Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z
|
|
- Patricia Lemmens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Principes en aanpak die de biodiversiteit ten goede komen Marie PAIRON Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable (ICEDD) asbl
2 Doelstellingen van de presentatie De definitie en het belang van de biodiversiteit in het kort overlopen. Uitleggen hoe de waarde van elk project voor de biodiversiteit kan worden berekend aan de hand van een eenvoudige coëfficiënt. Concrete technische denksporen aanreiken met het doel ruimten te creëren die het onthaal van de biodiversiteit in de stad ten goede komen.
3 Overzicht van de uiteenzetting Inleiding en principes De biodiversiteit op het perceel: de biotoop-oppervlaktefactor Technische beperkingen: Analyse van de abiotische en biotische elementen Keuzeprincipes inzake de voorzieningen Keuzeprincipes voor de vegetatie Onderhoudskosten voor de voorzieningen Voorbeelden van mogelijke voorzieningen Groendaken en groene gevels Begroeide oppervlakten
4 Context Inleiding en principes Definitie van biodiversiteit De biodiversiteit (of biologische diversiteit) is de diversiteit aan levensvormen die op aarde bestaan. De biodiversiteit kan op drie organisatieniveaus worden gemeten: De genen: de genetische diversiteit De soorten: de specifieke diversiteit Het ecosysteem: de landschappelijke diversiteit De biodiversiteit van een bepaald milieu is het geheel van levende organismes die er zich bevinden, bekeken vanuit de invalshoek van hun diversificatie.
5 Inleiding en principes Evolutie van de specifieke diversiteit Uitroeiing van een soort in de tijd: Vernietiging van de habitat Gewijzigde ecologische omstandigheden Historisch gezien: 5 grote crisissen > geologische fenomenen met een impact over honderdduizenden jaren. - sinds begin mesozoïcum: op minder dan 1M jaar > 90% van de soorten verdwenen) Verdwijningsgraad: 1 soort/ 1 mio / 1000 jaar
6 Inleiding en principes De soorten verdwijnen aan een steeds sneller tempo Living Planet Report, 2012 De zesde uitstervingsgolf Constatatie: in België zijn tussen de 1/3 en 1/2 van de soorten bedreigd
7 Source: Leadley, Paul, et Secretariat of the Convention on Biological Diversity. Biodiversity Scenarios Projections of 21st Century Change in Biodiversity, and Associated Ecosystem Services: A Technical Report for the Global Biodiversity Outlook 3. Montreal, Quebec: Secretariat of the Convention on Biological Diversity, E/MEA= aantal uitstervingen per miljoen soorten per jaar. Ver verleden = percentage natuurlijke uitsterving, recent verleden = 20ste eeuw, toekomst = voorspelling van de soorten die met uitsterven bedreigd zijn. De zesde uitstervingsgolf
8 Inleiding en principes Het belang van biodiversiteit in de stad De steden en stadsgebieden kunnen een grote diversiteit herbergen. Ze zijn vaak rijker dan de intensief bebouwde landelijke gebieden Er is een grote diversiteit aan biotopen aanwezig De meeste steden tellen tussen de 800 en 1500 soorten planten (in Brussel: ongeveer 800 soorten, vergeleken met 1500 in België). Bron: Cities and biodiversity outlook. CBD summary-en-f-web.pdf
9 Inleiding en principes Netwerken het groene en blauwe netwerk in Brussel Het beleid betreffende het groene en blauwe netwerk is een allesomvattend programma dat de prioriteiten op een globaal niveau definieert. De regionale structuur van het groene netwerk bestaat uit een aaneengesloten netwerk De aangesloten stukken komen overeen met de ruimten waaruit de stad is opgebouwd Perimeter voor ingroening en aanleg van groene ruimten Groencontinuïteiten Groene ruimten, verbindingsruimten voor de groencontinuïteiten Woud, bos en groene ruimten Bescherming van de groene stad van de tweede kroon
10 Inleiding en principes Verdelingsgraad van de groene ruimten in het BHG Privétuinen Grote privédomeinen Begraafplaatsen Bebouwde oppervlakte Landbouwgebieden Recreatiegebieden in open lucht Ruigten Openbare parken en tuinen Bossen Groene ruimten verbonden met wegen Spoorwegbermen Biodiversiteit in het BHG
11 Inleiding en principes Het netwerk bestaat uit de volgende elementen: beboste zones penetratieassen (spoorwegen, invalswegen, groene paden) waterpartijen parken, ruimtes, speelpleinen gebouwen en woningen op inspringsproken op terrassen en in tuinen groene of bebloemde gevels en daken Welke oplossingen bestaan er om gebouwen en woningen maximaal in te schakelen voor het behoud van de biodiversiteit?
12 De biotoop-oppervlaktefactor Principes De BAF - Biotoop-oppervlaktefactor (BAF - Biotope area factor) - geeft aan welke oppervlakte van het terrein dienst doet als biotoop of andere nuttige functies voor het ecosysteem vervult. BAF = ecologisch nuttige oppervlakte oppervlakte van het perceel
13 De biotoop-oppervlaktefactor Berekeningsmethode De biotoop-oppervlaktefactor beschrijft dus de verhouding tussen de oppervlakten met een gunstige impact op de biodiversiteit op het perceel en de totale oppervlakte van het perceel. De deeloppervlakten van een perceel krijgen een coëfficiënt afhankelijk van hun ecologische waarde.
14 Berekening van de BAF Ondoorlatende oppervlakte 0,0 Bekleding die geen lucht en water doorlaat, zonder vegetatie (bijv. beton, bitumen, dakbedekking met een laag mortel). Gedeeltelijk ondoorlatende oppervlakte 0,3 Bekleding die lucht en water doorlaat, normaal zonder vegetatie (bijv. klinker, mozaïektegels, dakbedekking met een laag grind/zand). Halfopen oppervlakte 0,5 Bekleding die lucht en water doorlaat en regenwater laat doorsijpelen, met vegetatie (bijv. houten vlonders, klinkers met grasvoegen).
