderstaand schema. De waarde per dimensie is gearceerd weergegeven. verantwoordelijkheid wat betreft werk van anderen verantwoordelijk voor eigen takenpakket verantwoordelijk niethiërarchisch verantwoordelijk hiërarchisch verantwoordelijkheid wat betreft afbreukrisico geringe verantwoordelijkheid redelijk grote verantwoordelijkheid grote verantwoordelijkheid complexiteit geautomatiseerde routines toepassen standaardprocedures toepassen combinatie van standaardprocedures ontwikkelen van nieuwe procedures transfer naar ander beroep functiegebonden kennis en vaardigheden beroepsgebonden kennis en vaardigheden beroepsonafhankelijke kennis en vaardigheden transfer naar nieuwe ontwikkelingen beperkt om te schakelen redelijk om te schakelen goed om te schakelen Wat betreft de dimensies verantwoordelijkheid en transfer wordt nog het volgende opgemerkt. In de sector PMLF omvat het begrip verantwoordelijkheid ook de verantwoordelijkheid voor middelen, het milieu en de gezondheid van anderen. Dat wil zeggen dat ook de mate waarin er sprake is van afbreukrisico, is meegewogen bij het vaststellen van het niveau van de kwalificatie. In de sector PMLF wordt met transfer ook het vermogen bedoeld om als beroepsbeoefenaar mee te groeien met een steeds veranderende beroepsinhoud. Met name in de procesindustrie is er sprake van continue veranderingen van productiemethoden. De mate waarin de kwalificatie voorbereidt op technologische ontwikkelingen, is meegewogen bij het vaststellen van het niveau van de kwalificatie. EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
6 6. Korte beschrijving plaats van de kwalificatie in de kwalificatiestructuur van het CO/LO De kwalificatie maakt deel uit van de kwalificatiestructuur PMLF (Procestechniek en Operationele Techniek, Milieutechniek, Laboratoriumtechniek, Fotonica). 7. Aanduiding van de gelegitimeerd(e) beroepsprofiel(en) of vergelijkbare informatiebronnen die als basis hebben gediend voor de eindtermen De kwalificatie is gebaseerd op formeel en informeel onderzoek in de bedrijfstak. Het formele deel wordt beschreven in de volgende documenten: Tussen de raderen, A&O Adviescentrum Opleidingsvraagstukken, unnik, Transparantie en samenhang in beroepsopleidingen voor de procesindustrie, Impulsprogramma voor de procesindustrie, gecoördineerd door tichting Industrieel Vakmanschap (IV), Transparantiematrix Procescollege Mainport Rotterdam, A&O Adviescentrum Opleidingsvraagstukken, unnik, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2002, Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt, Het informele onderzoek vindt continu plaats middels contacten met het bedrijvenveld. De bevindingen worden steeds meegenomen bij het onderhouden van het eindtermendocument. 8. Mate waarin de eindtermen zijn gebaseerd op wettelijke beroepsvereisten, inclusief die zijn neergelegd in richtlijnen van de Raad van Europese Gemeenschappen De eindtermen gericht op ARO en veiligheid sluiten aan bij de afspraken die tussen diverse branches en het Ministerie van ociale Zaken en Werkgelegenheid zijn gemaakt. ovendien zijn de eindtermen voor veiligheid afgestemd met het Nederlands Instituut voor Arbeidsvraagstukken / TNO.V. te Amsterdam EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
7 INTRODUCTIE EN TYPERING VAN DE KWALIFICATIE 9. enaming deelkwalificaties benodigd voor diplomering Een kandidaat heeft recht op het diploma Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek als hij de volgende deelkwalificaties heeft behaald: - Maatschappelijk Culturele Vorming III (301) - asis Procestechnologie III (317) - Procestechnologie III (318) - Energietechniek III (320) - Onderhoud Algemene Operationele Techniek (215) - Praktijk Algemene Operationele Techniek (323) - Maatschappelijk Culturele Vorming IV (401) - asis Algemene Operationele Techniek IV (431) - Middenkader Algemene Operationele Techniek (432) - Praktijk Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek (433) De volgende vrije keuze deelkwalificaties kan de cursist binnen deze kwalificatie behalen: - Internationale eroepsoriëntatie 3 (303) - Toegepaste Natuurwetenschappen (423) EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
8 RURIEK II: OPLEIDINGINDICATIE 1. Aanduiding van welke opleiding/kwalificatie de kwalificatie een voortzetting vormt De opleiding/kwalificatie is een voortzetting van de kwalificatie Operationele Techniek met code (niveau 4) van het LO tichting Opleidingen Metaal (OM), respectievelijk de kwalificatie Algemeen Operationeel Technicus (niveau 4) van het LO Transport en Logistiek (T&L). Deze kwalificatie was reeds onder code toegewezen aan de VaPro. 2. Leerweg(en) De beroepsopleidende leerweg wordt geadviseerd. 3. Advies over het aantal studiebelastingsuren en aanduiding van de deelkwalificaties die bij examinering externe legitimering behoeven De totale studiebelasting van de kwalificatie bedraagt 6400 U. De beroepspraktijkvorming bedraagt 25% (1600 U). De vrije ruimte bedraagt 10 % (640 U). De extern te legitimeren deelkwalificaties zijn met een * gemarkeerd. school- beroepspraktijkcomponent component totaal Maatschappelijke Culturele Vorming III (301) * asis Procestechnologie III (317) * Procestechnologie III (318) * Energietechniek III (320) Onderhoud Algemene Operationele Techniek (215) * Praktijk Algemene Operationele Techniek (323) Maatschappelijk Culturele Vorming IV (401) asis Algemene Operationele Techniek IV (431) * Middenkader Algemene Operationele Techniek (432) * Praktijk Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek (433) vrije keuzedeelkwalificatie: Internationale eroepsoriëntatie 3 (303) Toegepaste Natuurwetenschappen (423) EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
