OPLEIDING DUURZAME PASSIEF- EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "OPLEIDING DUURZAME PASSIEF- EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN"

Transcriptie

1

2 OPLEIDING DUURZAME PASSIEF- EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN LENTE 2012 Pierre WILLEM écorce sprl

3 OPLEIDING DUURZAME PASSIEF- EN (ZEER) LAGE- ENERGIEGEBOUWEN Dag 2.1 Isolatie Kristien ACHTEN

4 4 INHOUDSTAFEL DEFINITIES HOE ISOLEREN? ONTWERP- EN BOUWPROCES BESLUIT

5 5 DEFINITIES WARMTE VOCHT

6 6 DEFINITIES - WARMTE λ : warmtegeleidingscoëfficiënt van een materiaal (W/mK) R : warmteweerstand van een isolatielaag (m²k/w) R = d / λ (voor een homogene laag) R T : totale warmteweerstand van een schildeel (m²k/w) R T = R se + R i + R si N R i : som van de warmteweerstand van de isolatielagen N R se, R si :oppervlakteovergangsweerstanden U : thermische transmissiecoëfficiënt (W/m²K) U = 1 / R T Bron: Opleiding energieadviseur Module 3, de Stadswinkel

7 7 DEFINITIES - WARMTE H T : globale transmissiecoëfficient (W/K) H T = H D + H G + H U H U Hg H D K-peil : globale isolatiegraad Compactheid K-peil N U m : gemiddelde U-waarde = H T / A T N C : compactheid = V / A T C 1m 100 x U m 1m < C 4m 300 x U m / (C + 2) 4m < C 50 x U m

8 8 DEFINITIES - WARMTE N Maximale U-waarde (equivalente isolatiedikte bij een λ = 0,045) K45 Lage energie ~ K30 Passiefstandaard ~ K15 Dak 0,30 W/m²K 0,20 W/m²K 0,15 W/m²K ~14 cm ~ 22 cm ~ 30 cm Wand 0,40 W/m²K 0,30 W/m²K 0,15 W/m²K ~ 10 cm ~ 14 cm ~ 29 cm Raam 2,60 W/m²K Dubbel glas 1,60 W/m²K Low-e dubbele beglazing 0,80 W/m²K Driedubbele beglazing Vloer 0,40 W/m²K 0,30 W/m²K 0,15 W/m²K ~ 10 cm ~ 14 cm ~ 29 cm

9 9 DEFINITIES WARMTE VOCHT

10 10 DEFINITIES - VOCHT µ : dampdiffusieweerstandsgetal (-) µd : dampdiffusieweerstand van een laag (m) µd= µ x d (voor een homogene laag) µd T : dampdiffusieweerstand van een schildeel (µd T ) (m) µd T = µd si + µd i + µd se N µd i : som van de warmteweerstand van de isolatielagen N µd si, µd se :oppervlakteovergangsweerstanden

11 11 DEFINITIES - VOCHT Condensatie N Warme lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude lucht N Wanneer warmte lucht afkoelt tot onder het dauwpunt, condenseert de waterdamp

12 12 DEFINITIES - VOCHT Oppervlaktecondensatie N Condensatie van waterdamp tegen een koud oppervlak N Afhankelijk van de ogenblikkelijke relatieve vochtigheid ter plaatse van een binnenoppervlak (RV si < 100%) Temperatuurfactor > 0,7 f = ( T si T e ) / ( T i T e ) Belangrijk bij bouwknopen Bron: Inleiding in de bouwtechnieken, UGent

13 13 DEFINITIES - VOCHT Schimmelvorming N Afhankelijk van de maandgemiddelde relatieve vochtigheid ter plaatse van een binnenoppervlak (RV si < 80%) Temperatuurfactor > 0,7 f = ( T si T e ) / ( T i T e ) Belangrijk bij bouwknopen Bron: Infoham, Janssens, 2010

14 14 DEFINITIES - VOCHT Inwendige condensatie N Condensatie van waterdamp in de constructie Door dampdiffusie via de lagen waaruit de constructie is opgebouwd Door stroming van binnenlucht via naden, kieren of onvoldoende afgedichte doorvoeren Door aanwezigheid van bouwvocht fysiek onmogelijk -- Temperatuur -- Verzadigingsdampdruk --Dampdruk Bron: Moduel 3 Opleiding EPB-adviseur IBGE-BIM condensatie -- Verzadigingsdampdruk --Dampdruk

15 15 DEFINITIES - VOCHT Inwendige condensatie N Problematisch wanneer vochtaccumulatie een kritische waarde overschrijdt N Belang van damprem en luchtdichtheid (ononderbroken) Sterkst isolerende en meest dampopen laag aan de koude zijde gebouwschil Minst isolerende en meest dampdichte laag aan warme zijde gebouwschil dampdichte laag

16 16 INHOUDSTAFEL DEFINTIES HOE ISOLEREN? ONTWERP- EN BOUWPROCES BESLUIT

17 17 HOE ISOLEREN? OPAKE DELEN Thermische prestaties Milieuclassificatie Materialen TRANSPARANTE DELEN

18 18 HOE? - OPAKE DELEN - Thermische prestaties Warmtegeleidingscoëfficiënt (λ) (W/mK) Dampdiffusieweerstandsgetal (µ) (-) Specifieke warmtecapaciteit (c) - (J/kgK)... MAT05 Certificatie N ATG (BUTGb) N ETA (EOTA) N BENOR N CE-markering N

19 19 HOE? - OPAKE DELEN - Thermische prestaties

20 20 HOE? - OPAKE DELEN - Milieuclassificatie Verschillende methodes om milieubelasting van materialen te vergelijken N Rekening houden met verschillende milieu-effecten: Emissies (broeikasgassen, verzurende gassen, ) Uitputting van grondstoffen Landgebruik Hinder (ten gevolge van stank, geluid, licht, ) N Rekening houden met de volledige levenscyclus (LCA) Grondstoffenwinning Productie Vervoer Uitvoering Afbraak en recyclage

21 21 HOE? - OPAKE DELEN - Milieuclassificatie MAT05 Milieuclassificatie N Vb. NIBE-classificatie (NIBE - Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) 1a (beste keuze) tot 7c (onaanvaardbaar) Milieucertificeringen N Europese Ecolabel N Blaue Engel N Natureplus N

22 22 HOE? - OPAKE DELEN - Materialen Synthetische producten N Op basis van petrochemische materialen (voornamelijk afgeleide aardolieproducten) Minerale producten N Op basis van minerale grondstoffen Ruim voorradige grondstoffen (zand, klei, leem, andere aardestoffen...) Beperkt voorradige grondstoffen. Nagroeibare producten N Op basis van nagroeibare grondstoffen (afkomstig uit land- en bosbouw)

23 23 HOE? - OPAKE DELEN - Synthetische producten λ d µ c NIBE (W/mK) (-) (J/kgK) Wand Hellend dak Plat dak Vloer Geëxpandeerd polystyreen (EPS) Geëxtrudeerd polystyreen (XPS) 0,034-0, B 2C 2B 4C 0,036-0, Polyurethaan (PUR) 0,023-0, C 5A 4B 7A Polyisocianuraat (PIR) 0,023-0, C 5A 4B Fenol (PF) 0,021-0, C 2B 1B 4A Bron: Handleiding Passiefhuizen, Stad Gent, 2010

24 24 HOE? - OPAKE DELEN - Synthetische producten Geëxpandeerde polystyreen (EPS) Polyurethaan (PUR) Geëxtrudeerde polystyreen (XPS)

25 25 HOE? - OPAKE DELEN - Minerale producten λ d µ c NIBE (W/mK) (-) (J/kgK) Wand Hellend dak Plat dak Vloer Glaswol 0,032-0, , B 1C 3C Rotswol 0,034-0, , B 2C 3C 4C Cellenglas 0,040-0, A 2C Perliet 0,046-0, Bron: Handleiding Passiefhuizen, Stad Gent, 2010