15 Berekening van de BAF Groene gevels en groene afscheidings- en steunmuren 0,5 Intensieve vegetatie (> 50 % bedekt) op of langs de gevels, tuinmuren enz. (oppervlakte op verticaal vlak). Fauna Positief effect op de gebouwtemperatuur Houdt stof en polluenten vast Visuele effecten
16 Berekening van de BAF Oppervlakte met vegetatie op volle grond 0,8 Oppervlakte met gevarieerde vegetatie op volle grond 1 Vegetatie op volle grond (bijv. grasveld) voor de ontwikkeling van de flora en fauna Vegetatie op volle grond met aanzienlijke biologische diversiteit (bijv. bomen, struiken, bloemenweiden, vijvers enz.). Extensieve weiden, aangepast aan de bodem en het klimaat. Gecontroleerde technische uitvoering
17 Berekening van de BAF Oppervlakte met vegetatie op dikke substraatlaag 0,7 Oppervlakte met vegetatie op dunne substraatlaag 0,5 Oppervlakte met (intensieve) vegetatie op een ondergrondse constructie of plat dak met een substraatlaag van meer dan 20 cm. Oppervlakte met (niet-intensieve) vegetatie op een ondergrondse constructie of plat dak met een substraatlaag van minder dan 20 cm. Esthetisch Isolerend Positief effect op de watercyclus, op de luchtvervuiling,... Specifieke technische uitvoeringsmodaliteiten Keuze van vegetatie en substraat
18 Berekening van de BAF Om rekening te houden met de context waarin het perceel zich bevindt, stelt het Referentieel voor de certificering en de labeling van duurzame gebouwen voor de huidige en geplande BAF te vermenigvuldigen in functie van de locatie. Voorzieningen ter bevordering van de biodiversiteit hebben inderdaad meer waarde in dichtbebouwde zones. Daarnaast vereist het Referentieel dat de BAF van de beoogde situatie groter dan of even groot als de BAF van de bestaande situatie op het perceel moet zijn.
19 Voorbeeld van de BAF-berekening voor een woonperceel Oppervlakte perceel: 168 m² BAF perceel links: 101/168 = 0,601 BAF perceel rechts: 101,7/168 = 0,605 Tekening: Bertrand Ippersiel
20 Biotoop-oppervlaktefactor Indicatieve waarden die moeten worden bereikt:
21 Biotoop-oppervlaktefactor Belang van een hogere coëfficiënt Vanuit ecologisch oogpunt: Garanderen en verbeteren van het microklimaat en de luchtkwaliteit, Garanderen en verbeteren van de bodemfunctie en het waterbeheer, Creëren en revaloriseren van de noodzakelijke ruimte voor fauna en flora. Vanuit sociaal oogpunt: Verbeteren van de omgeving van de habitat.
22 Voorafgaande terreinstudie: biotische en abiotische elementen Beperkingen verbonden aan de abiotische elementen Locatie Groene stad of dichtbebouwde stad Bebouwde volumes, muren en wanden, types van oppervlakten, De structuur van het gebouw indien de voorziening voor gewichtsbelasting zorgt Beperkingen verbonden aan de biotische elementen Staat van de bodem De samenstelling en de structuur van de overblijvende grond is vaak aangetast (geroerde grond, heterogene aanaardingen, ) Klimatologische beperkingen: De nabijheid en de hoogte van gebouwen op en rond het perceel kunnen de impact van de klimatologische factoren beïnvloeden: Vochtigheidsgraad, temperatuur varieert naargelang van: Bezonning Neerslagval Vorst Impact van de wind
23 Analyse van de bestaande situatie Het bestaande milieu voordat de werken worden aangevat Overzicht van de bestaande toestand (en dus van de waarde van het terrein voordat de werken worden aangevat). De volgende elementen kunnen bijvoorbeeld worden opgemeten en de impact ervan geanalyseerd aan de hand van een waardenschaal in termen van nuttige oppervlakte voor de biodiversiteit. Met bomen begroeid gebied Laag gesnoeide haag 1 punt per vernietigde m Met bomen beplante haag 1.5 punten per vernietigde m Vrije heg 3 punten per vernietigde m Hoog gesnoeide haag 3 punten per vernietigde m Bomenrij (behalve afgeknotte bomen) 2 punten per vernietigde m Bomenrij afgeknotte bomen 6 punten per vernietigde m Alleenstaande boom of struik 4 punten per vernietigde boom Boomgaard hoogstammen 6 punten per vernietigde m² Met bomen begroeide oppervlakte 4 punten per vernietigde m² Vochtig gebied Stilstaand water 10 punten per vernietigde m² Stromend water 6 punten per vernietigde m² Overstroomd gebied 10 punten per vernietigde m² Permanent vochtig grasland 5 punten per vernietigde m² Droge stenen muren en muurtjes 3 punten per vernietigde m Andere kleine biotopen Dode boom 4 punten per vernietigd element Sloten 4 punten per vernietigde m Bermen of holle wegen 4 punten per vernietigde m
24 Analyse van de bestaande situatie Het bestaande milieu voordat de werken worden aangevat De waardevolle elementen zullen in de mate van het mogelijke worden beschermd tijdens de werken. Bijvoorbeeld, om schade aan de bomen en heggen tijdens de werken te vermijden, wordt rond de boom of heg een beschermingsperimeter aangebracht in de vorm van een hek of omheining. Binnen deze perimeter geldt bij voorkeur: een verbod op verkeer tussen de bomen of, in het uiterste geval, een systeem om de belasting te spreiden een verbod op het vellen of het grondig snoeien van bomen. een verbod op het doorsnijden van wortels. Gericht graven geniet de voorkeur boven grote opgravingen en geulen. een verbod op het wijzigen van de structuur en de aard van de bodem zonder dat hiervoor het advies van een specialist wordt ingeroepen een verbod op het opslaan van schadelijke producten of materialen in de nabijheid van de bomen en heggen, om bodemverontreiniging te voorkomen. een verbod op het wijzigen van de waterhuishouding van de bodem. de verplichting de boom te beschermen tegen stof, rook en hoge temperaturen door vuur, en tegen gassen die vrijkomen uit vluchtige giftige stoffen. een verbod om de boom of de haag bloot te stellen aan de wind en de zon door de omgeving ervan plotseling te wijzigen. dat slagen tegen de stam en het losrukken van takken moeten worden vermeden.
