Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen"

Transcriptie

1 A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Artesis Hogeschool Antwerpen V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a d 31 januari 2011

2 D e a a n v u l l e n d e o n d e r w i j s v i s i t a t i e D r a m a Ravensteingalerij 27, bus Brussel tel.: info@vlhora.be Exemplaren van dit rapport kunnen tegen betaling verkregen worden op het VLHORA-secretariaat. Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige ronde Wettelijk depot: D/2011/8696/3

3 voorwoord In 2008 en 2009 heeft de visitatiecommissie Drama in opdracht van de Vlaamse Hogescholenraad de academisch gerichte bachelor- en masteropleiding in het Drama gevisiteerd. Deze visitatie paste in de werkzaamheden van de hogescholen en van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) met betrekking tot de kwaliteitszorg van het hogescholenonderwijs, zoals bepaald in artikel 93 van decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs. De visitatiecommissie heeft haar oordelen en de daaraan ten grondslag liggende motivering, conclusies en aanbevelingen vastgelegd in het visitatierapport Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bachelor- en masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen dat werd gepubliceerd op 18 december De betrokken opleidingen hebben vervolgens in het voorjaar van 2010 een accreditatieaanvraag ingediend bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Dit met het oog op het verkrijgen van een formele accreditatie vanaf 1 oktober Naar aanleiding van de accreditatieaanvragen en na het voeren van hoorzittingen heeft de NVAO aan de VLHORA gevraagd om een aantal aanvullende visitaties te organiseren. In dit rapport brengen de visitatie(deel)commissies verslag uit van hun bevindingen naar aanleiding van de aanvullende visitaties. De VLHORA dankt allen die meegewerkt hebben aan het welslagen van dit proces. Marc Vandewalle secretaris-generaal Bert Hoogewijs voorzitter 3

4 4

5 inhoudsopgave voorwoord... 3 inhoudsopgave... 5 deel hoofdstuk 1 de aanvullende visitatie Drama inleiding de visitatiecommissie samenstelling taakomschrijving werkwijze oordeelsvorming deel opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen bijlagen

6 6

7 deel 1 algemeen deel 7

8 8 a a n v u l l e n d e v i s i t a t i e D r a m a

9 Hoofdstuk 1 De aanvullende visitatie Drama 1.1 inleiding In dit rapport brengt de visitatiecommissie (hierna commissie genoemd) verslag uit van haar aanvullende beoordeling over de onderwijskwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding in het Drama van de Artesis Hogeschool Antwerpen die zij in opdracht van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) heeft onderzocht. Deze visitatie is een gevolg van de beslissing van de NVAO met betrekking tot de accreditatieaanvraag van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding in het Drama op basis van het gepubliceerde visitatierapport van 18 december De NVAO heeft op 25 augustus 2010 een hoorzitting georganiseerd naar aanleiding van enkele knelpunten met betrekking tot de zorgvuldigheid van de onderwijsvisitatie. De NVAO ging over tot een hoorzitting om te kunnen beschikken over de grootst mogelijke zekerheid dat de opleiding tegen het academiseringsproces met succes voltooid zal hebben. In haar schrijven van 28 september 2010 vroeg de NVAO een aanvullende beoordeling conform onderstaande procedure: - De aanvullende beoordeling betreft facetten 1.2, 2.2 en 6.1 academisch gerichte bacheloropleiding en facetten 1.2, 2.2, 2.8 en 6.1 van de academisch gerichte bachelor- en masteropleiding in het Drama van de Artesis Hogeschool Antwerpen. Ten gevolge van deze nieuwe facetbeoordeling is een nieuwe, globale afweging van alle facetten van de onderwerpen Doelstellingen, Programma en Resultaten vereist in zoverre de facetten 2.1, 2.2, 2.8 en 6.1 anders worden beoordeeld ten opzichte van de initiële externe beoordeling. - De bijkomende visitatie kan worden uitgevoerd door dezelfde of een andere visitatiecommissie. Een nieuw samenstelde commissie vereist overeenkomstig het structuurdecreet een bekrachtiging vanwege de Erkenningscommissie. De samenstelling van de commissie kan beperkt zijn, zij het dat de aanwezigheid van minstens drie commissieleden, waaronder minstens één vakdeskundige en één onderwijsdeskundige, onontbeerlijk is. - Van de opleiding wordt geen zelfevaluatierapport verwacht. Een locatiebezoek is mogelijk maar niet vereist. - Als streefdatum voor de oplevering van de aanvullende beoordeling stelt de NVAO 31 januari 2011 voorop. - Het staat het evaluatieorgaan vrij verdere invulling te geven aan de opdracht tot aanvullende beoordeling mits inachtname van de bepalingen van artikel 59bis, 2, vierde lid van het structuurdecreet. 1.2 de visitatiecommissie samenstelling Conform de beslissing van de NVAO heeft de VLHORA geopteerd om de aanvullende visitatiehandelingen te laten uitvoeren door een beperkte commissie bestaande uit drie commissieleden uit de oorspronkelijke visitatiecommissie. Twee onder hen zijn academici. Binnen de beperkte commissie is onderwijsdeskundigheid en domeindeskundigheid aanwezig. Het voorstel van commissie werd ter bekrachtiging voorgelegd aan de bestuursorganen van de VLIR en de VLHORA. De onafhankelijkheid van de commissieleden werd voorgelegd aan en bekrachtigd door de Erkenningscommissie Hoger onderwijs. De commissie voor de aanvullende beoordeling van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding in het Drama van de Artesis Hogeschool Antwerpen: a a n v u l l e n d e v i s i t a t i e D r a m a 9

10 Voorzitter en domeindeskundige: Domein- en onderwijsdeskundige: Onderwijsdeskundige: Chiel Kattenbelt Leo Swinkels Joost Lowyck De aanvullende beoordeling wordt gecoördineerd door Floris Lammens, stafmedewerker kwaliteitszorg bij de VLHORA. Hij was tevens secretaris van de commissie taakomschrijving De commissie diende op basis van de aanvullende informatie van de opleiding volgende facetten en onderwerpen in haar beoordeling te betrekken: - onderwerp 1: doelstellingen - facet 1.2: domeinspecifieke eisen - onderwerp 2: programma - facet 2.2: eisen academische gerichtheid van het programma - facet 2.8: masterproef - onderwerp 6: resultaten - facet 6.1: gerealiseerd niveau werkwijze Gezien het karakter van de visitatie en gezien de aanvullende beoordeling werd uitgevoerd door commissieleden van de oorspronkelijke visitatiecommissie, vielen de installatievergadering en de aanvullende beoordeling samen. De aanvullende beoordeling startte met een toelichting van het verloop van de accreditatieaanvraag en van de opdracht van de visitatiecommissie. De vooraf ontvangen aanvullende informatie van de opleiding werd besproken tijdens de aanvullende beoordeling. De masterproeven van academiejaren en werden eveneens besproken. De secretaris stelde op basis van de voorbereidende vergadering een ontwerp van opleidingsrapport op, in samenspraak met de voorzitter en de commissieleden. Bij een aanvullende visitatie brengt de commissie enkel verslag uit van de oordelen betreffende de onderwerpen en facetten waarover de NVAO een aanvullende visitatie vraagt. Waar wenselijk en/of noodzakelijk formuleert de commissie aandachtspunten en eventuele aanbevelingen voor verbetering. Het ontwerp van opleidingsrapport werd aan de opleiding gezonden voor een reactie. De reactie van de opleiding op het ontwerp opleidingsrapport werd door de commissie in een slotvergadering besproken. Het definitieve opleidingsrapport en de bijlagen werden samengebracht in het visitatierapport van de aanvullende beoordeling van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding in het Drama van de Artesis Hogeschool Antwerpen oordeelsvorming De commissie legt in een eerste fase een oordeel per facet vast. Daarna legt de commissie een oordeel per onderwerp vast op basis van de oordelen van de facetten die van het onderwerp deel uitmaken. Bij een 10 a a n v u l l e n d e v i s i t a t i e D r a m a