26 26 HOE? - OPAKE DELEN - Minerale producten Rotswol Glaswol Perliet Cellenglas

27 27 HOE? - OPAKE DELEN - Nagroeibare producten λ d µ c NIBE (W/mK) (-) (J/kgK) Wand Hellend dak Plat dak Vloer Cellulose 0,037-0, , A 3C Houtvezel 0,038-0, Vlas 0,038-0, C 3C Hennep 0,040-0, Schapenwol 0,035-0, A 3A Verenisolatie 0,040-0, Geëxpandeerde kurk 0,033-0, B 2A 1A 3C Bron: Handleiding Passiefhuizen, Stad Gent, 2010

28 28 HOE? - OPAKE DELEN - Nagroeibare producten Vlas Houtvezelisolatie Kurk Hennep Cellulose

29 29 HOE? - OPAKE DELEN - Overzicht Thermische prestatie Milieubalans Gezondheid Kost en beschikbaarheid Gemakvan de uitvoering Synthetische materialen * Minerale materialen ** Nagroeibare materialen?? Bron: Infofiche MAT05 IBGE BIM *: Uitgezonderd bij brand ** Met voorzorgsmaatregelen bij de uitvoering

30 30 HOE ISOLEREN? OPAKE DELEN TRANSPARANTE DELEN Thermische prestaties Milieuclassificatie Materialen

31 31 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Thermische prestaties Thermische transmissiecoëfficiënt (U w ) (W/m²K) N Berekend voor het geheel Beglazing U g Raamprofiel U f Afstandshouder ψ g (Ventilatierooster U r ) (Opake panelen U p ) Uw = ( U f x A f + U g x A g + ψ g x l ) / ( A f + A g ) N Afhankelijk van glasdikte, spouwdikte, spouwvulling (lucht, argon, krypton, ), aanwezigheid en positie van een reflecterende laag

32 32 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Thermische prestaties Zonnetoetredingsfactor (g) (-) N Vermogen van de beglazing om zonnewinsten door te laten N Belangrijk voor koude en warmte strategie N Invloed van zonwering Lichttransmissiecoëfficiënt(LTA) (-) N Percentage zichtbaar (zon)licht dat van buiten naar binnen door het glas wordt doorgelaten N Hoe lager de waarde hoe minder licht er wordt doorgelaten Certificaat van de beglazing conform EN410 + NBN EN 673, NBN EN 674, NBN EN 675 Certificaat van de vensters conform NBN EN ISO en NBN EN ISO , NBN EN

33 33 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Milieuclassificatie Analoog aan opake deel N Vb. NIBE-classificatie (NIBE - Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) Bron: Duurzaam en Gezond bouwen, juni 2005

34 34 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Beglazing U LTA g (W/m²K) (%) (%) Enkele beglazing 5, Dubbele beglazing 2, Low-e dubbele beglazing (e L <0,05) Low-e dubbele beglazing met gasvulling 1, ,0-1, Low-e driedubbele beglazing 0,6-0, Bron: Guide pratique IBGE

35 35 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Raamprofiel U NIBE Levensduur (W/m²K) (jaar) Onbehandeld tropisch hardhout uit een duurzaam beheerd bos Europees behandeld zachthout uit een duurzaam beheerd bos Europees behandeld zachthout niet uit een duurzaam beheerd bos 1,6-1,8 1A ,6-1,8 1B ,6-1,8 2A PVC 1,5-3 3A Aluminium 3,5-4,2 5A >60 Behandeld of onbehandeld tropisch hout, niet uit een duuzaam bos 1,6-1,8 6B Bron: Infofiche MAT04 IBGE BIM

36 36 HOE? - TRANSPARANTE DELEN - Raamprofiel

37 37 HOE? - TRANSPARANTE DELEN

38 38 INHOUDSTAFEL DEFINITIES HOE ISOLEREN? ONTWERP- EN BOUWPROCES BESLUIT

39 39 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK SCHETS- ONTWERP VOOR- ONTWERP ONTWERP AAN- BESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK (SO) (VO) (O) (A) (W) (OP) (G)

40 40 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP Ambitieniveau VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

41 41 ONTWERP- EN BOUWPROCES S - Ambitieniveau Ambitieniveau is afhankelijk van N Technische mogelijkheden Nieuwbouw <> renovatie Omgeving gebouw N Financiële mogelijkheden Prestatie-eisen Residentieel Tertiair Netto energiebehoefte voor verwarming < 15 kwh/m²jaar < 15 kwh/m²jaar Netto koelbehoefte < 15 kwh/m²jaar Nettoverbruik primaire energie < 90 (2,5 x C) Luchtdichtheid n50 < 0,6 1/h < 0,6 1/h Oververhittingsrisico < 5% (boven 25 C) NBN EN15251 (dynamische simulatie)

42 42 ONTWERP- EN BOUWPROCES S - Ambitieniveau U max (W/m²K) EPB Brussel Streefwaarde Lage-energie Streefwaarde Passiefhuis Daken en plafonds 0,30 0,20 0,15 Muren (bovengronds) 0,40 0,30 0,15 Vloeren (op volle grond, of boven (kruip)kelder) Vloeren (in contact met de buitenomgeving) 0,40 0,30 0,15 0,60 0,30 0,15 Scheidingsmuren 1,0 1,0 1,0 Ramen 2,5 1,6 0,8 Beglazing 1,6 1,1 0,8 Bron: Handleiding Passiefhuizen, Stad Gent, 2010 Bron: Besluitvan 21 decmber2007 tot vaststelling van de eisenop het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaatvan gebouwen, BijlageV

43 43 ONTWERP- EN BOUWPROCES S - Ambitieniveau Bij passief- en zeer lage energiebouw ligt de focus voornamelijk op energie Echter rekening houden met alle facetten van duurzaam bouwen N Comfort Thermisch comfort Akoestisch comfort Visueel comfort Luchtkwaliteit N Milieuaspecten N Waterbeheer N Afvalbeheer N Toegankelijkheid N Mobiliteit N

44 44 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP Constructiemethode Kostprijs Isolatieschil ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

45 45 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP Constructiemethode Kostprijs Isolatieschil ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

46 46 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Constructiemethode Isolatiegraad en thermische inertie worden mee bepaald door de constructiemethode N Houtskeletbouw N Massiefbouw N Combinaties De mogelijke toepassingen, ingrepen zijn verschillende bij nieuwbouw en renovatie Compromis tussen energie-efficiëntie en investering

47 47 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Constructiemethode Bron: Theaterfoyer, Gent Bron: Woning, Lokeren SOBron: Havenbedrijf Gent VO O Bron: Massiefpassief A hotel, Heusden-Zolder W OP G

48 48 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Constructiemethode Dikte van de muren Thermische massa Milieu Kostprijs Luchtdichtheid Houtskeletbouw Opvullen van skelet leidt tot kleinere dikte, rekening houden met houtsecties Lichte constructie, thermische massa van de vloer benutten, extra aandacht voor zonnewinsten Hout is een natuurlijk product en daarom minder milieubelastend Grotere materiaalkost, maar meer prefabricatie mogelijk, kleinere funderingskosten door lichtgewicht Meer aandacht nodig, maar makkelijker tussentijdse evaluatie Massiefbouw Traditionele en dus gekende bouwwijze, keuze van de isolatie bepalend voor dikte Zware constructie, echter opletten met bereikbaarheid van de thermische massa De keuze van het isolatiemateriaal (dikte vs. geleidbaarheid) bepaalt in grote mate de milieubelasting Traditionele bouwmaterialen, opletten met standaardafmetingen Pleisterlaag als luchtdichting, details zijn meestal eenvoudiger

49 49 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Houtskeletbouw Platform-methode Balloon-methode

50 50 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Houtskeletbouw Platform-methode Continuïteit van de buitenwanden wordt systematisch onderbroken door de structuur van de vloeren Plaatsen van het skelet is makkelijker door kleinere elementen Luchtdichtingsmembranen moeten op de werf geplaatst worden tijden de montage van het skelet Systematische controle van het condensatierisico, de luchtdichtheid en de waarde van de koudebrug Balloon-methode Continuïteit van de buitenwanden wordt niet onderbroken Structurele elementen zijn groter, de afmeting is slechts beperkt door de lengte van de stijlen Bijkomende luchtdichtingsmembranen zijn niet nodig als de OSB-plaat ononderbroken geplaatst wordt Knooppunt is koudebrugvrij en de damphuishouding verschilt niet veel van de situatie in de wand Bron: Be Passive 02

51 51 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Houtskeletbouw Bron: Be Passive 02

52 52 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Massiefbouw Verschillende soorten massiefbouw N Cellenbeton N Kalkzandsteen N Snelbouwsteen N Betonelementen Bron: Cellenbeton, Gert Broeckx Bron: Snelbouwsteen, Heusden-Zolder Bron: Kalkzandsteen, Leuven, EVR-architecten

53 53 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP Constructiemethode Kostprijs Isolatieschil ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

54 54 ENE04 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Kostprijs Compromis tussen verschillende kosten N Hogere investeringskost N Lagere exploitatiekost(vooral eerste centimeters) Bron: Infofiche ENE04

55 55 ENE04 ONTWERP- EN BOUWPROCES VO - Kostprijs Optimum niet éénduidig te bepalen N Investeringskost niet lineair door technische beperkingen N Exploitatiekost is zeer variabel Bron: Infofiche ENE04

56 56 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP Constructiemethode Kostprijs Isolatieschil ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

57 57 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil Definiëren van isolatieschil, beschermd volume en verliesoppervlakte Bron:

58 58 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil Beschermd volume (BV) - (m³) N Het geheel van de lokalen van het gebouw, ook de gangen, die men wenst te beschermen tegen warmteverlies naar buiten toe, alsook de grond en de aanpalende ruimtes die niet tot een beschermd volume behoren. Woonlokalen en andere verwarmde of geklimatiseerde lokalen, of die bestemd zijn om verwarmd of geklimatiseerd te worden N Het beschermd volume wordt omgeven door het verliesoppervlak. Bron: Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 juni 2007 betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen ( + wijziging)

59 59 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil Verliesoppervlakte (A T ) - (m²) N De warmteverliesoppervlakte van een gebouw is de som van de oppervlakten van alle wanden of delen van wanden (vertikaal, horizontaal of schuin) die het beschermd volume van het gebouw van het buitenklimaat beschermen, van de grond en de aanpalende ruimtes die niet tot het beschermd volume behoren, scheiden Bron: Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 juni 2007 betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen ( + wijziging)

60 60 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil De isolatieschil bevindt zich ter hoogte van het verliesoppervlak Het isolatiemateriaal moet doorlopend geplaatst worden N Vermijden van koudebruggen N Vermijden van akoestische bruggen Bron: WTCB

61 61 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil Trappenhuis N Binnen het beschermd volume Opletten met luchtdichte afsluiting naar onverwarmde ruimtes en naar de buitenomgeving (schouweffect) N Buiten het beschermd volume Opletten met aansluitingen naar verwarmde ruimtes Analoog voor garages, Compactheid Bron: Handleiding PHPP2007

62 62 ONTWERP- EN BOUWPROCES - VO - Isolatieschil Onverwarmde kelderverdieping Bron:

63 63 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP Uitvoeringsdetails Binnenisolatie Dakconstructie AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

64 64 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP Uitvoeringsdetails Binnenisolatie Dakconstructie AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

65 65 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Uitvoeringsdetails Gedetailleerde uitwerking van bouwknopen noodzakelijk voor een ononderbroken isolatieschil N Warmte N Vocht N Luchtlekken Aandacht voor N Dimensionering N Aansluiting van materialen N Opeenvolging van werken Bron: Guide pratique pour les architectes, Minissterie van het Waalse Gewest

66 66 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Uitvoeringsdetails Basisregel N Sterkst isolerende en meest dampopen laag aan de koude zijde gebouwschil N Minst isolerende en meest dampdichte laag aan warme zijde gebouwschil Bouwtechnische beperkingen N Na-isoleren langs de binnenzijde N Platte dak constructies

67 67 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP Uitvoeringsdetails Binnenisolatie Dakconstructie AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

68 68 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Invloed op constructie N Verlies van thermische massa N Grotere thermisch schommelingen in de constructie Verhoogd risico op vorstschade Verhoogd risico op scheurvorming Bron: Guide pratique pour les architectes, Minissterie van het Waalse Gewest

69 69 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Invloed op warmteverlies N Hoe groter isolatiedikte, hoe groter de invloed van de koudebruggen Bron: Infoham, A. Janssens

70 70 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Oplosbare koudebruggen vermijden door aangepaste detaillering Bron: Infoham, A. Janssens

71 71 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Oplosbare koudebruggen vermijden door aangepaste detaillering Bron: Isoproc

72 72 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Onoplosbare koudebruggen (vloeren, binnenmuren, fundering) beperken door aangepaste detaillering Bron: Infoham, A. Janssens

73 73 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Onoplosbare koudebruggen (vloeren, binnenmuren, fundering) beperken door aangepaste detaillering Bron: Infoham, A. Janssens

74 74 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Invloed op vochtproblemen N Hoe groter isolatiedikte, hoe hoger de temperatuurfactor Bron: Infoham, A. Janssens

75 75 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Oppervlaktecondensatie en schimmelvorming 9,8 C 9,2 C Bron: Protokollband 39, Passivhaus Institut

76 76 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Inwendige condensatie Bron: Infoham, Janssens, 2009

77 77 ONTWERP- EN BOUWPROCES O - Binnenisolatie Hoe groter de dikte van de binnenisolatie, hoe lager de binnentemperatuur van de wand waardoor de verzadigingsdruk sneller overschreden wordt en dus meer risico op inwendige condensatie ontstaat

78 78 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP Uitvoeringsdetails Binnenisolatie Dakconstructie AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

79 79 ONTWERP-EN BOUWPROCES O-Dak Waterdichting meestal zeer dampdicht Bron: Isoproc Problematisch wanneer vochtaccumulatie een kritische waarde overschrijdt

80 80 ONTWERP-EN BOUWPROCES O-Dak Vochtindringing in de constructie beperken N Vocht door dampdiffusie N Vocht door convectie (spleten en kieren) N Bouwvocht, constructievocht Uitdrogingsmogelijkheden verhogen N Effectiever aangezien vochtindringing in de praktijk moeilijk te vermijden is N Hoe hoger de drogingsreserve van een constructie, hoe hoger de niet te plannen vochtbelasting mag zijn waarbij de constructie gevrijwaard zal blijven van bouwschade

81 81 ONTWERP-EN BOUWPROCES O-Dak Intelligente damprem (diffusieweerstand afhankelijk van RV) N Hoge diffusieweerstand in de winter Beschermen van de constructie tegen inwendige condensatie N Lage diffusieweerstand in de zomer Mogelijkheden tot uitdrogen van het vocht dat zich in de constructie bevindt naar binnen toe T < T > Gemiddelde RV in omgeving van de damprem: 40% Gemiddelde RV in omgeving van de damprem: 80% T > T < Bron: Isoproc

82 82 ONTWERP-EN BOUWPROCES O -Dak Berekening van de drogingsreserve Bron: Isoproc

83 83 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

84 84 ONTWERP- EN BOUWPROCES A - Lastenboek Omschrijving N De post isolatie omvat alle materialen en werken die nodig zijn om de gebouwenschil volledig te isoleren volgens de vooropgestelde prestatie-eisen (passief) Materialen N Isolatiewaarde N Dampdiffusieweerstand N Mechanische prestaties N Soortelijke warmte N Milieueffect

85 85 ONTWERP- EN BOUWPROCES A - Lastenboek Uitvoering N Aansluitingen Volledig aaneengesloten geheel N Doorboringen Vermijden of lucht- en winddicht afwerken met zachte isolatiematerialen of isolerende schuim N Koudebruggen Koudebrugvrije constructie N Plaatsing Goede aansluiting tegen de structuur Afkleven van naden Vochtwerende folies om de isolatie te beschermen (indien nodig) N Voorzorgsmaatregelen Droog opslaan en aanbrengen van de isolatie Rekening houden met bouwvolgorde (wachtfolies, )

86 86 ONTWERP- EN BOUWPROCES A - Lastenboek

87 87 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING GEBRUIK

88 88 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Correcte plaatsing van het isolatiemateriaal is nodig voor goede thermische prestaties Controle van de materiaalprestaties aan de hand van technische goedkeuringen (ATG, ) Materialen beschermen tijdens opslag en uitvoering om kwaliteit te bewaren Voorgeschreven verwerkingswijze gebruiken en gepaste preventiemaatregelen nemen Selectieve sortering van het afval, volgens de toepasselijke reglementen en met een systematische voorkeur voor recyclage.

