Maatschappelijk verslag Sophia Revalidatie

Transcriptie

1 Maatschappelijk verslag Sophia Revalidatie 2012

2 Inhoudsopgave 1. Algemene Informatie Algemene identificatiegegevens Kerngegevens Structuur van de organisatie Speerpunten strategisch beleidsplan Financiële informatie Gang van zaken tijdens boekjaar 8 3. Voornaamste risico s en onzekerheden Bezuinigingen Invoering nieuwe financiering Toenemende concurrentie Nieuwbouw Flexibiliteit Financiële instrumenten Toepassing van gedragscodes Maatschappelijke aspecten van ondernemen Algemene maatschappelijke aspecten Milieuaspecten Sociale aspecten Economische aspecten Onderzoek en ontwikkeling Ontwikkeling Kenniscentrum Sophia Revalidatie Onderzoek Kwaliteit & veiligheid Opleiden Innovaties Actuele ontwikkelingen en het zorgproces Invoering prestatiebekostiging/dot Informatie rond het zorgproces Toekomstparagraaf Ontwikkelagenda Doelstellingen patiëntenzorg Doelstellingen personeel Financiële doelstelling Doelstellingen Kenniscentrum 23 Bijlage 1 - Samenstelling Raad van Bestuur Bijlage 2 - Samenstelling Raad van Commissarissen Bijlage 3 - Jaarverslag Raad van Commissarissen Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 2 van 28

3 1. Algemene Informatie 1.1 Algemene identificatiegegevens Adresgegevens Sophia Revalidatie Vrederustlaan SW Den Haag telefoon : fax : info@sophiarevalidatie.nl internet : Kamer van Koophandel : Missie Sophia Revalidatie beoogt door de inzet van een brede professionele deskundigheid op het gebied van medisch specialistische revalidatie mensen met een dreigend of bestaand participatieprobleem te ondersteunen bij het vinden dan wel uitoefenen van de door hen gewenste rol in de samenleving. Visie Sophia Revalidatie biedt revalidatie op medisch specialistisch niveau voor kinderen, jongeren en volwassenen. Het doel van revalidatiezorg is de patiënt te helpen de door haar/hem gewenste rol in de samenleving (weer) zo goed mogelijk te vervullen ondanks eventuele participatieproblemen. De collectieve meerwaarde van Sophia Revalidatie komt tot uitdrukking in de volgende punten: specialistisch behandelcentrum voor revalidatie, gevestigd op meerdere locaties; gezamenlijk kennis- en expertisecentrum voor specialistische revalidatie; mogelijkheid tot interne verwijzing voor specifieke doelgroepen; volume en faciliteiten om specialistische behandelingen aan te bieden, eventueel in groepsverband; opleiding van revalidatieartsen, gz-psychologen en stagemogelijkheden voor alle disciplines; ondersteunen en ontwikkelen van de revalidatiegeneeskunde in ziekenhuizen, verpleeghuizen en andere gezondheidszorginstellingen; ontwikkeling van kwaliteit van zorg; initiëren, faciliteren en waar mogelijk participeren in wetenschappelijk onderzoek. 1.2 Kerngegevens Kernactiviteiten Sophia Revalidatie is een categoraal opleidingsziekenhuis voor medisch specialistische revalidatie voor kinderen, jongeren en volwassenen. Sophia Revalidatie is HKZ gecertificeerd. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 3 van 28

4 Patiënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten (per ) Capaciteit Aantal beschikbare klinische bedden 82 Aantal beschikbare poliklinische behandelplaatsen 126 Productie Aantal klinische verpleegdagen 28,718 Aantal eerste consulten, conform afspraak 1,950 Aantal klinische revalidatiebehandeluren 48,946 Aantal poliklinische revalidatiebehandeluren 162,661 Aantal klinische opnamen (uitsluitend volwassenen) 497 Aantal gestarte poliklinische patienten volwassenen 1,928 Aantal gestarte poliklinische patienten kinderen 665 Personeel aantal fte Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten Aantal medisch specialisten Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten 36,657,797 - waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 31,813,270 - waarvan overige bedrijfsopbrengsten 4,844,527 Werkgebied Den Haag, Zoetermeer, Delft, Westland, Oostland en Gouda. 1.3 Structuur van de organisatie De Sophia Stichting, werkend onder de naam Sophia Revalidatie, is statutair gevestigd te Den Haag (Zuid-Holland). De stichting wordt bestuurd door een eenhoofdige Raad van Bestuur. De stichting staat onder toezicht van de Raad van Commissarissen, bestaande uit vijf toezichthouders. Sophia Revalidatie conformeert zich aan de Zorgbrede Governance Code. Figuur 1: Organogram Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 4 van 28

5 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is bestuurder in de zin van de wet. De taken en verantwoordelijkheden en de werkwijze van de Raad van Bestuur staan beschreven in de statuten van de stichting en het reglement Raad van Bestuur. In 2012 heeft een wijziging van de Raad van Bestuur plaatsgevonden. Dhr. ir. J.W.M. Borgsteede is per 1 april 2012 vervangen door mw. drs. M.E. van der Meer. Voor de totstandkoming van de bezoldiging hanteert Sophia Revalidatie de NVZD/NVTZ-regeling als uitgangspunt. In bijlage 1 is de samenstelling van de Raad van Bestuur weergegeven. Raad van Commissarissen De leden van de Raad van Commissarissen hebben, overeenkomstig de statuten, geen persoonlijke dan wel zakelijke relatie met de stichting, noch met haar bestuurders. De taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de leden van de Raad van Commissarissen zijn vastgelegd in de statuten van de stichting, alsmede in het reglement Raad van Commissarissen. De leden van de Raad van Commissarissen hebben recht op een vergoeding voor de uitoefening van hun functie. Hiervoor wordt de NVTZ-regeling toegepast. De Raad van Commissarissen bestaat uit: mw. mr. I.Y. Tan, voorzitter dhr. mr. R.H.W.M. van Wylick, vice-voorzitter dhr. prof. dr. A.P.W.P. van Montfort, lid mw. drs. E.C.M. van der Wilden - van Lier, lid dhr. C.M. van Straaten, lid Verdere informatie over de samenstelling van de Raad van Commissarissen is te vinden in bijlage 2 en 3. Medezeggenschapsstructuur Ondernemingsraad De medezeggenschap van de medewerkers is georganiseerd in de wettelijk voorgeschreven Ondernemingsraad. De Raad van Bestuur informeert en raadpleegt de Ondernemingsraad bij de ontwikkeling van activiteiten, wijziging van de economische situatie, wijziging van de structuur en waarschijnlijke ontwikkeling van de werkgelegenheid en ingrijpende veranderingen voor de arbeidsorganisatie of de arbeidsovereenkomsten. In het verslagjaar worden er twee keer per maand ondernemingsraadsvergaderingen gehouden. Er hebben in 2012 zeven overleggen plaatsgevonden met de Raad van Bestuur en er is één overleg geweest met de Raad van Commissarissen. De ondernemingsraad heeft in 2012 advies gegeven over: Functie clusterartsen Knelpunten vanuit de RI&E Herbenoeming lid klachtencommissie medewerkers Benoeming bestuurder Offerte en voorstel C-Zicht (communicatie) Projectondersteuning BMC (nieuwbouw) Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 5 van 28

