Een volledige uitneembare prothese met natuurlijke elementen

Transcriptie

1 Een volledige uitneembare prothese met natuurlijke elementen Auteur: Studentnummer: Begeleiders: C.R.G. van den Breemer S Drs. U. Schepke en Drs. D. van Meegen, Rijksuniversiteit Groningen Inleverdatum: 28 mei 2013 Aantal woorden (excl. samenvatting): 1430

2 1. Samenvatting Indien voor een zeer jonge patiënt met ernstige parodontale problematiek een volledige prothese wordt vervaardigd zou de behandelaar gebruik kunnen maken van de eigen dentitie van de patiënt. Op de klinische vraagstelling, of het gebruik van natuurlijke elementen in een volledige prothese aan te bevelen valt boven het gebruik van conventionele kunstelementen als je kijkt naar fractuurweerstand en bijtkracht, is geen antwoord te vinden in de literatuur. 2. Inleiding In de hedendaagse tandheelkunde is een volledige prothese nog steeds één van de meest gebruikte oplossingen voor het vervangen van de gehele dentitie, al is er de laatste jaren een sterkte daling zichtbaar in het aantal prothesen dat wordt vervaardigd doordat steeds meer mensen met de eigen dentitie oud kunnen worden. Uit een onderzoek van de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT) blijkt dat in % van de totale bevolking geen eigen dentitie meer had, in 2009 was dit percentage teruggelopen tot 12%. Tegenwoordig worden er steeds hogere esthetische eisen gesteld aan de in de tandheelkunde vervaardigde prothetische voorzieningen (Patras M. et al, 2012). De kwaliteit en het uiterlijk van volledige prothesen zijn veel beter vergeleken met vroeger. De prothese wordt gemaakt van polymethylmethacrylaat en de elementen die erin geplaatst worden zijn van porselein of van kunststof. Het plaatsen van natuurlijke elementen in een prothesebasis zou kunnen leiden tot een esthetische verbetering. Welke voordelen kan het gebruik van de natuurlijke elementen hebben voor enerzijds de patiënt en anderzijds de tandarts? In de vorige eeuw werd al beschreven dat natuurlijke elementen in een prothese werden gebruikt. Waarom passen wij dit heden te dage niet meer toe en 2

3 gebruiken wij kunstelementen? Wanneer de natuurlijke elementen gaaf zijn en er een esthetische wens is, zou het gebruik van natuurlijke elementen in een prothese gewenst kunnen zijn. 3. Casusbeschrijving en aanvullend onderzoek Een jonge vrouw presenteert zich in de tandheelkundige praktijk met een volledige maar parodontaal ernstig verzwakte dentitie (zie afbeelding 1). De patiënt klaagt over steeds terugkerende pijn aan haar gebit en geeft aan dat ze bang is voor de tandarts en de uit dit bezoek voortvloeiende tandheelkundige behandeling. Verder heeft ze een esthetisch probleem met het inmiddels uitgewaaierde front. Intra-oraal blijkt er sprake te zijn van gegeneraliseerde ernstige postadolescente parodontitis. De wens van de patiënt gaat uit naar een volledige prothese omdat zij familieleden heeft die hier heel tevreden mee zijn. Met de patiënt wordt gesproken over alternatieve therapieën zoals het parodontaal behandelen van de elementen en behoud van haar dentitie en het orthodontisch sluiten van de diastemen. In het besluit tot de definitieve behandeling werd de matige prognose van haar parodontale status ondanks uitgebreide behandeling, de vereiste continue aandacht en motivatie van de patiënt voor haar gebit, het esthetisch te verwachten resultaat en haar angst meegewogen. In overleg met de patiënt is uiteindelijke besloten tot extractie van alle gebitselementen waarna een volledige prothese zal worden vervaardigd. Patiënt stelt hoge eisen aan de esthetiek van de prothese en er wordt voorgesteld om haar eigen gave gebitselementen na extractie te gebruiken in de prothese. De prothese met natuurlijke elementen zal een vervangingsprothese worden van de na extracties geplaatste immediaat prothese. In verschillende zittingen wordt de behandeling uitgevoerd (zie schema 1 - Protocol voor de vervaardiging van een volledige gebitsprothese). De natuurlijke elementen (zie afbeelding 2) worden door de tandtechnieker, nadat ze zijn schoongemaakt met water, 3

4 afgeslepen tot op bruikbare hoogte en vanaf axiaal wordt er ruimte voor retentie gemaakt (zie afbeelding 3 linksboven I). Het aangeslepen deel van de natuurlijke elementen wordt voor 20 seconden behandeld met fosforzuur 38% (TopDent Gel, TopDent, Vasteras, Sweden)(zie afbeelding 3 linksboven II), dit wordt hierna uitgespoeld met water en lucht voor 20 seconden en vervolgens gedroogd met lucht. Vervolgens wordt het aangeslepen deel van het element behandeld met primer (Quadrant Unibond Primer, Cavex, Haarlem) dat 20 seconden lichtjes wordt uitgeblazen (zie afbeelding 3 rechts). Hierna wordt een dun laagje sealer (Quadrant Unibond Sealer, Cavex, Haarlem) op het aangeslepen deel van het element aangebracht wat met een uithardingslamp (Elipas LED, 3MESPE) voor 20 seconden wordt uitgehard (zie afbeelding 4). Hierna zijn de elementen klaar voor gebruik in de prothese (zie afbeelding 5). Er wordt voor gekozen om de natuurlijke elementen op te stellen tot de cuspidaten in de onder- en bovenkaak zodat de zijdelings delen kunnen worden afgesteund in porseleinen elementen wat de slijtvastheid van de prothese ten goede komt (zie afbeelding 6). De kleur die voor deze prothese elementen wordt gebruik is Vita A2. Na plaatsing (zie afbeelding 7) wordt de patiënt op gezette tijd teruggezien voor nazorg. Na een ½ jaar werd de patiënt gevraagd of zij de verschillen tussen de prothesen kon benoemen. Zij geeft aan dat de prothese met natuurlijke elementen veel scherper voelt en dat zij hiermee beter kan afbijten, bovendien vindt ze de vorm van de elementen mooi. Ze geeft aan dat ze de kleur van de conventionele prothese mooier vindt. 4. Klinische vraagstelling Uit de voorgaande wens van de patiënt volgt de klinische vraagstelling; is het gebruik van natuurlijke elementen in een volledige prothese aan te bevelen boven het gebruik van conventionele kunstelementen als je kijkt naar fractuurweerstand en bijtkracht? 4

