Voor de behandeling en vaststelling van de begroting 2004 en de meerjarenbegroting bieden wij de ontwerpbegroting aan.

Transcriptie

1 Aanbiedingsbrief Voor de behandeling en vaststelling van de begroting 2004 en de meerjarenbegroting bieden wij de ontwerpbegroting aan. Voor u ligt de eerste gemeentelijke programmabegroting. De overgang naar het duale stelsel is van grote invloed op zowel de indeling als de behandelwijze van deze ontwerpbegroting. De indeling en de mogelijke wijze van behandeling wordt in deze aanbiedingsbrief nader toegelicht. Indeling van de begroting De programmabegroting is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk 2 worden de bestuurlijke accenten van deze begroting aangegeven. In hoofdstuk 3 worden de acht programma s uitgewerkt. Hier geven wij ook aan hoe ons College de maatschappelijke effecten in 2004 denkt te gaan bereiken. De programma s zijn op een tamelijk hoog abstractieniveau geschreven. Naar onze mening zijn vooral de onderdelen Wat zijn de beoogde maatschappelijke effecten/outcome?, Wat gaat het College daarvoor doen? Accenten 2004 en Wat mag het kosten? de belangrijkste onderdelen uit de programmabegroting. Zoals reeds aangegeven in ons schrijven van 4 september jl. zullen de onderdelen Prestatie-indicatoren en Evaluatie, waaraan kunnen we zien of we het bereiken? de komende jaren een verdere ontwikkeling door moeten maken. Bij een aantal programma s zijn onze accenten voor 2004 beschreven. Dat gebeurt niet in alle programma s of onderdelen van programma s; niet omdat wij op die gebieden komend jaar niets gaan doen, maar wel omdat wij daar geen nieuwe voornemens hebben. Hoofdstuk 3 eindigt met het programma financiële dekkingsmiddelen. Hierin vindt u een samenvatting van de financiële analyse van de begrotingsuitkomsten Hoofdstuk 4 bevat de verplichte paragrafen. De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de financiële aspecten van de begroting, bezien vanuit een bepaald perspectief. De informatie die nu in de paragrafen gebundeld wordt gepresenteerd, was in de oude begrotingen veelal versnipperd terug te vinden. Hoofddoel van de paragrafen is om uw raad in staat te stellen de beleidslijnen van de diverse onderdelen van de financiële functie vast te stellen en na afloop van het begrotingsjaar te toetsen In hoofdstuk 4 komen achtereenvolgens de volgende paragrafen aan de orde: Weerstandsvermogen (4.1), Onderhoud kapitaalgoederen (4.2), Financieringsfunctie (4.3), Woonlasten (4.4), Grondbeleid 4.5), Bedrijfsvoering (4.6) en Verbonden partijen (4.7). De programmabegroting wordt tenslotte afgesloten met het vaststellingsbesluit (hoofdstuk 5). Uw raad stelt de programmabegroting vast. Wij hebben voor onszelf de productenraming vastgesteld. Dit is de financiële vertaling en uitwerking van de programmabegroting. Dit document, dat geen onderdeel uitmaakt van de besluitvorming, is voor u ter inzage gelegd. Hierin kunt u, naar behoefte, ter ondersteuning aanvullende (achtergrond)informatie vinden. Procedure voor vaststelling van de programmabegroting Er is gelegenheid om schriftelijk vragen te stellen over (onderdelen van) de begroting. Vanaf 6 oktober tot uiterlijk vrijdag 24 oktober uur kunt u schriftelijke vragen indienen bij Bureau Beleidscoördinatie. Op vrijdag 31 oktober zenden wij de schriftelijke beantwoording aan de leden van uw raad. De kaderstelling met betrekking tot de begroting heeft plaatsgevonden tijdens de behandeling van de Zomernota In de komende raadsvergadering wordt de begroting 2 termijnen bediscussieerd. 1

2 2

3 Wij bieden u deze ontwerp-programmabegroting ter vaststelling aan. Gelet op het bepaalde in artikel 191, lid 2 Gemeentewet verzoeken wij deze ontwerp-begroting voor 15 november 2003 vast te stellen. Een ontwerp-besluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Dit vaststellingsbesluit vindt u op van deze programmabegroting. Het college van Papendrecht. 3

