j a a r v e r s l a g

Transcriptie

1 jaarverslag

2 Organisatie en formules De Laurus-formules voeren een zelfstandig commercieel beleid dat rust op een gezamenlijk fundament van centraal geregelde processen. Aantal vestigingspunten 2 januari 2005 Edah 286 waarvan samenwerkende ondernemers 58 Konmar Superstores 43 waarvan samenwerkende ondernemers 4 Super de Boer 392 waarvan samenwerkende ondernemers 206 Totaal 721 waarvan samenwerkende ondernemers 268

3 jaarverslag

4 Jaarverslag 2 Inhoudsopgave Voorwoord Het doel Personalia Verslag van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders Bericht van de Hoofddirectie Medewerkers Op weg naar duurzaam ondernemen Risicoprofiel en risicobeheersing Corporate governance - Code Tabaksblat Remuneratieverslag 2004 Beloningsbeleid 2005 International Financial Reporting Standards (IFRS) Jaarrekening 2004 Meerjarenoverzicht Informatie voor de aandeelhouders Overzicht belangrijkste deelnemingen

5 Voorwoord Nadat 2003 weer een voorzichtig herstel van rendement had laten zien, werd 2004 voor Laurus een jaar van verlies. Vanuit het perspectief van herstel op langere termijn was 2004 echter zeker geen verloren jaar. Voortvarend werd gewerkt aan de noodzakelijke vernieuwing van de winkelformules Edah, Konmar en Super de Boer. In de tweede helft van 2004 werden 40 Edah Lekker & Laag-winkels geopend, eind oktober 2004 openden de eerste Refresh-winkels van Super de Boer. Op 20 april zal in Hoogvliet onder de naam Lekker & Laag Superstore de eerste pilotwinkel van de vernieuwde superstore-formule worden geopend. In 2004 hebben wij helaas van een groot aantal collega s afscheid moeten nemen. De omvangrijke personele reorganisatie in de winkels mocht dan onontkoombaar zijn, het gegeven blijft een bittere pil, ook voor de Hoofddirectie. Met de steun van onze grootaandeelhouder Casino deden wij een succesvol beroep op de kapitaalmarkt. Hierdoor kunnen wij in 2005 en daarna versneld investeren in de vernieuwing van onze formules en winkels. In het komende jaar zal ook de verdere verbetering van de winkeloperatie veel aandacht krijgen. Samen met de formulevernieuwing moet de hieruit resulterende vergroting van de klanttevredenheid de dalende trend in de omzet keren. Kostenreductie blijft onverminderd een punt van aandacht. De Hoofddirectie dankt alle medewerkers en samenwerkende ondernemers voor de geweldige inspanningen die zij in het moeilijke jaar 2004 geleverd hebben. Ook in 2005 willen wij als één team verder werken aan een betere toekomst. J.G. Bruijniks Voorzitter Hoofddirectie

6 Jaarverslag 4 Het doel Laurus stelt zich ten doel haar positie in de Nederlandse levensmiddelenmarkt de komende jaren in belangrijke mate te versterken, gebruikmakend van winkelformules die zelfstandig, vanuit een eigen identiteit en commercieel beleid, maar stevig gegrondvest in centraal geregelde (back-office) processen voor logistiek, inkoop, ICT, vastgoed en financiën, hun marktsegment bewerken. Na een periode van intensieve aandacht voor de back-office processen, resulterend in een sterke verhoging van de efficiency van onder andere logistiek en automatisering, ligt de nadruk binnen het strategisch beleid van Laurus nu op de vernieuwing van de winkelformules. Daarbij wordt gestreefd naar een evenwichtige verdeling van de omzet over de bovenkant en de onderkant van de markt. De Laurus-formules zijn tot nu toe met name in het full-service segment van de markt actief geweest. Met de formulevernieuwing wordt onder meer gericht op versterking van de positie in het groeiende lageprijzensegment. Strategie Om tot de gewenste versterking van haar marktpositie te komen, heeft Laurus de beschikking over de winkelformules Edah, Konmar en Super de Boer. In het laatste kwartaal van 2003 werd een aanvang gemaakt met de vernieuwing van deze formules, een proces dat in 2004 verder gestalte kreeg. De uitgifte van nieuwe aandelen in november 2004 voorzag Laurus van voldoende eigen vermogen en financiële middelen om het formulevernieuwingsproces in 2005 en de jaren daarna versneld gestalte te kunnen geven. Het beleid richt zich in 2005 tevens op behoud en waar mogelijk vergroting van omzet. Naast formulevernieuwing is vergroting van de klantgerichtheid door onder meer verbetering van de winkeloperatie hierin een belangrijke factor. Kostenreductie blijft ook in 2005 onverminderd een aandachtspunt. Edah is de afgelopen jaren te veel opgeschoven naar het midden van de markt. De voor Edah uitgezette strategie behelst daarom een terugkeer naar Edahs succesvolle discountwortels en de herpositionering van de formule als lageprijzensupermarkt onder de naam Edah Lekker & Laag. Bij bewezen succes zullen in 2005 en 2006 de meeste reguliere Edah-vestigingen worden omgebouwd naar de Edah Lekker & Laag-formule. Ook de Konmar Superstores worden geherpositioneerd. Al in de eerste helft van 2004 ondergingen de Konmar Superstores tal van aanpassingen die de attractiviteit voor consumenten moesten verhogen. Deze brachten echter niet de gewenste verbetering van de financiële resultaten. Onder de naam Lekker & Laag Superstores is nu een nieuwe formule voor deze grootschalige winkels ontwikkeld die een voortrekker kan worden van het groeiende lageprijzensegment in de Nederlandse levensmiddelenmarkt. Lekker & Laag Superstores hanteert vaste lage prijzen volgens het EDLP-principe (Every Day Low Prices). De formule biedt het meest uitgebreide assortiment van Nederland, met daarin een zeer prominente plaats voor vers. De eerste proefwinkel van Lekker & Laag Superstores zal op 20 april 2005 worden geopend in Hoogvliet. In het najaar van 2005 worden de resultaten van deze en andere pilots geëvalueerd. Afhankelijk daarvan wordt besloten tot verdere uitrol.