9 OPLEIDINGINDICATIE 4. Overheidsbekostiging De opleiding tot Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek komt voor overheidsbekostiging in aanmerking. 5. Vooropleiding Voor de opleiding Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek is een VMO diploma theoretische, gemengde of kaderberoepsgerichte leerweg vereist. Voor diploma s uit de sectoren Zorg & Welzijn en Economie is bovendien het sectorvak wiskunde of natuur-scheikunde verplicht. Ook een VO- of MAVO-diploma met wis- en natuurkunde op minimaal C-niveau sluit naadloos aan bij de opleiding Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek. 6. Doorstroommogelijkheden Het diploma Middenkaderfunctionaris Algemene Operationele Techniek geeft in principe recht op toelating tot de onderstaande opleidingen. Lineair verwante opleidingen (naadloze aansluiting): - HO AOT - Techniek Redelijk verwante opleidingen: - HO in een andere technische richting EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
10 RURIEK III: EINDTERMEN 1. De eindtermen Onderstaand zijn de eindtermen per deelkwalificatie weergegeven. In de kolom /P is een advies gegeven voor toedeling van de eindterm aan de schoolcomponent of aan de beroepspraktijkvorming. Toedeling aan de schoolcomponent betekent dat het realiseren (en toetsen) van de eindterm in een binnenschoolse situatie kan plaatsvinden. Toedeling aan de beroepspraktijkvorming betekent dat geadviseerd wordt de eindterm te realiseren (en te toetsen) in een reële bedrijfssituatie. In de kolom Taco staat een taxonomiecode conform Romiszowski. kolom /P P kolom Taco F /pm/i/r Pc/pm/i/r choolcomponent beroepspraktijkvorming Feitelijke kennis (feiten, procedures) egripsmatige kennis (begrippen, principes) Reproduktieve vaardigheden cognitief/psychomotorisch/interactief/reactief Produktieve vaardigheden cognitief/psychomotorisch/interactief/reactief EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
11 INTERNATIONALE EROEPORIËNTATIE Maatschappelijk Culturele Vorming III (301) Deelkwalificatie Maatschappelijk Culturele Vorming III (301) omvat kennis, inzicht, houdingen en vaardigheden gericht op communicatie, bedrijfskunde, omgaan met gegevens, functioneren als individu in de samenleving en als werknemer in een arbeidsorganisatie. nummer eindterm /P Taco NEDERLAND De kandidaat kan overleg voeren met collega's en leidinggevenden. /P /i De kandidaat kan Nederlandstalige handleidingen en schriftelijke opdrachten interpreteren De kandidaat kan richtlijnen en voorschriften op vaktechnisch gebied en op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn interpreteren. /P /P De kandidaat kan brieven, rapporten en werkverslagen opstellen. /P De kandidaat kan formulieren en vragenlijsten invullen. /P De kandidaat kan de inhoud van artikelen van algemene en technische aard samenvatten De kandidaat kan schriftelijke of elektronisch opgeslagen gegevens interpreteren De kandidaat kan beschrijven hoe hij zijn vakkennis kan onderhouden. /P /P /P Pc EDRIJFKUNDE De kandidaat kan structuren van arbeidsorganisaties beschrijven De kandidaat kan verschillende ondernemingsvormen beschrijven De kandidaat kan de economische kringloop beschrijven De kandidaat kan het belang van logistiek en planning beschrijven. INFORMATICA De kandidaat kan de invloed van de computer op het dagelijks leven beschrijven De kandidaat kan de functie en werking van de verschillende componenten van computers beschrijven. EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
12 nummer eindterm /P Taco De kandidaat kan bij het verwerven van informatie gebruik maken van geautomatiseerde gegevensbestanden en audiovisuele media De kandidaat kan voor berekeningen en administratie gebruik maken van bestaande computerprogramma's. /P /P MAATCHAPPIJLEER De kandidaat kan zijn mening geven over maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op werk en individu De kandidaat kan op basis van respect omgaan met mensen met een andere maatschappelijke en culturele achtergrond De kandidaat kan de werking van de parlementaire democratie beschrijven. /P /P /r Rr/i De kandidaat kan het Nederlandse rechtssysteem beschrijven De kandidaat kan zijn waarden, normen en opvattingen weergeven over de betekenis van arbeid voor individu en samenleving De kandidaat kan de elementen van de kwaliteit van arbeid en de begrippen veiligheid, gezondheid en welzijn beschrijven De kandidaat kan de factoren noemen die een rol spelen bij het ontstaan van risico's voor mens en milieu De kandidaat kan stappen ondernemen die kunnen leiden tot het vinden en aanvaarden van betaald werk De kandidaat kan verwoorden welke rechten, plichten en verantwoordelijkheden voortvloeien uit een arbeidscontract De kandidaat kan informatie inwinnen omtrent rechten, plichten en verantwoordelijkheden in geval van werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid in een gegeven situatie. /P /P /P /P Pc/i F /i Rr/c ENGEL De kandidaat kan Engelse benamingen en begrippen van het vakgebied en van het bedrijf/de branche beschrijven De kandidaat kan eenvoudige Engelstalige handleidingen en voorschriften interpreteren. LICHAMELIJKE OPVOEDING De kandidaat kan de (beroepsgerichte) motorische vaardigheden ergonomisch verrichten. /pm EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
