Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk?
|
|
- Ida Bos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk? 18 juni 2015 E.Woudstra J.Vrancken Specialisten ouderengeneeskunde GRZ revalidatie Axioncontinu Utrecht 18
2 Opdracht bij thema kanker bij ouderen Omgaan met kanker en de behandeling van kanker. Wat is de invloed van de behandeling en de kanker op de vermoeidheid en hoe kan je deze ouderen het beste behandelen om ze zo goed mogelijk in conditie te houden. Wat zijn dan de verschillen van de behandeling? Welke afwegingen worden er door de dokter en de patiënt gemaakt? Maken ouderen een andere afweging over de vooren nadelen van een behandeling dan jongeren?
3 Indeling presentatie Wie wat waar ten aanzien van oud Ouderen met kanker Fysiologische veranderingen bij ouderen Onderzoek naar behandeling Besluitvorming Behandeling Revalidatie Referenties
4 Wat is oud? Oud is 15 jaar ouder dan je zelf bent zijn financieel onafhankelijk nemen langer deel arbeidsproces zijn toenemend hoger opgeleid zijn toenemend onafhankelijk Sporten tot op hoge leeftijd
5 Ouderen. Kortom geen groep die zich zomaar in de hoek van kwetsbaarheiden afhankelijkheid laat zetten
6
7
8 Maar ouderen Hebben vaker kanker dan jongeren, vermogen om fouten in celdeling te herstellen neemt af
9 Hoeveel ouderen met kanker? nieuwe patiënten per jaar Daarvan 70% ouder dan 60 40% ouder dan 70 jaar Ook van alle kanker patiënten is 40% ouder dan 70 In 2000 bij ruim met kanker In 2015 ruim
10 Toename aantal ouderen met kanker Levensverwachting neemt toe Behandelmogelijkheden beter (2 of 3 e kanker )
11 Meest voorkomende kanker bij ouderen Dikke darm kanker Longkanker Borstkanker Prostaatkanker Non hodgkin lymfoom Niet melanome huidkanker Bron; Pallialine.nl van IKNL
12 En bij ouderen Bij 75% van de mensen > 70 jaar is er sprake van multimorbiditeit of functie verlies. Extra kwetsbaar voor behandeling van kanker
13 Fysiologische veranderingen bij ouderen 1 Hart en vaatstelsel;minder reserve, kans op hartfalen Maag-darm stelsel;afname in doorbloeding, motiliteit, enzymatische functies en kwaliteit slijmvlies Long functie;afname diffusie en toename residueel volume bij afname vitale capaciteit
14 Fysiologische veranderingen bij ouderen 2 Nierfunctie;afname in massa en doorbloeding, verminderde klaring Leverfunctie;Afname cytochrome p450 Lichaamsverdeling (minder water- meer vet) >Veranderde opname van medicatie Beenmerg;meer vet, minder reserve Vermindering van spiermassa en kracht (sarcopenie)
15 Veranderingen op functioneel, sociaal en psychisch niveau bij ouderen Adl Iadl Hdl Mobiliteit Cognitief Participatie Reserve
16 Filmpje
17 Geriatric giants Immobiliteit Instabiliteit Incontinentie Intellectuele achteruitgang
18 Ouderen Heterogene groep: verschillend in; -levensverwachting -kalenderleeftijd/biologische leeftijd -reservecapaciteit -comorbiditeit; hart vaat/ht/copd /DM meest -functionele status -kwetsbaarheid: Frailty (GFI, CGA) -tav acceptatie van een behandeling verschillen
19 Onderzoek naar resultaten kanker behandeling bij ouderen Ondervertegenwoordiging in studies van: Ouderen Patienten met multimorbiditeit ADL afhankelijke en minder mobiele patienten Patienten met cognitieve en stemmingsproblemen Ouderen overlijden vaker aan niet kanker gerelateerde oorzaken tijdens studies Wisselende resultaten Bron presentatie beter beslissen beter behandelen? Porfdr K Punt med oncoloog AMC Geriatrie formularium Een praktische leidraad P.A.F.Jansen et al
20 Risico op onderdiagnostisering en behandeling door vooroordelen; Verwarring door comorbiditeit Te zware behandeling Niet de moeite waard op hoge leeftijd Kanker is langzamer/goedaardiger op hoge leeftijd Respons zou minder zijn op chemo Geriatrie formularium Een praktische leidraad P.A.F.Jansen et al
21 Oncologische afwegingen Niet alleen obv leeftijd Na assessment fysiek en psyche Na multidisciplinaire en interdisciplinaire afwegingen In regie met de patiënt (kwaliteit van leven/ Time tot benefit Tolerantie voor de kanker behandeling minder door afname fysiologische processen Geriatrie formularium Een praktische leidraad P.A.F.Jansen et al Pallialine.nl van IKNL ; ouderen.