11 aanvullende visitatie wordt een onderwerp enkel beoordeeld indien de onderliggende facetten voorwerp zijn van de aanvullende visitatie. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een overzicht gegeven van de oordelen per facet. In geval van compensatie van facetten, wordt het oordeel op onderwerpniveau gevolgd door een motivering en aangevuld met de weging die de commissie hanteerde in de oordeelsvorming op onderwerpniveau. In de overige gevallen wordt voor de motivering van het oordeel op onderwerpniveau verwezen naar de argumentatie bij de facetten. De oordelen per facet en per onderwerp hebben betrekking op alle locaties, afstudeerrichtingen en varianten. Daar waar er een onderscheid in het oordeel per afstudeerrichting en/of locatie en/of variant nodig is, wordt dit aangegeven in het rapport. De commissie houdt in haar beoordeling rekening met accenten die de opleiding eventueel zelf legt, met het domeinspecifieke referentiekader en met de benchmarking ten opzichte van de gelijkaardige opleidingen in andere instellingen van hoger onderwijs. Specifiek voor deze opleidingen heeft de visitatiecommissie bij de beoordeling van de onderzoeksgebondenheid en de verwevenheid van onderzoek en onderwijs rekening gehouden met de realisaties op het ogenblik van de aanvullende visitatie en met de potentialiteit van de academiseringsplannen die in moeten gerealiseerd zijn. Alle oordelen en wegingen volgen de beslisregels zoals geformuleerd in de Handleiding onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, aangevuld protocol ter ondersteuning van de opleidingen in academisering, juni Op het niveau van de facetten volgen de oordelen een vierpuntenschaal: onvoldoende, voldoende, goed en excellent. Op het niveau van de onderwerpen en op het niveau van de opleiding in haar geheel geeft de commissie een antwoord op de vraag of er in de opleiding voor dit onderwerp voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. Hierbij kan het oordeel voldoende of onvoldoende luiden. 1.3 indeling rapport Het eerste deel van het visitatierapport geeft een overzicht van de werkzaamheden van de commissie. In het tweede deel wordt de aanvullende beoordeling weergegeven. De commissie spreekt enkele een oordeel uit over die onderwerpen en facetten waarvan de NVAO een aanvullende oordeel vraagt. Om het overzicht te bewaren behouden we in dit rapport de oorspronkelijke nummering van de onderwerpen en facetten van het beoordelingskader. a a n v u l l e n d e v i s i t a t i e D r a m a 11

12 12

13 deel 2 opleidingsrapport opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 13

14 14 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

15 Onderwerp 1 Doelstellingen Facet 1.2 Domeinspecifiek eisen Beoordelingscriteria: - De doelstellingen van de opleiding (uitgedrukt in eindkwalificaties van de student) sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, ingeval van gereglementeerde beroepen, in overeenstemming met de reglementering of regelgeving ter zake. - Voor academisch gerichte bacheloropleidingen en masteropleidingen zijn de eindkwalificaties ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke en/of artistieke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de praktijk in het relevante beroepenveld. Visitatierapport 2009 Vaststellingen uit het visitatierapport van 2009: - De doelstellingen kunnen op basis van evaluatie en via evoluties van het werkveld aangepast worden. Doordat veel leden van het onderwijzend personeel van de opleiding zelf actief zijn in het werkveld kunnen zij de competenties actueel houden met betrekking tot de situatie in het werkveld. Doordat ook Nederlandse (gast)docenten bij de opleiding betrokken zijn, bestrijkt de opleiding hiermee het volledige taalgebied dat zij beschouwt als het afzetveld voor haar studenten. - De commissie meent dat het werkveld via de gastdocenten inderdaad bij de opleidingsdoelstellingen betrokken is. Ze meent dat deze wel verder getoetst kunnen worden aan nieuwe ontwikkelingen in de eisen van het vakgebied via het betrekken van een externe, frisse kijk van het werkveld dat niet rechtstreeks bij de opleiding betrokken is. Onder meer denkt zij hierbij aan een element als specifiekere aandacht voor lichaamsbewustzijn, dat thans in de opleiding te weinig aan bod komt. Dit laatste wordt ook door de studenten zelf in de gesprekken met de commissie aangehaald als een aandachtspunt voor verbetering. Het inspelen op actuele ontwikkelingen moet door de opleiding verzekerd blijven. - Binnen het landschap van de opleidingen Drama heeft elke afstudeerrichting zijn eigen profiel. - De commissie meent dat de profielen van de drie afstudeerrichtingen scherp en duidelijk gedefinieerd zijn. De opleiding heeft weinig werk gemaakt van het zoeken naar een gemeenschappelijk fundament voor deze afstudeerrichtingen die uiteindelijk wel één opleiding vormen. De commissie stelt dat het op zoek gaan naar gemeenschappelijke grond niet ten koste hoeft te gaan van de specificiteit van een afstudeerrichting. Net vanuit het expliciteren van de specifieke eigenheid van iedere afstudeerrichting kan een gemeenschappelijke grond gevonden worden. Aanbevelingen uit het visitatierapport van 2009: - De commissie meent dat de opleiding op zoek moet gaan naar een gemeenschappelijk fundament voor de drie afstudeerrichtingen. - De commissie vraagt dat de opleidingsdoelstellingen en competenties verder getoetst worden aan nieuwe ontwikkelingen in de eisen van het vakgebied via het betrekken van een externe, frisse kijk van het werkveld dat niet rechtstreeks bij de opleiding betrokken is opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 15

16 Aanvullende beoordeling 2010 Oordeel van de visitatiecommissie: voldoende De commissie is tot haar oordeel gekomen op basis van de volgende vaststellingen en overwegingen: De opleiding heeft sinds het bezoek de eindcompetenties vernieuwd. De commissie heeft deze kunnen inzien en heeft vastgesteld dat, behalve wat de vaktechnische competenties betreft, het profiel uniform is voor alle afstudeerrichtingen. Slechts één van de negen hoofdcompetenties biedt een differentiatie die gericht is op het vakmanschap eigen aan en onderscheiden voor Acteren, Woord of Kleinkunst: De afgestudeerde bachelor: 1. is artistiek gedreven, creatief en nieuwsgierig; 2. is podium bekwaam; 3. is taalvaardig; 4. bezit het vakmanschap om als artistieke persoonlijkheid onder begeleiding te functioneren; 5. is in staat tot zelforganisatie; 6. kan zich door middel van zelfreflectie situeren binnen het socio-culturele en artistieke referentiekader; 7. bezit de juiste tools om onderzoek te verrichten; 8. kan communiceren en samenwerken in eigen en andermans artistiek concept; 9. bezit een elementaire kennis van de niet-artistieke aspecten van het beroep. De afgestudeerde master: 1. is artistiek gedreven, creatief en nieuwsgierig en heeft zich een attitude van levenslang leren eigen gemaakt; 2. is podium bekwaam en kan op een levendige manier functioneren in voorstellingenreeksen; 3. is taalvaardig; 4. bezit het vakmanschap om als artistieke persoonlijkheid op autonome en coöperatieve wijze te functioneren; 5. is in staat tot zelforganisatie en kan onder druk beheerst en efficiënt functioneren; 6. kan zichzelf actief presenteren binnen het socio-culturele en artistieke referentiekader; 7. is in staat om onderzoek te verrichten in het kader van zijn artistieke praktijk; 8. kan productief en kritisch communiceren en samenwerken in eigen en andermans artistiek concept; 9. bezit een elementaire kennis van de niet-artistieke aspecten van het beroep. In haar nota ten behoeve van deze aanvullende beoordeling heeft de opleiding melding gemaakt van een stappenplan waarmee ze concreet gestalte wil geven aan de uitbouw van academisering. Dit stelt dat de herziening van de eindcompetenties zou worden gefinaliseerd in het voorjaar van Met betrekking tot de andere aanbeveling heeft de opleiding recent een resonantiegroep samengesteld waarmee ze wil reflecteren op de eindcompetenties, de onderwijsinhoud en de aansluiting op het werkveld. In deze resonantiegroep heeft van de externe deelnemers één persoon een doctoraat en heeft één persoon een onderzoeksproject uitgevoerd aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. Einde 2010 heeft de eerste vergadering plaatsgevonden en daar zijn de vernieuwde eindcompetenties ook besproken. Het is verder de bedoeling om deze groep twee keer per jaar samen te brengen. Met deze maatregelen heeft de opleiding een belangrijke stap voorwaarts gezet in de richting die eerder door de commissie werd aanbevolen. Deze behoudt dan ook het vertrouwen. 16 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

17 Oordeel over onderwerp 1, doelstellingen van de opleiding: voldoende Op basis van de oordelen over: facet 1.1, niveau en orientatië: voldoende (2009) facet 1.2, domeinspecifieke eisen: voldoende is de visitatiecommissie van mening dat er in de opleiding voor dit onderwerp voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 17

18 Onderwerp 2 Programma Facet 2.2 Eisen academische gerichtheid van het programma Beoordelingscriteria: - kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek (met inbegrip van het onderzoek in de kunsten) binnen relevante disciplines; - het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën; - het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en/of de ontwikkeling en beoefening van de kunsten; - (bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen) het programma heeft aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. Visitatierapport 2009 Vaststellingen uit het visitatierapport van 2009: - De academisering komt volgens de opleiding vooral tot uiting in de artistieke arbeid en in de theoretische opleidingsonderdelen. - In de gesprekken met de studenten kon de commissie vaststellen dat academisering niet ingeburgerd is. Het werkveld meldt in dit verband dat een academische reflectie over theater bij de studenten inderdaad ontbreekt. De academisering zou een groter bewustzijn rond podiumkunst kunnen doen ontstaan. De alumni en het werkveld zien de voordelen van academisering alvast in. - Vastgesteld wordt dat onderzoek binnen deze opleiding moet gaan over onderzoek in de kunsten en dat dit betekent dat onderzoek en een reflectieve houding een rol moeten spelen in het leerproces van de student. De twee problemen waar de opleiding voorlopig geen of slechts in beperkte mate afdoende oplossingen voor kan bieden binnen het opleidingsprogramma, sluiten aan bij vragen hoe bij studenten de kritische onderzoeksattitude ontwikkeld moet worden en onder welke vorm de communicatie van het reflecteren kan plaatsvinden. - De commissie stelt vast dat de opleiding Drama op dit moment geen plan heeft om na te gaan hoe de acdemisering binnen de opleiding kan aangepakt worden. De commissie constateert dat er weinig discours is over doelstellingen en programma, hoewel daar een sleutel kan liggen voor het realiseren van academisering. De eerste stappen van dit proces zijn wel reeds zichtbaar in de afdelingen Woord- en Kleinkunst, maar er is nog een lange weg te gaan. Aanbevelingen uit het visitatierapport van 2009: - De commissie vraagt met aandrang dat de implementatie van de academisering in het programma evenals het stimuleren en faciliteren ervan door de directie krachtig ter hand wordt genomen in lijn met de eisen van de praktijk en de opleiding. Zij vraagt ook dat de opleiding in haar geheel werk zou maken van de integratie van onderzoeksprojecten in het programma, zodat de studenten in contact kunnen komen met het onderzoek dat binnen de opleiding plaatsvindt. - De commissie vraagt aandacht voor de begeleiding en evaluatie van de stage. 18 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

19 Aanvullende beoordeling 2010 Oordeel van de visitatiecommissie: voldoende De commissie is tot haar oordeel gekomen op basis van de volgende vaststellingen en overwegingen: In het voornoemde stappenplan (zie tweede alinea facet 1.2), geeft de opleiding aan dat naast de eindcompetenties in het voorjaar van 2011 ook de herziene opleidingsprogramma s zouden worden gefinaliseerd. Tijdens het academiejaar zou men beide implementeren in de opleiding en reeds in het najaar van 2011 zou men een evaluatie aanvatten, samen met een finalisering van competentiematrices. Dit alles met het doel om in een volledige implementatie van de academisering te realiseren. In haar nota geeft de opleiding ook aan waar in het curriculum welke opleidingsonderdelen dienen bij te dragen aan de ontwikkeling van onderzoekscompetenties. Voor de bacheloropleiding zijn dit enerzijds de gemeenschappelijke opleidingsonderdelen culturele stromingen, actualiteit en filosofie, en anderzijds een aantal opleidingsonderdelen dat voor elke afstudeerrichting specifiek wordt ingevuld: esthetica, toneelgeschiedenis en dramaturgie voor de afstudeerrichting Acteren; podiumkunsttheorie voor de afstudeerrichting Kleinkunst, en literatuur en literaire analyse voor Woordkunst. Studenten dienen hier een contextueel kader te verwerven (cultuurhistorisch, literair en ook wat betreft de wetmatigheden van onderzoek) en voeren schrijf-, disseminatie- en presentatieopdrachten uit. De opleiding stelt dat in de masterproef het onderzoek wordt geëxpliciteerd en uitgewerkt. De artistieke en reflectieve competenties worden geïntegreerd in het artistieke project (masterproef) en de onderzoeksactiviteit wordt contextueel omringd in de volgende opleidingsonderdelen: wereldbeschouwing voor alle afstudeerrichtingen, scriptie voor de afstudeerrichting Acteren, spelproject, scriptie en onderzoeksproject voor Kleinkunst, en literatuurbeschouwing, vormgeving en argumentatie voor Woordkunst. Aanvullend heeft de opleiding aangegeven dat vanaf het academiejaar de opleidingsonderdelen, die in de bacheloropleiding verschillend worden ingevuld naargelang de afstudeerrichting, zullen worden geharmoniseerd voor de eerste twee bachelorjaren. Deze harmonisatie zou tot een aantal gemeenschappelijke opleidingsonderdelen moeten leiden, die de beheersing van onderzoeksmethodologie beogen. De opleiding stelt dat deze opleidingsonderdelen methoden, technieken en research zouden kunnen worden genoemd. Met een verdieping van de materie op het oog, zouden de voornoemde opleidingsonderdelen in het derde bachelorjaar toch weer terug per afstudeerrichting worden georganiseerd. In antwoord op de vraag van de commissie aan de hand van welke criteria de onderzoekscompetenties zullen worden beoordeeld, heeft de opleiding laten weten dat deze criteria zouden worden geformuleerd met de herziening van de opleidingsprogramma s voor het academiejaar Voor het nieuwe opleidingsonderdeel methoden, technieken en research zouden de criteria alvast de volgende zijn: - engagement van de student - evolutie van het project (niet het eindresultaat) - toepassing onderzoeksvaardigheden: - originele benadering van het onderzoek - systematische verwerking van het materiaal en de resultaten - kritische ingesteldheid - correct citeren, uitgewerkt bronnenonderzoek Voor de criteria voor de masterproef: zie facet 2.8. Uit het voorgaande leidt de commissie af dat de opleiding tenminste goede intenties heeft, academisering is als thema nadrukkelijk op de agenda geplaatst. Het stappenplan beschrijft een proces dat gerelateerd is aan de voornoemde herziene eindcompetenties, zij het dat de beschrijving eerder algemeen blijft. Er is ook systematisch opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 19

20 nagedacht over de toerusting die de student in staat moet stellen om de master te kunnen aanvatten. Ook wat de evaluatiecriteria van onderzoekscompetenties betreft, heeft de opleiding duidelijke lijnen uitgezet. De jury s gaan hiervan gebruik maken en de commissie neemt aan dat zoiets in de opleiding wel tot verandering moet leiden. Wat betreft de concrete implementatie in en de gedragenheid binnen de afstudeerrichtingen bleef de commissie echter in het ongewisse. Behalve de hernieuwde eindcompetenties bleef alle informatie planmatig. Het nieuwe curriculum (academiejaar ) was nog niet beschikbaar,.. Het is de commissie ook nog niet duidelijk hoe de kruisbestuiving tussen de verschillende opleidingsonderdelen in de praktijk kan leiden tot artistiek werk dat gevoed is vanuit onderzoek. De commissie acht het van belang dat de studenten niet enkel beschikken over een contextuele achtergrond, maar ook dat studenten in staat zijn zich met een persoonlijk artistiek project te plaatsen in of af te zetten tegen een maatschappelijk relevant dramatisch discours. De hernieuwde eindcompetenties sluiten aan in deze richting, maar hoe de opleiding dit realiseert, staat nog niet vast. De commissie blijft aandringen op een meer concrete uitwerking op het niveau van de opleidingsonderdelen. Gezien de stappen die gezet zijn, heeft de commissie wel meer vertrouwen in de haalbaarheid. De opleiding heeft een overzicht van onderzoeksprojecten en de promotoren ervan ter beschikking gesteld. Daaruit blijkt dat het onderzoek bij een aantal docenten een belangrijke plaats inneemt. De commissie neemt aan dat dit een effect zal hebben op de onderzoeksgerichtheid van de opleiding. Ze moet daarbij wel de kanttekening plaatsen dat het bij de uitgezette onderzoeksprojecten lijkt te ontbreken aan een duidelijke lijn in het onderzoeksprogramma en dat het niet duidelijk is hoe de verschillende onderzoeksprojecten zich verhouden tot de ontwikkeling van het curriculum. Facet 2.8 Masterproef Beoordelingscriteria - De masteropleiding wordt afgesloten met een masterproef waarmee de student blijk geeft van een analytisch vermogen of van een zelfstandig probleemoplossend vermogen op academisch niveau of het vermogen tot kunstzinnige schepping. Het werkstuk weerspiegelt de algemeen kritisch-reflecterende ingesteldheid of de onderzoeksingesteldheid van de student. - De masterproef heeft een omvang van ten minste één vijfde van het totale aantal studiepunten met een minimum van 15 en een maximum van 30 studiepunten. Visitatierapport 2009 Vaststellingen uit het visitatierapport van 2009: - In de verschillende afstudeerrichtingen bestaat een verschillende invulling van de masterproef. - De masterproef van de afstudeerrichting Acteren is steeds een theaterproductie van een bestaande tekst of is hierop gebaseerd. Volgens de afstudeerrichting communiceert de masterproef zowel het technische, vakmatige als het onderzoeksgerichte, analytische niveau van de master. Toch is het reflectieve deel van de masterproef niet verplicht, maar kan de student dit als keuzeonderdeel toevoegen aan het programma. - De afstudeerrichting Woordkunst gaat uit van een vorm van specialisatie in het masterjaar in één van haar drie gebieden: podium, schrijven of media. De studenten moeten bij de masterproef ook een onderzoeksproject voorstellen aan de jury. - De studenten van Kleinkunst maken niet enkel eigen creaties via de masterproef. Zij moeten ook artistieke verantwoording afleggen bij het creatieve proces. Deze zelfreflectie moet zintuiglijk communiceerbaar en meetbaar zijn. In de praktijk zou dit kunnen gebeuren aan de hand van een logboek waarin vooronderzoek gedaan wordt en het werkproces geduid, bijvoorbeeld wat betreft artistieke keuzes. Uit de artistieke keuzes dienen ook conclusies getrokken te worden ten opzichte van de toeschouwers en finaal wordt gekeken of de voorstelling kan bijdragen aan eventuele vernieuwing van het bestaande podiumlandschap. 20 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

21 - Door het kleine aantal afgestudeerden in de opleiding is er nog geen heel duidelijk beeld van de precieze invulling van de masterproef. - Een groot aandachtspunt is de kritische reflectie als noodzakelijk element van academisering in de masterproef. - De opleiding heeft de intentie om de criteria voor het reflectief deel van de masterproef meer eenduidig te formuleren. Aanbevelingen uit het visitatierapport van 2009: - Het element van academisering in de masterproef, de kritische reflectie, is een belangrijk aandachtspunt voor de opleiding. - De commissie vraagt om de visie op de masterproef in het geheel van de opleiding te verduidelijken. Deze visie moet verder gaan dan het aantonen van groei en autonomie ten opzichte van de bacheloropleiding en moet aandacht hebben voor een passende beoordeling. Aanvullende beoordeling 2010 Oordeel van de visitatiecommissie: voldoende De commissie is tot haar oordeel gekomen op basis van de volgende vaststellingen en overwegingen: In haar plannen geeft de opleiding aan dat vanaf academiejaar de masterproeven drama uit een geïntegreerde proef zullen bestaan met een artistiek project en reflectie. De commissie had geen documenten ter beschikking die de gedragenheid van die maatregel binnen de verschillende afstudeerrichtingen onderbouwen. Voor alle afstudeerrichtingen zouden aan de masterproef 30 studiepunten worden toegekend. Daarbij worden volgende eindcompetenties vooropgesteld: - Gemeenschappelijk: De master drama is artistiek gedreven, creatief en nieuwsgierig en heeft zich een attitude van levenslang leren eigen gemaakt. Hij/Zij is dramatisch en podium bekwaam, is taalvaardig en bezit het vakmanschap om als artistieke persoonlijkheid op autonome en originele wijze te functioneren. - Acteren: De afgestudeerde kan op autonome en originele wijze organisch acteren. Hij/zij kan zich aan zichzelf toelaten en kan loslaten op het moment van de waarheid, met name wanneer hij speelt voor een publiek; kan zijn eigen speelmogelijkheden onderzoeken, alsook wat hij wil meedelen; kan zijn kennis, gevoeligheid, fantasie, poëzie en humor in theatrale tekens zichtbaar, hoorbaar en voelbaar maken. - Kleinkunst: De afgestudeerde kan op autonome en originele wijze door middel van muziek, taal, beweging en alle mengvormen hiervan, teksten, muziek en spelsituaties creëren en uitvoeren. Hij/zij beschikt over instrumentale vaardigheden; weet zijn persoonlijke fascinatie in een artistieke vorm te gieten en onderzoekt de communicatie ervan met het publiek; kan aan artistieke concepten uitdrukking geven, zowel theatraal als muzikaal. - Woordkunst: De afgestudeerde beheerst op autonome en originele wijze de kunst van de vertelling. Hij/zij kan op een zowel empatische als kritische manier spreken en schrijven; kan met een eigen visie concepten onderzoeken en uitwerken; kan aan artistieke concepten uitdrukking geven, zowel betrokken als afstandelijk. Als nieuwe evaluatiecriteria schuift de opleiding de volgende naar voren. - originele bijdrage tot het onderzoeksdomein; - beheersing van de onderzoeksvaardigheden en methodes; - duidelijke structuur van het reflectieve deel; - gepaste stijl; - taalvaardigheid en taalgevoeligheid; - de explicitering van de verhouding tussen de reflectieve en performatieve aspecten. Volgens de commissie is het mogelijk om een gecontextualiseerd reflectieproces nauw te betrekken bij en zichtbaar te maken in de masterproef. De plannen om voor alle afstudeerrichtingen een geïntegreerde opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 21

22 masterproef te realiseren en het opnemen van onderzoekscompetenties in de evaluatiecriteria stemmen de commissie optimistisch. Ze kan zich bovendien vinden in een differentiëring van de onderzoeksopdracht per afstudeerrichting. De commissie wenst te benadrukken dat de opzet van de masterproef in de verschillende afstudeerrichtingen ook vandaag nog geschikt is om een artistiek product van niveau te realiseren. Oordeel over onderwerp 2, programma: voldoende Op basis van de oordelen over: facet 2.1, relatie tussen doelstellingen en inhoud van het programma: voldoende (2009) facet 2.2, eisen professionele gerichtheid van het programma: voldoende facet 2.3, samenhang van het programma: goed (2009) facet 2.4, studieomvang: OK (2009) facet 2.5, studielast: voldoende (2009) facet 2.6, afstemming tussen vormgeving en inhoud: goed (2009) facet 2.7, beoordeling en toetsing: voldoende (2009) facet 2.8, masterproef: voldoende facet 2.9, toelatingsvoorwaarden: voldoende (2009) is de commissie van mening dat er in de opleiding voor dit onderwerp voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. 22 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

23 Onderwerp 6 Resultaten Facet 6.1 Gerealiseerd niveau Beoordelingscriterium: - De gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde competenties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. Visitatierapport 2009 Vaststellingen uit het visitatierapport van 2009: - Voor de beoordeling van het eindniveau van de master vertrekt de examenjury van de masterproef (zie eveneens facet 2.8). Ook bij deze beoordeling houdt de jury rekening met de examenresultaten en de permanente evaluatie uit het hele mastertraject vanuit een holistische visie en zal ze kijken naar zowel de domeinspecifieke als de onderzoeksspecifieke competenties. Hierbij worden dezelfde criteria gebruikt als bij de bachelorbeoordeling. Een eerste beoordeling door het werkveld, de eventuele stage, wordt ook in acht genomen. - Samen met het werkveld onderneemt de opleiding in de loop van het academiejaar een evaluatie van het academische niveau van de competenties en de algemene kwaliteitsmeting van de competenties samen met het werkveld. In de toekomst zal ook het niveau van de behaalde bachelorcompetenties gemeten worden bij de masterstudenten. - De commissie vindt dat de afgestudeerden op alle vier domeinen kennis en competenties ontwikkeld hebben op een hoog niveau en schat de kwaliteit van de afgestudeerden hoog in. - Twee punten die volgens het visitatierapport aandacht verdienen kunnen nog niet op hun gerealiseerd niveau besproken worden. Zowel de academisering als de internationalisering dienen binnen het programma (verder) ontwikkeld te worden. - De stage wordt door de opleiding gezien als een verdere voorbereiding op de instap naar het werkveld. Aanbevelingen uit het visitatierapport van 2009: - Academisering en internationalisering kunnen het resultaatniveau verhogen. Aanvullende beoordeling 2010 Oordeel van de visitatiecommissie: goed De commissie is tot haar oordeel gekomen op basis van de volgende vaststellingen en overwegingen: De commissie heeft vier masterproeven kunnen inzien. Daarvan waren er drie gerealiseerd na het visitatiebezoek, één masterproef had de commissie ook al gezien in De commissie heeft vastgesteld dat de meer recente masterproeven qua opzet en uitvoering aansluiten bij wat de commissie al gezien had. De commissie beschikt bijgevolg over weinig informatie die een andere beoordeling mogelijk maakt. Het plan om in het nieuwe curriculum, waarin de nieuwe eindcompetenties zullen worden geïmplementeerd, een geïntegreerde masterproef te voorzien, geeft de commissie het vertrouwen dat de academische gerichtheid kan worden versterkt, in de mate waarin de voornemens ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 23

24 Oordeel over onderwerp 6, resultaten: voldoende Op basis van de oordelen over: facet 6.1, gerealiseerd niveau: goed facet 6.2, onderwijsrendement: voldoende (2009) is de visitatiecommissie van mening dat er in de opleiding voor dit onderwerp voldoende generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. 24 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

25 Overzichtstabel van de oordelen score facet score onderwerp Onderwerp 1: Doelstellingen van de opleiding Facet 1.1: Niveau en oriëntatie voldoende (2009) Facet 1.2: Domeinspecifieke eisen voldoende Onderwerp 2: Programma Facet 2.1: Relatie doelstelling en inhoud voldoende (2009) Facet 2.2: Eisen academische gerichtheid voldoende Facet 2.3: Samenhang goed (2009) Facet 2.4: Studieomvang OK Facet 2.5 Studietijd voldoende (2009) Facet 2.6: Afstemming vormgeving en inhoud goed (2009) Facet 2.7: Beoordeling en toetsing voldoende (2009) Facet 2.8: Masterproef voldoende Facet 2.9: Toelatingsvoorwaarden voldoende (2009) voldoende voldoende Onderwerp 3: Inzet van personeel voldoende (2009) Facet 3.1: Kwaliteit personeel goed (2009) Facet 3.2: Eisen academische gerichtheid voldoende (2009) Facet 3.3: Kwantiteit personeel voldoende (2009) Onderwerp 4: Voorzieningen voldoende (2009) Facet 4.1: Materiële voorzieningen voldoende (2009) Facet 4.2: Studiebegeleiding goed (2009) Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg voldoende (2009) Facet 5.1: Evaluatie resultaten voldoende (2009) Facet 5.2: Maatregelen tot verbetering voldoende (2009) Facet 5.3: Onderwerp 6: Resultaten Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Facet 6.1: Gerealiseerd niveau goed voldoende (2009) Facet 6.2: Onderwijsrendement voldoende (2009) voldoende De oordelen zijn van toepassing voor: Artesis Artesis Hogeschool Antwerpen - academische bacheloropleiding Drama - academische masteropleiding Drama - afstudeerrichting Theater - afstudeerrichting Kleinkunst - afstudeerrichting Woordkunst opleidingsrapport Art e s i s H o g e s c h o o l A n t w e r p e n 25

26 26 opleidingsrapport Artesis Hogeschool Antwerpen

27 bijlagen 27

28 28 c v v a n d e v i s i t a t i e l e d e n

29 bijlage 1 curriculum vitae van de visitatieleden Chiel Kattenbelt domeindeskundige uit Nederland, academicus, werkt sinds 1979 aan de Universiteit Utrecht, vanaf 1991 in de functie van universitair hoofddocent mediavergelijking en intermedialiteit. Hij geeft onderwijs binnen het Departement Media- en Cultuurwetenschappen in de bacheloropleiding Theater-, film- en televisiewetenschap, de masteropleidingen Theatre Studies en Nieuwe media en digitale cultuur en in de onderzoekmasteropleiding Media en Performance Studies. Hij doet onderzoek binnen het Onderzoekinstituut voor Geschiedenis en Cultuur op de volgende terreinen: mediavergelijking en intermedialiteit, esthetica en semiotiek en theater- en mediatheorie. Van januari 2002 tot januari 2007 was hij deeltijds gedetacheerd als lector Nieuwe Theatraliteit en Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten aan de Toneelacademie Maastricht, Hogeschool Zuyd. Joost Lowyck onderwijsdeskundige, professor emeritus aan de K.U.Leuven is doctor in de pedagogische wetenschappen. Hij is nog steeds verbonden aan het Cenrum voor instructiepsychologie en technologie van de K.U.Leuven als bijzonder gasthoogleraar. Hij was voorzitter van het departement Pedagogische Wetenschappen en directeur van het Academisch Vormingsinstituut voor Leraren (AVL). Hij heeft als lid en voorzitter meegewerkt aan talrijke visitatiecommissies van VLHORA, VLIR en QANU (Nederland). Leo Swinkels domeindeskundige uit Nederland, behaalde in 1982 het doctoraal Theaterwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Op dat moment was hij al actief geweest in het professioneel jeugdtheater, met name Tejater Teneeter. Van 1979 tot 1986 was hij studieleider en docent aan de Toneelschool/DVV Arnhem. Tussen 1986 en 1993 was hij stafmedewerker en directielid bij het Landelijk Ontwikkelingsinstituut Kunstzinnige Vorming, nu Cultuurnetwerk Nederland. Daarnaast was hij ondertussen ook bestuurslid van de Vereniging Landelijk Overleg Theateronderwijs en oprichter en partner in het Bureau Bijzondere Scenario s. Sinds 1993 is hij directeur van de Toneelacademie Maastricht, onderdeel van de Hogeschool Zuyd, en sinds 1998 is hij ook voorzitter van het Netwerk Theater in Nederland. c v v a n d e v i s i t a t i e l e d e n 29

30 30 o n a f h a n k e l i j k h e i d s v e r k l a r i n g e n v a n d e v i s i t a t i e l e d e n

31 bijlage 2 onafhankelijkheidsverklaringen van de visitatieleden o n a f h a n k e l i j k h e i d s v e r k l a r i n g e n v a n d e v i s i t a t i e l e d e n 31

32 32 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e

33 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e 33

34 34 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e

35 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e 35

36 36 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e

37 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e 37

38 38 e r k e n n i n g s c o m m i s s i e

39 bijlage 3 erkenningscommissie e r k e n n i n g s c o m m i s s i e 39

40 40

41 a f k o r t i n g e n l i j s t 41

42 42

AANVULLENDE VISITATIE

AANVULLENDE VISITATIE AANVULLENDE VISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica-ict Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. Ontwerp van accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Master of Science in de architectuur (master) van de Universiteit Antwerpen (na tijdelijke

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Drama een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding drama aan luca school of Arts www.vluhr.be Brussel 3 mei 2013 De onderwijsvisitatie

Nadere informatie

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs (professioneel gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Ontwerp van Accreditatierapport en besluit 2 december 2008 Inhoud

Nadere informatie

SCHOOL OF ARTS - KONINKLIJK CONSERVATORIUM ANTWERPEN - AP HOGESCHOOL OPLEIDING DRAMA ACADEMIEJAAR Afstudeerrichting Acteren

SCHOOL OF ARTS - KONINKLIJK CONSERVATORIUM ANTWERPEN - AP HOGESCHOOL OPLEIDING DRAMA ACADEMIEJAAR Afstudeerrichting Acteren Afstudeerrichting Acteren Bachelor 1 Spraakvaardigheid 1 120 60 180 6 Lichamelijk bewustzijn 1 90 0 90 3 Beweging 1 60 30 90 3 Culturele stromingen 1 45 45 90 3 Onderzoek 40 50 90 3 Creatief schrijven

Nadere informatie

AANVULLENDE VISITATIE

AANVULLENDE VISITATIE AANVULLENDE VISITATIE Biowetenschappen Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bachelor- en masteropleidingen Biowetenschappen aan de Katholieke Hogeschool Kempen Vlaamse

Nadere informatie

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. nvao nederiands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 21 november 2016 onderwerp Definitief accreditatiebesluit (004107) bijlage 1 Intrekking en nieuwe vaststelling van het accreditatiebesluit

Nadere informatie

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs (professioneel gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en besluit 2 december 2008 Inhoud 1 Samenvattende

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wie zijn wij? Patrick van den Bosch Expert Kwaliteitszorg Patrick.vandenbosch@vluhr.be Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wouter Teerlinck Expert Kwaliteitszorg Wouter.teerlinck@vluhr.be

Nadere informatie

Visitatieprotocol. specifieke lerarenopleidingen november 2009

Visitatieprotocol. specifieke lerarenopleidingen november 2009 Visitatieprotocol specifieke lerarenopleidingen 9 10 12 november 2009 Programma 1. Wie zijn we? 2. Terminologie 3. De specifieke lerarenopleiding 4. Stelsel van kwaliteitszorg 5. Genese visitatieprotocol

Nadere informatie

Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Productontwikkeling Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Productontwikkeling aan de Artesis Hogeschool Antwerpen V l a a m s e H o g

Nadere informatie

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: elektromechanica Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bachelor- en masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Brussel september 2008. Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties

Brussel september 2008. Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties Brussel september 2008 Deel 1 Handleiding onderwijsvisitaties Brussel september 2008 Handleiding onderwijsvisitaties DEEL 1 VLIR Ravensteingalerij 27 B 1000 Brussel t e l +32 (0)2 792 55 00 f a x +32 (0)2

Nadere informatie

Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond

Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond PERSBERICHT Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond maandag 7 december 2009 van 14.00 tot 17.00 uur, Brussel Paleis der Schone Kunsten Volgens het structuurdecreet

Nadere informatie

Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004

Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004 Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004 Lange Voorhout 20 Postbus 556 2501 CN Den Haag P.O. Box 556 2501 CN The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 F +31

Nadere informatie

2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO

2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO 2QWZHUS$FFUHGLWDWLHNDGHU EHVWDDQGHRSOHLGLQJHQKRJHU RQGHUZLMV9ODDQGHUHQ $SULO Lange Voorhout 20 Postbus 556 2501 CN Den Haag P.O. Box 556 2501 CN The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 F +31 (0)70

Nadere informatie

Inleiding. I. Decretaal kader en eisen vanuit het accreditatiekader

Inleiding. I. Decretaal kader en eisen vanuit het accreditatiekader Leidraad ten behoeve van de leden van visitatiecommissies van academiserende opleidingen: Beoordeling van de potentialiteit van het academiseringsproces Inleiding Deze leidraad heeft tot doel de visitatiepanels

Nadere informatie

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4 Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Bachelor in de industriële wetenschappen: elektromechanica (academisch gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport

Nadere informatie

Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1

Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1 Brussel september 2008 Handleiding onderwijsvisitaties aangevuld protocol ter ondersteuning an de opleidingen in academisering DEEL 1 VLIR Ravensteingalerij 27 B 1000 Brussel TEL +32 (0)2 792 55 00 FAX

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie De beoordeling betreft een verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie De beoordeling betreft een verkorte procedure na tijdelijke erkenning. se a ccr ed tati eorga n t s att e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Bachelor of Arts in de taal- en letterkunde: combinatie

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Interieurvormgeving en meubelontwerp Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Interieurvormgeving en de bachelor-nabacheloropleiding

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora. ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academische bachelor en master Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie aan de Vlaamse

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE EEN KIJK VAN ONDERUIT Prof.dr. Rita Godyns, decaan Faculteit Toegepaste Taalkunde Hogeschool Gent Universiteit Gent Overzicht: situering van de opleiding het visitatieproces

Nadere informatie

Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen

Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Pop- en rockmuziek

De onderwijsvisitatie Pop- en rockmuziek De onderwijsvisitatie Pop- en rockmuziek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Pop- en rockmuziek aan de Vlaamse hogescholen www.vluhr.be Brussel - 21 maart 2013

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. Academische Bachelor en Master drama

Academiejaar 2014/2015. Academische Bachelor en Master drama Academiejaar 2014/2015 Academische Bachelor en Master Drama drama Academische Bachelor en Master Drama DRAMA Kiezen voor de opleiding Drama aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen is geen alledaagse

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen wao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: (industriële) kunststofverwerking Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Industriële wetenschappen: kunststofverwerking en

Nadere informatie

Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005

Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005 Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora Brussel, februari 2005 2 Handleiding Onderwijsvisitaties vlir vlhora INHOUD Voorwoord 5 1. Kwaliteitszorg en kwaliteitszorgstelsels 9 1.1. Het begrip kwaliteit

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Interieurarchitectuur Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Interieurarchitectuur aan de Vlaamse hogescholen V l a a

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: informatica Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding Industriële wetenschappen: informatica aan de Vlaamse

Nadere informatie

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen ONDERWIJSVISITATIE Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 18 december 2009 De onderwijsvisitatie

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg Uittreksel uit het visitatierapport, 7 december 2010 Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg 1.1 Inleiding Voor iedere opleiding wordt een domeinspecifiek referentiekader

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Stedenbouw en ruimtelijke planning Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Stedenbouw en ruimtelijke planning aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e

Nadere informatie

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN COMMISSIE HOGER ONDERWIJS VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS M.H.O. OP TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur Dit sjabloon met richtlijnen

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master)

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master) Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (master) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en besluit 27 oktober

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Architectuur Architecture Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Architectuur en de masteropleiding Architecture aan de

Nadere informatie

Kwaliteitszorg en accreditatie

Kwaliteitszorg en accreditatie Infofiche Kwaliteitszorg en accreditatie Om kwaliteitsvol onderwijs te garanderen, worden opleidingen en instellingen beoordeeld. Enerzijds is er interne kwaliteitszorg die binnen de hogeschool of universiteit

Nadere informatie

H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125

H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125 H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125 BIJLAGE 6.4. CHECKLIST Inleiding De onderwerpen en facetten waarover de commissie zich een oordeel moet vormen, zijn

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Handelsingenieur en Handelswetenschappen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleidingen Handelsingenieur, de academische gerichte

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Concept Academisering Concrete vereisten Evolutie naar academisch: quid? Academisering. Anton Schuurmans. 8 oktober 2009

Concept Academisering Concrete vereisten Evolutie naar academisch: quid? Academisering. Anton Schuurmans. 8 oktober 2009 Concept 8 oktober 2009 Concept Wat vooraf ging... Invoering Bologna Concept Bolognaverklaring 19 juni 1999: verhoging mobiliteit binnen Europa bachelor-masterstructuur studiepunten (credits) uitwisseling

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Landschaps- en tuinarchitectuur Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Landschaps- en tuinarchitectuur en de bachelorna-bacheloropleiding

Nadere informatie

Besluit. Voozieningen

Besluit. Voozieningen nederl ands - ul oamse acøeditati eorganisatie Besluit datum 20 augustus 201 5 onderwerp Ontwerp van accreditatierapport en -besluit (0041 00) bülage 2 Accreditatierapport en -besluit met een positieve

Nadere informatie

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012 Visitaties in de hogescholen en universiteiten VEP 7 december 2012 1 Visitaties in de hogescholen en universiteiten 1. Situering van de visitaties in de kwaliteitsbewaking 2. Onderzoek van Belgische Rekenhof

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Conservatie en restauratie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Conservatie en restauratie aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie. Doelstellingen. Programma

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie. Doelstellingen. Programma n ed erl a n ds - v I a a mse a ccr e ditati eo r ga ni sati e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvreag voor de opleiding Master of Arts in de bedrijfscommunicatie*

Nadere informatie

Kader Opleidingsaccreditatie. - Vlaanderen 2015-2021

Kader Opleidingsaccreditatie. - Vlaanderen 2015-2021 Kader Opleidingsaccreditatie - Vlaanderen 2015-2021 20 maart 2015 Pagina 2 van 17 Inhoud 1 Opzet 5 2 Beoordelingskader 6 3 Beoordelingsschaal en beslisregel 7 4 Samenstelling van de visitatiecommissie

