Maya s en Inca s Koen Vanderbeke. De bijdrage van hun astronomische kennis tot de organisatie van hun dagelijks leven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Maya s en Inca s Koen Vanderbeke. De bijdrage van hun astronomische kennis tot de organisatie van hun dagelijks leven"

Transcriptie

1 Maya s en Inca s Koen Vanderbeke De bijdrage van hun astronomische kennis tot de organisatie van hun dagelijks leven

2 Maya s : -beschaving -getallen en schrift -kalenders -dresden codex -bouwwerken Samenvatting deel 1

3

4 Geschiedenis Maya Paleo-Indiaanse Periode : tot voor Christus Archaïsche Periode : tot voor Christus Pre-Klassieke Periode : voor tot 200 na Christus Klassieke Periode : 200 tot na Christus Post-Klassieke Periode : tot na Christus

5 Maya s : wie waren ze? Ontstaan uit de Olmeken K utz Chman : grondlegger

6 Maya s : wie waren ze? - uitbreiding rijk : - Guatemala tot Belize en Zuid-Mexico - organisatie bestuur - sociale klassen - invoer getallen

7 Maya s : getallen Getallen systeem : Drie tekens :. (punt) waarde 1 - (streepje) waarde 5 Ο (zaadje) waarde 0 Elke bovenliggende laag : waarde x 20

8 Maya getallen

9 Maya getallen

10 Maya : schrift Enige oude cultuur met schrift in Amerika Hiëroglyphen 800 verschillende symbolen Vele vernietigd door Spaanse Conquistadores 4 Codexen resterend : Dresden, Parijs, Madrid en Grolier Pas gedeeltelijk ontcijferd in 19 de eeuw 300 van 800 tekens ontcijferd

11 Maya schrift

12 Maya Kalender 21/12/2012 Te Xultun beschrijving Yucknoom Yick aak K ack van Calakmul : einde van tijdscyclus Niet één kalender Tot 15 kalenders 3 best gekende : Lange telling : historische kalender Haab : burgerlijke kalender Tzolkin : religieuze kalender

13 Maya Kalenders Gemeenschappellijk : opeenvolgend Geen synchronisatie met zon of maan Telling begint bij 0 en niet 1 Start is , 4 Ahau,8 Kumk u of 13 augustus 3114 voor Christus

14 Lange Telling 13 februari 2014 = (13 Bak tun,0 K atun,1 Tun, 2Winal, 19 K in)

15 Lange Telling Leiden Plate : hanger met Maya datering Vrij 17/9/320

16 Haab Burgerlijke kalender Winal = maand = 20 dagen (Kins) 18 Winals + Uayab = 5 dagen = 1 jaar 365 dagen

17 Tzolkin Waarzegkalender genoemd 13 maanden van 20 dagen : 260 dagen Elke dag = 1 cijfer + 1 letter (teken) : 1A, 2B, 3C tot 13M Slechts 13 cijfers! Na 13M : 1N, 2O Elke dag : een uniek getal-teken aanduiding

18 Maya tekens

19 Kalenderronde

20 Relatie met kosmologische cycli Tzolkin tot Tun (Haab): 18 Tzolkin (18 x 260) = 13 Tun (13 x 360) = 4680 dagen 3 Tzolkin = synodische cyclus Mars 780 dagen -779,936 dagen 2 Tzolkin = 3 x half draconische jaar 520 dagen = 519,93 dagen

21 Relatie met kosmologische cycli 46 Tzolkin = 405 lunaire maanden = 3 Tritoscyclussen Cyclus van zons- en maanverduisteringen (= Tritos cyclus) Dresden codex 2 x Haab-Tzolkin kringloop = Venus cyclus = 104 jaar

22 De hemel in de tropen en onze regio 3 verschillen : Wijziging van breedtegraad : baan verschilt in vorm, richting en oriëntatie t.o.v. horizon Wat we zien is verschillend Beweging van hemellichamen dichter bij waarnemer, bij ons meer door de hemel

23 Maya s en astronomie Bijhouden van de kalenders Locatie en oriëntatie gebouwen Interesse : Mercurius, Mars, Jupiter, Plejaden, Maan en vooral Venus Retrograde beweging Mars, Jupiter en Saturnus Omlooptijd van planeten

24 Maya s en astronomie

25 Maya s en Venus

26 Maya s en Astronomie Venus cyclus : Ochtendster : 263 dagen (oosten) 50 dagen niet zichtbaar Avondster : 263 dagen (westen) 8 dagen onzichtbaar = 584 dagen = gemiddelde synodische periode Venus

27 Maya s en Astronomie 584 dagen in relatie tot 365 dagen Verhouding : 5 tot 8 Iedere 8 jaar zichtbaar op zelfde plaats Ook andere verhoudingen gekend, o.a. 5 Venuscyclussen = 99 synodische maanmaanden Supergetal =

28 Maya s en Astronomie Supergetal : verbindt alle kalendercycli en het Venusjaar met elkaar = 260 x 5256 (het aantal Tzolkins) 365 x 3744 (het aantal korte jaren) 584 x 2340 (het gemiddelde aantal Venusperiodes) 780 x 752 (het gemiddeld aantal Marsperiodes) x 72 (het aantal kalenderrondes, de combinatie van de tzolkin met de Haab is 52 jaar of dagen)

29 Dresden Codex

30 Dresden codex Eclipstabellen Venustabellen Almanac Info over godsdienstige rituelen, rampen

31 Dresden Codex

32 Dresden codex Eclipstabel

33 Dresden codex Eclipstabel

34 Dresden codex eclipstabel

35 Dresden codex Eclipstabel Startdatum : 12 november 755 na Christus

36 Dresden codex eclipstabel Telling vanaf 1Ste eclips Cumulatieve som Tzolkin datum Lange Telling Gregoriaanse datum Lamat /11/755 pag 53 a Chikchan /5/ Ik /10/ Ok /3/757 Dode god Manik /9/ Kan /3/ Imix /9/758 pag54 a 177 (178) Kawak /3/ /8/ /2/ /8/ /2/ /8/ /1/762 pag 58 b Ok /2/ Manik /8/788

