Antwerpen, Sint-Anna-ten-Drieënkerk de Kunstwerken

Transcriptie

1 Zowel de altaartafel als de lezenaar en het groot kruis in het koor zijn vervaardigd uit tropisch hardhout, het zgn. wengéhout. Het tabernakel op het houten altaar in de Sacramentskapel (weekkapel) is nog afkomstig van het hoofdaltaar in de vorige kerk. Dit tabernakel rust op een sokkel met 4 panelen van de vroegere preekstoel, met afbeeldingen van Christus en drie evangelisten: Johannes, Matteüs en Marcus. De afbeelding van de 4 de evangelist, Lucas, is uitgeleend aan de Sint-Lucasparochie op Antwerpen- Linkeroever. De opvallendste en sfeerbepalende kunstelementen in de kerk zijn de glasramen ontworpen door de Franse kunstenaar Jacques Loire en gerealiseerd in het atelier van zijn vader Gabriel Loire. Ze zijn vervaardigd in glasbeton. De glaskunstenaar zocht voor het kleurenpalet zijn inspiratie in de glasramen van Chartres, zijn woonplaats. Het glazeniersatelier Loire geniet in Vlaanderen een uitmuntende reputatie o.m. door de betonglasramen in de kerk van O.-L.-Vrouw ter Duinen in Koksijde. ~ 1 ~

2 Bij de honderdste verjaardag van de parochie in 1993, wordt nabij het orgel een grijze wandkast met verlichte patrijspoorten gebouwd waarin 7 gaaf gebleven restanten van de neogotische roosvensters uit de vorige kerk zijn opgenomen. Ze stellen engelen voor die ofwel een muziekinstrument bespelen een blokfluit, een luit of een ofwel een vrucht of bloem dragen (foto). De kunstenaar van de oorspronkelijke ramen is onbekend. De huidige samenstelling is gerealiseerd door kunstglazenier Herman Wauters (geb. Antwerpen 1929) die in 1992 mee het enorme glasraam in de Onze- Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen van de aartshertogen Albrecht en Isabella (1616) restaureerde. Meerdere neogotische meubilaire en andere kunstwerken zijn nog afkomstig uit de vorige kerk en staan opgesteld in de weekkapel. De doopvont uit 1907 is gebouwd als een koperen ronde kuip met zeshoekig tempeldak en kruis in top. Al het eikenhouten meubilair is vervaardigd door parochiaanschrijnwerker Alfons Bressinck. De communiebank uit ca beeldt in de lijn van de verwachtingen eucharistische symbolen h m s uit die telkens vergezeld zijn van een Latijnse tekst en van elkaar gescheiden worden door panelen vol wijnranken en korenaren. Het Lam Gods met een kruisvaantje (foto) is de symbolische voorstelling van de zegevierende Christus die zich heeft opgeofferd voor het heil van de mensen. Onderaan staat een aanhaling van Johannes naar d v d wo d b sp jz Ego sum panis vivus qui de coelo descendi, Ik b h v d b ood dat uit de hemel is neergedaald (Joh. 6, 51). De pelikaan die zijn jongen voedt met het eigen bloed verwijst naar Christus onvoorwaardelijke offerbereidheid. De tekst is die van de consecratie van het H. Misoffer Accipite et comenite hoc est corpus meum, neemt en eet dit is mijn lichaam, dat een herhaling is van de woorden van Christus zelf op het Laatste Avondmaal (Mt. 26: 26). ~ 2 ~

3 Daarnaast vinden we ook eucharistische thema s in de vorm van voorafbeeldingen van de eucharistie uit het Oude Testament. B j d ks Dat panis coelicus figuris terminum, het brood van de hemel maakt een einde aan de schaduwen, staat Mozes midden tussen het manna dat door een vrouw en een kind verzameld wordt. De tekst verwijst naar het P s A cus, een strofe uit de S c s So m s -hymne geschreven voor Sacramentsdag in 1264 door Thomas van Aquino. Op het volgende paneel scharen 2 oudtestamentische mannen en een jongeling zich rond een geslacht paaslam. De tekst verwijst naar 1Kor. 5:7-8 w P u us z o s P s m Ch s us s s ch, Pascha nostrum immolatus est Christus. Twee andere voorstellingen zijn gebaseerd op het Nieuwe Testament. De maaltijd met de Emmaüsgangers, waar Christus door het breken van het brood de leerlingen overtuigt van zijn verrijzenis, is een klassiek thema. De tekst Cibavit nos Dominos et (sic) adipe frumenti, de Heer voedde ons overvloedig met tarwe, is een vers uit Ps. 80 (81), 17 die met Sacramentsdag in het Introïtus wordt geciteerd. Verrassender is de voorstelling van Jezus die de communie uitdeelt aan twee apostelen, (foto) Johannes voorgesteld als een langharige jongeling die geknield voor Jezus zit en een oudere apostel die geen duidelijke herkenningstekens heeft. Onderaan staat de aanvangsstrofe uit de hymne van Thomas van Aquino voor Sacramentsdag, Panis angelicus fit panis hominum, het brood van de engelen wordt het brood van de mensen. Het eikenhouten neogotische koorgestoelte uit 1910 dat opgesteld staat in de weekkapel is vooraan o.m. versierd met florale voorstellingen en aan de zijkanten met de voorstelling van de westerse kerkvaders met hun typische attributen. Aan de voeten van Hieronymus zien we de leeuw (foto) en paus Gregorius de Grote is vergezeld van de duif, symbool voor de goddelijke inspiratie door de H. Geest en draagt het boek dat verwijst naar zijn geleerdheid. ~ 3 ~

4 Een deel van de neogotische preekstoel (1909) is bewaard in de weekkapel. (1909). De panelen geven resp. Christus en 3 evangelisten weer. In 1970 wordt de kerk verrijkt met een pijporgel. Dit prachtige instrument met zijn 20 registers en 1120 pijpen, waarvan de grootste 3,80 m en de kleinste 1,5 cm meet, werd vervaardigd door de Firma Aerts & Castrel uit Duffel. De biechtstoelen zijn verwerkt in de zijmuur van de sacramentskapel als een soort van ingebouwde wandkasten. Andere kunstwerken: Het pronkstuk van het koor is beslist het beeld van Sint- Anna-ten-drieën vervaardigd uit lindehout. Het dateert van ca De kunstenaar is onbekend. Bij een ongelukkige s u d j 60 v d 20 ste eeuw wordt de 300 jaar oude polychromie verwijderd. Anna wordt voorgesteld als een wat stuurse maar krachtige vrouw die op de rechterarm haar dochter Maria draagt. Maria kijkt de beschouwer vriendelijk in de ogen en draagt haar zoon Jezus op de schoot. Anna houdt in de linkerhand een peer, symbool voor vruchtbaarheid. In 1970 is het beeld door Jozef De Waele uit Brugge weer in zijn oorspronkelijke eenvoud gerestaureerd. ~ 4 ~

5 De kunstenaar van het gepolychromeerde houten beeld van Rochus van Montpellier is evenmin bekend. Het beeld dateert ook uit de periode rond 1670 en kan beslist uitzonderlijk genoemd worden, vooral door de bijzondere uitstraling van de jonge, slanke Rochusfiguur en de expressieve uitbeelding. Bij een restauratie in 1986 behoudt het beeld wel zijn veelkleurigheid die misschien wel een 19 de -eeuwse toevoeging is, maar er is meer nodig om het definitief in goede staat te brengen. Het bevindt zich nu in een zijvertrek. Het processiebeeld van O.-L.-Vrouw, met rijkelijk versierd mantelkleed met bontrand, heeft een vaste plaats vooraan. Na de oprichting van de parochie in 1893 neemt dit beeld een belangrijke plaats in. In 1983 wordt het gerestaureerd. De mantel vervaardigd in zwaar goudbrokaat is voorzien van lelieachtige bloemen, rozen en festoenen. Op het witte kleed staat een Mariamonogram geborduurd met kroon- en bloemmotieven, op het Jezuskleed een Christusmonogram met stralenkrans. Voor de feestelijke dagen heeft het beeld een stel vergulde zilveren kroontjes met echte edelstenen. Het werd begiftigd met een halsketting en oorbellen met echte diamanten. Na de tentoonstelling V BEELD van de West- Vlaamse kunstenaar Willem Vermandere ( Lauwe 1940) in 2009 met schilderijen en beeldhouwwerk rond Jesaja en het Hooglied, verwerft de kerk diens bijzonder kleurrijke en effectvolle schilderij doek op rol dat nu permanent samen met het Mariabeeld vooraan in de kerk is opgesteld. ~ 5 ~