25 Analyse van de toekomstige situatie: keuze-elementen Keuzeprincipes inzake voorzieningen Voorkeur voor volle gronden Zorgen voor continuïteit van de ecologische corridors Bevordering van de lokale productie van voedingsmiddelen. Realisatie van een systeem met dakmoestuinen, plaatsing van bijenkasten op het perceel, aanleg van een groentetuin of boomgaard, 25
26 Analyse van de toekomstige situatie: keuze-elementen De keuze van de beplanting Voorkeur voor inheemse planten van lokale oorsprong Ze zijn veel gunstiger voor de biodiversiteit dan de uitheemse: Harder Sterker Bieden betere schuilplaatsen voor fauna en flora Deze soorten moeten aangepast zijn aan de standplaats en aan de weers- en bodemomstandigheden in de uitgangssituatie. Bij de invulling rekening houden met de vereisten van de planten op het vlak van: Bezonning en beschaduwing Warmte en koude Weerstand tegen wind, droogte, vochtigheid Bevordering van de diversiteit van de geplante soorten Uitheemse invasieve soorten vermijden 26 Bron: Federaal Biodiversiteit sportaal: Ias.biodiversity.be
27 Invasieve uitheemse planten in België Bron: AlterIAS (ALTERnatives to Invasive Alien Species)
28 Invasieve uitheemse planten in België Bron: AlterIAS (ALTERnatives to Invasive Alien Species)
29 Alternatieve planten Bron: AlterIAS (ALTERnatives to Invasive Alien Species)
30 Alternatieve planten Bron: AlterIAS (ALTERnatives to Invasive Alien Species)
31 Analyse van de toekomstige situatie: keuze-elementen Toekomstig onderhoud: onderhoudskosten beperken Voorzie een extensief beheer (weinig of geen onderhoud) De aanlegplannen en het beheerprogramma moeten vastliggen bij de aanvang van het project Te vermijden: Regelmatig te maaien of te snoeien oppervlakken Voorkeur voor: Gedifferentieerd beheer van planten (gemaaid gras, vrije heggen,...) Inheemse soorten die weinig onderhoud vragen. Bron: Des arbres dans la ville, L urbanisme végétale, Caroline Mollie, Actes Sud, 2009
32 Kantoorgebouw van Greenpeace, Schaarbeek foto: F. Luyckx Kantoorgebouw, Elsene. Landschapsarchitect: Bernard Capelle 2003 Kantoorgebouw, Elsene. Intensief groendak boven parkeerverdieping foto: E. Gobbo Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Groendaken Een groendak is een plat dak dat bedekt is met beplanting en met de noodzakelijke lagen om deze planten tot ontwikkeling te laten komen (drainage, substraat ) Drie types: Extensief groendak (beplanting beperkt tot mossen, sedum en grasachtigen) Eenvoudige intensieve groendaken of lichte tuindaken (beplanting = grasachtigen, kleine struiken en planten aanwezigheid van substraat) Sterk ontwikkelde groendaken of tuindaken (dikte van het substraat maakt beplanting met bomen/struiken mogelijk)
33 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Groendaken Voordelen: Toename van de levensduur van het dak (dichtheid) Waterbeheer Verminderen van de totale hoeveelheid regenwater die naar de riolering stroomt (verdamping via de planten) Verminderde en vertraagde afvoer van het water Verbeteren van de kwaliteit van het afgevoerde water Verbeteren van de luchtkwaliteit Akoestische en thermische isolatie Nadelen: Brandveiligheid Overbelasting Impact door schade en infiltraties Onderhoud
34 Source: janv.pdf Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Groendaken: principeschema Principeschema Intensief Half-extensief Extensief Extensive Dikte substraat Type van vegetatie Echte tuin: bomen en struiken, grasvelden, Struiken met beperkte ontwikkeling, winterharde planten en grassen, Vetplanten (sedum), bloembollen, grassen, plantengemeenschappen Ondergrond Beton Beton, staal, hout Beton, staal, hout Belasting Onderhoud Kostprijs Veel (type tuin) Hoog Gemiddeld (3 tot 4 x per jaar afh. van planten) Gemiddeld Weinig (1 tot 2 x per jaar) Laag Element Draagstructuur Uitstekend deel Warmte-isolatie Dampscherm Afdichting Filtratielaag Drainagelaag Steriele zone Substraat Afscheiding
35 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Groendaken: hoe kunt u ze maximaal laten bijdragen aan de biodiversiteit? Twee denkwijzen bestaan naast elkaar, voor wie groendaken wil aanleggen met de biodiversiteit voor ogen: Zorgen voor verscheidenheid van de habitats Nabootsing van het milieu rondom, voor een maximale continuïteit en vervanging van de verloren ruimte De strategie die hierbij moet worden gevolgd, hangt af van de doelstellingen van het project en van de gevoeligheid van het ecosysteem dat door de constructie wordt verstoord. Substraten: verschillende diktes, types en voorkeur voor lokale substraten Keuze van soorten: Bestand tegen moeilijke omstandigheden (droogte, hitte, wind, ) Divers plantenpalet Voorkeur voor spontane vegetatie, lokale soorten Inspiratie zoeken bij plantengemeenschappen in natuurlijke milieus
36 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Begroeide muren of groene gevels Drie grote types: Eenvoudige muur: installatie van een klimplant die water en voeding put uit de grond onderaan de muur Gemengde muur Complexe muur: omvat gewoonlijk een structuur die vooraan op de muur van het gebouw is vastgemaakt, waarop het substraat komt dat nodig is voor de installatie en het overleven van de planten Groene voorbeeldgevel in klimop in het centrum van Rijsel Bron: Bron:
37 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Begroeide muren of groene gevels Voordelen: Gevelbescherming tegen warmte en weersinvloeden hogere levensduur van de materialen Betere thermische en akoestische regeling van het gebouw Lage uitvoeringskostprijs en het bestaan van premies Houdt neerslagwater vast Verbetert de luchtkwaliteit, vermindert het hitte-eilandeffect Esthetische meerwaarde voor gebouwen
38 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Begroeide muren of groene gevels: eenvoudige muren types van planten Planten met hechtwortels: kunnen zich vasthaken aan de muur, hebben geen klimstructuur nodig Klimop Wilde wingerd Slingerplanten: klimmen omhoog langs een klimstructuur. Deze planten hebben een houten of metalen klimrek of stalen kabels nodig om te groeien. Een ronde doorsnede is aanbevolen. Blauweregen Hop Kamperfoelie Planten met hechtranken: hechten zich vast met de bladsteel van bepaalde blaadjes waarvan de morfologie is aangepast aan deze functie. Deze planten hebben een houten of metalen klimrek of stalen kabels nodig om te groeien. Passiebloem Clematis