37 Dresden Codex Venus-tabellen pag. 46 tot 50 Belangrijk : tabel bekijken zoals Maya s : - verdeling cyclus in 4 delen - herhaling elke 5 x 584 dagen

38 Dresden Codex

39 Dresden Codex

40 Dresden Codex

41 Dresden Codex

42 Astronomie en Maya bouwkunst Caracol Toren (Chitzen Itza)

43 Astronomie en Maya bouwkunst

44 Astronomie en Maya bouwkunst

45 Astronomie en Maya bouwkunst

46 Astronomie en Maya bouwkunst

47 Astronomie en Maya bouwkunst

48 Inca en astronomie Geschiedenis Coricancha Zon, Melkweg, Plejaden Dualiteit en organisatie Cuzco Kalender Bouwwerken

49 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus

50 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus Eerste culturen : Chavin Cultuur tot 300 voor christus

51 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus Eerste culturen : Chavin Cultuur tot 300 voor christus Moche of Mochica cultuur : 0 tot 700 na Christus

52 Mochica

53 Mochica

54 Mochica

55 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus Eerste culturen : Chavin Cultuur tot 300 voor christus Moche of Mochica cultuur : 0 tot 700 na Christus Nazca cultuur : 0 tot 700 na Christus

56 Nazca-lijnen

57 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus Eerste culturen : Chavin Cultuur tot 300 voor christus Moche of Mochica cultuur : 0 tot 700 na Christus Nazca cultuur : 0 tot 700 na Christus Chimu cultuur : 850 tot na Christus

58 Geschiedenis Inca Vroeg Zuid-Amerikaanse geschiedenis : tot voor Christus Eerste culturen : Chavin Cultuur tot 300 voor christus Moche of Mochica cultuur : 0 tot 700 na Christus Nazca cultuur : 0 tot 700 na Christus Chimu cultuur : 850 tot na Christus Inca cultuur : 1438 tot 1532 na Christus

59 Inca-rijk

60 Inca Pachacuti Inca-rijk

61 Inca-rijk Tawantinsuyu (Quecha) = 4 delen tezamen

62 Inca Quipu

63 Coricancha

64 De hemellichamen voor de Inca s Zon Venus Maan Plejaden Melkweg

65 Inca s en de zon Capac Raymi (zomerzonnewende) 21/12 Inti Raymi (winterzonnewende) 21/6 Intihuatana Zenit 13/2-30/10 Nadir of Antizenit 26-27/4 en 18-19/8

66 Melkweg Mayu = Hemelse Rivier Urubumba (Vilcanota) Beweging Melkweg : uitgangspunt voor kalender uitgangspunt voor bepaling positie andere hemellichamen

67 Melkweg

68

69 Melkweg :kosmologische ark van Noah Machacuay Yutu en Hamp atu Yacama Vos Herder

70 Inca s en Plejaden :

71 Inca s en dualisme

72 Stralenvormige organisatie Cuzco

73 Stralenvormige organisatie Cuzco Ceque Huaca

74 Inca en Huaca s Eyes of the Puma (Kenko Grande) op de dag van de zomerzonnewende Verlichte trap op winterzonnewende (Kenko Grande)

75 Inca Huaca s Pilaren op Cerro Sayhua

76 Inca s en terrasbouw

77 Inca kalender- Coricancha

78 Inca kalender

79 Inca kalender en Ceques

80 Inca bouwwerken en astronomie

81 Inca bouwwerken en astronomie

82 Inca bouwwerken en astronomie Zonnetempel en Zonnepoort

83 Inca bouwwerken en astronomie Het huis met de 3 ramen

84 Machu Picchu en Salkantay

Een nieuw begin De kalenders van de Maya

Een nieuw begin De kalenders van de Maya Een nieuw begin De kalenders van de Maya L. Snijders MA De Maya Een gebied Een taal Een cultuur De Maya taal Een van de gemeenschappelijke kenmerken: Kalenders Calendar Round Long Count.. Tellen in Maya

Nadere informatie

6.7. Praktische-opdracht door een scholier 3184 woorden 21 juni keer beoordeeld. Korte geschiedenis van de Mayacultuur

6.7. Praktische-opdracht door een scholier 3184 woorden 21 juni keer beoordeeld. Korte geschiedenis van de Mayacultuur Praktische-opdracht door een scholier 3184 woorden 21 juni 2004 6.7 49 keer beoordeeld Vak ANW Korte geschiedenis van de Mayacultuur De Maya waren één van de indianenvolken die in Midden-Amerika leefden.

Nadere informatie

Getallen vanaf 20 worden geschreven door deze te combineren.

Getallen vanaf 20 worden geschreven door deze te combineren. Wiskunde bij de Maya s inhoudstafel 1. 2. 3. 4. 5. 1 Inleiding Het talstelsel Het rekensysteem Heilige getallen Tijdsmeting Geraadpleegde bronnen De Maya s waren een groot en machtig volk dat leefde in

Nadere informatie

1. Overzicht Hemelmechanica 2. Elektromagnetische straling 3. Zonnestelsel(s) 4. Sterren: fysische eigenschappen 5. Sterren: struktuur + evolutie 6.

1. Overzicht Hemelmechanica 2. Elektromagnetische straling 3. Zonnestelsel(s) 4. Sterren: fysische eigenschappen 5. Sterren: struktuur + evolutie 6. Inleiding Astrofysica 1. Overzicht Hemelmechanica 2. Elektromagnetische straling 3. Zonnestelsel(s) 4. Sterren: fysische eigenschappen 5. Sterren: struktuur + evolutie 6. Sterren: stervorming, sterdood

Nadere informatie

Invloed van Sterren. In het oude rijk van de Inca s, de Maya s en de Azteken. Oskar Bles Kasper Crolla Rutger de Wit David Bleeker Sjoerd van Bekhoven

Invloed van Sterren. In het oude rijk van de Inca s, de Maya s en de Azteken. Oskar Bles Kasper Crolla Rutger de Wit David Bleeker Sjoerd van Bekhoven Invloed van Sterren In het oude rijk van de Inca s, de Maya s en de Azteken Oskar Bles Kasper Crolla Rutger de Wit David Bleeker Sjoerd van Bekhoven 1. Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Voorgeschiedenis...

