Groep 1/2 Thema: Transport. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Groep 1/2 Thema: Transport. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World."

Transcriptie

1 WFP-Barry_Came Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Transport Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Marcus_Prior WFP-Marcus_Prior

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie 2 Verhaal 3 Opdracht 1 5 Opdracht 2 6 Opdracht 3 7 Informatie leerkracht - World Food Programme 8 - Hoorn van Afrika 11 Werkblad 1 14 Werkblad 2 15 Colofon Dit is een uitgave van Kids Moving the World Projectbureau Kids Moving the World info@kmtw.nl Projectleiding Kids Moving the World Caroline Bakker Concept en auteur Hazel Educatief Advies Anica Schilperoord Fotografie WFP - World Food Programme Illustraties, ontwerp en vormgeving Spore Creation bno Fleur Suijten 1

3 Introductie Inleiding lesmateriaal Dit lesmateriaal gaat over de humanitaire noodsituatie in de Hoorn van Afrika vanaf de zomer van In de lessen krijgen de kinderen informatie over de situatie in de Hoorn van Afrika en maken de kinderen kennis met het werk van het World Food Programme (WFP) in dit gebied. Het lesmateriaal wordt aangeboden op vier niveaus. Elk niveau heeft een eigen thema: Transport Groep 3/4 Vluchtelingenkamp Groep 5/6 Voedselhulp Groep 7/8 Hoorn van Afrika In het onderdeel Informatie leerkracht kunt u meer lezen over de achtergronden van de situatie in de Hoorn van Afrika. Daarnaast krijgt u meer informatie over de organisatie en de werkzaamheden van het WFP. Voor dit lesmateriaal is een Fotopresentatie gemaakt over de Hoorn van Afrika. Deze presentatie kan als introductie worden ingezet voor alle vier de niveaus. In de fotopresentatie krijgen de kinderen een beeld van de situatie in de Hoorn van Afrika. Ook maken de kinderen kennis met het werk van het WFP. Download de fotopresentatie van de website: Voor groep 1/2 is het thema Transport. In dit thema maken de kinderen kennis met verschillende transportmiddelen die worden ingezet om hulpgoederen zoals voedsel op de juiste plek te krijgen. In het onderdeel Informatie leerkracht staat aanvullende informatie over dit thema onder het kopje Logistiek. Leerdoelen De kinderen begrijpen dat de Hoorn van Afrika uit een aantal landen in Afrika bestaat De kinderen kunnen enkele kenmerken van landen uit de Hoorn van Afrika benoemen De kinderen kunnen enkele overeenkomsten en verschillen tussen Nederland en Afrika benoemen De kinderen begrijpen dat veel mensen in de Hoorn van Afrika honger hebben De kinderen begrijpen dat organisaties zoals het WFP hulp geven aan mensen in de Hoorn van Afrika De kinderen begrijpen dat deze hulp naar de mensen toe moet worden gebracht De kinderen kunnen enkele transportmiddelen benoemen die worden gebruikt voor transport van hulpgoederen De kinderen kunnen enkele voordelen en nadelen van bepaalde transportmiddelen benoemen Lesverloop Titel Activiteit Tijd Werkblad In beeld Fotopresentatie 15 minuten Verhaal Voorlezen verhaal 10 minuten Opdracht 1 Bespreken verhaal 10 minuten Opdracht 2 Kleuren transportmiddelen 10 minuten Werkblad 1 Opdracht 3 Knutselen kamelenkaravaan 30 minuten Werkblad 2 2

4 Kamelen in de woestijn (deel 1) Verhaal Tijd: 10 minuten Materiaal: Verhaal Kamelen in de woestijn Instructie: Lees het verhaal Kamelen in de woestijn aan de kinderen voor. Kamelen in de woestijn Camel, camel, fluistert Nari. Hij geeft een paar korte rukjes aan de teugels. Plotseling staat de kameel stil. Hij buigt door zijn knieën zodat Nari af kan stappen. Nari tuurt in de verte. Hij ziet iets wits, vlak bij de weg die verderop ligt, maar hij kan niet goed zien wat het is. Kom we gaan weer verder, zegt Nari en hij stapt weer op zijn rijdier. Samen rijden ze verder door de woestijn. De kameel sjokt door het warme zand. De witte vlek komt langzaam dichterbij. Na een tijdje krijgt de vlek een duidelijke vorm. Het is een auto. Hij staat langs de weg. Nari rijdt verder tot hij vlak bij de auto is. De auto staat nog steeds stil. Nari hoort enkele stemmen zachtjes praten, maar hij ziet nog geen mensen. Nari bekijkt de auto. Het is een grote witte truck. Er staan allemaal grote zakken in de laadbak achter op de auto. Wat zou daar in zitten? denkt Nari hardop. De stemmen stoppen met praten. Er verschijnt een hoofd vanachter de eerste truck. Maalin wanagsan, goedendag, zegt Nari. Hallow, hallo, groet de man terug, ik heet Abdi. En hoe heet jij? Ik heet Nari, zegt Nari. Wat een mooie kameel heb jij, zegt Abdi. Nari knikt, hij is zelf ook dol op zijn rijdier. Ze is heel lief en af en toe heel eigenwijs. Waarom staan jullie hier stil? vraagt Nari nieuwsgierig. Abdi zucht. We hebben pech met de auto, zegt hij. Waarschijnlijk iets met de motor en het water. Het is zo heet! We hoopten vandaag nog bij het kamp te kunnen komen. Het kamp! Nu begrijpt Nari het. De auto moet naar het vluchtelingenkamp. Dat ligt een eindje de andere kant op, achter zijn dorp. Haa, ja, knikt Nari, ik weet waar dat is. Hij wijst op de woestijn achter zich. Wat gaan jullie eigenlijk in het vluchtelingenkamp doen? vraagt Nari. Wij gaan eten brengen, zegt Abdi. Er zijn veel nieuwe vluchtelingen aangekomen. Deze mensen hebben bijna niets meer. Er is dringend behoefte aan eten. Abdi wijst op de zakken die achter op de auto staan. Deze zakken met maïs zijn vanmorgen aangekomen op het vliegveld. Wij dachten de maïs snel naar het kamp te kunnen brengen. Maar dat gaat nu niet meer lukken, zegt Abdi spijtig. Kunnen jullie geen hulp krijgen? vraagt Nari. Maya, nee, zegt Abdi somber. Niet vandaag in elk geval. Het is een lange weg vanaf het vliegveld. Nu krijgt Nari een idee. Over de weg lukt het misschien niet meer, zegt hij. Maar ik heb een idee! Wacht u maar even hier. Nari klimt weer op zijn kameel en trekt aan de teugels. De kameel laat een luide brul horen. Dan begint het dier te rennen. Abdi kijkt het rennende dier na tot hij het niet meer kan zien. Dan gaat hij weer in de schaduw zitten. Het is gewoon te heet in de zon. Kijk, daar is het, zegt Nari. Hij wijst op de witte vlek in de verte. De vader van Nari knikt. Hij had de vlek al eerder gezien. Nari en zijn vader rijden met een kudde kamelen door de woestijn. Als ze bij de auto aankomen, worden ze hartelijk begroet door Abdi en de andere chauffeur. 3