Nadere informatie

Dans Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Dans aan de Vlaamse hogescholen

Dans Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Dans aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Dans Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Dans aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a d 28 april 2010

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde 25 januari 2013 Inhoud 1 Opzet 4 2 Generieke kwaliteitswaarborgen 4 2.1 Generieke kwaliteitswaarborg 1: beoogd eindniveau 4 2.2

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april 2012 INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: milieukunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: milieukunde aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

Advies over het nieuwe NVAO-reglement

Advies over het nieuwe NVAO-reglement Raad Hoger Onderwijs 8 oktober 2013 RHO-RHO-ADV-002 Advies over het nieuwe NVAO-reglement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be info@vlor.be

Nadere informatie

Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen

Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c

Nadere informatie

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING FEBRUARI 2019 NVAO NEDERLAND Richtlijn panelsamenstelling RICHTLIJN BEHOREND BIJ BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE HOGER ONDERWIJS NEDERLAND 2018 FEBRUARI 2019

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie

Besluit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Hogeschool Gent

Besluit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Hogeschool Gent ,ni>ao r nederlan ds- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Hogeschool Gent datum 9 juni

Nadere informatie

Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Erasmushogeschool Brussel

Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Erasmushogeschool Brussel rwao nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es luit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Master of Arts in het drama (master) van de Erasmushogeschool Brussel datum Samenvattende

Nadere informatie

Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen

Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c

Nadere informatie

Besluit. Voozieningen (facet 4.1 )

Besluit. Voozieningen (facet 4.1 ) n ed erl a n d s - v I a a ms e a ccr ed itati eo r ga ni sati e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Bachelor in de interieurvormgeving

Nadere informatie

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen (Raad van Bestuur, 23 april 2013, 27 mei 2014, 31 maart 2015, 12 april 2016, 28 maart 2017 en 27 maart 2018) UITGANGSPUNTEN De Universiteit Antwerpen wenst

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Welding engineering Een onderzoek naar de kwaliteit van de master-na-masteropleiding Welding engineering aan de Vlaamse hogescholen

Welding engineering Een onderzoek naar de kwaliteit van de master-na-masteropleiding Welding engineering aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Welding engineering Een onderzoek naar de kwaliteit van de master-na-masteropleiding Welding engineering aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e

Nadere informatie

Verpleegkunde. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Verpleegkunde. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen De hervisitatie Verpleegkunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen www.vluhr.be Brussel - 27 maart 2012 De hervisitatie

Nadere informatie

Kader Toets Nieuwe Opleiding. - Vlaanderen 2015-2021

Kader Toets Nieuwe Opleiding. - Vlaanderen 2015-2021 Kader Toets Nieuwe Opleiding - Vlaanderen 2015-2021 28 mei 2015 Pagina 2 van 13 Inhoud 1 Opzet 5 2 Beoordelingskader 6 3 Beoordelingsschaal en beslisregel 7 4 Samenstelling van de visitatiecommissie 8

Nadere informatie

27 oktober Terugkomavond SLO-alumni

27 oktober Terugkomavond SLO-alumni 27 oktober 2011 Terugkomavond SLO-alumni SLO Liaison Officer: Mevr. C. Van Liedekerke Coördinator: Dhr. G. Walraevens Medewerkers SLO: Mevr. D. Bulckmans Mevr. T. Casteele Mevr. H. De Groote Dhr. O. Holz

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Monumenten- en landschapszorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Monumentenen landschapszorg aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Monumenten- en landschapszorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Monumentenen landschapszorg aan de Artesis Hogeschool Antwerpen ONDERWIJSVISITATIE Monumenten- en landschapszorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Monumentenen landschapszorg aan de Artesis Hogeschool Antwerpen Vlaamse Hogescholenraad 7 december

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Productontwikkeling Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productontwikkeling aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 4 maart

Nadere informatie

Operationeel kader vermindering studieomvang masteropleidingen

Operationeel kader vermindering studieomvang masteropleidingen Bijlage. Operationeel kader vermindering studieomvang masteropleidingen als vermeld in artikel 1. Operationeel kader vermindering studieomvang masteropleidingen 13 april 2018 Inhoud 1 Inleiding 4 2 De

Nadere informatie

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde

DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde DE ONDERWIJSVISITATIE VERKORTE PROCEDURE Bouwkunde Een evaluatie van de kwaliteit van de Master of Science in de industriële wetenschappen: bouwkunde aan de Universiteit Hasselt in samenwerking met de

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN

bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN Globale achtergrond van waaruit dit herstelplan is ontstaan. De opleiding communicatiemanagement

Nadere informatie

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs (professioneel gerichte bachelor) 20 november 2008 Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en -besluit

Nadere informatie

het drama (academisch gerichte bachelor) van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

het drama (academisch gerichte bachelor) van de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen nvao w nederlands-vlaam se accreditatieorganisatie Besluit Accreditatiebesluit met een positief eindoordeel voor de opleiding Bachelor of Arts in het drama (academisch gerichte bachelor) van de Artesis

Nadere informatie

Katholieke Hogeschool Kempen. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Katholieke Hogeschool Kempen. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Katholieke Hogeschool Kempen Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs (professioneel gerichte bachelor) 19 januari 2009 Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en -besluit Inhoud 1

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: bouwkunde en landmeten

Industriële wetenschappen: bouwkunde en landmeten De onderwijsvisitatie aanvullende beoordeling Industriële wetenschappen: bouwkunde en landmeten Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Industriële wetenschappen: landmeten aan de Hogeschool

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

De lijst vermeldt de gegevens bedoeld in artikel 64, 2, 2 [... geschr. decr. 19 maart 2004, art. V.25,I: 1 januari 2003)].

De lijst vermeldt de gegevens bedoeld in artikel 64, 2, 2 [... geschr. decr. 19 maart 2004, art. V.25,I: 1 januari 2003)]. AFDELING 3 OVERGANGSBEPALINGEN ONDERAFDELING 1 OMVORMING NAAR BACHELOR-MASTERSTRUCTUUR Art. 123. 1. De universiteiten en hogescholen vormen hun academische opleidingen c.q. hun basisopleidingen die zij

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Toegepaste taalkunde, Journalistiek, Meertalige communicatie, Tolken en Vertalen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding Toegepaste

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: chemie Industriële wetenschappen: biochemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Musical Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Musical aan de Vlaamse hogescholen

Musical Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Musical aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Musical Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Musical aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen: elektronica-ict,

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: textieltechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: textieltechnologie

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS

COMMISSIE HOGER ONDERWIJS COMMISSIE HOGER ONDERWIJS SJABLOON T.B.V. DE AANVRAGENDE INSTELLINGEN EN VLIR EN VLHORA VOOR AANVRAAGDOSSIER MACRODOELMATIGHEIDSTOETS M.H.O. OP TOETS NIEUWE OPLEIDING /VRIJSTELLING VERPLICHTE AFBOUW Opzet

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur d.d. 1 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur d.d. 1 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 1 april 2014. INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie