PGB BEELD. Pensioenfonds Kartonnage naar PGB. Uitwerking pensioenakkoord niet voor 2014 verwacht. Herstel dekkingsgraad blijft achter PENSIOENMAGAZINE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PGB BEELD. Pensioenfonds Kartonnage naar PGB. Uitwerking pensioenakkoord niet voor 2014 verwacht. Herstel dekkingsgraad blijft achter PENSIOENMAGAZINE"

Transcriptie

1 PGB BEELD PENSIOENMAGAZINE Herstel dekkingsgraad blijft achter Uitwerking pensioenakkoord niet voor 2014 verwacht Pensioenfonds Kartonnage naar PGB

2 INHOUD Herstel dekkingsgraad blijft achter 8 Uitwerking pensioenakkoord niet voor 2014 verwacht 10 Interview met... Wil de Bruin (gepensioneerde) 12 Kartonnage naar PGB 16 Interview met... Roelfien Munnikes (werkgever) 20 Over de scheiding van PGB en GBF 22 Interview met... Pieter Kerssemakers (deelnemer) 24 Ontwikkeling pensioen sterk afhankelijk van herstel vertrouwen in Europese politiek 27 Column: Een sprookje... 2

3 Frans de Haan, bestuursvoorzitter PGB namens werknemers (FNV/KIEM) VOORWOORD Er gaat geen week voorbij of de ontwikkeling van de pensioenen is in het nieuws. Nederland heeft één van de beste pensioenstelsels ter wereld. En toch moet er iets veranderen. Wat is er dan precies aan de hand? Buffers verdampt Sinds 2008 gaat het slecht met de economie. De kredietcrisis zorgde voor een wereldwijde recessie. Eerst hadden vooral banken daar last van. Die werden met een kapitaalinjectie van de overheid overeind gehouden. Pen - sioenfondsen bleven dankzij hun buffers overeind maar zagen hun reserves wel verdampen omdat de beurzen sterk daalden. Meer reserveren Vervolgens verlaagden de overheden de rente wereldwijd om de economie te stimuleren. Dat was nodig om uit de recessie te komen. Een lage rente maakt het immers aantrekkelijk om te investeren. De beurzen veerden op en daar konden de pensioenfondsen van profiteren. De verliezen van 2008 konden worden weggewerkt. De lage rente had voor pensioenfondsen echter ook een negatief effect. Er moest meer geld worden gereserveerd voor de uitbetalingen van de pensioenen. Nog meer reserveren Ondertussen bleek uit onderzoek dat Nederlanders in de toekomst stukken ouder zullen worden dan eerder werd verwacht. Voor u wellicht goed nieuws, maar voor een pensioenfonds niet. In 2008 reserveerde PGB in verband met de stijgende levensverwachting al 4% van de waarde van de pensioenen extra. In 2009 werd dat 7% en in 2010 bijna 9%. Die 9%, het gaat dan over bijna één miljard euro (op 11 miljard), is niet meer beschikbaar voor verhoging van de pensioenen. Achterblijvende rendementen En daar komt nu de eurocrisis overheen. De regerings - leiders van de landen uit de Europese Unie hebben structurele maatregelen tot nu toe steeds voor zich uitgeschoven. Daardoor is het vertrouwen van beleggers weg. Problemen stapelen zich op. De risico s in de obligatie - portefeuille nemen toe en de aandelenbeurzen vertonen een dalende trend. Pensioenfondsen moeten niet alleen meer reserveren, er komt nu ook onvoldoende geld binnen om de pensioenen op langere termijn te kunnen uitbetalen. Aanvullende maatregelen als herstel achterblijft De dekkingsgraad die eind 2013 wettelijk op ongeveer 105% moet uitkomen, staat al een tijdje onder de 100%. Als het niet lukt om op tijd dat niveau te bereiken, moet het fonds aanvullende maatregelen nemen. Theoretisch kan dan worden gekozen uit meer premie vragen, risicovoller beleggen, de pensioenregeling aanpassen of de pensioenen verlagen. Of een combinatie van maatregelen. Het bestuur heeft uitgezocht dat alleen meer premie heffen, het probleem niet oplost. Aanpassen van de pensioenregeling levert ook weinig op omdat dat alleen iets voor de toekomst regelt. En risicovoller beleggen is ook geen reële optie. De kans op een korting zou daardoor aanzienlijk toenemen. En fondsen die zich in een herstelsituatie bevinden, mogen bovendien niet zomaar meer risico nemen. Blijft over verlaging van de pensioenen. Dat lost het probleem wel op, maar is voor deelnemers en pensioenontvangers een pijnlijke ingreep. Het korten van pensioen is op dit moment nog niet aan de orde, maar het komt wel dichterbij. Als de economie niet aantrekt en het herstel van de dekkingsgraad uitblijft, zal PGB de pensioenen moeten verlagen. De beslissing daarover wordt in de loop van het eerste kwartaal genomen. In tegenstelling tot veel andere fondsen zit PGB nu nog aan de goede kant van de streep. Maar gevaar dreigt. In dit PGB Beeld, ons eerste pensioenmagazine, leest u daar meer over. Met vriendelijke groet, Frans de Haan 3

4 HERSTEL DEKKINGSGRAAD BLIJFT ACHTER In 2011 is de dekkingsgraad van PGB gedaald van 112,6% (eind juni) naar 95,8% (16 december). De dekkingsgraad zou eind 2011 minimaal 98,1% moeten zijn om nog tijdig (eind 2013) de wettelijk verplichte grens van 105% te kunnen bereiken. De schuldencrisis binnen de Europese Unie veroorzaakt op de financiële markten veel onrust. De rente die al laag was, is nog verder gedaald. Pensioenfondsen gebruiken die rente om de waarde van de pensioenen te berekenen. Een fonds moet daardoor meer geld opzij zetten om bij een lagere rente in de toekomst toch genoeg in kas te hebben voor de uitbetaling van de pensioenen. De laatste maanden zijn door het negatieve sentiment ook de koersen op de aandelenmarkten gedaald. Het rendement op de totale beleggingsportefeuille van PGB was tot en met november desondanks met 2,2% positief. Hoewel het belegd vermogen is gestegen van 10,9 miljard (eind juni) naar 11,4 miljard (16 december) daalde de dekkingsgraad fors. De voorziening pensioenverplichtingen steeg in dezelfde periode namelijk veel harder: van 9,7 miljard naar 11,9 miljard. Bij een verdere verslechtering van de economie en achterblijvend herstel van de dekkingsgraad zal het bestuur aanvullende maatregelen moeten nemen. Daarbij sluit dat het verlagen van de pensioenen niet uit. Het fonds heeft in het derde kwartaal van 2011 het risico profiel en het financieel beleid opnieuw vastgesteld. Het koos ervoor om minder risico te nemen in het beleggingsbeleid. 4

5 Ruud Degenhardt, bestuursvoorzitter van PGB namens werkgevers (KVGO) : De financiële crisis komt nu dichtbij. De economie raakt geïnfecteerd, de banken spelen op safe en via de pensioenfondsen merken veel pensioen - gerechtigden het al in hun portemonnee. Ook PGB kan dit jaar de pensioenen niet compenseren voor de prijsontwikkeling. Dat is uiterst vervelend voor onze deelnemers. De koopkracht loopt immers al een aantal jaren op rij terug. In vergelijking met de grootste pensioenfondsen van Nederland, waarvan de dekkingsgraad tussen de 85 en 95% ligt, staat PGB er relatief beter voor. Toch is ook de situatie bij PGB niet zonder gevaar. In januari of uiterlijk februari zullen we beoordelen of op basis van de stand van 31 december 2011 het herstel naar 105% (eind 2013) nog volgens plan verloopt. Is dat niet het geval, dan komt het verlagen van de pensioenen dichterbij. We kunnen deze rekening niet doorschuiven naar de jongere generaties. Financieel beleid en risicoprofiel opnieuw vastgesteld PGB heeft in de eerste helft van 2011 aan de hand van een studie zijn risicoprofiel en het financieel beleid opnieuw vastgesteld en afgestemd op het draagvlak en de doelstellingen van het fonds. De verhouding tussen pensioengerechtigden en premiebetalende deelnemers verschuift. Inmiddels telt het fonds meer pensioengerechtigden dan deelnemers. Het fonds wordt daardoor nog afhankelijker van het beleggingsrendement. Als uitgangspunt voor het beleggingsbeleid heeft het bestuur op basis van de financiële positie van eind 2010 gesteld, dat de koopkracht van de pensioenen bij een normale ontwikkeling van de financiële markten over 15 jaar gemeten minimaal zou moeten uitkomen op ongeveer 90%. Per jaar loopt de koopkracht dan gemiddeld toch al terug met ongeveer 0,70% bij een gemiddelde verwachte prijsstijging van 2%. Als dit scenario zich voordoet dan worden de pensioenen jaarlijks dus gemiddeld met 1,3% verhoogd. Voor deze langetermijnambitie moet het fonds beleggingsrisico nemen. Zonder het rendement uit de beleggingen zou het pensioen veel lager zijn en de premie aanzienlijk hoger. (Het gemiddeld rendement van PGB vanaf 1970 tot en met 2010 bedroeg 6,6%.) Risico nemen betekent echter ook onzekerheid over de uitkomst van het pensioen en zelfs een kans op een korting. ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD 120,0% 115,0% 110,0% 105,0% 100,0% 95,0% 90,0% 85,0% MVEV Herstelplan Werkelijk herstel Minimum Herstelpad Risicobeperkend beleid In het beleggingsbeleid is nu een mix gekozen, die iets minder risico met zich meebrengt, maar ook naar verwachting een lager gemiddeld rendement op de lange termijn (5,8% versus 6,0%). Rekening houdend met de samenstelling van het deelnemersbestand en het vastgestelde risicokader wordt 50% van de beleggingen voortaan aangehouden in obligatieportefeuille bestaande uit hoogwaardige staatsobligaties (32%) en bedrijfsobligaties met de gemiddelde status A+ (18%). De andere 50% van het vermogen wordt belegd in aandelen (30%) en alternatieve beleggingen (20%). Tot die laatste behoren onroerend goed (6%), infrastructuur (5%), grondstoffen (4%) en inflatie gelinkte obligaties (5%). Per saldo belegt PGB minder in aandelen en wordt gekozen voor obligaties met een lager risico. Over de uitkomsten van de studie en de herijking van het risico- en beleggingsbeleid heeft het bestuur overleg gevoerd met deelnemersraad en verantwoordingsorgaan. Korting mogelijk en toeslagregeling aangepast In overleg met de deelnemersraad heeft het bestuur besloten dat kortingen op de pensioenen als uiterste redmiddel kunnen worden ingezet om de dekkingsgraad Ruud Degenhardt, bestuursvoorzitter PGB namens werkgevers (KVGO) 5