Nadere informatie

Apocalyse soon? Ronny Martens

Apocalyse soon? Ronny Martens Apocalyse soon? Ronny Martens Tijd Visies op de tijd : cyclisch en lineair cyclisch : geen begin of einde, maar eeuwige wederkeer lineair : begin en einde tussenvorm : begin maar geen einde 'Einde der

Nadere informatie

M.W.Schellens, (Dit is een edit van drie artikelen verschenen in juni 2012 op waterman2012.weblog.nl, UPDATE: )

M.W.Schellens, (Dit is een edit van drie artikelen verschenen in juni 2012 op waterman2012.weblog.nl, UPDATE: ) CRACKING THE XULTúN CODE M.W.Schellens, (Dit is een edit van drie artikelen verschenen in juni 2012 op waterman2012.weblog.nl, UPDATE: 05-01-2015) XULTUN: 2012 NIET OP DE KAART, MISSCHIEN WEL LINGO Met

Nadere informatie

De Mayakalender en Wetenschappelijke en alternatieve interpretaties

De Mayakalender en Wetenschappelijke en alternatieve interpretaties De Mayakalender en 2012 Wetenschappelijke en alternatieve interpretaties Even voorstellen! Roosmarie Vlaskamp, 23 jaar! Masterstudente archeologie in Leiden, specialisatie MiddenAmerika.! Eigen onderzoek:

Nadere informatie

Van de website: http://www.seriewoordenaar.nl/seriewoordenaar/content/lees.asp?inleidingkey=82

Van de website: http://www.seriewoordenaar.nl/seriewoordenaar/content/lees.asp?inleidingkey=82 Van de website: http://www.seriewoordenaar.nl/seriewoordenaar/content/lees.asp?inleidingkey=82 Uitleg over de Maya-kalenders De Maya s waren gefascineerd door de tijd. Dat valt duidelijk op te merken aan

Nadere informatie

GELOOF EN WETENSCHAP. Modellen over de relatie tussen geloof en (natuur)wetenschap in historisch perspectief.

GELOOF EN WETENSCHAP. Modellen over de relatie tussen geloof en (natuur)wetenschap in historisch perspectief. GELOOF EN WETENSCHAP Modellen over de relatie tussen geloof en (natuur)wetenschap in historisch perspectief. 1. HET HARMONIEMODEL De leer van de twee boeken Het Ptolemaeïsche of Aristotelische wereldbeeld

Nadere informatie

PG+ Sterrenkunde. Ellen Schallig. 14 november 2013

PG+ Sterrenkunde. Ellen Schallig. 14 november 2013 PG+ Sterrenkunde Ellen Schallig 14 november 2013 Inhoudsopgave Huishoudelijke mededelingen Recap: Het heelal is groot en leeg De Babyloniërs De Grieken Sprong naar zestiende eeuw Huishoudelijke mededelingen

Nadere informatie

2012: GEEN ONDERGANG VAN DE WERELD, GEEN PARADIJS OP AARDE, DE NIEUWE WERELD IS ER AL

2012: GEEN ONDERGANG VAN DE WERELD, GEEN PARADIJS OP AARDE, DE NIEUWE WERELD IS ER AL 2012: GEEN ONDERGANG VAN DE WERELD, GEEN PARADIJS OP AARDE, DE NIEUWE WERELD IS ER AL door drs. Roeland de Looff roeland@dirah.nl Volgens veel profetieën staat er in 2012 iets bijzonders te gebeuren. Het

Nadere informatie

Test je kennis! De heelalquiz

Test je kennis! De heelalquiz Test je kennis! heelalquiz Introductie les 3 Planeten, sterren, manen, de oerknal. Het zijn termen die leerlingen vast wel eens voorbij hebben horen komen. Maar wat weten de leerlingen eigenlijk al van

Nadere informatie

DE STER VAN BETHLEHEM

DE STER VAN BETHLEHEM 1 EEN VERSCHIJNSEL DAT DE WERELD VERBAASDE: DE STER VAN BETHLEHEM De ster van Bethlehem fascineert al eeuwenlang gelovigen, ongelovigen en de nieuwsgierigen van onze wereld. De Bijbel vertelt namelijk

Nadere informatie

Basiscursus Sterrenkunde

Basiscursus Sterrenkunde Basiscursus Sterrenkunde Les 1 Sterrenwacht Tweelingen te Spijkenisse 24 April 2019 Inhoud van de cursus Inleiding Geschiedenis Afstanden in het heelal Het zonnestelsel Onze zon en andere sterren Sterrenstelsels

Nadere informatie

Reis naar andere hemellichamen

Reis naar andere hemellichamen Reis naar andere hemellichamen GROEP 1-2 04 55 minuten De leerling: zonnestelsel verschillend zijn ringen heeft voorwerp drijft of zinkt met stukje ijzer dichtbindstrip Zorg voor de activiteit Zijn alle

Nadere informatie

PELE-RAPPORT van Kaypacha voor 31 oktober 2018

PELE-RAPPORT van Kaypacha voor 31 oktober 2018 PELE-RAPPORT van Kaypacha voor 31 oktober 2018 Hallo, dit is Kaypacha met het wekelijkse pele-rapport. En dit rapport is voor 31 oktober; halloween op sommige plaatsen, jazeker. 2018, en ik ben hier op

Nadere informatie

Reis door het zonnestelsel

Reis door het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel GROEP 7-8 61 70 minuten 1, 23, 32 en 46 De leerling: weet dat de afstanden tussen de planeten heel groot zijn kan zich een voorstelling maken van de afstand van de aarde tot

Nadere informatie

Sterrenkunde. Materialen Karton Meetlat Passer Touw Potlood Schaar Lange stok

Sterrenkunde. Materialen Karton Meetlat Passer Touw Potlood Schaar Lange stok Pruiken en revoluties Groep 7 Handleiding voor de leerkracht Deze handleiding en de opdrachten zijn bedoeld als aanvulling op de geschiedenislessen over Pruiken en revoluties. De lesonderdelen beschreven

Nadere informatie

Bethlehem, wat betekent die ster?

