COSIMA. Introductie door de redactie. Wat is het doel van COSIMA? Hoe is het COSIMA-verwerkingsproces. Waar zal ik de projectbestanden opslaan?

Transcriptie

1 46 COSIMA Introductie door de redactie COSIMA bestaat inmiddels 10 jaar. In 2006 is het besproken door Johan Steketee in 3D-Bulletin 172. Sindsdien is het uitgebreid met veel nieuwe functies. Reden om opnieuw aandacht te schenken aan dit programma. Onderstaand artikel van Gerhard P. Herbig, de maker van COSIMA, is overgenomen uit Stereoscopy nr. 97 het magazine van de International Stereoscopic Union. Hij presenteert COSIMA in twee delen. Dit eerste deel is gericht op beginners en legt de basisprincipes van COSIMA uit. Als voorbeeld wordt een eenvoudig proces beschreven waarmee MPO-bestanden (zoals van de Fuji W3 camera) bewerkt worden voor weergave op een 3D TV. Deel twee zal ingaan op eigenschappen van COSIMA die naar zijn mening specifiek het vermelden waard zijn. Wat is het doel van COSIMA? COSIMA is een universeel programma om stereofoto s en stereovideo s samen te stellen. Het corrigeert fouten en stelt automatisch een correct schijnraam in. Het bijsnijden van de beelden kan zowel automatisch (symmetrisch) als handmatig. In de handmatige mode is het bijsnijden en het instellen van het schijnraam in één stap samengevoegd, waarin ook de verdere aanpassingen zijn meegenomen. Ik neem aan dat de lezers van dit bulletin ervan overtuigd zijn dat voor een ontspannen stereobeleving het absoluut noodzakelijk is dat alle hoogte- en rotatiefouten en verschillen in afmeting nauwkeurig gecorrigeerd worden, hetgeen alleen mogelijk is met de ondersteuning van geschikte software. Hoe is het COSIMA-verwerkingsproces georganiseerd? Als er stereobeelden verwerkt moeten worden, dan moeten er eerst vele keuzes gemaakt worden, bijvoorbeeld: in welke vorm moet het resultaat opgeslagen worden (losse linker- en rechterbeelden, verbonden paar, MPO, ), met welke resolutie, hebben de bronbestanden zwarte randen van het inscannen van dia s welke afgesneden moeten worden, etc., etc.? Al deze keuzes worden aan het COSIMA-programma doorgegeven middels COSIMA-parameters, die worden gepresenteerd in een grafische gebruikersinterface. Een complete set parameters vormt een procestaak en deze kan worden opgeslagen in een COSIMA-projectbestand (ook wel een inifile genoemd). Als een bepaald taak, bv. het bewerken van een MPO-bestand voor presentatie op een 3D TV, regelmatig uitgevoerd moet worden, dan hoeft het projectbestand voor deze taak maar één keer gemaakt te worden en kan vervolgens steeds opnieuw gebruikt worden. Het doel van de COSIMA-projectbestanden. Je kan COSIMA-projectbestanden delen met vrienden. De bestanden kunnen ook centraal gemaakt worden en daarna verdeeld worden. Voor bepaalde taken (en om beginners te helpen de eerste obstakels te overwinnen) is er een aantal kant-en-klare projectbestanden beschikbaar op de CO- SIMA-homepage. Een voorbeeld is ini, dat een MPO-bestand bewerkt voor presentatie op een 3D TV. Als je langer met COSIMA werkt, verzamel je vanzelf projectbestanden voor al je belangrijkste verwerkingsprocessen, in het gunstigste geval met beschrijvende namen waardoor je in een oogopslag het soort proces herkent. Waar zal ik de projectbestanden opslaan? Je kan al je projectbestanden centraal opslaan in bv. Dropbox (of vergelijkbaar) zodat ze altijd op al je computers beschikbaar zijn. Ik beveel echter aan om een kopie te plaatsen in de map waarin de bestanden staan die je gaat bewerken.

2 Het COSIMA-verwerkingsproces Nu zijn we klaar om onze MPO-bestanden in 6 stappen te bewerken voor weergave op een 3D TV: Stap 1: Download het COSIMA-setup-programma van de website cosima-3d.de/releases/setup_cosima_ gui_0.9h5.exe en voer het uit. Accepteer alle voorkeursinstellingen, bv. installeer COSIMA in C:\Cosima en niet in C:\Program Files of vergelijkbaar, want COSIMA maakt en gebruikt tijdelijke bestanden in de installatiemap. Als je Windows 7 of Windows 8 gebruikt heb je administrator rechten nodig om in deze mappen te werken en niet iedereen heeft of wil dat. Stap 2: Kopieer alle MPO-bestanden die je wilt verwerken van je Fuji W3 (of willekeurig welke andere camera) in een nieuwe map en noem deze D:\CosimaTest of elke andere naam die je voorkeur heeft. Stap 3: Download het projectbestand to_3dtv.ini en kopieer het naar de nieuwe map met je foto s (D:\CosimaTest). 47 Afbeelding 1. COSIMA Gui na het laden van MPO_to_3DTV.ini