6 Herstel dekkingsgraad blijft achter tijdig op het minimum vereiste niveau te krijgen. De opgebouwde aanspraken van deelnemers en gewezen deelnemers en de uitkeringen van pensioenontvangers gaan dan allemaal omlaag. Voorgenomen kortings besluiten worden op basis van de stand van de dekkingsgraad aan het einde van een jaar ter advisering voor gelegd aan de deelnemersraad. De maatregel wordt eerst aangekondigd en een jaar later, als de omstandigheden niet verbeteren, door - gevoerd. Als PGB begin 2012 een kortingswaarschuwing zou afgeven, wordt de verlaging in de maand april 2013 voor het eerst doorgevoerd. Een eventuele korting kan bij een dekkingsgraad tussen de 105 en 115% weer ongedaan worden gemaakt voor zover het herstelplan dat toestaat. Degenhardt: We hebben eerst beoordeeld of er andere middelen waren om ons financiële probleem op te lossen, zoals verhoging van de premie of door aanpassing van het beleggingsbeleid. Maar dat bleek niet het geval. Een andere keus is er dus niet. We hebben ook besloten om de Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen bij te stellen. Deze richtlijn geeft als advies aan het bestuur om de toeslagver - lening te hervatten als de dekkingsgraad het niveau bereikt van 115%. Tot nu toe was dat 120%. Door deze verschuiving is de koopkrachtverwachting voor onze deelnemers op de langere termijn iets verbeterd. De nieuwe richtlijn ziet er nu als volgt uit: RICHTLIJN DEKKINGSGRAAD EN ONTWIKKELING PENSIOEN Bij een dekkingsgraad: onder 105% van 105% tot 115% van 115% tot 130% van 130% tot 140% van 140% tot 150% van 150% kan uw pensioen zich als volgt ontwikkelen: in het uiterste geval korting van pensioen compensatie van eventuele korting + geen toeslag gedeeltelijke toeslag over prijsinflatie van maximaal 4% 100% toeslag over prijsinflatie met maximum van 4% 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum 100% toeslag over prijsinflatie zonder maximum + inhaaltoeslag + loonindex Toelichting: PGB heeft de ambitie om een pensioenregeling te verzorgen waarbij de pensioenrechten van deelnemers en pensioenontvangers, nu en in de toekomst, kunnen worden uitbetaald en waarbij de koopkracht zoveel als mogelijk door middel van toeslagen op peil wordt gehouden. Ligt de dekkingsgraad gedurende drie jaar onder de 105% dan kan het bestuur besluiten om de pensioenen te korten. De korting zal zodanig zijn dat het fonds weer voldoet aan de wettelijk vereiste dekkingsgraad van 105%. Voorgenomen kortingsbesluiten worden op basis van de stand van de dekkingsgraad aan het einde van een jaar ter advisering voorgelegd aan de deelnemersraad. Bij een dekkingsgraad tussen de 105 en 115% wordt een eventuele korting ongedaan gemaakt voor zover het herstelplan dat toestaat. Tussen het moment van korten en het ongedaan maken ervan zit minimaal een jaar. Wanneer de pen - sioenen vaker zijn gekort, zal de korting die als eerste is doorgevoerd, als eerste weer worden gecompenseerd. Om voor compensatie van de korting in aanmerking te komen moet de (gewezen) deelnemer of de pensioengerechtigde zowel op het moment dat de korting werd doorgevoerd als op het moment van het ongedaan maken ervan bij het fonds ingeschreven zijn. Zolang de dekkingsgraad onder de 115% ligt, adviseert de richtlijn om de pensioenen niet te verhogen. Vanaf 115% tot 130% zou gedeeltelijke verhoging van de pensioenen mogelijk zijn en vanaf 130% volledige aanpassing met een maximum van 4,00%. Als de prijzen in een jaar met 2,00% stijgen, geeft de richtlijn bij een dekkingsgraad van 125% aan dat de pensioenen met 10/15 van 2,00% = 1,33% zouden kunnen stijgen. Bedraagt de dekkingsgraad bijvoorbeeld 120% dan zou 5/15 van 2,00% = 0,67% aan verhoging gegeven kunnen worden. Wanneer de dekkingsgraad het niveau van 140% heeft bereikt, kan het bestuur besluiten tot volledige toeslagverlening waarbij het maximum wordt losgelaten. Indien de dekkingsgraad minimaal 12 maanden achtereen boven de 150% uitkomt, adviseert de richtlijn tot het inhalen van in het verleden gemiste verhogingen en/of tot aanpassing van het pensioen op basis van de cao-loon stijging. Om voor inhaaltoeslag in aanmerking te komen moet de deelnemer of de pensioengerechtigde zowel op het moment dat de toeslag niet werd verleend als op het moment van inhalen bij het fonds ingeschreven zijn. De achterstand die als eerste is ontstaan, wordt ook als eerste weer ingehaald. Het recht op inhaaltoeslag vervalt 20 jaar na het ontstaan van de achterstand. Het gaat om achterstanden die zijn ontstaan na Door de inhaaltoeslag en de compensatie van een eventuele korting te geven over de waarde van de actuele aanspraken worden de aanspraken die ná het in te halen jaar zijn opgebouwd eveneens verhoogd. 6