7 Het doel 00 Dat de resultaten van Super de Boer de afgelopen tijd onder druk zijn komen te staan, is voornamelijk het gevolg van een gebrek aan investeringen en vernieuwing, niet van een fundamentele tekortkoming van de formule. Super de Boer heeft daarom eerder behoefte aan een - weliswaar ingrijpende - modernisering dan aan een herpositionering. In dat kader is eind oktober 2004 onder de naam Refresh Express een omvangrijke revitaliseringsoperatie van start gegaan. Versterking van de positie van Super de Boer als full-service formule die de klant meer waar voor zijn geld biedt is het doel. Een onderdeel van Refresh is de herinrichting van de Super de Boer-winkels om een nieuw, fris winkelgezicht te creëren. Eind 2006 moeten alle winkels zijn gemoderniseerd. Stap voor stap Laurus werkt aan haar herstel op basis van een meerjarig herstelplan met een looptijd tot eind De weg naar herstel wordt daadkrachtig maar stap voor stap afgelegd, onder scherpe bewaking van de kosten van de bedrijfsvoering en met een geconcentreerde en ononderbroken aandacht voor de backoffice processen. Het formulevernieuwingsproces is onderworpen aan een regelmatige, tussentijdse evaluatie van resultaten.

8 Jaarverslag Personalia Raad van Commissarissen 6 (Situatie per 3 maart 2005) Drs. K.J. Storm (m), (62), voorzitter Voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van AEGON NV; Nederlandse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in 1993; herbenoemd in 2000 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:. Voorzitter Raad van Commissarissen Koninklijke Wessanen NV;. Lid Raad van Commissarissen AEGON NV;. Lid Raad van Commissarissen Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM) NV; Lid Raad van Commissarissen Pon Holdings BV;. Lid Board Interbrew SA België;. Lid Board Baxter International Inc. C.P. Couvreux (m), (54) Vice-voorzitter Raad van Bestuur van Casino Guichard-Perrachon SA (per 11 maart 2005 teruggetreden); Franse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in juli 2002 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties: Naast bestuursfuncties bij diverse dochterondernemingen van Casino Guichard-Perrachon SA worden bij de navolgende vennootschappen of ondernemingen waarin Casino of de grootaandeelhouder van Casino participeert, bestuursfuncties vervuld:. Voorzitter Raad van Commissarissen Franprix Holding; Lid Raad van Commissarissen Vindémia SAS; Directeur Monoprix SA;. Directeur Smart & Final Inc., Companhia Brasileira de Distribuição (CBD) en Exito. P.B.C. Bouchut (m), (49) Voorzitter Raad van Bestuur van Casino Guichard- Perrachon SA (per 21 maart 2005 teruggetreden); Franse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in juli 2002 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties: Naast bestuursfuncties bij diverse dochterondernemingen van Casino Guichard-Perrachon SA worden bij de navolgende vennootschappen of ondernemingen waarin Casino of de grootaandeelhouder van Casino participeert, bestuursfuncties vervuld:. Directeur Companhia Brasileira de Distribuição (CBD);. Directeur Smart & Final Inc., Big C Supercenter Plc en Far Eastern Geant Co. Ltd. Drs. F.A. Croon (m), (60) Sinds 1973 partner van Boer & Croon Management & Strategy Group BV; Nederlandse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in juli 2002 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:. Lid Raad van Commissarissen Damen Shipyards Group NV;. Lid Raad van Commissarissen BCD Holding NV;. Lid Raad van Commissarissen NV Algemeen Nederlands Trustkantoor A.N.T.

9 Raad van Commissarissen Drs. J.A.N. van Dijk (m), (66) Voormalig lid Raad van Bestuur van Sara Lee/DE NV; Nederlandse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in mei 2003 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:. Voorzitter Raad van Toezicht van de Universiteit Utrecht;. Voorzitter Raad van Commissarissen van Delta Lloyd NV;. Voorzitter Raad van Commissarissen van Bloemenveiling Aalsmeer;. Voorzitter Raad van Commissarissen van Transavia Airlines;. Lid Raad van Commissarissen van Koninklijke Wessanen NV. Commissies Selection, Nomination and Remuneration Committee S.W.W. Lubsen MBA (voorzitter) C.P. Couvreux Drs. K.J. Storm Audit Committee Drs. J.A.N. van Dijk (voorzitter) P.B.C. Bouchut Drs. F.A. Croon S.W.W. Lubsen MBA (m), (60) Voormalig lid Raad van Bestuur van Heineken NV; Nederlandse nationaliteit; Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in mei 2004 en aftredend in Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:. Voorzitter Raad van Commissarissen Athenian Breweries SA;. Lid Raad van Commissarissen Honeywell Holding BV;. Lid Raad van Commissarissen Heineken Nederlands Beheer BV;. Lid Board of Directors van Teleflex Inc. USA;. Lid Raad van Commissarissen RUVABO BV;. Lid Raad van Commissarissen IFF (Nederland) Holding BV.

10 Jaarverslag 8 Personalia Hoofddirectie J.G. Bruijniks (48), voorzitter 1 Drs. K. B. Tewarie RA (41) J-B. Hernu (51) (m.i.v. 1 januari 2005) H-J. Stoter RA (47) Nevenfuncties Hoofddirectie De leden van de Hoofddirectie vervullen uitsluitend bestuursfuncties buiten Laurus NV voor zover deze functies in direct verband staan met de activiteiten van Laurus NV. Het betreft onder meer bestuursfuncties bij branche-organisaties. Drs. W-J. Vreezen (52) 1 Statutair bestuurder. De overige leden van de Hoofddirectie zijn geen statutair bestuurder.

