Caleidoscoop. Concentratie

Transcriptie

1 Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen Jaargang 9 nr 1 september 2010 Concentratie in de scrum (foto van roy_mac_an_iarla s photostream) Volgende Caleidoscoop komt op donderdag 30 september; kopijsluiting maandag 20 september. Zie colofon p 2 Retouradres: Leendert Butterstraat XN Rotterdam Concentratie Gott, laß meine Gedanken sich sammeln zu dir. Bei dir ist das Licht, du vergißt mich nicht. Bei dir ist die Hilfe, bei dir ist die Geduld. Ich verstehe deine Wege nicht, aber Du weißt den Weg für mich. [ God, geef dat mijn gedachten gericht zijn op U. Bij U is het licht, U vergeet mij niet. Bij U is de hulp, ja, bij U is het geduld. Van uw wegen heb ik geen begrip, maar U weet de weg voor mij, o Heer. ] (Taizélied naar Dietrich Bonhoeffer) Het einde van de zomer nadert, voor velen het seizoen van zonnen, vakantie vieren, luieren en genieten van licht en warmte. De kinderen gaan weer naar school, mensen gaan weer naar hun werk. De weken van verstrooiing liggen achter ons, het WK, de Tour de France, festivals, zomerconcerten, en vult u maar aan. De tijd van concentratie is weer aangebroken. Concentreren wil zeggen dat je je aandacht heel intensief op één punt gericht houdt. Op deze letters, op de stof die je aan het leren bent, op je werk, op iemand naar wie je aan het luisteren bent, op de bal, op wat er omgaat in jezelf. Ik geloof dat wij in een tijd leven waarin het lastig is om je werkelijk te concentreren op één zaak of persoon. Niet voor niks wordt er gesproken over multitasken, het gelijktijdig bezig zijn met verschillende taken. Bovendien zijn de mogelijkheden om je aandacht af te laten leiden, om je te laten verstrooien niet in de laatste plaats door internet oneindig geworden. In Duitsland noemen ze kerkdiensten, ook wel Gottesandacht. Ik vind dat een mooi woord, omdat het heel eenvoudig aangeeft wat we proberen te doen in de eredienst: onze aandacht op God te richten. In sommige kerken noem(d)en ze de kerkdienst ook wel een godsdienstoefening, dat lijkt ook te duiden op een oefening in concentratie op God, op zijn Woord. De Duitse theoloog en Protestantse (pseudo)heilige Bonhoeffer ( ) schreef de regels die bovenaan dit stukje staan in de gevangenis, niet lang voor zijn executie. Ze zijn te beschouwen als een motto om zijn hele leven, ook in de uren van angst, te blijven richten op God. Om in de totaal verwarrende chaos van onrechtvaardigheid en geweld, eenheid en rust te blijven vinden in God, bron van licht en geduld. Dat vraagt om oefening. Zijn hele leven stond in het teken van concentratie, van gericht zijn op God. In zijn studententijd en later als leider van een seminarium van predikanten zocht hij naar een gestructureerd gebedsleven en lezen van de Schriften. Later concentreerde hij zich op de vraag wat navolging van Christus werkelijk betekent. Hij geeft geen pasklare antwoorden, ( van uw wegen heb ik geen begrip ) maar heeft uiteindelijk met zijn hele levensweg deze vraag beantwoord. Door dag in dag uit zijn gedachten te richten op God. Wij beginnen ons kerkelijk seizoen niet voor niets met een kerkdienst, omdat het temidden van alle belangrijke activiteiten die we als kerk ontplooien, belangrijk is om op gezette tijden onze aandacht gezamenlijk te richten op God. Op Hem die ons naar onze gekwetste medemens stuurt. Zij die Christus volgen, staan tegelijkertijd naast hun medemensen en naast God. Gebed en solidariteit scheiden zij niet. (Frère Roger van Taizé) Dus toch multitasken? ds Rian Veldman