5 5. Literatuurbeschrijving Op Pubmed is gezocht op de volgende zoektermen: Resin Bonded Bridge 830 resultaten, 15 systematic reviews Geen van deze reviews was bruikbaar als antwoord op de klinische vraagstelling. Twee onderzoeken waren relevant voor de vraagstelling. Het gebruik van een natuurlijk element als dummy is een langdurige en goede esthetische oplossing. Een natuurlijk element heeft de goede kleur, vorm en grootte passende bij de patiënt en vergroot de psychologische en sociale acceptatie van de prothese, bovendien zijn de kosten erg laag doordat er geen kunstelementen gebruikt hoeven te worden (Bhandari S et al. 2012). De fractuurweerstand van natuurlijke elementen is niet significant groter dan die van elementen van kunsthars of van porselein (Özcan M, 2012). Immediate natural tooth 112 resultaten, 2 systematic reviews Geen van deze reviews was bruikbaar als beantwoording op de klinische vraagstelling. Een onderzoek was relevant voor de vraagstelling. Een van de grootste voordelen van het gebruik van natuurlijke elementen is dat de patiënten het tandverlies beter kunnen accepteren (Parolia A. et al, 2010). Natural tooth pontic 247 resultaten, 3 systematic reviews Geen van deze reviews was bruikbaar als beantwoording op de klinische vraagstelling. Geen van de artikelen was relevant voor de vraagstelling. 5

6 In de literatuur zijn geen antwoorden te vinden op de klinische vraagstelling. 6. Beschouwing Vanuit de literatuur kan er geen antwoord gevonden worden op de klinische vraagstelling of het gebruik van natuurlijke elementen in een volledige prothese aan te bevelen valt boven het gebruik van conventionele kunstelementen als je kijkt naar fractuurweerstand en bijtkracht. Er zijn geen significante resultaten die het gebruik van het een (natuurlijke elementen) boven het ander (conventionele elementen) preferen, of andersom. De wel aanwezige relevante literatuur gaat met name over de kosten en de psychosociale acceptatie van de prothese. Dit geeft aan dat er wellicht vanuit de patiënt gezien een voorkeur voor natuurlijke elementen zou kunnen zijn maar dat dit voordeel niet klinisch bewezen is. Er is gewoonweg te weinig literatuur over dit onderwerp bekend om antwoord te kunnen geven op de klinische vraagstelling. Tandheelkundig handelen wordt beïnvloed door verschillende aspecten, hierin zijn de wens van de patiënt en van de tandarts bepalend. In deze casus zorgt de nieuwsgierigheid van de tandarts tot een nieuwe behandelstrategie die misschien niet op een wetenschappelijke niveau gebaseerd is maar die wel voor de patiënt tot een zeer acceptabel resultaat heeft geleid. Dit is toegestaan mits het in geen geval een ondoordacht uitprobeersel is en het schade zou kunnen berokkenen aan de patiënt. 7. Referenties 1. Bhandari S, Chaturvedi R. Immediate natural tooth pontic: a viable yet temporary prosthetic solution: a patient reported outcome. Indian J Dent Res 2012;23: Patras M, Kourtis S, Sykaras N. Creating natural-looking removable prostheses: combining art and science to imitate nature. J Esthet Restor Dent 2012;24:

7 3. Parolia A, Shenoy KM, Thomas MS, Mohan M. Use of a natural tooth crown as a pontic following cervical root fracture: a case report. Aust Endod J 2010 Apr;36: Özcan M, Breuklander M, Salihoglu-Yener E. Fracture resistance of direct inlayretained adhesive bridges: Effect of pontic material and occlusal morphology. Dent Mater J 2012; 31:

8 8. Bijlagen Afbeelding 1 Orthopantomogram bij intake. Afbeelding 2 Gave elementen na extractie. 8

9 Afbeelding 3 - Linksboven I: preparatie natuurlijke elementen, Linksboven II: natuurlijke elementen behandeld met fosforzuur, Rechts: natuurlijke elementen behandeld met primer. Afbeelding 4 - Natuurlijke elementen behandeld met sealer en uitgehard met een uithardingslamp. 9

10 Afbeelding 5 - Natuurlijke elementen opgesteld na behandeling door tandtechnieker. Afbeelding 6 - Passen in was van prothese met natuurlijk elementen. 10

11 Afbeelding 7 - Eindresultaat van een prothese met natuurlijke elementen. Schema 1- Protocol voor de vervaardiging van een volledige prothese, UMCG Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde, versie