11 V.l.n.r. de heren Vreezen, Tewarie, Bruijniks, Stoter en Hernu.

12 Jaarverslag Verslag van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders 10 Het jaar 2004 werd gekenmerkt door de allesoverheersende prijzenslag in de Nederlandse supermarktbranche. Historisch gezien is deze prijzenslag niet alleen ongekend hevig, maar ook van zeer lange duur. Als direct gevolg van deze prijzenslag heeft Laurus het in 2003 ingezette herstel niet kunnen continueren en is het jaar 2004 afgesloten met een fors verlies. De moeilijke marktomstandigheden zijn uiteraard van grote invloed geweest op de werkzaamheden van de Hoofddirectie en de Raad van Commissarissen in Veel aandacht heeft de Raad van Commissarissen in 2004 besteed aan de als gevolg van de prijzenslag noodzakelijke versnelde herpositionering van de winkelformules en de mede daarmee samenhangende aandelenemissie in november De Raad van Commissarissen heeft in 2004 elfmaal met de Hoofddirectie vergaderd. Bij het merendeel van de vergaderingen is de voltallige Raad, dan wel de nagenoeg voltallige Raad, aanwezig geweest. De Raad heeft één vergadering gecombineerd met een bezoek aan winkels van Edah, Konmar en Super de Boer. Voorts werd één vergadering van de Raad van Commissarissen in Frankrijk gehouden, waarbij diverse winkelformules van grootaandeelhouder Casino Guichard-Perrachon SA ( Casino ) werden bezocht. Alle toentertijd fungerende leden van de Raad van Commissarissen hebben de op 14 mei 2004 gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders bijgewoond. Naast formele vergaderingen waren er tussentijds zeer veel contacten, zowel onderling als met leden van de Hoofddirectie. Diverse individuele leden van de Raad van Commissarissen hebben voorts door middel van werkbezoeken aan kantoren, winkels en distributiecentra hun kennis van de onderneming verder vergroot. Ook waren er diverse contacten met bij Laurus aangesloten samenwerkende ondernemers en hun vertegenwoordigers. Bij de overlegvergaderingen met de ondernemingsraad is steeds een afvaardiging van de Raad van Commissarissen aanwezig geweest. Ook was er regelmatig contact tussen de voorzitter van de ondernemingsraad en de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Het door de Hoofddirectie in de eerste helft van 2003 opgestelde meerjarenherstelplan voorziet in een geïntegreerde aanpak voor het herstel van de onderneming, waarbij in eerste instantie de noodzakelijke reorganisatie van de backoffice het primaat had. Als gevolg van de in oktober 2003 ingezette prijzenslag heeft de Hoofddirectie in 2004 ook de vernieuwing van de front-office voortvarend aangepakt. De als gevolg van de prijzenslag slechte resultaten van Laurus over 2004, in combinatie met de beoogde investeringen in de versnelling van de vernieuwing van de winkelformules, alsmede de toepasselijkheid met ingang van 1 januari 2005 van IFRS ( International Financial Reporting Standards ) noopten tot een versterking van het eigen vermogen. In het kader van de aandelenemissie heeft de Raad uitgebreid gesproken over de strategie en de daaraan verbonden risico s. De eind november 2004 succesvol afgeronde emissie heeft ook bij leveranciers, medewerkers, samenwerkende ondernemers en kredietverzekeraars geleid tot herstel van het vertrouwen in de continuïteit van Laurus. Bij de besluitvorming betreffende de emissie is voldaan aan de bepalingen III.6.1 tot en met III.6.4 van de Code Tabaksblat inzake belangenconflicten. De door Casino voorgedragen leden van de Raad hebben zich daarbij door middel van volmachten zonder steminstructie laten vertegenwoordigen door hun onafhankelijke collega s in de Raad. De Raad van Commissarissen heeft voorts, buiten aanwezigheid van de Hoofddirectie, éénmaal vergaderd over het functioneren van de Raad en het functioneren van de individuele leden. Ook het functioneren van de Hoofddirectie en de leden daarvan is meerdere malen aan de orde geweest. Commissies van de Raad van Commissarissen Onverminderd zijn eigen verantwoordelijkheid vertrouwt de Raad van Commissarissen op een tweetal commissies die bepaalde onderwerpen diepgaander behandelt. Elke commissie bestaat uit drie leden die uit de Raad van Commissarissen zijn afgevaardigd. Leden van het Audit Committee zijn sinds 14 mei 2004 de heren Van Dijk (voorzitter), Croon en Hernu (tot 1 januari 2005). In verband met het terugtreden van de heer Hernu is de heer Bouchut begin 2005 tot het Audit Committee toegetreden. Het Audit Committee heeft in 2004 zes keer vergaderd. Deze vergaderingen werden bijgewoond door de voorzitter van de Hoofddirectie en de CFO, alsmede, gedeeltelijk, ook door de externe accountants van KPMG. Ook werd een vergadering van de commissie, gedeeltelijk, bijgewoond door het hoofd van de Interne Accountantsdienst van Laurus. De commissie heeft veel aandacht besteed aan de mogelijke gevolgen van de toepassing van IFRS door Laurus met ingang van Ook heeft de commissie, in samenhang daarmee, de voorbereidingen van de emissie intensief gevolgd en begeleid. Naast de reguliere taken in het kader van de externe financiële rapportages heeft de commissie zich in 2004 ook beziggehouden met de implicaties van de Code Tabaksblat. Eind 2004 heeft Laurus met het oog hierop een intern risicobeheersings- en controlesysteem opgezet. Ook zijn voorstellen voorbereid ten behoeve van de voltallige Raad van Commissarissen voor een zogenoemde klokkenluidersregeling

13 Verslag van de Raad van Commissarissen 00 en een aanpassing van het reglement van de commissie. Het Audit Committee rapporteert regelmatig over zijn bevindingen aan de voltallige Raad van Commissarissen, die ook de notulen van de vergaderingen van het Audit Committee ontvangt. Hoofddirectieleden in staat te stellen zich (nagenoeg) uitsluitend hierop te richten, is begin 2005 de samenstelling van de Hoofddirectie gewijzigd, in combinatie met een herschikking van individuele aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden. De andere commissie van de Raad is het Selection, Nomination and Remuneration Committee. Deze commissie bestaat uit de heren Lubsen (voorzitter met ingang van 15 mei 2004), Couvreux en Storm. De commissie heeft in 2004, daarbij soms aangevuld met andere leden van de Raad, onder meer aandacht besteed aan het functioneren van de Hoofddirectie en de individuele leden daarvan. Ook is de beloningsstructuur van de leden van de Hoofddirectie beoordeeld op marktconformiteit. Met het oog op de zeer ingrijpende reorganisaties en de daarmee in 2004 gepaard gaande gedwongen ontslagen, heeft de Hoofddirectie afstand gedaan van de mogelijkheid om over het jaar 2004 in aanmerking te komen voor een bonus (variabele, prestatieafhankelijke beloning). De Raad van Commissarissen heeft voorts in 2004, ter uitvoering van het bepaalde in de Code Tabaksblat, een reglement inzake werkwijze en bevoegdheden van de commissie vastgesteld. Teneinde de voor de winkelformules verantwoordelijke Samenstelling van de Hoofddirectie De Hoofddirectie van Laurus bestaat op 3 maart 2005 uit vijf leden. De voorzitter van de Hoofddirectie, de heer Bruijniks, is tevens statutair bestuurder van Laurus. De overige leden van de Hoofddirectie zijn geen statutair bestuurder. Met ingang van 1 januari 2005 is de heer Hernu teruggetreden uit de Raad van Commissarissen en toegetreden tot de Hoofddirectie. De heer Hernu, onder meer voormalig voorzitter van de directie van Casino-supermarkten in Frankrijk, is verantwoordelijk voor Logistiek, Supply Chain Management, Inkoop en Assortimentsmanagement, Marketing Research alsmede Kwaliteit en Milieu. Mede als gevolg van de personele wisselingen in de Hoofddirectie zijn ook de taken en verantwoordelijkheden gewijzigd. De heer Stoter is verantwoordelijk voor Super de Boer. De heer Vreezen heeft, naast de verantwoordelijkheid voor Konmar Superstores ook de verantwoordelijkheid

