Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland
|
|
- Erna Baert
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2015 In het vierde kwartaal van 2015 daalde de wettelijke dekkingsgraad 1 met 0,5% punt van 105,1% naar 104,6%. De actuele dekkingsgraad 2 steeg echter met 1,2%-punt van 100,6% naar 101,8%. Die stijging wordt verklaard door: nagenoeg gelijk blijven van de waarde van de bezittingen, terwijl de waarde van de pensioenverplichtingen daalde, waardoor de dekkingsgraad stijgt. Een rentestijging is de oorzaak van de afname van de verplichtingen. Dekkingsgraad De dekkingsgraad is berekend op basis van actuele marktrente. Beleggingen Overige balansposten Pensioenverplichtingen Dekkingsgraad Ultimo ,9 3,7 458,0 100,1% Ultimo Q ,6 3,0 498,5 100,2% Ultimo Q ,7 3,8 438,3 102,6% Ultimo Q ,8 5,0 447,0 100,6% Ultimo Q ,7 2,0 440,9 101,8% Het minimaal vereist vermogen bedraagt 104%, terwijl het vereist eigen vermogen per het einde van het vierde kwartaal ,5% is. (Deze percentages moeten worden vergeleken met de wettelijke dekkingsgraad van 104,6%.) Vermogen per categorie Eind Q Eind Q Feitelijke weging Matching portefeuille 305,3 307,8 68,3 Vastrentende obligaties - Langlopende staatsobl. 221,3 261,3 - Bedrijfsobligaties 42,3 42,0 -Hypotheken 19,9 - Rente-afdekking 6,6 6,8 Liquide middelen 15,2 2,3- Return portefeuille 141,4 137,0 31,7 Hoogrentende obligaties - Bedrijfsobligaties 21,9 21,9 - Staatsobligaties 21,6 21,3 Aandelen - Verenigde Staten 25,3 23,8 - Europa 20,6 19,8 - Verre Oosten 7,6 6,8 - Opkomende landen 20,0 19,2 Infrastructuur 24,4 24,2 Totaal portefeuille 446,7 444,8 100% 1 De wettelijke dekkingsgraad is gelijk aan het gemiddelde van de dekkingsgraden van de 12 voorafgaande maanden. Dat leidt ertoe dat de dekkingsgraad minder op-en-neer gaat. 2 Bij de actuele dekkingsgraad wordt de waarde van de verplichtingen berekend op basis van de actuele, markrente. en niet op basis van een voorgeschreven rekenrente. Ook de waarde van de (staats)obligaties wijzigt onder invloed van een wijziging van de marktrente.
2 In het vierde kwartaal 2015 werd bijna 40 miljoen aan de portefeuille staatsobligaties onttrokken. Een deel werd geïnvesteerd in hypotheek beleggingen en een deel wordt aangehouden als cash, onder meer om de pensioenen te kunnen uitbetalen. Rendement per categorie Rendement Benchmark Performance Matching portefeuille 1,05-1,07-0,02 Vastrentende obligaties - Langlopende staatsobl. 1,60-1, Bedrijfsobligaties 1,01 0,89 0,12 -Hypotheken 0,66-0,81-0,15 Rente-afdekking 0,82-0,82-0 Liquide middelen 0,25-0,20-0,05- Return portefeuille 3,88 3,72 0,16 Hoogrentende obligaties - Bedrijfsobligaties 0,66 0,02 0,64 - Staatsobligaties 1,89 2,05 0,16- Aandelen - Verenigde Staten 6,52 6,41 0,11 - Europa 5,25 5,29 0,04- - Verre Oosten 10,54 10,68 0,14- - Opkomende landen 4,20 3,43 0,77 Infrastructuur 2,63 2,64 0,01- Totaal portefeuille 0,45 0,39 0,06 Rendement op verplichtingen 0,60- tegen actuele RTS 3 In het vierde kwartaal liet de matching portefeuille (obligaties, hypotheken en rente-afdekking) een negatief resultaat zien van in totaal 1,05%. De oorzaak was voornamelijk de stijging van de rente. Ten opzichte van de verplichtingen was ook sprake van een negatief resultaat van 0,45%-punt (1,05%- versus 0,60%-). Bij de return portefeuille was sprake van louter positieve resultaten. Met als uitschieter een rendement van meer dan 10% op de aandelen Verre Oosten. Marktontwikkelingen Het venijn zat in de staart van het vierde kwartaal. Het toenemende positieve sentiment gedurende het kwartaal zette niet door in een sterke eindejaarsrally. Een oorzaak daarvoor was het optreden van de Europese centrale bank, ECB. De beleidsvoornemens een verdere monetaire verruiming-, voldeden niet aan de hooggespannen verwachtingen. Tegelijkertijd nam de speculatie toe over een depreciatie van de Chinese munt, de yuan. Dat zou aanleiding kunnen zijn voor een wereldwijde deflatie. En de ministers van de OPEC-landen gaven het signaal af de olieproductie hoog te zullen houden. De daling van de olieprijzen kwam daardoor in een stroomversnelling. De financiële markten startte het jaar 2016 ook in mineur. De economische cijfers van China vielen voor veel beleggers tegen, de Chinese aandelenkoersen gingen hard onderuit. De spanningen in het Midden-Oosten name verder toe. De aandelenmarkten wereldwijd kleurden diep rood. Maatschappelijk verantwoord beleggen Het beleid van verantwoord beleggen is mede gebaseerd op principes zoals beschreven in de UN Principles for Responsible Investment (zie 3 Met rendement op verplichtingen wordt bedoeld de waardestijging of daling van de pensioenverplichtingen als gevolg van een wijziging in de rente. Bladzijde 2 van 5
3 De uitvoering van het maatschappelijk verantwoord beleggen rust op 4 peilers: 1) integratie van ESG (milieu, sociale en governance) factoren in beleggingsbeslissingen, 2) uitsluiting van investeringen van overheden en bedrijven, 3) betrokken aandeelhouderschap en 4) thematisch beleggen. Het betrokken aandeelhouderschap blijkt onder meer uit het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen en het aangaan van een dialoog met bedrijven. Zie ook De concrete activiteiten gedurende het derde kwartaal rapporteert MN, de fiduciair manager, aan het bestuur van SPUN. Op staan rapportages over het verantwoord beleggen, zoals: Een samenvatting van het verantwoord beleggingsbeleid; De wijze waarop dat beleid in de verschillende beleggingscategorieën wordt geïntegreerd; Het stembeleid; Een volledig rapport van het stemgedrag; Een overzicht van de gevoerde dialoog met ondernemingen waarin wordt belegd; Een overzicht van de samenwerkingverbanden rondom het verantwoord beleggen, waarin MN actief is. Risicoparagraaf Renterisico Het renterisico geeft de mogelijke impact weer op de dekkingsgraad van een verandering in de waarde van de vastrentende beleggingen en de pensioenverplichtingen door veranderingen in de marktrente. Door de rente-afdekking wordt het risico beperkt. Rente-afdekking Feitelijk Norm in Bandbreedte beleggingsplan In % van de pensioenverplichtingen 4 60,1% 5 70% 60%-75% Het pensioenfonds berekent de invloed van een renteschok op de dekkingsgraad. Renteschok Verandering dekkingsgraad punt Rentestijging 1%-punt 5,2% Rentedaling 1%-punt 5,0%- Valutarisico Het valutarisico is het risico dat de waarde van de beleggingen verandert als gevolg van veranderingen in de valutakoersen. Door de valuta-afdekking wordt het risico beperkt. Valuta Afdekkingspercentage Totale positie Exposure US dollar 90% 11,6% 1,1% Britse pond 90% 3,5% 0,4% Japanse yen 90% 1,2% 0,1% Overig 0 9,4% 9,4% Totaal 25,7% 11,0% Kredietrisico Kredietrisico is het risico van financiële verliezen als gevolg van betalingsonmacht van de tegenpartijen waarop SPUN een (potentiële) vordering heeft. Het gaat vooral om 4 De pensioenverplichtingen zijn berekend op basis van de actuele marktrente. 5 Het pensioenfonds heeft in het vierde kwartaal haar beleid aangepast, hetgeen een lagere renteafdekking impliceert Bladzijde 3 van 5