5 Kamelen in de woestijn (deel 2) Verhaal Mijn zoon vertelde mij dat jullie eten naar het vluchtelingenkamp moeten brengen, zegt de vader van Nari. Ik heb begrepen dat het haast heeft. Dat klopt, zegt Abdi, we hebben helaas pech met de auto. Nari s vader knikt. In de woestijn kan je beter deze auto s hebben, zegt hij. Hij wijst op de kamelen achter hen. Ze gaan dwars door de woestijn heen en gebruiken minder water dan jullie auto s. Abdi glimlacht. Fijn dat u wilt helpen, zegt hij dan. De kamelen kunnen een kortere route door de woestijn nemen. Dan is de maïs toch nog vandaag bij het vluchtelingenkamp. De chauffeurs beginnen de zakken met maïs over te laden op de kamelen. De kamelen hebben grote stoffen zakken aan de zijkant van hun rug hangen. Hier kunnen veel maïszakken in. De rest van de maïszakken wordt met touw bovenop de ruggen van de dieren gebonden. De bulten van de kamelen zijn een mooi steuntje. Al gauw is alle maïs overgeladen op de kamelen. De karavaan staat klaar voor vertrek. Het is een mooi gezicht, deze stoet van woestijnauto s, denkt Nari. Dan begint één van de kamelen te brullen. Hij is in zijn staart gebeten door een andere kameel. Nari schiet in de lach. Kamelen zijn handig in de woestijn maar het zijn wel hele eigenwijze auto s! 4

6 Opdracht 1 Bespreken verhaal Tijd: 10 minuten Materiaal: - Info Een groot deel van de bevolking in Somalië leeft als nomadische veehouders. Zij trekken met hun geiten, kamelen en schapen door het land. Kamelen worden al duizenden jaren als lastdier en rijdier in de woestijn gebruikt. Een kameel kan zo n 280 kilo aan last dragen. Daarnaast worden de dieren gehouden voor hun melk, wol en vlees. De laatste jaren gaan steeds meer nomaden over op kamelen. Dit heeft te maken met de klimaatverandering. Veel gebieden in Afrika zijn extreem droog geworden. Geiten en schapen kunnen niet overleven in deze droogte. Zij moeten regelmatig drinken. Kamelen kunnen wekenlang zonder water overleven. Als een kameel drinkt, drinkt hij heel veel, tot meer dan 100 liter achter elkaar. In de bulten op hun rug slaan kamelen een vetvoorraad op. Hier kunnen ze uit putten bij voedselgebrek. Als de voedselreserves niet worden aangesproken staan de bulten rechtop. Als de kameel vanwege voedselschaarste zijn energie uit het vet moet halen, gaan de bulten slap naar één kant hangen. Kamelen worden door het WFP ingezet als lokaal transportmiddel voor hulpgoederen. Dit gebeurt vooral in situaties waarin wegen en bruggen niet toegankelijk of kapot zijn, als gevolg van conflictsituaties of natuurrampen. Instructie Bespreek het verhaal met behulp van de volgende praatvragen: Waar wil de chauffeur van de auto (Abdi) naar toe? Naar het vluchtelingenkamp. Wat gaat Abdi in het vluchtelingenkamp doen? Voedsel (zakken met maïs) brengen. Waarom heeft Abdi zo n haast? Er zijn veel nieuwe vluchtelingen in het kamp die allemaal honger hebben. Waarom kan Abdi niet verder rijden? Hij heeft pech met de auto. Welke transportmiddelen komen in het verhaal voor? Een vliegtuig, een auto en een kameel. Waarom gebruiken hulporganisaties zoals het WFP verschillende transportmiddelen zoals een vliegtuig of een auto? Vliegtuigen zijn geschikt voor grote afstanden over land of zee. Maar vliegtuigen kunnen niet overal landen. Vanaf een vliegveld worden andere transportmiddelen ingezet zoals auto s, treinen, bussen of kamelen. Wat is een voordeel van een kameel als transportmiddel? - Een kameel kan goed tegen droogte, hij heeft weinig water nodig. - Een kameel kan dwars door droge gebieden (woestijn) lopen ook als er geen verharde weg is. Wat is een nadeel van een kameel als transportmiddel? - Een kameel gaat minder snel dan een gemotoriseerd voertuig zoals een auto. - Kamelen kunnen erg eigenwijs zijn. - Kamelen kunnen een beperkte last dragen. 5

7 Opdracht 2 Kleuren transportmiddelen Tijd: 10 minuten Materiaal: Werkblad 1 Kleurpotloden Instructie 1. Zorg voor voldoende kopieën van werkblad Geef elk kind één werkblad en enkele kleurpotloden. 3. Neem het werkblad met de kinderen door. Op het werkblad zijn 6 plaatjes te zien. Op de plaatjes zijn transportmiddelen afgebeeld. De kinderen omcirkelen welke transportmiddelen geschikt zijn voor het transport van hulpgoederen zoals voedsel. 4. De kinderen mogen de plaatjes kleuren. 6

8 Opdracht 3 Knutselen kamelenkaravaan Tijd: 30 minuten Materiaal: Werkblad 2 Kleurpotloden Eierdozen Kurken Houten wasknijpers Sisal(touw) of ander soort touw Verf Kwasten Scharen Lijm Prikpennen Spulletjes voor goederen, zoals eierdozen/zakjes, droge granen, noten, rijst of peulvruchten Instructie Het is handig om voor jonge kinderen een aantal materialen voor te bereiden: 1. Knip voor elk kind twee bulten voor de kameel uit een eierdoos. 2. Knip voor de nek een smalle strook uit de deksel van een eierdoos (in de breedte heb je meteen de goede maat). Tip! Zet de kamelen als ze klaar zijn in een karavaan bij elkaar. Alle kamelen dragen kleine beetjes voedsel (goederen) op hun rug. Zo gaan de kamelen echt op voedseltransport! Aanwijzingen bij de foto s op werkblad 2 Foto 1 Leg alle materialen voor de kinderen klaar. Foto 2 Plak de nek van de kameel met één van de omgevouwen uiteinden vast. Zet dit uiteinde met lijm vast aan de binnenzijde van één van de bulten. Gebruik een wasknijper om de nek te laten drogen. Foto 3 Prik een gaatje in de billen van de kameel. Foto 4 Neem wat sisal of een stukje sisaltouw van 10 cm. als staart en steek dit een stukje door het gaatje. Zet de staart aan de binnenkant vast met een beetje lijm. Zorg dat het langste deel van de staart aan de buitenkant zit. De staart kan voor meer volume aan de buitenkant een beetje worden uitgedraaid. Foto 5 Neem vier wasknijpers voor de poten van de kameel. Bevestig de wasknijpers als poten. Schuif eventueel wat met de knijpers zodat de kameel stabiel staat. Foto 6 Knip met de schaar een inkeping tussen de twee bulten van de kameel. Foto 7 Plak (als de nek droog is) de kurk als hoofd op de nek. De kurk wordt met lijm op het omgevouwen stukje nek geplakt. Foto 8 Maak kamelenzakken door twee kamelenbulten (die over zijn uit een eierdoos) om te draaien en over de kameel te hangen. Je kunt natuurlijk ook plastic, stof of andere soorten zakjes gebruiken. Vul de kamelenzakken met bijvoorbeeld noten, peulvruchten of rijst. Tot slot: de kinderen mogen de kameel ook verven en ogen en oren geven. 7

9 World Food Programme Informatie leerkracht Organisatie Het Wereldvoedselprogramma of World Food Programme (WFP) is een onderdeel van de internationale organisatie voor vrede en veiligheid, de Verenigde Naties (VN). Het WFP geeft voedselhulp aan vluchtelingen, aan mensen in noodsituaties en aan langdurige ontwikkelingsprojecten in landen met voedselproblemen. Alle hulp en acties van het WFP hebben uiteindelijk als doel om honger en armoede de wereld uit te helpen. De kracht van het WFP is dat de organisatie snel kan reageren in noodsituaties. Het WFP redt levens door voedsel snel op de juiste plek te brengen. Daarnaast heeft het WFP verschillende speciale programma s om honger in de toekomst te voorkomen. Deze programma s zetten bijvoorbeeld voedsel in om de infrastructuur van een land te versterken en kennis te verspreiden. Een voorbeeld van een speciaal programma van het WFP zijn de schoolmaaltijden die worden verzorgd in landen met voedselproblemen. In deze landen zorgt het WFP samen met de lokale gemeenschap voor maaltijden op school. Kids Moving the World heeft verschillende gratis lesmodules waarin deze schoolmaaltijden centraal staan. De lesmodules bestaan uit een voorbereiding in de klas en een gastles door een Game Guide, waarbij een interactief spel wordt gespeeld of aan praktische opdrachten wordt gewerkt. Zie en klik door naar Landen Module of Malawi Module voor meer informatie. Doelstellingen Het WFP is naast aanbieder van voedsel in noodsituaties vooral ook partner bij het opbouwen en ondersteunen van samenlevingen zodat zij zelfvoorzienend worden. Dit is zichtbaar in het strategisch plan van dat vijf doelen heeft: 1. Redden van levens en beschermen van levende have in noodsituaties; 2. Voorbereiden op noodsituaties; 3. Herstel en wederopbouw van levens na noodsituaties; 4. Verminderen van chronische honger en ondervoeding; 5. Eigen capaciteit van landen versterken om zo honger te verminderen. Expertise Om haar taken goed te kunnen uitvoeren heeft het WFP expertise op verschillende gebieden nodig. Binnen het WFP zijn vijf hoofdgebieden met eigen teams van experts die waar mogelijk samenwerken. Deze vijf hoofdgebieden zijn: 1. Noodhulp Tijdens noodsituaties is voedsel één van de eerste zaken die geregeld moeten worden. Tijd is van cruciaal belang in noodsituaties. Hoe sneller de hulp ter plaatse is, hoe sneller mensen geholpen kunnen worden. Speciale teams inventariseren de benodigde hoeveelheid voedsel en de logistieke situatie. Zodra de voedselvoorraden ter plaatse zijn, zorgt het WFP samen met regeringsinstanties en NGO s (niet-gouvernementele organisaties, dus onafhankelijk van een regering) voor een goede verdeling. 8

