De gemeente Winsum vraagt advies over de volgende twee thema s :

Transcriptie

1 Advies van Wmo adviesraad Winsum aan het college. Betreft adviesvraag van de gemeente De gemeente Winsum vraagt advies over de volgende twee thema s : 1. Staan de uitgangspunten van de gemeente Winsum helder beschreven en is redenatie achter deze uitgangspunten helder en consequent?. 2. Wat zijn de consequenties voor onze klanten? Om te beginnen verheugt het ons, dat de gemeente zich heeft laten leiden, door de modelverordening van de VNG. In principe vinden wij de uitgangspunten van de beleidsstukken waarover advies is gevraagd, helder en duidelijk beschreven. Over een aantal begrippen en werkwijze hebben we aandachtspunten. Dat geldt wat ons betreft, ook voor de consequenties voor de klanten. Totstandkoming van het advies. Op 30 januari jl. heeft de WMO adviesraad een bijeenkomst met de achterban georganiseerd. Hierbij waren aanwezig Stichting Gehandicapten Platform & Chronisch Zieken, MEE, Stichting Welzijn & Dienstverlening, Landelijke Vereniging Cliënten GGZ en de Stichting 55 Plus Adorp/Sauwerd. Op deze bijeenkomst zijn veel vragen vanuit de praktijk gesteld, die om extra aandacht vragen. Vanuit deze adviezen kunt u opmaken, hoe er vanuit de praktijk tegenaan wordt gekeken. Hierbij hebben we de wettelijke mogelijk- en onmogelijkheden niet betrokken, maar zijn uitgegaan van de behoefte, die bij cliënten bestaan. Ons advies is als volgt opgebouwd. We starten met overkoepelende adviezen voor de beleidregels en de verordening. En aansluitend artikelsgewijs voor wat betreft het besluit individuele voorziening. Beleidsregels en de verordening Resultaat Op diverse plekken wordt gesproken over resultaat of resultaatgerichte compensatie. Dat dit begrip wordt geïntroduceerd, is begrijpelijk, want afkomstig uit de wet. Het is echter ook ambtelijke taal en vrij ongebruikelijk in dagelijks taalgebruik van gewone burgers. Het werkt nogal abstraherend, terwijl het toch gaat om het vinden van oplossingen voor een probleem van een burger. Een mogelijkheid om het begrip resultaat beter te laten duiden, is het toevoegen bij de begripsomschrijvingen. Omschrijving zou dan kunnen zijn: een oplossing op maat. Vertaling van het begrip resultaat zal goed aandacht moeten krijgen in de communicatie naar burgers, omdat het in de Wmo een kernbegrip is. Immers, niet het middel (bijv. een voorziening) maar de gewenste eindsituatie waarin de burger geholpen is met een oplossing voor zijn probleem staat centraal. 1

2 Het gesprek Bij het gesprek vragen wij extra aandacht voor cliënten met een niet aangeboren hersenletsel, verstandelijke beperking of een psychiatrische aandoening. Rekening houden met de dagstructuur en crisisinterventie bij deze cliënten is belangrijk. Het inschakelen van bijvoorbeeld MEE voor begeleiding bij het gesprek van deze doelgroep, zou de voorkeur verdienen. De WMO-consulent is verantwoordelijk om dit te signaleren en te bespreken. Extra investeren in gesprekstechnieken en omgaan met gedragsproblematiek lijkt ons zinvol. Daarnaast is gedegen kennis van het aanbod van de collectieve voorzieningen belangrijk om mee te kunnen denken/adviseren. Ook moet in het gesprek aandacht zijn voor de financiële gevolgen.bij veel chronische zieken en gehandicapten, kunnen de kosten zich behoorlijk opstapelen, bij een veelvoud van regelingen. Hierbij goed opletten op de draagkracht van de burger, omdat men vaak het overzicht verliest. Het verslag Wij zijn van mening dat een verslag niet alleen maar "ter kennisname" van betrokkene is. Deze zou of voor akkoord moeten tekenen of tenminste moeten worden uitgenodigd (actief dus) om het verslag nog, indien nodig en gewenst, van aanvullingen of wijzigingen te voorzien. Vóórdat het verslag naar het college gaat en daarmee de grondslag vormt van een besluit van het college over een aanvraag. Bovendien, áls de Kanteling beoogt de burger meer verantwoordelijkheid te geven voor de eigen situatie (bijv, via een handtekening en evt. aanvullingen op het conceptverslag medeverantwoordelijkheid nemend voor de basis onder zijn/haar aanvraag), kan het niet meer zo zijn dat de burger afhankelijk wordt gemaakt van een door de ambtenaar vervaardigd verslag. Communicatie Waar wij in het bijzonder de aandacht voor willen vragen, is een communicatieplan. Communicatie over de wijzigingen in de Verordening en over de Kanteling via de media, de gemeentelijke website, de professionals en de burgers van de gemeente Winsum zijn noodzakelijk om de veranderingen binnen de WMO bekend te maken. Organiseer een voorlichtingsbijeenkomst per dorpskern, maar ook per doelgroep en voor professionals als bijvoorbeeld huisartsen Registratie Ook vinden wij het zinvol, om ten behoeve van een goede evaluatie, een registratie te laten plaatsvinden. Artikel 31 zegt, dat aan de gemeenteraad periodiek verslag gedaan moet worden, over de doeltreffendheid en de effecten van de verordening in de praktijk. Leg vast na welke tijdsperiode geëvalueerd moet worden! Maar ook om inzicht te krijgen in de bereikte resultaten, is registratie aan te bevelen. 2