3 48 Stap 4: Open de Windows Verkenner, klik met de rechtermuisknop op het projectbestand en selecteer Kopiëren naar > Cosima_gui. Cosima_gui opent nu (afbeelding 1). Met deze methode weet de COSIMA Gui automatisch de map waarin je foto s staan en hoef je dat niet apart in te stellen. Natuurlijk is het ook mogelijk Cosima_gui te starten en van hieruit vervolgens het projectbestand te laden. Stap 5: Verander voorlopig geen parameters maar start de COSIMA run direct door op de gele startknop te drukken: COSIMA gaat nu aan de slag. We kunnen zien welke foto wordt verwerkt in de twee kleine vensters. Gedurende de berekeningen zien we het originele beeld met een rode rand en tijdens het opslaan van het resultaat het gecorrigeerde beeld met een groen rand (afbeelding 2 en 3). Stap 6: Omdat we verwachten dat de originele beelden van de W3 een 4:3 beeldverhouding hebben en de 3D TV een 16:9 scherm heeft, is het zinvol te kiezen voor handmatig bijsnijden (manual cropping method). Bij deze methode berekent COSIMA eerst de benodigde correcties, opent vervolgens de COSIMA Viewer, toont een anaglief voorbeeld (afbeelding 4, op passieve 3D monitoren wordt interlaced weergave ook ondersteund) en stelt een standaardselectie op basis van symmetrische uitsnede voor. Met de linkermuisknop kunnen de randen van de selectie worden verschoven. Met de middelste muisknop kan de diepte ten opzichte van het schijnvenster worden aangepast. Als je tevreden bent over het beeld, druk je op Enter om alle wijzigingen toe te passen en vervolgens wordt het definitieve beeld gemaakt in overeenstemming met alle gebruikersinstellingen. Na afloop kun je de bestanden vinden in de ce-submap onder de originele map (ce staat voor COSIMA Extra) van waaruit je ze op een USB-stick kan zetten en perfecte beelden op iedere 3D TV kan tonen. Welke instellingen (COSIMA-parameters) kan ik zinvol wijzigen? De meeste standaardinstellingen zijn over het algemeen goed en hoeven slechts sporadisch aangepast te worden. Sommige moeten vaker worden aangepast. Klik daarvoor op de blauwe P en je krijgt alle COSIMA Parameters keurig gegroepeerd naar functie op tabbladen. De meest gemaakte aanpassingen zijn hieronder toegelicht. De vorm waarin de beelden worden opgeslagen kan worden ingesteld op tabblad Output-1 waar je de uitvoer voor losse linker- en rechterbeelden, verbonden paar (side-by-side), anaglief, en een van al de andere vormen (zoals interlaced, top-bottom, MPO, etc.) kiest. Deze vier basisvormen kunnen onafhankelijk van elkaar aan- en uitgezet worden. De parameters hiervoor heten LeftRightOutput, StereoOutput, AnaglyphOutput en ExtraOutput. De resolutie van de beelden wordt ingesteld met de parameters OutputHeight en OutputWidth op het tabblad Output-2. Als je veel foto s in batch mode wilt verwerken is het bij iedere foto verschijnen van de COSIMA Viewer storend. Deze kan onderdrukt worden met de parameter Post- ViewerActive = 0 (No stop, no interactive action) op het tabblad External. Als bijsnijden noodzakelijk is (bv. als een beeldverhouding 4:3 of 16:9 is geselecteerd) dan gebeurt dat symmetrisch. Beelden van gekoppelde camera s bestaan als losse linker- en rechterbeelden. Maak in dat geval twee submappen, \l\ voor de linkerbeelden en \r\ voor de rechterbeelden, waar je de te verwerken foto s plaatst. Voor deze methode zet je InputMode = 9 (All images in the PathofImages\l\ and -\r\ or -\s\ subdir) op tabblad Input-1. COSI- MA moet ook weten dat er losse linker- en rechterbeelden verwerkt moeten worden. Zet hiervoor op hetzelfde tabblad StereoImageInput = 2 (Two separate (mono) files for the left and right image). Vaak staat bij gekoppelde camera s de linker camera

4 49 Afbeelding 2. Het originele beeld met rode randen tijdens de berekeningen. Afbeelding 3. Het gecorrigeerde beeld met groene randen tijdens het opslaan van het resultaat. Afbeelding 4. Cosima Viewer voor het bijsnijden en het instellen van het schijnraam.

5 50 op z n kop. Zet in dat geval ook RotMirInputLeft = 2 (Rotation by 180 degrees) op tabblad Input-2. Zet het projectbestand niet in een van de submappen maar in de overkoepelende map, dus bv.: het projectbestand in PathofImages = D:\CosimaTest, de linkerbeelden in D:\CosimaTest\l en de rechterbeelden in D:\CosimaTest\r. Automatisch beelden koppelen. Het is vervelend als een van de camera s niet betrouwbaar reageert op de ontspanknop, of als er voor wat voor reden dan ook een verschillend aantal foto s in de submappen voor linker- en rechterbeelden staan. Normaliter verwerkt COSIMA de afbeeldingen uit de submappen op alfabetische volgorde. Met de parameter Input-1/ ExifTimeTolerance wordt aangegeven wat het maximale verschil mag zijn tussen de tijdstippen waarop de foto s zijn genomen (bv. ExifTimeTolerance = 3 voor maximaal 3 seconde tijdverschil). COSIMA selecteert de te koppelen afbeeldingen dan automatisch op basis van de in de foto opgeslagen EXIF-tijdinformatie. Als je ook Input-3/ RenameOrphans = 1 (moves orphans to subfolders \lo (left) and \ro (right) ) instelt, worden de afbeeldingen die geen stereopaar vormen naar aparte submappen verplaatst. Na een eerste doorloop (of na het maken van een lijst van afbeeldingen ListofImages, zie knop hiernaast) zijn de submappen opgeschoond en bevatten alleen nog stereoparen. De camera s hoeven niet exact in tijd opgelijnd te zijn. COSIMA bepaalt op basis van het alfabetische eerste paar het verschil in EXIF-tijd tussen de camera s. Dia s scannen. Wanneer je dia s scant, ontstaan er vaak zwarte randen die verwijderd moeten worden voordat de correcties berekend kunnen worden. Dit gebeurt automatisch als je op tabblad Input-2 parameter Passepartout = 4 (Original images with explicit rectangular masking (scanner mode) with automatic detection of the framing colors) instelt. Help. Naast iedere COSIMA-Parameter staat een knop met een vraagteken (afbeelding 5). Deze knop leidt naar een gedetailleerde uitleg over deze parameter. Specifieke help informatie voor de COSI- MA Viewer verschijnt bij het klikken op het vraagteken in de linkerbenedenhoek van het Viewer-venster. Meer help-informatie is te vinden in het helpmenu Cosima Gui Help. Opmerking: Tot nu toe is een van de belangrijkste parameters nog niet genoemd: PathofImages. Met deze parameter geeft de gebruiker aan in welke map de afbeeldingen staan die verwerkt moeten worden. Echter, met de hiervoor beschreven methode (het projectbestand is in deze map geplaatst en vanuit de Windows Verkenner geopend met Kopiëren naar > Cosima_gui) is deze parameter automatisch ingesteld en hoeft dus niet expliciet te worden ingevuld. Mocht je de afbeeldingen en het projectbestand (de inifile) in verschillende mappen hebben staan dan moet je COSIMA aan- Afbeelding 5. De help knoppen voor iedere COSIMA parameter.

6 geven waar de afbeeldingen staan, met de parameter PathofImages (klik op de knop select en selecteer de map). COSIMA is een uitgebreid analyse gereedschap. COSIMA maakt voor ieder stereobeeld een rapport in platte tekst en HTML-formaat. Het HTML-bestand wordt door dubbelklikken geopend in je internetbrowser. Je kan ook vanuit de COSIMA Gui (File menu - Show last report file) de browser starten met het meest recente rapport. Als je browser om veiligheidsredenen weigert het HTML-bestand te tonen dan moet je browserveiligheidsinstelling voor lokaal internet (intranet) verlaagd worden. In het rapport worden voor ieder verwerkt stereopaar de geometrische fouten en, indien noodzakelijk, de schijnvenstercorrectie gegeven inclusief de dispariteit en deviatie. Bij een hogere instelling van de parameter VerboseMode (op tabblad General) wordt meer informatie over het stereobeeld gegeven, bv. een dieptematrix. Een voorbeeld van een eenvoudig rapport is te vinden op de COSIMA-website: COSIMA licentie. Alle functies kunnen zonder licentie getest worden (inclusief het automatisch koppelen van stereoparen in submappen), maar in de gecorrigeerde afbeeldingen wordt een logo geplaats: Mounted with COSIMA. Een licentie voor twee computers kost 99,- en kan besteld worden via de COSIMA-website: Gebruikers kunnen vragen stellen op het open COSIMA User Forum: of direct aan mij cosima@herbig-3d.de. Gerhard P. Herbig (vertaling Dennis Boersma) 51