14 Jaarverslag 12 Verslag van de Raad van Commissarissen voor ICT. De heer Mollard is per 11 februari 2005 teruggetreden uit de Hoofddirectie en richt zijn aandacht thans volledig op Edah Lekker & Laag. De heer Tewarie (CFO) is met ingang van 1 januari 2005 ook verantwoordelijk voor Vastgoed en Bouwkunde/Winkelinrichting & Beheer. De heer Bruijniks is als voorzitter eindverantwoordelijk voor Laurus en is daarnaast verantwoordelijk voor Edah, HRM, Directiesecretariaat en Communicatie & PR. Samenstelling van de Raad van Commissarissen Op grond van de afspraken inzake corporate governance met Casino bestaat de Raad met ingang van juli 2002 uit zeven leden. Zolang Casino geen meerderheid van de aandelen houdt, kan Casino een voordracht doen voor benoeming van drie van de zeven leden van de Raad van Commissarissen. Zodra Casino de meerderheid van de aandelen houdt, kan zij vijf van de zeven leden voordragen. De voorzitter van de Raad van Commissarissen dient in Nederland woonachtig te zijn en wordt niet door Casino voorgedragen. Op 14 mei 2004 trad de heer J.M. Hessels terug als lid van de Raad van Commissarissen, teneinde te voldoen aan het maximum aantal commissariaten bij beursgenoteerde bedrijven volgens de Code Tabaksblat. De heer Hessels heeft sinds 1998 deel uitgemaakt van de Raad van Commissarissen van Laurus NV en was in de moeilijke periode maart augustus 2002 tijdelijk met het bestuur belast. Wij danken de heer Hessels voor zijn inzet en betrokkenheid. Door de benoeming van de heer Lubsen is in de ontstane vacature voorzien. De Raad heeft de heer Lubsen benoemd omdat hij onder meer beschikt over een breed algemeen inzicht in internationaal ondernemerschap. Tevens beschikt de heer Lubsen over ervaring in de internationale levensmiddelenindustrie, waar hij onder meer betrokken was bij ICT-projecten, productie, logistiek en kwaliteitscontrole. De heer Storm heeft te kennen gegeven bij gelegenheid van de op 12 mei 2005 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders terug te treden als lid en voorzitter van de Raad. De heer Storm is sinds 1993 commissaris van eerst De Boer Winkelbedrijven NV, daarna De Boer Unigro NV en thans Laurus NV. Het terugtreden van de heer Storm is in lijn met de in de Code Tabaksblat aanbevolen maximum termijn van 12 jaar en overigens in overeenstemming met de in 2002 gedane toezegging dat, na de participatie van Casino, de samenstelling van de Raad geleidelijk zou worden vernieuwd. Voorts heeft de heer Couvreux te kennen gegeven per 12 mei 2005 terug te treden. Door Casino wordt de heer J.P.M.J. Tierny, die binnen Casino thans de functie vervult van CFO, voorgedragen om in deze vacature te voorzien 1. Het eerder genoemde terugtreden van de heer Hernu per 1 januari 2005 en het aangekondigde terugtreden van de heer Storm hebben geleid tot herbezinning over de optimale omvang van de Raad. Mede gelet op de omvang van Laurus in combinatie met de concentratie van de activiteiten op de Nederlandse markt heeft de Raad besloten dat met ingang van 13 mei 2005 de Raad uit vijf leden zal bestaan, waarvan gelet op het huidige belang van circa 45%, twee leden zullen zijn voorgedragen door Casino. Op grond van de op 1 oktober 2004 van kracht geworden nieuwe structuurwetgeving heeft de ondernemingsraad een versterkt recht van aanbeveling voor, in casu, één lid van de Raad van Commissarissen. Jaarrekening en winstverdeling Conform artikel 27 van de statuten heeft de Raad van Bestuur de jaarrekening opgemaakt en verslag gedaan over het boekjaar De jaarrekening werd door ons, na kennis te hebben genomen van de in het jaarverslag opgenomen goedkeurende verklaring van KPMG Accountants NV, mede ondertekend. De jaarrekening en het verslag van de Raad van Bestuur worden u ter behandeling en vaststelling voorgelegd. In de statuten wordt onderscheid gemaakt tussen vaststelling van de jaarrekening en dechargeverlening voor het bestuur en het toezicht daarop. Wij adviseren aandeelhouders tot vaststelling en dechargeverlening over te gaan. Het jaar 2004 werd afgesloten met een negatief nettoresultaat van 128 miljoen, zodat overeenkomstig artikel 29, lid 2 van de statuten over het jaar 2004 geen dividend zal worden uitgekeerd. Laurus heeft een laag eigen vermogen en uitkering van dividend kan eerst plaatshebben nadat de verliezen uit het verleden ten minste gedeeltelijk zijn goedgemaakt en er weer sprake is van vrij uitkeerbare reserves. Daarenboven geldt dat de mogelijkheid tot uitkering van dividend beperkt wordt door de financieringsovereenkomsten met de Banken. Enquête Op verzoek van een aantal aandeelhouders heeft de Ondernemingskamer op 22 mei 2002 een onderzoek bevolen naar het beleid en de gang van zaken bij Laurus NV in de periode vanaf 1 januari Naar aanleiding van het door de enquêteurs opgestelde verslag zijn op 19 februari 2003 door het voormalige lid van de Raad van Commissarissen, de heer E.Th.A.C. Albada Jelgersma, via met hem verbonden vennoot- 1 Op 21 maart 2005 heeft de heer Bouchut te kennen gegeven per 12 mei 2005 terug te treden. Door Casino wordt de heer J-C. Naouri, die binnen Casino de functie vervult van voorzitter Raad van Bestuur en CEO, voorgedragen om in deze vacature te voorzien.