22
23 Negatieve factoren Polyfarmacie/co medicatie Comorbiditeit 45% van 80 en ouder met kanker heeft 2 chronische ziekten Stofwisselingsziekten Psychisch niveau/risico (delier) Geriatrie formularium Een praktische leidraad P.A.F.Jansen et al Oncoline.nl
24 Besluitvormingsparameters voor ouderen zelf Impact op zelfredzaamheid Niet de esthethiek Minder de genezing of jaren levenswinst Belastbaarheid/zwaarte van de behandelaar Tijd; time to benefit* Kwaliteit van de tijd.. Tijdens en na de behandeling Impact op sociale contacten/participatie
25 Behandelingen kanker Operatief Radiotherapie; wordt in NL minder gegeven aan ouderen* Curatief ; veel sessies;hoge doses; belastend veel bijwerkingen Palliatief; paar sessies; minder bijwerkingen; direct effect vaak op pijn Chemotherapie lokaal primaire tumor tegen meta en/of recidief immunotherapie ( antilichamen of remmers) hormonale therapie
26 Bijwerkingen risico s behandelingen voor ouderen 1 Operatie: OK risico s Radiotherapie; belastend conditioneel Slijmvliezen;mond keel speeksel,darmen; dus eten en drinken ; dus gevaar dehydratie Glucose stofwisseling Psychisch
27 Bijwerkingen risico s behandelingen voor ouderen 2 Chemotherapie; Maag darm bezwaren; braken Neurologische stoornissen; polyneuropathie Verminderde eetlust en dorstprikkel Afwijkingen glucose stofwisseling Infecties/dehydratie/nierfunctiestoornissen Moeheid Cardiotoxiciteit Handvoet syndroom Afwijkende wondgenezing
28 Kan behandeling anders voor ouderen? Aanpassing dosis Samenstelling Schema Toxiciteit berekeningen; co-medicatie analyse OBV frailty inschatting (GFI, CGA of ander meetinstrument..) Te weining evidence hoe het precies moet qua effectiviteit, toxiciteit en kwaliteit van leven bij behandeling van kanker op oudere leeftijd. Meer onderzoek met ouderen.