Bethlehem, wat betekent die ster? Bethlehem, wat betekent die ster? Het woord ster kan verschillende betekenissen hebben. Een ster is in eerste instantie een hemellichaam. Als het donker en onbewolkte is, kan men sterren waarnemen. Een

Nadere informatie

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus

4 Het heelal 6. De zon. De aarde. Jupiter. De maan. Ons zonnestelsel. Mars. Mercurius Venus Inhoud 4 Het heelal 6 De zon 10 8 De aarde De maan Jupiter 18 12 Ons zonnestelsel 14 15 16 Mars Mercurius Venus 22 Saturnus Verre planeten 24 Satellieten van het zonnestelsel 20 26 Planetoïden 27 Kometen

Nadere informatie

In het land van de Inca s adembenemende rondreis door Peru, Chili en Bolivia

In het land van de Inca s adembenemende rondreis door Peru, Chili en Bolivia In het land van de Inca s adembenemende rondreis door Peru, Chili en Bolivia Eerste druk, augustus 2012 2012 Josina van Amsterdam Foto s: Josina van Amsterdam Correcties: Kees de Vaal Portretfoto: Janine

Nadere informatie

Reis door het zonnestelsel

Reis door het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel GROEP 5-6 41 50 minuten 1, 23 en 32 Zet voor de activiteit Planeten de planeten onder elkaar op het bord, zoals in de tabel. De leerling: weet dat de acht planeten verschillend

Nadere informatie

Sterrenkunde in de prehistorie: Lascaux : COLLEGE II : RECAPITULATIE COLLEGE I. Ontzag voor hemelverschijnselen.

Sterrenkunde in de prehistorie: Lascaux : COLLEGE II : RECAPITULATIE COLLEGE I. Ontzag voor hemelverschijnselen. RECAPITULATIE COLLEGE I Eerste kennismaking - planeten! clusters van sterrenstelsels - leegte, grootte, ruimte-tijd Simpele waarnemingen - sterren, & sterrenbeelden, - Zon, Maan, planeten, kometen - verduisteringen,

Nadere informatie

HELICAAL RIJZEN VAN STERREN EN PLANETEN

HELICAAL RIJZEN VAN STERREN EN PLANETEN HELICAAL RIJZEN VAN STERREN EN PLANETEN MARS EN JUPITER VEROVEREN TWEELINGEN: gevaar op de weg Tijdens de maand juli 2013 waren er niet minder dan 4 ernstige spoorwegongelukken met daarbij nog een zwaar

Nadere informatie

Reis naar andere hemellichamen

Reis naar andere hemellichamen Reis naar andere hemellichamen GROEP 5-6 44 80 minuten 1, 5, 6, 8, 23, 54 en 55 De leerling: weet welke planeten manen hebben weet welke planeten ringen hebben weet welke kleur de verschillende planeten

Nadere informatie

DE BEURS EN DE STERREN

DE BEURS EN DE STERREN DE BEURS EN DE STERREN De financiële crisis in september 2008 die gekatalyseerd werd door de instorting van de Newyorkse beurs op Wallstreet heeft, enkele astrologen uitgezonderd, bijna iedereen verrast.

Nadere informatie

De ruimte. Thema. Inhoud

De ruimte. Thema. Inhoud Thema De ruimte Inhoud 1. Het heelal 2. Het ontstaan van het heelal en het zonnestelsel 3. Sterren en sterrenstelsels 4. De zon 5. De planeten van ons zonnestelsel 6. De stand van de aarde de maan de zon

Nadere informatie

Inhoud. Bijlage B: Planeettabellen...7. Bijlage C: Blanco horoscoop...71. Bijlage D: Woordenlijst...73. Bijlage E: Symbolen...85

Inhoud. Bijlage B: Planeettabellen...7. Bijlage C: Blanco horoscoop...71. Bijlage D: Woordenlijst...73. Bijlage E: Symbolen...85 Inhoud Bijlage A: Je ascendant uitrekenen: een handleiding...3 Bijlage B: Planeettabellen...7 Bijlage C: Blanco horoscoop...71 Bijlage D: Woordenlijst...73 Bijlage E: Symbolen...85 Bijlage F: De aspecten

Nadere informatie

Inleiding Astrofysica

Inleiding Astrofysica Inleiding Astrofysica Hoorcollege I 11 september 2017 Welkom n Doel: het college Inleiding Astrofysica vormt de basis voor de studie sterrenkunde en fungeert als inleiding voor alle andere sterrenkunde

Nadere informatie

Periode Zomer 2007 maand juli. Periode Zomer 2007 maand augustus. 03 06 augustus 2007 (leeftijd van 8 10 jaar) Adventure Ardennen

Periode Zomer 2007 maand juli. Periode Zomer 2007 maand augustus. 03 06 augustus 2007 (leeftijd van 8 10 jaar) Adventure Ardennen 1. Informatie over kampen 2006 Na de kampencommissie van 3 september 2006 kunnen we weeral zeggen dat we een leuke zomer achter de rug hebben met fantastische kampen. Aan deze kampen zijn er veel herinneringen

Nadere informatie

lende hemellichamen verschillende zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof andere hemellichamen anders uit zouden zien

lende hemellichamen verschillende zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof andere hemellichamen anders uit zouden zien Leven in de ruimte GROEP 5-6 59 80 minuten 1, 42, 46 en 54 De leerling: lende hemellichamen verschillende omstandigheden zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof andere hemellichamen

Nadere informatie

MESOPOTAMISCHE ASTROLOGIE. Case studie:vlucht MH17 EN DE STERREN

MESOPOTAMISCHE ASTROLOGIE. Case studie:vlucht MH17 EN DE STERREN 1 MESOPOTAMISCHE ASTROLOGIE Case studie:vlucht MH17 EN DE STERREN Het is nu ( juli 2015) meer dan een jaar geleden dat op 17 juli 2014 een vliegtuig van Malaysian Airlines-vlucht MH17 dat op weg was van