89 89 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Rotatiestroming en windspoeling N Niet aansluitende plaatsing van het isolatiemateriaal N Maatschommelingen van het isolatiemateriaal N Krimp of vervorming van het isolatiemateriaal rotatiestroming windspoeling

90 90 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Invloed op U-waarde U(W/m²K) Berekend Goede uitvoering Gemeten 80% Slechte uitvoering Volledige vulling met MW 0,22 0,22 0,395 Gedeeltelijke vulling met XPS 0,21 0,24 0,985 Bron: Hens et. al Risico op inwendige condensatie 370%

91 91 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Isolatie perfect aansluiten op draagmuur Bron: Infofiche ENE04, IBGE BIM

92 92 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Eerst binnenspouwblad optrekken, dan isoleren en ten slotte buitenspouwblad Bron:

93 93 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Bij harde isolatiematerialen beter twee dunnere lagen, met verspringende voegen, in plaats van een dikke laag Bron: Aansluitingen tussen panelen afdichten met isolatieschuim als de voegen niet gegroefd zijn of als twee geschrankte panelen niet mogelijk is

94 94 ONTWERP- EN BOUWPROCES W - Aandachtspunten Bij zachte isolatiematerialen de draagstructuren volledig vullen zodat er geen lucht door kan Bron: Infofiche ENE04, IBGE BIM Bron: Isoproc Luchtdichtheid aan de binnenzijde garanderen Winddichtheid aan de buitenzijde garanderen

95 95 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF OPLEVERING Controle GEBRUIK

96 96 ONTWERP- EN BOUWPROCES - OP - Thermografie Controle van de correcte plaatsing kan gebeuren door middel van thermografie N Opsporen van koudebruggen N Zichtbaar maken van spouwconvectie N Detectie van kieren en spleten N Opsporen van waterinfiltratie Bron: Be Passive 02

97 97 ONTWERP- EN BOUWPROCES SCHETSONTWERP VOORONTWERP ONTWERP AANBESTEDING WERF CONTROLE GEBRUIK As-Built dossier

98 98 ONTWERP- EN BOUWPROCES G- As-Built dossier As-built dossier moet reële situatie weergeven N Gebruikte materialen (technische fiches) N Uitwerking details EPB-verslaggeving PHPP-verslaggeving

99 99 INHOUDSTAFEL DEFINITIES HOE ISOLEREN? ONTWERP- EN BOUWPROCES BESLUIT

100 100 BESLUIT De kwaliteit van de gebouwschil bepaalt het energieverbruik, maar ook het comfort Bij de keuze van het isolatiemateriaal moet rekening gehouden worden met verschillende criteria: thermische prestaties milieu gezondheid kosten Gebruik systemen en/of isolatie met een technische goedkeuring (ATG, ETA, ) en bij voorkeur een milieulabel Zorgvuldige uitvoering is van belang (invloed op de U-waarde) Goed doordachte details (koudebruggen vermijden) Aandacht besteden aan de damp- en luchtdichtheid

101 101

102 102 BEDANKT VOOR UW AANDACHT

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.7 Isolatie LENTE 2013 Kristien ACHTEN kristien.achten@a-ea.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Basisbegrippen met betrekking tot warmte

Nadere informatie

Duurzaam bouwen. Muren

Duurzaam bouwen. Muren Duurzaam bouwen Muren 1 % zonder isolatie Muren isoleren waar staan we? 100 80 60 40 20 0 1998 2001 2003 2005 2008 2020 2 Ouderdom woning 3 Energieverlies per 100 m² ca. 1500 m³ aardgas of 1500 liter stookolie

Nadere informatie

INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1. JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen

INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1. JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen INDIVIDUELE TAAK OPLEIDINSONDERDEEL CONSTRUCTIES 1 JULIE VANDENBULCKE MAK 1 E Aannemer: Luc Vandermeulen Inhoud 1. 1 ste constructiedetail... 2 2. 2 de constructiedetail... 3 3. Beschrijving van de opbouw

Nadere informatie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.8 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.8 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.8 Bouwknopen LENTE 2013 Kristien ACHTEN kristien.achten@a-ea.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Basisbegrippen met betrekking tot bouwknopen

Nadere informatie

Duurzaam bouwen. Muren

Duurzaam bouwen. Muren Duurzaam bouwen Muren 1 % zonder isolatie Muren isoleren waar staan we?? 100 80 60 40 20 0 1998 2001 2003 2005 2008 2020 2 Ouderdom woning 3 Energieverlies per 100 m² ca. 1500 m³ aardgas of 1500 liter

Nadere informatie

Thermische isolatie van bestaande platte daken

Thermische isolatie van bestaande platte daken Thermische isolatie van bestaande platte daken In onze maatschappij gaat steeds meer aandacht naar energiebesparingen, milieubescherming en comfort, wat een doordachte thermische isolatie van de gebouwschil

Nadere informatie

Correct isoleren van een hellend dak

Correct isoleren van een hellend dak Correct isoleren van een hellend dak MilieuAdviesWinkel 04/03/2009 Peter Herman MilieuAdviesWinkel Gratis infoloket voor vragen over duurzaam wonen en leven Project van het Gents MilieuFront MilieuAdviesWinkel

Nadere informatie

Minder, anders en efficiënter

Minder, anders en efficiënter www.zonnearc.be 1 Minder, anders en efficiënter Er bestaan maar weinig instellingen die een soberder leven promoten, en degene die bestaan, hebben een te kleine impact. www.zonnearc.be 2 1 Isolatie, verpakte

Nadere informatie

Info-avond. Samenaankoop dakisolatie Neerpelt

Info-avond. Samenaankoop dakisolatie Neerpelt Info-avond Samenaankoop dakisolatie Neerpelt INHOUD 1. Inleiding 2. Renoveren voor de toekomst - BEN 3. Dakisolatie 4. Inschrijvingsformulier 5. Groepsaankoop dakisolatie INLEIDING Limburg Klimaatneutraal

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen LENTE 2015 Pauline De Somer Pauline.desomer@cenergie.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Basisbegrippen met betrekking

Nadere informatie

BATIBOUW 2011 25 februari 2011

BATIBOUW 2011 25 februari 2011 Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf www.wtcb.be BATIBOUW 2011 25 februari 2011 Antoine Tilmans, ir Afdeling Klimaat, Installaties en Energieprestatie WTCB - Wetenschappelijk en Technisch

Nadere informatie

Na-isoleren van bestaande buitenmuren

Na-isoleren van bestaande buitenmuren Na-isoleren van bestaande buitenmuren Tips om probleemloos binnenisolatie te voorzien Hoe isoleer je bestaande buitenmuren: in de spouw, aan de binnenzijde of aan de buitenzijde? In deze reeks artikels

Nadere informatie

Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw. Bio-ecologische isolatiematerialen. Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw Waarop moet u letten?

Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw. Bio-ecologische isolatiematerialen. Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw Waarop moet u letten? Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen Samenaankoop dakisolatie, 20 januari 2010 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem 1. De juiste dakopbouw 3. Isolatiematerialen op basis van

Nadere informatie

VERSLAG EPB-STUDIE. Bouwheer. Projectlocatie. Projectomschrijving. Ons dossiernummer. Datum. Stad Gent. Gent. Kinderdagverblijf De Bron 14-066

VERSLAG EPB-STUDIE. Bouwheer. Projectlocatie. Projectomschrijving. Ons dossiernummer. Datum. Stad Gent. Gent. Kinderdagverblijf De Bron 14-066 VERSLAG EPB-STUDIE Bouwheer Projectlocatie Projectomschrijving Stad Gent Gent Kinderdagverblijf De Bron Ons dossiernummer 14-066 Datum April 2015 01/09/2015 p. 1-13 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. EPB-eisen

Nadere informatie

1.2. Isolatie- en dichtingsmaterialen

1.2. Isolatie- en dichtingsmaterialen 1.2. Isolatie- en dichtingsmaterialen MATERIALEN VOOR WARMTE-ISOLATIE 3 4 2 Warmtetransport in een poreus materiaal 1 DROOG 1. geleiding door de materiaalmatrix 2. geleiding door het poriëngas 3. convectie

Nadere informatie

Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen. Samenaankoop dakisolatie, 19 januari 2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem

Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen. Samenaankoop dakisolatie, 19 januari 2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen Samenaankoop dakisolatie, 19 januari 2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem 1. De juiste dakopbouw 2. Inleiding 3. Isolatiematerialen

Nadere informatie

Van IER naar LTD the devil is in the details ( * )

Van IER naar LTD the devil is in the details ( * ) INGRIJPEND ENERGETISCHE RENOVATIE nieuwe aard werken vanaf 1/1/2015 2 Van IER naar LTD the devil is in the details ( * ) Benny Craenhals architect energieconsulent NAV ( * ) God is in the detail Ludwig

Nadere informatie

gebouwschil 1 Bouwknopen: sluit isolatielagen rechtstreeks basisprincipe: garandeer de thermische snede

gebouwschil 1 Bouwknopen: sluit isolatielagen rechtstreeks basisprincipe: garandeer de thermische snede Bouwknopen: sluit isolatielagen rechtstreeks op elkaar aan Gezond bouwen betekent ook dat je zo veel mogelijk koudebrugwerking vermijdt. Zo beperk je het risico op condensen schimmelvorming. Dat kan namelijk

Nadere informatie

Infosessie isolatiematerialen Dinsdag 4 oktober 2011 Boeverbos 1

Infosessie isolatiematerialen Dinsdag 4 oktober 2011 Boeverbos 1 Wie is VZW ZonneWinDT? Infosessie isolatiematerialen Dinsdag 4 oktober 2011 Boeverbos 1 ZonneWinDT vzw sensibiliseert Tijdbon BeauVent Voordrachten Workshops Duurzaam bouw en energieadvies BeauVent cvba

Nadere informatie

Soudal Window System:

Soudal Window System: Soudal Window System: Luchtdichte bouwaansluiting in de praktijk Luc Thys Inleiding SWS : wat? = Soudal Window System Professioneel venster-aansluitsysteem: raaminstallatie volgens EPB Doordachte combinatie

Nadere informatie

Bewust Duurzaam Bouwen. Deel 2: basisprincipes energiebewust bouwen

Bewust Duurzaam Bouwen. Deel 2: basisprincipes energiebewust bouwen Bewust Duurzaam Bouwen Deel 2: basisprincipes energiebewust bouwen 1 Bron: energiesparen.be/kalender 2 ventileren gezond aangenaam comfortabel isoleren luchtdicht bouwen 3 2. Basisprincipes energiebewust

Nadere informatie

Studiedag EPB passief 2015 CBB-H 30 mei 2013

Studiedag EPB passief 2015 CBB-H 30 mei 2013 De bouwknopen Studiedag passief 2015 CBB-H 30 mei 2013 Antoine Tilmans Laboratorium Energiekarakteristieken WTCB Met de steun van de Technologische Dienstverlening Ecobouwen en Duurzame ontwikkeling in

Nadere informatie

Hygrothermisch ontwerp van buitenmuren

Hygrothermisch ontwerp van buitenmuren Hygrothermisch ontwerp van buitenmuren Labo Hygrothermie Hygrothermisch ontwerp van wanden DEEL 2 23 maart 2017 Hygrothermisch ontwerp van buitenmuren 23/03/2017 1 van 16 Hygrothermisch ontwerp van buitenmuren

Nadere informatie

Binnenisolatie: fysische fenomenen van warmte- lucht en vochttransport

Binnenisolatie: fysische fenomenen van warmte- lucht en vochttransport Binnenisolatie: fysische fenomenen van warmte- lucht en vochttransport A. Janssens Onderzoeksgroep Bouwfysica, Constructie en Klimaatbeheersing Vakgroep Architectuur en Stedenbouw, Universiteit Gent Met

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN RENOVATIE MET HOGE ENERGIE-EFFICIËNTIE IN DE BRUSSELSE CONTEXT HERFST 2017 Focus op bouwknopen Florence GREGOIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Basisbegrippen met

Nadere informatie

Verhoog uw comfort en bespaar op uw energiefactuur

Verhoog uw comfort en bespaar op uw energiefactuur n e w Bou Bouwen Verhoog uw comfort en bespaar op uw energiefactuur Inleiding Tijdens de winter beperkt isolatie het warmteverlies en dat is rechtstreeks te zien op uw verwarmingsfactuur. Tijdens de zomer

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 5 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 5 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 5 Bouwknopen LENTE 2016 Pauline DE SOMER Cenergie cvba 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Verschillende berekeningswijzen voor bouwknopen

Nadere informatie

Luchtdichtheid bij houtbouw. arch. Piet Kerckhof Aché Ligno Architecten

Luchtdichtheid bij houtbouw. arch. Piet Kerckhof Aché Ligno Architecten Luchtdichtheid bij houtbouw arch. Piet Kerckhof Aché Ligno Architecten Agenda 1. Luchtdichtheid 3. Andere houtbouwmethodes 4. Gevelbekleding 1. Luchtdichtheid Verliezen via K-15 (PHP) K-30 (LEW) K-45 (max.)

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen HERFST 2015 Op basis van de presentatie van Ecorce bvba Pauline DE SOMER Cenergie cvba training.passive@cenergie.be 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw

Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen dakisolatie, 5 januari2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem 1. Dakopbouw 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. De juiste dakopbouw Inleiding Isolatiematerialen

Nadere informatie

Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details BOUWKNOPEN

Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details BOUWKNOPEN Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN Kasper DERKINDEREN Cenergie Doelstelling(en) van de presentatie Basisbegrippen met

Nadere informatie

Intelligent luchtdicht renoveren

Intelligent luchtdicht renoveren Isoleren voor morgen Geselecteerde merken voor een duurzame constructie Intelligent luchtdicht renoveren Belang van luchtdichtheid bij isolatie (niet enkele energieverlies, condens,...) Hoe luchtdicht

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : MATERIALEN

Opleiding Duurzaam Gebouw : MATERIALEN Opleiding Duurzaam Gebouw : MATERIALEN Leefmilieu Brussel Instrumenten voor materiaalkeuze - Workshop Els Van de Moortel info@vibe.be www.vibe.be DOELSTELLING VAN DE WORKSHOP INSTRUMENTEN VOOR MATERIAALKEUZE

Nadere informatie

Alles over verbouwen en renoveren!