29 Nieuw project Gerionne; onderzoek over invloed van systematische geriatrische screening bij patienten ouder dan 70 jaar bij colorectaal carcinomen in 10 NL zkh Geriatric navigator Doel ; betere besluitvorming met de patient Obv karakteristiek Meer shared decision making; meer informed consent
30 Kanker behandeling van ouderen Beter beslissen Beter behandelen Beter revalideren!!!! Loont zeker Alles op maat en weloverwogen. Shared decision making
31
32 Revalidatie bij ouderen met kanker Multidisciplinaire richtlijn EBM Oncologische revalidatie (Zonmw, IKNL) 2011 Basis richtlijn Herstel en balans (IKNL) Meest voorkomende klachten; Vermoeidheid/depressie/angst/ conditieverlies Verminderd fysiek functioneren
33 3 fasen Onco revalidatie 1 Tijdens in opzet curatieve behandeling 2 Na in opzet curatieve behandeling 3 Tijden de ziekte en symptoomgericht niet terminale palliatieve fase In alle fasen; psychosociale begeleiding en voedingsadvies Verder fase specifiek*
34 Signalering symptomen Lastmeter Inventarisatie functioneel financieel Somatisch Psychosociaal Relationeel Op indicatie; add screening op moe, angst, depressie
35 Vervolg na screening Verwijzing monodisciplinair; naar huis MSR (zelden) bijv amputatie bij osteosarcoom GRZ (vaker)
36 Wanneer geriatrische oncologische revalidatie (GRZ) Alle behandelfasen Comorbiditeit/Medisch instabiel=frail Laag belastbaar; wel gemotiveerd Cognitieve en stemmingsstoornissen Veel bijwerkingen Voedingsinterventie Psychosociale interventie Fysiotherapeutische interventie Verwachting ; wel naar huis
37 klinimetrie Angst Vermoeidheid Depressie Inspanning: 6MWT Lichaamssamenstelling: BMI Spierkracht: 1-RM Gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven
38 Voorbeelden therapie 1 Progressieve resistence training Aerobe training Adviezen energie verdeling (ergo) Ook groepstherapie: lotgenoten! Vooral toegepast en functioneel geeft grotere motivatie en therapietrouw.
39 Voorbeelden therapie 2 Cognitieve gedragstherapie Psychoeducatie Psychosociale begeleiding Ook waar nodig gericht op maatschappelijke participatie Dit kan ook in de vorm van groepstherapie
40 Opdracht bij thema kanker bij ouderen Omgaan met kanker en de behandeling van kanker. Wat is de invloed van de behandeling en de kanker op de vermoeidheid en hoe kan je deze ouderen het beste behandelen om ze zo goed mogelijk in conditie te houden. Wat zijn dan de verschillen van de behandeling? Welke afwegingen worden er door de dokter en de patiënt gemaakt? Maken ouderen een andere afweging over de vooren nadelen van een behandeling dan jongeren?
41 referenties Landelijke richtlijn oncologische revalidatie 2011 ; IKNL K. Bartels. GRZ zorgpad oncologische revalidatie in de praktijk.tvo febr 2015 C. Friedberg.De richtlijn Oncologische revalidatie vanuit de SO bekeken TVO, feb 2015 Landelijke richtlijn Herstel na kanker, 2011 ver 1.0 Pallialine Oncoline
42
Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?
Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten Beter beslissen? Beter behandelen? Prof. Dr. Kees Punt Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieBesluitvorming bij ouderen met kanker
Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieSCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE
SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE SIGNALERING EN VERWIJZING INTAKE EN EVALUATIE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE Gesprek plus lastmeter: Emotionele problemen Vermoeidheid Lichamelijke / functionele
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016
De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten
Nadere informatiePsychosociale oncologische zorg. Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn
Psychosociale oncologische zorg Afstemming en communicatie tussen eerste- en tweedelijn Psychosociale oncologische zorg binnen het st. Anna Ziekenhuis en de eerste lijn Input huidig procesverloop: Doorlopen
Nadere informatieOncologische zorg bij ouderen
Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom
Nadere informatieFysieke revalidatie van oncologische patiënten
Fysieke revalidatie van oncologische patiënten DR. ERIC VAN BREDA MEDISCH SPORTFYSIOLOOG UNIVERSITEIT MAASTRICHT Revalidatie na kanker De richtlijn oncologische revalidatie Is vooral gericht op klachten
Nadere informatieAvondsymposium Ouderen & Targeted Therapy
Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Sta op voor ouderen! Geriatrisch assessment bij targeted therapy in de praktijk Peggy den Hartog Verpleegkundig specialist hematologie / oncologie Oncologisch
Nadere informatieOncologische Revalidatie:
