Binnenklasdifferentiatie Leerkansen voor alle leerlingen

Transcriptie

1 Binnenklasdifferentiatie Leerkansen voor alle leerlingen Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel Vakgroep Educa;ewetenschappen In memoriam Georges Tibau 1

2 Getting started Geef voor elke vraag aan, in welke mate ze herkenbaar is uw dagelijkse klasprak;jk (+++) vaak; (++) regelma;g; (+) soms; (- ) zelden of nooit 1. Als ik meega op excursie, merk ik een veranderde sfeer en dynamiek in mijn lessen. 2. Vooral <jdens het zelfstandig werk van leerlingen, merk ik dat ze om hulp vragen bij moeilijkheden. 3. De resultaten bij groepswerk zijn verrassend en posi<ef als leerlingen zich ervoor engageerden. 4. Indien ik investeer in feedback bij de taken van leerlingen, dan zijn de uitkomsten op het einde van de taak beter. è Differen;a;e is NIET: Beperkt tot het gebruik van werkvormen Het synoniem van extra werk Noodzakelijk GROOTS en SPECTACULAIR Uitdaging Diversiteit is een gegeven, in élke klassitua;e Differen;a;e is bijgevolg een eviden;e Defini;e: het posi*ef en planma*g omgaan met verschillen tussen leerlingen met het oog op het grootst mogelijke leerrendement voor elke leerling (Vanderhoeven, 2004, p.29) 2

3 Praktijkgerichte literatuurstudie VLOR Onderzoeksvraag 1: Welke didac;sche werkvormen voor differen;a;e spelen effec;ef en efficiënt in op de verschillen tussen de leerlingen? Onderzoeksvraag 2: Welke (on)bedoelde effecten worden er hierbij gegenereerd voor leerpresta;es en op sociaal en affec;ef vlak? Resultaten VLOR studie Binnen of buiten klas? Leerwegen creëren? Hoe? Intern Setting Inhoud Extern Streaming Tracking Proces Product Inspelen op welke verschillen? Niveau Tempo Interesse Verschillen apart of samen? Divergerend Convergerend Tracking: op niveau studieprogramma s Streaming: cfr hoger onderwijs Setting: in de klas niveaugroepen 3

4 Divergerende differentiatie Homogeniteit leidt tot meer gerichte en intensievere begeleiding Actief inspelen op verschillen via andere leerwegen Ook in de eindresultaten verschillen leerlingen Voorbeelden Within class- Ability grouping Homogene groepen in de klas Gedifferentieerd contract en/of hoekenwerk Gedifferentieerde instructie, bv. Basis Uitbreiding Verbreding modellen van lesgeven Individualiserende werkvormen, bv. via zelfstandig werk/ opdrachten, extra instructie, etc. Let op! Eerder dan de vorm is de implementatie belangrijk om een onderscheid te maken ts divergerend en convergerende vormen. 4

5 Discussie Fairness is not conceived as trea*ng everyone alike, but working to ensure that each student has the support he or she needs to succeed (Tomlinson, 2005) Ga op zoek naar één of meerdere voorbeelden uit Aardrijkskunde lessen die dit principe onderschrijven. Convergerende differentiatie Diversiteit binnen groep is meerwaarde voor taak/opdracht Veelal spontane vormen van differentiatie Heterogeniteit is sterkte 5

6 Discussie Neem één voorbeeld van een groepswerk dat gebeurt bij iemand in jullie groep en ga na op welke manier differen;a;e wordt toegelaten/ges;muleerd. Op welke verschillen wordt er ingespeeld? Wat leren studenten eruit? Wat zijn hun ervaringen? Voorbeelden Probleem- en Casusgericht onderwijs Heterogene vormen van groepswerk Vraaggestuurd onderwijs en projectwerk 6

7 Conclusies Divergerend Voordelen o Homogenere groepen o Intensieve begeleiding en opvolging Nadelen o Presta;ekloof groeit o Vraagt voorbereiding, o Investering in zelfstandig werken o Gevaar voor s;gma;sering Convergerend Voordelen o Heterogene groepen met spontane processen van differen;a;e o Hulp en ondersteuning vanuit groep o Prak;jkrelevan;e Nadelen o Weinig controleerbare processen o Groepsproblemen, dominante personen, uitslui;ng, o Individueel leren = groepsleren? ü Eerder weinig effectiviteitsstudies voor secundaire en lagere school ü Voornamelijk beschrijving van voorwaarden en aandachtspunten Gedifferentieerd evalueren? Feedback is one of the most powerful influences on learning and achievement, (Haie & Timperley, 2007) Zijn jullie akkoord met deze stelling? 7

8 Gedifferentieerd evalueren? Uiteraard, maar makkelijker gezegd dan gedaan Formatieve evaluatie & feedback! Ook summatief rekening houden?!? Zie ook praktijkvoorbeelden Praktijkvoorbeelden Selec;e van 11 voorbeelden als sprekende klasprak;jken ter illustra;e van convergerende en divergerende differen;a;e, zowel binnen basisonderwijs als secundair/voortgezet onderwijs Verzameld in didac;sche steekkaarten, met informa;e over context, methodiek, evalua;e en ervaringen De prak;jkvoorbeelden kan u online vinden: h:p:// 8

9 Vragen? Nu of later Dank u! Graag meer lezen Coubergs, C., Struyven, K., Engels, N., Cools, W., & De Martelaer, K. (2013). Binnenklasdifferentiatie. Leerkansen voor alle leerlingen. Leuven: ACCO. 9