2 Wegwijzer Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Kralingen Predikanten ds L. Korevaar, Mecklenburg laan 39, 3061 BC; t , kv@hetnet.nl. Op werkdagen bereikbaar van 9 10 uur. ds Korevaar probeert de vrijdag zo veel mogelijk vrij te houden. ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; t r.veldman@protestantskralingen.nl ds Veldman heeft op maandag zijn vrije dag. Op overige werkdagen is hij van 9 10 uur bereikbaar. Secretariaat Scriba van de gefedereerde kerkenraad: dhr C.P. Klunne, Merulaweg 1 b, 3062 bm; t , cpklunne@versatel.nl. Ledenadministratie Kerkelijk Bureau (GK): dhr J.C. Buitelaar, Admiraliteitskade 74 Z 3063 ED Rotterdam, t Wijkadministratie (NH): dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t Financiën Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t Bankrekeningnummer: SKG , SoW-gemeente R dam Kralingen inzake wijkkas. NH: College van Kerkrentmeesters: postbus 4326, 3006 AH, cvk@hervormdkralingen.com Algemeen bankrekeningnummer: (tbv giften en dergelijke). Uitsluitend voor kerk balans is bankrekeningnummer NH: Collectebonnen: zijn verkrijgbaar in de waarden 0,75, 1,25 en 2,50 in vellen van 20 stuks. De bonnen zijn te bestellen via SKG bankrekening van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK: College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Prinses Julianalaan 90 b, t GK: Commissie V.V.B: dhr J.J. Smit, Korte kade 111 b, t , postbank GK: Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 xt Rotterdam, ing-bank nummer , t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen. Diaconie van de Protestantse Wijkgemeente: Secretaris diaconie: mw G. Mank-Mulder, Wildeveenstraat 36, 3061 GZ Rotterdam. Ing-bank: ten name van Diaconie van de Protestantse Wijkgemeente Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t , Ing-bank t.n.v. Zendingscomm. Protest. Wijkgem. Kralingseveer Pastoraal medewerkster en wijk administra tie: mw C. van Maanen, s-gravenweg 77, 3062 ZC Rotterdam, t Contactadres: dhr C.T. van Linschoten, Karbouwstraat 15, 3064 LG Rotterdam, t Kerkgebouwen Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotter dam, t ; Koster: dhr J. Leistra. hoflaankerk@hervormdkralingen.com Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam, t ; Koster/beheerder: mw M. Gorissen. e- mail: proregeinfo@gmail.com Oosterkapel, Ringvaartweg 125, 3065 AC Rotterdam, t ; Koster: mw C. Voorvelt-Zwaal. Kerktelefoon Pro Rege dhr A. van Dijk, t Hoflaankerk dhr P. van Dijk, t Kerkdiensten in de Hoflaankerk (zowel van onze gemeente als van Kralingen-west) kunnen beluisterd worden op Dat kan live, maar ook tot nog ongeveer 4 weken na de dienst. Kerkdiensten; zie p 11 en p 12 Onze kerkdiensten worden afwisselend in de Hoflaankerk en in Pro Rege gehouden. Bovendien heeft (behalve één zondag per maand) de Protestantse wijkgemeente om 9.30 uur een zondagsdienst in de Oosterkapel; deze wordt gewoonlijk 2 x per maand door een van onze predikanten geleid en op de andere zondagen door predikanten van Immanuël of Kralingen-west. Kinderoppas voor de kleinsten Contactpersoon: mw A. Melching - de Bruijn, t , annemiekegijs@hccnet.nl Kindernevendienst Contactpersoon: mw A. van den Toorn, t Autodienst Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t ; Hoflaankerk en Oosterkapel (bij diensten Protestantse wijkgemeente): dhr Chr. Karels, t Centraal hervormd kerkelijk bureau Kerkelijk bureau van de centrale hervormde gemeente Kralingen en Alexander, Konings laan 92, 3067 TG Rotterdam, t (010) Open van maandag t/m donderdag tussen 8.30 en uur. Colofon Dit blad is een uitgave van de Protestantse (wijk) gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen. Redactie: ds L. Korevaar, mw J.D. Moerman-Schravesande, dhr G. Roodhorst, ds R.C. Veldman, dhr L.A. de Vos. Adressenadministratie Caleidoscoop: Marina Mekking, Kerkelijk bureau, Konings laan 92, 3067 tg; telefoon: (010) ; mekking@hervormdkralingen.com. Beheerscommissie: Dhr C.J. Jacobse en dhr J.C. Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam. Sinds kort heeft Caleidoscoop een SKG bankrekeningnummer: tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam. Eerstvolgende nummers: Oktober: kopijsluiting maandag 20 september, bezorging donderdag 30 september. November: kopijsluiting maandag 25 oktober, bezorging donderdag 4 november. Redactie- en kopij-adres: Leendert Butterstraat 44, 3062 XN, kopij@protestantskralingen.nl Melding van mutatie U kunt mutaties (verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden) doorgeven aan dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK Rotterdam (hervormd ledenbestand) of aan dhr J.C. Buitelaar, Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ed Rotterdam (gereformeerd ledenbestand). Een Caleidoscoop in een jasje Het V&T programmablad zit dit jaar voor het eerst om Caleidoscoop heengestoken, in plaats van ingesloten in het blad. Dat was een suggestie van de Taakgroep Communicatie, opdat u nog beter duidelijk zou worden wat er de komende maanden weer allemaal te doen zal zijn in protestants Kralingen. Wij hopen van harte dat u in het katern inspiratie vindt om het komende seizoen volop mee te doen. Behalve de oude en vertrouwde activiteiten zijn er een paar nieuwsgierig makende nieuwe initiatieven. Leest u zelf. Onze website Begin september is het een jaar geleden dat op internet werd gezet. Die nieuwe website was een hele stap vooruit. Vóór die tijd was er alleen de kleine website van Hervormd Kralingen, waarop Immanuël, Kralingen-West en Kralingen-Oost allemaal hun eigen plek hadden maar daar werd vanuit onze gemeente niet veel mee gedaan. De nieuwe website geeft al vanaf het begin meer informatie dan de oude en wordt beter bijgehouden. Maar een website ontwikkelen en bijhouden is weer iets heel nieuws voor ons en er is vorig jaar dan wel een hele belangrijke eerste stap gezet, maar we zijn nog lang niet klaar met de site. Om de verdere ontwikkeling van de site te stimuleren heeft de taakgroep communicatie kort voor de zomer een web-redactie ingesteld die voorlopig bestaat uit Eleonora van Rijsbergen en ondergetekende. Wij zullen in de komende tijd voor uitbreiding van de informatie op de website moeten zorgen. Het gaat dan zowel om de presentatie naar nieuwkomers in de wijk en toevallige passanten, als om informatie voor de leden van onze gemeente. De taakgroep communicatie vindt dat de website ons visitekaartje op het internet is. Het is belangrijk dat dit visitekaartje niet alleen voldoende informatie geeft, maar er ook goed uitziet. We gaan dus proberen om ook in dat opzicht een aantal dingen op de website aan te pakken. Er moet één eigen en herkenbare stijl komen voor alle webpagina s. De taakgroep heeft de eerste schetsen voor die stijl bekeken en goedgekeurd, het is nu zaak om daadwerkelijk aan het nieuwe uiterlijk te gaan bouwen. We gaan er heel optimistisch vanuit dat het allemaal gaat lukken en dat u in de komende maanden dus de nodige veranderingen op de website tegemoet kunt zien. Leonard de Vos Caleidoscoop p. 2

3 De lekkere en gezellige lunch bij de startzondag van 2008 in Pro Rege. Startzondag Vol van hoop Zondag 12 september hopen wij het kerkelijk seizoen te openen met als thema Vol van Hoop. Het zal gaan over hoop als tegenkracht tegen wanhoop en cynisme. In deze viering zal Jakob Brederveld in het ambt van ouderling/scriba en Albert-Taco Molenaar in het ambt van diaken bevestigd worden. De Hoflaancantorij verleent medewerking aan deze dienst. Na de feestelijke viering wordt tijdens het koffie-, thee- of limonadedrinken met een door lopende beamerpresentatie het nieuwe vorming- en toerustingsprogramma voor komend seizoen gepresenteerd. Daarop volgend is er een creatief programma voor wie graag met zijn of haar handen aan de slag wil. (Er zal gewerkt worden aan de eerste voorbereiding voor een musical over de ark van Noach die in mei opgevoerd moet gaan worden! zie