Oncologische Revalidatie: Verleden Heden - Toekomst dr. Jan Paul van den Berg, revalidatiearts Meander MC Doelstelling Oncologische Revalidatie Het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten met
Nadere informatieLastmeter + gesprek + verwijzing op basis van
SCHEMA I: MEDISCH SPECIALISTISCHE REVALIDATIE BIJ ONCOLOGIE SIGNALERING EN VERWIJZING INTAKE EN EVALUATIE INTERDISCIPLINAIRE MEDISCH SPECIALISTISCHE REVALIDATIE BIJ ONCOLOGIE Lastmeter + gesprek + verwijzing
Nadere informatieDe bruikbaarheid van geriatrisch assessments
De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance
Nadere informatieLENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE
LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE Brussel, 15.03.2014 Mevr. Renée Jacobs +32 2 891 09 35 rjacobs@klstjan.be Staging the Aging Symposium, 15.03.2014 Mvr. Renée Jacobs Aantal nieuwe kankerregistraties in België in
Nadere informatieInclusiecriteria/ indicatie
Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie/Stichting Herstel & Balans, Utrecht 2003 Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie Herstel & Balans/2003 Deze kwaliteitscriteria zijn vastgesteld door
Nadere informatieOncologie en Fysiotherapie
Oncologie en Fysiotherapie Voorprogramma Regionale Ledenvergadering RGF Maasvallei Hub Dautzenberg & Piet Slangen, 19 mei 2010 Wat gebeurt er achter de schermen. Wat gebeurt er voor de schermen. IKL IKL-
Nadere informatiePalliatieve zorg aan kwetsbare ouderen
Palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen Interactieve workshop over kaders van palliatieve zorg aan kwetsbare ouderen. Niek Olde Bijvank Specialist ouderengeneeskunde, tevens kaderarts Palliatieve Zorg,
Nadere informatieVan harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon
Van harte welkom! Dit is een interactieve workshop Wij willen u vragen alvast de Socrative student app te downloaden op u telefoon App Store/Play store: Socrative Of anders via: www.socrative.com To walk
Nadere informatieOncologische Revalidatie bij ouderen Ontwikkeling van de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie
Oncologische Revalidatie bij ouderen Ontwikkeling van de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie Leerdoelen U maakt kennis met de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie en deelt kennis
Nadere informatieMANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID
MANOEUVREREN TUSSEN VITALITEIT EN KWETSBAARHEID B E H A N D E L B E S L I S S I N G E N B I J O U D E R E N Hanneke Joosten, internist-ouderengeneeskunde & nefroloog Maastricht Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017
De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?
KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug
Nadere informatieOncologische revalidatie 2012-2014. Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda
Oncologische revalidatie 2012-2014 Van richtlijn naar praktijk Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda Leven met Kanker: 3-4% NL bevolking toename zorgvraag 2007/2009 2020 Incidentie: nieuwe patienten
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieOndersteunende zorg voor mensen met kanker
Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties
Nadere informatieDilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater
Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch
Nadere informatieCoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies
'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum
Nadere informatieFrailty en ondervoeding doet (veel) vallen
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst
Nadere informatieOud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda
Oud, geriatrisch en ook nog kanker Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda Kanker treft vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van kanker Nederland in
Nadere informatieOncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER
Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie
Nadere informatieDe MEERWAARDE van de SPORT arts
Aangepast (top)sporten Wetenschap en de sportpraktijk De MEERWAARDE van de SPORT arts Symposium CASA READE, 11 oktober 2013 Jessica Gal, sportarts Introductie 15-10-2013 SMA Jessica Gal Sportartsen Opgestart
Nadere informatieDe oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018
De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?
Nadere informatieSAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG
SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG Wat is het beste voor de patiënt? Carla M.L. van Herpen, internist-oncoloog 14-10-2014 Nazorg en controle na kanker EXPERTISE Wat wil de patiënt?