13 INTERNATIONALE EROEPORIËNTATIE Internationale eroepsoriëntatie 3 (303) nummer eindterm Tac o De kandidaat kan de topografie van het betreffende land in grote lijnen weergeven De kandidaat kan de relatie tussen de geologische/klimatologische gesteldheid en de bestaansmiddelen van het betreffende land beschrijven De kandidaat kan het bevolkingsaantal en de bevolkingssamenstelling van het betreffende land weergeven De kandidaat kan de historische ontwikkeling van het betreffende land in grote lijnen beschrijven De kandidaat kan de kenmerken van het politiek bestel, de belangrijkste politieke stromingen en de belangrijkste actuele politieke kwesties van het betreffende land beschrijven De kandidaat kan de belangrijkste culturele kenmerken van het betreffende land beschrijven De kandidaat kan de plaats van de eigen opleiding in de onderwijsstructuur van het betreffende land beschrijven De kandidaat kan de huidige economische situatie van het betreffende land in grote lijnen beschrijven De kandidaat kan de positie van het betreffende land in de Europese Unie of de relatie van het betreffende land met de Europese Unie beschrijven. De kandidaat kan een klantenbriefing vertalen naar een creatieve briefing en op basis hiervan een script, scenario, treatment en storyboard ontwikkelen voor productie- en prestatiedoeleinden. ORGANIATIE VAN DE AREID De kandidaat kan de belangrijkste werkgevers- en werknemersorganisaties noemen De kandidaat kan een vergelijking maken tussen de rechten, plichten en verantwoordelijkheden die voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst in EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
14 nummer eindterm Tac o een vergelijkbare werksituatie/functie in het betreffende land en in Nederland De kandidaat kan een vergelijking maken tussen de rechten, plichten en verantwoordelijkheden die gelden voor een werknemer in geval van werkloosheid, ziekte, zwangerschap en arbeidsongeschiktheid in het betreffende land en in Nederland De kandidaat kan m.b.t. het betreffende land de invloed van de overheid op de arbeidsmarkt beschrijven. INTERNATIONALE AMENWERKING De kandidaat kan beschrijven waarom internationale samenwerking belangrijk is en wat de doelen van internationale samenwerking zijn De kandidaat kan de hoofddoelstellingen van de Europese Unie beschrijven De kandidaat kan de huidige lidstaten van de Europese Unie en de belangrijkste eisen voor toetreding noemen De kandidaat kan de belangrijkste organen van de Europese Unie beschrijven De kandidaat kan aangeven of en zo ja welke economische samenwerkingsrelaties bestaan tussen het betreffende land en Nederland De kandidaat kan aangeven of en zo ja welke afspraken bestaan tussen het betreffende land en Nederland omtrent verkeer van werknemers, dienstenverkeer en vestiging. EDRIJFORIËNTATIE De kandidaat dient voor realisering van onderstaande eindtermen de in het stagebiedende land en/of de stagebiedende arbeidsorganisatie gesproken MVT in redelijke mate te beheersen De kandidaat kan de doelstellingen, producten en/of diensten van de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie omschrijven De kandidaat kan de organisatievorm van de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie beschrijven De kandidaat kan de organisatie- en verantwoordelijkheidsstructuur van de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie (of bij grote bedrijven van de afdeling) schematisch weergeven De kandidaat kan veiligheids-, gezondheids- en milieu-aspecten beschrijven waarmee de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie te EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
15 INTERNATIONALE EROEPORIËNTATIE nummer eindterm Tac o maken heeft De kandidaat kan de taken beschrijven waaruit het beroep waarvoor hij/zij wordt opgeleid in de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie is opgebouwd De kandidaat kan de hulpmiddelen en procedures omschrijven waarmee de beroepstaken in de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie worden uitgevoerd De kandidaat kan de arbeidsomstandigheden beschrijven waaronder het beroep in de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie wordt uitgevoerd De kandidaat kan de in het betreffende land algemeen geldende kwalificatie-eisen ten aanzien van het betreffende beroep noemen De kandidaat kan een vergelijking maken tussen de wijze van uitvoering van het betreffende beroep en de arbeidsomstandigheden in het betreffende land en in Nederland De kandidaat kan kerntaken/-activiteiten die behoren tot het beroep waarvoor hij/zij wordt opgeleid in de betreffende buitenlandse arbeidsorganisatie uitvoeren De kandidaat kan een verslag maken m.b.t. de in de betreffende arbeidsorganisatie verrichte beroepstaken/-activiteiten De kandidaat kan een vergelijking maken tussen de mogelijkheden die werknemers hebben om invloed uit te oefenen binnen een arbeidsorganisatie in het betreffende land en in Nederland. EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
16 asis Procestechnologie III (317) Deelkwalificatie asis Procestechnologie III (317) omvat basiskennis en basisvaardigheden op het gebied van toegepaste exacte vakken, procestechniek, procesbeheersing, veiligheid en milieutechniek. De kandidaat dient de exacte vakken toe te passen in de beroepsgerichte vakken. nummer eindterm /P Taco WIKUNDE De kandidaat kan rekenkundige berekeningen uitvoeren met gebruikmaking van de wetenschappelijke notaties van getallen De kandidaat kan algebraïsche bewerkingen uitvoeren De kandidaat kan eerste- en tweedegraads vergelijkingen oplossen De kandidaat kan grafieken van eerstegraads functies tekenen De kandidaat kan een stelsel van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden oplossen De kandidaat kan grafieken van tweedegraads, gebroken, eenvoudige goniometrische en eenvoudige logaritmische functies interpreteren De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met lijnstukken en hoeken De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met regelmatige vlakke figuren De kandidaat kan omtrek en inhoud van regelmatige ruimtelijke objecten berekenen De kandidaat kan eenvoudige statistische begrippen beschrijven De kandidaat kan statistische diagrammen tekenen. NATUURKUNDE De kandidaat kan relevante natuurkundige begrippen, verschijnselen en veranderingen met behulp van de molecuultheorie verklaren De kandidaat kan de juiste natuurkundige symbolen en eenheden hanteren De kandidaat kan grootheden van de ene eenheid naar de andere EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