7 KORT NIEUWS VOORWAARDELIJK EXTRA PENSIOEN TOEGEKEND AAN GEBOORTEJAREN 1953 EN 1954 Het voorwaardelijk extra pensioen van deelnemers aan de pensioen - regelingen voor de grafimedia en de Persgroep* die zijn geboren in 1953 en 1954 wordt per 1 januari 2012 onvoorwaardelijk toegekend. Voor de regeling wordt jaarlijks 2% pensioen premie betaald. Voor het onvoorwaardelijk toekennen van het voorwaardelijk pensioen voor de geboortejaren 1955 en later is er de tijd tot Het fonds loopt momenteel één geboortejaar voor op schema. Met ingang van 1 januari 2006 is in de basispensioenregeling voor de grafimedia en Persgroep Nederland de jaarlijkse opbouw verhoogd. Het percentage waarmee deelnemers pensioen kunnen opbouwen, is indertijd in de grafimedia van 1,55 naar 1,75% gegaan, en bij Persgroep Nederland van 1,75% naar 1,95%. Daarnaast ontvangt men over achterliggende grafische of daaraan gelijkgestelde dienstjaren vanaf het 22e jaar tot 1 januari 2006 voorwaardelijk extra opbouw: per dienstjaar 0,20%. De voorwaarden voor toekenning van de extra pensioenaanspraken zijn: de werknemer is op het moment van toekenning PGB-deelnemer, werkzaam in de grafimedia of bij Persgroep Nederland en was dat ook op 31 december 2005 en 1 januari 2006; het pensioenfonds beschikt over voldoende financiële middelen om de aanspraken te zijner tijd toe te kennen. Als dat niet het geval is, dan blijven de al toegekende aanspraken behouden. Met de aanvullende opbouw over de achterliggende diensttijd wordt extra pen sioen opgebouwd om te zijner tijd des gewenst eerder met pensioen te gaan. De VUT is immers komen te vervallen voor degenen die na 1949 geboren zijn. Het beleid is erop gericht om ieder kalenderjaar het voorwaardelijk pensioen van twee geboortejaren onvoorwaardelijk te maken. Meer informatie over de voorwaarden vindt u op onze website. * Werknemers in dienst van de Persgroep Nederland en andere werkgevers (Young & Connected, Springer Media, Talent en Result, Prometheus, NRC Media Groep, AD Nieuwsmedia, Unieboek Boekerij, AW Bruna Uitgevers) die niet verplicht verzekerd zijn bij PGB, nemen ook deel aan de Persgroep regeling bij PGB. FRANCHISE EN MAXIMA PENSIOENREGELING GRAFIMEDIA 2012 De franchise voor 2012 voor de pen - sioenregeling van de grafimediabranche is vastgesteld op ,80 (261 dagen x 53,80). De stijging van de franchise loopt gelijk op met de loon index. De franchise is het deel van het inkomen waarover geen pensioenpremie wordt afgedragen en waarover dus ook geen pensioenopbouw plaatsvindt omdat de deelnemer bij pensionering van de overheid een AOW-uitkering ontvangt. Door de franchise op het brutoloon in mindering te brengen, komt men bij de pen sioengrondslag. Daarover wordt premie betaald en pensioen opgebouwd. Het maximum salaris waarover in de grafimedia pensioen kan worden opgebouwd bedraagt in De maximum pensioengrondslag komt daarmee in 2012 op ,20 = ,80. In andere branches dan die van de grafimedia en reprografie gelden andere afspraken. PGB FINANCIEEL Stand 16 december 2011 Dekkingsgraad : 95,8% Rendement : 2,2% Belegd vermogen : 11,4 miljard Vanaf 1970 Gemiddeld rendement : 6,6% Aan toeslag verleend : 86,5% * * Het percentage geeft de verhouding weer tussen de cumulatieve toeslagen die het fonds vanaf 1970 tot en met 2011 heeft verleend en de cumulatieve prijsindex vanaf 1970 tot en met De pensioenen stegen in die periode met 360% en de prijzen met 416%. 7

8 UITWERKING PENSIOENAKKOORD NIET VOOR 2014 VERWACHT Het veelbesproken Pensioenakkoord over de toekomstige ontwikkeling van de AOW en aanvullende pensioenen is goedgekeurd door de sociale partners en de Tweede Kamer. Wetgeving wordt nu voorbereid. Dat gaat nog even duren. Minister Kamp verwacht de invoering niet voor Hij heeft aangegeven in ieder geval ook te gaan praten met jongerenorganisaties. De studiecommissie pensioenen grafimedia werkte aan een advies voor een toekomstbestendige pensioenregeling voor deze sector bij PGB. De commissie zou bij haar werkzaamheden rekening houden met de afspraken die in het Pensioenakkoord zouden worden gemaakt. Omdat de uitwerking opschuift, zal ook de studiecommissie later advies uitbrengen. Afspraken over de AOW In het Pensioenakkoord is afgesproken dat de AOWleeftijd in 2020 van 65 naar 66 jaar gaat. En in 2025 waarschijnlijk naar 67 jaar. De beslissing daarover valt in De AOW-uitkering wordt aangepast aan de stijging van de cao-lonen. Daarnaast wordt de uitkering vanaf 2013 jaarlijks extra verhoogd met 0,6%. Wie met 65 jaar stopt en een latere AOW-ingangsleeftijd heeft, ontvangt 6,5% minder AOW-pensioen per eerder gestopt jaar. Door de extra verhoging van de AOWbedragen met 0,6% kunnen werknemers desgewenst met 65 jaar stoppen met werken zonder daar financieel al te veel bij in te schieten. Wie langer doorwerkt krijgt per jaar 6,5% meer. Er komt verder een fiscale regeling (de werkbonus) waardoor mensen met lagere inkomens en zware beroepen eerder kunnen stoppen met werken zonder dat de uitkering al te veel wordt gekort. 8

9 Uitwerking pensioenakkoord niet voor 2014 verwacht Afspraken over het aanvullend pensioen De opgebouwde pensioenen bij aanvullende pensioen - regelingen zoals PGB die verzorgt, moeten toekomst - bestendiger worden. Dat kan door de uitkering en de pensioenleeftijd te koppelen aan de (stijgende) levensverwachting en door een goede balans te kiezen tussen de risico s in de beleggingen en het behouden van de mogelijkheid om de pensioenen te kunnen verhogen in verband met de stijging van de prijzen. Afweging rendement en risico In de praktijk betekent dit dat pensioenfondsen die een hoge mate van zekerheid aan hun deelnemers willen geven, minder ruimte hebben om de pensioenen jaarlijks te verhogen. Fondsen die meer risico nemen, hebben op de lange duur meer ruimte voor toeslagverlening maar ook meer kans om tussentijds te moeten korten. Werkgevers en werknemers in het bestuur van pensioenfondsen gaan over deze afweging. In het akkoord wordt aangegeven dat over de gekozen balans tussen rendement en risico duidelijk moet worden gecommuniceerd. Vaste rekenrente in plaats van dagrente De dagrente die nu wordt gebruikt om de waarde van de pensioenverplichtingen te berekenen wordt mogelijk vervangen door een meer vaste rekenrente. Deze rekenrente moet meer stabiliteit opleveren voor de dekkingsgraad. Nu moeten pensioenfondsen de waarde van de pen - sioenen berekenen aan de hand van een door De Nederlandsche Bank voorgeschreven rente. Deze rente schommelt sterk. Als de rente laag staat, heeft dat grote gevolgen. In het derde kwartaal van 2011 is de dekkingsgraad bij PGB bijvoorbeeld gedaald met ongeveer 17 procentpunt. Terwijl er door het rendement op de beleggingen meer geld in kas was. De rente wordt door de overheden kunstmatig laag gehouden om de kans op economische groei niet te frustreren. Stabiele premie In het Pensioenakkoord is afgesproken om de pensioenpremie zoveel mogelijk stabiel te houden. Zou de levensverwachting bijvoorbeeld verder stijgen, dan gaat niet de premie omhoog maar wordt de uitkering verlaagd of de pensioenleeftijd verschoven. Onder bepaalde omstandigheden kunnen cao-partijen met betrekking tot de risico s op de financiële markten een uitzondering maken en overeengekomen om tijdelijk een hogere of lagere premie te vragen. Evenwichtige verdeling lusten en lasten Het blijft belangrijk om de lusten van een pensioenregeling (de opbouw, de uitkering en de verhoging voor gestegen prijzen) en de lasten (de premie en eventuele kortingen) eerlijk over de generaties te verdelen. Pen - sioenfondsen mogen de risico s niet doorschuiven naar toekomstige generaties. Afspraken over levensloop/vitaliteit Wie op 31 december 2011 meer dan op zijn levenslooprekening heeft staan, mag op dezelfde voorwaarden doorsparen. Alleen de opbouw van de levensloopverlofkorting van ongeveer 200 per jaar vervalt vanaf 2012 (dit is de extra korting op de te betalen belasting). Het levensloopsaldo kan in 2013 mogelijk ook worden doorgestort naar vitaliteitssparen. Vitaliteitssparen moet nog door de beide Kamers worden behandeld en goedgekeurd. Zoals het er nu uitziet, kan met deze nieuwe spaarregeling per jaar maximaal fiscaal voordelig worden gespaard en in totaal maximaal De besteding is vrij. Vanaf het jaar dat een deelnemer op 1 januari 62 jaar is, geldt echter een beperking van het maximaal jaarlijks op de nemen bedrag van Hiermee wordt deeltijdpensioen bevorderd en voltijdspen - sioen beperkt. Wie minder dan op de levensloop - rekening heeft staan, kan het tegoed in 2012 opnemen of in 2013 onbelast doorstorten naar vitaliteits sparen. 9

10 interview met... Wil de Bruin een gepensioneerde aan het woord Leeftijd: 65 Burgerlijke staat: getrouwd, twee zoons, grootvader van vier kleinkinderen In de VUT: op z n 62,5e Met pensioen: sinds april 2011 Werkgever aan het woord... Deelnemer aan het woord... Dat je in plaats van toeslagen, ook wel eens gekort zou kunnen worden, daar dacht je echt nooit aan. 10

11 Meer informatie hoef ik echt niet. Ik kan alles vinden wat ik wil weten. interview met... Wil de Bruin (gepensioneerde) Het gepensioneerde bestaan Ik ben er in totaal, dus VUT en pensioen, nu bijna drie jaar uit. Maar ik verveel me niet. Ik ben druk met vrijwil - ligerswerk op de voetbalclub (GJS, de Gorkumse Jonge Spartanen). Maandag-, woensdag- en vrijdagochtend ben ik op de club, en zaterdag sowieso de hele dag. Ik zit in de onderhoudsploeg, doe van alles! Heb meer dan dertig jaar in het bestuur gezeten. Dat doe ik niet meer. Maar de club gaat nog steeds voor alles. Grafische carrière Ik begon op m n vijftiende in een drukkerij, meteen van de ULO. Eén dag naar de grafische school in Utrecht als leerling handzetter en vier dagen werken (bij Romijn & van der Hoff in Gorinchem). Later ging ik naar een drukkerij in Hardinxveld (Tuijtel) als boekdrukker/nabewerker. Het leukste vond ik eigenlijk het nabewerken: vouwen, snijden dat soort dingen. Ik heb een mooie tijd gehad. Maar je bent er snel uit hoor. Ze vergeten je ook als je niet meer werkt. Is niet erg, dat hoort erbij. Pensioeninformatie We zijn destijds naar de pensioendag in Nunspeet geweest. Nuttig? Mwah! Ik had me er goed in verdiept. Als je wilt kun je alles op internet vinden. De site van PGB was ook altijd heel volledig. Het aanvragen van het pen - sioen ging heel makkelijk. Ik ben helemaal niet zo handig met computers. Maar dit was prima te doen. Wat mij betreft was zo n voorlichtingsdag helemaal niet nodig geweest. Ik stop verder alle informatie altijd in een la. En eens per twee maanden ga ik met mijn vrouw om de tafel zitten om alles goed te bestuderen. Dan ben ik weer helemaal op de hoogte. Meer informatie hoef ik echt niet. Ik kan alles vinden wat ik wil weten. Korten ja/nee? Die dekkingsgraad is nu toch zoiets als 97%? Ik hou t wel een beetje bij. Maar ja, wat doe je d r aan. Voor mij is het goed geregeld. En als ik word gekort is dat ook niet meteen een ramp. Maar voor mensen met een AOW en klein pensioen is het allemaal wel moeilijk hoor. Je zal maar een huur van 600 hebben, en samen AOW krijgen plus een beetje. Dan moet je wel goed kijken wat je nog kan doen. Vijf jaar geleden hadden we met z n allen geen idee dat je nog wel eens gekort zou kunnen worden. Je dacht er nooit aan. Pensioen was iets voor later. En stond gewoon vast. Het was goed geregeld. Zéker in de grafische sector! Daar ging je helemaal vanuit. Dat je in plaats van toeslagen, ook wel eens gekort zou kunnen worden, daar dacht je echt nooit aan. Vervroegd uittreden Ik had er met 58 jaar wel uit gewild. Dat kon als je veertig dienstjaren had. Nou die had ik. Maar die regel werd toen net afgeschaft. Ik kon er uiteindelijk wel met 60 uit, maar dan kreeg ik 39% salaris dat was natuurlijk geen optie! Met 61 jaar kreeg je 59% en met 62 liep het op naar 70%. Dat laatste heb ik toen gekozen, en omdat ik nog een half jaartje doorwerkte kreeg ik er 14% bij, vanwege het grote aantal dienstjaren. Dus ik mag niet klagen. Pensioenbeleid Met meer risico beleggen voor een hoger pensioen? Of minder risico en dan een lager pensioen? Ik heb geen idee! Ik hou me daar ook niet mee bezig. Ik zie het wel. Ik kan er toch niks aan doen. Staken kan ik niet meer, heb ik trouwens nooit gedaan. Ik heb geen invloed op wat er gaat gebeuren. En of het pensioen wel of niet meegaat met de prijsstijging, dat zegt me ook niet zoveel. Ik maak me nog geen zorgen. Een goed pensioenfonds Wanneer is een pensioenfonds goed? Als het kan garanderen dat de deelnemers een redelijke uitkering krijgen! Maar ja wat is redelijk? Het wordt minder. Ik lees de kranten, ik hou t allemaal wel bij. Ik zou niet graag in de schoenen van die pensioenbestuurders staan. Wat moet je? Het zijn lastige keuzes. Maar ik maak me er maar niet te druk om. Ik heb t nu goed, samen met m n vrouw. We hebben veel vrije tijd en kunnen eigenlijk doen wat we willen. Dat is toch heerlijk? 11

12 KARTONNAGE NAAR PGB Het Pensioenfonds voor het Kartonnage- en Flexibele Verpakkingenbedrijf (K&FV) brengt zijn pensioenregeling onder bij PGB. De fondsen zijn dat overeen - gekomen na eerder de intentie daartoe te hebben uit gesproken. Na goedkeuring van de overeenkomst door de deelnemersraden, de cao-partners en toezichthouders gaan het vermogen, de pensioenaanspraken en ingegane pensioenen nu per 1 januari 2012 over. Het belegd vermogen van K&FV bedraagt circa 550 miljoen. Bij het fonds zijn circa werknemers voor hun pensioen verzekerd van wie actief, pensioengerechtigd en ruim premievrij (gewezen deelnemers). Bestuursvoorzitter Cas Broere van pensioenfonds K&FV geeft aan dat het samengaan van K&FV met PGB wordt ingegeven door continuïteitsoverwegingen met betrekking tot de governance en prijs-kwaliteitverhouding voor de pensioentoezegging. Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de deskundigheid en beschikbaarheid van bestuurders en aan de besturing bij pensioenfondsen, die vanwege het verschil in schaalgrootte voor ons moeilijker en alleen tegen grotere (financiële) inspanningen te realiseren zijn. Na verschillende scenario s intensief onderzocht te hebben, kwamen we uit bij PGB. Het daar ingezette veranderingsproces, dat onder meer geleid heeft tot het aantrekken van experts voor vermogensbeheer en risicomanagement, het benoemen van bestuursleden met een professionele achtergrond en de instelling van een bestuursbureau, biedt goede waarborgen voor een toekomstgerichte bestuursstructuur. Belangrijk is ook dat wij onze deelnemers door aansluiting bij een groter collectief een verbeterde prijs-kwaliteitverhouding kunnen bieden. Zo betalen werkgevers en deelnemers voor hun bestaande pensioentoezegging vanaf 1 januari 2012 ongeveer 3% minder aan premie. En als gevolg van de hogere dekkingsgraad van PGB is op langere termijn de 12

13 Pensioenfonds Kartonnage brengt pensioen bij PGB onder kans op toeslagverlening groter en de kans op een korting van de pensioenen kleiner. Verbreding draagvlak De overeenkomst tot onderbrengen van de pensioen - regeling past voor Ruud Degenhardt (bestuursvoorzitter PGB) in het streven van het fonds om het draagvlak in de informatie- en mediasector te verbreden. PGB wil in overleg met sociale partners en in samenwerking met ondernemings- en bedrijfstakfondsen komen tot een verdere consolidatie. Het is goed om te zien dat na ondernemingspensioenfondsen uit het uitgeverijbedrijf nu ook het bedrijfstakpensioenfonds Kartonnage- en Flexibele Verpakkingenbedrijf na een zorgvuldig besluitvormingstraject vertrouwen heeft in het beleid en de besturing van PGB en zijn pensioenregeling bij ons onderbrengt. Ruud Degenhardt (links), bestuursvoorzitter PGB en Cas Broere, bestuursvoorzitter pensioenfonds K&FV. PENSIOENEN KUNNEN PRIJSONTWIKKELING NIET VOLGEN Het bestuur heeft besloten de pen - sioenen niet te ver hogen. De vermogenspositie laat dat niet toe. Op grond van de Richtlijn dekkingsgraad en ontwikkeling pensioen die het bestuur gebruikt als advies bij beslissingen over de ontwikkeling van de pensioenen, zou de toeslagverlening bij een dekkingsgraad van 115% (gedeeltelijk) kunnen worden hervat. De gemiddelde dekkingsgraad over de maanden juli, augustus en september die als referentie wordt gebruikt, lag daar ruim onder. Die bedroeg ongeveer 100%. Op grond van het advies van de richtlijn en het feit dat er nog steeds sprake is van een her - stel situatie, is besloten om de tot en met 31 december 2011 opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenen per 1 januari 2012 niet te verhogen. De prijzen stegen met 2,61%. Dat is dus ook de gemiste toeslag. ONTWIKKELING VERSTREKTE TOESLAGEN VANAF 2004 Toelichting: het bestuur heeft de bevoegdheid om op grond van de financiële situatie van het fonds in het uiterste geval de pensioenen van deelnemers en pensioengerechtigden te korten. Tot nu toe heeft het fonds deze maatregel niet behoeven te nemen. De laatste jaren kunnen de pensioenen PGB de prijsontwikkeling niet volgen. Het totaal van de niet verstrekte toeslagen (= indexatie) bedraagt momenteel 8,26% (0,55% + 0,30% + 3,00% + 0,30% + 1,50% + 2,61%). De gemiste toeslag op 1 januari 2005 (1,09%) is ingehaald op 1 januari Uw werkgever kan in overleg met het fonds aanvullende afspraken hebben gemaakt over de toeslagverlening. 13