Nadere informatieWat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts
Wat doen we met ons moeder? Esther Warmerdam, SO Vitalis Maaike Maas, SEH arts CZH Ylva Onderwater, Huisarts Wat is er anders? Presentatie Leeftijd specifieke ziekten /co-morbiditeit Minder fysiologische
Nadere informatieKlassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie
Klassiek ziektemodel vs. geriatrische presentatie Klassiek Symptomen 1:1 Ziekte Klassiek Geriatrische ziekte uiting Waarom? Ziektebeloop: Patiënten met bv. kanker, hartfalen, dementie. Lorenz KA Ann Int
Nadere informatieKanker is niet voor watjes
Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten
Nadere informatieNazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn. Hans Nortier 24-01-2013
Nazorg bij kanker; de rol van de eerste lijn Hans Nortier Nazorg Nazorg is een essentieel onderdeel van individuele patiëntenzorg na behandeling voor kanker Nazorg behelst voorlichting, begeleiding, ingaan
Nadere informatieRevant, de kracht tot ontwikkeling!
Neurologische revalidatie Hartrevalidatie Revalidatie bij complex chronisch longfalen Oncologische revalidatie Kind- en jeugdrevalidatie Revalidatie bij pijn en gewrichtsaandoeningen Arm-, hand- en polsrevalidatie
Nadere informatieUMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie
UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker 1 Oncologische Revalidatie 2 UMCG
Nadere informatieEen Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ
Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,
Nadere informatieStepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend
Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije
Nadere informatieRichtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie
Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie drs. Brigitte Gijsen, b.gijsen@iknl.nl adviseur productontwikkeling - programmaleider Herstel na kanker, IKNL Inhoud Oncologie: cijfers en ontwikkelingen
Nadere informatieHuidige praktijk bij oud en kwetsbaar (in de oncologie) Past dit model in Ned. zorgsysteem? Shared care en frailty, een mistig concept?
Shared care Shared care Frailty en borstkanker behandeling Huisarts en ziekenhuis-specialisten voeren planmatig en in samenhang zorgactiviteiten uit; hierbij is veelal sprake van een intensivering van
Nadere informatieEn dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG
En dan.? De rol van de huisarts Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses KWF Kankerbestrijding Kanker in Nederland tot 2040 De bevolking zal
Nadere informatieMultidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten
Multidisciplinaire besluitvorming bij oudere oncologische patiënten S. Festen en P. de Graeff, internist ouderengeneeskunde Symposium waardegedreven zorg in de praktijk 10-01-2019 Vergrijzing Besluitvorming
Nadere informatieGRZ. Doelgroep geriatrische revalidatiezorg. GRZ, Ontwikkelingen & verwachtingen. - Vivium helpt u verder. Onderdeel langdurige zorg.
Revalideren is samen werken aan de toekomst. Wij geloven dat de combinatie van zorg, behandeling, gastvrijheid en innovatie het fundament is van succesvol revalideren. Wij vertalen behoeftes en motivaties
Nadere informatieLandelijk opleidingsplan Interne geneeskunde 2019
Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde Deel 2: Nederlandse Internisten Vereniging Inhoud Longitudinale leerlijn Ouderengeneeskunde 3 Motivatie 3 Opbouw leerlijn 3 Leerdoelen 3 Vaardigheden 4 Leermiddelen
Nadere informatieTijdelijk verblijf in een instelling, ter vervanging van de bestaande thuissituatie.
Verblijfsoorten Tijdelijk verblijf Tijdelijk verblijf in een instelling, ter vervanging van de bestaande thuissituatie. Eerstelijns Verblijf Laag complex (ELV) De patiënt heeft een enkelvoudige aandoening
Nadere informatieRevalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten Stefanie Kerkhof, revalidatiearts
Revalidatiegeneeskunde bij oncologische patiënten 16-06-2016 Stefanie Kerkhof, revalidatiearts Inhoud Toelichting revalidatiegeneeskunde Revalidatiegeneeskunde in de oncologie Werkwijze revalidatiearts
Nadere informatieDecompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater
Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud
Nadere informatieBrondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg. Alle aios. Expert in ouderenzorg. Enkeling. Minimale basiskennis over ouderenzorg
Brondocument CGS project Opleiden in de ouderenzorg Opbouw kennis, vaardigheden en attitude Het CGS project heeft zich het volgende doel gesteld: aandacht voor ouderenzorg in alle medische vervolgopleidingen.