17 AI PROCETECHNOLOGIE III 317 nummer eindterm /P Taco eenheid omrekenen De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot kracht en druk De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot het uitzetten, inkrimpen, opwarmen, afkoelen en faseveranderingen van stoffen De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot (ideale) gassen, dampen en relatieve vochtigheid De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot krachten, momenten, evenwichten en overbrengingen De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot eenparig rechtlijnig, eenparig versnelde en eenparig cirkelvormige bewegingen De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot arbeid, vermogen, rendement, potentiële- en kinetische energie en verbrandingswarmte De kandidaat kan de verschijnselen kookpuntsverhoging, vriespuntsverlaging, oplossen en kristalliseren verklaren De kandidaat kan natuurkundige experimenten op een systematische wijze voorbereiden en uitvoeren. /P /pm ELEKTROTECHNIEK De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met betrekking tot serie- en parallel-geschakelde weerstanden De kandidaat kan elektromagnetisme, wisselstroom en statische elektriciteit en bijbehorende preventieve veiligheidsmaatregelen beschrijven De kandidaat kan de functie en werking van transformatoren en elektromotoren beschrijven De kandidaat kan veilig werken met elektrische schakelingen. /P /pm CHEIKUNDE De kandidaat kan de belangrijkste scheikundige verschijnselen noemen De kandidaat kan de begrippen mengsel, zuivere stof, verbinding, element, molecuul en atoom beschrijven De kandidaat kan de belangrijkste scheidingsmethoden van mengsels beschrijven. F EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
18 nummer eindterm /P Taco De kandidaat kan het periodiek systeem en chemische notaties interpreteren De kandidaat kan de principes van verschillende chemische reacties beschrijven. PROCETECHNIEK De kandidaat kan de belangrijkste begrippen in de procesindustrie beschrijven De kandidaat kan de belangrijkste typen schema's interpreteren De kandidaat kan de principes en de belangrijkste begrippen beschrijven van de volgende eenheidsbewerkingen: opslaan, transporteren, doseren, verwarmen en koelen, mengen en mechanisch scheiden De kandidaat kan apparatuur en methoden beschrijven die van belang zijn bij de volgende eenheidsbewerkingen: opslaan, transporteren, doseren, verwarmen en koelen, mengen en mechanisch scheiden De kandidaat kan eenvoudige berekeningen uitvoeren die betrekking hebben op de volgende eenheidsbewerkingen: opslaan, transporteren, doseren, verwarmen en koelen, mengen en mechanisch scheiden. PROCEEHEERING De kandidaat kan de onderdelen van meet-, regel- en stuursystemen beschrijven De kandidaat kan leiding- en instrumentatiediagrammen (P&ID's) interpreteren De kandidaat kan de manieren beschrijven waarop analoge en digitale meetgegevens in elkaar omgezet en verwerkt worden De kandidaat kan de belangrijkste principes en toepassingen van druk-, niveau-, temperatuur-, volumestroom, en digitale opnemers verklaren De kandidaat kan berekeningen uitvoeren met druk-, niveau-, temperatuur-, en volumestroommeters De kandidaat kan de effecten van en preventieve maatregelen tegen straling beschrijven De kandidaat kan de principes en belangrijke begrippen beschrijven van logische basisfuncties EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
19 AI PROCETECHNOLOGIE III 317 nummer eindterm /P Taco De kandidaat kan de werking van signaaloverdrachtsapparatuur verklaren De kandidaat kan de werking van uitvoerorganen verklaren. VEILIGHEID EN MILIEUTECHNIEK De kandidaat kan de belangrijkste voorschriften en achtergronden op het gebied van veiligheid en arbeidsomstandigheden conform de ARO-wet en andere richtlijnen beschrijven De kandidaat kan veiligheidssymbolen, chemiekaarten, p-bladen en MAC-waarden interpreteren De kandidaat kan preventieve maatregelen met betrekking tot brandbare, giftige, bijtende en oxiderende stoffen beschrijven De kandidaat kan verschillende persoonlijke beschermingsmiddelen en hun toepassing beschrijven De kandidaat kan de noodzakelijke veiligheidsvoorschriften uitvoeren. /P /pm De kandidaat kan oorzaken noemen van waterverontreiniging, bodemverontreiniging, luchtverontreiniging en geluid(soverlast) De kandidaat kan maatschappelijke en (micro-)biologische aspecten van milieuverontreiniging beschrijven. F KWALITEIT De kandidaat kan de principes en belangrijkste begrippen van de kwaliteitszorg beschrijven De kandidaat kan verschillende methoden om kwaliteitsverbetering te bereiken, beschrijven EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI
20 Procestechnologie III (318) Deelkwalificatie Procestechnologie III (318) omvat verdieping en uitbreiding van de procestechniek (naar chemisch/fysische bewerkingen) en procesbeheersing (naar regeltechniek en moderne procesbeheersingssystemen), scheikunde en productkunde. Een deel van deze deelkwalificatie kan - afhankelijk van de regionale situatie - (sub)branche/bedrijfsspecifiek ingevuld worden voor wat betreft specifieke bewerkingen en productkunde. nummer eindterm /P Taco CHEIKUNDE De kandidaat kan reactievergelijkingen opstellen en daarmee berekeningen uitvoeren De kandidaat kan de begrippen reactiesnelheid en chemisch evenwicht verklaren De kandidaat kan de belangrijkste eigenschappen en toepassingen noemen van oxiden, zuren, basen (hydroxiden) en zouten De kandidaat kan de ph berekenen van oplossingen van sterke zuren en basen De kandidaat kan met oplosbaarheidstabellen en -diagrammen werken De kandidaat kan de belangrijkste begrippen in de koolstofchemie beschrijven De kandidaat kan met de nomenclatuurregels structuur- en molecuulformules en molecuulnamen van koolwaterstoffen bepalen De kandidaat kan de algemene chemische eigenschappen en toepassingen van alifatische, cyclische en aromatische koolwaterstoffen en van verbindingen van koolwaterstoffen met zuurstof verklaren De kandidaat kan op een systematische en veilige wijze scheikundige experimenten voorbereiden en uitvoeren. /P F /pm MATERIALENKENNI De kandidaat kan de eigenschappen van de in de procesindustrie toegepaste brandstoffen verklaren EINDTERMENDOCUMENT MKF. ALGEMENE OPERATIONELE TECHNIEK / UITG. JULI 2002
EINDTERMENDOCUMENT Medewerker Beeldtechnieken
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Medewerker eeldtechnieken tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Milieutechniek
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Milieutechniek tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Procesoperator B
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Procesoperator tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite http://www.vapro-ovp.com
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Procestechniek
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Procestechniek tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Basisoperator
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT asisoperator tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite http://www.vapro-ovp.com
Nadere informatieBasiskennis en Basisvaardigheden II (245)
ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN II 245 asiskennis en asisvaardigheden II (245) SCHEIKUNDE 245.01 De kandidaat kan de belangrijkste scheikundige en natuurkundige verschijnselen onderscheiden. 245.02 De kan
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Mechanisch Operator B
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Mechanisch Operator - 2 - EINDTERMENDOCUMENT MECHANICH OPERATOR / UITGAVE JULI 2002 tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Fotonica
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Middenkaderfunctionaris Fotonica - 2 - EINDTERMENDOCUMENT MIDDENKADERFUNCTIONARI FOTONICA / UITGAVE JULI 2002 tichting Vakopleiding Procesindustrie
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Procesoperator C
TICHTING VAKOPLEIDING PROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Procesoperator C tichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite http://www.vapro-ovp.com
Nadere informatieBasiskennis en Basisvaardigheden IV (404)
ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Proefdierverzorger
STICHTING VAKOPLEIDING PROCESINDUSTRIE EINDTERMENDOCUMENT Proefdierverzorger Stichting Vakopleiding Procesindustrie Postbus 93 2269 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite
Nadere informatieBasiskennis en Basisvaardigheden III (304)
ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN III 304 asiskennis en asisvaardigheden III (304) SCHEIKUNDE 304.01 De kandidaat kan de belangrijkste scheikundige en natuurkundige verschijnselen onderscheiden. 304.02 De
Nadere informatieherziene lesboekjes VAPRO april / mei 2016
herziene lesboekjes VAPRO april / mei 2016 LESBOEKJES Niveau Artikelcode Titel I 8306350.036 Aandrijvingen BO z/w I 8306350.536 Aandrijvingen BO I 8306350.524 Afdichtingen BO I 8306350.024 Afdichtingen
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Uitvoerend Milieumedewerker
TICHTING VAKOLEIDING ROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Uitvoerend Milieumedewerker tichting Vakopleiding rocesindustrie ostbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Mechanisch Operator A
TICHTING VAKOLEIDING ROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT Mechanisch Operator A tichting Vakopleiding rocesindustrie ostbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite
Nadere informatieEINDTERMENDOCUMENT Procesoperator A
TICHTING VAKOLEIDING ROCEINDUTRIE EINDTERMENDOCUMENT rocesoperator A tichting Vakopleiding rocesindustrie ostbus 93 2260 A Leidschendam telefoon 070-320 93 88 telefax 070-320 51 86 internetsite http://www.vapro-ovp.com
Nadere informatieInhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19
Inhoud 1 Inleiding 13 1 onderzoeken van de natuur 13 Natuurwetenschappen 13 Onderzoeken 13 Ontwerpen 15 2 grootheden en eenheden 15 SI-stelsel 15 Voorvoegsels 15 3 meten 16 Meetinstrumenten 16 Nauwkeurigheid
Nadere informatieEconomie en Maatschappij(A/B)
Natuur en Techniek(B) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en Maatschappij(A/B) Site over profielkeuze qompas Economie Gezondheidszorg Gedrag en maatschappij Landbouw Onderwijs Techniek http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/havo%20doorstroomeisen%20hbo.pdf
Nadere informatie1. De kandidaat kan structuur aanbrengen in door hem uit te voeren werkzaamheden.