ook de V&T-bijlage bij deze Caleidoscoop). Ook is er een zeer gevarieerde quiz samengesteld, waarin u getest wordt op uw kennis van muziek, van de bijbel, van... Als afsluiting willen wij iedereen een internationale lunch aanbieden. Opgeven om mee te eten! Komt u gezellig mee-eten dan kunt u zich opgeven bij Peter Andringa, (010) of via peter.andringa@hetnet.nl. Er zijn geen kosten aan verbonden. Wilt u ons helpen met het koken, dan kunt u zich ook bij Peter Andringa aanmelden. Wij denken aan: soep, quiches, wraps, pastasalades, couscous, tonijnsalade en meer van dergelijke gerechten voor steeds circa 10 eters. Uw aanmeldingen zien wij graag tegemoet. De voorbereidingsgroep Vol van hoop Tekst: Eppie Dam Vol van hoop zijn onze ogen, reikend naar de horizon met haar onderbroken bogen: bruggenhoofden naar de zon. Want het is toch niet gelogen, van die breuk die helen kon? Vol van hoop zijn onze oren, tot het uiterste gespitst om een nieuw geluid te horen waarin niet wordt opgehitst. Is het woord aan donderkoren, splijtend vuur een ware gids? Vol van hoop zijn onze monden, bogend op een ander lied, waarin mensen zijn gezonden tot bewogen leefgebied. Niemand heeft zijn land gevonden die ontheemden achterliet. Vol van hoop zijn onze handen, vol van klein en groot gebaar, vol de ogen die nog branden van verlangen naar elkaar. Laat de regenboog niet stranden, want haar hoop is zonneklaar. Caleidoscoop p. 3

4 Even voorstellen Jakob Brederveld U kent hem als die tenor van de cantorij. En binnenkort is hij de scriba van de kerkenraad. Maar weten we iets van hem persoonlijk? Dat vroeg de redactie zich af en Jakob wilde graag ingaan op ons verzoek iets over zichzelf te vertellen. Ik ben in 1947 geboren en gedoopt (Gereformeerd) in Leiden, heb daar een aantal jaren gewoond, waarna ons gezin via een tussenstop in Duin en Bos (Noord-Holland), naar Veenendaal is verhuisd. Tot mijn trouwen heb ik daar gewoond en catechisatie gevolgd bij ds Overduin en belijdenis gedaan bij ds Ytsma, die volgens mij ook in Kralingen gestaan heeft. Na mijn diensttijd bij de Koninklijke Luchtmacht ben ik docent geworden aan de Chr. MTS te Ede. Ik woonde toen met mijn vrouw in Huissen, waar we twee zoons kregen, die inmiddels 36 en 34 jaar oud zijn. Daar was geen Gereformeerde kerkgemeenschap en daarom werden we gastlid van de Hervormde Kerk. Beiden zijn we circa negen jaar in die gemeente actief geweest, mijn vrouw als diaconaal werkster en ik als organist. Een paar jaar na onze verhuizing naar Ede werd ik benoemd bij de toenmalige Vereniging van Middelbaar Technische Scholen als beleidsmedewerker en later als adjunct-directeur Onderwijs-Arbeid. Na 11 jaar keerde ik als directeur terug naar de Chr. MTS te Ede, inmiddels opgegaan in het mbo-instituut ROC A12. In 2001 ging ik voor de gemeente Rotterdam werken, bij wat nu de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving is. Vanaf 2008 werkte ik als hoofd beleid en ontwikkeling bij de dienst Stadstoezicht en sinds 1 september maak ik Koffiedrinken na kerktijd Op 26 september gaan we op de koffie bij Jan en Gré v.d. Bas, Waterloostraat 21. Jan woont al heel zijn leven in deze straat en maakte als kleine jongen mee dat in mei 1940 hier de eerste brandbom viel van het bombardement van Rotterdam. Over die gebeurtenis werd vorig jaar een tv-filmpje gemaakt met de titel: Boem, boem; zijn woorden toen. Dit jaar, 17 mei, vertelde hij erover in Pro Rege, waar ook andere wijkbewoners hun verhaal vertelden. Deze oorlogservaringen, het noemen van de lanen, straten, huizen, mensen en plekken zo dicht bij ons huis, spraken tot ieders verbeelding. Het was een mooie avond! Gré komt uit Den Haag en heeft de oorlog niet in Rotterdam meegemaakt. gebruik van de prepensioenregeling. Na onze scheiding in 2007 ben ik op de kop van Zuid