Nadere informatieLeergang Ouderenzorg. Avond 1
Leergang Ouderenzorg Avond 1 Disclosure belangen sprekers: Nellie Jans kaderarts oudergeneeskunde in opleiding Suze Teunissen praktijkconsulent Agaath Vreeling kaderarts oudergeneeskunde (Potentiële) Belangenverstrengeling:
Nadere informatieWat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud
Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting
Nadere informatieOud maar niet versleten Vanuit het perspectief van de revalidatie. H.P.M. Verdonk Fysiotherapeut UMCU Docent fysiotherapie HU
Oud maar niet versleten Vanuit het perspectief van de revalidatie H.P.M. Verdonk Fysiotherapeut UMCU Docent fysiotherapie HU Ouderen en multimorbiditeit 2/3 tussen 65 en 75 jaar in Nederland heeft meer
Nadere informatie(potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieFysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling
FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na
Nadere informatieRichtlijn Mammacarcinoom
Richtlijn Mammacarcinoom Truus Smit-Hoeksma Waterlandziekenhuis, Purmerend Fase in de richtlijnontwikkeling - uitwerken conclusie literatuursearch - schrijven aanbevelingen Aanleiding voor aanvullingen
Nadere informatieKwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater
Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008
Nadere informatieCognitieve problemen bij patiënten met kanker
Cognitieve problemen bij patiënten met kanker Cognitieve problemen: wat zijn dat? Problemen met mentale vaardigheden en processen GEHEUGEN OPNEMEN OPSLAAN OPDIEPEN AANDACHT RICHTEN VERDELEN TAAL BEGRIJPEN
Nadere informatieOncologische revalidatie
Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen
Nadere informatieVoeding bij kanker. Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie
Voeding bij kanker Elles Steenhagen, diëtist Oncologische Gastro-Intestinale Chirurgie e.steenhagen@umcutrecht.nl Doel van de presentatie Kennis van (onder)voeding bij kanker tijdens en na de behandeling
Nadere informatieOndersteunende (na) zorg voor melanoompatiënten en hun naasten. Marit van de Water en Sandra van den Brink
Ondersteunende (na) zorg voor melanoompatiënten en hun naasten Marit van de Water en Sandra van den Brink Rapport VWS - Psychosociale zorg bij ingrijpende somatische aandoeningen - 29 Oktober 2015 Bevinding:
Nadere informatieVan zorgen voor naar zorgen dat
Van zorgen voor naar zorgen dat fysiotherapeutisch COPD zorg in de eerste lijn. Annemarie de Vey Mestdagh- van der List van zorgen voor 1988 Cursus Astma en COPD Pt. werd gestuurd door arts Kracht en Cardio
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatiePijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen. HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016
Pijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016 Pijn ouderen Co-morbiditeit : wat veroorzaakt wat? Polyfarmacie: moeilijker
Nadere informatieWat ga ik vertellen: Nefro-geriatrie in de praktijk. Waarom? Uitvoering nefro-geriatrisch zorgpad. Bloedprikken en urine inleveren en ontbijten.