DEELKWALIICATIE DOOSTOMING KADEUNCTIES Onderdeel: Wiskunde 1. De kandidaat kan structuur aanbrengen in door hem uit te voeren werkzaamheden. 2. De kandidaat kan de relatie omschrijven tussen de wiskunde
Nadere informatieWISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieLeerstof voortentamen wiskunde B. 1. Het voortentamen wiskunde B
Leerstof voortentamen wiskunde B In dit document wordt de leerstof beschreven van het programma van het voortentamen wiskunde B op havo niveau te beginnen met het voortentamen van juli 2016. Deze specificatie
Nadere informatieGelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO
Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Federatie Steinerscholen Vlaanderen v.z.w. Gitschotellei 188 2140 Borgerhout Februari 2013 Gelijkwaardig verklaarde eindtermen
Nadere informatieReferentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen
Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,
Nadere informatiebegin van document Eindtermen vwo wiskunde B (CE) gekoppeld aan delen en hoofdstukken uit Moderne wiskunde 9e editie
begin van document Eindtermen vwo wiskunde (CE) gekoppeld aan delen en hoofdstukken uit Moderne wiskunde 9e editie Domein Subdomein in CE moet in SE Vaardigheden 1: Informatievaardigheden X X : Onderzoeksvaardigheden
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2
Nadere informatieExamenprogramma wiskunde D havo
Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis
Nadere informatiePTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16
Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan
Nadere informatieDomein A: Vaardigheden
Examenprogramma Wiskunde A havo Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Algebra en tellen
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatieTheoriebronnen Operator A Leerjaar 1
Theoriebronnen Operator A Leerjaar 1 Inhoud Werkboek 1 1 Rekenen met getallen wi-2-01 2 Breuken en procenten wi-2-03 3 Machtsverheffen wi-2-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige figuren wi-2-10
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieBedrijfsoriëntatie 2 BEDRIJFSORIËNTATIE 2 (CAL01.2/CREBO:50211)
BEDRIJFSORIËNTATIE 2 (CAL01.2/CREBO:50211) sd.cal01.2.v1 ECABO, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze,
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieLeerjaar. e-learning. Procesoperator A Mechanisch operator A
Leerjaar 1 e-learning Procesoperator A Mechanisch operator A Inhoud Leerjaar 1 Introductiemodule: St@rt Sluit aan bij WLP leerwijzer Aantal SBU voor theorielessen: 6 werkboek 1. De opleiding - 2. Hoe leer
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatieSeizoen: Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo
Seizoen: 2016-2018 Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde vwo
Examenprogramma natuurkunde vwo Ingangsdatum: schooljaar 2013-2014 (klas 4) Eerste examenjaar: 2016 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma
Nadere informatieformules havo natuurkunde
Subdomein B1: lektriciteit De kandidaat kan toepassingen van het gebruik van elektriciteit beschrijven, de bijbehorende schakelingen en de onderdelen daarvan analyseren en de volgende formules toepassen:
Nadere informatieWISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN
WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,
Nadere informatieExtra proeven onderofficier weerkundig waarnemer
Proeven elektriciteit en technisch redeneren Technische proeven onderofficier: o Elektriciteit o Mechanica o Rekentechnieken Proef Engels Elektriciteit Deze test gaat je kennis over elektriciteit na. Je
Nadere informatieTheoriebronnen Allround Operator Voeding
Niveau 3 - Leerjaar 1 Inhoud Werkboek 1 1 Rekenen met getallen wi-3-01 2 Breuken en procenten wi-3-03 3 Machtsverheffen wi-3-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige figuren wi-3-10 5 Grootheden
Nadere informatieBedrijfsoriëntatie 1 BEDRIJFSORIËNTATIE 1 (CAL01.1/CREBO:50240)
BEDRIJFSORIËNTATIE 1 (CAL01.1/CREBO:50240) sd.cal01.1.v1 ECABO, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze,
Nadere informatieNask2 inhouden (PO-vmbo)
Nask2 inhouden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw gl/tl exameneenheden Vakkernen 1. Materie 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige
Nadere informatieTheoriebronnen Allround Productietechniek
Niveau 3 - Leerjaar 1 Inhoud Werkboek 1 1 Rekenen met getallen wi-3-01 2 Breuken en procenten wi-3-03 3 Machtsverheffen wi-3-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige figuren wi-3-10 5 Grootheden
Nadere informatieEconomie en maatschappij(a/b)
Natuur en gezondheid(a/b) Economie en maatschappij(a/b) Cultuur en maatschappij(a/c) http://profielkeuze.qompas.nl/ Economische studies Talen Recht Gedrag en maatschappij http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/vwo%20doorstroomeisen%20universiteit.pdf
Nadere informatieOnderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren.
