VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS

Transcriptie

1 VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS VAK: TOEGEPASTE ECONOMIE Dit is een vakfiche toegepaste economie voor 3de graad bso kantoor. Let op: de inhoud van een vakfiche wordt jaarlijks aangepast. Deze vakfiche is geldig van: 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 LEERDOELEN De handelsvakken van de studierichting Kantoor omvatten een verzameling (sub)vakken die een groot gedeelte van het economisch gebied beslaan. Het gaat om de vakken Recht (burgerlijk en handelsrecht, sociaal en fiscaal recht), Boekhouden, Kantoortechnieken en Toegepaste economie. Na de studie van deze vakken moet de kandidaat kunnen tonen dat hij kennis en inzicht heeft verworven in het economisch mechanisme met diverse entiteiten, instellingen en relaties. Het accent ligt op bedrijfsgerichtheid. Het (sub)vak Toegepaste economie behandelt - de vaardigheden en attitudes die de zelfstandige ondernemer moet bezitten om met succes een eigen zaak te runnen; - de risico s en mogelijkheden, de voor- en nadelen van het ondernemerschap; - de startersvoorwaarden voor zelfstandigen ; - de wettelijke verplichtingen ; - de rechtsvormen die de onderneming kan aannemen; - het benaderen van de doelgroepen van de onderneming; - het marketingbeleid - het ondernemingsplan. LEERINHOUDEN 1 De noodzakelijke vaardigheden en attitudes van een ondernemer 2 Instellingen waar startende ondernemers informatie en advies kunnen bekomen 3 De risico s, mogelijkheden, voor- en nadelen van ondernemen de noodzakelijke vaardigheden en attitudes van een ondernemer opsommen, uitleggen en met voorbeelden illustreren; instellingen waar startende ondernemers informatie en advies kunnen bekomen, herkennen in een tekst en toelichten; enkele risico's, mogelijkheden, voordelen en nadelen van het ondernemerschap omschrijven;

2 4 Juridische rechtsvorm 4.1 Eenmanszaak versus vennootschap 4.2 Enkele vennootschapsvormen 5 Startersvoorwaarden: wettelijke verplichtingen bij het opstarten van een zaak 6 Steunmaatregelen voor startende ondernemers 7 De wet van 6 april 2010 betreffende de marktpraktijken en consumentenbescherming enkele belangrijke voor- en nadelen van zelfstandig ondernemen versus ondernemen via vennootschappen opsommen en toelichten (op basis van volgende criteria: oprichting, aansprakelijkheid van de ondernemer, belastingstelsel, minimum startkapitaal, continuïteit van de onderneming); de (e)bvba (starters), de nv, de coöperatieve vennootschap en de vof met elkaar vergelijken (op basis van volgende criteria: minimum aantal vennoten, minimaal kapitaal, aansprakelijkheid van de vennoten, notariële oprichtingsakte vereist of niet) ; de wettelijke verplichtingen die vooraf moeten vervuld worden bij het starten van een eigen zaak opsommen en toelichten: - zichtrekening openen - KBO - ondernemingsloket - ondernemingsnummer en RPR - btw-registratie - vestigingswet - aansluiten bij een ziekenfonds - aansluiten bij een verzekeringsfonds - vergunningen en andere reglementeringen in verband met gevaarlijke inrichtingen, voedselveiligheid, leurkaart, beroepskaart en andere - boekhouding - maten en gewichten - geschikte naam; steunmaatregelen voor startende ondernemers uit een gegeven tekst halen en toelichten; de wet van 6 april 2010 betreffende de marktpraktijken en consumentenbescherming: onder andere - de prijs- en hoeveelheidsaanduiding, - verkopen met verlies - prijsvermindering - uitverkoop - koopjes (solden) - gezamenlijke aanbiedingen - waardebonnen - verkopen gesloten buiten de onderneming van de verkoper - verkoop op afstand