6 De ondernemingsraad heeft in 2012 ingestemd met: Protocol camerabewaking/toezicht Grensoverschrijdend gedrag Procedure Werving en Selectie Aan te wijze vrije dagen 2013 Collectieve sluiting kerstvakantie 2013 PRK Medische Staf De Medische Staf is het in overleg met de Raad van Bestuur ingestelde adviesorgaan, gevormd door revalidatieartsen, overige specialisten en artsen in opleiding tot specialist, respectievelijk werkzaam binnen en betrokken bij de zorgverlening binnen Sophia Revalidatie. De Medische Staf komt in het verslagjaar vijf keer bijeen in een reguliere vergadering. Een gedeelte van de vergadering vindt plaats zonder de Raad van Bestuur en een gedeelte met de Raad van Bestuur. Naast de vergaderingen van de Medische Staf, vindt maandelijks een vergadering van het stafbestuur plaats. Gespreksonderwerpen in het verslagjaar waren: Ontwikkelagenda en strategische projecten Besturingsmodel Ontwikkelingen Kenniscentrum (onder andere expertgroepen, kwaliteitsvisitatie en veiligheid) Ontwikkelde visie- en beleidsdocumenten Regelingen en reglementen Inzet meet- en behandelinstrumenten (onder andere klinilyzer en aanschaf Grail) Daarnaast heeft in januari een stafdag plaatsgevonden waar de Medische Staf en de Raad van Bestuur aan hebben deelgenomen. Besproken thema s op de stafdag waren: Telefysiek (ICT communicatiemiddel) Kennisplatform en SophiaPad project Expertgroepen Resultaat Verantwoordelijke Eenheden (RVE s) Besturingsmodel Cliëntenraad De Cliëntenraad is de bij wet voorgeschreven gesprekspartner van de Raad van Bestuur en geeft gevraagd en ongevraagd advies over onderwerpen als beleid, strategie en kwaliteit van zorg. Daarnaast betrekt Sophia Revalidatie patiënten bij de zorg- en dienstverlening door diverse mogelijkheden te bieden om de zorg te evalueren. Er worden spiegel- en exitgesprekken gehouden en er is een klachtenfunctionaris, waar patiënten hun klachten kwijt kunnen. De procedure voor het indienen van een klacht is vastgelegd in een klachtenregeling. De Cliëntenraad komt in het verslagjaar zes keer bijeen in een reguliere vergadering. Hierbij zijn de Raad van Bestuur en de manager Kenniscentrum aanwezig. Daarnaast vindt één extra vergadering plaats (zonder Raad van Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 6 van 28

7 Bestuur). Leden van de Cliëntenraad participeren eveneens in diverse werkgroepen binnen Sophia Revalidatie. Een delegatie van de Cliëntenraad is als onderdeel van de werkgroep nieuwbouw betrokken geweest bij advisering omtrent bereikbaarheid en toegankelijkheid van het gebouw, de voorzieningen en een sfeervolle inrichting. De Cliëntenraad heeft in het verslagjaar op verzoek van de Raad van Bestuur advies gegeven over: Voordracht nieuw extern en nieuw intern lid Klachtencommissie; Voorgedragen kandidaten voor vacatures in de Raad van Commissarissen, Daarnaast heeft de Cliëntenraad ongevraagd advies gegeven over: toegankelijkheid zwembaden in het verzorgingsgebied van Sophia Revalidatie; stoppen met meten patiënttevredenheid met papieren enquête (wel doorgaan met evaluatie- en exitgesprekken); Overige gesprekspunten in het verslagjaar zijn: Ontwikkelagenda Begroting Gespreksonderwerpen uit het MT Ontwikkelde visie- en beleidsdocumenten Facilitaire zaken rondom patiëntenzorg Project allochtonen en cliëntenparticipatie 1.4 Speerpunten strategisch beleidsplan 2012 Het strategisch beleidsplan VERbeteren, VERbinden, VERantwoorden van specialistische revalidatiezorg DICHTBIJ heeft als centraal uitgangspunt de reactie van Sophia Revalidatie op verschillende vormen van toenemende externe druk. De beleidsdoelstellingen uit dit beleidsplan dienen als leidraad voor tal van projecten, die in de periode van 2010 t/m 2013 worden gerealiseerd. Continue verbetering kwaliteit van zorg Sophia Revalidatie werkt continu aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de patiënten. In het hoofdstuk onderzoek en ontwikkeling staan de bereikte resultaten van 2012 genoemd. Samenwerking met partners in de regio In 2012 heeft Sophia Revalidatie vastgesteld welke visie zij heeft op de samenwerking met de ziekenhuizen in de regio. In 2013 staat het verder ontwikkelen van een plan van aanpak om de uitgangspunten van deze visie ten uitvoer te brengen op de agenda. Daarnaast heeft Sophia Revalidatie gezamenlijk met stichting REPSONZ een toekomstvisie op het gezamenlijk aanbieden van onderwijs, zorg en revalidatie vastgesteld. Start Kenniscentrum In april 2012 is het Kenniscentrum opgericht. In dit Kenniscentrum zijn alle activiteiten gericht op onderzoek, opleiding en kwaliteit & veiligheid gebundeld. Dit is bedoeld om de inspanningen op deze drie terreinen te versterken en onderling te verbinden. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 7 van 28