4 beleggingen in obligaties. Het risico wordt beperkt door spreiding van de beleggingen naar regio s, sectoren en creditrating van tegenpartijen. De kredietopslag is een maatstaf voor het kredietrisico en drukt uit de opslag die de markt vraagt boven de risicovrije rente. Deze opslag kan worden gezien als een vergoeding voor het kredietrisico. Categorie Waarde in Kredietopslag x mln. Langlopende staatsobligaties 221,3 0,1%- Bedrijfsobligaties 42,3 0,9% Hypotheken 19,9 1,4% Hoogrentende bedrijfsobligaties Europa 4,5 4,5% Hoogrentende bedrijfsobligaties VS 8,2 4,8% Hoogrentende staatsobl. Opkomende landen 21,8 4,6% Bankloans 9,4 4,6% Totaal 327,5 0,3% Rating agencies beoordelen de kredietwaardigheid van vastrentende waarden en brengen hun oordeel uit in de vorm van den creditrating. Vastrentende waarden in de klasse AAA hebben de hoogste rating. Verdeling vast- en hoogrentende obligaties AAA AA A BBB BB B CCC en Geen lager rating 50% 13% 15% 8% 3% 5% 0 6% Concentratierisico In onderstaande tabel zijn de grootste posities in de vastrentende beleggingen opgenomen: Tegenpartij Waarde Q % van totaal vermogen Duitse overheid 84,1 18,8% Nederlandse overheid 71,9 16,1% Belgische overheid 21,6 4,8% Ierse overheid 18,9 4,2% Finse overheid 16,3 3,6% Illiquiditeitsrisico Het risico dat beleggingen niet tijdig en/of niet tegen een aanvaardbare prijs kunnen worden omgezet in liquide middelen, waardoor SPUN op korte termijn niet aan zijn verplichtingen kan voldoen, wordt het illiquiditeitsrisico genoemd. Beleggingscategorie Waarde Q Waarde Q Infrastructuur 24,4 24,1 Hypotheken 19,9 - Totaal illiquide posities 44,3 24,1 Totale portefeuille 446,7 444,8 Percentage illiquide beleggingen 9,9% 5,4% Bladzijde 4 van 5
5 Liquiditeitsrisico Onderstaande tabel geeft weer hoeveel middelen er aan het einde van het kwartaal beschikbaar zijn om te kunnen voldoen aan onderpandverplichtingen 6 in het geval de waarde van de derivaten daalt. De liquide middelen bestaan uit cash, deposito s, liquiditeitsfondsen en cash uit onderpand bij derivatenposities (rente- en valuta-afdekking) en de aanwezige staatsobligaties. Mogelijkheid tot uitwisseling cash en obligaties Waarde % van portefeuille Liquiditeiten 13,9 3,1 Waarde rente derivaten (rente-afdekking) 6,4 1,4 Waarde valuta derivaten (valuta-afdekking) 0,0 0,0 Obligaties Duitsland en Nederland 153,2 34,3 Totaal beschikbaar 273,5 38,8 Gevoeligheidsanalyse - Normaal scenario - Stress scenario 7,3 14,6 1,6 3,3 Heeft u vragen naar aanleiding van deze rapportage? Neem dan contact met de directeur van SPUN, Geert Bierlaagh. Bij voorkeur op geert.bierlaagh@nl.unisys.com. 6 Een stijgende rente zorgt ervoor dat de renteafdekking zich negatief ontwikkelt en onderpand moet worden gestort. Hetzelfde geldt voor een zwakkere euro; de valutatermijncontracten ontwikkelen zich negatief, ook dan moet er worden bijgestort. Bladzijde 5 van 5
Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland in liquidatie
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2017 In het vierde kwartaal van 2017 steeg wettelijke dekkingsgraad 1 met 1,4% punt van 108,1% naar 109,5%. De actuele dekkingsgraad 2 daalde met 0,1%-punt van 109,9%
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2013 In het vierde kwartaal van 2013 steeg de dekkingsgraad 2,5%-punt van 99,8% naar 102,3%. Die stijging wordt grotendeels verklaard door Opname van de vordering
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Unisys Nederland
Vermogensbeheerrapportage 4e kwartaal 2014 In het vierde kwartaal van 2014 steeg de wettelijk dekkingsgraad 1,4%-punt van 105,3% naar 106,7%. Die stijging wordt grotendeels verklaard door: een verdere
Nadere informatieFEB/2011 MAAND. Rapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen
FEB/2011 MAAND Rapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Kerncijfers... 3 1.1. Dekkingsgraad... 3 1.2. Rendement... 4 1.3. Vermogensmutaties...