Vak: Scheikunde Leerjaar: Kerndoel(en): 28 De leerling leert vragen over onderwerpen uit het brede leergebied om te zetten in onderzoeksvragen, een dergelijk onderzoek over een natuurwetenschappelijk onderwerp
Nadere informatie1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn
Eamenprogramma lichamelijke opvoeding 2 Informatiewijzer 1. Preambule 2. Leeswijzer 3. Lichamelijke opvoeding 2 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo
Nadere informatieExamenprogramma wiskunde A vwo
Examenprogramma wiskunde A vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein Bg Functies
Nadere informatieTheoriebronnen Operator Voeding Niveau 2 - Leerjaar 1
Inhoud Werkboek 1 1 Rekenen met getallen wi-2-01 2 Breuken en procenten wi-2-03 3 Machtsverheffen wi-2-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige figuren wi-2-10 5 Grootheden en eenheden na-2-01
Nadere informatieLANDSEXAMEN MAVO
LANDSEXAMEN MAVO 2017-2018 Examenprogramma NASK 2 (Scheikunde) M.A.V.O. 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één
Nadere informatieLeerjaar. e-learning. Procesoperator A
Leerjaar 2 e-learning Procesoperator A INHOUD LEERJAAR 2: PROCESOPERATOR A THEORIE W5: APPARATUUR ONDERHOUDEN Sluit aan bij WLP werkboek 5: Onderhouden apparatuur Aantal SBU voor theorielessen: 51 1. Onderhoud
Nadere informatieTheoriebronnen Productietechniek Niveau 2 - Leerjaar 1
Theoriebronnen Productietechniek Niveau 2 - Leerjaar 1 Inhoud Werkboek 1 1 Rekenen met getallen wi-2-01 2 Breuken en procenten wi-2-03 3 Machtsverheffen wi-2-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieVoorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO
Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Onderdeel van de eindrapportage
Nadere informatieExamenprogramma natuur- en scheikunde II
Examenprogramma natuur- en scheikunde II Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 natuur- en scheikunde II 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden,
Nadere informatieLANDSEXAMEN MAVO
LANDSEXAMEN MAVO 2018-2019 Examenprogramma NASK 1 (Natuurkunde) M.A.V.O. 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in
Nadere informatieECTS-fiche. Elektro-mechanica HBO5. toegepaste mechanica
ECTS-fiche Identificatie 1. Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module toegepaste mechanica Code 7369 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste aanwezigheid 100%
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatieLeerstof voortentamen wiskunde B. 1. Het voortentamen wiskunde B
Leerstof voortentamen wiskunde B In dit document wordt de leerstof beschreven van het programma van het voortentamen wiskunde B op havo niveau te beginnen met het voortentamen van december 2017. Deze specificatie
Nadere informatieCitizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies
Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling
Nadere informatiePagina 1 van 5. Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten. De kern
Examenprogramma Profielvak: dienstverlening & producten De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier profielmodulen
Nadere informatieOm een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.
Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak natuurkunde havo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende
Nadere informatieELEKTROMAGNETISCHE STRALING
ELEKTRODYNAMICA 1. INLEIDING... 3 2. SPANNING... 5 3. DE STROOMSTERKTE... 6 4. DE WEERSTAND... 7 5. STROOMSCHEMA'S... 8 6. WEERSTANDEN SCHAKELEN...11 7. ENERGIE EN VERMOGEN... 13 7.1. ENERGIE EN JOULE-EFFECT...13
Nadere informatieexamenprogramma s vo AANVULLING BEROEPSGERICHTE VAKKEN VOORTGEZET ONDERWIJS vmbo
en mma s examenprogramma s vo AANVULLING BEROEPSGERICHTE VAKKEN VOORTGEZET ONDERWIJS vmbo 0. Inhoud 1. Preambule 2 2. Examenprogramma per vak. 4 2.0 Leeswijzer. 4 2.1 Techniek-breed *) 2.2 ICT-route *)
Nadere informatieDe zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn
Examenprogramma vmbo 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken aan vakoverstijgende thema's De leerling leert, in het kader van een
Nadere informatieCompetentiegericht Leren Leerarrangement 3.12 Proces, warmteoverdracht, procesverstoringen en onderhoud
NOVA College Procestechniek Competentiegericht Leren Leerarrangement 3.12 Proces, warmteoverdracht, procesverstoringen en onderhoud Code leerarrangement : 08.04.01.312 Fase : 3 Niveau : III Bedrijf : Tata
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieOperator C (niveau 4)
Werkboek 6: Optimaal in stellen van het proces Werkboek 7: De operator als specialist, het doen van onderzoek Operator C (niveau 4) cohort 2012 1 Inhoud 1. De operator als specialist... 3 1.1 Hoe bereik
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7228 14 maart 2014 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 22 februari 2014, nr. VO/599178,
Nadere informatieECTS-fiche HBO5 100 %
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module Thermodynamica Code 7366 Lestijden 40 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste 100 % aanwezigheid Ingeschatte
Nadere informatieExamenprogramma beeldende vorming
Examenprogramma beeldende vorming Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 beeldende vorming 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1
Nadere informatieDe zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn
Examenprogramma dans Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 dans 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken aan vakoverstijgende
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke eindtermen voor wetenschappen Gemeenschappelijke eindtermen gelden voor het geheel van de wetenschappen.
Nadere informatieEUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a
Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen D/2015/7841/013 Opmerkingen Bijlagen voor de nieuwe doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen A Terugkaatsing en spiegels Bijlage 48a A.1 Enkele
Nadere informatieSeizoen: Vak: NaSk I (Natuurkunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo. School Examens (SE s) met open/gesloten vragen
Seizoen: 2016-2018 Vak: NaSk I (Natuurkunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald
Nadere informatiectwo Experimenteel examenprogramma 2014 havo wiskunde B definitieve versie
ctwo Experimenteel examenprogramma 2014 havo wiskunde B definitieve versie 20 februari 2009 0 ctwo CONCEPTEXAMENPROGRAMMA 2014 havo wiskunde B Het examenprogramma voor havo wiskunde B is gericht op de
Nadere informatiectwo Experimenteel examenprogramma 2014 havo wiskunde D definitieve versie
ctwo Experimenteel examenprogramma 2014 havo wiskunde D definitieve versie 20 februari 2009 1 ctwo CONCEPTEXAMENPROGRAMMA 2014 havo wiskunde D Wiskunde D voor havo is een profielkeuzevak binnen het profiel
Nadere informatie1 De bouw van stoffen
Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen
Nadere informatieverwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a
Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/017 Opmerkingen n voor de e doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid
Nadere informatieverwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45(3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a
Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/016 Opmerkingen n voor de nieuwe doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid
Nadere informatieExamenprogramma mobiliteit en transport
Eamenprogramma mobiliteit en transport De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier modulen 1. Motorconditie testen
Nadere informatieExamenprogramma natuur- en scheikunde I
Examenprogramma natuur- en scheikunde I Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 natuur- en scheikunde I 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden,
Nadere informatieOnderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieTheoriebronnen Operator B Leerjaar 1
Theoriebronnen Operator B Leerjaar 1 Inhoud Werkboek 1 Nr. Titel Lescode 1 Rekenen met getallen wi-3-01 2 Breuken en procenten wi-3-03 3 Machtsverheffen wi-3-07 4 Omtrek, oppervlakte en inhoud van eenvoudige
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting
Leerweg: BB/KB/TL Klas: 3 Vak: NASK1 Methode: NOVA Differentiatie is er in de opdrachten en voor de BB tijdens de les. De BB-leerling maakt de vragen tot de plusvragen van het KB werkboek De KB-leerling
Nadere informatieFunctievergelijking. Liesbeth BV. Chef Monteur Gas en verwarming Vergelijking met functie Monteur Gas en Verwarming Printdatum 31-01-2014
Liesbeth BV Bedrijf Liesbeth BV Functie Chef Monteur Gas en verwarming Vergelijking met functie Monteur Gas en Verwarming Printdatum 31-01-2014 Functievergelijking Taken Kennis en vaardigheden Diploma's
Nadere informatieSCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020
SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens
Nadere informatieToetsmatrijs examen 8064
Kwalificatie en Crebo: MK-EIT / TSI 10237 / 10238 Deelkwalificatie en Crebo: 4007 50984 Servicedocument: 6191 / 6192 / 6209 Titel van het examen: Practicum ontwerpen 3 Relevante eindtermen. DK 4007 Ontwerpen,
Nadere informatie0. Inhoud. *) Niet opgenomen in deze uitgave
0. Inhoud 1. Preambule... 2 2. Examenprogramma per vak... 4 2.0 Leeswijzer... 4 2.1 Techniek-breed *) 2.2 ICT-route... 5 2.3 Technologie in de gemengde leerweg *) 2.4 Intersectoraal *) 2.5 Sport, dienstverlening
Nadere informatieDR-ET1-X. Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1
DR-ET1-X Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1 Uitgave: januari 2012 DR-ET1-X 2 1 Algemeen Naam : Elsevier Opleidingen Adres : Zwijndrecht Aard : Deeltijd, mondeling onderwijs met praktijkbijeenkomsten
Nadere informatieWISKUNDE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
WISKUNDE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie HBO5. Code 7368 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. 100% Ingeschatte totale 160 studiebelasting
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module Pneumatica Code 7368 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste 100% aanwezigheid Ingeschatte
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatiePTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort
De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor het huidige examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie) of ScienceData. Niet toegestaan is het gebruik van een Grafische
Nadere informatie