gaan wonen. Door mijn werk ben ik gaan houden van deze stad. En, ik wilde het orgelspelen weer oppakken. Zodoende werd (en ben) ik leerling bij Arjen Leistra en kwam ik veel in de Hoflaankerk. Omdat ik me daar en in Pro Rege, erg thuis voel, ben ik ook lid geworden van de cantorij. Medio dit jaar werd ik gevraagd om het ambt van scriba op me te nemen. Na enige aarzeling mede omdat ik nog een aantal grotere zeilreizen wil maken heb ik ja gezegd. Ik voel dat ik geroepen word en geef daar graag gehoor aan. Samen met u wil ik graag werken in en aan onze kerkgemeenschap. De redactie en u allen (denken we) zijn verheugd over de komst van Jakob. Zijn kerkenraadsverslagen zien wij te zijner tijd dan ook gaarne tegemoet. Maar bovenal wensen wij hem veel vreugde in zijn ambt! (Gijs Roodhorst) Gelukkig is die oorlog voorbij en zijn wij bevoorrecht in een vredig land te wonen, waar we in vrijheid op de koffie kunnen gaan. Ieder wordt hier voor uitgenodigd. Groot en klein, jong en oud, goed en slecht ter been, want er is een stoeltjeslift! Gré en Jan zijn gastvrije mensen, u voelt zich meteen op uw gemak. Dat komt van pas als je nog wat nieuw bent in de kerk. Aanbevolen dus om mee te gaan. Vanuit de Hoflaankerk is het een wipje om bij hun huis te komen, linksom, tegenover De Magneet. Een gezellig samenzijn verzekerd! Janny Korpershoek Wat mij aanspreekt Eigenlijk moet ik zeggen: wat mij als kind aansprak, want wat toen indruk maakte, zie ik nu als vijftiger anders. Het overlijden van mijn vrouw enkele jaren geleden riep bij mij woede en opstandigheid op, terwijl de vrouw in onderstaand verhaal erg vroom was en haar toekomst zag in het land, waar haar man was overleden. Mijn toekomst was toen niet alles laten varen, maar vechten om te overleven, er zijn voor mijn kinderen en hopen dat er ooit weer eens lichtpunten zouden komen in mijn leven. Nu ik dit schrijf, kijk ik ook terug op de achterliggende periode. Mijn kinderen en ik hebben ieder op eigen wijze het verlies een plaats weten te geven en het leven weer opgepakt, terwijl de herinneringen aan hun overleden moeder en mijn partner nooit uitgewist zullen worden. Herinneringen die ik nu ook mag delen met mijn nieuwe partner, die ook uit eigen ervaring weet hoe het is om een geliefde te moeten verliezen, en wat het betekent voor kinderen om zo vroeg een ouder kwijt te raken. Nu het verhaal uit mijn lagereschooltijd: We hadden toen nog geen groepen, maar klassen. Ik herinner me nog de juffrouw van klas 4: mevrouw Veenstra. Juf met haar voornaam aanspreken was er toen nog niet bij. Ze kon heel mooi vertellen alle leerlingen hingen aan haar lippen wellicht dat het verhaal dat ze toen vertelde bij onderstaand gezang mij daardoor steeds is bijgebleven. «Eindelijk was het zo ver De vrouw reisde haar man achterna, die ze al twee jaar niet gezien had. Hij werkte als zendeling in het oerwoud van het Amazonegebied. Via brieven onderhielden ze contact. In het begin was het werken onder de indianen niet gemakkelijk, maar uiteindelijk won hij het vertrouwen van de inheemse bevolking. Hij stichtte een klein hospitaaltje en voelde zich één met de mensen om zich heen. Hij vertelde de mensen ook over God, in wiens opdracht hij naar Brazilië was gekomen. Nu keek hij reikhalzend uit naar de komst van zijn vrouw, die ieder moment kon arriveren. Na een wekenlange, zware tocht arriveerde zij in het dorpje waar zij haar man zou ontmoeten. De bevolking wachtte haar op om haar te verwelkomen. Ze keek om zich heen of zij haar man kon ontdekken. Maar hij was er niet waar was hij? De stamoudste zag haar vragend gezicht en maakte haar duidelijk dat net in die nacht haar man was overleden. Voor zijn overlijden had hij nog gevraagd of zijn vrouw er al was. Op Caleidoscoop p. 4