Nefro-geriatrie in de praktijk Belinda Posadinu-Torenstra (Pre)dialyse verpleegkundige Waarom? Toename oudere patiënt in de pre dialyse. Is deze patiënt wel gebaat met behandeling? Leeftijd blijkt slecht
Nadere informatieKanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014
Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker
Nadere informatieScholingsbijeenkomst. Samen sterk in de zorg na een beroerte
Scholingsbijeenkomst Samen sterk in de zorg na een beroerte Programma scholingsbijeenkomst 1. Welkom, inleiding 2. Simulatiespel Heb ik een probleem dan? 3. Lezing Lange termijn gevolgen CVA voor patiënt
Nadere informatieOncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie. Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+
Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+ milou.beelen@mumc.nl Disclosure Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieVermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 5-6-2014 JAN-PAUL VAN DEN BERG REVALIDATIEARTS WANDA DE KANTER LONGARTS
Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 5-6-2014 JAN-PAUL VAN DEN BERG REVALIDATIEARTS WANDA DE KANTER LONGARTS Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 1. Verschillende facetten
Nadere informatieShared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt
Shared Decision Making over de (on)mogelijkheden bij de oudere patiënt Karen Keijsers klinisch geriater, klinisch farmacoloog 3 fasen van Shared Decision Making 1. Choice talk Uitwisselen van informatie,
Nadere informatieDeze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:
Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van
Nadere informatieMegestrol acetaat voor baarmoederkanker (endometrium carcinoom)
Megestrol acetaat voor baarmoederkanker (endometrium carcinoom) Baarmoederkanker Bij u is vastgesteld dat de baarmoederkanker, ook wel endometrium carcinoom genoemd, weer actief is. Uw internist-oncoloog
Nadere informatieWaarom leeftijdspecifieke zorg voor 70+ Hanneke van Wijck Verpleegkundig consulent ouderenzorg
Waarom leeftijdspecifieke zorg voor 70+ Hanneke van Wijck Verpleegkundig consulent ouderenzorg Ouderen: meest heterogene groep People are never more alike than they are at birth, no more different or unique
Nadere informatieOncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda
Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda Door betere behandelingen hebben mensen met kanker tegenwoordig een grotere kans op genezing. Toch blijft kanker een ingrijpende ziekte die
Nadere informatieMultimorbiditeit bij de oudere patiënt. De grijze golf. Man, 80 jaar. Levensverwachting vanaf geboorte mannen vs vrouwen
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Multimorbiditeit bij de oudere patiënt Waar moet ik rekening mee houden en wat kan ik doen? Prof. dr. Marielle Emmelot-Vonk Voor bijeenkomst
Nadere informatieWelkom. Wietske van de Geer Peeters. Revalidatiearts. Klimmendaal locatie Zutphen Gelre. ziekenhuizen Zutphen
Welkom Wietske van de Geer Peeters Revalidatiearts Klimmendaal locatie Zutphen Gelre ziekenhuizen Zutphen Revalidatiegeneeskunde Missie: Actief naar zelfredzaamheid en eigen regie. Visie: Revalidatiegeneeskunde
Nadere informatieOncologische revalirrevalidatiebehandeling
Informatie voor de patiënt Oncologische revalirrevalidatiebehandeling Laat zien wat je kunt Revalideren bij kanker: oncologische revalidatie Kanker is een ingrijpende ziekte die de balans in het leven
Nadere informatieLeven met kanker. Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw. VUmc Keel-, Neus- en Oorheelkunde / hoofd-halschirurgie. VU Klinische Psychologie
Leven met kanker Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw VUmc Keel-, Neus- en Oorheelkunde / hoofd-halschirurgie VU Klinische Psychologie Leerstoel wordt gefinancierd door Alpe d HuZes Zeer succesvolle fondsenwerver:
Nadere informatiePalliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018
Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Disclosure belangen Lia Middeljans (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieEven voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep
Even voorstellen: Pauwer biedt zorg op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een lichamelijke beperking, een meervoudige beperking of met nietaangeboren hersenletsel. Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel
Nadere informatieCVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN
CVS, CHRONISCHE PIJN EN ANDERE FUNCTIONELE KLACHTEN DR. E.J. SULKERS, KINDERARTS ADRZ Symposium Nehalennia, 11 april 2013 MOEHEID KAN EEN SYMPTOOM ZIJN VAN EEN: - infectieziekte; - orgaanziekte (hart,
Nadere informatieEen adembenemend vooruitzicht:
Palliatieve fase: Een adembenemend vooruitzicht: positief aanwenden van lichamelijke mogelijkheden inhoud Voorstellen Fasering Richtlijn oncologische revalidatie Wat is normaal? Zorg voor de zorgers Een
Nadere informatieGeriatrische oncologische revalidatiegeriaidatie
Home no. 1 Feb. 2015 Revalidatie chronische aandoeningen Eerdere edities Verenso.nl Geriatrische oncologische revalidatiegeriaidatie GRZ zorgpad oncologische revalidatie in de praktijk Karina Bartels,
Nadere informatieGeriatriefysiotherapie: Frailty:
Geriatriefysiotherapie: Frailty: Risicofactoren voor Frailty: Vrouwelijk geslacht Hoge leeftijd Lage opleiding Het aantal chronische ziekten Lage BMI < 23 Hoge BMI >30 MMSE
Nadere informatieBrigitte Slangen gynaecologisch oncoloog MUMC + Maastricht
Brigitte Slangen gynaecologisch oncoloog MUMC + Maastricht Nazorg Evidence van follow up, welke nazorg en door wie Indeling presentatie Take home messages Advies Gezondheidsraad Richtlijn herstel na kanker
Nadere informatieanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans
Fysiotherapie anker en kanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologiefysiotherapie is gericht op het behandelen, trainen en begeleiden van mensen met kanker. Het
Nadere informatieGeriatrische revalidatie
Geriatrische revalidatie Gerrie van der Pas BrabantZorg Kaderarts geriatrische revalidatie Inhoud presentatie Opname in het verpleeghuis Definitie GRZ en geschiedenis DBC, zorgpaden en visie Brabantzorg
Nadere informatie10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen
10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds
Nadere informatieWelke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg?
Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Peter van Bommel, huisarts Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 22 maart 2012 Stellingen ja/nee Stelling 1 De huisarts zou aanwezig
Nadere informatieKwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis
Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis Mijn wil is sterker dan mijn grens. (Paula Niestadt) Definitie kwaliteit van leven/qol
Nadere informatieOncologische revalidatie
Oncologische revalidatie Psycho-educatie Titia Dergent - Klinisch psycholoog ZNA Middelheim Wie ben ik? Definitie specifieke, persoonlijke informatieverstrekking informatief + emotiegericht individueel
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieVerpleegkundig consulent
Geriatrie Verpleegkundig consulent www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl GER008 / Verpleegkundig consulent / 01-07-2013 2 Verpleegkundig consulent
Nadere informatieTransitie van pathologiseren naar normaliseren
Transitie van pathologiseren naar normaliseren Patiënten verdienen een eerlijke kans. OOK 6 februari 2019 1 Chris de Jongh Fysiotherapeut / oedeem therapeut / haptonoom / docent 36 jaar 1 ste lijns praktijk
Nadere informatieViaReva Revalidatiegeneeskunde
ViaReva Revalidatiegeneeskunde Greet Bikker Adviseur Arbeid Verwijzing arbeidsrevalidatie Consult adviseur arbeid Fysieke testen en training Verwijzing logopedist MELBA Verwijzing psycholoog Cognitie,
Nadere informatieActuele Reflecties over Palliatieve Sedatie. Introductie. Introductie. 9de Vlaams Congres Palliatieve Zorg. 13 september Patricia Claessens
Actuele Reflecties over Palliatieve Sedatie Patricia Claessens Verpleegkundige, lic. ziekenhuiswetenschappen Doel van palliatieve zorg = ruimte laten om te leven Dus: focus op adequate symptoomcontrole
Nadere informatieCharlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014
Charlotte Penders, Verpleegkundig Specialist Marc Kamps, Medisch Maatschappelijk Werker 17 december 2014 Zorgpad Casus Cervixcarcinoom Follow up Supportive care Soorten zorg in de psychosociale ondersteuning
Nadere informatieKennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland
Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland Historisch perspectief: onderzoek oncologische revalidatie
Nadere informatieHet oncologisch begeleidingsteam
0000/157/1 - GZA - juni 2015 campus Sint-Augustinus Oosterveldlaan 24 2610 Wilrijk tel. + 32 3 443 30 11 campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. + 32 3 285 20 00 Het oncologisch
Nadere informatie