15 Verslag van de Raad van Commissarissen 00 schappen, alsmede door de Vereniging van Effectenbezitters ( VEB ), vervolgprocedures ingesteld. Op 16 oktober 2003 heeft de Ondernemingskamer terzake uitspraak gedaan. De VEB is in de uitspraak niet-ontvankelijk verklaard. De Ondernemingskamer oordeelt verder dat de toenmalige Raad van Commissarissen een zekere medeverantwoordelijkheid draagt voor het door de toenmalige directie gevoerde bestuur bij de uitvoering van de éénformulestrategie. Tegen deze uitspraak is door onder meer Laurus cassatie ingesteld, teneinde duidelijkheid te verkrijgen over de exacte verantwoordelijkheid van de toenmalige Raad van Commissarissen. In de cassatieprocedure heeft Advocaat-Generaal Timmerman op 10 december 2004 zijn conclusie (= advies aan de Hoge Raad) genomen. Dit advies luidt dat de met de heer Albada Jelgersma verbonden vennootschappen niet-ontvankelijk behoren te worden verklaard. De Hoge Raad heeft nog geen uitspraak gedaan 1. Het cassatieberoep heeft de uitvoering van het bevolen nader onderzoek naar een aantal specifieke elementen met betrekking tot de financiële herstructurering, zoals die in 2002 is gerealiseerd, niet vertraagd. Op 1 juni 2004 is het nadere verslag van de enquêteurs gedeponeerd. In dit verslag concluderen de enquêteurs onder meer, dat geen aanmerkingen zijn te maken op de informatie betreffende de fairness van de Casino-transactie zoals die werd aanbevolen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 28 juni 2002, die over de transactie met Casino besliste. Desondanks heeft de heer Albada Jelgersma ook hier, via met hem verbonden vennootschappen, een vervolgprocedure ingesteld. De mondelinge behandeling hiervan vond plaats op 25 november De Ondernemingskamer heeft nog geen uitspraak gedaan. in 2004 onder moeilijke marktomstandigheden hun supermarkten hebben geëxploiteerd. Commissie Tabaksblat De Raad van Commissarissen heeft kennisgenomen van de definitieve tekst van de Code Tabaksblat inzake corporate governance. Bij gelegenheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die op 14 mei 2004 werd gehouden, is aan aandeelhouders de gelegenheid geboden een discussie te voeren met de Raad en de Raad van Bestuur over de toepassing van de diverse bepalingen van de Code Tabaksblat door Laurus. In zijn algemeenheid geldt dat Laurus de meeste bepalingen van de Code Tabaksblat onderschrijft. Op een aantal onderdelen zal de toepassing bij Laurus niet, of niet direct, op de door de Commissie Tabaksblat beoogde wijze kunnen plaatsvinden. Dit betreft met name situaties waarbij sprake is van bestaande contractuele relaties die niet eenzijdig kunnen worden gewijzigd. Voorbeelden hiervan zijn onder meer het contract met de enige statutair bestuurder van de vennootschap, alsmede de corporate governance overeenkomst die met Casino is gesloten. Zoals bekend, voorziet de Code Tabaksblat erin dat ondernemingen, indien daartoe redenen zijn, kunnen afwijken van de Code ( het pas toe of leg uit principe ). Een meer uitgebreide reactie van Laurus op de Code Tabaksblat vindt u op de pagina s 30 tot en met 35. Ook in de op 12 mei 2005 te houden Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal gelegenheid worden gegeven de toepassing van de Code Tabaksblat te bespreken. Tevens zal dan aan de aandeelhouders worden gevraagd de invulling van het corporate governance beleid bij Laurus vast te stellen. Erkentelijkheid Het jaar 2004 heeft ondanks de grote inspanningen en offers van velen, geleid tot een verlies. Als gevolg van het in 2003 ingezette beleid gericht op een zo kostenefficiënt mogelijke operatie, hebben veel medewerkers hun baan verloren. Helaas kan alleen op deze wijze de concurrentiekracht van de onderneming, ook op langere termijn, worden versterkt. De in oktober 2003 begonnen prijzenslag, die in 2004 nog aanzienlijk verscherpte, bevestigt de juistheid van dit beleid en dwingt Laurus tot een versnelde aanscherping en herpositionering van haar formules en de daarbij horende investeringen. Ook in 2005 zal er daarom een groot beroep op alle medewerkers van Laurus worden gedaan. Wij danken al onze medewerkers voor hun inzet in Onze erkentelijkheid gaat ook, wederom, uit naar de met Laurus samenwerkende ondernemers, die s-hertogenbosch, 3 maart 2005 Raad van Commissarissen Drs. K.J. Storm, voorzitter P.B.C. Bouchut C.P. Couvreux Drs. F.A. Croon Drs. J.A.N. van Dijk S.W.W. Lubsen MBA 1 Op 8 april 2005 deed de Hoge Raad uitspraak overeenkomstig het advies van de Advocaat-Generaal

16 14 Jaarverslag Bericht van de Hoofddirectie Onder invloed van de economische teruggang en de in oktober 2003 ingezette prijzenslag kwam de groei van de Nederlandse levensmiddelenbranche in 2004 geheel tot stilstand. De groei van de consumentenomzet was gemiddeld nihil (52 weken), tegen 2,3% in Ook Laurus kon zich niet aan de moeilijke marktomstandigheden onttrekken. Nadat 2003 dankzij de verbetering van de back-office en het stopzetten van verlieslatende activiteiten weer een voorzichtig herstel van rendement had laten zien, werd 2004 een jaar van verlies. De ontwikkeling van de identieke omzet was bij alledrie de winkelformules negatief. Vanuit het perspectief van herstel op langere termijn was 2004 echter zeker geen verloren jaar. In 2004 werd krachtig doorgezet waar eind 2003 al een begin mee was gemaakt: de voor de toekomst van Laurus zo noodzakelijke vernieuwing van de drie winkelformules Edah, Konmar en Super de Boer. Ook nam Laurus in 2004 tal van maatregelen op het gebied van kostenreductie. Naast het afstoten van verschillende nietkernactiviteiten betrof dat een ingrijpende reorganisatie in de winkels, de start van diverse kostenbesparende projecten en het verder stroomlijnen van de logistieke infrastructuur. Van cruciaal belang voor de vernieuwing van de formules was de uitgifte in november 2004 van nieuwe aandelen, die de vennootschap van voldoende eigen vermogen en financiële middelen heeft voorzien om het formulevernieuwingsproces in 2005 en de jaren daarna versneld gestalte te kunnen geven. Laurus kreeg daarbij de steun van grootaandeelhouder Casino, die iets meer dan de helft van de emissie voor haar rekening nam. Vernieuwing van de winkelformules Vernieuwing van de winkelformules die Laurus voert is broodnodig. Naast een investeringsachterstand hebben de formules te maken met het feit dat zij te veel op elkaar zijn gaan lijken en over onvoldoende onderscheidend vermogen in de markt beschikken. De prijs-kwaliteitsverhouding wordt door klanten als onvoldoende ervaren. De gevolgen van deze situatie - die door de economische teruggang en de prijzenslag nog verergerd werd - begonnen zich in 2003 te manifesteren. Een daling van zowel gezamenlijke identieke omzet als marktaandeel zette in. De oplossing ligt in een versnelde aanpak van de formulevernieuwing, die in het geval van Edah en Konmar een herpositionering inhoudt en in het geval van Super de Boer een ingrijpende modernisering. Dit moet leiden tot een aanzienlijke verbetering van de klanttevredenheid, zodat de dalende trend in de omzet wordt gestopt. De focus ligt op versterking van het omzetaandeel van de primaire klanten; het is de bedoeling dat steeds meer consumenten een Laurus-formule tot de supermarkt van hun eerste keuze maken. Een ander belangrijk punt is een evenwichtige verdeling van de omzet over de bovenkant en de onderkant van de markt. De Laurus-formules zijn tot nu toe met name in het full-service segment van de markt actief geweest. Met de formulevernieuwing wordt toegewerkt naar een situatie waarin ruwweg de helft van de omzet wordt gegenereerd in het full-service segment en de andere helft in het groeiende lageprijzensegment. Vernieuwing Edah in 2004 In het verleden was Edah een populaire discountsupermarkt. Door de jaren heen heeft Edah echter te veel de kenmerken van een full-service formule gekregen. Door een verschuiving naar het midden van de markt, onder meer tot uiting komend in een hogere prijsstelling, was Edah voor klanten niet langer duidelijk herkenbaar als een discountformule. Daar komt bij dat de investeringsachterstand in de winkels, waarvan de inrichting in circa 40% van de gevallen ouder is dan 10 jaar, een aanzienlijke moderniseringsoperatie noodzakelijk maakt. In 2004 werd voor Edah een strategie uitgezet die een terugkeer behelst naar Edahs wortels in het lageprijzensegment. De formule wordt geherpositioneerd onder de naam Edah Lekker & Laag, met de focus op cost leadership en price leadership. Belangrijke kenmerken van Edah Lekker & Laag zijn een vaste lage prijs bij een geringer aantal tijdelijke prijspromoties, waardoor er sprake is van een zogeheten Every Day Low Prices-, of EDLP-formule, een reductie in het assortiment van circa 20% naar gemiddeld producten en een toenemend belang in het assortiment van huismerkproducten. Het aandeel van het Edah-huismerk in de omzet is toegenomen van gemiddeld circa 23% in 2002 naar circa 34% in Bij Edah Lekker & Laag is dat ruim 37%. Het is de bedoeling dat dit op langere termijn zal oplopen naar circa 50%. Gemiddeld is het Edah-huismerk circa 20-30% goedkoper dan het vergelijkbare A-merk. In de eerste helft van 2004 werd de nieuwe formule succesvol getest in zes proefwinkels in Leerdam, Schiedam (twee winkels), Emmen, Rijssen en Harlingen. Daarop werd besloten tot een gefaseerde ombouw van de Edah-winkels naar Edah Lekker & Laag, waarbij telkens lokale groepen van winkels worden aangepakt. Dit draagt bij aan de reductie van de

