Voorbeeld. Preview. Ontwerp norm NEN

Transcriptie

1 Nederlandse Ontwerp norm NEN Gasvoorzieningsystemen - Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen Gas supply systems - Pipelines for maximum operating pressure up to and including 16 bar - Part 6: Specific functional requirements for service lines Publicatie uitsluitend voor commentaar december 2016 ICS ; Commentaar vóór Zal vervangen NEN :2005 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normcommissie "Gasdistributieleidingen" THIS PUBLICATION IS COPYRIGHT PROTECTED DEZE PUBLICATIE IS AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Royal Netherlands Standardization Institute. The Royal Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Royal Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Royal Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

2 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzingen Termen en definities Ontwerp Algemeen Beschermingsmaatregelen tegen falen bij hoge temperatuur Materialen en componenten Algemeen Inlaatafsluiter Doorstroombegrenzer Tracering Leidingdeel buiten de gevel Geveldoorvoering, voor de doorvoering van de gasaansluitleiding Leiding binnen de gevel Dimensionering Algemeen Geluidhinder Capaciteit Te leveren druk en drukbesteding Herkenbaarheid Bescherming van metalen aansluitleidingen Bescherming tegen corrosie Bescherming tegen elektrische schok Aanleg Algemeen Transport, opslag en behandeling Uitvoering Algemeen Buiten de gevel gelegen leidingdeel Geveldoorvoering Binnen de gevel gelegen leidingdeel Aftakking op de hoofdleiding Kwaliteitscontrole Algemeen Inspectie voorafgaand aan de uitvoering Inspectie tijdens de uitvoering Grondomstandigheden Verbindingstechnieken Sterkte- en dichtheidsbeproeving In en buiten bedrijf stellen Beheer en onderhoud Algemeen Registratiesysteem Het vervangen van aansluitleidingen Bijlage A (normatief) Verbindingstechnieken in aansluitleidingen Bijlage B (normatief) Aftaktechnieken van aansluitleidingen op hoofdleidingen Bibliografie

3 Voorwoord In het kader van de harmonisatie van technische regelgeving in de Europese lidstaten zijn er op Europees niveau normen voor gasvoorzieningsystemen opgesteld (de normenreeks EN 12007) die in de lidstaten moeten worden geïmplementeerd. Deze implementatie houdt voor de normen op het gebied van gasdistributieleidingen in dat de Europese normen in Nederland zijn overgenomen als NEN-EN-normen. Om het hoge niveau van de Nederlandse normalisatie op het gebied van gasdistributiesystemen te handhaven, is op basis van die NEN-EN-normen de nationale normenreeks NEN 7244 opgesteld. In deze normen worden functionele eisen gesteld aan het ontwerp, de aanleg en het beheer van gasleidingsystemen, die zijn toegesneden op de Nederlandse praktijk. Een belangrijke randvoorwaarde voor die nationale aanvullende normen is dat deze geen strijdigheden met de Europese normen mogen bevatten. Aan deze aspecten heeft de normcommissie dan ook veel aandacht besteed. Om de toepassing van deze normen te vergemakkelijken heeft de normcommissie gekozen voor een indeling van NEN-normen die overeenkomt met de indeling van de desbetreffende NEN-EN-norm. De inhoud van die nationale normen is zodanig dat deze zelfstandig kunnen worden toegepast. Door aan de NEN-norm te voldoen, is tevens voldaan aan de daaraan ten grondslag liggende NEN-EN-norm. De hierboven beschreven systematiek is gehanteerd voor NEN-EN delen 1, 2, 3 en 5. Er is bij het opstellen van deze normenreeks van uitgegaan dat de gebruiker beschikt over kennis van de gasvoorzieningsystemen. De functioneel geformuleerde eisen in dit normontwerp zijn op sommige punten aangevuld met opmerkingen. Deze opmerkingen zijn informatief en zijn bedoeld om aan te geven op welke wijze aan de desbetreffende eis kan worden voldaan. De gebruiker van het normontwerp is zelf verantwoordelijk voor de technische toepassing. zal NEN :2005 vervangen. Ten opzichte van de eerste uitgave van 2005 zijn in dit normontwerp zowel inhoudelijke wijzigingen opgenomen als wijzigingen in relatie tot het verwijzen naar relevante normen. Meer in detail zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: De Wegwijzer in Europese en nationale normen en richtlijnen is niet meer in het voorwoord opgenomen. De wegwijzer was destijds bedoeld als handleiding om de onderlinge samenhang aan te geven tussen de NEN-EN-normen, de NEN-normen die daarop als aanvulling zijn gepubliceerd, en de oude normen en KVGN-richtlijnen. In hoofdstuk 2 Normatieve verwijzingen is een aantal normen toegevoegd en verwijderd. In hoofdstuk 3 Termen en definities zijn in verband met de doorgevoerde wijzigingen een aantal termen en definities verwijderd en andere toegevoegd; met name is een onderverdeling van de verbindingen in trekvaste, beperkt trekvaste en niet-trekvaste verbindingen toegevoegd. De hoofdstukindeling van deze norm is aangepast aan de uniforme hoofdstukindeling van de normenreeks NEN Hoofdstuk 4 Ontwerp Hoofdstuk 4 Ontwerp begint nu met 4.1 Algemeen. Daarin is een aantal algemene eisen met betrekking tot het ontwerp van de aansluitleidingen opgenomen, een verwijzing naar NEN :2014 en een opsomming van aspecten waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerp van de aansluitleiding. In hoofdstuk 4 Ontwerp is een nieuwe paragraaf 4.2 Beschermingsmaatregelen tegen falen bij hoge temperatuur opgenomen. Daarin is een aantal maatregelen opgenomen waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerp. 3

4 Tabel 1 is inhoudelijk gewijzigd. Buizen van nodulair gietijzer zijn niet meer opgenomen, omdat dit materiaal niet meer wordt gebruikt bij de nieuwe aanleg van aansluitleidingen. In Verbindingstechnieken is een nieuwe tabel opgenomen betreffende verbindingstechnieken (maximale bedrijfsdruk 200 mbar). In Algemeen is een nieuwe paragraaf Constructies voor onderhoudswerkzaamheden aan de aansluiting opgenomen. In 4.3 Materialen en componenten is een nieuwe paragraaf Inlaatafsluiter opgenomen. In 4.3 Materialen en componenten is een nieuwe paragraaf Doorstroombegrenzer opgenomen. 4.3 Leidingdeel buiten de gevel en Tracé en gronddek van de vorige editie zijn inhoudelijk fors uitgebreid en opgenomen als Leidingdeel buiten de gevel onder 4.4 Tracering. De eisen aan het tracé en gronddek zijn uitvoeriger en in meer detail omschreven. In de nieuwe paragraaf Leiding binnen de gevel is een verwijzing opgenomen naar NEN Leidingen in meterruimten van de vorige editie is omgenummerd tot Leidingen in meterruimten. De paragraaf is inhoudelijk gewijzigd. Nieuw opgenomen is de eis dat de verbindingen trekvast of beperkt trekvast moeten zijn uitgevoerd Leidingen in toegankelijke ruimten van de vorige editie is opgenomen als Leidingen boven de beganegrondvloer in toegankelijke en openbaar toegankelijke ruimten. De paragraaf is inhoudelijk gewijzigd. Nieuw opgenomen zijn de eisen dat de verbindingen trekvast of beperkt trekvast moeten zijn uitgevoerd. De eis dat uitsluitend las-, soldeer- of persverbindingen mogen worden toegepast, is vervangen door de eis dat uitsluitend niet-losneembare verbindingen worden toegepast Leidingen in ontoegankelijke ruimten van de vorige editie is als Leidingen boven de beganegrondvloer in ontoegankelijke ruimten (o.a. leidingschacht) opgenomen. De paragraaf is inhoudelijk gewijzigd. Nieuw opgenomen is de mogelijkheid dat de leidingen ook in kunststof kunnen worden uitgevoerd, de eisen dat de verbindingen trekvast of beperkt trekvast moeten zijn uitgevoerd en dat lekgas moet kunnen worden afgevoerd. Ook nieuw is de verwijzing naar NEN In 4.5 Dimensionering is een nieuwe paragraaf Algemeen opgenomen met daarin een verwijzing naar NEN In Te leveren druk en drukbesteding is de verwijzing naar NEN 1078 vervallen. Een nieuwe paragraaf 4.6 Herkenbaarheid is opgenomen. In Bescherming tegen corrosie wordt voor wat betreft de eisen aan het isolatie-element nu ook verwezen naar NEN Bescherming tegen elektrische schok is als aparte paragraaf opgenomen. De tekeningen in 4.8 Bescherming van metalen aansluitleidingen tegen corrosie van de vorige editie zijn niet meer opgenomen. In plaats daarvan wordt in verwezen naar NEN : Afsluitbaarheid van de meteropstelling/aansluitleiding van de vorige editie is vervallen. Dit onderwerp wordt behandeld in NEN Hoofdstuk 5 Aanleg De hoofdstukindeling van hoofdstuk 5 Aanleg is aangepast Algemeen van de vorige editie is opgenomen onder Algemeen en bevat een aantal nieuwe eisen. De verwijzing naar bijlage A is vervallen. 4

5 In Geveldoorvoering is de eis opgenomen dat de geveldoorvoering gasbelemmerend moet worden uitgevoerd en de kwaliteit van de gasaansluitleiding niet mag aantasten. In Binnen de gevel gelegen leidingdeel (voorheen: 6.1.4) is de opsomming van toegelaten verbindingen verdwenen. Deze opsomming wordt gegeven in hoofdstuk 4 Aanleg. Een nieuwe paragraaf 5.4 Aftakking op de hoofdleiding is opgenomen. Hoofdstuk 6 Kwaliteitscontrole is als nieuw hoofdstuk opgenomen. Hoofdstuk 7 Sterkte- en dichtheidsbeproeving bevat alleen nog een verwijzing naar NEN Tabel 3 Beproevingsdruk sterktebeproeving aansluitleidingen uit 7.1 Sterktebeproeving en tabel 4 Dichtheidsbeproeving aansluitleidingen uit 7.2 Dichtheidsbeproeving zijn daarmee vervallen. Hoofdstuk 8 In en buiten bedrijf stellen is een nieuw hoofdstuk. Het bevat alleen een verwijzing naar NEN Hoofdstuk 9 Beheer en onderhoud bevat de paragrafen 6.2 Het vervangen van aansluitleidingen en 6.3 Beheer en onderhoud van de vorige editie. In 9.2 Registratiesysteem is een verwijzing naar NEN :2014 opgenomen. Nodulair gietijzer is als buismateriaal niet meer opgenomen in bijlage A Verbindingstechnieken in aansluitleidingen. Dit omdat dit materiaal niet meer wordt gebruikt bij de nieuwe aanleg van aansluitleidingen. Bijlage C Sterkte- en dichtheidsbeproeving is vervallen. Dit omdat nu verwezen wordt naar NEN In de nieuw opgenomen bibliografie is het KIWA-rapport Verhardingslagen boven gasleidingen opgenomen. Deze norm is opgesteld door normcommissie Gasdistributieleidingen. Op het ogenblik van publicatie van het normontwerp was de commissie als volgt samengesteld: R.H.W. Janssen (voorzitter) Enexis B.V., Maastricht F. van den Broek Endinet, Eindhoven E. Jansen NV RENDO, Meppel W. Koppenol Stedin B.V., Rotterdam R.J. Mooij P.J.M. te Morsche A.C.J.G.M. van Roosmalen Liander N.V., Duiven Liander N.V., Duiven Staatstoezicht op de Mijnen, s-gravenhage J. Stappenbelt Kiwa Technology, Apeldoorn K.A. Jansen (secretaris) NEN, Delft 5

6 Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft functionele eisen voor aansluitleidingen voor gas met een bedrijfsdruk van maximaal 1,6 Mpa (16 bar), met inachtneming van de maximale bedrijfsdrukken per materiaalsoort. Deze norm is van toepassing op ontwerp, aanleg, kwaliteitscontrole, sterkte- en dichtheidsbeproeving, in en buiten bedrijf stellen, beheer en onderhoud van aansluitleidingen en alle daarmee samenhangende werkzaamheden. Deze norm is niet van toepassing op materialen, ontwerp, aanleg, beproeving en in bedrijf stellen van aansluitleidingen die reeds in bedrijf waren vóór de publicatie van deze norm, maar is wel van toepassing op beheer en onderhoud van die aansluitleidingen. Deze norm moet in onderlinge samenhang worden gezien met de overige normen uit de normenreeks NEN Voor de leidingen in of nabij belangrijke waterstaatswerken en leidingen die in grondwaterbeschermingsgebieden liggen, gelden de normenreeks NEN 3650 en de normen NEN 3651 en NEN Normatieve verwijzingen De volgende documenten, of delen ervan, waarnaar in dit document normatief wordt verwezen, zijn onmisbaar voor de toepassing ervan. Bij gedateerde verwijzingen is alleen de aangehaalde uitgave van toepassing. Bij ongedateerde verwijzingen is de laatste uitgave van het document (met inbegrip van eventuele wijzigingsbladen en correctiebladen) waarnaar is verwezen van toepassing. NEN 1010, Elektrische installaties voor laagspanning NEN 1059, Nederlandse editie op basis van NEN-EN en NEN-EN Gasvoorzieningsystemen Gasdrukregel- en meetstations voor transport en distributie NEN 2768, Meterruimten en bijbehorende bouwkundige voorzieningen in woningen NEN 3650:reeks, Eisen voor buisleidingsystemen NEN 3651, Aanvullende eisen voor buisleidingen in of nabij belangrijke waterstaatswerken NEN 3653 (en), Methoden voor de vaststelling van acceptatiecriteria voor defecten in rondlassen van pijpleidingen NEN 7205, Gasinstallaties Losse isolatiestukken in gasleidingen NEN 7230, Kunststofleidingsystemen voor gasvoorziening Buizen van slagvast polyvinylchloride (slagvast- PVC) Eisen en beproevingsmethoden NEN :2014, Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 1: Nederlandse editie op basis van NEN-EN Algemene functionele eisen NEN , Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 2: Nederlandse editie op basis van NEN-EN Specifieke functionele eisen voor polyetheen (MOP tot en met 10 bar) NEN :2016, Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 3: Nederlandse editie op basis van NEN-EN Specifieke functionele eisen voor staalnen 6

7 7244-4, Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 4: Specifieke functionele eisen voor nodulair gietijzeren leidingen (MOP tot en met 8 bar)nen , Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale druk tot en met 16 bar Deel 5: Specifieke functionele eisen voor slagvaste PVC-leidingen (MOP tot en met 200 mbar) NEN , Nederlandse editie op basis van NEN-EN Gasvoorzieningssystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 7: Specifieke functionele eisen voor sterkte- en dichtheidsbeproeving en voor het in bedrijf en buiten bedrijf stellen van gasdistributieleidingen NEN , Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 9: Specifieke functionele eisen voor de afhandeling van gasmeldingen en periodiek gaslek zoeken NEN , Gasvoorzieningsystemen Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar Deel 10: Specifieke functionele eisen voor opstellingsruimten en meteropstellingen met een maximale inlaatdruk van 100 mbar en een maximale ontwerpcapaciteit van 650 mn 3 /h NEN-EN 1057+A1 (en), Koper en koperlegeringen Naadloze koperen buizen voor gas- en waterleidingen in sanitaire en verwarmingstoepassingen NEN-EN (en), Koper en koperlegeringen Hulpstukken Deel 1: Hulpstukken met uiteinden voor capillaire of hardsoldeerverbinding aan koperen buizen NEN-EN (en), Koper en koperlegeringen Hulpstukken Deel 2: Knelfittingen voor gebruik in combinatie met koperen buizen NEN-EN , Kunststofleidingsystemen voor gasvoorziening Polyetheen (PE) Deel 2: Buizen NEN-EN e Ontw. (en), Buizen van ongelegeerd staal geschikt voor lassen en draadsnijden Eisen en beproevingsmethoden NEN-EN-ISO 3183, Petroleum and natural gas industries Steel pipe for pipeline transportation systems 3 Termen en definities 3.1 aansluitleiding leiding vanaf de hoofdleiding tot aan de gasdrukregel- en/of meetinstallatie(s) Opmerking 1 bij de term: Onder een gasdrukregel- en/of meetinstallatie wordt verstaan de installatie volgens NEN 1059 of NEN bedrijfsdruk druk waarbij een gasvoorzieningsysteem onder normale omstandigheden functioneert 3.3 bedrijfsinstructies branche- en bedrijfsinterne procedures en werkvoorschriften waaronder VIAG en veiligheidswerkinstructies (VWI s) 3.4 doorstroombegrenzer voorziening die bij een ongecontroleerde gasuitstroming de gastoevoer (deels) stopt 3.5 druk overdruk van het gas in het gasvoorzieningsysteem, gemeten onder stationaire condities tenzij anders is opgegeven 7

8 Opmerking 1 bij de term: Overdruk wordt uitgedrukt in MPa of bar. 3.6 gas brandstof die in gasvormige aggregatietoestand verkeert bij een temperatuur van 15 C en bij atmosferische druk (1, bar abs) 3.7 gasvoorzieningsysteem leidingen en de daarbij behorende gasdrukregel- en meetinstallaties voor het transport en de distributie van gas 3.8 geveldoorvoering mantelbuis of andere voorziening voor geleiding en bescherming van leidingen door de gevel 3.9 gronddekking afstand vanaf de bovenkant van de buis tot het maaiveld (inclusief bestrating) 3.10 hoofdleiding leiding voor de gasvoorziening waarop aansluitingen tot stand worden gebracht 3.11 mantelbuis buis die dient voor de geleiding en bescherming van een leiding 3.12 maximale bedrijfsdruk MOP maximum operating pressure maximale druk waarbij een gasvoorzieningsysteem constant kan functioneren onder normale bedrijfsomstandigheden Opmerking 1 bij de term: Normale bedrijfsomstandigheden houden in: geen storing in enig apparaat of enige regelstraat mechanische verbinding flensverbinding of verbinding die door insteken en eventueel aandraaien tot stand wordt gebracht en waarbij de afdichting wordt bereikt door een afdichtend onderdeel of afdichtingsmateriaal Opmerking: Onder mechanische verbindingen worden o.a. flenzen, mechanische koppelingen en insteekkoppelingen verstaan meterruimte ruimte ten behoeve van de (meter)opstellingen van de (net)beheerder 3.15 m n 3 m 3 gas onder normale omstandigheden hoeveelheid gas in droge toestand die bij atmosferische druk van 101,325 Pa absoluut (1, bar abs) en een temperatuur van 273,15 K (0 C) een volume inneemt van 1 m netbeheerder vennootschap die op grond van artikel 2 van de Gaswet is aangewezen voor het beheer van een of meer gasnetten 8

9 3.17 punt van levering technische scheiding tussen de installatie van de (net)beheerder en de installatie van de verbruiker 3.18 ruimte ontoegankelijke ruimte ruimte waar de gasleiding niet inspecteerbaar is zonder delen van de bouwkundige constructie los te nemen, bijvoorbeeld de ruimte onder de beganegrondvloer, de ruimte tussen plafonds en verdiepingsvloeren en leidingkokers/schachten in hoogbouw toegankelijke ruimte ruimte waar de gasleiding inspecteerbaar is zonder delen van de bouwkundige constructie los te nemen en waartoe alleen de eigenaar/huurder toegang heeft, bijvoorbeeld een kelder, gang of hal openbaar toegankelijke ruimte ruimte waar de gasleiding inspecteerbaar is zonder delen van de bouwkundige constructie los te nemen en waartoe derden toegang hebben, bijvoorbeeld een trapopgang, een fietsenkelder of parkeergarage 3.19 schutbuis buis aangebracht in de meterruimte, ter bescherming van de aansluitleiding 3.20 verbinding trekvaste verbinding full-end-load resistance buisverbinding die in axiale richting, ook op de lange duur, minimaal dezelfde sterkte heeft als de laagste sterkte van de toegepaste buizen of constructie-elementen beperkt trekvaste verbinding end-load resistance buisverbinding die in axiale richting een minimale sterkte heeft, overeenkomstig de norm/keuringseis, geldend voor de specifieke verbindingstechniek Opmerking 1 bij de term: Bij het ontbreken van deze norm/keuringseis geldt een minimale trekkracht van N en een gelijktijdig inwendige druk van 3 bar. De minimale eis van N en een minimale inwendige druk van 3 bar zijn afgeleid van de keuringseis voor pressfittingen (Gastec QA, KE 186) niet-trekvaste verbinding non-end-load resistance buisverbinding die niet voldoet aan de eisen van een trekvaste verbinding en een beperkt trekvaste verbinding 3.21 voorziening voor gas (binnenleiding) voorziening die zich bevindt tussen het punt van levering en het aansluitpunt ten behoeve van een of meer gastoestellen 9

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NEN :2016 Ontw. nl Gasvoorzieningsystemen - Leidingen voor maximale bedrijfsdruk tot en met 16 bar - Deel 6: Specifieke functionele eisen voor aansluitleidingen T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview