Audit Technologiemarketing bedrijf nr 8

Transcriptie

1 Audit Technologiemarketing bedrijf nr 8 A. Business & innovatie strategie 1. Strategie van de firma: Heeft de firma een visie? Heeft de firma een missie? Wat zijn de doelstellingen van de firma? Heeft de firma een strategie? Werkt de firma aan incrementele innovatie om bestaande business te ondersteunen of op niveau te houden? (product innovatie, proces innovatie, marketing innovatie klant benadering) Werkt de firma aan groei innovatie voor nieuwe markt mogelijkheden? (disruptief nieuwe markt creatie, bestaande technologieën voor nieuwe markten, nieuwe business modellen) palet stapelaar 2. Aan welke innovatie werkt men? Business modellen (herdefiniëren van de waarde- - keten) Netwerken & allianties - Ondersteunende processen - Basis processen - Product specificaties Diensten - Verkoopskanalen - Merk communicatie (Branding) - Klanten ervaring (verdiepen van klanten binding) - Andere - Men probeert innovatieve oplossingen voor de klanten te zoeken en daardoor krijgt de firma een competitief voordeel 3. Werkt men aan innovatie op kort termijn en/of lang termijn? Beide Voka Kamer van Koophandel arr. Mechelen O.L.Vrouwestraat Mechelen Belgium Tel.: +32 (0) Fax: +32 (0) info@kvkmechelen.voka.be

2 4. Bestaat er een R&D of technologie roadmap en/of markt analyse? Neen 5. Welk cultuurpatroon is aanwezig in de firma? Marktgericht Hiërarchisch Clan Adhocracie? Markt 50% Adhocracie 20% Hiërarchie 30% 6. Wordt er aan competentie management gedaan? Intern is men de organisatie aan het aanpassen om de groei te kunnen opvangen Welke externe competenties worden gebruikt? Universiteiten (Gent, Kul) Klanten (Chep) Leveranciers Onderzoekscentra (Vito) Werkgevers organisaties Engineering bureaus (staal berekeningen, software) Consultants (RIS adviseurs) Partners Andere - Samen met partners worden totaal oplossingen aangeboden aan de klanten. Er zijn geen contracten tussen partners Werd er al een IWT dossier ingediend? 1 maal 2

3 B. Technologiemarketing I. Benchmarking 1 - Market Pull & Technology Push Toetsing van het Innovatie Idee en Markt Definitie a) De werking van het Market Pull & Technology Push mechanisme doorgronden en leren vooruitzien in technologie en markt om: latente noden te detecteren marktopportuniteiten te verifiëren technologie trends waar te nemen 1. Hoe wordt de marktgerichtheid (gestructureerd verzamelen van marktinformatie en klantenfeedback) aangepakt in de firma? a. Marktbehoeftes Reeds gehoord van de SET-factoren 2? Sociale trends Economische drijfkracht Techn. vooruitgang Delocalisatie Loonkost Automatisering geeft klanten binding voor service en verdere verfijning van de automatisatie b. Welke elementen gebruikt U om de perceptie van de meerwaarde van uw innovatie te toetsen? Geef een waarde van 1 tot 5 voor de volgende elementen: (1 belangrijk 3 neutraal 5 onbelangrijk) Interne engineering analyse 3 Klanten tevredenheidstudies 1 Marktsegmentatie 1 Concurrentie analyse 2 Behoefteonderzoek via focusgroepen met klanten 2 Directe bevraging 4 Gezamenlijke analyse 2 Benchmarking 5 Samenstellingbenadering (value chain) 1 Belangrijkheidclassificatie 5 1 Benchmarking is de techniek waarbij systematisch en grondig de prestaties en achterliggende operationele en management vaardigheden van organisaties met een toonaangevende prestatie op een bepaald gebied onderzocht worden. Deze techniek heeft tot doel de eigen prestaties en werkmethoden te spiegelen aan de beste en nieuwe ideeën en inzichten te vertalen naar de eigen organisatie om te komen tot een drastische verbetering van de prestatie. 2 SET-factoren zijn Sociale trends, Economische drijfkracht en Technologische vooruitgang 3

4 c. Wat zijn de belangrijkste informatie bronnen voor innovatieve ideeën? Rangschik de volgende bronnen van 1 tot 13 volgens belangrijkheid: (1 zeer belangrijk 13 onbelangrijk) Klanten, leveranciers 1 Interne bronnen - medewerkers 4 Nieuwe verkoopskanalen - marktsegmenten 3 Beurzen, seminaries 2 Opleidingen 12 Beroepsfederaties, Institutionele organisaties 11 Academische- en onderzoeksinstellingen 6 Rapporten, Enquêtes 5 Websites, Nieuwsgroepen, Mailing lijsten 10 Adviseurs, Experten 8 Vennoten, Partners, Aandeelhouders 9 Persoonlijke netwerken 7 Andere? Welke 13 d. Worden innovatieve ideeën bijgehouden in een database? Hoe vermijdt U dat interessante ideeën die niet onmiddellijk gebruikt kunnen worden verloren gaan? In map 2. Hoe wordt ingespeeld op het push en pull mechanisme van technologie en marketing? Wordt er gebruik gemaakt van product technologie roadmapping? Niet gebruikt 3. Wordt er gebruik gemaakt van een waarde innovatie rooster? Niet gebruikt 4

5 b) Toetsing van het innovatie idee 1. Met wie worden ideeën afgetoetst? Klanten Universiteiten Onderzoekscentra Door netwerken Door websites te consulteren - Andere - 2. Hoe bepaalt U welke ideeën in aanmerking komen? (screening) Welke strategie? Het moet passen in bulktransport automatisering maar soms wordt er van afgeweken indien men de machines seriematig kan bouwen 3. Wat wordt er verlangd van de nieuwe ideeën om de business doelstellingen te halen? Moet geld opbrengen 4. Worden er patenten en/of licenties genomen om een competitief voordeel te creëren? Nog niet In het geval van licenties: Is de licentie gever een universiteit? Is de licentie gever een onderzoeksinstelling? Is de licentie gever een ander bedrijf? Gebruikt U de mogelijkheid om patenten uit te wisselen? (uitwisseling van licenties) Indien er opdracht gegeven wordt om een onderzoek te doen aan een onderzoeksinstelling / Universiteit zijn de hieruit voortkomende patenten dan eigendom van het bedrijf? of Neen Neen 4. Worden er licenties gegeven? Wat zijn de voorwaarden om een licentie te geven? Neen 5. Worden er ook patenten verkocht? Waarom? Neen 6. Hoe wordt de nodige know-how (patenten) gevonden? Gebruikt U hiervoor: IP databases (bv Birchbob, Delphion) Internet search engines IRC - Vlaanderen Professionele associaties Market Intelligence Databases (bv Factiva, Hoover s, Knowledge express) Vlaams innovatie netwerk Andere of 5

6 c) Markt definitie 1. Hoe wordt de markt gedefinieerd voor uw nieuwe ideeën? Kijkt men naar de 3 dimensies? Klanten behoeften Klanten producten Klanten groepen Aan klanten binding moet gewerkt worden door jaarlijkse service contracten aan te bieden. 2. Wordt er ook gekeken naar de volgende elementen? a. Geografisch ligging. Vooral lokaal. b. Marktgrootte adresseerbare grootte segment grootte Men heeft voldoende werk en groei mogelijkheden indien men werkt aan doorgedreven automatisering c. De 6 krachten van Andrew Grove: klanten (wie, waar, hoe?), leveranciers, concurrenten, nieuwe spelers (emerging technology), alternatieve oplossingen Klant kiest systeem van oplossing vandaar dat er bepaalde concurrenten uitvallen, complementaire spelers (bv Intel microsoft) NVT d. Invloed van bestaande markt concepten NVT. e. Potentiële klanten evolutie van toekomstige noodzakelijke functionaliteiten Automatisering f. Concurrentie landschap Toegangsdrempels Omzeilen van grote jongens NVT 6

7 d) Hoe innovatief is uw marktbenadering? 10 = volledig van toepassing; 7 = grotendeels van toepassing; 4 = enigszins:af en toe; 0 = niet 1. Proces van kennis verwerving 1 We consulteren regelmatig onze meest innovatieve klanten om interessante ideeën op 10/10 te doen 2 We zoeken en analyseren systematisch informatie over de behoeften van de eindklant 7/10 3 We gaan systematisch het effect van te verwachten veranderingen in de 10/10 businessomgeving na op onze klanten 4 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om trends in het gedrag van klanten te 0/10 achterhalen tijdens hun gehele levensduur van ons product/dienst 5 We communiceren geregeld met personen die het aankoopproces van onze klanten kunnen beïnvloeden om zo kansen en potentiële problemen te kunnen achterhalen 7/10 2. Proces van kennisassimilatie 1 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om alle aspecten van de 0/10 marketingbenadering van producten/diensten systematisch ter discussie te stellen 2 Topmanagement benadrukt herhaaldelijk het belang van kennisuitwisseling in het bedrijf 0/10 3 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om geleerde lessen te verspreiden 7/10 van afdeling naar afdeling 4 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om continu de wijze waarop markten 0/10 worden waargenomen ter discussie te stellen 5 We gebruiken specifieke instrumenten en systemen om kritische reflecties over klanten/ markten op te slaan (bv in een database) 7/10 3. Proces van kennistransformatie 1 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om gemakkelijk onze werkwijze te veranderen zodat ze beter beantwoordt aan de eisen van een nieuw product/dienst dat we aanbieden 2 We gebruiken specifieke instrumenten/processen om de interne organisatiestructuur van het bedrijf gemakkelijk aan te passen aan de vereisten van een nieuw product/dienst 3 We passen gemakkelijk bestaande procedures aan de vereisten van een nieuw product/dienst aan 4 Het aanbieden van nieuwe producten/diensten leidt zelden tot een organisatorische chaos 5 We vervangen vrij gemakkelijk een set van vaardigheden door een nieuw set van vaardigheden als dit nodig is om een nieuw product/dienst te kunnen aanbieden 10/10 7/10 7/10 4/10 10/10 7

8 II. Pre-marketing innovatie Concepten Interne-, Partner- & Investor Marketing 1. Wordt er gebruik gemaakt van concept ontwikkeling? Indien ja Hoe gaat men te werk? Concept testing wordt gebruikt voor mengers Wordt de waarde keten (Value chain) gebruikt als startpunt van concept ontwikkeling? NVT 2. Wordt er gebruik gemaakt van een concept analyse rooster? 3. Hoe goed sluiten volgende marketingonderdelen aan op de pre-marketing die U in uw bedrijf toepast? (1=deze vorm van marketing pas ik nooit toe, 5=deze vorm van marketing maakt een structureel onderdeel uit van mijn bedrijfsvoering en er wordt dagelijks aan gewerkt) Kies Van 1 tot 5 Product positionering (Voor landbouw) 5 Concurrentie analyse 5 Segmentatie 3 Partnerships bedrijven 1 Kennispartnerships 1 Marktprospectie 1 Mond aan mond 5 Netwerking 5 4. Als U naar het belang van technologie en technologische kennis voor uw bedrijf kijkt en dit vergelijkt met het belang van marketing, welke stelling is dan van toepassing? Technologie + Marketing -- Technologie + Marketing - Technologie + Marketing + Technologie - Marketing + Technologie -- Marketing + Technologie -- Marketing -- industrie landbouw 8

9 5. Hoeveel tijd spendeert de CEO per maand aan PR? 5 uur of minder 6 10 uur uur Meer dan 20 uur 6. Hoeveel tijd spendeert het management per maand aan PR? 5 uur of minder 6 10 uur uur Meer dan 20 uur 7. Wat is uw jaarlijks PR budget als een percentage van de jaarlijkse omzet? Verwaarloosbaar 8. Hoeveel tijd per maand wordt er gespendeerd aan markt screening? (info verzameling achter een bureau) 5 uur of minder 6 10 uur uur Meer dan 20 uur 9. Hoe verkoopt U zich aan investeerders? Worden de volgende elementen verwoord in uw business plan? Hoe overbrugt U de afstand tussen entrepreneurs en investeerders het onbegrip? (Investeerders weten veel van markten en weinig van producten; entrepreneurs weten veel van producten maar weinig van markten) NVT Markt definitie klanten concurrenten Product competitief voordeel intellectuele eigendommen Team - focus op wat de personen toevoegen belangrijkste niet financiële mijlpalen Marketing en verkoop partners Cashflow maandelijkse liquiditeitsanalyse gevoeligheidsanalyse Investeerder Cash exit analyse risico analyse (SWOT) Conclusie met uw visie of Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing 9

10 III. Markt introductie Voorbereiding Concept Testing Concept Waardering 1. Hoe gaat U de kans van slagen van uw producten evalueren? Wat zijn de 4 elementen die gaan bepalen dat uw product beter is dan de bestaande aanbiedingen? Wat zijn de aankoop motivators en de aankoop barrières voor de klant? Aankoop barrières Prijs Naambekendheid Aankoop motivators Innovatie gedreven oplossingen, Elektromechanische oplossingen 2. Hoeveel vertrouwen heeft U in de contributie van de volgende marketing componenten in uw toenemende omzet? (1 zeer zeker 5 zeer onzeker) Verkoopteam Advertenties PR Merk activiteiten Beurzen Promoties Gebruik van Web Marketing onderzoek Concept testing Hoe bepaal je het aantal verkoopmensen dat U nodig hebt? NVT Men heeft op het ogenblik geen verkoopsmensen Gebaseerd op verkoop uitgaven als een percentage van de verkoop en de gemiddelde kost van een verkoper Gebaseerd op de geprojecteerde verkoop en gemiddelde inkomsten gegenereerd door de verkoper Gebaseerd op marktvraag Gebaseerd op de geprojecteerde toenemende verkoop tov de toenemende verkoopkost Natte vinger Andere (welke?) Nooit Soms Meestal 4. Hoe worden de verkoopsmensen vergoed? NVT of Commissie - Zuiver loon - Erkenning van bereikte doelen - Wedstrijden en prijzen - 10

11 Geen cash prijzen - Compensatie is verschillend, afhankelijk of nieuwe business is gerealiseerd of - bestaande klanten zijn bediend Verschillende commissie waarden voor verschillende producten - Verschillende commissie waarden afhankelijk van de groei van het voorafgaande jaar - De compensatie van verkoopsmensen is niet gelimiteerd tot een maximum - Andere (Welke?) 5. Voor het eerste product/service dat U gelanceerd hebt, hebt U concept testing gedaan? Neen 6. Test U uw concepten op verschillende prijs niveaus alvorens het te introduceren? Altijd Soms Nooit 7. Test U alternatieve prijzen in een testomgeving alvorens de producten te lanceren? Altijd Soms Nooit 8. Hoe goed sluiten volgende marketingonderdelen aan op de marktintroductie die U in uw bedrijf toepast? (1=deze vorm van marketing pas ik nooit toe, 6=deze vorm van marketing maakt een structureel onderdeel uit van mijn bedrijfsvoering en er wordt dagelijks aan gewerkt) Kies nummer van 1 tot 6 Nieuwe producten uit testen (β testing) 1 Een verkoop prognose bepalen voor het product gelanceerd wordt 6 In de markt uittesten van de marketing mix elementen 1 Mediabeleid 6 Promotiemateriaal 1 Reclamestrategie 1 Marktprospectie 1 On-line marketing (Nog op te starten) 1 Vakbeurzen 6 9. Hoe werden de prijzen bepaald door uw firma bij de lancering van het eerste product? A Kost plus prijsbepalingsysteem B Prijsbepalingsysteem door aangevoelde (perceived) waarde in gebruik C Prijsbepalingsysteem door nabootsing van concurrentie 11

12 D Prijsbepalingsysteem door onderhandelingen - E Geen specifiek prijsbepalingsysteem - F Ander prijsbepalingsysteem Hoe worden de prijzen bepaald door uw firma op dit ogenblik? Geef aan welke letter het best past van de keuzes hierboven vermeld. A-B-C 11. Wat is de basis voor een goede verkoop? Verkopen is informatie verzamelen en deuren open krijgen. Hoe wordt er ingespeeld op de verschillende beslissingnemers? Is er hiervoor een strategie? Wordt er een onderscheid gemaakt naar het type van beslissingnemers? De economische beslissingnemer De gebruiker De technische beslissingnemer De coach (iemand die bereid is info te geven) Er wordt alleen met de technische beslissingnemer onderhandeld 12. Worden er totaal productaanbiedingen aangeboden om beter aan de noden van de klanten te voldoen? NVT 13. Wordt er bij de lancering van een nieuw product aan de volgende punten gedacht? Wordt het kopers genotype profiel bepaald? Wordt er een boodschap voor de markt gecreëerd? Wordt er positionering tov de concurrentie gemaakt en een SWOT analyse gemaakt? Worden er presentaties gemaakt? Worden de verkopers opgeleid? Wordt er een PR strategie gecreëerd en uitgevoerd? Worden er publieke presentaties en keynote speeches gegeven? of 14. Wordt er bij de markt introductie samen gewerkt met een ander bedrijf? (joint agreement, externe samenwerking bv distributie, samenwerken aan de value chain?) Neen 12

13 IV. Post-marketing Technologie branding Marktcreatie Expansie Retentie 1. Hoe lost U de overgang op van early adopter naar early majority? (De Chasm van Moore) NVT Adhoc 2. Hoe wordt de internationalisatie aangepakt? Welke strategie wordt er toegepast? 3. Hoe gaat U om met retentie? NVT 4. Segmentatie audit: Gedeeltelijk ja Neen 1. Onze business strategie ziet de noodzaak in om bepaalde marktsegmenten voorrang te geven 2. Ons marketing plan bevat specifieke plannen voor elk van de geselecteerde segmenten 3. We hebben specifieke producten en service aanbiedingen voor elk van de geselecteerde segmenten 4. We hebben gedetailleerde info over de segmenten inclusief: a. Huidige grootte van het segment b. Potentiële grootte van het segment c. Belangrijkste business noden van de segmenten d. Informatie systeem betreffende de noden van de segmenten e. De prioritaire noden & gezochte voordelen f. De prioritaire voorkeuren voor product en service kenmerken g. Demografische karakteristieken van de segmenten h. Product eigendomsrecht en gebruik i. Sterkte van de concurrenten in elk markt segment j. Waargenomen (perceived) positionering van elke concurrent door de leden van het segment 5. We hebben een proces om de informatie over onze segmenten aan te passen op een continue basis 6. Onze segmenten zijn ontwikkeld over de landen heen maar we erkennen unieke lokale eisen en subsegmenten 7. Informatie over de doelmarktsegmenten zijn op een doeltreffende wijze vervat in de volgende strategieën: Weet het niet 13

14 a. Positionering b. Product en service aanbiedingen c. Prijs bepalingen d. Promoties e. Publieke relaties f. Advertenties g. Distributie h. Verkoopteam 8. We hebben een werkzaam proces voor het implementeren van segmentatie onderzoek 9. We hebben een werkzaam proces voor het implementeren van segmentatie strategie 10. We hebben resultatenrekeningen opgesplitst per segment 5. Wordt er merk (brand) management toegepast? Wat is het concept? Worden de elementen waardoor U zich onderscheidt in de markt gedocumenteerd? Worden de functionele en emotionele motivators van uw klanten bepaald? Wordt er een leefbaar samengaan gecreëerd tussen U en wat de markt verlangt? Worden de klanten motivators in uw merk management omgezet in betekenisvolle taal en beelden? Worden de mensen intern opgeleid om uw merk uit te dragen? 1 per jaar Worden er boodschappen gecreëerd om uw merk te versterken? Wordt er een evaluatie gemaakt in functie van veranderende business omgeving? Worden de mensen opgeleid om het merk te onderhouden? of Neen Neen ja Neen 6. Wat wordt er gecommuniceerd naar de buitenwereld m.b.t. de eigenschappen van het product of de voordelen (waarde) van het product? Moet de communicatiestijl zijn: of Conservatief met jargons data gedreven? - Lezer gefocust duidelijke taal applicatie gericht? Uitgebreid met aandacht voor punten en komma s wettelijk? - 7. Hoeveel procent van uw totale bedrijfsuitgaven spendeerde U in 2005 aan marketing? 2% Hoeveel procent van uw totale omzet spendeerde U in 2005 aan marketing? 1% Hoe gaan de marketinginspanningen evolueren? Stijgen Hetzelfde Dalen 8. Hoe bepaalt U uw advertentie budget? 14

15 Gebaseerd op wat de firma zich kan veroorloven? Gebaseerd op de bestaande of vooropgestelde verkoop of winst? Gebaseerd op de uitgave van de concurrentie? Gebaseerd op markt testen? Gebaseerd op de analyse van verleden successen of fouten? Gebaseerd op adverteer doelstellingen en vereiste taken? Gebaseerd op geprojecteerde toenemende verkoop tov toenemende adverteer kost Andere (specificeer) Nooit Soms Meestal Beschouw de laatste adverteer campagne. Hoeveel alternatieven zijn er gegenereerd en geëvalueerd alvorens een campagne gekozen werd? of meer Systematisch in magazines landbouw en in vraag en aanbod industrie 9. Hoe wordt de marketing activiteit ingevuld in uw bedrijf? Door de bedrijfsleider? Door een marketing afdeling? - Door de marketing & verkoop afdeling? Door de business development afdeling? - Gedeelde marketing (doen iedereen aan marketing)? - Door andere (wie?)? Vrouw eigenaar 10. Als U uw marketing positie vergelijkt met deze van (nationale en internationale) concurrenten, welke stelling is dan van toepassing? Concurrenten + Zelf -- Concurrenten + Zelf - Concurrenten + Zelf + Concurrenten - Zelf + Concurrenten -- Zelf + Geen zicht op concurrenten Geen concurrenten 15

16 V. Algemeen 1. Beschrijf welke marketing knelpunten U in uw bedrijf gewaar wordt? Men werkt te weinig voor de industrie. Er moet een actieplan opgesteld worden 2. Denkt U dat U marketing fouten gemaakt hebt tijdens het beoefenen van uw business? Wat is uw grootste marketing fout? Te breed gaan, niet genoeg focus maar hierdoor is men kunnen overleven 3. Wat is uw beste marketing beslissing die U genomen heeft? Gedeeltelijk overstappen van landbouw naar industrie op het moment dat het moeilijk ging in de landbouw 4. Als U uw eventuele marketing problemen analyseert, kies dan uit de lijst wat de belangrijkste hindernis is Te duur Te weinig opbrengst (industrie) Geen marketing toekomstige producten Marketing aansluiten aan innovatie Personeel Te weinig marketing kennis bij management Positionering tov de concurrentie Producten te complex Prospectie Informele netwerking Buitenland Marktanalyse Distributie Time to market Bedrijfsimago Product imago Andere (welke?) Tijd 5. Wat verwacht U van een marketing coach? Hoe doen anderen het? 16

17 6. Best practices zijn interessant voor welke domeinen: 1 Market intelligence management (gestructureerd verzamelen van marktinfo en klantenfeedback) 2 Product positionering 3 Value proposition 4 Strategische planning 5 Business modellen 6 Product definitie en vereisten 7 Product & technologie roadmap (market pull & market push mechanisme) 8 Cross functionele teams 9 Marketing plan 10 Product lancering 11 Partnership 12 Stem van de klant (voice of the customer) 13 CRM 14 Marketing mix optimalisatie 15 Genotype identificatie 16 Totaal producten 17 Internationalisatie 18 Markt definitie & segmentatie 19 Perceived value prijsbepaling 20 Chasm van Moore 21 Concept ontwikkeling en testing 22 Business strategie 23 State of the art 24 IP vermarkten (aankoop en verkoop) 25 Branding 26 Kernboodschappen 27 Mediabeleid 28 Product management LCM 29 Channel strategy 30 Andere? 17

18 C. Aanbevelingen Als eerste conclusie kan men zeggen dat er een business visie, missie en doelstelling is. De strategie om de doelstelling te halen moet beter geëxpliciteerd worden. Om de business strategie meer procesmatig vast te leggen kan men gebruik maken van de One Page Strategy tool die men in bijlage vindt. U zult meer gefocusseerd moeten gaan werken en in het achterhoofd houden ook aan seriematige producten te werken. Hierdoor verbetert U de toegevoegde waarde Uw groei is zo enorm het laatste jaar dat de organisatie niet meer aangepast is met als gevolg interne en externe inefficiëntie wat een grote invloed kan hebben op het rendement van de firma en klanten ontevredenheid. Op het ogenblik blijkt het ook zeer moeilijk te zijn om stukken terug te vinden door de grote inefficiëntie in de werkplaats. Een nieuwe fabriek alleen zal dat niet oplossen U zult vooral werk moeten maken van arbeidsorganisatie. Uit de vragenlijst van Hoe innovatief is uw marktbenadering? blijkt dat op dit gebied ook nog heel wat verbeteringen mogelijk zijn. De aandacht voor marketing kan men verbeteren door een marketing strategie te koppelen aan de business strategie en de innovatie strategie en door nadien een marketing plan op te stellen. Het artikel voor Ondernemen in de maand december gaat daar over. Het artikel vindt U reeds op we website onder persartikels. Als het zo belangrijk is meer werk te vinden in de industrie dan moet dit ook in het marketingplan verwerkt worden. Er zal vooral aandacht moeten geschonken worden om dit geleidelijk aan te doen. Op gebied van cultuur moet men evolueren naar een combinatie adhocratie + markt. 18