Nadere informatieMarktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014. Samenvatting: stijgende aandelen
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2014-1 januari 2014 t/m 31 maart 2014 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,0% naar 123,6% Reële dekkingsgraad
Nadere informatieMarktwaardedekkingsgraad per 30 september ,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013.
Kwartaalbericht 2013 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2013 122,8%, een toename van 1,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement
Nadere informatie2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2017 Den Haag, juli 2017 Samenvatting cijfers per 30 juni 2017 Dekkingsgraad (UFR): 104,9% Beleidsdekkingsgraad: 101,8% Belegd vermogen: 23,5 miljard Rendement 2017 t/m juni:
Nadere informatieMarktwaarde van de pensioenverplichtingen in het tweede kwartaal gestegen van 15.941 miljoen naar 16.893 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2014 129,5%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 31 maart 2014. Over de eerste zes maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad
Nadere informatieRapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen. 2012 december
Rapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen 2012 december Inhoudsopgave Management samenvatting 2 1 Kerncijfers 4 1.1 Dekkingsgraad 4 1.2 Rendement 6 1.3 Vermogensmutaties 7 1.4
Nadere informatieVerklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieSamenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2012-1 juli 2012 t/m 30 september 2012 Samenvatting: positief sentiment en gewijzigde rekenrente (UFR) stuwen dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad
Nadere informatie3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2016 Den Haag, oktober 2016 Samenvatting cijfers per 30 september 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,7% Beleidsdekkingsgraad: 99,1% Belegd vermogen: 24,3 miljard Rendement 2016 t/m
Nadere informatieDe marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015.
Kwartaalbericht 2015 Samenvatting De marktwaardedekkingsgraad per 30 juni 2015 was 135,1%. Dit is een toename van 5,7% ten opzichte van 31 maart 2015. De reële dekkingsgraad ultimo tweede kwartaal was
Nadere informatieKwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2018
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2018 bedroeg 119,0%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2018 bedroeg -0,6%. Het pensioenvermogen per
Nadere informatieBeleggingsbeginselen
Beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus Versie april 2015 Deze Verklaring beleggingsbeginselen maakt onderdeel uit van het beleggingsbeleid van het pensioenfonds en is aangepast
Nadere informatieBeleggingsrendement 3% over het vierde kwartaal van 2012 (14,4% over geheel 2012); waarde van de beleggingen gestegen naar miljoen.
Kwartaalbericht 2012 Samenvatting DNB-dekkingsgraad 125,2% per 31 december 2012, toename van 3,6%-punt ten opzichte van 30 september 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website Beleggingsrendement
Nadere informatieKwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:
Nadere informatiejaarverslag 2013 Stichting Pensioenfonds Randstad
jaarverslag 2013 Stichting Pensioenfonds Randstad 57 Herverzekeringscontracten De waarde van de voorziening voor de herverzekering van het WAO-hiaat bedroeg per 31 december 2013 603 (2012: 649). Dit betreft
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds VIERDE KWARTAAL In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2018 bedroeg 119,8%. Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2018 bedroeg -3,8%. Het rendement van
Nadere informatiePersbericht. Huidige pensioenregels leiden tot stagnatie herstel
Persbericht Datum 20 oktober Embargo tot 20 oktober tot 00.01 uur Huidige pensioenregels leiden tot stagnatie herstel PMT onderschrijft het WRR conclusie pensioenstelsel in Nederland is te gevoelig De
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015. Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gedaald van 115,4% naar 103,7%. Dit
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%
Nadere informatiejaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad
jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad 62 toelichting op de balans en staat van baten en lasten 11. Risicobeheer Beleid en risicobeheer In het bestuursverslag is uiteengezet welke risico s het
Nadere informatie4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e
Nadere informatie2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG
2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2016 bedroeg 107,9% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2016 bedroeg 2,3% Het rendement van 1 januari
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015. Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gestegen van 105,7% naar 115,4%. Dit komt
Nadere informatie3e kwartaal 2017 Den Haag, oktober 2017
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2017 Den Haag, oktober 2017 Samenvatting cijfers per 30 september 2017 Dekkingsgraad (UFR): 106,4% Beleidsdekkingsgraad: 103,5% Belegd vermogen: 23,9 miljard Rendement 2017
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2016 t/m 31 december Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2016-1 oktober 2016 t/m 31 december 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 98,8% naar 105,7%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieMarktwaarde van de pensioenverplichtingen in het derde kwartaal gestegen van 16.893 miljoen naar 17.810 miljoen ( 15.008 miljoen ultimo Q4 2013).
Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 30 september 2014 130,4%, een toename van 0,9%-punt ten opzichte van 30 juni 2014. Over de eerste negen maanden steeg de marktwaardedekkingsgraad
Nadere informatie2013: de uitdaging blijft
2013: de uitdaging blijft 2013: Het jaar van de slang Aan de andere kant van het spectrum in de dierenriem is de slang het symbool van yin energie (koel / wijfje). De slang is een wijs teken, dat raadselachtig
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen
Verklaring beleggingsbeginselen 2015-2018 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van Stichting Brocacef Pensioenfonds ( De Stichting
Nadere informatieVerklaring beleggingsbeginselen kring J
Verklaring beleggingsbeginselen kring J Deze verklaring beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het beleggingsbeleid van kring J. Deze is vastgesteld door het bestuur op 24 januari
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Medisch Specialisten. Vermogensbeheer SPMS. 17 november 2014
Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten Vermogensbeheer SPMS 17 november 2014 Structuur SPMS (vermogensbeheer) Bestuur SPMS F&C (verantwoord beleggen) Ortec (ALM studie) Bestuursbureau Investment
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2019
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2019 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2019 bedroeg 118,7%. Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2019 bedroeg 7,1%. Het pensioenvermogen per
Nadere informatiePersbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011
Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen
Nadere informatieKwartaalrapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen
Kwartaalrapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen 2012 Inhoudsopgave Inleiding 2 1 Kerncijfers 4 1.1 Dekkingsgraad 4 1.2 Rendement 6 1.3 Vermogen 6 1.4 Wegingen portefeuille 6
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte
Nadere informatie2014 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG
2014 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 samenvatting van het jaarverslag In het Jaarverslag 2014 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot
Nadere informatie3e kwartaal 2015 Den Haag, 19 oktober 2015
Kwartaalbericht 3e kwartaal 2015 Den Haag, 19 oktober 2015 Samenvatting cijfers per 30 september 2015 Dekkingsgraad (UFR): 99,3% Beleidsdekkingsgraad: 107,1% Belegd vermogen: 19,5 miljard Rendement 2015
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is gedaald ten opzichte van eind juni; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieSTICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND. Performancevergelijking PCN - ABP februari 2017
STICHTING PENSIOENFONDS CARIBISCH NEDERLAND Performancevergelijking PCN - ABP 2011-2015 24 februari 2017 Inhoud Uitgangspunten Risicohouding Vergelijking strategisch beleggingsbeleid Performancevergelijking
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN
VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN Waarom beleggen? Om de pensioenen betaalbaar te houden en liefst ook nog eens ieder jaar te kunnen beschermen tegen koopkrachtverlies, belegt ARCADIS Pensioenfonds
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014 Samenvatting: dalende rente Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,6% naar 123,7% Reële dekkingsgraad
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Verklaring inzake beleggingsbeginselen 2015-2017 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft de uitgangspunten
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2016 bedroeg 108,0% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2016 bedroeg -2,8% Het rendement van 1
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2016 t/m 31 maart Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2016-1 januari 2016 t/m 31 maart 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 106,3% naar 98,1%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2017 t/m 30 juni Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 110,5% naar 113,6%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind september 2017 is 117,8% en is gestegen ten opzichte
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%
Nadere informatie2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2016 Den Haag, juli 2016 Samenvatting cijfers per 30 juni 2016 Dekkingsgraad (UFR): 99,0% Beleidsdekkingsgraad: 99,6% Belegd vermogen: 23,3 miljard Rendement 1 e halfjaar 2016:
Nadere informatieDekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.
Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2017-1 april 2017 t/m 30 juni 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind juni 2017 is 115,7% en is gestegen ten opzichte van
Nadere informatieAchmea life cycle beleggingen
Achmea life cycle beleggingen Scheiden. Uw pensioengeld in vertrouwde handen Wat betekent dat voor uw ouderdomspensioen? Interpolis. Glashelder Achmea life cycle beleggingen Als pensioenverzekeraar beleggen
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 VIERDE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG VIERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 december 2017 bedroeg 117,2% Het rendement van 1 oktober tot en met 31 december 2017 bedroeg 3,0% Het rendement van 1
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen
Nadere informatieNieuwsbrief. Beleggen. In dit nummer. augustus 2015. Inleiding
Nieuwsbrief augustus 2015 Beleggen Inleiding In de nieuwsbrief van juli 2015 over het nieuwe FTK en het toeslag-/premiebeleid kondigden we aan dat het Q8 Pensioenfonds u graag nader wil informeren over
Nadere informatie1. Inleiding Dit document beschrijft de uitgangspunten van het vermogensbeheer van Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland (hierna: SPUN).
ABTN Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Bijlage 3. Verklaring beleggingsbeginselen Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland 2012 1. Inleiding Dit document beschrijft de uitgangspunten van het vermogensbeheer
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 EERSTE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2017 bedroeg 110,3% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2017 bedroeg 1,2% Het pensioenvermogen per 31
Nadere informatie4e kwartaal 2016 Den Haag, januari 2017
Kwartaalbericht 4e kwartaal 2016 Den Haag, januari 2017 Samenvatting cijfers per 31 december 2016 Dekkingsgraad (UFR): 101,4% Beleidsdekkingsgraad: 98,9% Belegd vermogen: 23,1 miljard Rendement 2016: 12,7%
Nadere informatieKwartaalrapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen
Kwartaalrapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen 2012 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Management samenvatting 3 1 Kerncijfers 5 1.1 Dekkingsgraad 5 1.2 Rendement 8 1.3 Vermogen
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2013 t/m 31 december Samenvatting: stijgende aandelen
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2013-1 oktober 2013 t/m 31 december 2013 Samenvatting: stijgende aandelen Nominale dekkingsgraad gestegen van 120,6% naar 123,0% Reële
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Blue Sky Group
Stichting Pensioenfonds Blue Sky Group Kwartaalrapportage Beleggingen Derde kwartaal 2017 Managementsamenvatting Ontwikkeling portefeuille De waarde van de portefeuille beleggingsportefeuille steeg in
Nadere informatieKwartaalrapportage Vermogensbeheer. Stichting Pensioenfonds Productschappen
Kwartaalrapportage Vermogensbeheer Stichting Pensioenfonds Productschappen 2013 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Management samenvatting 3 1 Kerncijfers 5 11 Dekkingsgraad 5 12 Rendement 8 13 Vermogen 8 14
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal juli 2017 t/m 30 september Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2017-1 juli 2017 t/m 30 september 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 113,6% naar 116,5%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2016 t/m 30 juni Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2016-1 april 2016 t/m 30 juni 2016 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gedaald van 98,1% naar 97,9%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 TWEEDE KWARTAAL 2016
KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2016 bedroeg 108,2% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2016 bedroeg 5,1% Het pensioenvermogen per 30 juni
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2018
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2018 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2018 bedroeg 120,7%. Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2018 bedroeg 0,6%. Het rendement van 1
Nadere informatie1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016
Kwartaalbericht 1e kwartaal 2016 Den Haag, 20 april 2016 Samenvatting cijfers per 31 maart 2016 Dekkingsgraad (UFR): 97,7% Beleidsdekkingsgraad: 102,0% Belegd vermogen: 21,9 miljard Rendement 1 e kwartaal
Nadere informatieKWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 DERDE KWARTAAL 2017
KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2017 bedroeg 114,8% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2017 bedroeg 1,4% Het rendement van 1 januari
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM 1 Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De beleidsdekkingsgraad is gestegen van 114,6% naar 117,4%. Het beleggingsrendement
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2015-1 januari 2015 t/m 31 maart 2015 Samenvatting: dalende euro en dalende rente door monetair beleid De beleidsdekkingsgraad is gedaald
Nadere informatieDe gegevens van Hewitt Associates zijn: Hewitt Associates Outsourcing B.V. Beukenlaan 143 Postbus 80040 5600 JP Eindhoven
Philips Pensioenfonds heeft de uitvoering van het Philips flex pensioen uitbesteed aan Hewitt Associates Outsourcing B.V. U kunt bij Hewitt Associates terecht met al uw pensioenvragen. De gegevens van
Nadere informatieTotaal return portefeuille ,2% 6,37 9, ,0% 2,54 2,88 Totaal ,0% 7,84 8, ,0% -0,07 0,21
8. Beleggingen 8.1 Beleggingsbeleid Het beleggingsbeleid werd in de kern in 2016 niet aangepast. De beleggingsmix bleef gehandhaafd op 30% zakelijke waarden en 70% vastrentende waarden. Het beleggingsmandaat
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2014-1 juli 2014 t/m 30 september 2014 Nominale dekkingsgraad is gedaald van 123,1% naar 117,0% Beleggingsrendement is 1,8%, Obligaties stegen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Blue Sky Group
Stichting Pensioenfonds Blue Sky Group Kwartaalrapportage Beleggingen Tweede kwartaal 2017 Managementsamenvatting Ontwikkeling portefeuille De waarde van de portefeuille bleef in het tweede kwartaal nagenoeg
Nadere informatie2. DOELSTELLING BELEGGINGSBELEID
Verklaring beleggingsbeginselen d.d. 12 december 2018 1. INLEIDING Deze Verklaring Beleggingsbeginselen is de schriftelijke vastlegging van de meerjarige beleggingsdoelstelling ten behoeve van het beheer
Nadere informatieKwartaalbericht 2e kwartaal 2009
Kwartaalbericht 2e kwartaal 2009 Dekkingsgraad 100% Belegd vermogen 74,7 miljard Rendement tweede kwartaal 8,4% Herstelplan goedgekeurd In het tweede kwartaal heeft Pensioenfonds Zorg en Welzijn een rendement
Nadere informatieBerekenmethode Vereist Eigen Vermogen Bijlage J bij ABTN
Berekenmethode Vereist Eigen Vermogen Bijlage J bij december 2017 Dit document heeft 7 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 KPMG 1 november 2010 Herijkte versie V2.0 KPMG 20 juli 2011
Nadere informatieSTICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN
STICHTING PENSIOENFONDS SAGITTARIUS BELEGGINGSBEGINSELEN 22 september 2016 Beleggingsbeginselen De beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn de uitgangspunten ten aanzien van beleid en uitvoering,
Nadere informatievan Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds
Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van de Kring Bavaria van Stichting Achmea Algemeen Pensioen Fonds Datum: 12-4-2017 Versie: 1 Centraal Beheer Algemeen Pensioenfonds is een handelsnaam van de Stichting
Nadere informatieKwartaalbericht 2015. Samenvatting ING CDC Pensioenfonds communiceert over de resultaten van Q3. Kwartaalbericht 3e kwartaal 2015 1
Kwartaalbericht 2015 Samenvatting ING CDC Pensioenfonds communiceert over de resultaten van Q3 Als je werkt bij ING Bank voert ING CDC Pensioenfonds vanaf 1 januari 2014* jouw huidige pensioenregeling
Nadere informatieVERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS VAN DE GROLSCHE BIERBROUWERIJ DECEMBER 2016
BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING PENSIOENFONDS VAN DE GROLSCHE DECEMBER 2016 BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING INHOUD 1. Introductie... 1 2. Organisatie... 2 2.1 Het fonds... 2 2.2 Organisatie... 2 2.3 Indexatiebeleid...
Nadere informatiePersbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010
Persbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010 Joop van Lunteren, vicevoorzitter Xander den Uyl, vicevoorzitter Amsterdam, 11 mei 2011 2010: jaar van contrasten Positief: - goed rendement - dekkingsgraad op 105%
Nadere informatieToets zelf regie over beleggen
Toets zelf regie over beleggen 1. Ik herken me het best in de volgende uitspraak: A. Ik ben bang om te beleggen. Ik kan hiermee verlies lijden. B. Ik heb nog niet eerder belegd. C. Ik ben gestopt met beleggen.
Nadere informatie2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen
2.4 Paragraaf 4 Financiering en beleggingen Deze paragraaf gaat over het beheer van de financiële middelen (treasury). De kaders voor het op een verantwoorde manier beheren van de financiële middelen worden
Nadere informatie