Nieuwsflitsen uit het veld Tweemaandelijkse nieuwsselectie uit WNF-veldprojecten Nummer 18, november

Transcriptie

1 MODDERSPATTEN Nieuwsflitsen uit het veld Tweemaandelijkse nieuwsselectie uit WNF-veldprojecten Nummer 18, november Nieuws over bedreigde Soorten Voor meer informatie: Ellen Iberische lynx, Spanje Nieuwe populatie Iberische lynxen ontdekt. Een keer goed nieuws over de ernstig bedreigde Iberische lynx. De Spaanse autoriteiten maakten op 23 oktober 2007 bekend dat onderzoekers een nieuwe populatie lynxen hadden ontdekt in het midden van Spanje. Vóór deze ontdekking schatte men het aantal volwassen Iberische lynxen op 110 dieren in twee gebieden in Zuid-Spanje. Het aantal en de precieze locatie van de nieuw ontdekte groep wordt nog geheim gehouden. Het onderzoek was verricht mede met geld uit het INNO-fonds van WNF. Centraal Azië, Oezbekistan Bukharaherten losgelaten in natuurreservaat. Eind oktober 2007 is weer een groepje bukharaherten uitgezet in het Oezbeekse Zarafshan Natuurreservaat. De eerste keer dat gefokte bukharaherten in het wild werden vrijgelaten was twee jaar geleden in hetzelfde gebied. In februari 2007 is ook een aantal herten losgelaten in naburig Kazakstan. Het waren succesvolle acties van het WWF-project voor de bescherming van het bedreigde hert in Centraal-Azië. De dieren zullen zich voegen bij de eerste lichting herten die inmiddels goed gewend is aan het leven in het wild. De verwachting is dat ze snel zullen integreren en actief gaan paren. Sinds het begin van het project eind negentiger jaren is het aantal bukharaherten bijna verdriedubbeld tot Goede maatregelen tegen stropers en houthakkers blijven van belang. Zwarte neushoorn, KwaZulu-Natal, Zuid-Afrika Lokale bevolking in zaken. Begin november 2007 zijn 11 zwarte neushoorns vrijgelaten in het Somkhanda Wildpark in KZN. Somkhanda is het eerste reservaat dat in handen is van en gerund wordt door een zwarte gemeenschap, de Gumbi s. De Gumbi's noemen het zelf een historische gebeurtenis dat voor het eerst een zwarte gemeenschap zijn grond inricht voor natuurbescherming. De leiders zien er een nieuwe moderne manier van inkomsten in (toerisme, verkoop van jonge dieren aan andere parken) en hebben in een proces van twee jaar hun stamleden daarvan overtuigd. WWF en KZN Wildlife hebben ondertussen gezorgd voor neushoorns en training aan de Gumbi's hoe een reservaat te leiden en de dieren te beschermen. 1

2 TRAFFIC, the wildlife trade monitoring network Voorlichtingscampagne Chinese consumenten. WWF-China,TRAFFIC en Ogilvy reclamemakers zijn in november 2007 begonnen met een landelijke campagne om Chinese consumenten bewust te maken van de niet-duurzame handel in producten van wilde dieren en planten. Ieder jaar worden er in China honderden miljoenen planten en dieren uit het wild geoogst of gevangen om verkocht te worden als voedsel, kamerplanten, huisdieren, kleding, souvenirs en medicijnen. Een zorgwekkend deel daarvan is illegaal en bedreigt de overleving van vele dieren plantensoorten. In de campagne laten tekeningen bv. de lange evolutionaire geschiedenis van de schildpad zien die dan abrupt eindigt in een pan soep. De campagne loopt in de aanloop naar het Chinese Nieuwjaar op 7 februari de wildproducten worden dan vaak gegeten als luxe delicatesse of weggeven als cadeau. Nieuws van Oceanen & Kusten Voor meer informatie:inge WAMER, West-Afrika Broedplaatsen zeeschildpadden ontdekt. WWF heeft tussen juli en september 2007 negen nieuwe broedplaatsen van groene zeeschildpadden ontdekt op stranden van Senegal. Aangemoedigd door de ontdekking, gedaan door WWF-medewerkers, de Senegalese overheid en lokale bewoners, roepen natuurbeschermers ter plekke op om de bescherming van de bedreigde dieren te verbeteren. De nesten bewijzen dat de stranden belangrijke broedplaatsen zijn, daarom is goede bescherming belangrijk, vindt WWF in Senegal. Bovendien kan het de basis vormen voor duurzaam toerisme, waarin toeristen zeeschildpadden kunnen zien in hun natuurlijke omgeving. Dankzij bewustwordingscampagnes is de consumptie en illegale vangst van zeeschildpadden al met 80% gedaald. Naast de groene zeeschildpad komen in de wateren van de West African Marine Ecoregion nog vijf andere zeeschildpadden voor. Marine Programme Mozambique Red de zeekoe! In de tweede fase van haar campagne voor de bescherming van de dugong (zeekoe) zet WWF-Mozambique haar voorlichtingsactiviteiten voor vissers, visserijautoriteiten en het publiek voort. De campagne begon in juli 2007 met de educatie van vissers over het handhaven van de wet en de consumptie van de dugong. Volgens de educatie-medewerker van WWF kun je nu al merken dat de vissers zich meer bewust worden van het belang van de bescherming van de bedreigde soort. Het WWF-team richt zich nu voornamelijk op het voorkomen van bijvangst van zeekoe. Te vaak komt het voor dat de dieren per ongeluk in de netten van de vissers terecht komen en hierdoor onnodig sterven. De campagne duurt nog tot het einde van het jaar. Beleidsnieuws Teleurstellende uitkomst tonijntop. WWF is erg teleurgesteld en bezorgd over de resultaten van de ICCAT in november 2007, een zeer belangrijke vergadering voor de instandhouding van tonijnachtigen in de Atlantische Oceaan. Deze soort wordt nu door overbevissing met uitsterven bedreigd. Vooral de blauwvintonijn (populair voor verwerking in sushi) is er erg slecht aan toe. WWF zette in op een onmiddellijke stop op de blauwvinvisserij gedurende drie jaar. In plaats daarvan besloten de 45 deelnemende landen om de algemene vangstquota voor tonijn zelfs op te schroeven. Het lijkt erop dat het lot van de tonijn nu in handen is van de tonijnhandelaren 2

3 Nieuws over Water Voor meer informatie: Sanne Donau-Karpaten Programma Meer Europese beschermde natuur. Een gebied zo groot als Portugal (90,000km 2 ) is toegevoegd aan het netwerk van beschermde natuurgebieden in Europa, de zgn. Natura Deze uitbreiding omvat natuur van Tsjechië, Hongarije, Slowakije en andere landen in de Donau- en Karpatenregio. Het is een eerste stap van de EU om Natura uit te breiden naar Centraal- en Oost- Europese landen. In totaal gaat het om nieuwe Natura-gebieden. Dit is een mijlpaal voor het werk van WWF dat zich al een aantal jaren sterk maakt om Natura 2000 in de nieuwe EU-lidstaten te introduceren. Samen met lokale partners heeft WWF een bijdrage geleverd aan de identificatie en het ontwerp van toekomstige kandidaat-gebieden. Ook werkt WWF aan capaciteitsontwikkeling om deze gebieden daadwerkelijk te beschermen en te beheren. Donau Delta, Oekraïne Drempel voor Bystroyekanaal. Het hooggerechtshof in Oekraïne heeft een belangrijke uitspraak gedaan waardoor een gebied in de Donau Delta niet vrijgegeven wordt voor de aanleg van een kanaal voor schepen. Eerder hadden lagere rechtbanken een uitspraak gedaan waardoor het wel mogelijk zou zijn. Het Bystroyekanaal bedreigt de langetermijn toekomst van de gehele Donau Delta, een beschermd natuurgebied in Oekraïne en Roemenië en een beschermd Unescogebied. De aanleg van het kanaal is al in 2004 gestart, is tussentijds onderbroken en weer in juli 2007 hervat. De uitspraak op 15 november 2007 ten gunste van het natuurgebied is gebaseerd op het overtreden van landrechten. Hierdoor is het staatscertificaat om hectare natuurgebied te mogen gebruiken, ongeldig verklaard. De Donau Delta is door WWF uitgeroepen tot één van s werelds 200 belangrijkste biodiversiteitgebieden. One Europe More Nature, Hongarije Biomassa voor natuurherstel. Vanaf november 2007 heeft WWF in Hongarije een nieuwe samenwerking met de lokale overheid, een aantal landeigenaren en een lokaal elektriciteitsbedrijf. De vloedvlaktes rond de Tisza-rivier worden geschoond van een agressieve uitheemse struiksoort die de biodiversiteit verstoort en het gebied overwoekert. De struik wordt als biomassa aangeboden aan het elektriciteitsbedrijf die daarmee groene energie opwekt. De elektriciteitscentrale betaalt voor deze biomassa: deel van dit geld gaat weer terug de natuur in voor wetlandherstel en het herplanten van inheemse bomen. De programma s van One Europe More Nature (OEMN) hebben veel aandacht voor hoe natuurbescherming en lokale economische ontwikkeling hand in hand kunnen gaan. Een ander voorbeeld van het OEMN-programma is de aardbeienteelt in Coto Doñana en de afname daarvan door Albert Heijn. Yangtze, China Uniek beschermingsnetwerk rond Chinese wetlands. Rondom de Yangtze is in november 2007 een nieuw wetlandnetwerk ingesteld als platform voor managementorganisaties, onderzoeksinstituten, maatschappelijke organisaties en het publiek. Doel is wetlands te beschermen en de effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Dit netwerk is de eerste in zijn soort in China en omvat 20 beschermde gebieden in het Yangtzegebied. In totaal betreft het een gebied van 1 miljoen hectare, waar 3

4 ecologische verstoring, watervervuiling en de teloorgang van diersoorten dreigt als gevolg van economische ontwikkeling en verstedelijking. WWF gaat trainingen verzorgen om de waterschommelingen en klimaatontwikkelingen te monitoren en samen te werken aan beleidsbeïnvloeding en bewustwordingscampagnes. Openheid rond Drieklovendam. De Chinese overheid heeft begin oktober 2007 voor het eerst openlijk toegegeven dat de enorme Drieklovendam in de rivier de Yangtze dramatische gevolgen heeft voor mens en natuur. Tot nu toe werden de nadelige gevolgen niet openlijk besproken in China. WWF heeft desondanks, beetje bij beetje, aan de hand van diverse onderzoeken, die gevolgen in kaart gebracht en voorgelegd aan experts van de overheid. Het is dan ook een enorme stap vooruit dat er nu openlijk wordt gesproken over de gevaren die de Drieklovendam oplevert. Deze dam in de rivier de Yangtze in China, is de grootste stuwdam ter wereld. Dit megaproject is tot nu toe de grootste waterkrachtcentrale in de Yangtze, maar er staat een nog veel groter complex van reusachtige dammen op stapel. Voor het leven in en om de rivier zijn de dammen rampzalig. Pantanal, Brazilië Goud voor Zilveren rivier. Het reservaat Rio de Prata (Zilver-rivier) in de Braziliaanse Pantanal is als beste ecotoerisme-bestemming voor buitenlandse toeristen uitgeroepen. Deze titel is gegeven door het Four Wheel Guide Book 2008, een bekende Braziliaanse reisgids. Toeristen kunnen er de natuur van dichtbij beleven op een unieke en kleinschalige manier. Naast toerisme vindt in het gebied veelvuldig onderzoek en herbebossing plaats. De eigenaar van het reservaat Repam is partner van WWF-Brazilië. Rio de Prata is in 1999 gecreëerd met als doel bossen en rivieren in de Pantanal te beschermen. Het reservaat ligt dichtbij Bonito, de bekendste stad voor ecotoerisme in de Pantanal. Beleidsnieuws Minder water, meer rijst. WWF-onderzoek wijst uit dat een nieuwe productiemethode voor rijst een waterbesparing van 40% oplevert en 30% meer rijst. Deze uitkomst is van grote betekenis voor landen zoals India, China en Indonesië waar de zoetwatervoorraad onder druk staat en sprake is van een toenemende bevolkingsdruk. Ongeveer driekwart van de zoetwatervoorraad in de wereld wordt voor landbouw gebruikt, waarvan 85% voor de rijstteelt. Bij de nieuwe methode worden de rijstplantjes verder uit elkaar geplant en is het niet nodig om ze continue te bevloeien. Nu de methode succesvol is gebleken, ligt er een grote uitdaging om steeds meer boeren in de drogere gebieden van India, Indonesië en China over te halen om rijst op deze waterbesparende manier te verbouwen. Lees verder: Nieuws over Klimaat Voor meer informatie: Marieke Arctic, Rusland Walrussen op drift door smeltend ijs. Zo n walrussen zijn najaar 2007 opgedoken voor de Arctische kust van Rusland en aan land gekomen. Wetenschappers wijten dit fenomeen aan smeltend ijs door de verandering van het klimaat. In tegenstelling tot zeehonden, die maar door blijven zwemmen, moeten walrussen veel rusten bij het foerageren. Doordat er daarvoor steeds minder zee-ijs beschikbaar is zoeken ze nu kennelijk hun toevlucht tot land, waar het gevaar geschoten te worden zeer reëel is. De 4

5 plaatselijke bevolking beschermt het gebied nu, samen met het WWF en de Associatie van Noordelijke Traditionele Volken. Maar een permanente bescherming in de vorm van een natuurreservaat is zeer gewenst gezien de voortschrijdende aantasting van de habitat van walrussen, zodat ze ook in de toekomst veilig zijn. Lees meer: Himalaya Klimaatproject, India HIER in India. Ook bewoners langs de Ganges in India moeten eraan geloven: het regionale klimaatprogramma van WWF in India geeft ze voorlichting over klimaatverandering en leren wat ze zelf kunnen doen om zich daaraan aan te passen. Twee dorpen in de deelstaat Uttar Pradesh dienen als voorbeeld. Ook de gezondheid en biodiversiteit van de Ganges komen aan de orde en worden gerelateerd aan de toenemende bevolking, verstedelijking en druk op landbouwgronden in het kielzog van klimaatverandering. Verder leren ze over organisch boeren en dat/hoe ze rivierdolfijnen en -schildpadden uit hun visnetten moeten verwijderen. Met de opening van de eerste rioolwaterzuiveringsinstallatie in een van de twee dorpen werd in oktober 2007 het voorlichtingsprogramma feestelijk ingeluid. Nieuws over Bossen Voor meer informatie: Mark Altai-Sayan, Mongolië, Rusland Luchtfoto s in de strijd tegen illegale houtkap. Om bosbouwpraktijken in de Russische Altai-Sayan te verbeteren en schending van de Bosbouwwetgeving te stoppen, zijn in 2006 en 2007 luchtfoto s gemaakt. Zij brachten illegale houtkap in 12 industriële houtbedrijven in de regio Krasnoyarsk aan het licht. In de eerste 7 maanden van dit jaar werd voor 120 miljoen roebel illegaal hout geoogst. Een WWF-IKEA- project helpt de regionale overheid de illegale houtkap te bestrijden. Het voorzag de politie van uitrusting en materialen om de dagelijkse controles te kunnen uitvoeren. Virunga, Democratische Republiek Congo Vissen en nijlpaarden. Op 22 september 2007 arresteerden de parkautoriteiten op Lake Edward in Virunga Natonaal park twaalf illegale vissers en vernietigden hun vissersboot. Tijdens deze actie telde het parkbeheer ook het aantal nijlpaarden in het meer, die alarmerend laag blijkt (314 exemplaren). De nijlpaardpopulatie is onlosmakelijk verbonden met het behoud van de visstand, die belangrijk is voor de lokale economie. Nijlpaardenpoep is immers een belangrijke voedselbron voor de vissen in het meer. In 1974 telde Virunga bijna nijlpaarden, en had daarmee de grootste