3 Voorbeeld van registratie van de uitvoering (bijvoorbeeld door het zorgloket) Nazorg 1. Het aantal aanvragen gesplitst in aanvragen door de cliënt zelf, de mantelzorger of anderszins. 2. Het aantal keren, dat een aanvraag niet gevolgd werd door een gesprek. 3. Het aantal keren, dat terugverwezen werd op de gebruikelijke zorg of voorliggende voorzieningen. 4. Het aantal keren afwijkingen volgens de hardheidsclausule (artikel 29). 5. De gewenste resultaten van de gehonoreerde aanvragen. (zie artikel 2). 6. De vorm van ondersteuning, zoals verstrekking in natura, persoonsgebonden budget en financiële tegemoetkoming. 7. Registreer het aantal keren, dat er voor de mantelzorgers gekozen is (welke vorm van respijtzorg). 8. De ingezette middelen, in ieder geval Huishoudelijke Verzorging 1 en 2, rolstoelpool en scootmobielpool, aanpassingen in huis en verhuizingen. 9. Het aantal keren dat er een advies is gevraagd aan een externe adviesinstantie, waarover dit advies ging en het bereikte resultaat. 10. Het aantal keren, dat er bezwaar is gemaakt en bij welke ondersteuningsvragen. Wij bevelen aan een vorm van nazorg in de verordening op te nemen. De consulente kan de cliënt na een bepaalde periode bezoeken om navraag te doen over de bereikte resultaten. Besluit individuele Voorzieningen Hieronder volgen puntsgewijs onze adviezen die voornamelijk zijn ingebracht door de mensen uit de praktijk. Paragraaf 2 en 3. Hulp in het huishouden Advies: De functie hulp in de huishouding (categorie 2), omzetten in de functie ondersteuning/begeleiding bij diegenen die zelf niet meer de eigen regie kunnen voeren. Aanbod zou kunnen zijn dagstructurering en coaching bij multiproblemen. Dit kan gelden voor de groep die niet meer in aanmerking komt voor begeleiding vanuit de AWBZ. Dit zou zowel via PGB kunnen als hulp in huishouden aangeboden door de gemeente. Argumenten: Omdat begeleiding/persoonlijke verzorging beide een directe link hebben met hulp in de huishouding en betrekking hebben op de leefomgeving van de cliënt/burger. 3