39 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Begroeide muren of groene gevels Ontwerp: De plantensoorten moeten worden gekozen naargelang van de blootstelling Eventueel verbetering van het substraat Naargelang van het beoogde effect kunnen bladbehoudende of bladverliezende planten worden gekozen De kostprijs verschilt sterk naargelang van de gekozen techniek en de muuroppervlakte
40 Voorbeelden van mogelijke voorzieningen om de BAF te verbeteren Tuinen in volle grond Vochtige zones (geulen, grachten, lagunesysteem naargelang van het waterbeheer op het perceel) Doorlatende minerale oppervlakten Habitats voor de fauna en de flora Bijenkasten
41 Interessante tools, internetsites, enz.: Over de BAF: toepassing van BAF oorspronkelijk in de stad Berlijn Over invasieve soorten: website van AlterIAS (alternatieven voor invasieve planten): Federaal biodiversiteitsportaal lijst van soorten volgens risicograad: Over groendaken en hoe ze optimaal kunnen bijdragen aan de biodiversiteit (pdf-document) Over de praktische aspecten van de integratie van biodiversiteit in het project: Technische fiches van gebouwen met een positieve biodiversiteit: Referenties Gids Duurzame Gebouwen en andere bronnen: Gids Duurzame Gebouwen: Fiches G_NAT00; G_NAT01; G_NAT02; G_NAT03
42 Bibliografie: Alternatieven voor invasieven, plant anders Kies voor biodiversiteit in de tuin, AlterIAS, 2011 Des arbres dans la ville, L urbanisme végétale, Caroline Mollie, Actes Sud, 2009 Systèmes Vivants et Paysage, Liat Margolis et Alexander Robinson, 2008 Le maillage vert écologique en Région de Bruxelles Capitale, BIM, 1998
43 Te onthouden uit de uiteenzetting Biodiversiteit in de stad is een realiteit Iedereen kan ertoe bijdragen De BAF: beoordelingsinstrument, geen doel op zich Diversiteit van oplossingen om de biodiversiteit te verbeteren op schaal van het project Om de oplossingen zo waardevol mogelijk te maken, kiest u bij voorkeur voor: Inheemse, lokale planten die aangepast zijn aan de standplaats Oplossingen die productiemiddelen/ingrepen tot een minimum beperken Een zo groot mogelijke verscheidenheid en aansluiting bij lokale omstandigheden
44 Contact Marie PAIRON Projectverantwoordelijke ICEDD asbl, Boulevard frère Orban 4, 5000 NAMUR : marie.pairon@icedd.be
Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z
Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzaam bouwen van A tot Z Leefmilieu Brussel Principes en aanpak die de biodiversiteit ten goede komen Marie PAIRON Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding
Opleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding PRINCIPES EN ORGANISATIEMETHODE DIE GUNSTIG IS VOOR DE BIODIVERSITEIT Bertrand IPPERSIEL ICEDD Opleiding tot stand gebracht door de vzw. Doelstelling van
Nadere informatieOpleiding Duurzaam gebouw:
Opleiding Duurzaam gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel BIODIVERSITEIT INTEGREREN IN EEN RENOVATIEPROJECT Marie PAIRON Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer
Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Leefmilieu Brussel Bescherming van de fauna en de flora tijdens de werf Marie PAIRON Institut de Conseil et d Etudes en Développement Durable (ICEDD) asbl
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Inleiding tot het thema Frederic LUYCKX, architecte & chercheur Doelstellingen van de presentatie De kwestie ontwikkeling
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Biodiversiteit: ecologisch potentieel van groendaken en andere voorzieningen die de ontwikkeling van de natuur bevorderen
Nadere informatieBouwen en biodiversiteit
Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwen en biodiversiteit 05 oktober 2018 Ontwikkeling en aanpassing van de biotoop-oppervlaktefactor (BAF) voor toepassing in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Voorstelling
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel UITVOERINGS- EN ONDERHOUDSKOSTEN VAN EEN GROENDAK Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstellingen van de presentatie
Nadere informatie1. Wat is een groendak? 2. Waarom een groendak? 3. Waarom een nidasedum groendak? 4. Wat is Nidasedum en hoe wordt nidasedum gekweekt? 5.
Info sessie 1. Wat is een groendak? 2. Waarom een groendak? 3. Waarom een nidasedum groendak? 4. Wat is Nidasedum en hoe wordt nidasedum gekweekt? 5. Toebehoren nidasedum 6. Waarmee rekening te houden
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Elementen voor een duurzame keuze Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Doelstellingen van de presentatie Hulpmiddelen
Nadere informatieArchitectuur ontmoet biodiversiteit
Architectuur ontmoet biodiversiteit Benoît Thielemans - Facilitator Ecoconstructie voor het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest Greenimmo FHW architectes Greenimmo FHW architectes Greenimmo FHW architectes
Nadere informatieGroendaken. Presentatie door de nv MEULEMAN JP. Jean-Paul Meuleman - Hugues Michot. Presentatie van groendaken... Maubeuge 1990
Groendaken Presentatie door de nv MEULEMAN JP Jean-Paul Meuleman - Hugues Michot Presentatie van groendaken... Dak in Doornik 1998 Maubeuge 1990 Een boeiende filosofie... 1 Het groendak definitie en types
Nadere informatieWaarom kiezen voor Daku-systeem. water voor vegetatie en/of planten door condensatie en diffusie. alle producten zijn gebaseerd op de FLL-normen
Groendak Waarom kiezen voor Daku-systeem 1. systeem water voor vegetatie en/of planten door condensatie en diffusie 2. hoge kwaliteit alle producten zijn gebaseerd op de FLL-normen 3. bewezen kwaliteit
Nadere informatieOM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN
OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN De meest voorkomende inrichtingen worden hieronder vermeld. Voor meer details, raadpleeg www.nwrm.eu (NWRM: Natural Water Retention Measures), Europese nomenclatuur
Nadere informatieGROENDAKEN BRENG LEVEN OP JE DAK. EXTENSIEF OF INTENSIEF, EMOTRADE LEVERT DE OPLOSSING.