14 LEVENSVERWACHTING STIJGT VERDER Een man die dit jaar 65 jaar wordt, zal gemiddeld nog 18 jaar pensioen ontvangen. Een man die in wordt, zal naar verwachting vier jaar langer leven en pensioen ontvangen. Dat blijkt uit prognoses van het Actuarieel Genootschap, dat voor pensioen uitvoerders de ontwikkeling in de levensverwachting in Nederland in de gaten houdt. Bij vrouwen doet zich dezelfde trend voor: het aantal jaren dat pensioen wordt uitgekeerd, zou oplopen van 21 jaar nu naar 24 jaar in ONTWIKKELING LEVENSVERWACHTING Pensioenfondsen moeten al jarenlang veel geld extra reserveren omdat pensioenontvangers gemiddeld steeds ouder worden en langer van een pensioen genieten, zonder dat daar in het verleden rekening mee is gehouden. PGB hield al rekening met een stijging van de levensverwachting. Maar de stijging overtreft de verwachtingen. Tot en met 2008 reserveerde PGB 4% van de bestaande pensioenverplichtingen extra voor de toegenomen levens - verwachting. Per 31 december 2009 kwam daar 3% bij. En per 31 december 2010 zijn de verplichtingen nog eens met 1,9% gestegen. Deze laatste stijging komt overeen met een extra reservering van ongeveer 200 miljoen man vrouw prognose 2010 prognose 2050 prognose 2060 In de grafiek is de ontwikkeling van de levensverwachting vanaf 1947 van een nul-jarige weergegeven. Toelichting: in ruim een eeuw is de prognose van de gemiddelde leeftijd van een mannelijke nul-jarige opgelopen van 72 jaar naar 86 jaar. De gemiddelde leeftijd van een vrouwelijke nuljarige steeg in dezelfde periode van 76 naar bijna 88 jaar. Iemand die in 2060 de pensioen - gerechtigde leeftijd haalt, ontvangt als man tot 87 jaar ouderdomspensioen. Voor een vrouw die in 2060 de pensioengerechtigde leeftijd haalt, is dat tot gemiddeld bijna 89 jaar. Bij ongewijzigd beleid, ontvangen deelnemers over een steeds langere periode een pensioenuitkering waarvoor tijdens werken onvoldoende premie is betaald. Eigenlijk is de laatste jaren door de gestegen levensverwachting voor ieders pensioen gemiddeld bijna 9% meer gereserveerd. Die stijgende levensverwachting heeft wel een negatief effect op de dekkingsgraad; het geld is niet meer beschikbaar voor toeslagverlening. 14

15 PENSIOENFONDS BREIDT WERKINGSSFEER UIT PGB wil de komende jaren komen tot een verdere verbreding van zijn draagvlak. Een grotere schaal is nodig om pensioen op langere termijn tegen gunstige voorwaarden te kunnen blijven aanbieden. In dat kader heeft het bestuur onlangs besloten om de werkingssfeer uit te breiden. In de statuten is nu vastgelegd dat ook bedrijven afkomstig uit het kartonnage- en flexibele verpakkingenbedrijf, het karton- en papierproducerend en -verwerkend bedrijf en het rubber- en kunststofbedrijf hun pensioenregeling bij PGB kunnen onderbrengen. Grafimedia bedrijven en uitgevers zaten al in het werkingsgebied van het fonds. Bert Coenradie, bestuurslid bij PGB met de portefeuille Financiële en Actuariële Zaken, geeft aan dat pen - sioenfondsen zich momenteel in het oog van de orkaan bevinden. Onder invloed van de effecten van de zich voortslepende financiële crisis stellen toezichthouders steeds hogere eisen aan de bedrijfsvoering bij pensioenfondsen en aan de wijze waarop toezicht wordt gehouden en verantwoording wordt afgelegd. Als wij niet bijsturen, nemen ook bij ons de kosten voor pensioen- en vermogensbeheer per deelnemer de komende jaren toe. En meer kosten betekent of méér premie of minder pen sioen. Om de pensioen perspectieven van onze deel - nemers en pensioengerechtigden te kunnen consolideren en op een verantwoorde manier invulling te kunnen blijven geven aan goed pen sioenfondsbestuur, wordt schaalgrootte steeds belangrijker. PGB wil daarom zijn financiële kracht en buffers uitbouwen met verwante branches en ondernemingen onder meer in de informatieen mediasector en hun toeleveranciers. Zittende deel - nemers ondervinden van nieuwe aansluitingen geen financieel nadeel; er treedt geen verwatering van de dekkingsgraad op. Integendeel, de kosten kunnen we zo spreiden over een grotere deelnemerskring. Naast de komst van het Kartonnage- en Flexibele Verpakkingen - bedrijf, verwachten wij dat met ingang van 2012 ook een aantal papierbedrijven en een aantal bedrijven uit de hoek van kunststof en rubber de overstap naar ons fonds zullen maken. Bert Coenradie, bestuurslid PGB 15

16 interview met... Roelfien Munnikes een werkgever aan het woord Functie: Personeelsadviseur bij Intertaal (Almere) Aangesloten bij PGB: sinds 2008 Deelnemer aan het woord... Gepensioneerde aan het woord... Mensen schuiven het nadenken over pensioen over het algemeen lang voor zich uit. Begrijpelijk. Maar niet verstandig. 16

17 Zonder collectief kun je eigenlijk geen pensioenregeling hebben. interview met... Roelfien Munnikes (werkgever) Vrijwillig aangesloten Toen PGB zich openstelde voor uitgeverijen, hebben wij ons eigenlijk vrij snel aangesloten. We zaten bij een verzekeraar. Daar was ik helemaal niet tevreden over. Onoverzichtelijke informatie, hoge kosten, hoge premie, en ik had geen idee wat we nu eigenlijk kregen. Toevallig belde toen een van de PGB-accountmanagers. Die kwam langs, met 1 A4 tje. Nou toen was ik meteen om! Heel helder stond daar: dit leg je in, dit hou je over. En ze waren nog goedkoper ook. Natuurlijk ligt dat nu inmiddels ook een beetje anders. Maar ik vind de informatie van PGB altijd heel helder. Ik ben nog steeds heel tevreden. Al weet niemand natuurlijk waar het precies naartoe gaat. Solidariteitsprincipe Het is jammer dat het solidariteitsprincipe onder druk staat. Jonge mensen zeggen nu soms, waarom zou ik betalen voor ouderen? Maar zo werkt het! Later betaalt de jongere generatie ook weer voor jou mee. Zonder collectief kun je eigenlijk geen pensioenregeling hebben. Kijk maar naar Amerika. Daar hebben ze de verplichte pensioenen een paar jaar geleden losgelaten. En wat blijkt? Mensen hebben nu maar ¼ van het pensioen dat ze anders zouden hebben gespaard! Dat werkt dus niet. Het is heel menselijk: als je een beetje extra hebt, geef je het vaak ongemerkt uit. Als je het verplicht spaart, kun je er gewoon niet meer aankomen. Dat maakt een pensioen voor veel meer mensen bereikbaar dan dat je het aan henzelf overlaat! Verantwoordelijkheidsgevoel werkgever Als werkgever wil je toch dat mensen iets hebben opgebouwd. Het is een bepaalde verantwoordelijkheid die je voelt. Ik denk dat het op deze manier, dus als een collectief, het beste werkt. Werkgever en werknemer samen. Verder voel ik me ook wel verantwoordelijk voor het stimuleren van de bewustwording over het pensioen bij mijn medewerkers. Ik vind dat geen taak voor het pen - sioenfonds, wel van de werkgever. Of van de overheid. Hoe eerder, hoe beter Nu gaan mensen vaak pas tegen hun zestigste eens kijken hoe het ook alweer zit. Maar dan is het vaak te laat er nog iets aan te doen! Het zou goed zijn mensen zover te krijgen dat ze er rond hun veertigste eens goed voor gaan zitten. Daar ben ik wel mee bezig, hoe je dat gedaan kunt krijgen. Ik had laatst een medewerker van 62, die nu wel eens wilde weten wat ze over drie jaar zou krijgen. Die schrok zich wild! Het viel haar zo enorm tegen wat ze tegen die tijd per maand zou overhouden. Ze sliep er echt slecht van. Al met al viel het wel iets beter uit dan ze eerst dacht. Het omrekenen van bruto naar netto blijft natuurlijk lastig. Maar ook, als je het netto weet, wat is het dan waard tegen die tijd? Je hebt natuurlijk ook nog zoiets als inflatie. Maar toch, hoe meer je begrijpt van deze materie, hoe beter je beslissingen kunt nemen. Maar mensen schuiven het nadenken over pensioen over het algemeen lang voor zich uit. Begrijpelijk. Maar niet verstandig. Pensioeninformatie De informatie op een algemene site als mijnpensioenoverzicht.nl is onoverzichtelijk, vind ik. De nuances in de berekening ontbreken vaak. Nogmaals, dat bruto-netto verhaal is lang niet iedereen duidelijk. Ik vind de informatie van PGB zelf goed. Gewoon heel overzichtelijk. Zo van: ik verdien nu dit, dan bouw ik dát op. En als ik bij spaar gebeurt er zus en zo. Dat is ook alles wat je wilt weten. Wat mij betreft hoeft de infor - matie trouwens niet meer op papier. Gewoon alles digitaal aanleveren, zou ik zeggen. Papier gooien ze weg, zeker de jongere generatie. Wake-up call Gemiddeld moet je rekenen op 55%. Dat is een reële boodschap. En eigenlijk is dat wel iets dat de pensioenfondsen zouden moeten vertellen. Dat zou nog eens een 17

18 interview met... (vervolg) Roelfien Munnikes (werkgever) wake-up call zijn. Iedereen denkt alsmaar dat ie wel op 70% uit zal komen. Maar dat is natuurlijk allang niet meer zo. De fondsen zullen wel bang zijn dat ze dan klanten kwijtraken. Maar het lijkt me wel goed er niet mysterieus over te doen. Vertrouwen Wat ik goed vind bij PGB is dat de dekkingsgraad online staat. Daar kijk ik echt regelmatig naar. Heel prettig! Je ziet dan gewoon de beweging, dat het op en neer gaat. En dat jullie dat openbaar maken geeft mij vertrouwen. Ik besef dat er een grote kans is dat wij niet de pen - sioenen zullen krijgen die de generatie van nu heeft. Maar ja, wat moet je eraan doen. Je kunt het niet beïnvloeden. Dus het heeft ook niet veel zin om je er al te druk over te maken. Premiestijging Als de premie omhoog gaat, is dat voor veel mensen een probleem denk ik. Maar ook voor de werkgever, die moet dan ook meer betalen. Dat is voor veel bedrijven best las- tig. Om dat te betalen zullen in elk geval de salarissen een tijd niet omhoog gaan. Het moet ergens vandaan komen! Pensioenakkoord Het pensioenakkoord leidt tot een hoop onrust merk ik. Wat het natuurlijk vooral betekent is: langer werken. Maar daar waren veel mensen zich hier al wel van bewust. We hebben natuurlijk ook veel hoger opgeleiden in huis, die houden de kranten wel bij. Maar hier in de kantine, aan de leestafel, wordt er sowieso wel over gepraat. Het leeft wel meer doordat er veel over in de media komt. Wat moet je doen? Tja, het wordt allemaal minder. En nu is ook nog het spaarloon afgeschaft. Dat vind ik wel erg. Het pensioen is onzeker, maar de mogelijkheden om zelf het heft in handen te nemen worden ook minder. Ik geef daarom aan mijn personeel mee: laat het staan. De rente op die rekening is nu hoger dan elders, dus profiteer ervan. Dan bouw je ongemerkt toch nog wát op. KORT NIEUWS PENSIOENOPBOUW BIJ WERKLOOSHEID De pensioenopbouw stopt bij beëindiging van de deelname als gevolg van werkloosheid. De deelnemer kan er voor kiezen om de pensioenopbouw voort te zetten. Voortzetten kan voor maximaal drie jaar. Een wetswijziging tot verruiming van deze termijn naar 10 jaar is in voorbereiding. De deelnemer betaalt dan zowel de werkgevers- als de werknemerspremie. Deelname is mogelijk: wanneer minimaal drie jaar voorafgaande aan de voortzetting aan PGB is deelgenomen; tegelijkertijd niet ook een andere pensioenregeling van toepassing is; de deelname aan de pensioenregeling ongewijzigd doorloopt; de ingangsdatum van de voortzetting minimaal drie jaar voor de pensioendatum ligt; een verzoek binnen drie maanden na einde deelname aan de pensioenregeling is ingediend. De vrijwillige voortzetting moet wettelijk binnen negen maanden na beëindiging van de dienstbetrekking starten. De financiering van de pensioenvoortzetting voor werkloze deelnemers door de stichting Financiering Voortzetting Pen - sioenverzekering (FVP) is met ingang van 2011 vervallen. Vanaf 1 januari 2010 was de uitbetaling van de FVP-bijdrage voor werknemers die werkloos werden in 2010 en voldeden aan de voorwaarden, al opgeschort tot uiterlijk eind Als het FVP over onvoldoende geld beschikt, wordt een gedeeltelijke bijdrage en dus een gedeeltelijke voortzetting toegekend. 18

19 VERSTERKING BESTUUR EN BELEID SUCCESVOL AFGEROND PGB heeft het bestuur versterkt en ook het balans- en vermogensbeheer. In 2010 besloot het fonds het roer om te gooien. De bedrijfs - voering moest meer worden afgestemd op de veranderde omgeving. Het fonds koos ervoor om dat in een versneld tempo en in project - verband te doen. In de bedrijfsvoering ligt inmiddels de nadruk op de aansturing van het fonds als financiële instelling. Dat heeft gevolgen gehad voor de samenstelling en de werkwijze van het bestuur en voor de inrichting van de beleids - processen. Zo zijn er binnen het bestuur experts voor vermogensbeheer en risicomanagement aangetrokken, zijn voor alle bestuursleden functieprofielen vastgesteld en is er een bestuursbureau ingericht. Verder is het risicomanagement en het vermogensbeheer heringericht, zodat ook in de toekomst een solide bedrijfsvoering kan worden gewaarborgd. De Deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan zijn positief over respectievelijk het nieuwe bestuursmodel en het gevoerde beleid. Toelichting: Het bestuursmodel bij PGB is ingrijpend gewijzigd. Het onderscheid tussen een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur is vervallen en de Commissie voor Beleggingen en Risicomanagement is opgeheven. Het bestuur is verder geprofessionaliseerd. Er zijn expertleden/adviseurs aangetrokken voor vermogensbeheer en risicomanagement en er zijn functieprofielen voor portefeuillehouders opgesteld die gebruikt worden voor de selectie en beoordeling van de bestuurders. Het bestuur wordt ondersteund door een bestuursbureau. 19

20 KORT NIEUWS VOORBEELD AOW De maandelijkse AOW is nu (cijfers 2012): voor gehuwden (partner heeft inkomen) : 752,12 voor gehuwden (partner heeft geen inkomen) : 1.470,59 voor alleenstaanden : 1.079,93 AOW VERSCHUIFT NAAR GEBOORTEDAG De dag waarop iemand voor het eerst AOW krijgt, wordt verplaatst naar de verjaardag. Het staatspen - sioen gaat dus niet meer in op de eerste dag van de maand waarin de 65-jarige leeftijd wordt bereikt maar op de dag waarop iemand zijn 65e daadwerkelijk passeert. Wie op de laatste dag van de maand jarig is, heeft pech; die mist bijna een maand uitkering. De nieuwe regeling gaat per 1 april 2012 in. Uitkeringen vóór 65 jaar In het geval van een uitkering zoals de WW, WAO, WIA, ZW, IOW, IOAW en Anw lopen die voortaan door tot De eerste maanduitkering van de AOW is straks: word je als alleenstaande op 15 april jaar, dan is de eerste AOW uitkering 15/30 x 1.079,93 = 539,97. Dat scheelt dus eenmalig bruto 539,97. de 65e verjaardag. Die schuiven dus mee. De IOW en IOAW kunnen worden gekort als de PGB-uitkering over de hele eerste maand wordt uitbetaald. VUT-uitkeringen zoals het VUTfonds FWG die voor grafici en dagbladjournalisten uitvoert, eindigen de maand vóór het 65e jaar. Er kan afhankelijk van de geboortedag de eerste maand dus een gat ontstaan. Voor wie nog werkt, zal in de meeste gevallen per de eerste dag van de maand waarin men 65 jaar wordt, het dienstverband worden beëindigd. Pensioen Het PGB-pensioen zal, net als nu, normaal gesproken ingaan op de eerste dag van de maand. Over die maand wordt dus een volledige pensioenuitkering betaald. Cao-partijen brengen de gevolgen in kaart en zullen zo nodig besluiten nemen over onder andere de VUTen de pensioenregeling. Het laatste woord is er wellicht nog niet over gezegd. PGB-PENSIOENPREMIE 2012 VOORALSNOG ONVERANDERD Het bestuur heeft besloten de basispremie* van 17,5% voor 2012 vooralsnog ongewijzigd te laten. De pensioenpremie moet kostendekkend zijn en als de reserves niet op peil zijn, bijdragen aan herstel. Als de kostendekkende premie wordt berekend met een - over een langere periode gemeten - gemiddelde rente wordt aan deze eisen voldaan. PGB mag die gedempte rente gebaseerd op het verwachte toekomstige rendement normaal gesproken ook gebruiken. Fondsen die in een herstelplan zitten, moeten volgens De Nederlandsche Bank (DNB) echter gebruik maken van de actuele rente. En die ligt, zoals bekend, momenteel erg laag. Zo laag dat de premie in dat geval niet meer bijdraagt aan herstel van de financiële positie. Als dat op 31 december 2011 nog zo is, moet het bestuur kiezen. Tijdelijk accepteren dat dat het geval is, de toezichthouder biedt die mogelijkheid, of de premie verhogen dan wel de pensioenregeling aanpassen. DNB heeft pensioenfondsen één jaar respijt gegeven om te voldoen aan de eis dat de premie in geval van een dekkingstekort dient bij te dragen aan herstel. PGB kan van deze mogelijkheid gebruik maken als het in 2012 zorgt voor een sluitende financiële opzet. Het bestuur bespreekt de ontstane situatie met sociale partners en opdrachtgevers die over de inhoud van de pensioenregeling gaan. * De premie voor uitvoering van de pensioenregelingen bij PGB wordt afgeleid van de basispremie. De doorsneepremie voor de pensioenregeling voor de grafimedia bedraagt in ,5% van de pensioengrondslag. Hiervan is 2% bedoeld voor toevoeging aan de bestemmingsreserve (voorwaardelijke) backservice. 20

21 OVER DE SCHEIDING VAN PGB EN GBF Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) is uw pensioenfonds. En zoals ieder fonds hebben wij een uitvoeringsorganisatie (GBF). Die stuurt namens ons brieven naar u, int de premie, regelt dat de grote pen sioenpot met geld volgens afspraak netjes wordt belegd en keert de pensioenen uit. PGB zelf concentreert zich op de ontwikkeling, vaststelling en monitoring van het beleid. Een heldere taakverdeling Maar voor de meeste deelnemers was er eigenlijk geen verschil. We hadden samen één gezicht naar buiten. Dat is nu veranderd. De uitvoeringsorganisatie blijft de administratie doen maar voortaan onder de naam van PGB. WAT VERANDERT ER VOOR U? Voor algemene informatie over pensioen gaat u voortaan naar Voor uw persoonlijke pensioengegevens kunt u terecht op Voor informatie over de grafimedia fondsen ASF, FWG en SGB gaat u voortaan naar en Inlogcodes en telefoonnummer ongewijzigd Uw huidige gebruikersnaam en wachtwoord (van voorheen voor de besloten web - sites zijn ongewijzigd. U kunt hiermee dus blijven inloggen op de bovengenoemde websites. Ook het telefoonnummer van de afdeling Klantenservice waar u terecht kunt met uw vragen over pensioen is niet veranderd: Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bereidt een wijziging voor in de Wet verplichte deelname in een bedrijfstakpensioenfonds. Een van de aanpassingen is dat alleen de naam van het pensioenfonds binnenkort nog gebruikt mag worden in de contacten met deelnemers. Er mag geen verwijzing meer zijn naar de uitvoeringsorganisatie. Van één naar twee De vertrouwde naam van GBF moest dus verdwijnen. Tot nu toe regelde GBF voor de vier grafimediafondsen (PGB, het sociaal fonds ASF, het spaarloonfonds SGB en het VUT-fonds FWG) de communicatie. De fondsen zelf waren nauwelijks in beeld. Dat was efficiënt en scheelde administratiekosten. Daar is nu dus verandering in gekomen. Ook de verzakelijking van de relatie tussen PGB en GBF was aanleiding om de bestaande praktijk aan te passen. Het pensioenfonds wordt ook door De Nederlandsche Bank steeds meer gezien als financiële instelling. De besturing en de beleidsprocessen, vooral die van risico - management en het vermogensbeheer, zijn daarop bij PGB aangepast. Het bestuur is verantwoordelijk voor het pensioenbeleid en het financieel beleid van het fonds. De uitvoeringsorganisatie concentreert zich op de uitvoering van dat beleid en de rapportage en verantwoording daarover. Uitvoeringsorganisatie achter de schermen De scheiding is nu achter de rug. We gaan samen verder, maar het communicatiepatroon is veranderd. PGB zal vanaf nu in de communicatie op de voorgrond treden. Zo ontvangt u voortaan post op PGB-briefpapier, hebben we een eigen website en houden wij u via eigen elektronische nieuwsbrieven en pensioenmagazine op de hoogte van actuele pensioenontwikkelingen. GBF heeft van de gelegenheid gebruikgemaakt om zijn naam aan te passen. GBF is Timeos geworden. Maar omdat wij vanaf nu onder PGB-vlag met u communiceren, zult u daar niet veel van merken. 21

PENSIOENINRUIL TIJDELIJKE OUDERDOMSPENSIOEN TER AANVULLING VAN DE VUT-UITKERING 1

PENSIOENINRUIL TIJDELIJKE OUDERDOMSPENSIOEN TER AANVULLING VAN DE VUT-UITKERING 1 PENSIOENINRUIL 2013 TIJDELIJKE OUDERDOMSPENSIOEN TER AANVULLING VAN DE VUT-UITKERING 1 PENSIOENINRUIL TIJDELIJKE OUDERDOMSPENSIOEN TER AANVULLING VAN DE VUT-UITKERING In de brochure wordt een aantal regels

Nadere informatie

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009

Pensioeninformatiebijeenkomst over herstelplan 2009 Pensioenbijeenkomst herstelplan 2009 Pensioenfonds voor de Grafische Bedrijven (PGB) over herstelplan 2009 juli 2009 Inleiding Waarom 5 pensioenbijeenkomsten? ernstige situatie met grote gevolgen voor

Nadere informatie

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN

HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN HOOFDLIJNEN HERSTELPLAN PGB 2009-2014 MAART 2009 PENSIOENFONDS VOOR DE GRAFISCHE BEDRIJVEN VOORWOORD HERSTELPLAN PGB 2009-2014 Al genomen maatregelen: meer zekerheid in beleggingsbeleid Premieverhoging:

Nadere informatie

datum fonds afdeling contactpersoon telefoon e-mail nummer 020-5418200 ks@pensioenfondspgb.nl onderwerp Geachte

datum fonds afdeling contactpersoon telefoon e-mail nummer 020-5418200 ks@pensioenfondspgb.nl onderwerp Geachte datum fonds afdeling contactpersoon telefoon e-mail nummer 020-5418200 ks@pensioenfondspgb.nl onderwerp Geachte Hartelijk welkom bij PGB, het pensioenfonds voor werknemers in de informatie- en mediasector

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 23-02-2017 Versie 23-02-2017 Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB

Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB Presentatie voor ledenraad KVGO Ruud Degenhardt 29 mei 2013 Pensioenactualiteiten en ontwikkelingen bij PGB Inhoud Inhoud PGB Financieel Pensioenactualiteiten Wet Versterking Pensioenfondsbestuur Ontwikkeling

Nadere informatie

Brochure Toeslagverlening

Brochure Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis

Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Vragen & antwoorden over uw pensioen en de kredietcrisis Corporate Pensioen 4 Juni 2009 Vragen 1. Hoe zeker is mijn toekomstige pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden? 3. Hoe weet ik hoeveel pensioen

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

G B F B E D R IJ F S. juli 2011 NIEUWS. Informatie voor deelnemers in grafimedia en uitgeverij. Versterking bestuur en beleidscycli succesvol afgerond

G B F B E D R IJ F S. juli 2011 NIEUWS. Informatie voor deelnemers in grafimedia en uitgeverij. Versterking bestuur en beleidscycli succesvol afgerond G B F G R A F I S C H E B E D R IJ F S F O N D S E N juli 2011 NIEUWS Informatie voor deelnemers in grafimedia en uitgeverij Versterking bestuur en beleidscycli succesvol afgerond Versterking bestuur en

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Brochure. Toeslagverlening

Brochure. Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Wat komt er op ons af? #10 januari 14. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #10 januari 14 1 Wat komt er op ons af? Dekkingsgraad stabiel Alle pensioenen omhoog 2 Tijdelijke pensioenregeling 1 jaar verlengd 3 Anw-hiaatpensioenregeling

Nadere informatie

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief?