5 Iedereen heeft wel eens een moment waarop hij of zij getroffen wordt door een tekst. Dat kan een gedicht zijn, een lied, een gebed of een psalm. Het lijkt ons, als redactie, fijn als u anderen wilt laten meebeleven. Wilt u uw tekst met een korte motivatie, liefst met bronvermelding, sturen naar het redactie-adres? zijn sterfbed had hij gevraagd of de stamoudste haar wilde zeggen hoe hij naar haar had verlangd. De vrouw die zo naar haar man had uitgekeken, vroeg of zij alleen mocht blijven om het slechte nieuws te mogen verwerken. Zij ging aan het strand zitten, pakte haar pen en schreef toen het volgende lied op papier: Als ik Hem maar kenne, Hem de mijne weet, als mijn hart zich Hem gewenne, nimmermeer zijn trouw vergeet, vrees ik niet voor lijden, voel slechts deemoed, liefde en verblijden. Alles laat ik varen, waar Hij mij behoort. Als een pelgrim door gevaren trek ik met mijn Heiland voort. Nu gaan al mijn wensen boven t licht en bont gewoel der mensen. Waar ik Hem mag leven is mijn vaderland. Elke gave, mij gegeven, valt als erfdeel in mijn hand. Broeders, lang verloren, vind ik in zijn jongeren herboren.» Gezang 223 (hervormde bundel) Het rotsvaste geloof van deze vrouw in haar God gaf haar de kracht om het werk van haar overleden partner op die plaats te mogen voortzetten. Brazilië werd haar nieuwe vaderland. Zo bleef toch die herinnering aan haar man tastbaar. Jan van Hulst In gesprek met Albert-Taco Molenaar Het is heel efficiënt om in de voornaam twee geslachten te herinneren. In dit geval zijn dat pake Albert en oom Taco, beide uit Friesland. De ouders, komend uit Noord-Holland en Friesland, ontmoetten elkaar in een Gereformeerd jeugdkamp en dat verklaart de Friese voornaam en Hollandse achternaam. Albert-Taco groeide op in Maassluis. Daar ook werkte hij bij Youth for Christ. Dat sprak hem meer aan dan de kerk. We spraken even over het vooral in de jaren 80 moeizame contact tussen kerk en Youth for Christ. Na het behalen van het VWO-diploma studeerde hij in Utrecht Sociale Geografie. Hij werd daar lid van de christelijke studentenvereniging S.S.R-N.U. Nadat hij als doctorandus de Universiteit vaarwel kon zeggen, kreeg hij werk in Maassluis en daarna in Rotterdam. Sociale Geografie is een heel breed gebied. Het heeft te maken met ruimtelijke ordening, plannen van wegen, bewegwijzering enz. Vanuit een der hoge kantoorgebouwen aan het Marconiplein hield hij zich bij een gemeentelijke dienst bezig met verkeer. Eerst met statistieken, maar dat vond hij op den duur wel erg saai. Later was hij betrokken bij concrete projecten, o.a. bij het plaatsen van de bordjes van ANWB-fietsroutes in de stad. Zorgde ook voor de telkens wijzigende route-aanduiding naar het Erasmus M.C. Hij wilde graag voor een kleinere gemeente werken en vond werk bij de gemeente Leidschendam-Voorburg. Nu heeft hij een vaste werkkring bij de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Afwisselend werk: plannen van straten en parkeerruimte. Contact met wethouder, gemeenteraad en protesterende bewoners. In januari werd hij gevraagd om diaken te worden, maar toen was hij bezig met een komende verhuizing en hij wilde dat eerst geregeld hebben. Onlangs betrok hij zijn nieuwe woning aan de Graaf Balderikstraat vlak bij de Rotte. Een bijzondere bouw met loopbruggen naar de diverse woonlagen. Velen zullen hem nog herinneren als ouderling voor de Eredienst. Juist in die jaren eiste zijn werk veel aandacht en kon hij te weinig energie steken in het kerkenraadswerk. Reden om die taak neer te leggen. Waarom dan nu diaken? Wel, het is een nieuw aspect. Zorgzaam bezig zijn voor mensen, binnen en buiten de kerk en organiseren van acties, bijvoorbeeld fruitzondag en wat verder op zijn weg komt is aanleiding zich als diaken dienstbaar te maken. Hij zal attent zijn, dat hij zich niet over de kop gaat werken. Hij is al jaren namens