8 Start uitvoering Nieuwbouw In april 2012 is de uitvoering van de nieuwbouw van de hoofdlocatie in Den Haag officieel van start gegaan. De beoogde oplevering van de nieuwbouw is november Financiële informatie Op basis van het strategisch beleidsplan worden de beleidsdoelstellingen en de begroting opgesteld. De begroting wordt getoetst aan de kaders van de verwachte productie en opbrengsten. Na eventuele bijstelling wordt deze begroting vastgesteld door de Raad van Bestuur, waarna deze geldt als toetsingskader voor de exploitatie. De realisatie wordt regelmatig getoetst aan de begroting door middel van kwartaalrapportages. Na afloop van het boekjaar wordt het jaarverslag opgesteld. De belangrijkste risico s vormen de productieafspraken met de zorgverzekeraars, die in de loop van het jaar worden vastgesteld en nadien nog kunnen wijzigen en daarbij ook van invloed zijn op de inkomsten. 2.1 Gang van zaken tijdens boekjaar Het resultaat bedraagt positief ten opzichte van een begroot resultaat van positief. Het verschil tussen de begroting en de werkelijkheid is weergegeven in figuur 2. Figuur 2: Afwijkingen ten opzichte van de begroting Hoger budget dan verwacht Hogere doorberekende kosten aan derden Hogere personeelskosten Lagere kosten van voeding Lagere hotelmatige kosten Hogere algemene kosten Hogere terrein- en gebouwgebonden kosten Lagere kosten van afschrijving Hogere kosten van huur Lagere patiënt- c.q. bewonergebonden kosten Lagere financiele baten en lasten Begroot voor Resultaat Het hogere budget dan begroot is voornamelijk ontstaan door de hogere vergoeding voor rentekosten en de hogere vergoeding voor arbeidskostenontwikkeling dan waarmee rekening gehouden was. De hogere doorberekende kosten zijn veroorzaakt door meer detachering van personeel. De hogere personeelskosten worden gecompenseerd door de hogere doorberekende kosten en de hogere vergoeding voor arbeidsvoorwaardenontwikkeling in het budget. De hogere terrein- en gebouwgebonden kosten zijn het gevolg van hogere Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 8 van 28

9 onderhoudskosten van gebouwen. De hogere kosten van huur en de lagere kosten van rente zijn nacalculeerbaar en hebben dus geen gevolg voor het resultaat van In de begroting is rekening gehouden met de kosten van afschrijving inventaris zoals ze in de reken-staten van de NZA zijn opgenomen. Van de lagere kosten van afschrijving heeft hierop betrekking en is toegevoegd aan de daarvoor bestemde reserve. 3. Voornaamste risico s en onzekerheden Als voornaamste risico s voor Sophia Revalidatie worden genoemd: Bezuinigingen Invoering nieuwe financiering Toenemende concurrentie Nieuwbouw Flexibiliteit 3.1 Bezuinigingen Als gevolg van het landelijke Hoofdlijnenakkoord Zorg is de productiegroei in de revalidatiesector gemaximeerd op 2,5%. De autonome groei van de zorgvraag binnen deze sector bedraagt 6%. Dit betekent een forse beperking die veel interne aanpassing vereist. 3.2 Invoering nieuwe financiering In 2012 is ook binnen de revalidatiesector een nieuwe vorm van financiering ingevoerd: prestatiebekostiging. Dit is in 2012 gedaan met de productstructuur die in de revalidatie bekend staat als Spoor 1. In 2013 wordt overgegaan op een nieuwe productstructuur bekend als Spoor 2. In de revalidatiesector is er een jaar langer dan in de ziekenhuissector sprake van een vangnet door invoering van de nieuwe productstructuur. Hierdoor is het vangnet in %, in % en in %. Sophia Revalidatie houdt er echter wel rekening mee dat invoering van een nieuw financieringssysteem per definitie transitierisico s met zich meebrengt. 3.3 Toenemende concurrentie In de markt van de revalidatiesector is sprake van toenemende concurrentie van nieuwe toetreders, gespecialiseerde 1 e -lijnsaanbieders (zoals fysiotherapie), commerciële revalidatiepartijen en instellingen voor verpleging en verzorging die geriatrische revalidatiezorg aanbieden. De overheveling van geriatrische revalidatiezorg naar de Zorgverzekeringswet biedt instellingen voor verpleging en verzorging de mogelijkheid om dit aanbod verder uit te breiden. Sophia Revalidatie investeert hierdoor nog meer in haar kwaliteit van zorg, haar profilering richting de voornaamste verwijzers in ziekenhuizen en verplegings- en verzorgingshuizen en in haar profilering richting de zorgverzekeraars. 3.4 Nieuwbouw De beheersing van de uitvoering van de nieuwbouw op de hoofdlocatie van Sophia Revalidatie kan een risico vormen als realisatie niet gebeurt conform afgesproken planning, budget en kwaliteitseisen. Daarnaast vindt de oplevering plaats in 2013, in de nieuwe financieringssystematiek, waarbij de instelling zelf risicodragend is. Het is voor de continuïteit en kwaliteit van de zorg van groot belang dat er Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 9 van 28

10 passende dekking van de kapitaalslasten door de zorgverzekeraars komt. Dit vormt voor 2014 een risico. 3.5 Flexibiliteit Onder andere door bovenstaande ontwikkelingen is de markt rondom Sophia Revalidatie sterk in beweging. Ook binnen de ziekenhuisbranche zijn diverse ontwikkelingen gaande. Functiespreiding is één van de strategieën waar ziekenhuizen mogelijk op inzetten. Voor Sophia Revalidatie vormt dit een risico wanneer ze onvoldoende flexibel kan meebewegen (in locatie werkplek). 4. Financiële instrumenten Ultimo 2013 zal de nieuwbouw aan de Vrederustlaan in gebruik worden genomen. De business case die hieraan ten grondslag ligt is voor het WFZ aanleiding geweest de leningen die nodig zijn voor deze nieuwbouw volledig te borgen. De recente hereiking van de business case levert geen andere uitkomst op. Voor de financiering is gekozen voor een laag risico. Van de totale lening van staat dertig jaar vast tegen 4,28 % en jaar vast tegen 3,85 %. Van deze laatste lening staat de basisrente ook 30 jaar vast, maar wordt de opslag na 10 jaar herzien. Deze lening gaat in per 1 augustus 2013, tot die tijd worden de kosten van de bouw gefinancierd via een kasgeldlening. De instelling heeft buiten deze lening nog een gering aantal andere relatief kleine leningen. Zie voor een specificatie hiervan de jaarrekening. De instelling maakt geen gebruik van financieringsinstrumenten zoals rente swaps. Op basis van het meest recente liquiditeitsoverzicht mag er van worden uitgegaan dat de instelling ook in 2013 aan zijn verplichtingen kan voldoen. 5. Toepassing van gedragscodes Sophia Revalidatie conformeert zich aan de Zorgbrede Governance Code. De verantwoording van de Raad van Commissarissen is als bijlage bijgevoegd. Overige gedragscodes die binnen Sophia Revalidatie bestaan zijn: Gedragscode veilig omgaan met informatie: Deze gedragscode is gericht op het voorkomen van misbruik van informatie, onnodige vergissingen, incidenten of schade door het gebruik van de informatie en op het voorkomen van schade aan de goede naam van Sophia Revalidatie. Privacyreglement: In dit reglement is voor zowel patiënten als medewerkers vastgelegd en inzichtelijk gemaakt op welke manier binnen Sophia Revalidatie wordt omgegaan met verwerking van persoonsgegevens. Cultuurwaarden: In de cultuurwaarden is vastgelegd welk gedrag van medewerkers van Sophia Revalidatie wordt verwacht. Er zijn zeven kernwaarden geformuleerd. 6. Maatschappelijke aspecten van ondernemen 6.1 Algemene maatschappelijke aspecten Maatschappelijk aspecten van ondernemen zijn onder te verdelen in drie aandachtsgebieden. Hieronder volgt een korte omschrijving van deze begrippen. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 10 van 28

11 People: De persoon die zorg nodig heeft meer centraal stellen en zelfredzamer maken. Meer aandacht voor onder andere inzetbaarheid en arbeidssatisfactie Planet: Denk hierbij aan energiebezuinigingen, duurzame inkoop, zorgvuldig beleid voor afvalstoffen. Profit: Meer aandacht voor economisch en duurzaam voorraadbeheer op het gebied van grondstoffen, materialen en kennis, duurzaam inkoopbeleid en bezuinigingen die kunnen worden behaald met duurzaamheid. Figuur 3: De drie aandachtsgebieden van maatschappelijk verantwoord ondernemen In 2012 heeft Sophia Revalidatie haar duurzaamheidsbeleid vastgesteld, gericht op bovengenoemde categorieën. Dit beleid wordt hieronder verder toegelicht in de paragrafen: milieuaspecten (planet), sociale aspecten (people) en economische aspecten (profit). 6.2 Milieuaspecten Nieuwbouw Tijdens de ontwerpfase van de nieuwbouwlocatie is ingezet op het toepassen van duurzame maatregelen. Sophia Revalidatie realiseert onder andere de volgende toepassingen: Reductie van het energieverbruik door het toepassen van technologische voorzieningen en het gebruik van energiezuinige apparatuur en installaties: gevels en dakbedekking hebben bijvoorbeeld een goede isolatiewaarde en er komt een energiedak. De warmte die door het dak wordt opgevangen wordt gebruikt voor het verwarmingssysteem in het gebouw. Daarnaast zorgen klimaatplafonds voor het grootste gedeelte voor het verwarmen en koelen van de ruimte. Omdat klimaatplafonds met relatief geringe temperatuurverschillen werken is het een duurzaam systeem met weinig verliezen. Er wordt gebruikgemaakt van natuurlijke materialen met een hoge slijtvastheid. Hierdoor is minder onderhoud noodzakelijk. De productie van deze materialen is altijd hoogwaardig en zonder overbodige chemische toevoegingen. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 11 van 28

12 Rondom het terrein wordt de ecologische zone hersteld door het aanleggen van nieuwe stukken water waardoor het water een rondgang kan maken om het eiland van Sophia Revalidatie heen. Afval (Rest)afval wordt zo verantwoordelijk mogelijk verwerkt. Zorgvuldige acties worden genomen voor het scheiden van afvalstoffen (los inzamelen van glas, papier, chemisch- en restafval). Restafval op de locatie Den Haag wordt verwerkt in de perscontainer waardoor er minder transport nodig is om het afval bij Sophia Revalidatie weg te krijgen. Deze acties zijn nog niet vastgelegd in een afvalbeleid/procedure. Auto s In 2012 is bepaald dat Sophia Revalidatie overgaat op een duurzaam wagenpark. Dit houdt onder andere in dat er steeds meer gebruikgemaakt wordt van zuinige auto s, die milieuvriendelijker zijn. Bedrijfsfietsenplan Sophia Revalidatie stimuleert mensen om zichzelf te vervoeren met de fiets door het bedrijfsfietsenplan aan te bieden. Medewerkers kunnen door belastingvoordeel financieel gezien gunstiger een fiets aanschaffen. 6.3 Sociale aspecten Patiënten Door zorg aan te bieden op acht locaties verspreid in de regio, worden patiënten zo min mogelijk uit hun vertrouwde omgeving gehaald. Contact met familie en vrienden kan makkelijker in stand worden gehouden waardoor de revalidatie voorspoediger verloopt. Zorglogistiek Sophia Revalidatie streeft ernaar om de patiënt centraal te stellen en hier het proces van revalidatie zo optimaal mogelijk op af stemmen. Dit wordt steeds weer geëvalueerd en bijgestuurd. Maatschappelijke banen Mensen met een verminderde kans op de arbeidsmarkt, krijgen bij Sophia Revalidatie de mogelijkheid om aan het werk te gaan met aangepaste begeleiding. Banen voor deze medewerkers zijn vooral terug te vinden in de operationele laag van de Facilitaire Dienst. Op dit moment zijn er twee werkplekken voor arbeidsgehandicapten. Medewerkers Met het opleidingsbeleid van Sophia Revalidatie wordt er veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van medewerkers. Onderdeel van het Kenniscentrum is de discipline Opleiden, die zich bezighoudt met de ontwikkeling van medewerkers van Sophia Revalidatie. Uiteindelijk komt deze ontwikkeling ten goede van de verleende zorg en dus de patiënt. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 12 van 28

13 Daarnaast biedt het cao Ziekenhuizen medewerkers de mogelijkheid om door middel van de inzet van PLB-uren een gespaard budget te gebruiken als zijn/ haar levensfase daartoe aanleiding geeft. Ook dit draagt bij aan de bevordering van de duurzame inzetbaarheid van de medewerker. Sophia Revalidatie streeft ernaar om bij de opbouw van haar personeelsbestand een afspiegeling te zijn van haar patiëntenpopulatie. Om hiertoe te komen wordt bij de selectie de voorkeur gegeven aan medewerkers van niet-westerse afkomst bij gelijke geschiktheid. Deze doelstelling is moeilijk te halen doordat het aanbod op de arbeidsmarkt voor deze (gediplomeerden) groepen medewerkers zwaar is ondervertegenwoordigd. Het beleid bij Sophia Revalidatie is erop gericht medewerkers zo gezond mogelijk te houden, zodat zij naast hun eigen welzijn ook de doelstellingen van Sophia Revalidatie kunnen realiseren. Om dit te bewerkstelligen voert Sophia Revalidatie een gezondheidsbeleid. Met dit gezondheidsbeleid streeft Sophia Revalidatie naar het zoveel mogelijk beperken van verzuim als gevolg van arbeidsongeschiktheid. Hierdoor blijven medewerkers gemotiveerd om te presteren en worden kosten van verzuim, zoals loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid, voorkomen. Kernpunten uit het beleid zijn: Optimale arbeidsomstandigheden (van goede tilapparatuur, een goede stoel tot en met een goede sfeer, autonomie in het werk en loopbaanmogelijkheden) Verhogen van de verzuimdrempel en verlagen van de terugkeerdrempel door het zoeken en aanbieden van alternatieve werkzaamheden als een medewerker door (dreigende) arbeidsongeschiktheid de eigen werkzaamheden niet meer kan uitvoeren. Evenwicht stimuleren tussen draagkracht (bevorderen fysieke en mentale fitheid, de juiste medewerker op de juiste plek) en draaglast (coaching) van medewerkers. Bevorderen van arbeidstevredenheid. Beschikbaar stellen van budgetten voor onder andere het aanstellen van preventiemedewerkers en psychische ondersteuning. Sophia Revalidatie vat het beleid om een goed werkklimaat te bevorderen serieus op. Daarom is voor medewerkers de reader Wat overkomt me nu? ontwikkeld. Hierin kunnen medewerkers lezen wat ze kunnen doen bij problemen of klachten. 6.4 Economische aspecten Inkoop Voor de inkoop van goederen wordt bij complexe goederen gebruikgemaakt van een format Programma van Eisen waarin duurzaamheid de aandacht heeft. Het wordt echter niet gesteld als eis. Energiebeheer Het advies voor energiebeheer ligt bij EEcare. Zij hebben kostenbesparing als doel meegekregen bij het aandragen van besparingsadviezen. Deze adviezen worden beoordeeld en waar mogelijk doorgevoerd. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 13 van 28

14 Voeding Er vindt een dagelijkse c.q. wekelijkse controle plaats op t.h.t.-data zodat het niet of nauwelijks voorkomt dat voeding weggegooid moet worden omdat de datum overschreden is. Producten die de uiterste datum naderen, worden vóór het verstrijken van deze datum verwerkt in de dagelijkse voeding. Door gebruik te maken van compact producten in de keuken en beide restaurants (voorbewerkte producten met een korte bereidingstijd) is het mogelijk om de voorraad in de counter tijdens de lunch/ warme maaltijd beperkt te houden. Dit zorgt voor weinig 'waste' vanuit de counter. 7. Onderzoek en ontwikkeling 7.1 Ontwikkeling Kenniscentrum Sophia Revalidatie In 2012 is het Kenniscentrum opgericht binnen Sophia Revalidatie. Het Kenniscentrum bundelt de afdelingen Onderzoek, Opleiden en Kwaliteit & Veiligheid. Het Kenniscentrum adviseert gevraagd en ongevraagd het MT en de Raad van Bestuur, daarnaast heeft zij een ondersteunende en faciliterende functie naar de organisatie toe. Transparantie en verantwoording zijn daarbij sleutelwoorden. Het Kenniscentrum helpt de organisatie verder op het gebied van onderzoek, opleiding en kwaliteit & veiligheid. In 2012 is het Kenniscentrum onder andere bezig geweest met: het verbinden van de drie pijlers: onderzoek, opleiden en kwaliteit & veiligheid; bekendheid geven binnen de organisatie; inzichtelijk maken van kennis en expertise binnen de organisatie; vormen van een richting/visie voor de toekomst. Daarnaast hebben zich binnen de drie pijlers diverse ontwikkelingen afgespeeld. 7.2 Onderzoek Het opzetten en borgen van een wetenschappelijke onderzoekstructuur is van belang bij het ontwikkelen van een cultuur waarbij medewerkers een onderbouwde werkwijze kiezen voor de manier waarop behandeld wordt. De doelstelling van Sophia Revalidatie is zowel het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek als het toepassen van beschikbare wetenschappelijke kennis. In het Kenniscentrum zijn de samenwerking met het LUMC en de hoogleraar revalidatiegeneeskunde, alsmede met De Haagse Hogeschool en de lector Revalidatie belegd. Binnen het onderzoeksprogramma Revalidatie Zorg Onderzoek is nadrukkelijk gekozen voor focus op de volgende onderzoekslijnen: I. Participatie van mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) II. Kinderrevalidatie III. Implementatie in de revalidatie Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 14 van 28

15 Figuur 4: Onderzoekslijnen binnen het Onderzoeksprogramma Revalidatie Zorg Onderzoek van Sophia Revalidatie Het onderzoeksprogramma wordt uitgevoerd onder leiding van een Wetenschapscommissie (WECO). De WECO houdt toezicht op de afstemming tussen wetenschappelijke activiteiten van Sophia Revalidatie, Rijnlands Revalidatie Centrum en afdeling Orthopedie, Revalidatie en Fysiotherapie van het LUMC, op het betrekken van AIOS in het klinisch georiënteerde wetenschappelijk onderzoek geïnitieerd door revalidatiecentra, en op het verbeteren van onderwijs en nascholing op het gebied van klinisch wetenschappelijk onderzoek in de opleidings- en onderwijsregio. Tevens hebben de afdeling Onderzoek en de opleiders van Sophia Revalidatie zitting in de regionale Wetenschap Commissie. Per januari 2012 is de Revalidatie Onderzoeks Commissie (RONCO) door de Raad van Bestuur geïnstalleerd. De door de RONCO in 2011 ontwikkelde procedures voor het toetsen van de kwaliteit, relevantie en lokale uitvoerbaarheid van onderzoeksprojecten en het aanvragen van tijd om onderzoeksprojecten op te zetten en uit te voeren voor medewerkers van Sophia Revalidatie zijn vanaf de installatie van de RONCO van kracht. De resultaten van een eerste evaluatie van de RONCO worden in het eerste kwartaal van 2013 gepresenteerd. Figuur 5: Overzicht van lopende en afgeronde onderzoeken per onderzoekslijn, die geïnitieerd zijn door Sophia Revalidatie of waarin Sophia Revalidatie heeft geparticipeerd. I. Participatie van mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) Multicenter studie: Incidentie en gevolgen van NAH bij kinderen en jongeren (F. van Markus, M. Berger, A. van Loon, J. Damoiseaux, A. de Kloet; i.s.m. ErasmusMc) Brains4U ( innovatief arbeidsrevalidatieprogramma (A.M. ter Steeg, A. de Kloet) Validering van de FUVRA, een participatie vragenlijst (M. Berger, F. van Markus, A. de Kloet) Gevolgen van NAH op slaap en vermoeidheid bij kinderen, adolescenten en jong Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 15 van 28

16 volwassenen (F. van Markus) ZOBEST-studie: Lange termijn uitkomsten van CVA ten aanzien van functie bovenste extremiteit, zorggebruik, zorgbehoefte (H. Arwert) BLOS-studie: korte en lange termijn uitkomsten van CVA ten aanzien van seksualiteit (E. Kruijver en J. Bender) Spelenderwijs: ontwikkeling en effectonderzoek van een aanbod van cognitieve games voor volwassenen na CVA (M. Wentink, I. Verhoeven, M. Berger, K. van Haastrecht, M. Jacobs, A. de Kloet; i.s.m. Rijnlands Revalidatiecentrum) Peerproject: inzet van studenten van De Haagse Hogeschool t.b.v. sociale participatie van jongeren met een beperking (I. Verhoeven, M. Langendonk, A. Ouwehand, A. Smits, A. de Kloet ) Quick+: ontwikkelen van een voetbalaanbod voor jongeren met NAH of CP in een reguliere sportvereniging (H. Rambaldo, M. Berger, J. Hennink, A. de Kloet) II. Kinderrevalidatie In voorbereiding: Incidentie en diagnostiek van visusproblematiek bij kinderen met Cerebrale Parese (C. Bouwhuis) III. Implementatie in de revalidatie Implementatie in de revalidatie (T. Vliet Vlieland en A. de Kloet) Implementatieonderzoek rondom de KNGF richtlijnen voor reumatoïde artritis en artrose heup en knie; Onderzoeker W. Peter en Postdoc L. van Bodegom-Vos Implementatie van een behandelmodule voor relaties en seksualiteit in de revalidatie (i.s.m. Erasmus MC Afdeling Revalidatie/ TransitieNet) Implementatie van gezinsgerichte therapie (op basis van methode BRAGA) in de revalidatie (I. Rentinck, A. Angevaare, R. van Thiel, A. de Kloet; i.s.m. de Hoogstraat) Implementatie van de KNGF richtlijn Artrose van Heup en Knie door middel van scholing Implementatie van een instructieprogramma Wii (TherapWii) in de revalidatie (K. van Haastrecht, K. van Stein Callenfels, A.de Kloet) Implementatie van de participatiemeter als module arbeidsgerelateerde diagnostiek en Brains4U als methodiek voor arbeidstoeleiding en re-integratie na NAH (A. Volkers, M. Baessjou, A.M. ter Steeg, R. Reichel, I. Verhoeven, A. de Kloet) ICT-middelen in de revalidatiezorg: gebruik en behoeften van patiënten (E. Prieto, A. de Kloet, J. Meesters) Binnen Sophia Revalidatie vindt daarnaast verklarend onderzoek plaats door Prof. dr. J.H. Arendzen, vanuit de afdeling Revalidatiegeneeskunde van het LUMC. 7.3 Kwaliteit & veiligheid De afdeling Kwaliteit & Veiligheid houdt zich continu bezig met het behouden en ontwikkelen van de kwaliteit van zorg en de veiligheid voor patiënten en medewerkers binnen Sophia Revalidatie. In 2012 hebben de volgende thema s centraal gestaan: Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ) Expertgroepen Sophia VeilgheidSysteem (SVS) Daarnaast heeft de afdeling zich (samen met andere afdelingen van het Kenniscentrum) bezig gehouden met diverse innovaties. Deze te vinden zijn in paragraaf 7.4. Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 16 van 28

17 HKZ Jaarlijks wordt door een externe partij een audit gehouden om te toetsen of Sophia Revalidatie voldoet aan de HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) normen. Deze jaarlijkse audit leidde tot een aantal ontwikkelpunten op het gebied van dossiervoering. Als gevolg hiervan heeft de afdeling Kwaliteit & Veiligheid zich bezig gehouden met het verbeteren van de rapportages en documentenbeheer. Om continu haar kwaliteit te toetsen maakt Sophia Revalidatie gebruik van diverse instrumenten, dit zijn onder andere: patiënten- en medewerkerenquêtes, patiëntenevaluatiemethoden zoals exitgesprekken en spiegelgesprekken en interne audits. Expertgroepen In 2012 zijn er door de Medische Staf vijf expertgroepen benoemd, deze expertgroepen starten als pilotteams: Volwassen Revalidatie: Multiple Sclerose (MS), chronische pijn, Cerebro Vasculair Accident (CVA). Kinderrevalidatie: Developmental Coördination Disorder (DCD), Cerebrale Parese (CP). Een expertgroep is een professionele groep die als opdracht heeft de kwaliteitseisen conform landelijke norm ten aanzien van de inhoud en organisatie van de zorg voor de desbetreffende diagnose of doelgroep te ontwikkelen, beschrijven, implementeren, evalueren en te borgen in de toekomst. De expertgroep fungeert als een helikopter voor een diagnose/doelgroep. Het doorvoeren van verbeteringen wordt gedaan door projectteams, waar naast leden van de expertgroep, ook andere medewerkers aan deelnemen. In 2012 zijn de expertgroepen van start gegaan door de huidige stand van zaken rondom implementatie van aanwezige richtlijnen te inventariseren en vanuit daar hun jaarplan 2013 vorm te geven. Sophia VeiligheidSysteem (SVS) Het Sophia VeiligheidSysteem geeft invulling aan een veiligheidmanagementsysteem voor Sophia Revalidatie. Sophia Revalidatie streeft naar een optimale veiligheidscultuur. Er wordt actief gewerkt aan een organisatiecultuur, waarin het vanzelfsprekend is te leren van fouten en daar vervolgens effectief op te reageren. Het motto hierbij is verantwoordelijkheid nemen voor eigen werk. De afdeling Kwaliteit & Veiligheid houdt zich actief bezig met het verder ontwikkelen van een optimale veiligheidscultuur. Binnen Sophia Revalidatie is patiëntveiligheid terug te vinden in verschillende activiteiten. Veel zorginhoudelijke activiteiten zijn geprotocolleerd en digitaal toegankelijk. Er is een actueel Reglement Basismedische zorg waarin de 24- uurszorg is beschreven en gegarandeerd. Er bestaat een structuur voor het melden van incidenten en klachten. Complicatieregistratie vindt plaats volgens de richtlijnen van de Vereniging Revalidatie Artsen (VRA). Sophia Revalidatie werkt met een digitaal Veilig Meldsysteem (VMS). Er wordt decentraal gemeld, dit betekent dat de melding terecht komt bij de leidinggevende Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 17 van 28

18 en deze beoordeelt de melding, zet eventuele verbeteracties uit en rondt de melding af. Leidinggevenden handelen alle meldingen ook digitaal af. De leidinggevende is verantwoordelijk voor de terugkoppeling naar de melder en het team. Voor het signaleren van trends is de VIM (Veilig Incident Melden) adviescommissie in het leven geroepen. De VIM-adviescommissie komt maandelijks bij elkaar en neemt alle meldingen op hoofdlijnen door. De VIM-adviescommissie heeft eveneens als taak om gevaarlijke situaties of goede verbeterresultaten terug te koppelen aan het management. 7.4 Opleiden Kennis binnen halen, kennis behouden en kennis uitdragen is belangrijk voor Sophia Revalidatie en staat als zodanig beschreven in het opleidingsbeleid. Het motiveert medewerkers en biedt de mogelijkheid de gewenste, hoogstaande kwaliteit van zorg te bieden aan patiënten. Sophia Revalidatie is een categoraal opleidingsziekenhuis. In 2012 heeft de MRSC (Medisch Specialisten Registratie Commissie) de visitatie verricht tot hernieuwde erkenning van de gedeeltelijke opleiding revalidatiegeneeskunde op de locaties Den Haag en Delft. Op basis van de visitatie is door het MRSC een erkenning afgegeven voor de duur van twee jaar voor opleider, vervangend opleider en opleidingsinrichting voor de locatie Den Haag en vier jaar voor de locatie Delft. Sophia Revalidatie maakt gebruik van afdelingsfoto s om binnen een afdelingsteam de juiste combinatie van kennis en ervaring te hebben. Bij de werving van nieuwe medewerkers wordt steeds meer rekening gehouden met de toegevoegde waarde voor een afdelingsteam. Ook binnen de beroepsgroepen is het van belang om kennis te vergaren en te behouden. Samen met de 17 aangestelde studiecoördinatoren en de 5 expertgroepen (die samen de voormalige vakgroepen hebben vervangen in 2012) is een eerste aanzet gemaakt tot het ontwikkelen van leerlijnen per beroepsgroep. Om kennis binnen te halen en te behouden, volgden in medewerkers een studie. Sophia Revalidatie maakt hiervoor gebruik van Blended Learning: een mix van externe scholingen, interne Sophia Revalidatie Scholing, training on the job, begeleiden van stagiaires en in 2012 voor het eerst ingezet e-learning. De afdeling Opleiden heeft in 2012 samen met de Alliance-partners (Revalidatie Friesland en Libra Zorg Groep) een eigen digitale leeromgeving opgezet met als uitgangspunt dat e-learning in de komende jaren een steeds grotere plek zal innemen in het leren. Ook het uitdragen van kennis kreeg een prominentere plek in de organisatie. Medewerkers van Sophia Revalidatie dragen hun kennis over aan collega s middels klinische lessen, een Sophia Revalidatie Scholing (SRS-)module, vakgroepbijeenkomsten en intervisie. Daarnaast wordt kennis overgedragen aan leerlingen tijdens een stageperiode of gastles. Doelstelling voor de komende jaren Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 18 van 28

19 is om steeds meer kennis te gaan vermarkten. In 2012 is een start gemaakt met het aanbieden van modules op het gebied van revalidatiezorg aan instellingen voor geriatrische revalidatiezorg. 7.5 Innovaties Sophia Revalidatie heeft een ingebedde projectstructuur voor projecten die vernieuwend zijn of de huidige dienstverlening verder ontwikkelen. In 2012 hebben de volgende innovaties plaatsgevonden binnen de drie pijlers van het Kenniscentrum: Met dank aan zorgvernieuwingsgelden: zijn er modules ontwikkeld voor zorgpaden. is er gestart met het bouwen van een App voor Parkinson-patiënten ( move your App ) en de productie van therapie-ondersteunende video s op ons YouTube-kanaal. zijn in de zorgketen afspraken gemaakt over de zorg voor parkinsonpatiënten, oncologiepatiënten en patiënten met DCD. heeft de kinderrevalidatie in het teken gestaan van gelijkschakelen; clusterbreed zo uniform mogelijk behandelen van kinderen met CP, DCD en in de therapeutische peutergroepen. is er een start gemaakt met de opzet van een nieuwe behandelmethode de piratengroep. is het zorgaanbod van de eetteams binnen Sophia Revalidatie geanalyseerd. is gebruik van games na een CVA onderzocht. Is er een meer gezinsgerichte aanpak ontwikkeld binnen de NAH zorg. Overige innovaties: Er is een pilot uitgevoerd omtrent het efficiënter inzetten van meetinstrumenten binnen Sophia Revalidatie, met positieve resultaten. Er zijn studiecoördinatoren aangesteld, welke zicht houden op kennisuitwisseling binnen de vakgroep en op de ontwikkeling van beginnend beroepsbeoefenaar tot revalidatietherapeut (kennis, vaardigheden, houding). Er is een start gemaakt met het ontwikkelen van een elektronische leeromgeving (revalidatieleerplein) 8. Actuele ontwikkelingen en het zorgproces 8.1 Invoering prestatiebekostiging/dot Per 1 januari 2012 is de zogenoemde DBC Op weg naar Transparantie (DOT) ingevoerd. Het kenmerkende voor de DOT is dat het product wordt bepaald aan de hand van kenmerkende verrichtingen en niet meer vooraf door de medisch specialist. In de revalidatie was dit ook vóór 2012 al zo. De technische invoering was complex, maar is in de loop van 2012 afgerond. Per 1 januari 2013 gaat de revalidatie over op een nieuwe meer medisch inhoudelijke product structuur. Het zogenoemde vangnet is hierdoor een jaar langer van toepassing dan voor de algemene ziekenhuizen. 8.2 Informatie rond het zorgproces HKZ Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 19 van 28

20 Na het behalen van het HKZ-certificaat eind 2010 heeft Sophia Revalidatie in 2012 de eerste cyclus met positief resultaat afgerond: er werden geen (kritische) tekortkomingen geconstateerd. Het HKZ-certificaat is drie jaar geldig en ieder jaar komt een auditteam de ontwikkeling van het kwaliteitssysteem beoordelen. Wachttijden In het Treekoverleg hebben de betrokken partijen (landelijke vertegenwoordigers van de verschillende gezondheidszorg takken) overeenstemming bereikt over streefnormen en maximale wachttijden voor niet-acute zorg. In 2011 is de norm voor de diagnosegroep acuut CVA toegevoegd vanwege het belang van tijdige start van de revalidatie bij deze patiënten. Op dit moment wordt de tijd tot de 1 e afspraak bij de arts geregistreerd als wachttijd. Veiligheid Er worden in 2012 geen calamiteiten gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Figuur 6: Incidentmeldingen 2012 per kwartaal Incidentmeldingen t/m Q2 t/m Q3 t/m Q Aantal medicatie incidenten Aantal valincidenten Aantal overige incidenten Decubitus Decubitusincidentie klinische dwarslaesiepatiënten t/m Q2 t/m Q3 t/m Q * * 5.70% 7,70% *het decubitusbeleid is ontwikkeld, vanaf nu wordt er goed geregistreerd. Vanaf kwartaal 4 kunnen we de kwartaal cijfers genereren. In 2012 zijn in totaal 220 medicatie-incidenten gemeld, 131 valincidenten en 80 overige incidenten. De groei in het aantal medicatiefouten en valincidenten wordt veroorzaakt door een toename van het aantal meldingen. Hier is bewust op gestuurd. Bij het management van de kliniek is de opdracht neergelegd om met name de medicatiefouten versneld terug te brengen. Overige incidenten zijn incidenten die te maken hebben met stoten, knellen of botsen, bijten, voeding, agressie en/of schadelijke stoffen. Binnen Sophia Revalidatie wordt er decentraal gemeld, dit betekent dat de melding terecht komt bij de leidinggevende en deze beoordeelt de melding, zet eventuele verbeteracties uit en rondt de melding af. De leidinggevende is verantwoordelijk voor de terugkoppeling naar de melder en het team. De VIM (Veilig Incident Melden) adviescommissie komt maandelijks bij elkaar en neemt alle meldingen op hoofdlijnen door. De taak van de VIMadviescommissie is het signaleren van trends en het preventief terugkoppelen aan de organisatie, al dan niet via het managementteam, van gevaarlijke situaties of het delen van goede verbeterresultaten. Tevredenheid De tevredenheid van zowel de jongere als volwassen patiënten wordt continu gemeten bij ontslag of einde behandeling. Twee keer per jaar worden deze Maatschappelijk verslag 2012 Pagina 20 van 28