10 World Food Programme Informatie leerkracht 2. Voedingsexpertise Voor elk programma is het van groot belang dat de juiste voeding wordt geleverd. Hierbij gaat het niet alleen om de juiste hoeveelheid voedsel, maar ook om voedsel met de juiste voedingswaarden en het soort voedsel wat mensen in een bepaalde regio eten. Voedingsexperts adviseren over het juiste voedselpakket voor een bepaalde situatie. Sommige programma s richten zich op speciale doelgroepen. Met name jonge kinderen zijn kwetsbaar en gevoelig voor ondervoeding. 3. Aankoop en bemiddeling De meeste donoren geven geld aan het WFP. Het WFP moet zelf zorgen dat het juiste voedsel op de juiste plek komt. Experts in aankoop en bemiddeling zorgen ervoor dat het benodigde voedsel tegen een zo laag mogelijke prijs wordt ingekocht. Daarbij wordt geprobeerd het voedsel in te kopen op een plek die zo dicht mogelijk bij de eindbestemming ligt. Dit bespaart transportkosten en stimuleert de lokale economie. 4. Voedsel veiligheidsanalyse Een speciaal team van analisten brengt voor elk land waar het WFP actief is de situatie in kaart. Hiervoor maken zij een voedsel veiligheidsanalyse. Hierin komt bijvoorbeeld te staan: a. Voor wie is de hulp? b. Om hoeveel mensen gaat het? c. Waar wonen deze mensen? d. Waarom hebben deze mensen honger? e. Welke groepen zijn kwetsbaar voor een natuurramp of andere crisis? Al deze gegevens worden verwerkt in rapporten en bijvoorbeeld overzichtskaarten. 5. Logistiek Het is vaak lastig om voedsel op de juiste plaats te krijgen. In noodsituaties is de normale infrastructuur meestal beschadigd. Bij overstromingen zijn wegen niet begaanbaar en bruggen stukgeslagen. Daarnaast kunnen sommige gebieden onveilig zijn als gevolg van conflicten. Als gebieden niet toegankelijk zijn per weg, spoor of rivier worden alternatieven gezocht. In noodsituaties worden soms voedseldroppings gedaan met behulp van vliegtuigen of helikopters ingezet om voedsel te verplaatsen. Een andere optie is de inzet van lokale transporteurs. Zij gebruiken hun eigen vervoersmiddelen om het voedsel op de juiste plaats te krijgen. In dat geval worden naast trucks en ossenkarren ook ezels, olifanten en kamelen ingezet. Samenwerking Het WFP is als onderdeel van de VN een onafhankelijke organisatie. Regeringen kunnen altijd een beroep doen op het WFP ongeacht de politieke situatie in een land. Het WFP is volledig afhankelijk van vrijwillige bijdragen om haar werk te financieren. Regeringen zijn de grootste donoren. In noodsituaties doet het WFP een beroep op de internationale gemeenschap voor geld en voedselhulp. Deze hulp kan worden gegeven in de vorm van geld, voedsel of bijvoorbeeld logistieke ondersteuning. Verschillende bedrijven ondersteunen het WFP met behulp van hun eigen expertise op het gebied van voeding of transport. 9

11 World Food Programme Informatie leerkracht Het WFP werkt nauw samen met andere onderdelen van de VN zoals de voedsel- en landbouworganisatie FAO, vluchtelingenorganisatie UNHCR en het kinderfonds UNICEF. Daarnaast wordt waar mogelijk en wenselijk samengewerkt met verschillende NGO s en lokale organisaties. Soms wordt het WFP de toegang tot een gebied ontzegd, terwijl een andere NGO daar wel mag opereren. Lokale instanties zijn zeker bij de uiteindelijke voedselverdeling heel belangrijk. Er wordt veel samengewerkt met lokale leiders om te zorgen dat het voedsel bij de juiste personen terecht komt. 10

12 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Humanitaire crisis Rond de zomer van 2011 wordt duidelijk dat zich in de Hoorn van Afrika een humanitaire noodsituatie ontwikkelt. Ongeveer 13 miljoen mensen zullen worden getroffen door de langdurige droogte, de voedselcrisis en het conflict in Somalië. Het getroffen gebied wordt de Hoorn van Afrika genoemd vanwege de karakteristieke hoornvormige omtrek. Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië Ethiopië Kenia Djibouti Het epicentrum van de ramp ligt in Somalië en heeft ook grote gevolgen voor met name de buurlanden Kenia en Ethiopië. Oorzaken De directe oorzaak van de voedselcrisis is de extreme droogte die grote delen van de Hoorn van Afrika treft. Deze periode van droogte is ingezet met het slechte regenseizoen van september - november Verschillende andere factoren hebben het effect van de voedselcrisis versterkt. In combinatie met het conflict in Somalië heeft de voedselcrisis zich ontwikkeld tot een humanitaire noodsituatie. Extreme droogte In de vier regenseizoenen van 2010 en 2011 is extreem weinig regen gevallen. Dit heeft gezorgd voor één van de droogste periodes in 60 jaar. In veel droge gebieden leven mensen van landbouw en veeteelt. Normaal gesproken kunnen zij hiermee in hun eigen onderhoud voorzien. Door de langdurige droogte zijn veel oogsten mislukt en is er een hoge veesterfte. Hierdoor is er weinig aanbod van voedsel. Het gevolg is dat de lokale voedselprijzen enorm zijn gestegen. De meeste mensen kunnen deze prijzen niet betalen. De extreme droogte is een natuurramp die te maken heeft met de huidige klimaatverandering. Klimaatverandering en met name de mogelijke oplossingen zijn een actueel politiek onderwerp. In dit geval worden met name de humanitaire gevolgen heel duidelijk. Door de klimaatverandering heeft zich de afgelopen jaren een enorme stijging van weergerelateerde rampen voorgedaan, zoals overstromingen, orkanen en extreme droogte. Kwetsbare gemeenschappen zijn onvoldoende voorbereid op deze rampen. 11