Extra nieuwsbrief. De positie van het pensioenfonds. Mei 2012. Waarom een extra nieuwsbrief? Mei 2012 Extra nieuwsbrief Waarom een extra nieuwsbrief? De positie van pensioenfondsen krijgt voortdurend veel aandacht in de media. De berichten over pensioenen zijn vaak complex en de laatste tijd nogal

Nadere informatie

blad HIER BEN IK WEER! EN IK HEB JULLIE WEER VEEL TE VERTELLEN Wil je meer weten over de veranderingen in je pensioen?

blad HIER BEN IK WEER! EN IK HEB JULLIE WEER VEEL TE VERTELLEN Wil je meer weten over de veranderingen in je pensioen? Pensioen blad voor werknemers februari 2014 ONZE PENSIOEN- REGELING IS GEWIJZIGD 2 NIEUWE PENSIOENPLANNER wat kan je ermee? 4 JE WORDT ARBEIDS- ONGESCHIKT...wat nu? 6 DEKKINGSGRAAD de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

Grafimedia fondsen in t kort

Grafimedia fondsen in t kort Grafimedia fondsen in t kort Informatie voor werkgevers over: aansluiting bij de grafimedia fondsen deelneming en premie inhoud van de bedrijfstakregelingen Deze brochure is uitgebracht namens het Pensioenfonds

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 25-02-2016 Versie 25-02-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook

Nadere informatie

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Toeslagverlening. Versie

Toeslagverlening. Versie Toeslagverlening Versie 07-10-2016 Versie 07-10-2016 Toeslagverlening (indexatie) Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015

Toeslag- verlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise: pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999

Nadere informatie

Pensioeninformatie. Rob Handgraaf november 2015. Welkom! Pensioen bij PGB

Pensioeninformatie. Rob Handgraaf november 2015. Welkom! Pensioen bij PGB Rob Handgraaf november 2015 Welkom! Pensioen bij PGB Inhoud Over PGB Uitvoeringsorganisatie van PGB Communicatie Vragen 2 Over PGB PGB is het bedrijfstakpensioenfonds voor: grafimedia branche kartonnage-

Nadere informatie

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4

HALLO ALLEMAAL LIKE BPF SCHILDERS OP FACEBOOK WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2. WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 Pensioen voor pensioengerechtigdenblad maart 2016 WAT DE DEKKINGSGRAAD ONS VERTELT 2 Online klantenpanel GEZOCHT: MENSEN MET EEN MENING! 3 WAT IS ER VERANDERD IN 2016? Wijzigingen pensioenregeling 4 BELEGGEN

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050)

Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) Europaweg 27 9723 AS Groningen Postbus 11158 9700 CJ Groningen www.bakkerspensioen.nl Datum 20 februari 2013 Contactpersoon Werkgeversdesk Ons kenmerk Bijlage(n) Telefoon 1 (050) 522 50 10 Onderwerp Pensioen

Nadere informatie

Toeslagverlening Uitgave mei 2015

Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Toeslagverlening Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds Sabic, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend indicatief

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken?

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden

Nadere informatie

Pensioenen Oktober 2015

Pensioenen Oktober 2015 Pensioenen Oktober 2015 Agenda Waarom deze bijeenkomst? Waarom Pensioenfonds PGB? Pensioenregelingen 2016 Volgende stappen Vragen 2 Waarom deze bijeenkomst? Informeren over veranderingen op pensioengebied

Nadere informatie

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).* Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Brochure. Toeslagverlening

Brochure. Toeslagverlening Brochure Toeslagverlening Toeslagverlening Waarom toeslagverlening? Toeslag is een manier om te zorgen dat de pensioenen hun koopkracht behouden. Toeslag wordt ook wel indexatie genoemd. Door pensioenen

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4

Nadere informatie

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 14 > Jaargang 10 > November 2012 inhoud > Financiële positie: dekkingsgraad blijft laag [p.1] Bestuur / Verantwoordingsorgaan [p.2] Uniform Pensioen

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld?

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld? Bulletin BANDEN juli 2014 13 Voor werkgevers en werknemers aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel

Nadere informatie

Eén nieuw pensioen voor de Techniek

Eén nieuw pensioen voor de Techniek Afspraken zorgen voor stabiele premie, beschermen lagere inkomens en stimuleren arbeidsmobiliteit Eén nieuw pensioen voor de Techniek Schiphol/Rijswijk, 26 september 2014 - Werknemers en werkgevers in

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. #8 december 12

Pensioen Nieuws. #8 december 12 Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #8 december 12 1 AVEBE Pensioenfonds doet het goed in spannende tijden 2 Wolter Bouwmeester stopt als bestuurslid Nieuwe uitvoerder Pensioenspaarregeling

Nadere informatie

Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Pensioennieuws December 2014 Nummer 17 Pensioennieuws is een uitgave van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie en het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Het Baksteenpensioenfonds

Nadere informatie

PER 1 JANUARI 2015 IS UW PENSIOEN VERANDERD WAT BETEKENT DIT PRECIES VOOR U?

PER 1 JANUARI 2015 IS UW PENSIOEN VERANDERD WAT BETEKENT DIT PRECIES VOOR U? PENSIOEN Wijzigingen per 1 januari 2015 Opbouwpercentage blijft gelijk Risico partnerpensioen voor de pensioendatum is verlaagd Pensioenleeftijd is verhoogd Opgebouwde pensioenaanspraken worden omgezet

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin. pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord

Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB TWEEDE KWARTAAL 2014 Hoofdpunten: dekkingsgraad stijgt van 105,8 procent naar 106,6 procent rendement in tweede kwartaal 2014 5,0 procent raad van toezicht en verantwoordingsorgaan nieuwe stijl van start

Nadere informatie

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw onderneming is actief in de Metaal en Techniek. Daarom is het pensioen van uw werknemers ondergebracht bij Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT).

Nadere informatie

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Welkomstbrief Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Inhoud 1. Inleiding 4 1.1 Welke informatie krijg je over je pensioen? 4 1.2 Wat is pensioen? 4 1.3 Welke pensioenregeling heb je? 4 1.4 Heb

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

PGB actueel door Arnold Verplancke

PGB actueel door Arnold Verplancke door Arnold Verplancke Inhoud Financiële resultaten 2014 en eerste maanden 2015 Aansluitingen en groei deelnemersbestand Kosten per deelnemer Nieuwe wetgeving: - APF - Communicatie Nieuw portaal gepensioneerden

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, April 2016 Beste heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen? Dan

Nadere informatie

Direct Ingaand Pensioen

Direct Ingaand Pensioen Direct Ingaand Pensioen Ruime keuzemogelijkheden voor een pensioenuitkering die bij u past Gaat u binnenkort met pensioen? En hebt u pensioen opgebouwd via uw werkgever, waarbij op uw pensioendatum een

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Toelichting bij uw Uniform Pensioenoverzicht 2018

Toelichting bij uw Uniform Pensioenoverzicht 2018 Toelichting bij uw Uniform Pensioenoverzicht 2018 Geachte heer/ mevrouw, Via uw werkgever neemt u deel aan de pensioenregeling van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Handel in Bouwmaterialen (Bpf

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Het AVEBE Pensioen samengevat

Het AVEBE Pensioen samengevat Het AVEBE Pensioen samengevat Deze folder is bedoeld voor alle medewerkers die bij AVEBE in dienst zijn getreden. Pensioenfonds Ouderdomspensioen: het AVEBE Pensioen vanaf uw pensionering Het AVEBE Pensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

blad Wil je meer weten over de veranderingen in je pensioen?

blad Wil je meer weten over de veranderingen in je pensioen? Pensioen blad voor ondernemers februari 2014 ONZE PENSIOEN- REGELING IS GEWIJZIGD 2 NIEUWE PENSIOENPLANNER wat kan je ermee? 4 JE WORDT ARBEIDS- ONGESCHIKT...wat nu? 6 DEKKINGSGRAAD de laatste ontwikkelingen

Nadere informatie

WOORD VOORAF. Beste deelnemers,

WOORD VOORAF. Beste deelnemers, WOORD VOORAF Beste deelnemers, Voor u ligt de pensioenkrant 2015 van Stichting Pensioenfonds B&S ( het Pensioenfonds ). Hiermee willen wij u informeren over de gebeurtenissen en ontwikkelingen van de afgelopen

Nadere informatie

Nieuws over uw pensioen

Nieuws over uw pensioen BpfTEX Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Textielgoederen en Aanverwante Artikelen Nieuws over uw pensioen Juni 2010 Bas de Lege, secretaris BPF Tex en Jan Edu Kelder, voorzitter

Nadere informatie

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?

Gelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen? Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken

Nadere informatie

201506 brochure pensioen in zicht 2015. Pensioen in zicht

201506 brochure pensioen in zicht 2015. Pensioen in zicht Pensioen in zicht INHOUD PAGINA 1. Wanneer gaat het pensioen in? 3 2. Kan het pensioen ook op een eerdere datum ingaan? 3 3. Is een vervroegde pensionering haalbaar? 3 4. Vervroegde ingang van het pensioen

Nadere informatie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie (BPF Baksteen) is opgericht op 1-4-1957.

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS De pensioenregeling van SBZ STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS Uw pensioen bij SBZ Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) is het pensioenfonds voor de zorgverzekeringssector

Nadere informatie

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds? Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers

Nadere informatie

stichting jan huysman wz.fonds

stichting jan huysman wz.fonds Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van

Nadere informatie

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB

KWARTAALBERICHT PENSIOENFONDS PGB DERDE KWARTAAL 2014 Hoofdpunten: Dekkingsgraad daalt van 106,6 procent naar 104,8 procent Rendement in derde kwartaal 2014: 3,8 procent Premie basisregeling blijft gelijk, premie extra partnerpensioen

Nadere informatie