4 Bestuurlijke inleiding programmabegroting 2004 Begroting 2004 Collegeprogramma Ontwikkelingen in 2004 Na de Zomernota 2003 bieden wij u het volgende belangrijke kaderstellende document aan: de Programmabegroting 2004 en meerjarenbegroting Een nieuw document voor zowel raad als College. Kaderstellend voor de raad en daarmee ook een duidelijke rode draad voor het College, dat de uitvoering voor zijn rekening neemt. Het nieuw beleid, dat in de Zomernota 2003 is opgenomen is verwerkt in de voorliggende programmabegroting. In 2004 zullen wij doorgaan met de uitvoering van het Collegeprogramma. Gelet op het financiële perspectief zal de uitvoering mogelijk vertraging oplopen. Wij blijven werken aan het realiseren van onze voornemens. In 2004 zal grote vooruitgang in het centrum geboekt gaan worden. De resultaten van de herstructurering gaan goed zichtbaar worden in onder meer de nieuwe waterkering, het tijdelijk noodwinkelcentrum en de sloop van De Meent. Ook op het Oosteind gaan in 2004 de resultaten van de revitalisering zichtbaar worden. De aanleg van de rotonde en andere infrastructurele maatregelen worden in 2004 ter hand genomen. Het opstellen van de structuurvisie, het beleidskader voor nieuwe ontwikkelingen in Papendrecht, wordt een belangrijk speerpunt in Wij gaan belanghebbenden en belangstellenden nadrukkelijk en intensief bij de totstandkoming van de structuurvisie betrekken. De ontwikkeling van de woningbouw in Oostpolder is ook een belangrijk aandachtspunt. We liggen nog steeds op schema en dat willen we in 2004 vasthouden. Papendrecht is een groene gemeente. Dat groene karakter moet gewaarborgd blijven. De bomenverordening, die in 2004 van kracht wordt, is een belangrijk instrument om specifieke bomen in de gemeente te beschermen. In de cultuurnota gaan wij onze ideeën presenteren over de wijze waarop aansluiting met het Rijks- en provinciale cultuurbeleid gerealiseerd kan worden. Cultuurparticipatie voor iedereen maar voor de jeugd in het bijzonder is daarin een belangrijk item. Het bieden van voorzieningen voor de Papendrechtse jeugd is een belangrijk thema in de uitwerking van de nota jeugdbeleid. De uitwerking daarvan nemen wij in 2004 ter hand. Door het bieden van een breed scala aan voorzieningen en activiteiten willen wij voorkomen, dat verveling tot vormen van overlast leidt. Van het interactieve traject rondom de nieuwbouw van het theater hebben wij grote verwachtingen. Ons streven is om de uitkomsten van dit traject tot een zorgvuldige en afgewogen besluitvorming te laten leiden over een nieuw theater, dat zoveel mogelijk recht doet aan de ideeën en verwachtingen van de betrokkenen. Ook het sportbeleid krijgt komend jaar veel aandacht. Het ontwikkelen en uitwerken van de visie op de sportaccommodaties is daarin het belangrijkste speerpunt. Het wijkgericht werken is de laatste jaren succesvol geweest. Komend jaar gaan wij het accent verlengen naar een meer wijkgerichte aanpak van het onderhoud van de openbare ruimte. Problemen op het gebied van onderhoud kunnen wij dan op een snelle en efficiëntere wijze oplossen. De invoering van de Wet werk en bijstand is op het gebied van Sociale Zaken een belangrijk onderwerp. 4

5 Het traject om het openbaar onderwijs op (bestuurlijke) afstand te zetten, wordt in 2004 afgerond om in het daaropvolgende schooljaar in een nieuwe bestuurlijke en managementstructuur te gaan werken. Ook op het gebied van veiligheid en handhaving gaan wij in 2004 concrete maatregelen nemen om de kaders die in de nota s Integrale Veiligheid en Programmatisch Handhaven zijn vastgesteld, te implementeren. De speerpunten uit het politiejaarplan 2004 zijn daarin belangrijke aandachtspunten. Voor wat betreft de regionale samenwerking zullen wij blijven benadrukken dat, conform de richting die uw raad heeft aangegeven, de omslag van beleid naar uitvoering gerealiseerd moet worden. Ook geldt, dat de kerntaken eerst in uitvoering genomen moeten worden, voordat nieuwe initiatieven ontplooid worden. Tenslotte zal, in het verlengde van de gemeente, de Regio in financiële zin ook een pas op de plaats moeten maken. Financiële strategie Efficiency bedrijfsvoering Het motto van de Zomernota 2003 behoedzaam ramen en beheersen van de financiën is door de verdere economische teruggang nog actueler geworden. De septembercirculaire, met daarin de financiële vertaling van de Kabinetsmaatregelen, heeft ook een negatieve invloed op de gemeentelijke financiën. De uitkomsten van de circulaire zijn verwerkt in de begroting 2004 en het meerjarenperspectief. In de Zomernota 2003 is het traject van ruimtescheppende maatregelen vastgesteld. Wij gaan deze taakstelling, die oploopt naar in 2007, invullen; waarbij uw raad de wens heeft uitgesproken dit binnen de bedrijfsvoering te zoeken. Aan de inkomstenkant voeren wij het vastgestelde beleid conform uit. In 2004 verhogen wij de OZB met 1%, exclusief 2,5% inflatie. Wij blijven daarmee een gemeente met een behoorlijk lage lastendruk en een vooralsnog goed voorzieningenniveau. Er bestaat echter wel een toenemende spanning tussen de lage lastendruk en gedateerde voorzieningen. Op termijn zijn flinke investeringen noodzakelijk om de voorzieningen zowel kwantitatief als kwalitatief op peil te houden. In de toekomst zijn dan ook keuzes nodig om te in te leveren op de voorzieningen of de aanwezige belastingcapaciteit te benutten. Passend binnen het staande beleid zullen ook in 2004 de leges verhoogd worden om deze op het kostendekkende tarief te houden, danwel te brengen. In de Zomernota 2003 werd geen krediet beschikbaar gesteld ter voortzetting van de organisatieontwikkeling en de versterking van de bedrijfsvoering. In het verlengde daarvan werd een motie ingediend waarin het College werd opgeroepen 10% te bezuinigen op de bedrijfsvoering. Het College heeft aangegeven in de geest van de motie te zullen handelen en de raad voor de begrotingsbehandeling 2004 de eerste resultaten te presenteren. Komend jaar gaan wij voortvarend verder met het traject, dat al in 2002 is voorbereid en in 2003 in gang is gezet. Het kader van ruimtescheppende maatregelen, dat in de Zomernota 2003 is vastgesteld, wordt door ons ingevuld. Voor 2004 zullen wij dan ook concrete maatregelen nemen om de taakstelling in te vullen. Daarnaast hebben wij het verbeteren van een aantal primaire processen binnen de bedrijfsvoering tot speerpunt uitgeroepen. Het gaat hierbij om een snelle en correcte afdoening van brieven, telefoontjes, meldingen enz. Het verbeteren van het logistieke proces tussen College en raad zal ook in 2004 bijzondere aandacht krijgen. Inmiddels zijn daartoe al initiatieven genomen. 5