GROENDAKEN BRENG LEVEN OP JE DAK. EXTENSIEF OF INTENSIEF, EMOTRADE LEVERT DE OPLOSSING. 02 [www.emergo.be ] 03 / 860 19 70 03 GROENDAKEN De afgelopen jaren is de belangstelling in groendaken sterk toegenomen.
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel UITVOERINGS- EN ONDERHOUDSKOSTEN VAN EEN GROENDAK Frederic LUYCKX, architect & onderzoeker Update 2017 Doelstellingen
Nadere informatieWat? Waarom? een tuin boven het hoofd. Aanleg van groendaken
N1 een tuin boven het hoofd Aanleg van groendaken Wat? Waarom? Is de buurt wat grijs en troosteloos? Wil je met de organisatie een milieuminnend imago uitstralen? Wil je voor de werknemers en voor de buurt
Nadere informatieHeel grote gevel. Planten- en klimhulpkiezer - de tuinmuur - Piet Recour - 0474 50 16 86. Soort gevel Bezonning Plantensoort Klimhulp
Soort gevel Bezonning Plantensoort Klimhulp Heel grote gevel >8 m breed >10 m hoog (Voordeel: Bepaalde planten kan je hierop kwijt zonder te blijven snoeien) Zowel zon, halfschaduw als schaduw zijn goed.
Nadere informatieKIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK
Groendaksystemen KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK Groendaken zorgen voor een gezondere en aangenamere leefomgeving! Algemeen We onderscheiden twee soorten groendaken : Extensieve groendaken Vegetatiedaken
Nadere informatieOpleiding Duurzaam gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie: technische details
Opleiding Duurzaam gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie: technische details Leefmilieu Brussel DAKISOLATIE BIJ RENOVATIES Pierre DEMESMAECKER Institut de Conseil et d Etudes en Développement
Nadere informatieverwerking : wat is een bos?
verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke
Nadere informatieHet verlies van biodiversiteit in de stad: oorzaken, gevolgen en oplossingen
Stedelijke biodiversiteit Natuur in Brussel 23/04/2018 Het verlies van biodiversiteit in de stad: oorzaken, gevolgen en oplossingen René-Marie Lafontaine & Mathilde Oger Conservation Biology Unit Koninklijk
Nadere informatieGEOKUNSTSTOFFEN GROEN GEVEL SYSTEEM: EMOWALL
06 GEOKUNSTSTOFFEN GROEN GEVEL SYSTEEM: EMOWALL NL algemene info & toepassingen GEOKUNSTSTOFFEN Groenwanden zijn meer en meer in trek daar ze een harmonie vormen tussen de gebouwen en de omgeving. Aangezien
Nadere informatiePromouvoir la biodiversité sur le site de Solvay Campus Bevordering van de biodiversiteit op de site van Solvay Campus
Promouvoir la biodiversité sur le site de Solvay Campus Bevordering van de biodiversiteit op de site van Solvay Campus DEPRET Pierre SIPP Solvay Campus DUQUENNE Etienne Ferme Nos Pilifs asbl 07/06/2013
Nadere informatieJe tuin. tips en afspraken
Je tuin tips en afspraken Je tuin hoort bij je woning. Het is prettig als deze er netjes en goed onderhouden uitziet. Zodat je er altijd van kunt genieten. Maar hoe richt je je tuin in? En hoe onderhoud
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam Gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Biodiversiteit: ecologisch potentieel van groendaken en andere voorzieningen die de ontwikkeling van de natuur bevorderen
Nadere informatieSchadenberg Combi Groen
Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen heeft zich gespecialiseerd in het adviseren en realiseren van complexe groenoplossingen. Een creatieve en vakkundige partner bij de aanleg en onderhoud van
Nadere informatieSchadenberg Combi Groen
Schadenberg Combi Groen Schadenberg Combi Groen heeft zich gespecialiseerd in het adviseren en realiseren van complexe groenoplossingen. Een creatieve en vakkundige partner bij de aanleg en onderhoud van
Nadere informatieEcologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam
Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw
Nadere informatieGroene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw
Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw Ine Knoops Arch. en Ing. Bouwkunde Onderzoeker WTCB ine.knoops@bbri.be 02/655 77 11 1 Inhoud van de presentatie 1. Groene daken Beschrijving
Nadere informatieGroendaken zorgen voor een aangenamere en gezondere leefomgeving!
Groendaken Groendaken zorgen voor een aangenamere en gezondere leefomgeving! Positieve invloed op de biodiversiteit Buffer voor regenwater Warmte-regulerend Werkt luchtzuiverend Groendaken zorgen voor
Nadere informatieOpleiding Duurzaam bouwen: WATER
Opleiding Duurzaam bouwen: WATER Leefmilieu Brussel Zuivering van afvalwater met aanleg van een vloeiveld (LAGUNAGE) Door Christian HEYDEN: Biochemicus en projectleider Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatie1.Groendaken... 2. 2.Gevelbegroening... 6. Colofon... 9. Groendaken & Gevelbegroeing. Inleiding. 1.1 Voor- en nadelen... 3 Voordelen... 3 Nadelen...
p. 1 Inleiding Groendaken en gevelbegroening hebben een aantal belangrijke voordelen: ze brengen groen in de stad, hebben een positief effect op de waterbeheersing en het klimaat en scheppen een aangename
Nadere informatieGROENE DAKEN...VOOR IEDEREEN!
GROENE DAKEN...VOOR IEDEREEN! SAMEN DUURZAAM VERDER! Optigroen groendakopbouw volgens het voorbeeld natuurdak Producten en schema van de groendakopbouw 1 Vegetatielaag type Matten SKG alternatief 1: Pluggen
Nadere informatieTournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle
OPGELET! De volgende presentatie mag niet gebruikt of verspreid worden aangezien de afbeeldingen niet allemaal eigendom zijn van onze vzw! asbl Tournesol-Zonnebloem vzw Enkel voor didactisch gebruik van
Nadere informatieDE BIODIVERSITEIT OPTIMALISEREN
PRAKTISCHE HANDLEIDING VOOR HET ONTWERPEN VAN DE OPENBARE RUIMTEN VAN DUURZAME WIJKEN AANBEVELING - TER02 29/06/11 DE BIODIVERSITEIT OPTIMALISEREN De ontwikkeling en de diversiteit van de inheemse planten-
Nadere informatieBIJLAGE 5/1: REACTIE BIJ BRAND
0 PLATEN [De platen zijn opgenomen bij de betreffende tekst] Plaat 5.1 - Groendaken 1 VOORWERP De vereisten inzake de reactie bij brand en het gedrag bij een brand vanaf de buitenzijde die vermeld zijn
Nadere informatieGun je dak een groen toupetje!