Alles over verbouwen en renoveren! 1. Algemeen Alles over verbouwen en renoveren! Belangrijkste functie van thermische isolatie is het beperken van het energieverbruik en de reductie van de CO 2 uitstoot (milieu). Voor het isoleren van

Nadere informatie

Overzicht module 5: transmissie

Overzicht module 5: transmissie Overzicht module 5: transmissie M5.1 Inleiding en eisen M5.2 Opake constructies M5.3 Transparante constructies M5.4 Globale warmteverliezen M5.5 Vragen Opmerking : in de presentaties worden enkel de standaard

Nadere informatie

Voor de projecten waarvan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning ingediend werd van 1/01/2014 tot 31/12/2014

Voor de projecten waarvan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning ingediend werd van 1/01/2014 tot 31/12/2014 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen - officieus gecoördineerde versie

Nadere informatie

6IWc Volbouw 1. Deel 2: Volbouw

6IWc Volbouw 1. Deel 2: Volbouw 6IWc Volbouw 1 Inleiding Deel 2: Volbouw Er zijn verschillende manieren voor het bouwen van een passief huis. Een van die technieken is de volbouw techniek. Het wordt ook wel soms de traditionele manier

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen LENTE 2016 Pauline DE SOMER Cenergie cvba Op basis van de presentatie van Ecorce bvba 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE

Nadere informatie

EPB verslaggeving Auteur: Lies Gevaert

EPB verslaggeving Auteur: Lies Gevaert EPB verslaggeving Auteur: Lies Gevaert VOORSTUDIE: Advies van Energie -Prestatie naar K-peil (isolatiepeil), E-peil en hygiënische ventilatie Project: Koninklijke roei- en nautische sport oostende vzw

Nadere informatie

MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK

MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK Studienamiddag MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK voorjaar 2011 Passief ontwerpen op componentniveau: traditionele versus passieve details Staf Roels - KULeuven & Steven Vanden Brande - Wienerberger Opzet

Nadere informatie

Buiten BOUWCONCEPT : BETONELEMENT MET BINNENISOLATIE. Sch.: 1/10 AANSLUITING GEVEL - VLOER OP VOLLE GROND DOORSNEDE DETAIL EPB-AANVAARD

Buiten BOUWCONCEPT : BETONELEMENT MET BINNENISOLATIE. Sch.: 1/10 AANSLUITING GEVEL - VLOER OP VOLLE GROND DOORSNEDE DETAIL EPB-AANVAARD BOUWCONCEPT : BETONELEMENT MET BINNENISOLATIE Sch.: 1/10 DOORSNEDE DETAIL STANDAARD EPB-AANVAARD AANSLUITING GEVEL - VLOER OP VOLLE GROND LAGE ENERGIE JA continuïteit? indien d > d min / 2 tussenvoeging?

Nadere informatie

Cellenbetonmetselwerk 400 0,11 0,24 9,09 11,4. Muur- en dakplaten 600 0,16 0,24 7,14 9,7 uit cellenbeton 500 0,14 0,20 8,06 8,7

Cellenbetonmetselwerk 400 0,11 0,24 9,09 11,4. Muur- en dakplaten 600 0,16 0,24 7,14 9,7 uit cellenbeton 500 0,14 0,20 8,06 8,7 4. Fysische en mechanische eigenschappen Zo krijgen we de resultaten die in de volgende tabel zijn weergegeven [25] Materiaal r l e Demping m Faseverschuiving (kg/m 3 ) (W/mK) (m) (h) Cellenbetonmetselwerk

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW: PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.3 Bouwknopen HERFST 2015 Pauline DE SOMER Cenergie cvba training.passive@cenergie.be 2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE Verschillende

Nadere informatie

Onvolkomenheden in de isolatie van de gebouwschil

Onvolkomenheden in de isolatie van de gebouwschil Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf http://www.wtcb.be Implicaties van lageenergieconstructies voor de ruwbouw Onvolkomenheden in de isolatie van de gebouwschil Sven Eeckhout, ing.,

Nadere informatie

Implementatie van bouwknopen in EPR

Implementatie van bouwknopen in EPR Implementatie van bouwknopen in EPR LESSENPAKKET ontwikkeld in opdracht van PAThB2010 LESSENPAKKET Kadert in PROJECT PAThB2010 Practical Approach for Thermal Bridges 2010 IN OPDRACHT VAN Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Lerarenopleiding Demodag 1 - Daken

Lerarenopleiding Demodag 1 - Daken Lerarenopleiding Demodag 1 - Daken 17 november 2015 Marcus Peeters & Stijn Van der Meersch Deel 2 Hellende daken Demodag 1 17/11/2015 2 Inhoud 1. Dakopbouwen 2. Bouwelementen Demodag 1 17/11/2015 3 Inhoud

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 2.2 Isolatie HERFST 2015 Op basis van de presentatie van Ecorce bvba Pauline DE SOMER Cenergie cvba training.passive@cenergie.be 2 DOELSTELLING(EN)

Nadere informatie

Heeft luchtdicht bouwen wel zin? copyright: Innoceal bvba

Heeft luchtdicht bouwen wel zin? copyright: Innoceal bvba Heeft luchtdicht bouwen wel zin? HEEFT LUCHTDICHT BOUWEN WEL ZIN? WAAROM? - Europees streven naar energieneutrale gebouwen tegen 2020 - bouwregelgeving volgt en verlaagt gestaag het toegelaten E-peil -

Nadere informatie

Voor de aanvragen tot stedenbouwkundige vergunning ingediend van 1/7/2011 tot 31/12/2013

Voor de aanvragen tot stedenbouwkundige vergunning ingediend van 1/7/2011 tot 31/12/2013 Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen - officieus gecoördineerde versie

Nadere informatie

Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering

Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering Na-isolatie van bestaande gevels: detaillering Filip Dobbels, WTCB 24 oktober 2017 Antwerpen NA-ISOLATIE : DETAILLERING Welke na-isolatietechniek? Buitenisolatie (*) Spouwisolatie Binnenisolatie (*) al

Nadere informatie

Hygrothermisch concept van platte daken. 16 maart 2017

Hygrothermisch concept van platte daken. 16 maart 2017 Hygrothermisch concept van platte daken 16 maart 2017 Eddy Mahieu WTCB - Pagina 1 Opmerking: Disclaimer De syllabi die uitgedeeld worden bij uiteenzettingen die gegeven worden door het WTCB maken geen

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie: technische details

Opleiding Duurzaam gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie: technische details Opleiding Duurzaam gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie: technische details Leefmilieu Brussel DAKISOLATIE BIJ RENOVATIES Pierre DEMESMAECKER Institut de Conseil et d Etudes en Développement

Nadere informatie

Na-isolatie van gevels

Na-isolatie van gevels Na-isolatie van gevels WTCB Nathan Van Den Bossche Universiteit Gent Evy Vereecken KU Leuven Stijn Mertens WTCB Spouwvulling Binnenisolatie & innovatie Binnenisolatie & vorst Binnenisolatie & houten balken

Nadere informatie

XELLA Bouwknopen eenvoudig oplossen

XELLA Bouwknopen eenvoudig oplossen XELLA Bouwknopen eenvoudig oplossen Bouwdetails in de praktijk CeDuBo VDAB Hamme 1 oktober 2015 Geteste luchtdichtheid Silka kalkzandsteen Dragende Silka muur blokken of elementen Zeer kleine maattoleranties

Nadere informatie

Voorstelling VIBE vzw. VIBE vzw. Contact VIBE vzw WAT? HOE? HOE? HOE? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik. - milieu - gezondheid

Voorstelling VIBE vzw. VIBE vzw. Contact VIBE vzw WAT? HOE? HOE? HOE? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik. - milieu - gezondheid Voorstelling VIBE vzw WAT? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik - milieu - gezondheid Meer dan 25 jaar ervaring Duurzame ontwikkeling!!! C2C!!! Voorstelling VIBE vzw HOE? Website: www.vibe.be

Nadere informatie

Schimmelvorming en koudebrugproblematiek bij erfgoed. Arnold Janssens, UGent

Schimmelvorming en koudebrugproblematiek bij erfgoed. Arnold Janssens, UGent Schimmelvorming en koudebrugproblematiek bij erfgoed Arnold Janssens, UGent Stelling 1 Schimmelgroei is het gevolg van oppervlaktecondensatie Stelling 2 De aanwezigheid van enkel glas verhindert het ontstaan

Nadere informatie

Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes. Elisa Van Kenhove, Onderzoeksgroep Bouwfysica UGent

Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes. Elisa Van Kenhove, Onderzoeksgroep Bouwfysica UGent Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes Elisa Van Kenhove, Onderzoeksgroep Bouwfysica UGent IWT Proeftuinen Woningrenovatie 2014-2019 Context woonerf de Schipjes in Brugge

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN. Pauline DE SOMER.

Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN. Pauline DE SOMER. Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN Pauline DE SOMER Cenergie Doelstelling(en) van de presentatie Basisbegrippen met

Nadere informatie

Student: Timon Bouttelisier ZELFREFLECTIEVERSLAG ARCHITECTUURBUREAU A[RT] Architecten: Rogiest Denis & Tack Marjan. Telefoon: 056371706

Student: Timon Bouttelisier ZELFREFLECTIEVERSLAG ARCHITECTUURBUREAU A[RT] Architecten: Rogiest Denis & Tack Marjan. Telefoon: 056371706 Student: Timon Bouttelisier ZELFREFLECTIEVERSLAG ARCHITECTUURBUREAU A[RT] Architecten: Rogiest Denis & Tack Marjan Adres: gistelsteenweg 161 8490 Varsenare Telefoon: 056371706 1 WAT IS EEN CONSTRUCTIEDETAIL

Nadere informatie

Thermische isolatie oplossingen. thermische isolatie. muur en vloer PUR / PIR. panelen TMS & SIS REVE

Thermische isolatie oplossingen. thermische isolatie. muur en vloer PUR / PIR. panelen TMS & SIS REVE Thermische isolatie oplossingen thermische isolatie muur en vloer PUR / PIR panelen TMS & SIS REVE TMS & SIS REVE muren comfort besparingen prestaties Een gebouw dat slecht of helemaal niet geïsoleerd

Nadere informatie

Voor dak, wand, vloer en zolder

Voor dak, wand, vloer en zolder ISOLATIEPLATEN PIR Voor dak, wand, vloer en zolder DIVISION INSULATION www.unilininsulation.com Al meer dan 30 jaar maakt UNILIN, division insulation dakelementen met poly urethaanisolatie voor het hellende

Nadere informatie

Na-isolatie van niet-woongebouwen

Na-isolatie van niet-woongebouwen Na-isolatie van niet-woongebouwen Luk Vandaele WTCB Energie en Binnenklimaat 1 Inhoud Isoleren vroeger en nu Wat hebben we geleerd? Nieuwe ontwikkelingen Uitdagingen 2 1 Het gebouwenpark in België In België

Nadere informatie

DUURZAME GEBOUWENSCHIL INFOBROCHURE

DUURZAME GEBOUWENSCHIL INFOBROCHURE DUURZAME GEBOUWENSCHIL INFOBROCHURE EEN DUURZAME GEBOUWSCHIL: WAT IS HET? De functie van een gebouwschil is bescherming bieden tegen vocht, wind, koude, zon en warmte. Steeds belangrijker ook (vooral

Nadere informatie

Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes

Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes Superisolerende materialen, toepassing in proeftuinproject de Schipjes Elisa Van Kenhove Onderzoeksgroep Bouwfysica, Constructie en Klimaatbeheersing Vakgroep Architectuur & Stedenbouw Faculteit Ingenieurswetenschappen

Nadere informatie

TOPCO BVBA. Bergestraat 49/3, 9550 Herzele Tel: 054/ Fax: 054/ Uitgerekend door: Niels *

TOPCO BVBA. Bergestraat 49/3, 9550 Herzele Tel: 054/ Fax: 054/ Uitgerekend door: Niels * EPB VOORSTUDIE TOPCO BVBA Bergestraat 49/3, 9550 Herzele Tel: 054/59.82.82 - Fax: 054/59.84.59 Uitgerekend door: Niels * niels@topco.be Project gegevens Dossiernummer: 20 Bouwheer: Rouppeschool Werfadres:

Nadere informatie

CONSTRUCTIES 1: BOUWKNOPEN

CONSTRUCTIES 1: BOUWKNOPEN Arne Schoelinck PBA-VG 1MAK 1D1 Constructies 1 Docent: D. Gijsemans CONSTRUCTIES 1: BOUWKNOPEN Bouwheer: Frank Schoelinck Architect: Geert Clément Inleiding Voor deze opdracht moesten we een gedocumenteerd

Nadere informatie

Duurzaam bouwen Isoleren en luchtdicht bouwen. Bouwknopen

Duurzaam bouwen Isoleren en luchtdicht bouwen. Bouwknopen Duurzaam bouwen Isoleren en luchtdicht bouwen Bouwknopen 1 Bouwknopen Gevel / plat dak: isolatie niet hoog genoeg in muur Bron: PaThB 2010 2 Bouwknopen Gevel / plat dak: opstand thermisch onderbroken Bron:

Nadere informatie

2. Welke leidingen en accessoires moet je thermisch isoleren?

2. Welke leidingen en accessoires moet je thermisch isoleren? 1. Op welke leidingen en accessoires is de eis met betrekking tot de thermische isolatie van toepassing? JA - transport van verwarmingswater > 20 mm - transport van hygiënische ventilatielucht die tot

Nadere informatie

Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen.

Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen. Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen. Inhoud _ Eisen op het niveau van Energieprestatie en Binnenklimaat _ K-peil of isolatiepeil van gebouwen _ E-peil of energieprestatiepeil

Nadere informatie

Bouwfysica: NATUURKUNDIGE ELEMENTEN DIE MET HET BOUWEN VERBAND HOUDEN

Bouwfysica: NATUURKUNDIGE ELEMENTEN DIE MET HET BOUWEN VERBAND HOUDEN Bouwfysica: NATUURKUNDIGE ELEMENTEN DIE MET HET BOUWEN VERBAND HOUDEN NATUURKUNDIGE ELEMENTEN Warmte Vocht Warmtetransport Bij warmteverschillen zal er altijd een beweging komen om evenwicht te creëren

Nadere informatie

GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap afdeling infrastructuur west Schoonmeersstraat 26, 9000 Gent t: 09 24 24 800 f: 09 24 24 856

GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap afdeling infrastructuur west Schoonmeersstraat 26, 9000 Gent t: 09 24 24 800 f: 09 24 24 856 project: bouwheer: architect: ingenieur stabiliteit: ingenieur technieken: veiligheidscoördinator: nieuwbouw Hotelschool Oostende en uitbreiding NT2 campus Ensor Generaal Jungbluthlaan 2 8400 Oostende

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN. Pierre DEMESMAECKER ICEDD

Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details. Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN. Pierre DEMESMAECKER ICEDD Opleiding Duurzaam Gebouw: Renovatie met een hoge energie-efficiëntie : technische details Leefmilieu Brussel BOUWKNOPEN Pierre DEMESMAECKER ICEDD Doelstelling(en) van de presentatie Basisbegrippen met

Nadere informatie

Condensatie op dubbele beglazingen

Condensatie op dubbele beglazingen Algemeen Het verschijnsel oppervlaktecondensatie op dubbele komt voor in drie vormen, te weten: op de buitenzijde of positie 1; op de spouwzijdes 2 en 3 van de dubbele beglazing; op de binnenzijde of positie

Nadere informatie

XELLA. Ecologische gevelsystemen in detail

XELLA. Ecologische gevelsystemen in detail XELLA Ecologische gevelsystemen in detail Bouwmaterialen: in een oogopslag Minerale bouwmaterialen Uitzonderlijke isolerende en brandeigenschappen Cellenbeton Kalkzandsteen Minerale isolatieplaten Prefab

Nadere informatie

(Auteursrecht EUROSENSE, 2016)

(Auteursrecht EUROSENSE, 2016) Dakramen bestaan hoofdzakelijk uit glas. Er bestaan veel verschillende glassoorten met diverse thermische eigenschappen en dus een andere thermische radiatie. Het is dan ook onmogelijk om een rechtlijnige

Nadere informatie

Dakisolatieslag. Heist-op-den-Berg, 26 januari 2012 Gert Druyts

Dakisolatieslag. Heist-op-den-Berg, 26 januari 2012 Gert Druyts Dakisolatieslag Heist-op-den-Berg, 26 januari 2012 Gert Druyts Dakisolatieslag Samenwerking tussen IOK en de gemeenten: Herentals Herenthout Heist-op-den-Berg Grobbendonk Hulshout Nijlen Dakisolatieslag

Nadere informatie

INFOFICHE BOUWADVIES

INFOFICHE BOUWADVIES Gebouwschil: opbouw en isolatie CODE 02.03 Wind- en luchtdicht bouwen Wil je je woning isoleren, dan is het goed om weten dat het niet zozeer het isolatiemateriaal is dat isoleert, maar wel de mate waarin

Nadere informatie

Inhoud. Isolatie luchtdichting Pressuratie test (Blower-Door) Test. Regelgeving Voorbeelden. Bbouwadvies. POM West Vlaanderen.