17 Bericht van de Hoofddirectie 00 Omzet en bedrijfsresultaat De geconsolideerde netto-omzet bedroeg in ,5 miljard. Dit is een aanzienlijke daling ten opzichte van 2003 ( 4,1 miljard). Het aandeel in de netto-omzet van de Belgische activiteiten bedroeg in 2004 nog slechts 23 miljoen. In 2003 was dit 229 miljoen. De teruggang in Nederland is voornamelijk het gevolg van prijsverlagingen en een forse daling van het verkochte volume. Het geconsolideerde bedrijfsresultaat over 2004 was 115 miljoen negatief tegenover 27 miljoen positief in Zoals reeds aangegeven in oktober 2004 bij de aankondiging van de emissie, werd het bedrijfsresultaat negatief beïnvloed door een waardevermindering (impairment) van de geactiveerde goodwill Groenwoudt van 69 miljoen en door een voorziening ad 26 miljoen voor het reorganisatieproject Bridge. Bij dit project wordt het aantal arbeidsplaatsen in de winkels met teruggebracht. Het bedrijfsresultaat werd gunstig beïnvloed door een vermindering van de logistieke kosten met 13 miljoen, waarvan 8 miljoen als gevolg van herstructureringsmaatregelen en herschikkingen in het logistieke netwerk en 5 miljoen als gevolg van het lagere verkochte volume. Ook was er sprake van een verdere verlaging van de beheerskosten met 31 miljoen, als gevolg van lagere dotaties aan de voorziening voor huurverplichtingen, opbrengsten uit hoofde van desinvesteringen en de kostenbesparing samenhangend met de reductie van het aantal FTE s op de kantoren van 930 ultimo 2003 tot 830 ultimo In 2004 leed Laurus een nettoverlies van 128 miljoen, een duidelijke terugval ten opzichte van 2003 toen er met een positief nettoresultaat van 9 miljoen voor het eerst na jaren weer sprake was van een (bescheiden) herstel van winstgevendheid. In het kader van de prijzenslag, die in oktober 2003 begon en in 2004 in alle hevigheid voortwoedde, heeft Laurus bij alledrie de winkelformules aanzienlijke prijsverlagingen doorgevoerd. In combinatie met een lager verkocht volume heeft dit het resultaat in belangrijke mate negatief beïnvloed. ombouwkosten, beperkt de verwarring bij consumenten (omdat er in een gegeven marktgebied uitsluitend oude dan wel nieuwe winkels te vinden zijn) en vergroot de impact van de reclame-uitingen van Edah. De resultaten van de ombouw worden regelmatig door de Hoofddirectie en de Raad van Commissarissen geëvalueerd. Eind 2004 waren er - inclusief de pilotwinkels - 46 van de in totaal 286 Edah-winkels omgebouwd naar Edah Lekker & Laag. De hiermee gemoeide investering bedroeg 28 miljoen. Edah in 2005 In het eerste kwartaal van 2005 worden er nog eens 15 winkels omgebouwd. In het tweede kwartaal volgt echter een pas op de plaats. De omgebouwde winkels laten ten opzichte van de bestaande Edah-winkels weliswaar een positieve omzetontwikkeling zien, maar zoals elke nieuwe winkelformule behoeft de Edah Lekker & Laag-formule verdere aanscherping. Het tweede kwartaal wordt daarom benut om verbeteringen door te voeren bij de reeds omgebouwde winkels. Er worden dan geen nieuwe winkels omgebouwd. De maatregelen betreffen onder meer de verbetering van de broodafdeling en een verbreding van het assortiment met circa 500 producten, meest merkartikelen. Ook wordt de communicatie rond het huismerk Edah en de nieuwe prijspositie opgevoerd. Het voornemen is in de tweede helft van het jaar weer circa 60 winkels om te bouwen, zodat eind 2005 rond de 120 winkels zullen zijn omgebouwd. In 2006 volgen de overige winkels. De totale investering in de ombouw van Edah naar Edah Lekker & Laag bedraagt circa 90 miljoen, gerekend over de jaren 2005 en Vernieuwing Konmar in 2004 Ook de Konmar-formule wordt geherpositioneerd. Begin 2003 exploiteerde Laurus nog 85 Konmar Supermarkten en bovendien 49 Konmar Superstores. Beide exploitatievormen leden verlies; de formule had te kampen met een verminderd consumentenvertrouwen en lagere bestedingen per klant. Besloten werd eerst actie te ondernemen bij Konmar Supermarkten. Na een pilot met zes winkels werd in september 2003 begonnen met de ombouw van alle Konmar Supermarkten naar de Super de Boer- en Edah-formule, een proces dat in april 2004 was afgerond. Alleen 43 Konmar Superstores opereerden toen nog onder de naam Konmar. Na een pilot met twee winkels ondergingen deze grootschalige winkels in de eerste helft van 2004 tal van aanpassingen die de attractiviteit voor consumenten moesten verhogen. De versafdelingen werden verbeterd en productgroepen als wijn, internationale