13 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Kids Moving the World heeft een speciale lesmodule waarin klimaatverandering en het broeikaseffect centraal staan. De gratis lesmodule bestaat uit een voorbereiding in de klas en een gastles door een Game Guide waarbij een interactief spel wordt gespeeld. Zie en klik door naar Planet Me Module voor meer informatie. Conflict in Somalië In Somalië is al 20 jaar een burgeroorlog gaande tussen verschillende stammen en groeperingen. Zij vechten met elkaar om macht, geld, vee en religie. De onveilige situatie zorgt binnen Somalië voor vluchtelingenstromen naar de regio rondom de hoofdstad Mogadishu. De (voedsel)druk op deze regio is hierdoor groot. Veel mensen vluchten ook naar de buurlanden Kenia en Ethiopië. De reis naar de buurlanden is vaak lang, zwaar en gevaarlijk. Veel kinderen die in de vluchtelingenkampen aankomen zijn hierdoor verzwakt en ondervoed. De conflicten in Somalië bemoeilijken de humanitaire hulp. Delen van het land zijn onveilig en in sommige gebieden hebben humanitaire hulporganisaties beperkte toegang. De jarenlange burgeroorlog in Somalië zorgt voor veel onrust. De burgeroorlog is ontstaan doordat verschillende groeperingen de macht in handen willen krijgen. Zij kunnen het niet eens worden over welke partij de regering mag vormen. In 2004 werd door verschillende stammen een overgangsregering gevormd voor vijf jaar. Deze regering wordt niet door iedereen erkend en vanaf 2006 braken al weer conflicten uit. De overgangsregering kan dus niet in het hele land voor een veilige situatie zorgen. In het noorden zijn twee gebieden, Somaliland en Puntland waar het relatief rustig is. De radicaalislamitische groepering Al Shabaab is met name actief in het zuiden van Somalië. Al Shabaab vecht tegen de overgangsregering. Weinig hulporganisaties kunnen of mogen werken in de gebieden die onder controle staan van Al Shabaab. De gebieden zijn onveilig vanwege de gevechten, maar ook omdat hulpverleners bedreigd of ontvoerd worden voor losgeld. Al Shabaab houdt in Zuid-Somalië ongeveer 2 miljoen mensen vast. Zij hebben het WFP de toegang tot dit gebied ontzegd. Situatieschets De hongersnood wordt ook wel de Children s famine genoemd. Onder de 13 miljoen mensen die worden getroffen door de ramp zijn veel kinderen van onder de vijf jaar. Zo n 75% van de vluchtelingen uit Somalië zijn kinderen. De overige 25% bestaat voor het grootste deel uit vrouwen (moeders). De verwachting is dat in heel Zuid-Somalië hongersnood zal ontstaan. Het WFP hoopt rond de 11,5 miljoen mensen te kunnen voorzien van voedselhulp. 12

14 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Hieronder vallen de volgende aantallen: Somalië 3,7 miljoen Ethiopië 3,7 miljoen Kenia 2,7 miljoen Vluchtelingen in Ethiopië Vluchtelingen in Kenia De vluchtelingenkampen in Somalië, Ethiopië en Kenia zitten overvol. Vluchtelingen die aankomen worden vaak opgevangen in een doorgangskamp. Hier worden zij geregistreerd en krijgen zij een polsbandje. Bij aankomst krijgen de vluchtelingen van het WFP een voedselrantsoen voor twee weken. Daarnaast krijgen zij een pakket met andere benodigdheden (zeep, keukenspullen, dekens, jerrycans, muskietennetten) van de UNHCR. Een WFP voedselpakket bestaat uit een hoeveelheid meel of rijst, peulvruchten, zout, olie en suiker. Vaak wordt dit aangevuld met speciaal gemengd voedsel zoals CSB (Corn Soya Blend). Dit is een soort pap van graan en soja met extra voedingsstoffen. Voor kinderen onder de vijf jaar is er CSB-plus. In deze noodsituatie worden met name kinderen onder de vijf jaar bedreigd. Veel van deze kinderen zijn matig tot zwaar ondervoed. Naast de normale WFP voedselpakketten is daarom veel voedsel met extra hoge voedingswaarden nodig. Dit voedsel is cruciaal voor een goede lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van jonge kinderen. Voorbeelden van dit speciale voedsel dat in vluchtelingenkampen wordt vertrekt zijn CSB, Plumpy nut (kant en klare pindakaasrepen met extra vitamines en mineralen speciaal voor jonge kinderen) en High energy biscuits (biscuits met extra hoge voedingswaarde). Donatie Gebaseerd op de gemiddelde kosten van WFP operaties in het gebied is $ 0,50 per persoon per dag nodig om iedereen van voedsel te kunnen voorzien. Het WFP heeft in totaal $ 767 miljoen nodig tot de volgende oogst in januari Voor de totale VN organisatie is dit $ 1,5 miljard. Het WFP heeft al veel bijdragen van regeringen, particulieren en bedrijven mogen ontvangen. Als u met uw school een bijdrage wilt leveren aan het werk van het WFP in het getroffen gebied, kunt u terecht op de website van het WFP: Uiteraard kunt u ook andere organisaties en NGO s ondersteunen bij hun werk. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld terecht op de website van de samenwerkende hulporganisaties van giro 555: 13

15 Het WFP in de Hoorn van Afrika Werkblad 1 Naam: Opdracht 2 Kleuren transportmiddelen Kleur de transportmiddelen voor hulpgoederen 14

16 Werkblad 2 Naam: Opdracht 3 Knutselen kamelenkaravaan Knippen en plakken

Het WFP in de Hoorn van Afrika

Het WFP in de Hoorn van Afrika WFP-Elaine_Reinke Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Hoorn van Afrika Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rikke_Kasse WFP-Marcus_Prior Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie

Nadere informatie

Groep 5/6 Thema: Voedselhulp. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World.

Groep 5/6 Thema: Voedselhulp. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World. WFP-Rose_Ogola Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Voedselhulp Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola WFP-David_Orr Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie 2

Nadere informatie

WFP-Rose_Ogola. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Groep 3/4 Thema: Vluchtelingenkamp. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World

WFP-Rose_Ogola. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Groep 3/4 Thema: Vluchtelingenkamp. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Vluchtelingenkamp Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola WFP-Siegfried_Modola Inhoudsopgave Inhoudsopgave

Nadere informatie

De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti

De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti Fotopresentatie De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti De Hoorn van Afrika Situatieschets WFP/Maria Katajisto De Hoorn van

Nadere informatie

Droogte in Oost-Afrika

Droogte in Oost-Afrika Droogte in Oost-Afrika Ethiopië Addis-Ababa 120.000 Djibouti Djibouti Somalië 3.200.000 2.500.000 600.000 Oeganda Kenia Mogadishu Kampala 3.500.000 Naïrobi noodgebied crisisgebied beperkte noodtoegang

Nadere informatie

Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie

Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 110, lid 2, van het

Nadere informatie

Artsen zonder grenzen

Artsen zonder grenzen Artsen zonder grenzen Dianne van den Bosch Inhoud Zo kwam het... 2 En in Nederland... 2 Hallo hallo!... 3 Wanneer in actie?... 3 Reizen in een vrachtvliegtuig... 3 En verder... 3 Laat maar waaien... 3

Nadere informatie

Help kinderen die geen eten hebben

Help kinderen die geen eten hebben GIRO LESPAKKET Help kinderen die geen eten hebben In veel landen in Afrika hebben veel kinderen niet genoeg te eten. Ze eten de hele dag niks of maar een heel klein beetje. Dat is een ramp. Want eten is

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Stichting Vluchteling Stichting Vluchteling werkt samen met haar lokale partners om noodhulp te verlenen aan de vele vluchtelingen in Kenia, Ethiopië en Somalië. Voor de

Nadere informatie

Schoolkrant Juli 2012

Schoolkrant Juli 2012 Schoolkrant Juli 2012 Van Dumont Tot mond Niels Finsenstraat 35 2035 CZ Haarlem Tel.: 023-5332017 E-mail: info@dumonthaarlem.nl HET THEMA IS DEZE KEER: DIEREN Dierenspelletjes In de vakantie heb je veel

Nadere informatie

Handleiding voor leerkrachten. Digitale les Bovenbouw basisonderwijs

Handleiding voor leerkrachten. Digitale les Bovenbouw basisonderwijs Handleiding voor leerkrachten Digitale les Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording Syrië, Irak, Zuid-Soedan, de Centraal-Afrikaanse Republiek en het door ebola getroffen West-Afrika. Nooit eerder werden

Nadere informatie

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb

WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld

Nadere informatie

Lieke. redt de dieren

Lieke. redt de dieren Lieke redt de dieren met tekeningen van ivan & ilia Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.wijzijnvriendinnen.nl AVI 7 / E5/M6 ISBN 978 90 216 7436 0 / NUR 282 Tekst: Jette Schröder

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

UNICEF en voeding. Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk

UNICEF en voeding. Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF en voeding Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk Ieder kind heeft recht op goede voeding Kinderen hebben recht op goede en gezonde voeding. Een Mozambique Mozambique is een land in het zuidoosten

Nadere informatie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Noodhulp in de Hoorn van Afrika Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Wat is er aan de hand? Hoe komt dat? Wat kunnen we er aan doen? Een paar praktijkvoorbeelden Opbouw presentatie

Nadere informatie

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem ARMOEDE Schriftelijke Bezinning Anoniem INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE... 3 Levensvragen... 3 Stelling... 3 Antwoorden op levensvragen... 4 Mijn standpunt... 4 INTERVIEWS... 5 Derde generatie.... 5 Tweede generatie....

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

E E N B A R M H A R T I G E S A M A R I T A A N

E E N B A R M H A R T I G E S A M A R I T A A N E E N B A R M H A R T I G E S A M A R I T A A N Personen Pa Ma Kind 1 Kind 2 Dominee Vrouw van de Dominee Zondagsschooljuf Man van de zondagsschooljuf Buurman Smit Buurvrouw Smit Het Ding (speelt wel mee,

Nadere informatie

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart

lesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 3: De ontdekking Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal deel 2: De ontdekking Opdracht 2: Laat maar draaien Opdracht 3: Steentjes

Nadere informatie

Droogte en honger in Afrika

Droogte en honger in Afrika Droogte en honger in Afrika Ik ben bang. Als het de komende week niet regent, mislukt de oogst. Dan verlies ik mijn boerderij, zegt boer Pieter Uys in Zuid-Afrika. Mijn drie broers, mijn twee zussen, mijn

Nadere informatie

LESBRIEF. Er ligt een krokodil onder mijn bed

LESBRIEF. Er ligt een krokodil onder mijn bed LESBRIEF Er ligt een krokodil onder mijn bed Beste Leerkracht, U gaat met uw leerlingen naar de voorstelling Er ligt een krokodil onder mijn bed Van Theatergroep De Jonge Honden. Deze lesbrief is gemaakt

Nadere informatie

Sociale/pedagogische vragenlijst

Sociale/pedagogische vragenlijst Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen

Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen Tips voor activiteiten in de winter, lekker knutselen 1) Voor de kleinste kinderen In de winter kunnen vogels wel wat extra s gebruiken. Met kinderen van alle leeftijden kun je hiermee aan de slag. Dennenappels

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar...

Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar... fr go t schoo Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar... Ik hoop dat de zeespiegel niet verder stijgt. Wishes for the World is een project van www.kidsmovingtheworld.nl

Nadere informatie

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan. Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.

Nadere informatie

Lesideeën groep 1 en 2

Lesideeën groep 1 en 2 2 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandarts en een tandheelkundige praktijk eruitzien. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe, wanneer en hoe vaak ze tandenpoetsen. Werkwijze

Nadere informatie

wensslinger ooit! Doe ook mee aan de langste Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier!

wensslinger ooit! Doe ook mee aan de langste Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier! Ik wens dat er voor iedereen in de wereld voldoende voedsel is. Doe ook mee aan de langste wensslinger ooit! Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier! I hope that my

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

De planeten Reis door het zonnestelsel

De planeten Reis door het zonnestelsel De planeten Reis door het zonnestelsel Cgroep 1-2 01 tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 46 en 54 lesdoelen De leerling: (her)kent de namen van de acht planeten weet dat de planeten om de zon draaien kan

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk!

Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk! Lesbrief Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk! Met samenleesboeken kunt u uw leerlingen op een andere manier laten lezen in de klas. Het belangrijkste kenmerk van een samenleesboek is, dat het een verhaal

Nadere informatie

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,

Nadere informatie

LESBRIEF. Samenvatting: Bij dit boek horen diverse bijlagen: thema s: Ben jij ooit naar een neuzenfeest geweest?

LESBRIEF. Samenvatting: Bij dit boek horen diverse bijlagen: thema s: Ben jij ooit naar een neuzenfeest geweest? Samenvatting: Er bestaan verjaardagsfeestjes, dansfeestjes, eetfeestjes, pakjesfeestjes, nieuwjaarsfeestjes, geboortefeestjes maar ben jij al eens uitgenodigd voor een neuzenfeest? Een vrolijk boek voor

Nadere informatie

Lesideeën groep 3 en 4

Lesideeën groep 3 en 4 Lesideeën groep 3 en 4 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandheelkundige praktijk eruitziet en wie er werken. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe hun gebit eruitziet,

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok. Samenvatting

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok. Samenvatting Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren tegen. De dieren lopen gewoon met

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Pasen. Vrolijke paaskaart Leuke kaart om te kleuren die je met Pasen aan iemand kan geven. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of oma.

Pasen. Vrolijke paaskaart Leuke kaart om te kleuren die je met Pasen aan iemand kan geven. Bijvoorbeeld je vader, moeder, opa of oma. Pasen Hallo, Ik heb me alweer bezig gehouden met pasen en ben voor jullie op zoek gegaan naar leuke knutselwerkjes om thuis te gaan maken.ik hoop dat jullie er veel plezier mee zullen hebben. Zo vind je

Nadere informatie

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok

Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren

Nadere informatie

De boekenbeer Module dans groep 1-2

De boekenbeer Module dans groep 1-2 De boekenbeer Module dans groep 1-2 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol In samenwerking met Centrum voor de Kunsten Beverwijk en ABC Cultuur Contact: DeboraVollebregt@centrumvoordekunstenbeverwijk.nl

Nadere informatie

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van

LESPAKKET ECOLOGIE. Naam. Dierenrijk is onderdeel van LESPAKKET ECOLOGIE VMBO Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK SPOREN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie hebt, volgen hier

Nadere informatie

1 Flesvoeding... 1. 2 Wanneer geef je je kind een voeding?... 1. 3 Welk merk?... 1. 4 Hoeveel melk doe je in de fles?... 1

1 Flesvoeding... 1. 2 Wanneer geef je je kind een voeding?... 1. 3 Welk merk?... 1. 4 Hoeveel melk doe je in de fles?... 1 Flesvoeding Inhoudsopgave 1 Flesvoeding... 1 2 Wanneer geef je je kind een voeding?... 1 3 Welk merk?... 1 4 Hoeveel melk doe je in de fles?... 1 5 Krijgt je kind genoeg?... 2 6 Extra vitamines?... 2 7

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Zijn paarden soms eenzaam?

Zijn paarden soms eenzaam? 2 Zijn paarden soms eenzaam? Ha, die Bles! Hé, Beauty! Lang geleden dat ik je nog eens gezien heb! Je kent mij toch nog! Natuurlijk, met mijn paardengeheugen is nog niets mis, hoor. Inderdaad, vergeten

Nadere informatie

Projectrapportage noodhulp Syrie

Projectrapportage noodhulp Syrie Introductie Deze rapportage geeft een beeld van de voortgang en de resultaten van het noodhulpproject Syrië, waaraan de Generale Diaconale Commissie van de Hersteld Hervormde Kerk een bijdrage van 25.000,-

Nadere informatie

Muis heeft tikkertje gespeeld met Draak. Het is al donker als ze naar huis wil. Muis moet nog een heel eind door het bos.

Muis heeft tikkertje gespeeld met Draak. Het is al donker als ze naar huis wil. Muis moet nog een heel eind door het bos. Muis heeft tikkertje gespeeld met Draak. Het is al donker als ze naar huis wil. Muis moet nog een heel eind door het bos. Ben je niet bang? vraagt Draak. Muis trekt haar zwaard. Ik heb een zwaard. Ik draag

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto.

Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto. Schaapje Schaap en de Wolkjes Schaapje Schaap woont op de weide samen met Nina en Osto. De schaapjes hebben een mooie stal, met zacht stro om in te slapen. Kom, zegt Nina, we gaan slapen, ik ben moe. Maar

Nadere informatie

gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was...

gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Het verloren mandje Hallo lieve kinderen, we leven hier in het Sprookjesbos meestal lang en gelukkig, maar er was eens een dag dat dat anders was... Op een vroege zonnige ochtend is Fakir al druk bezig

Nadere informatie

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw Lesbrief voor het basisonderwijs INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Deze lesbrief hoort bij de Dorcas Voedselactie. Tijdens de Dorcas Voedselactie zamelt Dorcas in heel Nederland producten in voor de allerarmsten

Nadere informatie

Vraag 1b. Wat was de oorzaak van deze ramp? Vraag 1a. In welke provincie was de Watersnoodramp van 1953? ...