4 Dit is van belang bij de psychiatrie, bij ambulante, uitbehandelde, zelfstandig wonende probleemgezinnen, psychosociale problematiek, verstandelijk gehandicapten, niet aangeboren hersenletsel en gedragsproblematiek. Artikel 9, Uitbetaling/ betalingsfrequentie persoonsgebonden budget Advies: Een uitzondering in de betalingsfrequentie mogelijk maken voor cliënten die niet met geld kunnen omgaan of niet zo draagkrachtig zijn. Eenmaal per jaar is dan echt te weinig. Argumenten: Dit om bij deze categorie cliënten financiële problemen te voorkomen, die uiteindelijk toch weer op het bordje van de gemeente terecht komen. Met deze maatregel kan dit worden voorkomen. Paragraaf 4. Woonvoorzieningen Artikel 10, Woningaanpassing Advies: Als alternatief van bestaande woningaanpassing, ook de mogelijkheid bieden van de bouw van kangoeroewoningen, aangrenzend aan een bestaande woning.(dit is een combinatie van twee zelfstandige woningen met een eigen voordeur, maar wel met elkaar verbonden door een trap of tussendeur, dat geldt eveneens voor mantelzorgwoningen. Hierbij vooral kijken naar prefab-oplossingen, omdat deze na gebruik elders weer geplaatst kunnen worden. Argumenten: Ouderen- en/of mensen met een beperking kunnen hierdoor langer in hun eigen leefomgeving blijven wonen, omdat familieleden of mantelzorgers hierbij een belangrijke bijdrage bij de verzorging en begeleiding kunnen leveren. Het lijkt ons zinvol een kostenberekening hierop los te laten. Op dit moment is er een tekort aan dit soort oplossingen in de gemeente Winsum. Tenslotte moeten er voor dit doel voldoende geschikte woningen beschikbaar zijn om aan de vraag te kunnen voldoen. Advies: Mogelijkheid aanbieden van vooraf voorschot verstrekken en achteraf verrekenen. Argumenten: Indien de aanvrager niet draagkrachtig is en geen reserves heeft is, is dit noodzakelijk. Artikel 12, Hoogte persoonsgebonden budget en financiële vergoeding Advies: De verhuiskostenregeling voor de minima gelijk te trekken, met de regeling die gebruikelijk in de sociale woningbouw bij renovatie of wijkstructurering. De mogelijkheid van een voorschot bieden voor de minima, met een verrekening en controle achteraf. Argumenten: De cliënten die deze voorzieningen nodig hebben, zitten meestal in de laagste inkomensgroep (minima), waarbij ook nog sprake kan zijn, van meervoudige beperkingen. Daarom kunnen deze cliënten vaak de extra kosten niet opbrengen, want de huidige vergoeding voor verhuiskosten is momenteel beperkt tot maximaal euro. (artikel 9, lid 3) Ook bij tijdelijke huisvesting is het wenselijk bovengenoemde regeling toe te passen. In de praktijk is gebleken, dat een voorschot voor de minima noodzakelijk is, omdat zij niet over reserves beschikken. 4

5 Paragraaf 5. Het zich locaal verplaatsen per vervoermiddel Art 19 Hoogte financiële vergoeding/persoonsgebonden budget in geval van koop Advies: Voordat de voorzieningen worden verstrekt eerst een goede inventarisatie maken naar de werkelijke behoeften van de cliënt, (vervoersbehoefteplan) met betrekking tot vervoervoorzieningen. Beschikbaarheid van een pool zou daarbij ook nader onderzocht kunnen worden. Verder zal het aanbeveling verdienen het aantal voorzieningen waarvan het voor de cliënt niet duidelijk is wie daarin voorziet, dit inzichtelijk maken. Via de zorgverzekeraar of anderszins, zoals bijvoorbeeld een tillift. Argumenten: Het moet duidelijk zijn waarvoor het vervoer wordt gebruikt, wat het verplaatsingspatroon is, en of medegezinsleden, begeleiders of mantelzorgers ook gebruik maken van deze vervoersvoorziening. Toevoegen: Het beschikbaar stellen van een elektrische fiets, met trapondersteuning Advies: Het is te overwegen, uitsluitend voor cliënten met een beperking, te kijken of een elektrische fiets mogelijk een praktische- en goedkopere oplossing kan bieden. We zien dit niet als een algemene regel voor ouderen, want een fiets behoort men tenslotte zelf aan te schaffen. Artikel 21 Onderhoud en verzekering Advies: De verzekering en het onderhoud voor de minima via de gemeente laten lopen of een vergoeding via de bijzondere bijstand mogelijk maken. Argumenten: Omdat daar in het besteedbare inkomen geen ruimte voor is en in het geval van bijzondere bijstand, kan de gemeente een korting bedingen. (zoals bij de zorgverzekering). Advies: Een rolstoel moet maatwerk zijn en de zelfredzaamheid bevorderen en gemeenschappelijk gebruik alleen bij kortdurend gebruik toepassen. Bijvoorbeeld een duwrolstoel bij zorginstellingen, alleen als de cliënt ondanks aanpassingen, hem zelf niet kan voortbewegen. 5