Gun je dak een groen toupetje! Groene daken Nu extra voordelig OP=OP De gemeente Den Haag geeft subsidie op groene daken Kijk voor meer informatie op www.denhaag.nl/groenedaken Een groen dak heeft vele
Nadere informatieHet onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen
Het onderhoud van groene daken en gevels in professionele handen De groene daken en gevels van LooHorst Dak- & Gevelgroen Daktuinen staan volop in de belangstelling. Zowel in het kader van verfraaiing,
Nadere informatieEcologisch bermbeheer
Ecologisch bermbeheer Bermbeheer -Onderhoud bomen en struiken snoeien, scheren, afzetten -Onderhoud grassen en kruidachtig gewas maaien, grazen -Onderhoud bodem plaggen, herstel na werkzaamheden ondergronds
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding
Opleiding Duurzaam Gebouw : Algemene opleiding PRINCIPES EN ORGANISATIEMETHODE DIE GUNSTIG ZIJN VOOR DE ECO-MOBILITEIT Bertrand IPPERSIEL ICEDD Opleiding tot stand gebracht door de vzw. Doelstelling van
Nadere informatieOpleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud
Opleiding Duurzaam gebouw: Groendaken: van ontwerp tot onderhoud Leefmilieu Brussel Groendaken en dakmoestuinen een kijk op het sociale, culturele, economische (enz.) potentieel Frédéric MORAND VERT D
Nadere informatieHet gamma massieve elementen voor woningbouw volgens de passief huis -normen. www.alphabeton.com www.pamaflex.eu
Het gamma massieve elementen voor woningbouw volgens de passief huis -normen www.alphabeton.com www.pamaflex.eu Het gamma Pamaflex bouwelementen, ontwikkeld door Alpha Beton, houdt in het bijzonder rekening
Nadere informatie.boekeltuinen.nl www
www.boekeltuinen.nl TEGEL ERUIT, PLANTJE ERIN TIP Houd de tuin zo groen Barbara Bekhof mogelijk en minimaliseer de verharding. Arjen Grent 3 REGENTON Als je de regenpijp hebt afgekoppeld, kun je het regenwater
Nadere informatieVeel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte
Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte 1. Gemeentelijk gras wordt nog wel gemaaid maar niet meer afgevoerd; men gaat vaak over op klepelen of sikkelen. Dode bomen
Nadere informatieBiodiversiteit in stedelijk groen
Bestuurlijke conferentie groen in Gemeente IJsselstein Biodiversiteit in stedelijk groen Marco Hoffman 2010 jaar van de biodiversiteit Belang van biodiversiteit onder de aandacht brengen Veel planten en
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Overzicht van de belangrijkste warmteopwekkers Jonathan FRONHOFFS CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatieIN EEN VERRASSEND GROENE STAD...
IN EEN VERRASSEND GROENE STAD... Mogen groene daken niet ontbreken! eindhoven.nl/verrassendgroen 2 Een dynamische en bloeiende stad als Eindhoven fleurt op door een leefomgeving met nog meer groen. Een
Nadere informatiePLANTDESIGN: DENK ECO, PLANT EEN GROENGEVEL
PLANTDESIGN: DENK ECO, PLANT EEN GROENGEVEL U hoeft geen tuin te bezitten om in het groen te wonen. Zelfs midden in de stad kan u het groen en gezond houden dankzij een verticale tuin of groenmuur. Kiezen
Nadere informatieKIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK
Groendaksystemen KIES VOOR DE NATUUR OP JE DAK Groendaken zorgen voor een gezondere en aangenamere leefomgeving! Algemeen Groendaken zijn daken waarvan het platte of hellende deel hoofdzakelijk bestaat
Nadere informatieFermacork FC. www.matgreen.eu
Augustus 0 FC Bouwplaat met verdunde randen, samengesteld uit een gipsplaat (80%), gerecycleerde cellulosevezels (0%) en een geëxpandeerde kurkplaat. Inleiding De lancering van de Fermacell-plaat met kurk
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Diagnosetools voor renovatie Leefmilieu Brussel Diagnose van de isolatie van de luchtichteid Gauthier KEUTGEN ICEDD Doelstelling(en) van de presentatie De aandacht vestigen op
Nadere informatieImpact van groen op levenskwaliteit
Impact van groen op levenskwaliteit Inge Vermeulen Provincie Antwerpen Dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid 1-6/6/2018 Levenskwaliteit Een goede omgevingskwaliteit zorgt voor een betere levenskwaliteit.
Nadere informatieIcoMOSS. Groen dak van een nieuwe generatie. afdichten en beschermen. Energiebesparend. Licht in gewicht. Duurzaam. Onderhoudsarm.
IcoMOSS afdichten en beschermen Energiebesparend Licht in gewicht Duurzaam Onderhoudsarm Kostenbesparend Groen dak van een nieuwe generatie * safety overlap: snelvloeiende VARIO-bitumen aangebracht op
Nadere informatieNatuur en groen op de speelplaats
Natuur en groen op de speelplaats MENU Waarom? Successie Uitgangssituatie Groenvormen gesloten ruimte Groenvormen open ruimte Water Fauna Keuze beplanting en Functies Beheer Risico s Natuur en groen op
Nadere informatieStudie en ontwikkeling van sensibiliseringstools rond regenwaterbeheer op percelen
Studie en ontwikkeling van sensibiliseringstools rond regenwaterbeheer op Voorstelling van de studie De gemeente Vorst kent al meer dan 50 jaar een aanzienlijke stedelijke uitbreiding. Het aandeel ondoordringbare
Nadere informatieGROENOPLOSSINGEN DIE HET VERSCHIL MAKEN.
GROENOPLOSSINGEN DIE HET VERSCHIL MAKEN GROENOPLOSSINGEN DIE HET VERSCHIL MAKEN Een verticale tuin zorgt niet alleen voor een meerwaarde van het gebouw, het bevordert de luchtkwaliteit, zuurstofproductie
Nadere informatieDELTA -LIQUIXX FX: Plaatsingsvoorschriften «binnentoepassing»
DELTA -LIQUIXX FX: Plaatsingsvoorschriften «binnentoepassing» Is geschikt voor volgende lucht- en dampschermen: DELTA -DBF FX DELTA -REFLEX PLUS DELTA -DAWI GP DELTA -SPARXX M1 Het systeem DELTA -LIQUIXX
Nadere informatieDuurzame technieken infocentrum Kamp C
Duurzame technieken infocentrum Kamp C Constructie: Deels recyclagebeton (beton waarbij het grove toeslagmateriaal vervangen is door beton- en mengpuingranulaten, afkomstig uit de afbraak van oude militaire
Nadere informatieE P D M. E x c e l l e n c e. Sure-Seal AFX-programme
E P D M E x c e l l e n c e Sure-Seal AFX-programme INDUSTRIE-DAKEN PRIVE-DAKEN ENERGIE-DAKEN TERRAS-DAKEN GROEN-DAKEN SecuOne Excellence in EPDM I.R.S-Btech Aantrekkelijk en vernieuwend van geest, net
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Nadere informatieDe werking van groene daken in de waterketen Hydrologische effecten nader beschouwd
De werking van groene daken in de waterketen Hydrologische effecten nader beschouwd Kees Broks Groene daken Water op groene daken tot nu toe vooral functioneel voor groen Aanleiding Aanleiding Aanleiding
Nadere informatieInstallatie, gebruiks en onderhouds instructies. Stoveman houtgestookte sauna ovens. Veiligheidsafstanden
Installatie, gebruiks en onderhouds instructies. Stoveman houtgestookte sauna ovens Veiligheidsafstanden Voorafgaande aan de installatie van uw sauna oven moet u erop letten dat de minimale veiligheidsafstanden
Nadere informatieSeminarie Duurzaam bouwen:
1 Seminarie Duurzaam bouwen: Biodiversiteit Leefmilieu Brussel WELKE INSTRUMENTEN OM DE BIODIVERSITEIT TE INTEGREREN? Audrey DAMIEN LEEFMILIEU BRUSSEL/ DPMT PROMOTIE DUURZAAM BOUWEN Doelstellingen van
Nadere informatieIs de waterafvoer niet geregeld krijg je veel gezeik als het regent!
Is de waterafvoer niet geregeld krijg je veel gezeik als het regent! Het Land van Cuijk gaat voor groen Het klimaat verandert, nu jouw tuin nog! Staat je tuin blank als het hard regent? Wel eens water
Nadere informatie3. Vertraagd afvoeren van regenwater
3. Vertraagd afvoeren van regenwater Alle verharding in een woonwijk bij elkaar zorgt er voor dat het regenwater snel wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater. Als alle tuinen in Zoetermeer volledig verhard
Nadere informatieSPUITKURK. Heidelaan Zelzate Tel: 0472/
SPUITKURK Heidelaan 61 9060 Zelzate Tel: 0472/ 33 85 42 email: namira@elfinastyle.be www.elfinastyle.be Liquid-Kurk spuitkurk is akoestisch isolerend, dampopen, waterdicht en brandwerend multi-toepasbaar
Nadere informatieBijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
Nadere informatieOpleiding Duurzaam gebouw:
Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Functie en rol van de energieverantwoordelijke Emmanuel Hecquet ICEDD Opleiding Duurzame gebouwen: ENERGIE Module
Nadere informatieRECUPERATIE REGENWATER EN INFILTRATIE CONCRETE VOORBEELDEN EN ELEMENTEN VOOR EEN GOEDE DIMENSIONERING
1 Integraal beheer van het regenwater op het perceel Leefmilieu Brussel RECUPERATIE REGENWATER EN INFILTRATIE CONCRETE VOORBEELDEN EN ELEMENTEN VOOR EEN GOEDE DIMENSIONERING Johan Vanmarsenille 1 Doelstelling(en)
Nadere informatieHet maatschappelijk nut van duurzame dakbegroening in de stad. Maebe Johan ZinCo Benelux
Het maatschappelijk nut van duurzame dakbegroening in de stad. Maebe Johan ZinCo Benelux Waarom, groen in de stad? Dakbegroening ecologisch bekeken: Warmte + Licht H 2 O Buffering 50-90% Zuurstof, water,
Nadere informatieRegenwater leid je niet om de tuin!
Regenwater leid je niet om de tuin! Regenwater is te waardevol om direct het riool in te laten lopen. Vang het op en gebruik het goed. Kijk voor tips op www.denhaag.nl/water Regenwater leid je niet om
Nadere informatieEEN GROENDAK, EEN BEETJE GROEN IN DE STAD
EEN GROENDAK, EEN BEETJE GROEN IN DE STAD - Een blik op een groendak zorgt voor een rustige geest, wonen onder een groendak creëert een aangenaam binnenklimaat: Een groendak heeft veel te bieden TER 02-1.
Nadere informatieVerticale tuinen. Indoor & Outdoor
Verticale tuinen Indoor & Outdoor green living architecture Binnen groene architectuur wordt gezocht naar de integratie van planten, water en gebouwen. Een verticale tuin of levende muur is een tuin die
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 2. Deze bijlage bevat informatie.
Bijlage VMBO-KB 2013 tijdvak 2 biologie CSE KB Deze bijlage bevat informatie. KB-0191-a-13-2-b Tropische regenwouden Lees eerst informatie 1 tot en met 3 en beantwoord dan vraag 42 tot en met 50. Bij het
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties
Opleiding Duurzaam Gebouw : Ontwerp en regeling van technische installaties Leefmilieu Brussel Warmte-emissie systemen: principes en uitdagingen Raphaël Capart ICEDD asbl Doelstelling(en) van de presentatie
Nadere informatieDe erfgoedwaarden van de Brusselse huizen Troeven en beperkingen voor een duurzame renovatie
1 Home Passive Home Brusselse stadsrijwoningen gerenoveerd tot passief, laag- of zeer lageenergiehuizen Leefmilieu Brussel De erfgoedwaarden van de Brusselse huizen Troeven en beperkingen voor een duurzame
Nadere informatieStedenbouwkundige. voorschriften
Stedenbouwkundige voorschriften Algemene voorschriften voorkomen Alle materialen en kleuren die worden gebruikt binnen dit plangebied moeten afgestemd worden op de aard, het karakter en de uitstraling
Nadere informatieHET ICOPAL-GROENDAK. Natuurlijk! vooruitgang en kwaliteit met zekerheid
HET ICOPAL-GROENDAK. Natuurlijk! vooruitgang en kwaliteit met zekerheid Het groendak, bijdrage tot een beter milieu. Steeds meer overheden en instellingen gaan er toe over de bouw van groene daken te bevorderen,
Nadere informatieDe verschillen tussen de onderhoudsniveaus basis en accent zijn aangegeven in de tekst door middel van een onderstreping.