6 In het traject van bezuinigingen hebben wij overigens ook een belangrijke verantwoordelijkheid als werkgever. Wij zullen de taakstelling dan ook met zorg en waarborg voor het personeel uitvoeren. Communicatie Het betrekken van belanghebbenden in de hele beleidscyclus blijft voor ons van groot belang. Het verder ontwikkelen van een open en actieve houding richting de samenleving is daarin een speerpunt. Waar mogelijk zal hierbij in toenemende mate interactieve beleidsvorming aan de orde zijn. Aan de voorkant van zo n traject moeten de procesgang, randvoorwaarden en besluitvormingsproces helder zijn. Ook mogen de spelregels tijdens het spel niet aangepast worden. Dit is van belang om teleurstellingen te voorkomen, waarbij wij wel opmerken, dat niet iedereen zijn zin kan krijgen. Wij vertrouwen erop onze voornemens in goede samenwerking met uw gemeenteraad, de ambtelijke organisatie, belanghebbenden in Papendrecht en daarbuiten te kunnen realiseren. 6

7 DE PROGRAMMA S 7

8 8

9 Programma 1: Sociale voorzieningen, maatschappelijke dienstverlening en volksgezondheid Hoofdkenmerken Het sociale gezicht van de gemeente wordt in belangrijke mate bepaald door de wijze waarop zij het lokale beleid op het gebied van welzijn, gezondheid en maatschappelijke zorg heeft georganiseerd. Op het terrein van de (gezondheids-)zorg is de gemeente vooral regisseur of inkoper van diensten die door allerlei verschillende organisaties aan de Papendrechtse burgers worden geleverd. Visie De gemeente streeft naar een situatie waarin alle Papendrechters bij maatschappelijke ontwikkelingen worden betrokken, waar iedereen zo lang mogelijk zelfstandig in onze maatschappij kan functioneren en waar sociale uitsluiting wordt voorkomen. Ook willen wij een situatie waar ziekten zoveel mogelijk worden voorkomen, waar de mogelijkheid van passende zorg bestaat, waar de leefomgeving schoon en hygiënisch is. Bestuurlijk kader: 1. Welzijnsvisie (2001) 2. Subsidiebundel (2003) 3. Beleidsplan 2004 Abw c.a. 4. Beleidsnota Lokaal gezondheidsbeleid ( ) 5. Beleidsnota gehandicapten (2003) 6. Beleidsnota ouderen (2004) 7. Beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht (2000) Toelichting bestuurlijke kader 1. Welzijnsvisie (2001) In de Welzijnsvisie is het kader neergelegd voor het toekomstig welzijns- en subsidiebeleid. Kernwoorden uit de welzijnsvisie zijn participatie en preventie. 2. Subsidiebundel (2003) In de subsidiebundel wordt jaarlijks, binnen de wettelijke kaders en eventueel een van tevoren door de raad vastgesteld subsidieplafond, de afweging gemaakt welke instelling tot welk bedrag worden gesubsidieerd. 3. Beleidsplan 2004 Abw c.a. In het jaarlijkse beleidsplan Abw c.a. worden de hoofdpunten van het gemeentelijk bijstandsbeleid en activeringsbeleid vastgelegd. Daarnaast staan de hoofdlijnen van het gemeentelijke minimabeleid en de wijze waarop met cliëntenparticipatie wordt omgegaan in het beleidsplan. 4. Beleidsnota Lokaal gezondheidsbeleid ( ) In deze nota zijn de doelgroepen (ouderen, jongeren) en de ambities (beschrijving taken GGD, Sociale kaart, zo lang mogelijk zelfstandig wonen voor ouderen, leefstijl jeugd, toegankelijkheid eerste lijnszorg) vastgesteld voor het lokaal gezondheidsbeleid voor de jaren Beleidsnota gehandicapten (2003) In deze nota worden de kaders gesteld voor het gehandicaptenbeleid voor de komende jaren. 9