Vraag 1b. Wat was de oorzaak van deze ramp? Vraag 1a. In welke provincie was de Watersnoodramp van 1953? ... Naam: DE WATERSNOOD- RAMP Het is 31 januari 1953. Het stormde vreselijk In Zeeland. Toch waren de meeste mensen gewoon rustig naar bed gegaan. Zij werden in hun slaap overvallen door een zware stormvloed.

Nadere informatie

Thijs en de Doos. Anithe de Haas

Thijs en de Doos. Anithe de Haas Thijs en de Doos Anithe de Haas Thijs en de doos Thijs is een nieuwsgierig jongetje. Op een dag komt de postbode een grote doos brengen. Wat zou erin zitten? i Trrring! De deurbel gaat. Thijs springt op:

Nadere informatie

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren.

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren. Kititenebo, (allemaal samen) noodhulp voor de kinderen februari 2017 De aanhoudende droogte in Afrika bereikt het nieuws in Europa. In de Standaard (25.02.2017) stond het te lezen: nomaden zoeken wanhopig

Nadere informatie

Online Bijbel voor kinderen. presenteert DE MAN VAN GODS VUUR

Online Bijbel voor kinderen. presenteert DE MAN VAN GODS VUUR Online Bijbel voor kinderen presenteert DE MAN VAN GODS VUUR Geschreven door Edward Hughes Illustraties door Janie Forest and Lazarus Aangepast door Lyn Doerksen Alle Bijbelcitaten zijn afkomstig uit Het

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer

Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer Titel van deze les: Tristan Logeer à la Flip de Beer Uitdaging: alle Denkwolk onderwerp: alle Vakgebied(en): pshycho educatie en SEO Doelgroep (OB/MB/BB): OB/MB Maker: Katy Lips, Janieke van den Brink

Nadere informatie

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook

Nadere informatie

NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE!

NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE! NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE! NEPAL Nepal ligt in het werelddeel Azië en ligt tussen India en China. De oppervlakte van Nepal is 147.000 vierkante kilometer. Dat is vier keer groter dan Nederland.

Nadere informatie

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de

Nadere informatie

Ik help je wel. illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder

Ik help je wel. illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder Ik help je wel illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder Deze uitgave is een cadeau van ViaViela aan al onze opvangkinderen en (gast)ouders. Veel voorleesplezier! Juul doet de deur open.

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

Lesbrief Schaap 507 Voorstellingsproject Theater

Lesbrief Schaap 507 Voorstellingsproject Theater Lesbrief Schaap 507 Voorstellingsproject Theater onderbouw primair onderwijs Colofon Ontwikkeling en tekst: André Verhagen Vormgeving en Lay-out: Alinde Hoeksma i.o.v. Cultuurkust Stichting Cultuurkust

Nadere informatie

Groep 7/8 Rechten van het kind

Groep 7/8 Rechten van het kind Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar! Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks

Nadere informatie

Walk4Food Handleiding

Walk4Food Handleiding Walk4Food Handleiding Inhoud Inleiding 3 1. Wat is Walk4Food? 3 2. Samenstelling team 4 3. De organisatie stap voor stap 4 4. Na afloop van de sponsorloop 5 5. Tips 6 Bijlage: Opzet persbericht 7 2 Inleiding

Nadere informatie

Hulp aan Syrische vluchtelingen II

Hulp aan Syrische vluchtelingen II Aan alle diaconieën van de Hersteld Hervormde Kerk Generale diaconale commissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefoon (0318) 505541 Internet www.hersteldhervormdekerk.nl Email diaconaat@hersteldhervormdekerk.nl

Nadere informatie

OPVOEDEN ZO!!! De cursus is bedoeld voor ouders van kinderen van 3 tot 12 jaar

OPVOEDEN ZO!!! De cursus is bedoeld voor ouders van kinderen van 3 tot 12 jaar OPVOEDEN ZO!!! Algemeen Het opvoeden van kinderen is leuk maar kan soms ook heel zwaar zijn. Bij het opvoeden van je kind komt heel wat kijken. Jij bent tenslotte diegene, die hem het goede voorbeeld moet

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt

Nadere informatie

Jezus geeft zijn leven voor de mensen

Jezus geeft zijn leven voor de mensen Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.

Nadere informatie

Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? Linda van de Weerd

Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? Linda van de Weerd Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? 1 Linda van de Weerd Inhoud Moet je horen! 3 Trillingen 4 Luister! 5 Hard en zacht 6 Dichtbij en ver weg 7 Hoog en laag 8 Doof zijn 9 Moeilijke

Nadere informatie

Een reis door de ijstijd

Een reis door de ijstijd Een reis door de ijstijd Dawpee is verdwaald! Auteur: Joyce Nienhuis. Illustraties: Joyce Nienhuis. 2 Stuk kaart West-Europa uit de IJstijd. *Map van Europa. 3 Hoofdstuk 1 Dawpee. Dawpee! Dawpeeee! Kom

Nadere informatie

Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4

Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten

Nadere informatie

Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1

Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1 Achtergrondinformatie opdracht 1, module 1, les 1 Er zijn leuke en fijne momenten in de opvoeding, maar ook moeilijke en zware momenten. Deze moeilijke momenten hebben soms te maken met een bepaalde fase

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Hoe maak ik een werkstuk?

Hoe maak ik een werkstuk? Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat

Nadere informatie

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? - China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

Uitsterven of wegwezen

Uitsterven of wegwezen Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.

Nadere informatie