populatie ter wereld. Noodactie brandhout. Door opgelaaid geweld in het oosten van DRC sloegen begin september 2007 tienduizenden mensen op de vlucht die neerstreken in vluchtelingenkampen aan de rand van het Virunga Nationaal Park waar de laatste 700 berggorilla s leven. Om te voorkomen dat zij, door de omstandigheden genoodzaakt, het park introkken om brandhout te hakken, besloot WWF hen van brandhout uit productiebossen te voorzien, in samenwerking met UNHCR. WNF maakte daarvoor geld vrij uit een noodfonds en met een noodactie voor de berggorilla in Congo werd nog eens euro bijeengebracht. Tot half november is 500 kubieke meter brandhout uitgedeeld waarmee mensen zijn geholpen, en is een equivalent aan bomen in het leefgebied van de gorilla gespaard gebleven. 10 miljoen bomen geplant. Op 24 november 2007 plantte WWF haar 10 miljoenste boom bij de stad Goma. Het 5

6 herbeplantingsproject startte in 1987, en zorgt ervoor dat de illegale kap in het leefgebied van de gorilla wordt teruggedrongen. Het nieuw geplante bos biedt alternatief brandhout, en de verkoop van een deel van het productiehout helpt ook nog eens de lokale economie. Door de gevaarlijke situatie in de regio zijn veel mensen vanuit omliggende gebieden naar Goma gevlucht. De bevolking van de stad is de afgelopen twintig jaar vertienvoudigd (!). Zie het persbericht op Gorillaverdrag. Op 26 oktober 2007 ondertekenden maar liefst negen Afrikaanse landen, waaronder D.R. Congo, een verdrag om gezamenlijk de gorilla te beschermen. Niet eerder is een dergelijke brede, juridisch bindende afspraak gemaakt voor de bescherming van deze soort. WWF en TRAFFIC (The Wildlife Trade Monitoing Network) waren nauw betrokken bij de voorbereiding van de overeenkomst, die inzet op de gezamenlijke bestrijding van stroperij, maar ook het investeren in goede wetten en regels voor het behoud van de gorilla. Jengi, Kameroen FSC-certificaat voor grote houtproducent. De Société d Exploitation Forestière et Agricole du Cameroun (SEFAC) heeft als eerste houtkapbedrijf in Zuidoost-Kameroen het FSC-certificaat ontvangen. Het bedrijf exploiteert op dit moment (oktober 2007) ongeveer ha bos. Het Wereld Natuur Fonds begeleidde het aanvraagtraject. Om in aanmerking te komen voor de certificering voerde het bedrijf ondermeer projecten uit ten behoeve van de lokale bevolking. Het FSC-certificaat stelt immers niet alleen strenge richtlijnen voor duurzame exploitatie van het bos, maar bovendien voor goede leef- en werkomstandigheden voor de werknemers. Jaarlijks wordt geëvalueerd of de SEFAC voldoet aan de FSC-criteria. Amazone, Brazilië NGO-pact voor stop ontbossing in WWF-Brazilië sloot begin oktober 2007 samen met acht andere NGO s een pact om uiterlijk 2015 te komen tot een totale stop van de ontbossing in de Braziliaanse Amazone. Doel is om zowel de Braziliaanse overheid als maatschappelijke organisaties over te halen om via nieuwe financieringsmechanismen geld te genereren voor bosbeheer, monitoring en handhaving. Uitgangspunt: directe maar ook indirecte gebruikers van het bos betalen voor de diensten die het bos levert. Wetenschappers schatten in dat tot nu toe 17% van het Braziliaanse deel van Amazone is vernietigd, en dat dit per jaar met 1400 km2 (3x Nederland) toeneemt. De samenwerkende NGO s streven naar een kapreductie van 25% in het komende jaar (2008) Sanne van de Graaf, communicatiemanager Water Mark Kemna, communicatiemanager Bossen Inge Verburg, communicatiemanager Oceanen & Kusten Ellen de Wolf, communicatiemanager Soorten Marieke van Zalk, communicatiemanager Klimaat De volgende Modderspatten verschijnt in januari