onze gemeente lid van de werkgroep van het Nederlands Bijbelgenootschap. Het voorbereiden van de jaarlijkse bijbel-tien-daagse is een belangrijk item. Hij zou graag dit werk overdragen. Op 12 september start het nieuwe jaarprogramma én begint hij zijn werk als diaken. Een welkome versterking! Hij zal zijn steentje bijdragen en ik weet zeker dat hij dat met veel inzet zal gaan doen wij mogen weer heel dankbaar zijn! Gijs Roodhorst Israëlzondag met ds Johan Snoek Voorbede voor alle mantelzorgers Zorgen moet je doen, niet maken, zegt Loesje. Talloze mensen brengen dit in praktijk. Zij zorgen intensief voor hun familielid, vriendin, buurman of iemand die op hun weg gekomen is. Deze stille zorgenden, thuis en in tehuizen, hebben onze voorbeden nodig. Ds Johan Snoek raakt niet uitgesproken. En het gaat ook altijd ergens over. Dat komt omdat hij alvorens te spreken goed luistert. Met oren van het hart doet hij dat. Zijn laatste boek Joodse en Palestijnse tranen is hiervan een goed getuigenis. Hij vertelt hierin eerst van het kerkelijk verzet tegen Auschwitz. Dat was weliswaar niet algemeen, maar er klonken wel degelijk christelijke tegenstemmen tegen de moorddadige acties van de nazi s. Deze stemmen heeft ds Snoek zelf gehoord en hij wil dat wij ze blijven horen, ook met het oog op onze tijd. Het tweede deel van zijn boek gaat over het Caleidoscoop p. 5 Israëlisch-Palestijnse conflict. Ook hierop gaat hij op een heel persoonlijke manier in. Hij eindigt met: Wanneer jood en palestijn elkaars gelaat herkennen als dat van een medemens, dan zal de nacht voorbij zijn. Over zijn boek zal ds Snoek zelf verder vertellen na de kerkdienst op zondag 3 oktober. Dan zal (waarschijnlijk) ook een deel van de film te zien zijn die dit voorjaar door de Israëlische televisie gemaakt is in het kader van opsporing verzocht. Het belooft een boeiende ontmoeting te worden. L. Korevaar

6 La Sonrisa Naranja Eten voor het goede doel Genieten van een mooi uitzicht en een heerlijke maaltijd voor een goed doel! Nu de vakanties weer voorbij zijn, organiseert La Sonrisa Naranja de komende maanden opnieuw een aantal sponsordiners. La Sonrisa Naranja is de medische hulppost in Ecuador, opgezet door de dochter van onze gemeenteleden Hennie en Wim van der Linden. Diverse malen is voor dit werk in onze diensten gecollecteerd, de diaconie draagt bij, en in het juninummer van Caleidoscoop kon u meer over lezen over het werk van Els en Gonzalo. De opbrengst van de sponsordiners gaat naar La Sonrisa Naranja. Ze worden gehouden op: vrijdag 3 september zaterdag 11 september vrijdag 24 september zaterdag 2 oktober Het programma is als volgt: Aankomst tussen en uur, Admiraliteitskade 75 Z, waar u allereerst kunt genieten van het uitzicht op de rivier en de skyline van Rotterdam onder het nuttigen van een drankje. Vanaf 19 uur een presentatie over Ecuador en het werk van La Sonrisa Naranja in Guayaquil gevolgd door een, op Zuid Amerika geënt, driegangen diner. Einde om ongeveer 22 uur. Alle vorige diners zijn een groot succes geweest, waarbij enkelen zelfs een voor hen speciale gelegenheid met een sponsordiner hebben gevierd. De prijs is 30, per persoon. Deze opbrengst is in zijn geheel bestemd voor de mensen in Guayaquil. Omdat de inkomsten van de stichting door de crisis en de daarmee gepaard gegane daling van de euro ten opzichte van de dollar ernstig verminderd zijn, waardoor de bijdrage naar Guayaquil moest worden verlaagd, hopen Wim en Hennie dat alle diners volbezet zullen zijn! Overigens: Als u met minstens vier personen wilt deelnemen, maar de data niet schikken, kunt u altijd een mail sturen om een andere datum af te spreken. Tenslotte: een volbezet sponsordiner ( 180,-) is goed voor het ontwormen en het voorzien van vitaminetabletten van ongeveer 40 kinderen. Wim en Hennie hopen u op een van hun sponsordiners te mogen ontvangen! Gijs Roodhorst website: info@lasonrisanaranja.nl Theologisch zijlicht Redt onze zielen Wie in nood verkeert kan een S.O.S. bericht uitzenden. Dat is een afkorting van Save Our Souls dat letterlijk vertaald Redt onze zielen betekent. Het woord ziel wil in dit verband hetzelfde zeggen als: leven. Wie in nood is, wil helemaal gered worden, lichamelijk en geestelijk. Dezelfde eenheid van lichaam en ziel horen we in de uitdrukking: Kralingen telt zoveel zielen. Dan gaat het om de bewoners, de mensen in hun totaliteit. Toch gebruiken wij het woord ziel veelvuldig om het bijzondere van ieder mens uit te drukken. De filosoof Gerard Visser wijst hierop in zijn boek over de ziel: Niets cadeau. Volgens hem komt dat omdat wij niet zonder kunnen. Het woord ziel geeft iets unieks aan. Iemand op haar ziel trappen is deze persoon in haar diepste innerlijk raken. Zolang er mensen zijn, hebben zij dit ervaren én nagedacht over wat die ziel nu is. Ook ik heb dat deze zomer gedaan en daarbij vele denkers uit verleden en heden geraadpleegd. Mijn conclusie is dat ik nog steeds niet weet wat we onder ziel moeten verstaan. In ieder geval kan ik er geen definitie van geven. Daar lijdt mijn ziel echter niet onder, het is eerder een opluchting. De ziel is gewoonweg niet (volledig) te kennen! Ik geloof ook niet dat zij ooit haar geheimen helemaal zal prijsgeven. Dat zeg ik omdat wij niet veel méér weten dan Aristoteles die in de vierde eeuw voor onze jaartelling leefde. Aristoteles wilde, anders dan zijn leermeester Plato niet weten van een scheiding tussen ziel en lichaam, waarbij de ziel het onsterfelijk hogere zou zijn. De mens vormt naar ziel en lichaam een eenheid, evenals alle levende wezens. Het lichaam is de stof die door de ziel gevormd wordt, de ziel zorgt ervoor dat het lichaam werkt zoals het bedoeld is. De een kan niet zonder de ander. Opvallend is dat Aristoteles voor het unieke van de mens (onder andere dat deze over zichzelf kan nadenken) het woord geest gebruikt. Anderen zijn hem daarin tot de huidige tijd nagevolgd en onderscheiden de mens naar lichaam, ziel en geest. Om het ingewikkeld te maken: er zijn ook denkers die ziel en geest identificeren. De mens is dan een samenstelling van lichaam en ziel/geest. In ieder geval wordt met de ziel bedoeld de nietstoffelijke, onzichtbare kant van ons ik, dat wat ons tot een unieke persoon maakt. Lange tijd heeft de opvatting overheerst dat deze ziel hoger staat dan het lichaam en ook onsterfelijk is. De ziel is er dan al voor onze geboorte en verlaat het lichaam bij het sterven. Deze visie is ons vertrouwd omdat de christelijke kerk zich Caleidoscoop p. 6 in dit opzicht vrijwel naadloos heeft aangesloten bij het heersende filosofische denken. In onze tijd overheerst de tegenovergestelde opvatting: de ziel is dan vooral een functie van het lichaam, in het bijzonder de hersenen. Ons brein bepaalt in hoge mate ons denken en ons gedrag. In de lijn van deze visie ligt het om verschijnselen van de psyche (geest of ziel) vooral met medicijnen of gedragstherapie aan te sturen. We zien dat tegen deze materialistische invulling in weer een beweging komt die de ziel als meer ziet dan een lichaamsfunctie. Wat dit betreft is er niets nieuws onder de zon. Alle eeuwen door wisselen ziel en lichaam stuivertje wat betreft hun positie. Nu eens is de ziel de ruiter die het paard de goede richting uit laat gaan. Dan weer is de mens inclusief zijn geestelijke vermogens één en al lichamelijkheid. Dat onderstreept dat de ziel een geheimenis blijft, dat wij nooit in onze vingers kunnen krijgen. Welk beeld van de mens geeft de bijbel en kan dit licht op onze ziel werpen? In een volgend artikel zal ik dit belichten. Nu al kan ik onthullen dat dit heel verrassend zal zijn. L. Korevaar