BIJLAGE A. BEELDBOEK GROEN KERNEN In de wijken krijgt de openbare ruimte een gemiddelde kwaliteit. Dit onderhoudsniveau noemen we basis. In de wijken dragen inwoners vervolgens zelf bij aan het beheer
Nadere informatieColloqium Groendaken 15 oktober 2009
Colloqium Groendaken 15 oktober 2009 INHOUD 1. Wat is een groendak? Welke types? 2. Voor- en nadelen 3. Ontwerp en opbouw van groendaken 4. Aansluitingen en constructieve bijzonderheden van groendaken
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: De EPB-eisen vanaf 2015: hoe ze toe te passen? Leefmilieu Brussel Voorbeeld 3: Renovatie van kantoren Thomas LECLERCQ - Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstelling van de
Nadere informatie1. ecologische functie
Criteria voor geı ntegreerd natuurbeheer samenvatting 1. ecologische functie criterium 1.1: kwaliteit van het natuurlijk milieu over heel het terrein indicator 1.1.1: - natuurlijke waterhuishouding niet
Nadere informatieDe grond waarop wij wonen.
De grond waarop wij wonen. GROEP 7/8 Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de bovenbouw.
Nadere informatieUw tuin. tips en afspraken
Uw tuin tips en afspraken U huurt een huis van Standvast Wonen met een tuin. Praktisch ingericht en goed onderhouden, is een tuin een prettige plek om te verblijven. Hoe pak je inrichting en onderhoud
Nadere informatieDakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken?
Dakbedekking en waterhuishouding - Hoe blauw zijn groene daken? Kees Broks (STOWA), Harry van Luijtelaar (Stichting RIONED) Groene daken zijn hot, ook vanuit het oogpunt van stedelijk waterbeheer. Ze vangen
Nadere informatieverticale tuinen indoor & outdoor
verticale tuinen indoor & outdoor green living architecture Binnen groene architectuur wordt gezocht naar de integratie van planten, water en gebouwen. Een verticale tuin of levende muur is een tuin die
Nadere informatieThermische isolatie van bestaande platte daken
Thermische isolatie van bestaande platte daken In onze maatschappij gaat steeds meer aandacht naar energiebesparingen, milieubescherming en comfort, wat een doordachte thermische isolatie van de gebouwschil
Nadere informatieI Inventarisatie en typologie
TUIN- EN BOUWHISTORISCH ONDERZOEK: ZOOPATRIMONIUM B DE TUIN VANDAAG --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- I Inventarisatie
Nadere informatieCONSTRUCTIES 1: BOUWKNOPEN
Arne Schoelinck PBA-VG 1MAK 1D1 Constructies 1 Docent: D. Gijsemans CONSTRUCTIES 1: BOUWKNOPEN Bouwheer: Frank Schoelinck Architect: Geert Clément Inleiding Voor deze opdracht moesten we een gedocumenteerd
Nadere informatieINFOFICHE DE 6 MEEST GEMAAKTE FOUTEN BIJ HET PLAATSEN VAN EEN GROENDAK
Roeselare Sint-Martens-Latem Tel: 0476/36 96 00 E-mail: info@natu-roof-groendaken.be www.natu-roof-groendaken.be INFOFICHE DE 6 MEEST GEMAAKTE FOUTEN BIJ HET PLAATSEN VAN EEN GROENDAK INLEIDING Al te vaak
Nadere informatieBegin van het moestuinseizoen
Begin van het moestuinseizoen 1. Buiten Zaaien in volle grond Algemene regel : de hoeveelheid aarde waarmee je het zaadje bedekt, mag maximaal drie maal de breedte van het zaad zijn. Zaai periode : is
Nadere informatieGROENE DAKEN...VOOR IEDEREEN!
GROENE DAKEN...VOOR IEDEREEN! Benut de vele mogelijkheden! Optigroen groendakopbouw voorbeeld Natuurdak Producten en schema van de groendakopbouw 1 Vegetatie Bijvoorbeeld Sedum, siergrassen, kruiden als
Nadere informatieGroen Dak Advies. Familie Benjamins De Fruithof 9 Drachten 10 mei 2012. Buro Elodea info@elodea.org 0512 843843
Groen Dak Advies Familie Benjamins De Fruithof 9 Drachten 10 mei 2012 Buro Elodea info@elodea.org 0512 843843 Inleiding Na een bezoek aan de Drachtster Energiemarkt waar Buro Elodea aanwezig was met een
Nadere informatieBlik op beton WIST U DAT? BETON IS COOL. Cool pavements hoe publieke ruimte kan bijdragen tot vermindering van het hitte-eilandeffect. Foto A.
Blik op beton WIST U DAT? BETON IS COOL Cool pavements hoe publieke ruimte kan bijdragen tot vermindering van het hitte-eilandeffect Foto A. Nullens EPA, U.S. Het hitte-eilandeffect voorgesteld als een
Nadere informatieLastenboekbeschrijving
Lastenboekbeschrijving 1. Floradak drielagig dakbegroeningssysteem Laag 1 - beschermingslaag volgens FLL - drainage volgens DIN 4095 Laag 2 - hemelwaterreservoir in de drainagelaag zonder de dakbedekking
Nadere informatieBIJLAGE 5: REACTIE BIJ BRAND : Gedrag bij een brand vanaf de buitenzijde
BIJLAGE 5: REACTIE BIJ BRAND : Gedrag bij een brand vanaf de buitenzijde INHOUD. 1. Voorwerp 2. Indeling van gebouwen 3. Lokalen 4. Evacuatiewegen en trappenhuizen 4.1. Bouwproducten 4.2. Productenvoor
Nadere informatieOpleiding. Duurzaam gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL. Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL
Opleiding Duurzaam gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL Presentatie van het project 2 Presentatie van het project 3 Presentatie van het project 4 Presentatie
Nadere informatie