Nadere informatie

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen

WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september Ignas Snellen WELKOM! Inleiding Astrofysica College 1 7 september 2015 13.45 15.30 Ignas Snellen Docent: Ignas Snellen Assistenten: Joris Witstok, Charlotte Brand, Niels Ligterink, Mieke Paalvast Doel, Inleiding Astrofysica:

Nadere informatie

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 0 0 Kalender september 0 0 0 0 0 Kalender oktober 0 0 0 Kalender november 0 0 0 0 0 0 0 Kalender december 0 0 0 0 0 Kalender januari 0 0 0 0 0 Kalender februari 0 0 0 Kalender maart 0 0 0 0 0 0 0 Kalender

Nadere informatie

Van Bethlehem tot Golgotha

Van Bethlehem tot Golgotha Van Bethlehem tot Golgotha Het Mysterie van Inwijding Esoterische Begrippen Elly Lichtenberg De Bijbel, een mystiek verhaal of..? Deel I De Bijbel: een mystiek verhaal of..? Is het evangelieverhaal juist?

Nadere informatie

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet?

Planeten. Zweven in vaste banen om een ster heen. In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Planeten Zweven in vaste banen om een ster heen In ons zonnestelsel zweven acht planeten rond de zon. Maar wat maakt een planeet nou een planeet? Een planeet: zweeft in een baan rond een ster; is zwaar

Nadere informatie

1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8.

1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. De zon inhoud 1. De zon 3 2. De plaats van de zon 4 3. De geboorte van de zon 5 4. Kernfusie 6 5. Zonnevlekken 7 6. Zonnevlammen 8 7. De kracht van de zon 9 8. Een zonsverduistering 10 9. Avondrood 11

Nadere informatie

6,7. Keuzeopdracht door een scholier 2115 woorden 19 februari keer beoordeeld. Keuzeopdracht ANW - Heelal, zonnestelsel en de planeet Aarde

6,7. Keuzeopdracht door een scholier 2115 woorden 19 februari keer beoordeeld. Keuzeopdracht ANW - Heelal, zonnestelsel en de planeet Aarde Keuzeopdracht door een scholier 2115 woorden 19 februari 2003 6,7 26 keer beoordeeld Vak ANW Keuzeopdracht ANW - Heelal, zonnestelsel en de planeet Aarde Inleiding Kalenders. Voor ons is het tegenwoordig

Nadere informatie

PERU REISPROGRAMMA. Ontdekkingstocht door de schatkamer van het Rijk van de Inca s. Dag 1-21 mei : BRUSSEL - MADRID LIMA

PERU REISPROGRAMMA. Ontdekkingstocht door de schatkamer van het Rijk van de Inca s. Dag 1-21 mei : BRUSSEL - MADRID LIMA REISPROGRAMMA PERU Ontdekkingstocht door de schatkamer van het Rijk van de Inca s 15 dagen, Afreis 21 mei 2016 Dag 1-21 mei : BRUSSEL - MADRID LIMA Samenkomst s morgens op de luchthaven van Zaventem voor

Nadere informatie

Grote Galactische Conjunctie Kruisen

Grote Galactische Conjunctie Kruisen Grote Galactische Conjunctie Kruisen Deel I: Kruisen in de Nieuwe Wereld Jan Wicherink Stele C Quirigua Introductie In dit artikel zullen de kruissymbolen van de Maya in relatie tot de Grote Galactische

Nadere informatie

AstroNavigatie [Celestial Navigation]

AstroNavigatie [Celestial Navigation] AstroNavigatie [Celestial Navigation] Samenvatting 1 e avond Redert Steens Oktober 2012 Versie 30 juli 2012 Even beginnen aan het eind Wat heb je daarvoor nodig? Voor het bepalen van je locatie (lon/lat):

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

Lespakket basisonderwijs

Lespakket basisonderwijs Eise Eisinga en zijn planetarium In de Friese plaats Franeker bevindt zich het oudste nog werkende planetarium ter wereld. In zijn eigen huis bouwde Eise Eisinga een nauwkeurig bewegend model van het zonnestelsel.

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken Piramides

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken  Piramides Piramides Deze spreekbeurt heb ik gemaakt omdat ik piramides mysterieuze gebouwen vind. Vele feiten en gebeurtenissen zijn vandaag de dag nog niet helemaal bekend.piramides kennen we vooral vanuit Egypte...

Nadere informatie

Prak%sche Sterrenkunde

Prak%sche Sterrenkunde Prak%sche Sterrenkunde Welkom! Docent: Ignas Snellen Assistent: Steven Cuylle, Edwin van der Helm Vandaag: - Wat is prak%sche Sterrenkunde? - Hemelmechanika 1) Beweging van de Aarde om haar as en om de

Nadere informatie

1. Het ene jaar is het andere niet!

1. Het ene jaar is het andere niet! Naam:. Klas:.. 1. Het ene jaar is het andere niet! Je zit al in deze klas sinds september. In september ben je aan een nieuw jaar begonnen. Dus aan een nieuw schooljaar. Vul in: september oktober... februari...

Nadere informatie

KLIMAAT GLOBAAL. We beginnen met enkele observaties: aardrijkskunde 4 e jaar. De zonnehoogte in Ukkel doorheen de dag, doorheen het jaar.

KLIMAAT GLOBAAL. We beginnen met enkele observaties: aardrijkskunde 4 e jaar. De zonnehoogte in Ukkel doorheen de dag, doorheen het jaar. KLIMAAT GLOBAAL We beginnen met enkele observaties: De zonnehoogte in Ukkel doorheen de dag, doorheen het jaar. Enkele vragen bij de afbeelding: wat is de maximale zonnehoogte (= culminatiehoogte) begin

Nadere informatie

1. Het Heelal. De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte.

1. Het Heelal. De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte. De aarde 1. Het Heelal De aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte. De oerknal Wetenschappers denken dat er meer dan 15 miljoen jaar geleden een enorme ontploffing

Nadere informatie

ZONNELOPER N N WWW.EU-UNAWE.ORG/NL WWW.ASTRONOMIE.NL 52 NL. 90 NOORDPOOL maart. juni juli. aug. sept. okt. mei. april. feb

ZONNELOPER N N WWW.EU-UNAWE.ORG/NL WWW.ASTRONOMIE.NL 52 NL. 90 NOORDPOOL maart. juni juli. aug. sept. okt. mei. april. feb 40 N VALAB N ZONNELOPER NW NO STAND VAN DE ZON IN GRADEN BOVEN DE HORIZON 10 20 W O 30 50 60 ZW ZO 70 Z 52 NL BREEDTEGRAAD 80 70 60 50 40 30 20 10 0 EVENAAR KALENDER NE zomerzonnewende mei april juni juli

Nadere informatie

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1

T2b L1 De ruimte of het heelal Katern 1 Het heelal of de kosmos is de ruimte waarin de zon, de maan en de sterren zich bevinden. Het heelal bestaat uit een oneindig aantal hemellichamen waarvan er steeds nieuwe ontdekt worden. De hemellichamen

Nadere informatie

Werkstuk Anders Inca's

Werkstuk Anders Inca's Werkstuk Anders Inca's Werkstuk door J. 2138 woorden 16 maart 2014 2,9 13 keer beoordeeld Vak Anders Hoofdstuk 1 Wie waren de inca s? en wat deden ze? Zo n 500 jaar geleden leefden de inca s dus rond 1500

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 3-4 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46. Gebruik deze foto om te bespreken dat de zon een ster is, net als alle andere sterren. De zon is heel dichtbij.

Nadere informatie

STONEHENGE ZOMERZONNEWENDE GALACTISCHE UITLIJNING? Jan Wicherink

STONEHENGE ZOMERZONNEWENDE GALACTISCHE UITLIJNING? Jan Wicherink STONEHENGE ZOMERZONNEWENDE GALACTISCHE UITLIJNING? Jan Wicherink Introductie Er zijn vier grote astronomische conjuncties (GAC) in een Platonisch jaar (precessie cyclus van 25920 jaar) die voor de Ouden

Nadere informatie

TUD ZONDER GRENZEN? MAYA TUDREKENING IN HEDEN EN VERLEDEN. Erik Boot. Inleiding

TUD ZONDER GRENZEN? MAYA TUDREKENING IN HEDEN EN VERLEDEN. Erik Boot. Inleiding TUD ZONDER GRENZEN? MAYA TUDREKENING IN HEDEN EN VERLEDEN Erik Boot Inleiding In een uitgestrekt tropisch gebied in de laaglanden van Guatemala en in het vruchtbare glooiende landschap van de deelstaten

Nadere informatie

1 Inleiding. Worden de maanden langer of korter?

1 Inleiding. Worden de maanden langer of korter? 1 Inleiding Worden de maanden langer of korter? In 1695 had de Engelse astronoom Halley berekend dat in de loop van de laatste 800 jaar (vóór 1695) de maanden korter waren geworden. In zijn tijd zou een

Nadere informatie

De Zwarte Maan en Priapus

De Zwarte Maan en Priapus Christiane Beerlandt De Zwarte Maan en Priapus Redding uit de draaikolk van oerinstinctieve patronen Beerlandt Publications, Nazareth, België Inhoudstafel Noot vooraf van de uitgever... 9 Waar staan de

Nadere informatie

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6

ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46, 52, 53 en 56. Het bed hier is heel kort. Eise zelf was 1 meter 74. Hoe moest hij dan slapen? Mensen sliepen

Nadere informatie

Geschiedenis hoofdstuk 3

Geschiedenis hoofdstuk 3 Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.

Nadere informatie

Afstanden in het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel

Afstanden in het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel Afstanden in het zonnestelsel Reis door het zonnestelsel Cgroep 7-8 61 tijdsduur 70 minuten kerndoelen 1, 23, 32 en 46 lesdoelen De leerling: weet dat de afstanden tussen de planeten heel groot zijn kan

Nadere informatie

Machten van natuurlijke getallen G24. 16 wedstrijden. 4 2 (ieder lid speelt tegen vier tegenstanders = 4 4).

Machten van natuurlijke getallen G24. 16 wedstrijden. 4 2 (ieder lid speelt tegen vier tegenstanders = 4 4). G24 Machten van natuurlijke getallen 303 E Schrijf als een macht. a 5 5 5 =. 5 3..................................................... d.................... =. 6...........................................................

Nadere informatie

6,1. Zonnetempel. Werkstuk door een scholier 3001 woorden 25 mei keer beoordeeld. Geschiedenis

6,1. Zonnetempel. Werkstuk door een scholier 3001 woorden 25 mei keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 3001 woorden 25 mei 2001 6,1 376 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord De maya's waren de eersten in het pre-columbiaanse Amerika die een eigen schrift kenden, een ideografisch

Nadere informatie

Programma. 2 daagse conferentie over de Kosmische Kennis van de Maya Esoterische Wetenschap van de Maya s & het Esseense erfgoed na 2012

Programma. 2 daagse conferentie over de Kosmische Kennis van de Maya Esoterische Wetenschap van de Maya s & het Esseense erfgoed na 2012 Programma 2 daagse conferentie over de Kosmische Kennis van de Maya Esoterische Wetenschap van de Maya s & het Esseense erfgoed na 2012 Dag Buiten de Tijd 2015 & het Esseense erfgoed na 2012 Pagina 1 Zaterdag

Nadere informatie

( e_maya%27s)

(  e_maya%27s) Werkstuk door een scholier 2585 woorden 14 oktober 2017 5,5 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord, Ik doe mijn werkstuk over de Maya s omdat ik het een interessant onderwerp vind en er nog niet

Nadere informatie

Het eetbare zonnestelsel groep 5-7

Het eetbare zonnestelsel groep 5-7 Het eetbare zonnestelsel groep 5-7 Hoe groot is de aarde? En hoe groot is de zon in vergelijking met de aarde? Welke planeet staat het dichtst bij de zon en welke het verst weg? Deze les leren de leerlingen

Nadere informatie

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen

1) Mercurius. 2) Zoek informatie over vallende sterren. Muurkrant opdracht in 2-tallen 1) Mercurius 2) Zoek informatie over vallende sterren. 1) De Zon. 1 Wat is de zon voor iets? 2 Hoe komt hij aan zijn naam? 3 Waar staat hij in het zonnestelsel? 4 Wat is de afstand tot de aarde? 5 Wat

Nadere informatie

Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3.

Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3. Verwerkingsopdrachten bijhet hoofdstuk Mondelinge opdrachten geven Doelstelling 3. 1 OPDRACHT 1 Bekijk hetvolgende lijstje mondelinge opdrachten. Probeer elke opdracht te analyseren: welke soort opdracht

Nadere informatie

Handleiding stellarium

Handleiding stellarium Handleiding stellarium Klik op het icoontje op het bureaublad om het stellarium te openen, Of ga naar > alle programma s > stellarium > Standaard staat de locatie ingesteld op Parijs en zie je de menubalken

Nadere informatie

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen

Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen Mercurius Op bijna 58 miljoen kilometer afstand van de Zon staat Mercurius. Met de Zon vergeleken is het maar een kruimeltje. Hij staat op 57 miljoen kilometer van de Zon en het is er dus gloeiendheet,

Nadere informatie

Bolivië & Peru: Van Machu Picchu tot de Gran Salar van Uyuni. Reisbeschrijving

Bolivië & Peru: Van Machu Picchu tot de Gran Salar van Uyuni. Reisbeschrijving Bolivië & Peru: Van Machu Picchu tot de Gran Salar van Uyuni 15 dagen/13 nachten Een opeenstapeling van hoogtepunten doorheen het majestueuze Andesgebergte met de imperiale stad Cuzco en de heilige vallei

Nadere informatie

HOE VIND JE EXOPLANETEN?

HOE VIND JE EXOPLANETEN? LESBRIEF GEEF STERRENKUNDE DE RUIMTE! ZOEKTOCHT EXOPLANETEN Deze NOVAlab-oefening gaat over een van de manieren om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen. De oefening is geschikt voor de bovenbouw

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) en Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10)

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) en Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10) TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) en Tentamen Inleiding Experimentele Fysica (3NA10) d.d. 23 januari 2012 van 9:00 12:00 uur Vul de presentiekaart

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door een scholier 1598 woorden 29 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Het Incarijk:

6,5. Werkstuk door een scholier 1598 woorden 29 november keer beoordeeld. Geschiedenis. Het Incarijk: Werkstuk door een scholier 1598 woorden 29 november 2006 6,5 98 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het Incarijk: Het rijk strekte zich uit vanaf Ecuador tot aan noordelijk Chili. Het rijk was ongeveer 1.139.596

Nadere informatie

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer DE BAAN VAN DE ZON Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

SCHADUW VAN DE INCA 19-DAAGSE RONDREIS

SCHADUW VAN DE INCA 19-DAAGSE RONDREIS PERU 254 SCHADUW VAN DE INCA 19-DAAGSE RONDREIS VERTREKDATA van t.e.m. PR07 04.04.16 22.04.16 PR01 16.05.16 03.06.16 PR02 11.07.16 29.07.16 PR03 29.08.16 16.09.16 PR04 19.09.16 07.10.16 PR05 10.10.16 28.10.16

Nadere informatie

WonderCode. De sleutel tot de formule van Roulette en de Mayakalender. universum verenigt? Het binnenkort te verschijnen boek

WonderCode. De sleutel tot de formule van Roulette en de Mayakalender. universum verenigt? Het binnenkort te verschijnen boek WonderCode De sleutel tot de formule van Roulette en de Mayakalender Wat wilden de roulettebouwers verbergen? Wat is precies een symmetrische ruimteverdeling? Is het roulettespel van de Maya s afkomstig?

Nadere informatie

Indianenvolkeren. indianenvolkeren:

Indianenvolkeren. indianenvolkeren: Indianenvolkeren Naam: indianenvolkeren: zijn volken die nog leven met oude tradities en die leven van de opbrengst van het land en de zee. Ze maken hun gebruiksvoorwerpen zelf en nemen alleen datgene

Nadere informatie

Andere boeken in deze serie:

Andere boeken in deze serie: Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-218-5 (HB) 978-94-6175-960-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)

Nadere informatie

DE PLANETAIRE PERIODES

DE PLANETAIRE PERIODES DE PLANETAIRE PERIODES Vanaf de tijd dat astrologie gedomineerd werd door de Grieken vinden we in de Westerse Astrologie dikwijls verwijzingen naar deze planetaire periodes. In de Middeleeuwse en Araabse

Nadere informatie

Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry

Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry Wat weten we van ASTRONOMIE? Dr. Jonathan F. Henry Wat weten we van ASTRONOMIE? Wetenschappelijk jeugdboek 1 Geactualiseerde eerste druk: 2008 Vertaling: stichting De Oude Wereld www.oude-wereld.nl Distributie:

Nadere informatie

Do you really exactly know your current Time and Place in this Present Time?

Do you really exactly know your current Time and Place in this Present Time? Tijdens de laatste Maya periode van wat betreft de Evolutie van het Collectieve Bewustwording die loopt vanaf 11 februari 2011 tot en met 28 oktober 2011 is het dan de bedoeling dat ons Bewustzijn volwassen

Nadere informatie

Waarnemingen ZOMER WINTER

Waarnemingen ZOMER WINTER De aardrevolutie Waarnemingen ZOMER WINTER Waarnemingen WINTER : In de winter komt de zon lager boven de horizon dan in de zomer De baan die de zon in de winter boven de horizon beschrijft is korter dan

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE LEZING VAN 28 JANUARI DE MAYAKALENDER PETER TOONEN. WijzeR. Stichting

VERSLAG VAN DE LEZING VAN 28 JANUARI DE MAYAKALENDER PETER TOONEN. WijzeR. Stichting VERSLAG VAN DE LEZING VAN 28 JANUARI DE MAYAKALENDER PETER TOONEN WijzeR groei en bewustwording Voor spirituele Stichting De Mayakalender 1 Peter Toonen heeft een enorm verhaal verteld en is er besloten

Nadere informatie

H T T P : / / L A S P. C O LO R A D O. E D U / E D U C AT I O N / O U T E R P L A N E T S / O R B I T _ S I M U L ATOR/ PLANETARY MOTIONS

H T T P : / / L A S P. C O LO R A D O. E D U / E D U C AT I O N / O U T E R P L A N E T S / O R B I T _ S I M U L ATOR/ PLANETARY MOTIONS HC-3 Baandynamica 1 H T T P : / / L A S P. C O LO R A D O. E D U / E D U C AT I O N / O U T E R P L A N E T S / O R B I T _ S I M U L ATOR/ PLANETARY MOTIONS 2 BEWEGINGEN VAN PLANETEN Vocabulair voor binnen

Nadere informatie

Zeemanschap - de getijden. Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel...

Zeemanschap - de getijden. Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel... Een vleugje sterrenkunde als inleiding Om de werking van de getijden goed te verstaan kijken we even naar de hemel... Gezien vanaf de Aarde draaien alle hemellichamen in één dag van oost naar west. Als

Nadere informatie

15-12-2015 ONS VERANDERENDE WERELDBEELD

15-12-2015 ONS VERANDERENDE WERELDBEELD 15-12-2015 ONS VERANDERENDE WERELDBEELD 1 15-12-2015 ONS VERANDERENDE WERELDBEELD 2 MENSEN WILLEN STRUCTUREN ZIEN 15-12-2015 ONS VERANDERENDE WERELDBEELD 3 DE MENS BEGON TE BESCHRIJVEN WAT HIJ AAN DE HEMEL

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Augustus 2014

Nieuwsbrief. Augustus 2014 Nieuwsbrief Augustus 2014 Facebook Voorwoord Openbare avond De Ster Tarot, astrologie en de actualiteit: Marcel Zwart Tarot en Ismakogie: Elly Hoekstra Maya astrologie: de Tzolkin: Eddy Meijer Contactgegevens

Nadere informatie

De planeten Reis door het zonnestelsel

De planeten Reis door het zonnestelsel De planeten Reis door het zonnestelsel Cgroep 1-2 01 tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 46 en 54 lesdoelen De leerling: (her)kent de namen van de acht planeten weet dat de planeten om de zon draaien kan

Nadere informatie

Big Bang ontstaan van het heelal

Big Bang ontstaan van het heelal Big Bang ontstaan van het heelal Alfred Driessen Amsterdam A.Driessen@utwente.nl 910-heelal.ppt slide 1 datum: 2 oktober 2009 A. Driessen@utwente.nl ESO's Very Large Telescope (VLT) 910-heelal.ppt slide

Nadere informatie

Samenvatting ANW Artikel 9 en Artikel 43 t/m Artikel 56

Samenvatting ANW Artikel 9 en Artikel 43 t/m Artikel 56 Samenvatting ANW Artikel 9 en Artikel 43 t/m Artikel 56 Samenvatting door een scholier 2694 woorden 5 juli 2004 4,9 43 keer beoordeeld Vak ANW A9 Hemelbewegingen: uurwerk of glazen bol? Ruimtetijd Het

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Inca's

Werkstuk Geschiedenis Inca's Werkstuk Geschiedenis Inca's Werkstuk door een scholier 3386 woorden 5 november 2010 7,2 103 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik ga dit werkstuk maken over de oude stam in het Andesgebergte de

Nadere informatie

Januari 2019 Februari 2019 periheliun Aarde

Januari 2019 Februari 2019 periheliun Aarde apheliun mercurius maansverduistering Ag apogeum (ver weg van mars boven de ekliptica mercurius onder de ekliptica Maan onder de ekliptica Maan boven de ekliptica Maan onder de ekliptica 31 1 2 3 4 5 6

Nadere informatie

Het Symbool van Moeder Aarde

Het Symbool van Moeder Aarde Blad 15 februari 2011 E Het Symbool van Moeder Aarde In de astrologie bestaat een speciaal symbool voor onze planeet. Het is een zeer eenvoudig teken dat waarschijnlijk tot de oudste krabbels van de mensheid

Nadere informatie

nautisch instituut nauticum PROEFLES

nautisch instituut nauticum PROEFLES - -- ---- -- -W-- 1 1 W I - ----- - 44 -- v nautisch instituut nauticum PROEFLES Deze proefles is de eerste les van de cursus ASTRONOMISCHE PLAATSBEPALING. Het geeft U een indruk hoe het lesmateriaal is

Nadere informatie

Driekoningen? Drie Koningen! Wat bezielde 3 KONINGEN om een tocht van 700 km te ondernemen?? Een voorspelling? Een voorteken? Omstandigheden?

Driekoningen? Drie Koningen! Wat bezielde 3 KONINGEN om een tocht van 700 km te ondernemen?? Een voorspelling? Een voorteken? Omstandigheden? Driekoningen? Drie Koningen! Wat bezielde 3 KONINGEN om een tocht van 700 km te ondernemen?? Een voorspelling? Een voorteken? Omstandigheden? Michel Mornar Craig Chester Mark Kidger Kukarin Humpreys DE

Nadere informatie

Inleiding tot de Chinese kalender

Inleiding tot de Chinese kalender D 0604a Inleiding tot de Chinese kalender Inleiding tot de klassieke Chinese kalender Hoewel China officieel de internationale (gregoriaanse) kalender volgt, gebruikt men in het dagelijks leven - en zeker

Nadere informatie

van zwaartekracht hebben weet dat hoe groter de zwaartekracht van een hemellichaam is, hoe kleiner hun sprong is

van zwaartekracht hebben weet dat hoe groter de zwaartekracht van een hemellichaam is, hoe kleiner hun sprong is Zwaartekracht GROEP 5-6 48 65 minuten 1 en 23 De leerling: herkent de zwaartekracht ontdekt dat een kleine sprong op aarde een veel grotere sprong op de maan is ontdekt dat een kleine sprong op aarde een

Nadere informatie