Inhoud. Isolatie luchtdichting Pressuratie test (Blower-Door) Test. Regelgeving Voorbeelden. Bbouwadvies. POM West Vlaanderen. POM West Vlaanderen Bbouwadvies Kris Bruneel Bbouwadvies Inhoud Isolatie luchtdichting Pressuratie test (Blower-Door) Regelgeving Voorbeelden Test 1 Bbouwadvies Warmtebalans in een gebouw 2 Warmtebalans

Nadere informatie

Tabel orde van grootte. 15 of X kwh/m².jaar ,2x15 of 1,2 x X. 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] x0.6 (vanaf 2018) % - -

Tabel orde van grootte. 15 of X kwh/m².jaar ,2x15 of 1,2 x X. 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] x0.6 (vanaf 2018) % - - Criteria Eenheid EPB Brussel 20 (NE of NGE) LE ZLE Huisvesting Tertiair Netto-energiebehoeften voor verwarming of X kwh/m².jaar 60 30 1,2x of 1,2 x X 0.6 (vanaf 2018) Luchtdichtheidstest n50 [vol/h] -

Nadere informatie

Algemeen: door het toepassen van gevelisolatie is dan ook veel energie te besparen.

Algemeen: door het toepassen van gevelisolatie is dan ook veel energie te besparen. Gevelisolatie Dit verhaal bevat: een korte beschrijving van een aantal voor gevelisolatie belangrijke bouwfysische principes. een uitleg over de berekening van de warmteweerstand uitleg diverse soorten

Nadere informatie

Het hedendaagse platte dak

Het hedendaagse platte dak Het hedendaagse platte dak Basisregels voor een goede opbouw ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pba Bouw Odisee AALST campus Dirk Martens Inhoud 1. Opbouw 2. Afschot en afschotisolatie 3. Luchtdichtheid

Nadere informatie

Na-isolatie van muren

Na-isolatie van muren Na-isolatie van muren Aandachtspunten en kwaliteitsbewaking Joost Beke, expert-architect (joost.beke@expert-architect.be) Na-isolatie van muren Inleiding Mogelijkheden Algemene aandachtspunten Isolatietechnieken

Nadere informatie

Thermische isolatie oplossingen. performant. binnenisolatie

Thermische isolatie oplossingen. performant. binnenisolatie Thermische isolatie oplossingen thermische vloer panelen PUR isolatie performant binnenisolatie Binnenisolatie binnenwanden & vloeren isolatie oplossingen thermisch BINNENWANDEN Een gebouw dat slecht of

Nadere informatie

Opleiding. Duurzaam gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL. Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL

Opleiding. Duurzaam gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL. Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL Opleiding Duurzaam gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL Presentatie van het project 2 Presentatie van het project 3 Presentatie van het project 4 Presentatie

Nadere informatie

Gevels. 4.1. Inleiding. 4.2. Massieve gevel. 4.3. Spouwmuren. functie van de gevel prestatie-eisen van toepassing op gevels

Gevels. 4.1. Inleiding. 4.2. Massieve gevel. 4.3. Spouwmuren. functie van de gevel prestatie-eisen van toepassing op gevels Gevels 4.1. Inleiding 4.2. Massieve gevel 4.3. Spouwmuren functie van de gevel prestatie-eisen van toepassing op gevels traditionele gevel, isolerende blokken binnen- en buitenisolatie 4.1. Inleiding GEVELS

Nadere informatie

558 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.

558 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken. nummer postnummer Rijselberg 57 2230 gemeente Herselt bestemming eengezinswoning type open bebouwing bouwar - softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²ar): 558 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

Na-isolatie: geïntegreerd versus gefaseerd

Na-isolatie: geïntegreerd versus gefaseerd Passiefhuis-Platform vzw De REFLEX voor energiebewust bouwen Na-isolatie: geïntegreerd versus gefaseerd Na-isolatie: geïntegreerd versus gefaseerd Ir. Arch. Wouter Hilderson, technisch adviseur Wouter.hilderson@passiefhuisplatform.be

Nadere informatie

Het ABC van de energieprestatieregelgeving

Het ABC van de energieprestatieregelgeving Het ABC van de energieprestatieregelgeving De Vlaamse overheid streeft er naar dat alle gebouwen in Vlaanderen energiezuinig én comfortabel worden. Een van de middelen om dit te realiseren, is de energieprestatieregelgeving,

Nadere informatie

Implementatie van bouwknopen in EPR

Implementatie van bouwknopen in EPR Implementatie van bouwknopen in EPR LESSENPAKKET ontwikkeld in opdracht van PAThB2010 LESSENPAKKET Kadert in PROJECT PAThB2010 Practical Approach for Thermal Bridges 2010 IN OPDRACHT VAN Brussels Hoofdstedelijk

Nadere informatie

Het uitvoeren van warmte-isolatie en luchtdichtheid

Het uitvoeren van warmte-isolatie en luchtdichtheid Inzoomen op Het uitvoeren van warmte-isolatie en luchtdichtheid Thermisch geïsoleerd gebouw Luchtdicht gebouw De warmte wordt vastgehouden Gebouw met efficiënte ventilatie Doel : Minder energie verbruiken

Nadere informatie

De ecologische keuze van bouwmaterialen. Basisprincipes

De ecologische keuze van bouwmaterialen. Basisprincipes De ecologische keuze van bouwmaterialen Thermische en akoestische isolatie en luchtdichtheid Basisprincipes Liesbet Temmerman CERAA vzw 12 mei 2009 ECOLOGISCHE THERMISCHE ISOLATIE warmtebehoeften verminderen

Nadere informatie

KOUDEBRUGGEN. hulpmiddelen om koudebruggen te begroten

KOUDEBRUGGEN. hulpmiddelen om koudebruggen te begroten KOUDEBRUGGEN overzicht wat zijn koudebruggen? koudebruggen en de regelgeving? hoe koudebruggen vermijden? praktijkvoorbeelden spouwmuur binnenisolatie buitenisolatie navullen van spouwmuren hellende daken

Nadere informatie

BELGISCHE ISOLATIE VOOR MORGEN

BELGISCHE ISOLATIE VOOR MORGEN BELGISCHE ISOLATIE VOOR MORGEN KIERLOOS - BRANDVEILIG - VEELZIJDIG - BETROUWBAAR MEERWAARDE Wat is voor u belangrijk wanneer u isolatiemateriaal kiest? Goede isolatiewaarden? Een goede brandweerstand?

Nadere informatie

Resultaten monitoring

Resultaten monitoring RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde

Nadere informatie

Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie?

Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie? Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie? Even voorstellen Simon van der Kamp Brink Climate Systems Adviseur installatieconcepten Brink Customize Lizette Koorn IsoBouw Systems Project manager woningbouw

Nadere informatie

PUR / PIR THERMISCHE ISOLATIE

PUR / PIR THERMISCHE ISOLATIE THERMISCHE ISOLATIE PUR / PIR EFYOS PUR/PIR PUR/PIR-OPLOSSINGEN VAN EFYOS Een gebouw dat slecht of helemaal niet geïsoleerd is, kan tot 25% van zijn warmte verliezen via de gevels, wanden en vloeren. De

Nadere informatie

368 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken.

368 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van woningen te vergelijken. nummer postnummer Werft 4 9230 gemeente Wetteren bestemming eengezinswoning type open bebouwing bouwjaar 1980 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 368 De energiescore laat toe om de

Nadere informatie

Overzicht presentatie

Overzicht presentatie Correct isoleren van een hellend dak Peter Herman www.e-advies.org Overzicht presentatie Enkele vaststellingen Principes isoleren Bouwdelen van het dak Materialen 1 Enkele vaststellingen Enkele vaststellingen

Nadere informatie

energieprestatiecertificaat

energieprestatiecertificaat energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Jan van Nassaustraat nummer 56 bus bestemming eengezinswoning type gesloten bebouwing bouwjaar - softwareversie 9.9.0 berekende energiescore

Nadere informatie