10 6. Beleidsnota ouderen (2004) In deze nota worden de kaders gesteld voor het ouderenbeleid in de komende jaren. De dubbele vergrijzing en de extramuralisering (zo lang mogelijk zelfstandig wonen) vormen hier belangrijke aandachtspunten. 7. Beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht De beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht heeft het invoeren van wijkgericht werken in alle wijken van de gemeente Papendrecht als doel. Het wijkgericht werken wordt gedefinieerd als een manier van werken waarbij een gezamenlijke aanpak van wensen en problemen in de wijken van Papendrecht voorop staat. Doelstelling van het wijkgericht werken is de leefbaarheid en veiligheid in de wijken te verbeteren en het verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners voor hun eigen woonomgeving te vergroten. Trends & Knelpunten De normen op het gebied van veiligheid en gezondheid worden steeds verder aangescherpt. Dit legt een druk op allerlei voorzieningen waarvan de bekostiging via subsidiëring bij de gemeente ligt. De dubbele vergrijzing gekoppeld aan het feit dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen (extramuralisering) stelt andere (extra) eisen aan allerlei voorzieningen (en uiteraard ook aan de woningen). Door arbeidsparticipatie en andere invulling van de vrije tijd neemt het aantal beschikbare vrijwilligers af. Een punt van zorg is de ongezonde leefstijl van de jeugd, waarbij er steeds meer sprake is van een combinatie van roken, alcohol gebruik, slechte voeding, te weinig bewegen en te weinig ontspanning. Wat zijn de beoogde maatschappelijke effecten/outcome? De hoofddoelstelling van het gemeentelijke beleid is: Een hoog kwalitatief, dekkend aanbod van voorzieningen met het doel dat inwoners (wederom) zelfstandig (gaan) functioneren en participeren in de Papendrechtse samenleving. Zorg en dienstverlening hebben vooral een preventieve en verzorgende taak. 1. Een hoge maatschappelijke participatiegraad (sociale activering) De gemeente heeft een belangrijke rol bij het toeleiden naar de arbeidsmarkt. Langdurige werkloosheid belemmert maatschappelijke participatie en kan gemakkelijk leiden tot sociale uitsluiting. Voor ons zijn kernwoorden van het actieve sociale beleid: innovatief, actiegericht en resultaatgericht. Een belangrijke manier om mensen (weer) te laten integreren is ze de mogelijkheid van vrijwilligerswerk te bieden. Voor velen is de stap naar betaald werk daarna minder groot. Daarom zullen hiervoor concrete voorstellen worden gedaan. Daarnaast is vrijwilligerswerk niet alleen een vorm van maatschappelijke participatie, vrijwilligers zijn ook onmisbaar in het verenigingsleven in Papendrecht. Omdat het voor veel verenigingen steeds moeilijker wordt om vrijwilligers te vinden, komen er concrete voorstellen om het vrijwilligerswerk te stimuleren. Met betrekking tot ouderen is de prognose dat in 2010 één op de drie Papendrechters ouder is dan 55 jaar. Teruggerekend van 1999 betekent dit een stijging van ruim 30%. Ook zal er in de leeftijdscategorie 75 jaar en ouder een flinke toename te zien zijn. Daarom hebben wij de komende jaren aandacht voor de senioren in Papendrecht. In het seniorenbeleid zijn zelfstandig wonen, mobiliteit, activiteiten, zorg op maat en communicatie kernbegrippen. 2. Minimabeleid Doel van het minimabeleid van de gemeente Papendrecht is te voorkomen dat huishoudens die langdurig zijn aangewezen op het sociaal minimum, maatschappelijk geïsoleerd raken. 10

11 De gemeente doet dit door maatregelen te treffen die het inkomen ondersteunen en die de sociale participatie bevorderen. Daarbij heeft de gemeente structureel aandacht voor de doelgroepen (onder meer ouderen, jeugd en de mensen met een handicap). 3. Het verbeteren van fysieke/sociale (woon-)omgeving Burgers vragen niet rechtstreeks om welzijn. Ze vragen een schone en veilige buurt en willen dat hun kinderen in een prettige buurt opgroeien. Ze willen ergens deel van uitmaken en willen uitgenodigd worden om initiatieven te nemen op maatschappelijk vlak. Samen met het gemeentelijke standpunt dat maatschappelijke participatie gestimuleerd moet worden, waarbij het versterken van het verantwoordelijkheidsgevoel van de inwoners een belangrijk uitgangspunt is, heeft dit geleid tot de volgende thema s van welzijnsbeleid voor de komende jaren: scholing en educatie (vroeg beginnen), vrije tijd (tijd voor elkaar) en zorg en dienstverlening (minder zorg door welzijn). Daarnaast hebben we oog voor de thema s veiligheid en leefbaarheid (sociale kwaliteit versterken) en samenleven in diversiteit (rijker met culturen en generaties). Door middel van wijkgericht werken willen wij de fysieke en sociale (woon)omgeving verbeteren. Dat doen wij natuurlijk niet alleen. Het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid van onze inwoners zal dan ook veel aandacht krijgen in het wijkgericht werken. 4. Investeren in preventieve en curatieve zorg De gemeente streeft naar het voorkomen van schade aan de gezondheid. Gemeentelijk beleid is op dit beleidsterrein dan ook het bevorderen van gezond gedrag, met name bij specifieke doelgroepen jeugd en senioren. Een belangrijke taak binnen de gezondheidszorg waar de gemeente haar regierol kan vervullen is de eerstelijns curatieve zorg. Daarom zijn wij bereid tot het aannemen van een actievere bemiddelende rol bij de vestiging van medische beroepsgroepen, wanneer er knelpunten ontstaan in het aanbod van medische zorg. Wat gaat het College daarvoor doen? Accenten Zorgdragen voor een hoge maatschappelijke participatiegraad (sociale activering): Het jaarlijks aanbieden van inburgeringcursussen voor nieuwkomers en oudkomers; Streven naar maatwerk en deskundigheidsbevordering bij vrijwilligers; Het selectief aanbieden van maatschappelijke stages. 2. Zorgdragen voor minimabeleid: Het gericht bestrijden van armoede; Het selectief aanbieden van trajecten schuldhulpverlening ( Omgaan met geld ) Structureel aandacht hebben voor de doelgroepen minderheden (bijv. ouderen, jeugd en de mensen met een handicap); Hoogte van de declaratie relateren aan de duur van de minimumsituatie; Toevoegen van zaken aan de lijst met duurzame gebruiksgoederen (zonder de hoogte van de uitkering per jaar te verhogen) De voorlichting over het minimabeleid op doelgroepen afstemmen; Het tijdelijk compenseren van de armoedeval op basis van individualisering 3. Verbeteren van fysieke/sociale (woon-)omgeving: Het invoeren van wijkgericht werken in alle wijken in 2006; Het innemen van een bemiddelende rol, indien knelpunten bij de vestiging van medische diensten geconstateerd worden; Het instellen van een zorgloket. 11

12 4. Investeren in preventieve en curatieve zorg: Het implementeren van het lokaal gezondheidsbeleid; Voorlichting richten op bewegen, roken, alcohol, voeding en ontspanning; Beleid maken over gedragsbeïnvloeding in relatie tot de nuloptie van coffeeshops; Actievere bemiddelende rol bij de vestiging van medische beroepsgroepen, wanneer er knelpunten ontstaan in het aanbod van medische zorg. Evaluatie: waaraan kunnen we zien of we het bereiken? Prestatie-indicatoren Indicatoren bijstandsverlening en minimabeleid: Percentage gegronde bezwaarschriften op beslissingen per jaar. Indien een besluit bijgesteld moet worden na het indienen van een bezwaarschrift betekent dit dat de in eerste instantie genomen beslissing fout was. Verhouding instrumenten WWB / uitstroom WWB. Uit deze indicator blijkt in hoeverre de gemeente erin slaagt om bijstandsgerechtigden te activeren en middels maatwerk structureel uit te laten stromen naar werk. Aantal (percentage) bijstandsgerechtigden per inwoner, in vergelijking met andere jaren. Het houden van een enquete onder de doelgroep minima Aantal toekenningen bijzondere bijstand (gesplitst in verstrekkingen om niet en leenbijstand) Aanmeldingen schuldhulpverlening Indicatoren inkomensvoorziening: Percentage gegronde bezwaarschriften op beslissingen. Indien een besluit bijgesteld moet worden na het indien van een bezwaarschrift betekent dit dat de genomen beslissing in eerste instantie fout was. Aantal (percentage) personen dat gebruikt maakt van de IOAW en IOAZ per inwoner. Indicatoren Inburgering nieuwkomers/oudkomers. Omvang van de wachtlijst en wachttijd in weken voor deelname aan een inburgeringscursus op peildatum. Door de omvang van de wachtlijst en de wachttijd wordt de dynamiek van de wachtlijst inzichtelijk. Aantal plaatsen voor de inburgeringcursus op peildatum Percentage inburgeraars die de inburgeringcursus met een diploma afrond. 12

13 Wat mag het kosten? Sociale voorzieningen, maatschappelijke dienstverlening en volksgezondheid Begroting Meerjarenbegroting Saldo lasten Saldo baten Saldo programma (- is nadelig) Begroting Meerjarenbegroting Overzicht producten: Verstrekken van uitkeringen Terugvordering en verhaal Schuldhulpverlening Armoedebestrijding Intensieve trajectbegeleiding Scholing en activering Wet inschakeling werkzoekenden I/D banen Wet sociale werkvoorziening Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Regionale indicatiestelling Ouderenvisie S.W.O.P Activiteiten voor ouderen Welzijnsvisie Vrijwilligerswerk Beleidsvisie nieuwkomers Opvang nieuwkomers Asielzoekerscentrum Voorzieningen gehandicapten algemeen Wvg woonvoorzieningen Wvg diverse voorzieningen Begraafplaats Gezondheidsvisie Basisgezondheidsdienst Logopedische dienst Beheer gebouw. Gezondheidszorg Wijkgericht werken Saldo programma (- is nadelig)

14 Programma 2: Onderwijs en jeugd Hoofdkenmerken Goed onderwijs is de sleutel tot maatschappelijk succes. De rijksoverheid is verantwoordelijk voor de inhoud; zij stelt de kerndoelen en controleert de resultaten via de inspectie. Jeugdbeleid strekt zich over vele terreinen uit. De jeugd moet op een veilige en verantwoorde manier kunnen opgroeien. Er wordt gestreefd naar een integraal beleid, waarbij de afspraken uit het Bestuurlijke Akkoord Nieuwe Stijl (BANS) van toepassing zijn. Op lokaal niveau heeft de gemeente een aantal belangrijke taken ten aanzien van het onderwijs: Het zorgdragen voor een goede huisvesting; Aandacht schenken aan kinderen met (onderwijs-) achterstanden en de daarbij horende schoolbegeleiding; Het aanbieden van leerlingenvervoer; Het handhaven van de leerplicht; Het voorzien in een veilige leefomgeving voor de jeugd; Het opzetten van projecten die bijdragen aan preventie; Het aanbieden van activiteiten en voorzieningen voor de jeugd. Visie De gemeente streeft naar een complete schoolvoorziening (groep 1 t/m 8) in alle wijken. Uitgangspunt in het onderwijsbeleid is het creëren van een situatie met gelijke kansen voor zowel jongeren als volwassenen. In de toekomst zal het schoolbestuur meer op afstand geplaatst worden waarbij de directies de rol van integraal manager krijgen. De schoolgrootte dient hanteerbaar te zijn en te blijven. Om de aansluiting van school naar opvang te bevorderen is een goed en breed aanbod van opvangmogelijkheden belangrijk. De gemeente Papendrecht moet voor jongeren een aantrekkelijke gemeente zijn met voldoende aansprekende voorzieningen en activiteiten. Bestuurlijk kader: 1. Welzijnsvisie (2001). 2. Beleidsplan Gemeentelijk Onderwijs Achterstandbeleid ( ). 3. Schooluitval en leerplichtbeleid (2000). 4. Beleidsnota Jeugd (concept 2003). 5. Beleidsnota Kinderopvang (2002). 6. Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (2003). 7. Visie peuterspeelzaalwerk (2003). 8. Beleidsnota speelruimte (concept 2003). 9. Verordening Leerlingenvervoer (2003). 10. Nota Voor- en Vroegschoolse Educatie in Papendrecht (2001). 11. Plan van aanpak discussie openbaar onderwijs. 12. Beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht (2000). 13. Beleidsnota regionalisering leerplicht. Toelichting bestuurlijk kader 1. Welzijnsvisie (2001) In de Welzijnsvisie is het kader neergelegd voor het toekomstig welzijns- en subsidiebeleid. Kernwoorden uit de welzijnsvisie zijn participatie en preventie. 14

15 2. Beleidsplan Gemeentelijk Onderwijs Achterstandbeleid ( ) Elke vier jaar formuleert de gemeente de doelstellingen van het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid. 3. Schooluitval en leerplichtbeleid (2000) In deze nota staan de maatregelen genoemd die de gemeente inzet om schooluitval tegen te gaan en om de leerplicht te handhaven. 4. Beleidsnota jeugd (concept 2003) In deze nota wordt stilgestaan bij de vele beleidsterreinen waar jeugd mee te maken heeft. De aandachtspunten voor het jeugdbeleid voor de komende jaren zijn in de nota verwerkt. Preventie en het bieden van voorzieningen voor de jeugd hebben bijzondere aandacht. 5. Beleidsnota Kinderopvang (2002) In deze nota is de stand van zaken weergegeven binnen de sector kinderopvang (landelijk en lokaal). 6. Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (2002) Hierin staan de hoofdlijnen van het gemeentelijk onderwijs huisvestingsbeleid voor een periode van 10 jaar. In het IHP wordt in overleg met de schoolbesturen en directies vastgesteld welke ruimtelijke behoefte er is voor de scholen. Aan de hand hiervan wordt een efficiënte verdeling van lokalen over de scholen geregeld en wordt bepaald waar er op korte en middellange termijn behoefte is aan aanpassing van het schoolvolume. 7. Visie peuterspeelzaalwerk (2003) In de visie staat hoe de gemeente in de toekomst met het peuterspeelzaalwerk omgaat. Er worden keuzes gemaakt over het soort voorziening (algemeen toegankelijk of voor doelgroepen) en er wordt vastgelegd of er van een verdere professionalisering sprake moet zijn. 8. Beleidsnota speelruimtes (concept 2003) In de beleidsnota speelruimtes is de visie op het speelruimtebeleid neergelegd. Daarnaast worden de uitgangspunten geformuleerd die gehanteerd worden bij de concrete uitwerking van het speelruimtebeleid. 9. Verordening Leerlingenvervoer (2003) In deze Verordening staan de voorwaarden waaraan voldaan moet worden om voor leerlingenvervoer in aanmerking te komen. Daarnaast is opgenomen op welke soorten vervoer of vergoedingen er rechten kunnen bestaan. 10. Nota Voor- en Vroegschoolse Educatie in Papendrecht (2001) In deze nota staat op welke manier de gelden die de gemeente in het kader van de regeling Voor- en Vroegschoolse Educatie, ontvangt worden ingezet. 11. Plan van aanpak discussie openbaar onderwijs In 2005 moet de discussie over het Openbaar Onderwijs in Papendrecht afgerond zijn. Doel is om een efficiëntere wijze van besturen van het openbaar primair onderwijs te realiseren. Uitgangspunten daarbij zijn: Klaar zijn voor de toekomst (lumpsum financiering); De directeur als integraal manager; Een juist beleid ten aanzien van de schoolgebouwen En betere mogelijkheden om aan kwaliteitsverbetering van het openbaar onderwijs te werken. 15

16 12. Beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht (2000) De beleidsnota wijkgericht werken in Papendrecht heeft het invoeren van wijkgericht werken in alle wijken van de gemeente Papendrecht als doel. Het wijkgericht werken wordt gedefinieerd als een manier van werken waarbij een gezamenlijke aanpak van wensen en problemen in de wijken van Papendrecht voorop staat. Doelstelling van het wijkgericht werken is de leefbaarheid en veiligheid in de wijken te verbeteren en het verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners voor hun eigen woonomgeving te vergroten. 13. Beleidsnota regionalisering Leerplicht In regionaal verband wordt gestreefd naar het opzetten van een regionaal bureau leerplicht waarin de betrokken gemeenten op dit gebied samenwerken, afstemmen, uniformeren en de kwetsbaarheid verkleinen. Medio 2003 heeft een kwartiermaker de voorbereidende werkzaamheden gestart. De operatie dient voor Papendrecht budgettair neutraal te geschieden. Trends & knelpunten Vanaf 2006 (januari) wordt bij rijksbesluit de Lumpsum financiering in het (basis)onderwijs ingevoerd. Hierdoor krijgen de schoolbesturen als het ware een geldbedrag om de onderwijsplannen uit te voeren. Daarmee krijgen de schoolbesturen meer vrijheid (dan voorheen) om de middelen over personeel, gebouwen en leermiddelen te verdelen. De risico s op personeelsgebied kunnen hierdoor echter wel toenemen. Om deze beter het hoofd te kunnen bieden wordt (vooral door kleinere schoolbesturen) naar samenwerking gezocht. Het rijk stelt een stimuleringsbijdrage in het vooruitzicht indien schoolbesturen de intentie hebben te gaan samenwerken. Papendrecht is, mede door de naderende Lumpsum - financiering, een bestuurlijke samenwerking aangegaan met Hendrik-Ido-Ambacht. Regionaal wordt verder gezocht naar aansluiting bij andere schoolbesturen, overigens zonder dat het tot een fusie komt. Uitgangspunt daarbij is dat een eventuele samenwerking ook meerwaarde zonder de invoering van bovengenoemde maatregel moet/kan hebben. Het tekort aan leerkrachten. Uit onderzoeken is gebleken dat de jeugd steeds ongezonder gaat leven (minder bewegen, een slecht voedingspatroon, roken en gebruik van alcohol en drugs). De huisvesting van jongeren door het geringe aanbod. Toenemende jeugdwerkloosheid. Wat zijn de beoogde maatschappelijke effecten/outcome? Op het terrein van zorg en dienstverlening wordt voor de jeugd gestreefd naar een kwalitatief hoog dekkend aanbod van voorzieningen met het doel de jongeren zelfstandig te laten functioneren en participeren. Op het terrein van scholing en educatie wordt gestreefd naar een dekkend aanbod van onderwijs en educatie met het motto een leven lang leren. Scholing en educatie hebben een taak in het voorkomen van sociale uitsluiting en in het bevorderen van integratie. Op het terrein van vrije tijd wordt gestreefd naar het inzetten en/of creëren van voorzieningen op het gebied van cultuur, recreatie, sport en horeca die voor jongeren aantrekkelijk zijn. Deze voorzieningen hebben een preventieve taak om sociale uitsluiting te voorkomen. 1. Terugdringen van spijbelen en voortijdig schoolverlaten Om een goede startpositie op de arbeidsmarkt te verwerven is het halen van een diploma een belangrijke voorwaarde. Vandaar dat veel belang wordt gehecht aan een succesvolle afronding van de school. Ook het terugdringen van spijbelen en het voortijdig schoolverlaten blijft hierin onze aandacht houden. 16

17 2. Vergroten autonomie openbaar onderwijs Met betrekking tot het openbaar onderwijs blijft de overheid de uiteindelijke verantwoordelijkheid dragen. Het gemeentebestuur vervult thans een dubbelrol als bevoegd gezag van openbare scholen en als hoedster van het algemeen belang, verantwoordelijk voor het gehele onderwijs. Daarom willen wij de autonomie van het openbaar onderwijs ten opzichte van het gemeentebestuur vergroten. 3. Aanbieden van goede, brede opvangmogelijkheden Om de aansluiting van opvang naar school te bevorderen is een goed en breed aanbod van opvangmogelijkheden belangrijk. Het gaat hierbij om peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en buitenschoolse opvang. 4. Vermindering van achterstanden bij kinderen en volwassenen Mensen die behoren tot een minderheidsgroep halen hun achterstanden (te) langzaam in. Het werkloosheidspercentage van deze doelgroep is nog steeds substantieel hoger dan het gemiddelde werkloosheidspercentage van Papendrecht. Het is daarom goed hier extra aandacht aan te schenken Een deel van de kinderen van oud- en nieuwkomers en van de autochtone kinderen hebben vaak een achterstand op het moment van het betreden van de basisschool. Er zal dan ook geïnvesteerd moeten worden in het wegnemen van (taal)achterstanden bij deze kinderen. 5. Het aanbieden van een divers onderwijsaanbod In regionaal verband blijven wij ons inzetten voor het aanbieden van beroepsopleidingen in de regio (MBO en HBO). 6. Bevorderen van jeugdactiviteiten en voorzieningen Kinderen moeten zowel thuis als in de buurt veilig kunnen spelen, goed onderwijs kunnen krijgen gezond kunnen opgroeien, kunnen sporten en er moet goede kinderopvang zijn als hun ouders of verzorgers aan het werk zijn of scholingstrajecten volgen. Wat gaat het College daarvoor doen? Accenten Terugdringen van spijbelen en voortijdig schoolverlaten Tijdige melding aan de leerplichtambtenaar en actie daarop; Het RMC vangt voortijdig schoolverlaters op. 2. Autonomie openbaar onderwijs vergroten Het onderzoeken naar mogelijkheden om het openbaar onderwijs bestuurlijk op afstand plaatsen. 3. Aanbieden van goede, brede opvangmogelijkheden Onderzoeken of het aanwezige aanbod van opvangvoorzieningen aan de behoeften tegemoet komt. 4. Vermindering van achterstanden bij kinderen van nieuwkomers en oudkomers Uitvoeren van het beleidsplan gemeentelijk onderwijs achterstandenbeleid ( ); Verminderen achterstanden kinderen door het invoeren van VVE op peuterspeelzalen en kinderopvang da Vinci College en de Anne Frankschool; In het kader van leerplichtbeleid stimuleren dat zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie halen; Ter ondersteuning van de schoolloopbaan wordt de doorlopende leerlijn gewaarborgd via invoering van overdrachtsformulieren tussen de verschillende vormen van onderwijs. 17

18 5. Uitbreiding van MBO-onderwijs in de regio en ondersteunen binnenhalen van het HBO-onderwijs Onderzoek doen naar de mogelijkheden tot het ontwikkelen van een brede school. 6. Bevorderen van jeugdactiviteiten en voorzieningen Beleid wordt samen met de jeugd ontwikkeld en niet over hun hoofden heen; Er is zowel aandacht voor problemen, als voor versterking van algemene voorzieningen; Niet wachten tot problemen ontstaan, maar eerder adequate ondersteuning geven; Voorzieningen moeten aansluiten op de vraag van kinderen, jongeren en hun ouders; Projecten worden ingezet ter versterking van het structurele aanbod; Onderzoek naar de mogelijkheden voor verruiming van de gebruiksmogelijkheden voor Interval; Uitvoeren van de kadernota speelruimtebeleid; Uitvoeren van de kadernota Jeugdbeleid; Vaststellen van de visie peuterspeelzaalwerk. Evaluatie: waaraan kunnen we zien of we het bereiken? Prestatie-indicatoren Indicatoren basisonderwijs Percentage voortijdig schoolverlater in een (school)jaar. Omvang wachtlijst in weken voor het speciaal basisonderwijs en gemiddelde wachttijd voor speciaal basisonderwijs (peildatum 1 oktober). Indicatoren onderwijsachterstandenbestrijding: Gemiddelde score op laatste inspectieonderzoek onderwijsachterstandenbeleid. Indicatoren kinderopvang Aantal plaatsen voor kinderopvang per 1000 inwoners/per X kinderen. 18

19 Wat mag het kosten? Onderwijs en jeugd Begroting Meerjarenbegroting Saldo lasten Saldo baten Saldo programma (- is nadelig) Begroting Meerjarenbegroting Overzicht producten: Anne Frank De Viermaster De Knotwilg t Kofschip (Oostpolder) Oranje Nassauschool Koningin Beatrixschool Prins Constantijnschool Prins Florisschool Augustinusschool De Bongerd Willem de Zwijgercollege De Lage Waard Schoolmaatschappelijk werk Leerlingenvervoer Overig vervoer Leerplicht Onderwijsvisie Onderwijs specifieke doelgroepen Schoolbegeleidingsdienst Festiviteiten onderwijs Huisvestingsvisie Beheer schoolgebouwen openbaar basisonderwijs Beheer schoolgebouwen bijzonder basisonderwijs Beheer schoolgebouwen voortgezet onderwijs Beheer gebouwen bijzonder voortgezet onderwijs Gemeentelijke baten/lasten onderwijs Bijzonder(voortgezet) so huisvesting Subsidie Regionaal Opleiding Centrum Subsidiëring volksuniversiteit Kindplaats kinderdagverblijven Kindplaats peuterspeelzalen Beheer gebouwen kinderopvang Jeugdvisie Jeugdraad Recreatief opbouwwerk Interval Overige jeugdactiviteiten Beheer gebouw Interval Speelplaatsen en speeltuinen Jeugdpreventieplatform Saldo programma (- is nadelig)

20 Programma 3: Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu Hoofdkenmerken De gemeente streeft naar een integraal ruimtelijk beleid dat wordt vormgegeven in een op te stellen structuurvisie. Om een plezierig woonklimaat te bevorderen, moet een blijvend breed en divers woningaanbod worden gecreëerd met bijzondere aandacht voor ruimtelijke- en milieukwaliteit. Het ontwikkelen van een hoogwaardig centrum is een speerpunt in het verbeteren van de voorzieningen in Papendrecht. Visie De gemeente streeft naar een plezierig woonklimaat voor iedereen en naar een duidelijke groene uitstraling. Hierbij past een herkenbaar aanbod van park- en/of natuurvoorzieningen in Papendrecht. Ook zal er aandacht zijn voor de kwaliteit van de ruimte, waarbij intensief en meervoudig grondgebruik tot de mogelijkheden kan behoren en waar doorlopend aandacht is voor vermindering van belasting voor ons milieu. Bestuurlijk kader: 1. Structuurvisie 2. Revitaliseringprogramma Oosteind (2002) 3. Woonvisie Drechtsteden 4. Beleidsplan Wonen Papendrecht PALT (Prestatie Afspraken Lange Termijn) (2003) 6. Ontwikkeling Van der Palmpad 7. Bestemmingsplannen 8. Bestemmingsplan centrum 9. Raamovereenkomst herontwikkeling Centumgebied (juli 2001) 10. Deelplanovereenkomst Winkelcentrum De Meent (2001) 11. Wet voorkeursrecht gemeenten 12. Onteigeningsplan 13. Bestuurlijke en financiële rapportage voortgang centrumontwikkelingen 14. Landschapsplan De Tiendzone Uitgewerkt 15. Verordening planschadevergoeding 16. Welstandsnota (2004) 17. Kadernota Archeologisch bodembeleid 18. Stedelijk Waterplan 19. Milieu Uitvoeringsprogramma, MUP (2003) 20. Milieumonitor (Regionaal) Toelichting bestuurlijk kader 1. Structuurvisie De structuurvisie is een beschrijving van de ontwikkeling die voor de gemeente het meest gewenst is en heeft een kaderstellend karakter. Doel van de structuurvisie is een door de gemeenteraad vastgesteld beleidskader op gemeentelijk niveau waarin richtinggevende uitspraken worden gedaan over de ruimtelijke, economische en sociale ontwikkeling op hoofdlijnen van Papendrecht. Het beleidskader wordt het toetsingskader voor nieuwe ontwikkelingen en er zijn randvoorwaarden voor de ruimtelijke ontwikkeling van Papendrecht in neergelegd. Maatschappelijk draagvlak is zeer belangrijk bij een dergelijke visie. Bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden zullen dan ook nadrukkelijk worden betrokken bij de totstandkoming ervan. 20