3 - oneerlijke handelspraktijken herkennen in concrete situaties en deze toetsen aan de wet; aan de hand van een situatieschets motiveren of een bepaalde praktijk al of niet toegelaten is; 8 De marketing-mix 8.1 Plaats De vestigingsplaats Kopen, huren of leasen de elementen die de keuze voor een vestigingsplaats bepalen, toelichten; de voor- en nadelen afwegen bij het keuzeprobleem: kopen, leasen of huren van een onroerend goed; De concurrentie het belang van een concurrentiestudie omschrijven; Distributiekanalen directe distributie, indirecte distributie (korte kanaal, lange kanaal) herkennen en hun kenmerken toelichten; 8.2 Product De productkeuze het belang van een marktonderzoek omschrijven, een productkeuze verantwoorden, het begrip assortiment uitleggen; De leverancier(s) het belang van een leveranciersstudie omschrijven; Voorraadbeheer 8.3 Promotie 8.4 Prijs enkele systemen van voorraadbeheer (LIFO, FIFO en gewogen gemiddelde) omschrijven, kunnen toepassen en de voor- en nadelen van elk systeem toelichten; verschillende vormen van promoties (reclame, sales promotion, public relations, sponsoring ) onderscheiden en toelichten; enkele prijsbepalingsmethoden omschrijven en met voorbeelden illustreren; 9 Ondernemingsplan 9.1 Raming van de verwachte uitgaven 9.2 Raming van de verwachte inkomsten 9.3 Bepalen van de financieringsbehoeften 9.4 Financieringsbronnen een raming van de verwachte uitgaven (lopende en investeringsuitgaven) maken op basis van een geschetste situatie; een raming van de verwachte inkomsten maken op basis van een geschetste situatie; aan de hand van bovenstaande twee ramingen de financieringsbehoeften bepalen; de voornaamste financieringsbronnen of kredietvormen - vanwege handelaars (verkoop op termijn, verkoop op afbetaling) en

4 9.5 Opstellen ondernemingsplan 10 Faillissement - vanwege financiële instellingen (kaskrediet, kasvoorschot, kredietopening, lening op afbetaling, investeringskrediet, hypothecair krediet, financieringshuur (leasing) in een gegeven situatie toewijzen en verklaren; een ondernemingsplan (inclusief marketing- en financieel plan) lezen en interpreteren; een ondernemingsplan op de juiste plaats aanvullen met getallen die gegeven worden; het begrip faillissement omschrijven; maatregelen omschrijven om het faillissement te voorkomen; aantonen dat de oorzaken van een faillissement van diverse aard zijn (tegenslag, wanbeheer, onbekwaamheid...); enkele gevolgen van het faillissement omschrijven. LEERMIDDELEN De Examencommissie stelt zelf geen leermiddelen ter beschikking. Je kan ze kopen in een (online of tweedehands-) boekhandel of ontlenen en raadplegen in een bibliotheek. De bibliotheken van de lerarenopleiding aan de universiteit of de hogeschool bieden heel wat leermiddelen aan in hun collectie. Aangezien cursussen door het gebruik van audio, video, CD en DVD erg duur geworden zijn, verwijzen we verder nog naar websites waar je, vaak gratis, studieen oefenmateriaal kan vinden. Een aantal websites veranderen echter wel eens van naam en/of worden aangepast. Daarom kunnen wij onmogelijk de juistheid van al deze websites op elk moment garanderen. Als je niet onmiddellijk op de juiste website terechtkomt, kan je die proberen te vinden via een goede zoekmachine, zoals Google. Raadpleeg, indien van toepassing, ook de websites bij cursussen. Hoewel we bij elke nieuwe editie van het examenprogramma deze bibliografie actualiseren, blijft ze een momentopname. Het is dus best mogelijk dat ze op een bepaald ogenblik werken vermeldt die niet meer verkrijgbaar zijn of dat nieuwe werken die reeds op de markt zijn nog niet zijn opgenomen. Bij het opstellen van de examens vertrekken we vanuit de vakfiche. Gebruik bij het studeren steeds de vakfiche als leidraad voor wat je moet kennen en kunnen.