18 Jaarverslag 16 Bericht van de Hoofddirectie producten, cosmetica en andere non-food kregen een nog uitgebreider assortiment. Bovendien werden - mede in het licht van de inmiddels uitgebroken prijzenslag - op producten prijsverlagingen van gemiddeld 7% doorgevoerd, waarmee de Konmar Superstores tot de goedkoopste en meest complete supermarkten van Nederland gingen behoren. Bruto-omzetresultaat Het geconsolideerde bruto-omzetresultaat daalde van 19,3% in 2003 naar 18,8% in 2004, door de lagere brutomarges als gevolg van de prijzenslag. De lagere brutomarges zijn slechts ten dele gecompenseerd door verbeterde inkoopcondities en lagere logistieke kosten. Verkoopkosten De verkoopkosten daalden, exclusief de waardevermindering van de geactiveerde goodwill Groenwoudt, met 22 miljoen. De daling is met name het gevolg van het afstoten van de Belgische activiteiten en de eerste resultaten van de in gang gezette reorganisaties. Ter reductie van de overheadkosten, die in relatie tot de omzet te hoog waren, is in september 2003 een reorganisatie in gang gezet, die medio 2004 werd afgerond. Het positieve effect op de loonkosten bedraagt vanaf 2005 naar verwachting jaarlijks 14 miljoen à 16 miljoen. In de tweede helft van 2004 volgde een reorganisatie in de winkels (project Bridge), die eind 2004 nagenoeg was afgerond. Bridge levert een verwachte jaarlijkse besparing op de loonkosten op van ongeveer 23 miljoen. Bijzondere posten Laurus kende in 2004 bijzondere posten voor een totaal van 91 miljoen, inclusief het effect van week 53. Indien er geen sprake was geweest van bijzondere posten zou het geconsolideerde bedrijfsresultaat 20 miljoen negatief hebben bedragen. De voornaamste bijzondere posten zijn als volgt te specificeren:. In verband met de geactiveerde goodwill Groenwoudt is een waardevermindering (impairment) van 69 miljoen ten laste van het resultaat gebracht.. Voor maatregelen resulterend in een vermindering van arbeidsplaatsen in de winkels (project Bridge) werd een voorziening van 26 miljoen getroffen. Vernieuwing Superstores in 2005 Geconstateerd moest worden dat de aanpassingen wel resulteerden in een volumeverbetering, maar onvoldoende bijdroegen aan het beoogde resultaat. Dit leidde aan de ene kant tot een heroverweging van de toekomst op langere termijn van de Konmar-formule en aan de andere kant tot het zoeken van een antwoord op de vraag naar de beste manier om een superstore-formule te exploiteren. Daarbij werd in aanmerking genomen dat het lageprijzensegment in de Nederlandse levensmiddelenmarkt groeiende is en dat de voortdurende prijzenslag het belang van lage prijzen bij een compleet aanbod onderstreept. Onder de naam Lekker & Laag Superstores is een nieuwe formule voor de superstores ontwikkeld die daar op inspeelt. Lekker & Laag Superstores gaat uit van grote winkels, met een verkoopvloeroppervlak van tot vierkante meter. De nieuwe formule kent een zeer uitgebreid assortiment van gemiddeld tot producten. De formule heeft het grootste versassortiment van Nederland. In droge kruidenierswaren wordt gebruikgemaakt van het Edah-huismerk. Ondanks het zeer grote assortiment hanteert Lekker & Laag Superstores vaste lage prijzen, volgens het EDLP-principe (Every Day Low Prices). Met het verenigen van deze twee grootheden in één formule betreedt Laurus het no compromise -segment van de markt: aan prijs noch kwaliteit worden concessies gedaan. Het assortiment rust op drie pijlers: (i) Versgroepen, Wijnen en Instore bakkerij, (ii) Food, Voorverpakt vers en International food, en (iii) Health & Beauty en Non-food. Bij de samenstelling van het assortiment wordt maximaal gebruikgemaakt van de samenwerking met Casino. Op 20 april 2005 wordt in Hoogvliet de eerste pilotwinkel van Lekker & Laag Superstores geopend. Als de doelstellingen op het gebied van omzet en kosten worden gerealiseerd - ook nog te testen in twee andere proefwinkels in het oosten en midden van Nederland - zal de formule naar de overige Superstores en mogelijk ook naar de andere grotere Lauruswinkels worden uitgerold. Laurus beschikt over circa 60 vestigingspunten die geschikt zijn voor de nieuwe formule. Met de conversie van de huidige 43 Superstores naar de nieuwe for-

19 Bericht van de Hoofddirectie 00 mule zal naar verwachting de komende jaren een investering van miljoen gemoeid zijn. Super de Boer in 2004: start operatie Refresh Al vrij snel na de introductie in 1998 ontwikkelde Super de Boer zich tot een gevestigde supermarktformule, die in hoge mate profiteerde van de combinatie van de kennis en ervaring van samenwerkende ondernemers met de centrale aansturing en schaalvoordelen die Laurus te bieden heeft. Dat de resultaten van Super de Boer de afgelopen tijd onder druk zijn komen te staan, moet dan ook voornamelijk worden toegeschreven aan een gebrek aan vernieuwing en investeringen. De problematiek bij de formule is niet van dien aard dat een herpositionering - zoals bij Edah en Konmar - noodzakelijk is. Eind oktober 2004 is bij Super de Boer onder de naam Refresh Express een omvangrijke revitaliseringsoperatie van start gegaan. Het doel van deze modernisering is versterking van de positie van Super de Boer als full-service formule, zodat de klant meer waar voor zijn geld krijgt. Dit betekent een eigentijds assortiment, met een sterke nadruk op kwalitatief hoogwaardige vers- en koelversproducten en huismerken. De versgroepen laten al geruime tijd een verhoging van de zogeheten fair share zien. Het huismerk vertegenwoordigt een toenemend belang in het assortiment van Super de Boer. Het aandeel ervan in de omzet nam toe van gemiddeld circa 16% in 2002 naar circa 23% in Refresh houdt ook in dat aan de formulenaam Super de Boer opnieuw inhoud wordt gegeven, onder andere door een nieuwe reclamecampagne. Tegelijkertijd worden de Super de Boer-winkels heringericht om een nieuw, fris winkelgezicht te creëren. Eind 2004 waren 43 van de 392 winkels vernieuwd. Hiermee was een investering van circa 23 miljoen gemoeid. De bij Super de Boer aangesloten samenwerkende ondernemers kunnen voor een belangrijk deel de met Refresh gemoeide investeringen financieren uit het voordeel verkregen door verbeterde inkoopcondities. Vernieuwing Super de Boer in 2005 In 2005 vindt een verdere uitrol van operatie Refresh plaats. Voorts zal het merkconcept Super de Boer worden geladen, en wel op basis van de merkwaarden Betrouwbaar, Actief, Dichtbij, Gewoon en Eigentijds. De marketingcommunicatie wordt versterkt met de Super de Boer, Graag gedaan -campagne. Het huismerkassortiment zal verder worden vergroot. Eind 2006 moeten alle winkels (zowel filialen als vestigingen van samenwerkende ondernemers) zijn aangepast aan Refresh. De totale investering in operatie Refresh bedraagt naar schatting circa 56 miljoen voor de jaren 2005 en Dit Bijzondere posten (vervolg). Als gevolg van een verdere verslechtering van de onroerendgoedmarkt is een bedrag van 5 miljoen toegevoegd aan de voorziening voor huurverplichtingen voor leegstaande panden.. Een positief saldo van 11 miljoen werd gerealiseerd met name als gevolg van diverse desinvesteringen van Nederlandse activa. Belastingen De post belastingen over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening bedraagt 3 miljoen negatief (2003: 8 miljoen positief). Het negatieve saldo is met name het gevolg van de waardevermindering van de geactiveerde latente belasting in verband met de verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting. De uit hoofde van het verlies over 2004 met toekomstige winsten verrekenbare vennootschapsbelasting is niet tot waardering gebracht. Vastgoed Met de verkoop van onroerend goed is in 2004 een boekwinst behaald van 10 miljoen (2003: 10 miljoen). Financiële baten en lasten en financiering Het saldo van financiële baten en lasten verbeterde van negatief 34 miljoen naar negatief 29 miljoen, voornamelijk door het lagere schuldniveau in 2004 ten opzichte van De opbrengst van de aandelenemissie in november 2004 droeg verder bij aan de reductie van de rentedragende schuld en daarmee aan de lagere rentelasten. Op balansdatum bedroeg de langlopende bankschuld 230 miljoen (2003: 403 miljoen). De beschikbare faciliteiten bij de Banken bedroegen per balansdatum in totaal 760 miljoen, waarvan voor Nederland 530 miljoen (opgenomen 43 miljoen) en voor Spanje 230 miljoen (opge-

20 Jaarverslag 18 Bericht van de Hoofddirectie bedrag is exclusief de investeringen welke verricht zullen worden door de aangesloten ondernemers. Kostenbesparingen Afstoten niet-kernactiviteiten Medio 2004 werden aan Distilleerderij M. Dirkzwager BV, eigenaar van onder meer slijterijketen Mitra, de 36 bij de Konmar Superstores gevestigde slijterijen verkocht. De verkoop had geen effect op het resultaat van Laurus. De circa 95 medewerkers gingen mee over naar de koper. Aan Aon Groep Nederland BV werden de activiteiten van Assural BV, onderdeel van Laurus NV, bestaande uit een assurantieportefeuille en de handelsnaam Assural, verkocht. De negen aan Assural verbonden Laurus-medewerkers gingen mee over naar de koper. Reorganisaties In mei 2004 maakte Laurus bekend voornemens te zijn de filiaalorganisatiestructuur van haar drie formules - Edah, Konmar Superstores en Super de Boer - aan te passen, teneinde de concurrentiepositie van de formules te verbeteren. De margedruk door de economische teruggang en de voortdurende prijzenslag dwongen tot kostenbeperkende maatregelen. Aan het eind van 2004 waren de aanpassingen in de filiaalorganisatiestructuur - bekend onder de projectnaam Bridge - bij alledrie de formules nagenoeg een feit, resulterend in aanzienlijke besparingen op de loonkosten. Op de reorganisatie was het in goed overleg met de vakbonden totstandgekomen Sociaal Plan Laurus Totaal van toepassing. Voor de uitvoering van de reorganisatie werd in de tweede helft van 2004 een voorziening van circa 26 miljoen gevormd. Als gevolg van de genomen maatregelen verkreeg Edah een plattere organisatiestructuur. Een bredere en flexibelere inzet van minder medewerkers zorgde voor vergroting van de slagvaardigheid op de winkelvloer. De loonkosten werden naar een meer marktconform en bij een discountformule passend niveau gebracht. Circa 750 arbeidsplaatsen in de Edah-winkels vervielen. Het positieve effect daarvan bedraagt naar verwachting circa 13,4 miljoen op jaarbasis. Ook Konmar Superstores kreeg een bij de formule passende organisatiestructuur. Het aantal contracturen werd teruggebracht en het bezettingsplan geoptimaliseerd. Door deze aanpassingen vervielen de arbeidsplaatsen van circa 240 medewerkers. Het geschatte positieve effect op de loonkosten is circa 4,9 miljoen op jaarbasis. Financiële baten en lasten en financiering (vervolg) nomen 185 miljoen). In februari 2004 is de faciliteit van 80 miljoen voor België beëindigd. De faciliteit voor Spanje bedroeg aanvankelijk 340 miljoen en werd in 2004 met 110 miljoen verminderd. Dit leidt tot een jaarlijkse besparing van circa 1 miljoen op beschikbaarstellingsvergoedingen. De Excess Liability Facilities (ELF s) voor de reorganisaties in België en Spanje ten bedrage van 250 miljoen werden in januari 2004 door Laurus beëindigd. Laurus verwacht geen structurele wijziging van de financiering in Desinvesteringen Laurus behaalde een positief resultaat uit desinvesteringen van 19 miljoen. Dit resultaat is het gevolg van de afwikkeling van de verkoop van de Belgische activiteiten en de afwikkeling van posities in Spanje. Afkoop huurverplichtingen Het tot medio oktober 2011 lopende huurcontract van het Van Nelle-gebouw in Rotterdam werd per 1 april 2004 overgenomen door Volker Wessels Stevin Bouw & Vastgoedontwikkeling BV. De overeengekomen afkoopsom is onttrokken aan de voorziening voor huurverplichtingen. Balans Het balanstotaal bedroeg ultimo miljoen. Dit is een daling van bijna 20% ten opzichte van 2003, die onder andere werd veroorzaakt door de waardevermindering van de geactiveerde goodwill Groenwoudt, de terugbetaling van leningen verstrekt aan CVC in het kader van de verkoop van Laurus Spanje en het lagere saldo vorderingen op met Laurus samenwerkende ondernemers. Ook de verkoop van activa droeg bij aan het lagere balanstotaal.