5 HANDBOEKEN Handboeken kunnen houvast bieden door hun didactische opbouw en samenhang. Kies bij voorkeur niet voor invulboeken maar voor boeken met duidelijke samenvattingen en aparte oefeningen. Daarom vind je in dit deel van de bibliografie enkele handboeken die je voldoende ondersteuning bieden om zelfstandig de leerstof van het handboek te verwerken Vind je bepaalde leerstof niet in één van de opgegeven hand- of werkboeken, dan zoek je deze natuurlijk ergens anders op. titel uitgeverij website contactgegevens van de klantendienst Bedrijfsbeheer (20**) (2 titels bij dezelfde uitgeverij) Voor eigen rekening 1+2, Bedrijfsbeheer Bedrijfsbeheer De Boeck Pelckmans Plantyn /pt-nl KLANTENDIENST: tel.: fax: Voor meer informatie over de uitgaven van Uitgeverij Pelckmans kunt u terecht op het telefoonnummer , kunt u faxen naar of e- mailen naar uitgeverij@pelckmans.be. Plantyn nv Motstraat Mechelen Telefoon: Fax: adres: klantendienst@plantyn.com WEBSITES website kiezen_tcm pdf edrijfsbeheer_tcm pdf Hoe kan deze site je helpen? Wat vind je hier? website van de Nationale Bank website van de federale overheid: een juridisch statuut kiezen, eenmanszaak of vennootschap de wet van 6 april 2010 betreffende de marktpraktijken en consumentenbescherming, vanaf 31 mei 2014 vervangen door het boek Marktpraktijken en consumentenbescherming van het Wetboek van economisch recht basiscursus Bedrijfsbeheer van de overheid informatie over het starten van een bedrijf

6 VERLOOP EN EVALUATIE VAN DE EXAMENS Welke soorten vragen moet je oplossen? gesloten vragen Bij gesloten vragen formuleer je zelf geen antwoord. Je kiest een antwoord uit een aantal mogelijkheden of combineert gegeven elementen om een antwoord samen te stellen. De meest voorkomende soorten gesloten vragen in onze examens zijn meerkeuzevragen, combinatievragen en ordeningsvragen. Open vragen zijn vragen waarop je het antwoord zelf formuleert. Dat antwoord kan erg kort zijn maar ook vrij lang. Voor de meerkeuzevragen moet je de juiste mogelijkheid kiezen om de vraag te beantwoorden of een zin aan te vullen. Je krijgt daarvoor telkens drie of vier mogelijkheden. Er is altijd maar één juist antwoord. open vragen Een combinatievraag is een vraag waarbij je de juiste combinatie maakt tussen twee of meer groepen elementen. Bij ordeningsvragen moet je elementen in een chronologische of andere logische volgorde zetten. Naast deze indeling in gesloten en open vragen zijn ook combinaties en variaties van vraagvormen mogelijk: vragen over interpretatie en aanvullen van schema s, afbeeldingen, tabellen, grafieken, invulvragen, juist onjuist vragen,.

7 Wat breng je mee naar de examens? Wat krijg je op het examen? OP HET EXAMEN BRENG JE MEE: Een blauwe of zwarte balpen, een lat, eventueel corrector. Je gebruikt enkel je eigen schrijfgerief. JE KRIJGT OP HET EXAMEN: Een rekenmachine van de examencommissie Examenvorm? schriftelijk examen Hoe verlopen de examens? Het examen duurt 2 uur. Om je schriftelijk examen te kunnen beoordelen moet je handschrift goed leesbaar zijn. Als dat niet het geval is, kunnen we j e opdracht(en) niet correct beoordelen. Puntenverdeling? Het examen staat op 100 punten.